သဘာ၀အတိုင္း ကေလးေမြးဖို႔ လႈံ႔ေဆာ္ရာမွာ ဘယ္နည္းက အေကာင္းဆံုးလဲ ?

Eclampsia ကုိယ္၀န္ ေဆာင္စဥ္ ေသြးတိုး႐ွိတဲ့အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာ တက္တဲ့ေ၀ဒနာကို ခံစားရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ အမ်ိဳးသမီး ၆၂ç ၀၀၀ မွ ၇၇ç ၀၀၀ ခန္႔ဟာ ကိုယ္၀န္ဆိပ္တက္ျခင္းနဲ႔ ပဏာမ ကိုယ္၀န္ဆိပ္တက္သည့္ အေျခအေန Pre- Eclampsia တို႔ေၾကာင့္ ေသဆံုးလ်က္႐ွိပါတယ္။ ပဏာမ ကိုယ္၀န္ဆိပ္တက္သည့္ အေျခအေနမွာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္စဥ္ ေသြးတိုးျခင္း၊ ဆီးထဲမွာ ပ႐ိုတင္းေတြ မ်ားစြာပါျခင္းနဲ႔ အျခားကိုယ္တြင္း အဂၤါေတြ ပံုမွန္အလုပ္မလုပ္ျခင္း စတဲ့ လကၡဏာေတြျပေလ့႐ွိပါတယ္။ တက္တဲ့လကၡဏာကိုေတာ့ မေမြးမီ၊ ေမြးစဥ္နဲ႔ ေမြးၿပီးအခ်ိန္တိုင္းမွာ အခ်ိန္မေ႐ြး ႀကံဳရႏိုင္ပါတယ္။ ယင္း အေျခအေနမွာ အေရးေပၚေမြးဖြားဖို႔ (သဘာ၀အတုိင္း ေမြးႏိုင္ေလ ေကာင္းေလ)က မိခင္နဲ႔ ကေလး ႏွစ္ဦးစလံုးရဲ႕ က်န္းမာေရးအတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။

 လီဗာပူးတကၠ သိုလ္မွ သုေတသီေတြကမီးဖြားႏိုင္ ရန္ လႈံ႔ေဆာ္မႈရဲ႕ အက်ိဳးသက္ ေရာက္ပံုကို အိႏိၵယမွာ စမ္းသပ္ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေမြးဖြားဖို႔ လႈံ႔ေဆာ္ေပး ရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးအေရအတြက္မ်ား လာတာနဲ႔အမွ် သာဓကအသစ္ေတြ လည္း မ်ားစြာေတြ႕႐ွိလာၿပီး ဘယ္ နည္းလမ္းက အေကာင္းဆံုးစိတ္အခ် ရဆံုးနဲ႔ လက္ခံႏိုင္ေျခအ႐ွိဆံုးလဲဆို တာကို ေမးစရာျဖစ္လာပါတယ္။
လက္႐ွိမွာေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ အရင္းအျမစ္နည္းပါးတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ ကုန္က်စရိတ္သက္သာတဲ့ နည္းလမ္းႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ misoprostol ေသာက္ ေဆးနဲ႔ transcerical Foley Catheterisation နည္းတို႔ကို သံုးစြဲ လ်က္႐ွိပါတယ္။ ေတြ႕႐ွိခ်က္ေတြအရ ေတာ့ misoprostal ေသာက္ေဆးကို ထပ္ခါထပ္ခါ မီးမဖြားမီ မိန္းမကိုယ္ စစ္ေဆးမႈကို ေလ်ာ့ခ်ဖို႔အတြက္ သံုး စြဲခဲ့ပါတယ္။ သုေတသနမွာ ကိုယ္၀န္ ေဆာင္ ၆၀၂ ဦးပါ၀င္ခဲ့ၿပီး က်ပန္းခြဲ ၍ စမ္းသပ္ခဲ့ပါတယ္။

ရလဒ္အရ misoprostal ေသာက္ေဆးေသာက္ တဲ့ အုပ္စုက ၂၄ နာရီအတြင္း သဘာ၀အတိုင္း ေမြးႏိုင္ေျခ ၁၀% ပိုမ်ားၿပီး ခြဲစိတ္ေမြးရႏိုင္ေျခပိုနည္း တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ သားအိမ္အလြန္ အကြၽံလႈံ႔ေဆာ္မႈကေတာ့ ႏွစ္ဖြဲ႕စလံုး မွာ အလြန္နည္းပါးၿပီး ေမြးကင္းစ ကေလး ေသဆံုးမႈအေပၚမွာေတာ့ ထူးထူးျခားျခားကြဲျပားမႈမ႐ွိတာ ေတြ႕ ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ misoprostal အုပ္စုမွ အမ်ိဳးသမီးေတြက ဆီးၿပြန္နဲ႔ ကေလးေမြးဖို႔ လႈံ႔ေဆာ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီး ေတြထက္ ရလဒ္ကိုပိုၿပီးစိတ္ေက်နပ္ တာ ေတြ႕ရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ယခုသုေတသနကို The Lancel ေဆးပညာဂ်ာနယ္မွာ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခဲ့ ပါတယ္။

ဖိုးေသာၾကာ
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal/

လွ်ပ္စစ္သံလိုက္ပံုရိပ္ေဖာ္စက္ႏွင့္ ဂလူးကို႔စ္

လွ်ပ္စစ္သံလိုက္လႈိင္း ပံုရိပ္ ေဖာ္စက္ MRI နဲ႔ ကိုယ္တြင္းအဂၤါ ေတြကို ပံုရိပ္ေဖာ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ တစ္သွ်ဴးတည္ေဆာက္ပံုေတြ ပိုၿပီး ျပတ္ျပတ္သားသားျမင္ရဖို႔အတြက္ အေထာက္အပံ့ေပးတဲ့ ေဆးေတြထိုး ၿပီး ႐ိုက္ေလ့႐ွိပါတယ္။ ၎ေဆး ေတြက ဆဲလ္ေတြရဲ႕ အတြင္းပိုင္းကို မ၀င္ေရာက္ႏိုင္ေပမဲ့ ေသြးေၾကာေတြ နဲ႔ ဆဲလ္မ်ားၾကား အခ်က္ျပမႈကို ပိုေကာင္းေစၿပီး ပံုရိပ္ကို ပိုမိုၾကည္ လင္ျပတ္သားေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သုေတသီေတြက ပိုၿပီးေကာင္းမြန္တဲ့နည္းလမ္းေတြကို တီထြင္ၾကရင္း ဂ်ာမန္ကင္ဆာသုေတသန ဗဟိုတစ္ခု ျဖစ္တဲ့ Deutsches Krebsfor- schungszentrum, DKFZ မွ သုေတသီေတြက သေဘာတရား တစ္ခုကို အသံုးျပဳရင္း ပံုရိပ္ေဖာ္နည္း သစ္ကို ေတြ႕႐ွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ယင္း သုေတသီေတြသံုးခဲ့တဲ့ သေဘာ တရားက ခႏၶာကိုယ္ကဆဲလ္ေတြက ဂလူးကို႔စ္ကို စုပ္ယူၿပီး ဆဲလ္ထဲမွာ ၿဖိဳခြဲၾကတယ္။

ကင္ဆာဆဲလ္ေတြက ေတာ့ စြမ္းအင္အေျမာက္အမ်ားလို အပ္တဲ့အတြက္ ဂလူးကို႔စ္ကို သာမာန္ဆဲလ္ေတြထက္ပိုၿပီး ဆာ ေလာင္စြာ စုပ္ယူၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆဲလ္ဧရိယာတ၀ိုက္မွာ႐ွိတဲ့ ဂလူးကို႔စ္ ရဲ႕ ဇီ၀႐ုပ္ျဖစ္ပ်က္မႈ အေႏွးအျမန္ကို ေစာင့္ၾကည့္႐ံုနဲ႔ ယင္းအက်ိတ္က ကင္ဆာလား၊ သာမာန္လား သိႏိုင္ မယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတရားျဖစ္ပါ တယ္။ သမား႐ိုးက် MRI မ်ားက ေရမွာေပ်ာ္၀င္ေနတဲ့ ပ႐ိုတြန္းမ်ားမွ အခ်က္ျပမႈကို အေျခခံၿပီး လုပ္ေဆာင္ ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ခႏၶာကိုယ္က ေရဓာတ္ ၆၀% ေက်ာ္ ပါ၀င္တဲ့ အတြက္ ျပတ္သားတဲ့ပံုရိပ္ေတြကို ရ႐ွိပါတယ္။


ဂလူးကို႔စ္က ခႏၶာကိုယ္တြင္ ပါ၀င္တဲ့ပမာဏ အလြန္နည္းတဲ့ အတြက္ ယင္းဂလူးကို႔စ္ကို ျမင္သာ ေစဖို႔ DKFZ မွ သုေတသီေတြက 7 Tesla magnetic field strength သံုးထားတဲ့ ultrahigh field scanner နဲ႔ ဂလူးကို႔စ္မွ အခ်က္ျပမႈကို သီးသီးသန္႔သန္႔နဲ႔ ကြဲျပားစြာ အခ်က္ ျပႏိုင္ေအာင္ အကူအညီေပးမဲ့ အထူး နည္းပညာကို သံုးခဲ့ပါတယ္။ ယင္း နည္းပညာအသစ္က ဂလူးကို႔စ္ေပ်ာ္ ရည္ထိုးၿပီးေနာက္ ဦးေႏွာက္တစ္သွ်ဴး မ်ားအတြင္း ဂလူးကို႔စ္ေျပာင္းလဲမႈကို ျမင္ႏိုင္ေလာက္သည္အထိ အား ေကာင္းတဲ့အခ်က္ျပမႈရတယ္လို႔ သိ ရပါတယ္။ ယင္းနည္းပညာသစ္မွာ သံုးသြားတဲ့ အေျခခံ႐ူပေဗဒသေဘာ တရားကိုmagnetization transfer effect လို႔ ေခၚပါတယ္။ သိခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာခဲ့ေပမဲ့ လူသား ေတြမွာ ဂလူးကို႔စ္နဲ႔ ပံုရိပ္ေဖာ္ဖို႔ထိ ေတာ့ မေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကပါဘူး။ ယင္းသေဘာတရားမွာ ဂလူးကို႔စ္ရဲ႕ ပ႐ိုတြန္က အခ်က္ျပမႈကို ခႏၶာကိုယ္ ရဲ႕ ေရဓာတ္ထဲသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးၿပီး ပံုရိပ္ေဖာ္စက္မွာေပၚေစတာျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းသက္ေရာက္မႈမွာ ေဒသ ခံဂလူးကို႔စ္ပမာဏအေပၚ မူတည္ ေနတဲ့အတြက္ မိမိစစ္ေဆးလိုတဲ့ ဆဲလ္အတြင္း ဂလူးကို႔စ္ေျပာင္းလဲမႈ ကို သိႏိုင္ပါတယ္။ လက္႐ွိအခ်ိန္မွာ ေတာ့ သိပၸံပညာ႐ွင္ေတြက ကင္ဆာ ဆဲလ္အက်ိတ္ေတြက ဂလူးကို႔စ္စုပ္ ယူမႈကို သိႏိုင္ဖို႔ အျခားပံုရိပ္ေဖာ္နည္း ပညာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ positron emission tomography (PET) ပံုရိပ္ေဖာ္စနစ္ကို သံုးစြဲခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ယင္းနည္းပညာက ေရဒီယို သတၱိႀကြဂလူးကို႔စ္ေမာ္လီက်ဴးေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ ယခုနည္းပညာသစ္ Glucase MRI မွာေတာ့ မည္သည့္ ေရဒီယိုသတၱိႀကြပစၥည္းမွမပါ၀င္တဲ့ အတြက္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္သင့္မႈေတြ မ႐ွိေတာ့ပါဘူးလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါ တယ္။

အ၀င္း
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal/

ေၿခေထာက္ေျခဖဝါးေလးေတြ ကုိက္ခဲးေနပါသလား

ေန ့စဥ္နွင့္ အမွ် သြားလာလွဳပ္ရွားေနသည့္ တစ္ခါတစ္ရံ လမ္းေလွ်ာက္မ်ားၿခင္းေႀကာင့္ ေၿခေထာက္ေလးေတြ ေၿခဖဝါးေတြ နာက်င္ကုိက္ခဲး ေညာင္းညာၿခင္း တုိ ့ၿဖစ္ေပၚလာတက္ပါသည္ ။ တစ္ခ်ဳိ ့လမ္းေလွ်ာက္သြားလာေနေပမဲ႔ သတိမထားမိျဖစ္ျပီး မိမိေၿခဖဝါးထိေတြသည့္ စီးထားေသာ ဖိနပ္မ်ား ရွဴးမ်ားေႀကာင္းလည္း ပုိမုိ ခံစားၿဖစ္ေပၚတက္ပါသည္ ။ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေသာအခံမပါသည့္ ဖိနပ္မ်ားစီးၿခင္း ေဒါက္အၿမင့္ျဖင့္ လမ္းေလွ်ာက္မ်ားၿခင္းေႀကာင့္ ပုိမုိခံစားၿဖစ္တက္ပါသည္ ။

ေညာင္ညာ ကိုက္ခဲေနေသာ ေၿခေထာက္ေလးေတြ ေၿခဖဝါးေလးေတြအတြက္ လွ်င္ျမန္စြာ သက္သာေစသလုိ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အတြက္ လြယ္ကူ အဆင္ေျပသည့္ နည္းလမ္းတစ္ခ်ဳိ႕မွာ အိမ္သုံးဆားကုိ စကၠဴအေပၚ သုိ ့မဟုတ္ ေၿခေထာက္ႏွစ္ဖက္ဝင္ဆံ့ေသာ ခြက္ တုိ ့တြင္ထည့္ပုံၿပီး ေျချဖင့္နင္းၿခင္း ပြတ္ၿခင္း တုိ ့ ၿပဳ ့လုပ္ေပးႏုိင္သလုိ ့ ဆားေရေႏြးစိမ္ၿခင္း ၿပဳ ့လုပ္ေပးႏုိင္ပါသည္ ။ ဆား လက္တစ္ဆုပ္စာဝန္က်င္းခန္႕ကုိ မပူမေအး ေရေႏြးထည့္ထားေသာ ဇလုံးအတြင္း ထည့္ၿပီး မိနစ္အနည္းငယ္ႀကာ ေၿခေထာက္ႏွစ္ဖက္ကုိ စိမ္ထားေပးလုိက္ပါ စိတ္ၿပီးပါက အနည္းငယ္ ပူေႏြးေသာ ေရျဖင့္ ျပန္လည္ေဆးေႀကာၿပီး ေၿခေထာက္ႏွင့္ ေျခေခ်ာင္းေလးမ်ားကုိ အေပၚေအာက္ လွဳပ္ရွားေပးပါ ေၿခေထာက္မ်ားကုိ လွဳပ္ရမ္းေပးပါ ။ ညအိပ္သည့္ အခါတြင္ ေၿခေထာက္ေၿခဖဝါးကုိ ဖက္ေခါင္းအုံးအရြယ္ အၿမင့္အေနထားၿဖင့္ေအာင္ ခံၿပီးမွ အိပ္ေပးပါ ။

နာက်င္ေနၿပီး ေၿခခ်င္းဝတ္ေနရာမ်ားတြင္ ေရာင္ရမ္းေနၿခင္းၿဖစ္ေပၚေနခဲ့ပါက ေရခဲတုံး ေရခဲအစမ်ားကုိ အဝတ္ပါးပါးတစ္ခုတြင္ ထည့္ၿပီး ၿဖစ္ေပၚေနသည့္ ေၿခခ်င္းဝတ္ေနရာမ်ားကုိ မိနစ္အနည္းငယ္ႀကာေအာင္ ပြတ္ပြတ္ေပးပါ ။ ေရခဲဝတ္ကပ္ၿခင္းေႀကာင့္ ေရာင္ရမ္းေနၿခင္းအတြက္ သက္သာေစပါတယ္ ။

ရက္ႀကာၿမင့္စြာ ေၿခေထာက္ေတြ ေၿခဖဝါးေတြ နာက်င္ေနၿခင္း ကုိက္ခဲေနၿခင္း အျပင္ ေရာင္ရမ္းေနခဲ႔မည္ ဆုိပါက တစ္ၿခား ေရာဂါမ်ားၿဖစ္ေပၚလာတက္သည့္ အေနအထားေတြေႀကာင့္ ဆရာဝန္ထံ ၿဖစ္ေပၚေနသည့္ အေနအထားကုိ ၿပသျပီး ကုသ ခံယူသင့္ပါသည္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

အသည္းအဆီဖုံးေရာဂါအတြက္ သိသင့္ေသာအခ်က္

အသည္းအဆီဖုံးၿခင္းသည္ အမ်ဳိးသားမ်ားထက္ အသက္အရြယ္ႀကီးပုိင္း အဝလြန္ေသာအမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ ပုိမုိၿဖစ္ႀကပါတယ္ ။ ဌင္းေရာဂါသည့္ အမ်ဳိးသားမ်ားထက္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ ၆၀ ရာခုိင္ႏွဳန္း ပုိမုိၿဖစ္ပြားေလ့ရွိပါတယ္ ။

ဒီေရာဂါၿဖစ္ပြားရၿခင္းသည္ အဓိကေတာ့ အဆီပါဝင္မွဳ ့မ်ားေသာ အစားေသာက္မ်ားကုိ လြန္ကဲစြာ စားသုံးၿခင္းေႀကာင့္ ၿဖစ္ပြားရပါသည္ ။ အဆီအဆိမ့္ပါဝင္ႏွဳန္းမ်ားၿပားသည့္ အစားအစာမ်ားမွာ မလုိင္ ၊ ေထာပတ္ ၊ ဒိန္ခဲ ႏွင့္ ႏုိ ့ထြက္ပစၥည္းမ်ားၿဖင့္ အထူးၿပဳ ့လုပ္ထားေသာ မုန္ ့မ်ဳိးစုံအစားေသာက္တြင္ Cholesterol မ်ားစြာပါဝင္ၿခင္းေႀကာင့္ ေရရွည္စားသုံးလာခဲ့လွ်င္ အသည္းအဆီဖုံးၿခင္းကုိ ၿဖစ္ေပၚေစပါတယ္ ။

တာရွည္ခံေအာင္ အထူးစီမံၿပဳ ့လုပ္ထားေသာ စည္သြတ္ဘူးမ်ားတြင္ လူခႏၶာကုိယ္ကုိ ဆုိးက်ဳိးၿဖစ္ေစႏုိင္ေသာ အဆီဓာတ္မ်ားပါဝင္ေနၿခင္းေႀကာင့္ စည္သြတ္ထားေသာ သား ငါး ေတြကုိလည္း ေရွာင္ႀကဥ္ရမွာပါ ။

ထုိအၿပင္ အသားမ်ားတြင္ အဆီမ်ားမ်ားပါဝင္သည့္ ႀကက္ ၊ ဘဲ ၊ ငါး၏အေရၿပား ၊ ႀကက္ဥ ၊ ဘဲဥ ၊ ငုံဥ ၊ အဆီပုိေသာ အမဲသား ႏွင့္ ဝက္သားမ်ားကုိ ေရွာင္ရွားသင့္ပါသည္ ။ ဌင္းအစားေသာက္မ်ားကုိ စားေသာက္လွ်င္ အသီးအခ်ဥ္ ႏွင့္ ဟင္းရြက္အသီးအႏွံမ်ားကုိပါ ေရာေႏွာစားေသာက္ပါ သုိ ့ေသာ အသားမ်ားကုိ အလြန္အကြ်ံစားေသာက္တက္ၿခင္းကုိ ေလွ်ာ့ရပါလိမ့္မည္ ။ သင္သည္ အဆီမ်ားေသာ အစားေသာက္မ်ားကုိ စားေသာက္ၿပီးလွ်င္ ေအးေသာေရကုိ ခ်က္ၿခင္းေသာက္သုံးၿခင္း မၿပဳသင့္ပါ ။

အသည္းအဆီဖုံးၿခင္း ၿဖစ္ေနေသာသူမ်ားတြင္ ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ အသိေပးလုိတာက အဆီမ်ားစြာၿဖင့္ ေႀကာ္ေလွာ္ထားေသာ အစားေသာက္မ်ား ၊ အုန္းသီး အုန္းႏုိ ့ ၊ အထူးသၿဖင့္ စားအုန္းဆီတုိ ့ကုိေရွာင္သင့္ၿပီး အမ်ဳိးသားမ်ားတြင္ စားသုံးေလ့ရွိသည့္ အရက္ ၊ ေဆးလိပ္ ႏွင့္ ကြမ္းစားၿခင္းကုိပါ ေရွာင္ႀကဥ္ပါ ။

အသည္းအဆီဖုံးသူအတြက္ ဂတ္စ္မ်ားစြာ ပါဝင္ႏွဳန္းၿဖင့္စီမံထုတ္လုပ္ထားေသာ အခ်ဳိရည္ ဗူးကုိေသာက္သုံးၿခင္းကုိ အထူး ေရွာင္ရွားပါ ။

ေဝဒနာသည္အေနနွင့္ စားသုံးသင့္သည့္ အစာအဟာရမ်ားကေတာ့ လက္ဆတ္ေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ၊ အရည္ရြမ္းေသာ အသီးအႏွံမ်ား ၊ မလွဳိင္ဖယ္ထားေသာ ႏုိ ့ႏွင့္ အဆီပါဝင္မွဳ ့နည္းပါေသာ အသား ၊ ငါး ၊ ပုဇြန္ တုိ ့ဘဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ အသီးေဖ်ာ္ရည္မ်ားၿဖစ္ေသာ သံပုရာရည္ ၊ ေရွာက္သီးေဖ်ာ္ရည္ ၊ ဂရိတ္ဖု ေဖ်ာ္ရည္မ်ားကုိ မႀကာမႀကာ ေသာက္သုံးသင့္ပါသည္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

မ်က္ႏွာေပၚေရေႏြး၀တ္တင္ျခင္း၏ အံ့မခမ္းဖြယ္အက်ိဳး

ဦးေခါင္း- ေခြၽးေပါက္မ်ားကို ပြင့္ ေစၿပီး ေသြးလည္ပတ္မႈကို ပို၍ အားေကာင္းေစသည္။ ဆံပင္မ်ား သန္စြမ္း၍ ဆံပင္ေပါက္မႈကို အား ေပးသည္။

မ်က္ႏွာ- ေခြၽးေပါက္မ်ားကို ပြင့္ေစၿပီး အသားအေရကို ႏူးညံ့ေစသည္။ အစိုဓာတ္ျဖည့္ေဆးရည္က အသား ထဲကို လြယ္ကူစြာ စိမ့္၀င္ေစသည္။

မ်က္လံုး- မ်က္လံုးတ၀ုိက္႐ွိ ၾကြက္ သားမ်ားကို ေျပေလ်ာ့ေစသည္။

လည္ပင္း- ေတာင့္တင္းျခင္း ကိုက္ ခဲျခင္း၊ ပံုခံုးႀကြက္သားမ်ား ကိုက္ခဲ ျခင္းကို သက္သာေစသည္။ တကိုယ္ လံုး ေသြးလည္ပတ္မႈကိုေပး၍ ေခါင္း ကိုက္ျခင္းကုိလည္း သက္သာေစ သည္။
စိတ္အပန္းေျဖမႈကို ရယူ လိုပါက Aroma oil (သုိ႔) organic oil မ်ား သဘာ၀အဆီတို႔ကို ပူေႏြး ေသာ မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါေပၚတြင္ ဆြတ္ဖ်န္းၿပီး အပူတင္ေပးပါက စိတ္ကိုလန္းဆန္းေစသည္။

ယင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပဳ လုပ္နည္း (၂) နည္းကို ေဖာ္ျပေပး ပါမည္။
(၁) သစ္ေနက်အတိုင္း မ်က္ႏွာသစ္ ပါ။

(၂) ေရေႏြးစိမ္၊ ေရေႏြးညွစ္ထားေသာ မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါကို မ်က္ႏွာေပၚတင္ ပါ။

(၃) မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါ မေအးမီ မ်က္ႏွာမွခြာပါ။

(၄) ၿပီးလွ်င္ မ်က္ႏွာစိုစြတ္က်န္ ေနပါက မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါ အေျခာက္ ႏွင့္ အသာအယာတုိ႔သုတ္ၿပီး မ်က္ႏွာ အသားအေရ ေႏြးေနစဥ္၌ပင္ moisturizer ကို ခ်က္ခ်င္းလိမ္းပါ။

ဒုတိယ တစ္နည္းအတြက္ မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါ (၂) ထည္ကို ေရေႏြးစိမ္ရမည္။
(၁) ထံုးစံအတုိင္း မ်က္ႏွာအရင္ သစ္ပါ။

(၂) moisturizer ကို သံုးေနက်ထက္ ပမာဏေျမာက္ျမားစြာလိမ္းပါ။

(၃) မ်က္ႏွာေပၚ ေရေႏြး၀တ္တင္ပါ။

(၄) ေရေႏြး၀တ္ မေအးမီ မ်က္ႏွာ မွဖယ္ၿပီး ကနဦးလိမ္းထားေသာ moisturizer မ်ားကို ဒုတိယေရေႏြး ၀တ္ႏွင့္ စင္ေအာင္သုတ္ပါ။

(၅) ၿပီးလွ်င္ မ်က္ႏွာေႏြးေနစဥ္၌ပင္ ာသင်အကမငဖနမ ထပ္၍လိမ္းရန္ျဖစ္ သည္။

TKD
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal/

တီဘီေရာဂါကို တိုက္ထုတ္ေပးႏိုင္မဲ့ ေရေနသတၱ၀ါမ်ား

University of Central Florida မွ သုေတသီေတြရဲ႕ ေတြ႕႐ွိ ခ်က္အရ ေရေနသတၱ၀ါေတြရဲ႕ သဘာ၀ထြက္ကုန္ေတြက တီဘီ ေရာဂါကို တိုက္ဖ်က္ရာမွာ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္တယ္လို႔ သိရ ပါတယ္။ တီဘီေရာဂါဆိုတာကေတာ့ အဆုတ္ကို အဓိကဒုကၡေပးတတ္တဲ့ ဘက္တီးရီးယား ကူးစက္ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ လူတစ္ဦးကေန တစ္ဦးကို အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္းမွ တဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္ၿပီး၊ ႏွစ္စဥ္ ေရာဂါ သစ္ျဖစ္ပြားသူ ၁၀.၅ သန္း႐ွိၿပီး၊ ေသဆံုးသူ ၁.၅ သန္း႐ွိတဲ့ ေရာဂါ ဆိုးႀကီးတစ္မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းတီဘီေရာဂါအတြက္ ကုသမႈမွာ အမ်ားအားျဖင့္ ၆ လကေန ၉ လ ေလာက္အထိ ၾကာတတ္ၿပီး အနည္း ဆံုး ေဆးေလးမ်ိဳးအေရာကို ေသာက္ သံုးရတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားစု ကေတာ့ ကုထံုးကို လုိက္နာမႈမ႐ွိပဲ သက္သာသြားတာနဲ႔ ေဆးကို ရပ္ပစ္ တတ္ၾကပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ ေၾကာင့္ပါပဲ။ တီဘီျဖစ္ေစတဲ့ ဘက္တီးရီးယားေတြမွာ ထူထဲတဲ့ ဆဲလ္နံရံေတြ ပါ၀င္တဲ့အတြက္ ေဆးေတြေဖာက္၀င္ဖို႔ ခက္ခဲသလို၊ ကုသမႈကို ခံႏိုင္ရည္႐ွိေစမဲ့ ပ႐ိုတင္း ေတြလည္း ထုတ္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဘက္တီးရီးယားက ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ခုခံအားစနစ္ထဲမွာ ၀င္ေရာက္ပုန္းကြယ္ေနၿပီး၊ ကုသမႈၿပီး မွ ျပန္လည္ထ<ကလာတတ္ပါတယ္။ ေဆးအမ်ားစုက ထ<ကေနတဲ့ေရာဂါ ပိုးေတြကိုသာ ဖ်က္ဆီးႏိုင္စြမ္းမ႐ွိပါ ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဖုန္းကြယ္ေနတဲ့ တီဘီေရာဂါပိုးေတြကို သတ္ႏိုင္ဖို႔ ႕ၤဃ မွ သုေတသီေတြက ပင္လယ္ ေရျမဳပ္ေကာင္ အပါအ၀င္ အျခားေရ ေနသတၱ၀ါေတြရဲ႕ ဓာတုပစၥည္းေပါင္း ၄၄၀၀ ကို ေလ့လာခဲ့ၾကပါတယ္။ အဓိကရည္႐ြယ္ခ်က္ကေတာ့ တီဘီ ေရာဂါနဲ႔ ကင္ဆာေရာဂါေတြကို တိုက္ဖ်က္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

 သုေတ သီေတြက ပင္လယ္ေရျမဳပ္ေကာင္ အပါအ၀င္ ေရေနသတၱ၀ါေတြဆီက သဘာ၀ျဒပ္ေပါင္းေတြကို သီးသန္႔ ခြဲထုတ္ၿပီး စစ္ေဆးခဲ့ရာ တီဘီေရာဂါ ပိုးကို ဆန္႔က်င္ႏိုင္တဲ့သတၱိ႐ွိတဲ့ ျဒပ္ေပါင္း ၂၆ မ်ိဳးကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉ မ်ိဳးက ခုခံအားစနစ္ထဲမွာ ပုန္းေနတဲ့ တီဘီပိုးေတြကို သတ္ႏိုင္ ၿပီး ၇ မ်ိဳးကေတာ့ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို သတ္ႏိုင္တာေတြ႕ရပါတယ္။ ယင္း အထဲကမွ တီဘီကို တိုက္ထုတ္ႏိုင္မဲ့ သန္႔စင္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္း ၅ မ်ိဳးကို ထပ္မံေ႐ြးျခယ္ၿပီး သုေတသန လုပ္သြားမယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ျဒပ္ ေပါင္းအမ်ားစုက ပင္လယ္ေရျမဳပ္ ေကာင္ကရ႐ွိတာမဟုတ္ပဲ ၎င္းတို႔ ေပၚမွေနတဲ့ အဏုဇီ၀ပိုးေကာင္ေလး ေတြက ထုတ္လုပ္တာျဖစ္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

အ၀င္း
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal/

အစာစားတုိင္း အသည္းေကာင္းမြန္ရန္ လုိအပ္

အစားလည္းေဆး ေဆးလည္းအစာ ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ေန ့စဥ္စားသုံးေနသည့္အစားအစာ
မ်ားတြင္ အဆီဓာတ္လည္း လုိအပ္ပါသည္ ။ မိမိခႏၶာကုိယ္တြက္ လုိအပ္ေသာ အဆီအတြက္ မည္သည့္ဆီအမ်ဳိးမ်ားသည့္ က်န္းမာေရးအတြက္ အဆုိး အေကာင္း သိရွိရန္လုိအပ္ပါသည္ ။ စားေသာက္စရာ အေၾကာ္အေလွာ္မ်ားအတြက္ သုံးစြဲေနသည္ ဆီမ်ားတြင္ မျပည့္၀ဆီ ( unsaturated fat ) နွင့္ ျပည့္၀ဆီ ( saturated fat )
ဆီႏွစ္မ်ဳိးရွိပါသည္။ ဌင္းဆီမ်ဳိးမွ ျပည့္၀ဆီအမ်ဳိးအစားသည္
က်န္းမာေရးအတြက္ ဆုိးက်ဳိးမ်ားႏွင့္အတူ နာတာ႐ွည္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ေစပါသည္ ။

ယခုအခါ အသုံးၿပဳ့မ်ားေသာ စားအုန္းဆီ ႏွင့္ တိရစၧာန္မ်ားမွ ထုတ္ယူထားသည့္ ၀က္ဆီ အမဲဆီ ႀကက္ဆီမ်ားတုိ ့သည့္ ၿပည္၀ဆီမ်ား ၿဖစ္ႀကၿပီး ဌင္းၿပည့္၀ဆီမ်ားကုိ စားသုံးမွဳ ့မ်ားလာခဲ့သည့္အခါ ေသြးေႀကာနံရံမ်ား ထူထဲမာေႀကာလာၿခင္းေႀကာင့္ ႏွလုံးေသြးေႀကာက်ဥ္းေရာဂါ ၊ အသည္းတြင္ အဆီမ်ားလာသၿဖင့္ အသည္းအဆီဖုံးၿခင္းအသည္းေရာဂါ ၊ ဦးေနာက္ေသြးေႀကာမ်ားက်ဥ္းေၿမာင္းၿပီး ပိတ္ဆုိ ့သြားပါက ကုိယ္တစ္ၿခမ္းေသ ေလၿဖတ္ၿခင္းအျဖစ္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆုိးက်ဳိးမ်ားျဖစ္ေပၚေစပါသည္ ။ အသုံးျပဳ႕မ် ားေနသည့္ ျပည့္ဝဆီျဖစ္ေသာ စားအုန္းဆီသည့္ က်န္းမာေရးအရ မညီၫြတ္ေသာ ဆီျဖစ္ေနသည့္အတြက္ သုံးစြဲစားေသာက္ျခင္း မျပဳ႕သင့္ပါ။

ဆီထဲႏွစ္၍ ေၾကာ္ထားေသာ အစာစားမ်ား စားသုံးျခင္း ေ႐ွာင္သင့္ပါသည္ ။ ျပည့္ဝဆီမ်ားျဖင္႔ သုံးစြဲ
ေၾကာ္ေလွာ္ၿပီးေနာက္ ထပ္ခါထပ္ခါ အႀကိမ္ႀကိမ္သုံးစြဲ ေၾကာ္ေလွာ္သည့္ အစားအစာမ်ား စားသုံးေနၾကလွ်င္ ဆုိးက်ဳိးမ်ားအလ်င္အျမန္ ခံစားျဖစ္ေပၚလာပါမည္။ အေရာင္ဆုိးေဆးပါဝင္ၿပီး ျပည့္ဝဆီမ်ားျဖင့္ ပါဝင္ျပဳ႕လုပ္ထားေသာ
အစားအစာမ်ား စားသုံးျခင္းသည္လည္း ဆုိးက်ဳိးႏွစ္မ်ဳိးပါရ႐ွိေစပါသည္။
အုိမီဂါ ဖက္တီအက္ဆစ္ျဖစ္ေစသည့္ အေစ့အဆံမွာ ေနၾကာဆံ ေျမပဲဆံ ဖ႐ုံဆံ သီဟိုေစ့
တုိ႔သည္လည္း က်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္ပါသည္ ။ မျပည့္ဝဆီျဖစ္သည္
စစ္မွန္ေသာ ေျမပဲဆီ ႏွမ္းဆီ သံလြင္ဆီ ေနၾကာဆီတုိ႔ကု္ သုံးစြဲသင့္ပါသည္ ။

ျပည့္ဝဆီပါဝင္မ်ားၿခင္းကုိ ေ႐ွာင္႐ွားျခင္းႏွင့္အတူ
ဆီမ်ားအစားအစာ ေလ်ာ့နည္းခ်က္ျပဳတ္စားသုံးျခင္းသည္ လူ႔ခနၶာကုိယ္အတြင္း အရြယ္ႀကီးၿပီး လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားေသာအသည္းတြက္ ေကာင္းမြန္သည့္အျပင္ က်န္းမာမွဳ႕အတြက္ပါ အက်ဳိးမ်ားေစပါေတာ့သည္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္မွာ ေၾကာက္သူေတြေရွာင္သင့္

လူႀကီး လူငယ္အမ်ားစုမွာ လြယ္ကူသလုိ ေသာက္သုံးရ အဆင္ေျပေသာ အခ်ဳိရည္ အေအးရည္မ်ား ႏွင့္ မုန္႔မ်ားကုိ စားေသာက္တက္ၾကပါတယ္ အဲလုိ အခ်ိဳရည္အမ်ားစုမွာ ကယ္လိုရီ အမ်ားအျပား ပါဝင္ေနတတ္သလု္ိ ေရခဲမုန္႔ေတြနဲ႔ မစ္ရိွတ္လို ေဖ်ာ္ရည္ေတြမွာ ကယ္လိုရီမ်ားစြာလည္း ပါဝင္မွဳ႔မ်ားျပားပါသည္ ။

အခ်ဳိရည္ႏွင့္ အတူ အာလူးေခ်ာင္းေၾကာ္ ဟမ္ဘာဂါ အပါ တြဲခါ စားၾကပါက ကယ္လုိရီမ်ားသထက္မ်ားပါသည္ ။အထူးသျဖင့္ အာလူးေခ်ာင္းေၾကာ္ကိုေတာ့ တတ္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္ပါ။ ဆီေၾကာ္အသားေတြနဲ႔ ဆီမ်ားမ်ားနဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အသားဟင္း၊
ဒိန္ခဲ၊ ေထာပတ္ စတာေတြ မ်ားမ်ားပါဝင္တဲ့ ဟင္းပြဲမ်ား စားေသာက္ျခင္း ေလ်ာ့ပါ ။

ပံုမွန္ေဆာ္ဒါအခ်ိဳရည္တစ္ခြက္မွာ ကယ္လိုရီ ၃၀၀ ေလာက္ ပါဝင္တတ္တဲ့အတြက္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္မွာ ေၾကာက္သူေတြအေနျဖင့္ ဆီမ်ားအစားအစာမ်ားအျပင္ အခ်ဳိရည္ေသာက္တက္ျခင္းကုိ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။
ေရ၊ အခ်ိဳဓာတ္ေလွ်ာ့ထား တဲ့ လက္ဖက္ရည္ကိုသာ ေသာက္သုံးရန္သာ သင့္ပါသည္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

Depression (1) စိတ္က်ေရာဂါ

၁။ ဆရာ ကြ်န္မအသက္က ၃၃နွစ္ပါ။ အပ်ိဳပါရွင့္။ ကြ်န္မစိတ္ဖိအားမ်ားၿပီး စိတ္က်ေရာဂါခံစားေနတာ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာပါၿပီရွင့္။ လူေတြနဲ႔အဆက္အဆံမရွိပဲအိမ္မွာပဲေနတာၾကာပါၿပီရွင္။ တခါတခါ သက္ေသခ်င္စိတ္ေတြျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါပင္မယ့္ ဒါကိုေရာဂါလို႔မသိခဲ့ပါဘူးရွင့္။ အခုမွသိတာပါရွင့္။ ကြ်န္မစိတ္ကအလိုလိုျဖစ္ေနတာကိုဘယ္လိုမွထိန္းမရပါရွင့္။ မိသားစုကိုလဲရွက္ပါတယ္ရွင့္။ ဘယ္လိုနည္းလမ္းေတြနဲ႔ ကုသလို႔ေပ်ာက္မလဲဆိုတာေျဖၾကားေပးပါရွင္။ စိတ္ၿငိမ္ေအာင္တရားေတာ့ ထိုင္ပါတယ္ရွင့္။ ဘယ္လိုဆရာဝန္နဲ႔ ျပရမလဲလည္း မသိပါရွင့္။ အေျခအေနအရမ္းဆိုးသြားမွာေၾကာက္ပါတယ္ရွင္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင့္။

၂။ ဆရာရွင့္ သမီးအသက္ ၃ဝ ရွိပါျပီ။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၄ နွစ္ရွိပါျပီ။ သမီးတခါတေလမွာ ဘာျပႆနာမွမရွိပဲ ေနရင္းထိုင္ရင္း စိတ္ကဝမ္းနည္းျပီး စိတ္ဓါတ္ေတြက်ေနပါတယ္။ အလိုလိုေနရင္ မေပ်ာ္ရႊင္ဘူးျဖစ္ေနပါတယ္ဆရာ။ စိတ္ညစ္စရာ ဘာရွိသလဲလို႔ ကိုယ့္ဖါသာျပန္စန္းစစ္ေတာ့လဲ ဘာမွမရွိတာကို သိပါတယ္ဆရာ။ အဲဒါသမီး စိတ္ေရာဂါ ျဖစ္ေနျပီလား။ ရာသီလာခါနီးတို႔ လာျပီးခါစအခ်ိန္ေတြမွာ ျဖစ္တာလဲ မဟုတ္ဘူးဆရာ။ ရာသီလဲမွန္တယ္ဆရာ။ စိတ္က်ေရာဂါမ်ားလားဆရာ။ ဘယ္လိုေနထိုင္စားေသာက္ရပါမလဲရွင္ ေက်းဇူးျပဳရ်္ ေျဖႀကားေပးပါဦးဆရာ။ အိမ္ေထာင္ေရး စားဝတ္ေနေရး လူမူရးေတြလဲ အားလံုးေျပလည္ပါရဲ႕သားနဲ႔ ဒီလိုျဖစ္ေနတာပါဆရာ။

စိတ္မွာျဖစ္တာ က်န္းမာေရးပါ။ လူမွန္သမွ် စိတ္ဆိုတာ တက္လိုက္၊ က်လိုက္ျဖစ္ၾကတာ ပံုမွန္ပါ။ ဝမ္းနည္းမႈဆိုတာ ျဖစ္ေနက်ပါဘဲ။ ဒါေပမဲ့ စိတ္က်တယ္ဆိုတာကေတာ့ ပံုမွန္မဟုတ္ေတာ့ပါ။ ဝမ္းနည္းပူေဆြးတာထက္ အမ်ားၾကီး ပိုလြန္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က စိတ္က်တယ္ဆိုတာ အနက္ေခါင္းၾကီးထဲ ေနရသလိုဘဲလို႔ တင္စားၾကတယ္။ စိတ္က်သူတခ်ိဳ႕ေတြဟာ ဝမ္းနည္းေနတယ္လို႔ မခံစားရဘူး။ အဓိပၸါယ္ကင္းမဲ့ေနတယ္၊ ဟာလာဟင္းလင္းျဖစ္ေနတယ္၊ ဘာမွမရွိသလို ခံစားေနၾကရတယ္။ တခ်ိဳ႕ အထူးသျဖင့္ ေယာက္်ားေတြမွာျဖစ္ရင္ စိတ္တို၊ ေဒါသၾကီး၊ ဂနာမျငိမ္ျဖစ္ေနတတ္တယ္။

အလုပ္မလုပ္ႏိုင္၊ စာမသင္ႏိုင္၊ မစားမေသာက္ႏိုင္၊ အိပ္မရ၊ ေပ်ာ္စရာရွာမေတြ႔ နိစၥဓူဝျဖစ္ေနၾကတယ္။ ဒါ့ျပင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းမဲျပီး၊ ကူမဲ့သူမရွိ၊ တန္ဘို႔ကင္းမဲ့ေနတယ္လို႔ အျပင္းအထံခံစားေနၾကရတယ္။ အိပ္မေပ်ာ္၊ ဒါမွမဟုတ္ အျမဲတမ္းအိပ္ခ်င္ေန၊ အာရံုမစိုက္ႏိုင္၊ အရင္တံုးက ခပ္လြယ္လြယ္ လုပ္ႏိုင္တာမ်ိဳးကို အဲလို မလုပ္ႏိုင္ေတာ့၊ အႏုတ္သေဘာ ျမင္ထင္ေနတာကို မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ဘယ္ေလာက္ၾကိဳးစားၾကိဳးစာ မရႏိုင္တာ၊ တခ်ို႕ အစားအေသာက္ပ်က္ျပီး တခ်ိဳ႕ အတင္းစားခ်င္ေနတာ၊ စိတ္တုိမယ္၊ ေဒါသၾကီးေနမယ္၊ အရက္ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္လာမယ္၊ အမူအယာ၊ အေျပာအဆိုေတြက မူမမွန္ျဖစ္လာမယ္၊ ဘဝဟာ ဘာမွ အဓိပၸါယ္မရွိေတာ့ဘူး ထင္ေနမယ္၊ အားအင္ကုန္ခမ္းေနမယ္၊ ဘာလုပ္လုပ္ ေႏွးေကြးေနမယ္၊ ေလးလံထိုင္းမိႈင္းေနမယ္။ တေယာက္ျဖစ္တာနဲ႔ တေယာက္ မတူဘူး။ ေယာက္်ား-မိန္းမ မတူသလို၊ ကေလး-လူၾကီးလဲ မတူၾကဘူး။

ဘာေၾကာင့္ စိတ္က်ေရာဂါဝင္ရတာလဲ
တေယာက္တည္း အထီးက်န္ျဖစ္ေနတာ၊ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းရဲ႕ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ ကင္းမဲ့တာ၊ လတ္တေလာ ေလာကဓံတရားထဲက အႏုတ္သေဘာခံစားလာရတာ၊ မိသားစုထဲမွာ စိတ္က်ေရာဂါသည္ရွိတာ၊ အိမ္ေထာင္ေရး မသာယာမႈ ၾကံဳရတာ၊ ေငြေၾကးခက္ခဲလြန္းတာ၊ ငယ္တံုးဘဝမွာ စိတ္ဒဏ္ရာရခဲ့ဘူးတာ၊ အရက္၊ မူးယစ္ေဆးစြဲတာ၊ အလုပ္မရွိတာ၊ ဝင္ေငြမေလာက္ငတာ၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းတာ၊ နာတာရွည္နာတဲ့ေဝဒနာရွိေနတာ။

အေမရိကားမွာ ၂ဝဝ၆-၂ဝဝ၈ ေလ့လာမႈအရ ၂၃၅ဝ၆၇ ေယာက္ကို ဆန္းစစ္ေတာ့ ၉% မွာ စိတ္က်ေရာဂါ ရွိေနတာ သိရတယ္။ ေနာက္ဆန္းစစ္ခ်က္တခုအရ အၾကီးစားစိတ္ဓါတ္က်မႈ ဂ်ပန္မွာ ၃% နဲ႔ အေမရိကားမွာ ၁၇% စိတ္က်ေရာဂါ ျဖစ္တာသိရတယ္။ အသက္ ၃ဝ-၄ဝ အတြင္း စျဖစ္တာမ်ားျပီး၊ ၅ဝ-၆ဝ ထဲမွာ ဒုတိယအၾကိမ္ ျဖစ္တယ္။ စိတ္ဓါတ္က်ျခင္းနဲ႔ နာတာရွည္ နာက်င္မႈေဝဒနာခံစားေနရတာတြဲတတ္တယ္။ ႏွလံုးေရာဂါရွိဘို႔ အခြင့္အလမ္း ၁႕၅-၂ ဆ ပိုတယ္။

စိတ္ဓါတ္က်တာနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသတ္ေသခ်င္စိတ္
စိတ္ဓါတ္က်ေနသူေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသခ်င္စိတ္ ေပၚတတ္ၾကတယ္။ စိတ္ထဲမွာ ေသျခင္းတရားနဲ႔ သတ္ေသတာမ်ိဳးကို ေတြးလာတတ္တယ္။ ပါးစပ္ကလဲ ထုတ္ေျပာ လာႏိုင္တယ္။ ေျပာတိုင္းလဲ တကယ္ လုပ္မွ လုပ္ပါတယ္။ အကူအညီရခ်င္လို႔ ေျပာတာမ်ိဳးလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သူမ်ားကို ႏုတ္ဆက္စကားမ်ိဳးေျပာလာရင္၊ ငါမရွိရင္ သူမ်ားေတြအတြက္ ပိုေကာင္းမယ္လို႔ ေျပာလာရင္၊ အစီအစဥ္က်က် သူပိုင္တာေတြကို ေပးစြန္႔လာတာ၊ ရုတ္တရက္ သိပ္စိတ္က်နရာကေန ျငိမ္ျပီး ေက်နပ္မႈရသလိုျဖစ္လာရင္ ဒီလိုျဖစ္တာေတြကေန တကယ္သတ္ေသတတ္တယ္။ တကယ္လို႔ အရမ္း စိတ္ဓါတ္ က်ေနျပီး သတ္ေသခ်င္စိတ္ဝင္တာမ်ိဳးဟာ ခဏပန္းျဖစ္တာ မထင္ေစခ်င္ပါ။

၁။ Major depression အေရးပါတဲ့စိတ္က်ေရာဂါ
ဘဝမွာ မေပ်ာ္ႏိုင္ျဖစ္လာေနမယ္။ လကၡဏာေတြက တသမတ္ထဲျဖစ္ေနမယ္။ အသင့္အတင့္ကေန အျပင္းစာျဖစ္မယ္။ ေဆးမကုဘဲေနရင္ ဒီလိုျဖစ္ေနတာမ်ိဳး ၆ လေလာက္အထိ ၾကာေနမယ္။ ျပန္ျဖစ္မယ္။

၂။ Atypical depression ပံုစံအတိအက်မရွိတဲ့ စိတ္က်ေရာဂါ
Major depression အေရးပါတဲ့စိတ္က်ေရာဂါထဲက ပံုစံခြဲတခုျဖစ္တယ္။ သတ္သတ္မွတ္မွတ္လကၡဏာမ်ိဳးခံစားရမယ္။ သတင္းေကာင္းရခ်ိန္မွာ ဝမ္းသာမႈရွိတတ္တယ္။ ၾကာၾကာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ လူက ဝလာမယ္။ စားခ်င္စိတ္မ်ားေနမယ္။ အိပ္တာလဲ ၾကာၾကာအိပ္မယ္။

၃။ Dysthymia (Recurrent, Mild depression) ျပန္ျဖစ္တဲ့ အလတ္စား စိတ္က်ေရာဂါဟာ နာတာရွည္ ျဖစ္တယ္။ သိပ္မဆိုးလွဘူး။ ေကာင္းလိုက္ ဆိုုးလိုက္ျဖစ္မယ္။ ၂ ႏွစ္ေလာက္အထိၾကာမယ္။

ဘယ္လို သက္သာေအာင္လုပ္မလဲ
ဘဝလူေနမႈပံုစံေျပာင္းလိုက္ပါ။ အျပန္အလွန္ကူညီတတ္သူေတြနဲ႔ ေပါင္းသင္းပါ၊ ပံုမွန္ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ၊ အိပ္ခ်ိန္ေရာက္ရင္ အိပ္စက္ပါ၊ အစာအာဟာရျပည့္ဝမွ်တေအာင္စားသံုးပါ။ စိတ္ဖိအားရွိေနတာကို စနစ္တက် ေလွ်ာ့ခ်ပါ၊ စိတ္ေျဖေလွ်ာ့နည္းလုပ္ပါ၊ အဆိုးျမင္၊ မေကာင္းျမင္တာေတြျပဳျပင္ပါ၊ စိတ္လႈပ္ရွား-ခံစားမႈေတြကို တည္ေဆာက္ယူပါ၊ တတ္ကြ်မ္းတဲ့ဆရာဝန္နဲ႔ကုသမႈခံယူပါ၊ စိတ္မက်ေဆးေတြဟာ တခ်ိဳ႕လူေတြအတြက္ အမ်ားၾကီး ေကာင္းေစတယ္။ ေပ်ာက္သြားခ်င္မွ ေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္။ ျပန္ျဖစ္တတ္လို႔ပါ။ စိတ္ကုသမႈပါ ခံယူရမယ္။

ကုသနည္းေတြကေတာ့ -
• Cognitive-behavioral therapy အသိတရားနဲ႔ အမူအယာဆိုင္ရာျပဳျပင္မႈ၊
• Music therapy ေတးဂီတနဲ႔ကုသျခင္း၊
• Art therapy အႏုပညာနည္းနဲ႔ ကုသျခင္း၊
• Group therapy အုပ္စုလိုက္ကုသေပးနည္း၊
• Psychotherapy စိတ္နည္းနဲ႔ကုသနည္း၊
• Animal-assisted therapy တိရစၧာန္သံုးကုသေပးနည္း၊
• Physical exercise ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းနည္း၊
• Medicines such as antidepressants ေဆးေပးကုသနည္း၊
• Keeping a gratitude journal (ဂ်ာနယ္) သံုးနည္းေတြ ျဖစ္တယ္။

(ေမဂ်ာ) စိတ္က်ေရာဂါကို စိတ္မက်ေဆးေပးတာနဲ႔ စိတ္ပညာကုသမႈကိုပါ တြဲလုပ္သင့္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကုိ ေဆးရံုတင္ ကုသင့္တယ္။

၁။ Medication ေဆးေပးကုသနည္း။
၂။ Psychotherapy စိတ္ပညာနည္းနဲ႔ကုသနည္း၊
၃။ Electroconvulsive therapy (ECT) လွ်ပ္စစ္သံုးကုသနည္းကို တခ်ိဳ႕အတြက္လုပ္ေပးရတယ္။

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ လူနာေတြအတြက္ စိတ္ပညာနည္းနဲ႔ ကုသမႈဟာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္တယ္။ လွ်ပ္စစ္သံုး ကုသနည္းကိုေတာ့ မျဖစ္မွသံုးတယ္။ စိတ္ပညာနည္းနဲ႔ကုသနည္းကို တေယာက္ခ်င္းကိုျဖစ္ျဖစ္ အုပ္စုလိုက္ျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ေပးႏိုင္တယ္။ Psychotherapists, Psychiatrists, Psychologists, Clinical social workers, Counselors, Psychiatric nurses ေတြကေန လုပ္ေပးၾကတယ္။

ရႈပ္ေထြးတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ရွိသူေတြကိုေတာ့ ေဆးနည္းနဲ႔ စိတ္နည္း ေရာလုပ္ေပးသင့္တယ္။ စိတ္နည္း ထဲက အမ်ားဆံုး သံုးၾကတဲ့ Cognitive behavioral therapy (CBT) နည္းဟာ ကေလးေတြနဲ႔ လူငယ္ေတြအတြက္ သံုးတယ္။ ေဆးေပးတာနဲ႔အတူ စိတ္နဲ႔ ကုသနည္းေတြထဲက CBT, Interpersonal therapy, or Family therapy တခုခုနဲ႔ တြဲေပးဘို႔ လမ္းညႊန္တယ္။ စိတ္နည္းဟာ အရြယ္ရသူေတြအတြက္ ေကာင္းတယ္။ Psychoanalysis နည္းဟာ Sigmund Freud က စသံုးခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။

စိတ္မက်ေဆးေပးကုသနည္းဟာ အႏုစားစိတ္ဓါတ္က်ေနသူေတြအတြက္ မထိေရာက္လွဘူး။ ေရာဂါျပင္းထံသူေတြအတြက္ အလြန္ေကာင္းတယ္။ နာတာရွည္ (ေမဂ်ာ) စိတ္က်တာဆိုရင္ ေဆးေပးတာ အေကာင္းဆံုးဘဲ။ ေဆးအမ်ိဳးအစား ေရြးရတယ္။ တြဲေပးခ်င္ေပးလိမ့္မယ္။ သက္သာရာကေန ပံုမွန္ေရာက္ဘို႔ ၆-၈ ပါတ္ၾကာတတ္တယ္။ ၁၆-၂ဝ ပါတ္အထိ ေဆးေပးေလ့ရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ကို တသက္တာေဆးေသာက္ေစတယ္။

Monoamine oxidase inhibitors ေဆးအမ်ိဳးအစားက အရင္ဆံုးေပၚတဲ့ စိတ္မက်ေဆးျဖစ္တယ္။ Isocarboxazid (Marplan)၊ Phenelzine (Nardil)၊ Selegiline (Emsam, Eldepryl, Zelapar) နဲ႔ Tranylcypromine (Parnate) ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြကေတာ့ ေန႔ခင္းအိပ္ခ်င္ေနမယ္၊ ေခါင္းမူး-ေခါင္းထဲေပါ့ပါးေနမယ္၊ ေသြးဖိအား က်မယ္၊ ဝမ္းပ်က္မယ္၊ အာေခါင္ေျခာက္မယ္၊ အရသာခံစားမႈေျပာင္းမယ္၊ ဂနာမျငိမ္ျဖစ္မယ္၊ ၾကြက္သားေတြ နာမယ္၊ အိပ္မေပ်ာ္ျဖစ္မယ္၊ လူကဝလာမယ္၊ လိင္စိတ္နည္း၊ (ေအာ္ဂဇင္) ရဘို႔ၾကာရွည္၊ ေယာက္်ားလိင္တံသန္မာမႈ အျဖစ္နည္း၊ ဆီးသြားရတာ ခက္မယ္၊ ထံုက်င္က်င္ျဖစ္မယ္။

Selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) ဆိုတဲ့ေဆးက အေျခခံအက်ဆံုးသံုးတဲ့ စိတ္မက်ေဆး ျဖစ္တယ္။ Citalopram (Celexa)၊ Escitalopram (Lexapro)၊ Fluoxetine (Prozac, Prozac Weekly, Sarafem)၊ Paroxetine (Paxil, Paxil CR, Pexeva)၊ Sertraline (Zoloft) နဲ႔ Fluoxetine combined with the atypical antipsychotic olanzapine (Symbyax) ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးလဲ သိပ္မဆိုးဘူး။ ပ်ိဳ႕၊ အာေခါင္ေျခာက္၊ ေခါင္းကိုက္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ဂနာမျငိမ္၊ စိတ္တုိ၊ ေဒါသထြက္၊ လိင္စိတ္နည္း၊ (ေအာ္ဂဇင္) ရဘို႔ၾကာရွည္၊ ေယာက္်ား လိင္တံသန္မာမႈ အျဖစ္နည္း၊ အနီျပင္ထြက္၊ ေခြ်းထြက္မ်ား၊ လူဝ၊ အိပ္ခ်င္၊ အိပ္မေပ်ာ္။

SSRI နဲ႔ မသက္သာသူေတြကို Bupropion ေပးတယ္။ Venlafaxine ကလဲထိေရာက္တယ္။ Adolescent depression ေတြကို Fluoxetine နဲ႔ Escitalopram ၂ မ်ိဳးသံုးတယ္။ ကေလးေတြကို ေဆးေပးနည္းက မထိေရာက္တာေတြ႔ရတယ္။ SSRIs ေဆးေပးလို႔ အိပ္မရသူေတြကို Mirtazapine ေဆးေပးရတယ္။ အရင္ကတည္းကသံုးေနခဲ့တဲ့ Monoamine oxidase inhibitors ေဆးေတြကို တခါတေလမွ သံုးေတာ့တယ္။

စားေဆး ႏွစ္မ်ိဳးတြဲ ေပးေနေပမဲ့ (ေမဂ်ာ) စိတ္က်ေရာဂါ မသက္သာႏိုင္တာမ်ိဳးကို ေဆးကုတာကိုခံႏိုင္ေနသူလို႔ေခၚသလို အဲလိုကလဲ ၆၅% ေလာက္မွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အမွန္ေျပာရရင္ ဆရာဝန္အဖို႔ ဒီနာမည္ တပ္ရတာ မလြယ္လွပါ။

အသက္ ၁၈-၂၄ ႏွစ္ မွာျဖစ္ရင္ SSRIs ေဆးေပးေနရင္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသခ်င္တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တတ္ၾကေသးတယ္။ လူၾကီးေတြကို ဒီေဆးေပးတာ ဒီလိုအႏၠရာယ္ နည္းေစတယ္လို႔ ဆန္းစစ္မႈတခုမွာ ေတြ႔ရတယ္။

Electroconvulsive therapy (ECT) လွ်ပ္စစ္ေပးကုသနည္း
ေမ့ေဆးေပးထားျပီး နားထင္မွာ ဝါယာၾကိဳး ၂ ေခ်ာင္းကပ္ထားျပီး လွ်ပ္စစ္ဓါတ္လႊတ္ေပးတယ္။ လူနာကို တမင္တကာ တက္ေအာင္ လုပ္ေပးတာျဖစ္တယ္။ ေဆးေပးလို႔ မသက္သာသူေတြကို လုပ္တာပါ။ သက္ေရာက္မႈျပတာ ပိုျမန္တယ္။ လူနာဟာ လံုးဝအစားမစာေတာ့တာ၊ သတ္ေသခ်င္စိတ္ေတြ ျဖစ္လာမ်ိဳးမွာ အေရးေပၚကုသနည္း ျဖစ္တယ္။

အလားအလာ
အၾကီးစားျဖစ္တဲ့ေရာဂါသမားေတြက ေဆးကုကု၊ မကုဘဲေနေန ၁ဝ-၁၅% မွာ သက္သာလာႏိုင္ပါတယ္။ ျပန္ျဖစ္မွာ နည္းေစေအာင္ ေဆးကို သက္သာတဲ့ေနာက္ ၆ လ အထိေပးရမယ္။ ဒိထက္မက ၾကာၾကာ ေပးသင့္သူေတြလဲ ရွိပါတယ္။ အားမနာတမ္းေျပာရရင္ စိတ္က်ေရာဂါရွိသူေတြဟာ သက္တမ္း တိုၾကတတ္တယ္။ သတ္ေသသူႏွဳန္း ၃႕၄% ပ်မ္းမွ်ရွိျပီး၊ ေယာက္်ားေတြမွာ ၇% နဲ႔ မိန္းမေတြမွာ ၁% ရွိတာ အေမရိကားမွာပါ။ သတ္ေသဘို႔ၾကိဳးစားမႈကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုမ်ားတယ္။

စိတ္က်ေရာဂါကို (ဟစ္ပိုခေရးတီးစ္) လက္ထက္ကတည္းက Melancholia နာမည္တမ်ိဳးနဲ႔ သိခဲ့တာပါ။ ျဗိတိသွ်ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ (ခ်ာခ်ီ) မွာ ျဖစ္ေတာ့ နာမည္ပိုၾကီးလာေစတယ္။ စိတ္ဓါတ္က်စရာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေတြးလိုက္ေစခ်င္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

ပန္းနာရင္ၾကပ္လူနာတိုင္းမွာ စတီး႐ြိဳက္က အသံုးမ၀င္ႏိုင္

ပန္းနာရင္ၾကပ္ေရာဂါဆိုတာ ဘ၀တစ္သက္တာလံုး ႀကံဳေတြ႕ေန ရႏိုင္တဲ့ ေလၿပြန္ေရာင္ရမ္းသည့္ အေျခအေနတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အသက္႐ွဴမ ၀ျခင္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ေမာပန္းျခင္း စတဲ့ လကၡဏာေတြ ခံစားႏိုင္ရပါ တယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြရဲ႕ လူဦးေရ ၁၀% ေလာက္ျဖစ္ပြားေနၾကၿပီး၊ အေမရိကန္တစ္ႏိုင္ငံတည္းမွာပင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားေနသူ သန္း ၂၀ ေလာက္႐ွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေကာ္တီကိုစတီး႐ြိဳက္႐ွဴေဆးေတြက ေလၿပြန္ေရာင္ရမ္းမႈကို သက္သာ ေစေပမဲ့ ျပင္းထန္ပန္းနာရင္ၾကပ္ ေ၀ဒနာ႐ွင္ေတြရဲ႕ ၅-၁၀% ေလာက္ အေပၚကိုေတာ့ ယင္း႐ွဴေဆးေတြက သက္ေရာက္မႈမ႐ွိပါဘူး။

 လက္႐ွိ ကုထံုးေတြက တကယ္တမ္း ျပင္းထန္ ပန္းနာရင္ၾကပ္ ေ၀ဒနာ႐ွင္ေတြ အတြက္ လံုေလာက္မႈမ႐ွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျပင္းထန္ပန္းနာရင္ၾကပ္ ေ၀ဒနာ႐ွင္ေတြရဲ႕ ေရာဂါဇစ္ျမစ္ကို ပိုသိရဖို႔နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ စတီး႐ြိဳက္ကို တုန္႔ျပန္မႈနည္းလည္းဆိုတာကို ႐ွာ ေဖြၿပီး ကုထံုးသစ္ေတြ ေတြ႕႐ွိဖို႔ University of Pittsburgh မွ သုေတသီေတြက သုေတသနလုပ္ခဲ့ ၾကပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ သုေတသနေတြ အရ ျပင္းထန္ပန္းနာရင္ၾကပ္ ေ၀ဒနာ႐ွင္ေတြရဲ႕ ထက္၀က္ေလာက္ မွာ ၎င္းတို႔ရဲ႕ ေလၿပြန္ဆဲလ္မ်ားထဲ၌ ေရာင္ရမ္းမႈကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ ပ႐ုိတင္း interferon-gamma ပမာဏေတြ ျမင့္တက္ေနတာကို ေတြ႕ရၿပီး၊ ယင္းအတြက္ေၾကာင့္ပဲ အဆုတ္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ညံ့ဖ်င္းရတာကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

သုေတသန အသစ္မွာေတာ့ interferon-gamma အခ်က္ျပမႈက ျပင္းထန္ ပန္းနာရင္ၾကပ္ေ၀ဒနာ႐ွင္ ေတြမွာ စတီး႐ြိဳက္တုန္႔ျပန္မႈ အား နည္းရျခင္းရဲ႕ အဓိကအခ်က္အလက္ ကို သုေတသနလုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ interferon-gamma ရဲ႕ လႈံ႔ေဆာ္မႈေၾကာင့္ ထြက္ေပၚလာၿပီး၊ ခုခံအားစနစ္ဆဲလ္ ေတြကိုစုေဆာင္းကာ ေရာင္ရမ္းမႈကို ျဖစ္ေစတဲ့ CXCL 10 ပ႐ိုတင္းကို အာ႐ံုစိုက္ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ဃဌဃဴ ၁၀ ပ႐ိုတင္း ပမာဏက ျပင္းထန္ ပန္းနာရင္ၾကပ္ေရာဂါ႐ွိၿပီး၊ ေကာ္တီကိုစတီး႐ြိဳက္ပမာဏ အမ်ား ႀကီးသံုးကာ ကုသေနရတဲ့ ေ၀ဒနာ႐ွင္ ေတြရဲ႕ ထက္၀က္ေလာက္မွာ ျမင့္ တက္ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ CXCL 10 က ျပင္းထန္ ပန္းနာရင္ၾကပ္ေ၀ဒနာ႐ွင္ေတြမွာ ထက္ ျပင္းထန္အဆင့္နိမ့္ၿပီး စတီး႐ြိဳက္ေဆးေတြနဲ႔ ကုသမႈခံယူေန တဲ့သူေတြမွာ ပိုၿပီးျမင့္တက္ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

သုေတသီေတြက CXCL 10 ပ႐ိုတင္းျမင့္ေနတဲ့အုပ္စု နဲ႔ မျမင့္တဲ့အုပ္စုဆိုၿပီး ခြဲၾကည့္လိုက္ ရာ CXCL 10 ျမင့္ေနတဲ့ အုပ္စုက ေရာဂါထိန္းခ်ဳပ္ရဖို႔ ခက္ခဲၿပီး အေရး ေပၚဌာနေတြကို မၾကာခဏ သြားရ ကာ၊ ေရာဂါေဖာက္တဲ့အခ်ိန္ ပိုမ်ား တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ေနာက္တဆင့္ သုေတသီေတြက စတီး႐ြိဳက္အေနနဲ႔ CXCL 10 ပ႐ိုတင္းကို ဖိႏွိပ္ႏိုင္ျခင္း မ႐ွိတာကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ စတီး႐ြိဳက္က CXCL 10 ထုတ္လုပ္မႈကို လႈံ႔ေဆာ္ ေပးတဲ့ interferon- gamma အခ်က္ျပေတြကို တည္ၿငိမ္ေစတာ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အနာဂတ္မွာ CXCL 10 ကို စတီး႐ြိဳက္တုန္႔ျပန္မႈ အားနည္းတဲ့ လူနာေတြကို ႐ွာေဖြရာမွာသံုးမဲ့ ဇီ၀ အမွတ္အသားအျဖစ္ လာမည့္ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း သံုးလာႏိုင္မယ္ လို႔ သိရပါတယ္။

အ၀င္း
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal/

ေသြးဆိပ္တက္ျခင္းအတြက္ ကုထံုးသစ္

ခႏၶာကိုယ္က ေနရာတစ္ခုခုမွာ ကူးစက္ေရာဂါပိုး တစ္ခုခုေၾကာင့္ ေသြးဆိပ္တက္ (Sepsis) တဲ့အခါ ခုခံအားစနစ္က တုန္႔ျပန္မႈေတြက မတူညီေတာ့ပဲ ဆဲလ္ေတြက ဖရီးရာဒီ ကယ္ေတြ (တက္ၾကြေအာက္ဆီဂ်င္) နဲ႔ ဓာတ္ျပဳမႈပိုမ်ားလာကာ၊ ပ်က္စီးမႈ ေတြ ပိုျဖစ္လာေစပါတယ္။ တကယ္ လို႔ ဒီအသက္အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္ ေလာက္တဲ့ ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္စဥ္ကိုသာ ေႏွာင့္ယွက္ခဲ့မယ္ဆို ကုထံုးသစ္ တစ္ခု ထြက္ေပၚလာႏိုင္ေလာက္ပါ တယ္။ ေသြးဆိပ္တက္ျခင္းက ေရာဂါ ပိုး၀င္ေရာက္တဲ့ ဒဏ္ရာကို ခုခံအား စနစ္က အဆံုးမ႐ွိတဲ့ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ တုန္႔ျပန္တဲ့အခါ ျဖစ္ေပၚ လာတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုျဖစ္ပါ တယ္။

ရလဒ္ကေတာ့ ေသြးေပါင္ ခ်ိန္ေတြ ထိုးက်ျခင္းနဲ႔ ကိုယ္တြင္းအဂၤါ ေတြ ပ်က္စီးျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ပဋိဇီ၀ပိုးသတ္ေဆးေတြကို တုန္႔ျပန္မႈ နည္းလာတာနဲ႔အမွ် သိပၸံပညာ႐ွင္ ေတြက ေရာင္ရမ္းျခင္းလမ္းေၾကာင္း ကို ပစ္မွတ္အျဖစ္ထားၿပီး တိုက္ခိုက္ ႏိုင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ကိုရီး ယားႏိုင္ငံ ဆိုးလ္အမ်ိဳးသားတကၠ သိုလ္မွ သုေတသီေတြက Ceria နာႏိုမႈန္ငယ္ေလးေတြရဲ႕ ေရာင္ရမ္းမႈ ျဖစ္စဥ္မွာ အဓိကက်တဲ့ တက္ၾကြ ေအာက္ဆီဂ်င္မ်ိဳး စိတ္ေတြကို ဖ်က္ဆီးႏိုင္စြမ္းကို ေတြ႕႐ွိခဲ့ၾကပါ တယ္။ Ceriaion ေတြက ဖရီးရာဒီကယ္ေတြျဖစ္တဲ့ Super- oxide anion, hydroxyl radical anion သာမက hydrogen peroxide ေတြကိုပါ ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး ဖ်က္ဆီးႏိုင္းစြမ္းကို ေလ်ာ့က်ေစပါ တယ္။
ဒါေပမဲ့ သက္႐ွိဆဲလ္ေတြထဲမွာ ဆိုရင္ အေျခအေနႏွစ္ခုနဲ႔ ျပည့္စံုမွ Ceria ion ေတြက ယင္းကဲ့သို႔ လုပ္ ေဆာင္ႏိုင္တာျဖစ္ပါတယ္။ ယင္း အေျခအေနကေတာ့ ေပါင္းစည္းရမဲ့ အမႈန္ေတြရဲ႕ အ႐ြယ္အစားနဲ႔ သဘာ၀ပဲျဖစ္ပါတယ္။ Ceria ion ေတြဆဲလ္ေတြထဲ၀င္ၿပီး၊ ၎င္းအထဲမွာ ၾကာၾကာေနႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေသးငယ္ တဲ့ ၂ နာႏိုမီတာအ႐ြယ္အစား႐ွိတဲ့ ေရမွာေပ်ာ္၀င္ႏိုင္ေသာ Poly connected phospholioid အခြံ ေလးေတြလိုအပ္ပါတယ္။

ဒုတိယ အခ်က္အေနနဲ႔ Cerion ion က နာႏိုအမႈန္ေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္မွာ အလြယ္တကူ 3+ ဓာတ္ ေလ်ာ့ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ၿပီး၊ ဓာတ္ျပဳၿပီးပါကလည္း ျပန္လည္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ဖို႔အပ္ပါ တယ္။ ယင္းအေျခအေနႏွစ္ရပ္ကို ေထာက္ ပံ့ႏိုင္ဖို႔ zirconium ion က ကူညီေပး ႏိုင္တာကို သုေတသီေတြက ေတြ႕ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Cerion ion ရဲ႕ တက္ႀကြေအာက္ဆီ ဂ်င္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းကို စမ္းသပ္ဖို႔ အတြက္ နာႏိုအမႈန္ေတြကို ceria နဲ႔ zirconium ions ေတြကို ေရာ၍ တည္ေဆာက္ၿပီး ဓာတ္ခြဲခန္း ထဲမွာ သာမက သတၱ၀ါေတြအေပၚ မွာပါ စမ္းသပ္ခဲ့ပါတယ္။ ရလဒ္က ေတာ့ ceria zirconium နာႏိုမႈန္ ေတြကို တစ္ႀကိမ္သံုး႐ံုနဲ႔ ေသြးဆိပ္ တက္ခ်ိန္မွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ မၿပီးႏိုင္တဲ့ ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္စဥ္ႀကီးကို ရပ္တန္႔ႏိုင္ တာ ေတြ႕ရၿပီး၊ အသက္႐ွင္ႏိုင္ေျခပါ ျမင့္တက္လာတာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

ဖိုးေသာၾကာ
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal/

Hepatitis B Overview အသည္းေရာင္ (ဘီ) ဆိုတာ

အသက္၃၄ႏွစ္ (က်ား)။ ကြၽန္ေတာ္ ၂၀၀၇ မွာေသြးစစ္ၾကည့္တာ ဘီးပိုးရွိတယ္လို႔သိရပါတယ္။ ေနာက္ ၆အၾကာထပ္စစ္လည္းရိွပါတယ္။ အခုခ်ိန္ထိရွိေနပါတယ္။ ဘီပိုးမကူးေအာင္ ကာကြယ္ေဆး ၃ႀကိမ္ထိုးရတယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္သိထားပါတယ္ဆရာ။ ကာကြယ္ေဆးအားလုံးထိုးၿပီးဖို႔ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ေပးရပါသလဲဆရာ။ ကာကြယ္ေဆးအားလုံး ထိုးၿပီးတဲ့ေန႔ကစၿပီး ဘီပိုးတဲ့ေယာက်္ား၊ ဘီပိုးမရွိမိန္းမအိမ္ေထာင္ျပဳလို႔ ရၿပီလားဆရာ။ ေဆးအားလုံးထိုးၿပီးရင္ ဘီပိုးကိုကာကြယ္ႏိုင္တဲ့စြမ္းအင္ ရွိ၊မရွိကို စစ္ဖို႔လိုေသးလားဆရာ။

၂။ ဆရာ သမီး ေနာ္ ႕႕႕႕႕ ပါ။ သမီးအမ်ဳိးသားမွာ အသည္ဒေရာင္အသားဝါ B ပိုးရွိပါတယ္။ သမီးသိခ်င္တာက အသည္းေရာင္အသားဝါ B ပိုးက ေပ်ာက္နိုင္ပါလာဆရာ။ သမီးမွာေတာ့မရွိပါဘူးဆရာ။ ေဆးဒီေန႔စစ္တာပါ။ သမီးအမ်ဳိးသားက B ပိုးအခုမွာရွိတာပါ ကေလးေရာစစ္ဖို႔လိုလားဆရာ။ အသားဝါေပ်ာက္ဖို႔ ဘယ္ႏွစ္လေလာက္ နားရမလဲဆရာ။

အသည္းေရာင္ (ဘီ) ဆိုတာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကေနကူးစက္တယ္။ ရက္တိုနဲ႔ နာတာရွည္ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ခႏၶာအရည္ေတြနဲ႔ ေသြးကေနတဆင့္ကူးစက္တယ္။ hepatitis B surface antigen ၆ လအနည္းဆံုးရွိေနသူကို နာတာရွည္ေခၚတယ္။

လူေပါင္း သန္း ၂၄ဝ အထိ နာတာရွည္ရွိေနတယ္။ တႏွစ္မွာ လူေပါင္း ၇၈ဝဝဝဝ ေသဆံုးေနရတယ္။ ၆၅ဝဝဝဝ တို႔ဟာ အသည္းေျခာက္တာနဲ႔ အသည္းကင္ဆာေၾကာင့္ ေသၾကရတယ္။ ၁၃ဝဝဝဝ ေယာက္က ရက္တိုအသည္းေရာင္လို႔ ေသဆံုးတယ္။ က်န္းမာေရးဌာနမွာ အလုပ္လုပ္ရသူေတြအတြက္ လုပ္ငန္းခြင္အႏၲရာယ္ျဖစ္တယ္။ ၁၉၈၂ ကတည္းက ေပၚခဲ့တဲ့ ကာကြယ္ေဆးထိုးထားျပီး ကာကြယ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဆာဟာရ ေအာက္ပိုင္းေဒသနဲ႔ အေရွ႕အာရွမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ လူၾကီး ၅-၁ဝ% မွာ ကူးစက္ခံေနၾကရတယ္။

ပိုးဟာ ကိုယ္အျပင္ဖက္မွာ ၇ ရက္အထိရွင္ေနႏိုင္တယ္။ ပိုးဝင္လာျပီးေနာက္ ပ်မ္းမွ် ၇၅ ရက္ေလာက္ေနမွ ေရာဂါ ေပၚလာတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ၃ဝ ရက္ကေန ၁၈ဝ ရက္ရွိတယ္။ ပိုးဝင္ခံရသူကို ၃ဝ ရက္နဲ႔ ၆ဝ ရက္မွာစမ္းလို႔ရတယ္။
အျဖစ္မ်ားေဒသေတြမွာ ကေလးေမြးရာကေနကူးတာမ်ားတယ္။ ေသြးကေနလည္းမ်ားတယ္။ ကေလးခ်င္း ၅ ႏွစ္အတြင္း ကူးတာလည္းမနည္းပါ။

တံေတြး၊ ရာသီေသြး၊ ဗဂ်ိဳင္းနာအရည္၊ သုက္ရည္ေတြထဲမွာပိုးေတြပါေနတယ္။ လိင္ကတဆင့္ (က်ား-မ၊ က်ား-က်ား) ကူးတယ္။ ေဆးထိုးအပ္ကေနလည္းကူးတယ္။ ကူးစက္သူေတြထဲက ၅% ေလာက္မွာ နာတာရွည္အသည္းေရာင္ ျဖစ္တယ္။ ေခြ်းကေန ကူးမလား သံသယရွိတယ္။

ပိုးဝင္ကာစမွာ ဘာမွမသိလိုက္သူကမ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕ အသားဝါမယ္။ အားယုတ္မယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္မယ္။ ဗိုက္နာမယ္။
ကူးစက္ခံရေပမယ့္ ၉ဝ% ဟာ တႏွစ္အတြင္း ေကာင္းသြားၾကတယ္။ အသက္ငယ္ကေလးေတြမွာကူးခံရရင္ နာတာရွည္ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ၅ ႏွစ္ ေအာက္ေတြ ၈ဝ-၉ဝ%၊ ၆ ႏွစ္အထက္ ၃ဝ-၅ဝ%။ လူၾကီး ၅% ထက္နည္းတယ္။ နာတာရွည္ေတြထဲက ၂ဝ-၃ဝ% မွာ အသည္းေျခာက္တာနဲ႔ အသည္းကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္တယ္။

ဓါတ္ခြဲစမ္းသပ္နည္းေတြမ်ားတယ္။ (HBsAg) ကိုစမ္းရတာမ်ားတယ္။ ေသြးလွဴမယ့္သူတိုင္းကိုစမ္းတယ္။ ရက္တို အသည္းေရာင္ေနသူမွာ HBsAg ရွိမယ္။ (IgM) antibody ရွိမယ္။ HBcAg ရွိမယ္။ (HBeAg) အေပါင္းျပမယ္။ HBeAg ဆိုတာက ဗိုင္းရပ္စ္ေတြပြါးမ်ားေနာတကိုျပတယ္။ HBeAg ရရွိေနတယ္ဆိုတာ ကူးစက္ႏိုင္တာကိုျပေနတယ္။ နာတာရွည္ အသည္းေရာင္ဆိုတာ HBsAg ၆ လအထိ ဆက္ရွိေမယ္။ HBeAg ရွိခ်င္ရွိမယ္။ ရွိခ်င္မွလည္းရွိမယ္။ HBsAg ရွိေနတယ္ ဆိုတာ နာတာရွည္ ျဖစ္ေနတာ။ တခ်ိန္မွာ (hepatocellullar carcinoma) ကင္ဆာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

ကုသမႈ
ရက္တိုကို ဘယ္လိုကုမလည္း တိတိက်က်မရွိပါ။ Tenofovir or Entecavir စာေဆးေတြသံုးတယ္။ တရက္ ၁ ျပား။ ေဆးယဥ္လာေနတယ္။ ေပ်ာက္မွာမဟုတ္ေပမယ့္ ပိုးေတြပြါးတာကိုေႏွးေစမယ္။ ေဆးဆက္ေသာက္ေနရတယ္။ ထိုးေဆးလည္းသံုးတယ္။

Hepatitis B vaccine ကာကြယ္ေဆးကို ေမြးကာစကေလးတိုင္း ၂၄ နာရီအတြင္းထိုးပါ။ ၃ လံုးျပည့္ေအာင္ထိုးပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

ဆီးခ်ိဳနဲ႔ အစားအေသာက္

ဆီးခ်ိဳေရာဂါေဝဒနာ႐ွင္မ်ားအတြက္ အၾကမ္းအားျဖင့္ အဓိကအစာအုပ္စု (၃) မ်ိဳး -

(၁) လံုးဝေ႐ွာင္ရမဲ့ အစားအစာေတြ = ဂလူးကို႔စ္၊ သၾကား၊ ႏို႔ဆီ၊ ထန္းလ်က္၊ ၾကံသကာ နဲ႔ အဲဒါေတြကေန လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာေတြ၊

(၂) အသင့္အတင့္သာ စားသံုးႏိုင္တဲ့ အစားအစာေတြ = ဆန္၊ ဂ်ံဳ၊ ေျပာင္း၊ အာလူး၊ ကန္စြန္းဥ၊ ပိန္းဥ စတဲ့ ကစီဓါတ္မ်ားတဲ့ အစာမ်ား၊ ခ်ိဳတဲ့ အသီးအႏွံမ်ား၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အဲဒါေတြကေန လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာေတြ၊

(၃) ၾကိဳက္သလို စားသံုးႏိုင္တဲ့ အစားအစာေတြ = အသား၊ ငါး၊ အခ်ိဳဓါတ္မ႐ွိတဲ့ အသီးအႏွံမ်ား၊ အ႐ြက္မ်ား။

• ပင္မအစားအစာေတြမွာ ဆန္ျဖဴ ထက္ ဆန္လံုးညိဳက သင့္တယ္။ ေခါက္ဆြဲက ပိုသင့္တယ္။ ေပါင္မံု႔က ၾကားၾကတယ္။
• သစ္ဥ-သစ္ဖုေတြ အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ (အရင္ေရးတဲ့အစာ ပိုသင့္) ေမ်ာက္ဥ၊ မုန္လာဥနီ၊ ကန္စြန္းဥ၊ အာလူး၊
• ပဲေတြ အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ (အရင္ေရးတဲ့အစာ ပိုသင့္) ပဲပုပ္၊ ကုလားပဲ၊ ပဲကတၱီပါ၊ ပဲနီေလး၊ ပဲေထာပါတ္၊
• သစ္သီး အမ်ိဳးမ်ိဳး အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ (အရင္ေရးတဲ့အစာ ပိုသင့္) ပန္းသီး၊ သစ္ေတာ္သီး၊ ဆီးသီး၊ စပ်စ္သီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ သရက္သီး၊ နာနတ္သီး၊ သေဘၤာသီး၊ ဖရဲသီး၊
• ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းေတြ အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ (အရင္ေရးတဲ့အစာ ပိုသင့္) ႏြားႏို႔၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ႏို႔ဆီ၊ ေရခဲမုန္႔၊
• သၾကား အမ်ိဳးမ်ိဳး အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ (အရင္ေရးတဲ့အစာ ပိုသင့္) သစ္သီးသၾကား (Fructose)၊ ႏို႔သၾကား (Lactose)၊ ၾကံသၾကား (Sucrose)၊ ပ်ားရည္၊ ဂလူးကို႔စ္ (Glucose)၊
• အခ်ိဳရည္အမ်ိဳးမ်ိဳး (အရင္ေရးတဲ့အစာ ပိုသင့္) ပန္းသီးေဖ်ာ္ရည္၊ လိေမၼာ္ရည္္၊ ကိုကာကိုလာ၊ လင္မနစ္၊

အစားေတြ တတ္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္ပါေလ။ ဆီးခ်ိဳရွိလွ်က္ အသက္ ၁၂ဝ ရွည္ပါေစ။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

အရက္စြဲျခင္းအတြက္ ကုသနည္းအသစ္

ပိုလန္ႏိုင္ငံ၊ ၀ါေဆာ႐ွိ Nencki အင္စတီက်ဴမွ သုေတသီေတြက အရက္စြဲျခင္းေနာက္ကြယ္က ျဖစ္စဥ္ အသစ္တစ္ခုကို ေတြ႕႐ွိခဲ့ၿပီး Biology Psychiatry မွာ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ ျပခဲ့ပါတယ္။ လူေတြအရက္စြဲတာကို ကုသဖို႔အတြက္ ေဆးေတြစဥ္းစား တဲ့အခါ ပထမဆံုးစဥ္းစားတာက အရက္ေသာက္ရာမွ ျဖစ္ေပၚလာမယ့္ ဓာတုအခ်က္ျပမႈေတြကို ပိုၿပီးလံႈ႕ ေဆာ္ဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ တားဆီးဖို႔ စ သျဖင့္ စဥ္းစားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပ မယ့္ ယခုသုေတသနကေတာ့ အာ႐ံု ေၾကာဆဲလ္ေတြကို ၀န္းရံထားတဲ့ ပ႐ို တင္းကြန္ယက္ေတြကို ေျပာင္းလဲေစ ၿပီး ဦးေႏွာက္လံႈ႕ေဆာ္မႈကို ေျပာင္းလဲ ေစမယ့္ ျဖစ္စဥ္ကို အဓိကထား သုေတသနလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အာ႐ံု ေၾကာဆဲလ္ေတြကို ၀န္းရံထားတဲ့ ပ႐ို တင္းကြန္ယက္ကိုmatrix-metall oproteinase 9 (MMP-9) အင္ဇိုင္း က ထိန္းညိွေပးပါတယ္။

သုေတသန မွာ သာမန္ႀကြက္ေတြနဲ႔ MMP-9 အင္ဇိုင္းမပါ၀င္တဲ့ ၾကြက္ေတြကို အရက္စြဲတဲ့ အမူအက်င့္ ျဖစ္ေပၚေစဖို႔ အရက္ကိုအလို႐ွိတုိင္း ေသာက္ႏိုင္ ေအာင္ စီစဥ္ေပးထားခဲ့ပါတယ္။ ကာ လတစ္ခုၾကာၿပီး အရက္စြဲၿပီးသြားတဲ့ ေနာက္ အရက္ကိုကန္႔သတ္လုိက္ရာ MMP-9 KO အင္ဇုိင္းမပါတဲ့ ၾကြက္ေတြက အရက္ျပတ္တဲ့လကၡ ဏာေတြကို သာမန္ၾကြက္မ်ား ကဲ့သို႔ ခံစားရေပမယ့္ အရက္ရ႐ွိဖို႔ သိပ္ၿပီး စိတ္အားထက္သန္မႈ မ႐ွိတာ ကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ယင္းေနာက္ သု ေတသီ ေတြက စိတ္အားထက္သန္မႈ ကို စမ္းသပ္ဖုိ႔အတြက္ ၾကြက္ေတြရဲ႕amygdala လို႔ေခၚတဲ့ ဦးေႏွာက္ထဲ က စိတ္ခံစားမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ဗဟိုမွာ MMP-9 အင္ဇိုင္းကို ျပန္ လည္ထည့္ေပးခဲ့ရာ အရက္စြဲတဲ့ခံစား ခ်က္လကၡဏာေတြ ျပန္လည္ေပၚ လြင္လာတာ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

 စိတ္ ၀င္စားဖို႔ေကာင္းတဲ့ ေတြ႕႐ွိခ်က္က ေတာ့ လူသားအရက္စြဲေနတဲ့ သူေတြ မွာ MMP-9 ဗီဇ႐ုပ္ေျပာင္းမ်ားစြာက MMP-9 အင္ဇိုင္းထုတ္လုပ္မႈကို ပိုမ်ားေစၿပီး အရက္ကိုစြဲလန္းတဲ့ ခံ စားခ်က္ကို ပိုျဖစ္ေစတာ ေတြ႕ရပါ တယ္။ သုေတသနမွာ အရက္စြဲေန တဲ့သူ ၁၆၇ ဦးနဲ႔ သာမန္အမ်ိဳးသား ၁၉၉ ဦး ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆးကုသ ရာမွာ သံုးတဲ့ အရက္စြဲမႈအေျခအေန သတ္မွတ္ခ်က္ကုိ အသံုးျပဳၿပီး အမူ အက်င့္ေတြကို ဆံုးျဖတ္ခဲ့ရာ အရက္ စြဲေနတဲ့သူေတြထဲက MMP-9 ဗီဇရဲ႕ T ပံုေျပာင္းပါ၀င္တဲ့ သူေတြက C ပံု ေျပာင္းပါ၀င္တဲ့ သူေတြထက္ အ ရက္ ကိုပိုေသာက္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ယင္း ေတြ႕႐ွိခ်က္က MMP-9 ရဲ႕ အရက္ အေပၚ စြဲလန္းမႈအခန္းက႑ကို ပိုၿပီးေပၚလြင္ေစခဲ့ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ သုေတသနေတြမွာေတာ့ MMP-9 က အစားစားလိုစိတ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မွတ္ဥာဏ္ကို လံႈ႕ေဆာ္ ေပးတယ္လို႔ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ရလဒ္ေတြအရ ႀကြက္ေတြမွာ MMP-9 အင္ဇိုင္း မပါျခင္းက အရက္ေၾကာင့္ amygdala ေပၚမွာ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေလ်ာ့နည္း ေစတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါ တယ္။ ယင္းေတြ႕႐ွိမႈက MMP-9 ကို အရက္စြဲတာကို ကုသရာမွာသံုးတဲ့ ေဆးအျဖစ္ ထုတ္လုပ္ရာမွာ ကူညီီ ႏိုင္မယ္လို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဖိုးေသာၾကာ
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

ရင္သားတင္းေစသည့္ ေယာဂက်င့္စဥ္မ်ား

Warrior Pose
-ေျခကိုခ်ဲထားၿပီး ေျခတစ္ေခ်ာင္းႏွင့္ တစ္ေခ်ာင္း မ်ဥ္းၿပိဳင္ပံုထားပါ။
- ဘယ္ေျခကို (၉၀.) ေကြးထား၍ ညာေျခကို အတြင္းဖက္၌ ထားပါ။
- ဘယ္ဒူးေကြးလိုက္သည္ႏွင့္ အသက္႐ွဴသြင္းပါ။
- ညာေျခကိုဆန္႔ၿပီး လက္ေမာင္း (၂) ဖက္ကို ဆန္႔တန္းထားပါ။
- ဦးေခါင္းကို ဘယ္သို႔လွည့္၍ လက္ေကာက္၀တ္ကို ၾကည့္ပါ။
- (၇) ႀကိမ္မွ (၁၀) ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ပါ။ ဘက္ေျပာင္းပါ။

Triangle Pose
- ေျခ (၂) ဖက္ကို ခ်ဲထားပါ။ ဘယ္ေျခကို (၉၀)ဒီဂရီ၊ ညာေျခကို (၁၅) ဒီဂရီ ခ်ဲထားပါ။
- ဘယ္ဖက္ေျခခ်င္း၀တ္ကို ဘယ္ လက္ေခ်ာင္းျဖင့္ ထိပါ။ ညာလက္ကို အေပၚသို႔ ေျဖာင့္မတ္စြာ ေထာင္ထား ပါ။ လက္ေမာင္းမ်ားသည္လည္း ေျဖာင့္ေနရမည္။
- ဒူးႏွင့္ ေက်ာ႐ိုးကိုလည္း မတ္မတ္ ထားပါ။ မ်က္ႏွာကို အေပၚသို႔ေမာ့၍ လက္ေခ်ာင္းမ်ားကိုၾကည့္ေနပါ။
- ၿပီးလွ်င္ အျခားတစ္ဖက္သို႔ ဘက္ ေျပာင္း၍ ျပဳလုပ္ပါ။

Cobra Pose
- ေမွာက္လ်က္အေနအထားတြင္ အသက္ျပင္းျပင္း႐ွဴသြင္းပါ။ ကိုယ္ အေပၚပိုင္းကို ျဖည္းျဖည္းခ်င္းမçတင္ ပါ။ ကိုယ္ေအာက္ပိုင္းက ၾကမ္းႏွင့္ ထိေနမည္။
- လက္ေမာင္မ်ားႏွင့္ ေျခမ်ားက ခႏၶာကိုယ္ကို ထိန္းထားခ်ိန္တြင္ ဦးေခါင္းက အေပၚကိုၾကည့္ပါ။
- ျဖည္းျဖည္းခ်င္း အသက္႐ွဴထုတ္ၿပီး မူလအေနအထားတြင္ျပန္ေနပါ။
- ဤေလ့က်င့္စဥ္ကို အႀကိမ္ေရ ႀကိဳးစားၿပီးတိုး၍ျပဳလုပ္ပါ။
Bow Pose
- ေမွာက္လ်က္အေနအထားတြင္ အသက္႐ွဴသြင္းပါ။ ဒူးကို အေပၚဖက္ သို႔ ေကြးတင္ပါ။ မိမိဦးေခါင္း အေနာက္ဘက္ကို ေကြးတင္ပါ။
- ေျခခ်င္း၀တ္မ်ားကို လက္ႏွင့္ ကိုင္ ၍ အသက္႐ွဴသြင္းပါ။ ေျခႏွင့္ လက္ေမာင္းမ်ားကို ဤအေနအထား ၌ အေပၚဖက္သို႔ မိမိတတ္ႏိုင္သ ေလာက္ ဆြဲတင္ပါ။
- မိမိ၏ တင္ႏွင့္ ရင္ကို ၾကမ္းျပင္ မွေန၍ အေပၚဖက္သို႔ မçတင္ပါ။ ထိုအခ်ိန္တြင္ balance က ၀မ္းဗိုက္ ေပၚတြင္ ႐ွိေနရမည္။
- (၃၀) စကၠန္႔ထား၍ ျဖည္းျဖည္း ခ်င္းေလ်ာ့ပါ။

TKD
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

Soybean oil ပဲပုပ္ေစ့ဆီ

ယူအက္စ္ေအမွာ လူသံုးမ်ားတယ္။ ႏို႔အမ်ိဳးမ်ိဳးထဲမွာ ပဲပုပ္ႏို႔အေၾကာင္း ေရးထားတယ္။ ဆီအမ်ိဳးမ်ိဳၚစာေအာက္မွာ ေမးလာလို႔ ေရးပါတယ္။

ပဲပုပ္ေစ့ဆီမွာ အနံ႔အသက္နည္းတယ္။ အသီးအရြက္ဆီလို႔အမည္တပ္ေရာင္းတာေတြပ ပဲပုပ္ဆီမ်ားတယ္။ အကုန္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။

က်န္းမာေရးအတြက္ မသင့္တဲ့ ျပည့္ဝဆီနည္းတယ္။ လက္ဖက္ရည္တဇြန္းထဲမွာ ျပည့္ဝဆီ 2 grams သာပါတယ္။ ထရန္႔ဖက္ဆီလည္း မပါ။ အိုမီဂါသရီး ပါတယ္။ အိုမီဂါသရီးဆိုတာ ငါးကေနသာရတာမ်ားတယ္။ coronary heart disease ေခၚ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါအတြက္ သင့္တယ္။ ဗီတာမင္အီး ပါတယ္။

ပဲပုပ္အစာဟာ ဆီးနဲ႔ ႏို႔အတြက္သာမက အီစထိုဂ်င္ေခၚ အမ်ိဳးသမီးေဟာ္မုန္းလည္းပါလို႔ ေသြးဆံုးတာနဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္လည္းေကာင္းတယ္။

တခ်ိဳ႕ေလ့လာမႈေတြက ပဲပုပ္ေစ့ဆီက လူကိုဝေစတယ္။ ဆီးခ်ိဳသမားေတြ မသင့္လို႔ဆိုပါတယ္။

ဆီေတြ၊ အစားအေသာက္ေတြဆိုတာ သတိထားစရာေတြကိုပါ ထည့္စဥ္းစားရမယ္။ အဲဒီအစားအေသာက္ေတြကို စိုက္ပ်ိဳး ေမြးျမဴတာ သန္႔ရွင္းရဲ႕လား။ ကုန္ၾကမ္းကေန စားစရာအျဖစ္ ထုတ္လုပ္ရာမွာေကာ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္သလား၊ ထုပ္ပိုး သိုေလွာင္တာ၊ ေရာင္းခ်တာ၊ ဘယ္တိုင္းျပည္ကလဲ၊ ဘယ္စက္ရံုကေနထုတ္သလဲ၊ ရက္စြဲလြန္ မလြန္ စတာေတြကိုပါ သတိထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္သားေတြ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တာေတြ စိုက္ပ်ိဳး ထုတ္လုပ္ စားသံုးႏိုင္ၾကပါေစသတည္း။

Soy milk ပဲႏို႔ https://doctortintswe.blogspot.com/2016/09/soy-milk.html
Isoflavones ပဲပုပ္ေဆး https://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/isoflavones.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pg/drtintswe

Bad breath ခံတြင္းနံ႔ မေကာင္းရင္

၁။ အသက္ ၂၁၊ မ။ ခံတြင္းအနံ႔မေကာင္းျခင္း ေကာ္ဖီ၊ လက္ဘက္ရည္မေသာက္ပါ။ ေရေသာက္နည္းသည္။ သြားမွန္မွန္တိုက္သည္။ စကားမေျပာခ်ိန္ၾကာလွ်င္ ခံတြင္းအနံ႔ဆိုးျခင္းပိုဆိုးရြားေၾကာင္း သတိထားမိပါသည္။ ျဖစ္ခ်ိန္ သံုးလ။ ဘာေၾကာင့္ ထိုသုိ႔ျဖစ္ရပါသလဲႏွင့္ အနံ႔ဆိုးေပ်ာက္ေစရန္ မည္သို႔ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိလိုပါသည္။ ေျဖၾကားေပးေစလိုပါသည္ရွင့္။

၂။ ဆရာရွင့္ က်မအမရဲ ့အမ်ိဳးသားက အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ေလာက္ရွိပါၿပီ။ သူက တခါတရံ စကားေျပာတဲ့အခါ သူ႔ခံတြင္းက ပုပ္ပုပ္အက္အက္အနံ ့ထြက္ပါတယ္တဲ့ရွင့္။ က်မ အမကလဲ အၿမဲလိုလိုေျပာတတ္ပါတယ္။ ကန္ေတာ့ပါ။ ေဆးစစ္ရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ျငင္းဆန္ပါတယ္တဲ့။ သူကိုယ္တိုင္က အနံ႔မရေၾကာင္း ေျပာတတ္တယ္လို ့ ဆိုပါတယ္။ သူတို႔မိသားစုကို က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ေစလိုပါတယ္ရွင့္။ အဲ့ဒါ ဘာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ႏိုင္မလဲ။ ဘယ္လိုေဆးမ်ိဴး သံုးစြဲသင့္ပါသလဲရွင့္။ က်မလဲ အဲ့လိုပံုစံမ်ိဳး ဘယ္တဦးတေယာက္ထံမွ မၾကားဖူး မသိဖူးပါရွင့္။ ေက်းဇူးျပဳ၍ ေျဖၾကားေစလိုပါတယ္။ ေလးစားစြာျဖင့္။

၃။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြၽန္ေတာ္၏သား ၁၆ နွစ္ရွိပါၿပီ။ သူ႔မွာ အသက္ရူထုတ္လိုက္သည့္အခါ ထြက္လာသည့္ ေလတြင္ ဆိုးဝါးသည့္အနံတစ္ခု ထြက္ထြက္လာပါသည္။ ငယ္႐ြယ္သည့္အ႐ြယ္က အနည္းငယ္သာ ထြက္ပါသည္။ ႀကီးလာမွသာ ၎ဆိုးဝါးသည့္အနံမွာပိုပိုထြက္လာပါသည္။ သြားနွင့္ခံတြင္းဆရာဝန္နွင့္တိုင္ပင္ၾကည့္ကာ ခံတြင္းသန္႔စဥ္ေဆးရည္နွင့္ အာလုပ္က်ဥ္းျခင္း၊ ၫြန္ၾကားေသာသြားတိုက္ေဆးမ်ားျဖင့္ သြားတိုက္ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ေစခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းအနံဆိုးသည္ေပ်ာက္သြားျခင္းမရွိပါ။ ညအိပ္ယာဝင္လ်ွင္ အိပ္ယာထဲတြင္းပင္ ဤဆိုးဝါးသည့့္အနံသည္ စြဲ၍ က်န္ခဲ့ပါသည္။ ခံတြင္းအနံမဟုတ္ပါ။ ကိုယ္မွထြက္ေသာေခြ်းနံ႔လည္းမဟုတ္ပါ။ အသက္ရူသည့္အခါတြင္ ျဖစ္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ဘာဆက္လုပ္သင့္သည္ကို ဆရာအေနနွင့္ၫြန္ျပေပးပါရန္ ေမတၲာရပ္ခံအပ္ပါသည္။

၄။ ဆရာ မဂၤလာပါခင္ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္ ခံတြင္းနံ႔ဆုိးပါတယ္ဆရာ။ သြားဆရာ၀န္ျပတဲ့အခါ tartar cleaning လုပ္ေပးလုိက္ပါတယ္။ အဲ့ဒါလုပ္ျပီးကတည္းက ရံဖန္ရံခါ သြားက်င္တာခံစားရပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ေကာင္းမွ ျဖစ္မွာပါ။ ကြ်န္ေတာ္ မသိပါခင္ဗ်ာ။ အစာစားျပီးတုိင္း ပလုတ္က်င္း၊ သြားတုိက္ေသာ္လည္း ခံတြင္းနံ႔ဆိုးမေပ်ာက္ပါ။ စကားေျပာရာတြင္ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ပင္မေျပာ၀ံ့ပါ။ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိ ယုံၾကည္မွဳေပ်ာက္သလုိ ခံစားရပါသည္။ ခံတြင္းနံ႔ဆုိးျခင္းရဲ့ အေၾကာင္းရင္းနဲ႔ အနံ ႔မဆုိးေအာင္ ဘယ္လုိျပဳမူေနထုိင္ရမလဲ သိပါရေစ။ သြားဘက္ဆုိင္ရာ ကိရိယာမ်ားေၾကာင့္ ကူးစက္ေရာဂါ ဥပမာ HIV ကူးစက္ႏိုင္ပါသလား သိပါရေစခင္ဗ်ာ။ သြားဘက္ဆုိင္ရာကိရိယာေတြဟာ တခါသုံး မဟုတ္လုိ႔ သြားဘက္ဆုိင္ရာဆရာ၀န္မ်ားအေနနဲ႔ မည္သုိ႔မည္ပုံ သန္႔ရွင္းသည္ကုိ သိလုိ၍ ေမးျမန္းျခင္းပါခင္ဗ်ာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။

လူေတြထဲက ၂၅% ဟာအနည္းနဲ႔အမ်ားခံတြင္းနံ႔ မေကာင္းၾကပါ။ ခံတြင္းနံ႔ မေကာင္းတာကိုေဆးစာနဲ႔ Halitosis ေခၚတယ္။ သြား-ခံတြင္းေရာဂါနဲ႔ တျခားက်န္းမာေရးအေျခအေနေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ အစားအေသာက္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ေစတယ္။ ၈၅-ဝဝ% ဟာခံတြင္းနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ အသားငါးစားတာ၊ အရက္ေသာက္တာ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္တာ၊ ေဆးငံုတာေတြေၾကာင့္ အနံ႔ မေကာင္းေစဘူး။ လူဝလို႔လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။

အစားအစာေတြကိုပါးစပ္ကေနစားေသာက္လိုက္ျပီးရင္ ေက်ခ်က္ျပီးေနာက္ ေသြးထဲေရာက္မယ္။ ေနာက္မွာ အဆုပ္ကို ေရာက္ရာကေနအသက္ရွဴထုတ္ေတာ့ ဆိုင္ရာအနံ႔ထြက္ေစတယ္။ ပါးစပ္ထဲမွာအစားအစာေတြ ကပ္သတ္ က်န္ေနရင္ ဗက္တီးရီးယားေတြ ေပါက္ဖြါးေစမယ္။ သူတို႔ထဲမွာအနံ႔ ဆိုးေစတာမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္။ ဗက္တီးရီးယားေတြကေန အဆိပ္လို ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ ေဆးမကုရင္ သြားဖံုးေရာေမးရိုးပါ ေရာဂါရေစႏိုင္တယ္။

ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီေတြ စားရင္ Brushing and flossing ပါးစပ္ေဆး၊ သြားတိုက္တာေတာင္မွ ခဏတာအနံ႔ ဖံုးေပးတာေလာက္သာတတ္ႏိုင္တယ္။ သြားတုတပ္တာေနရာမက်ရင္၊ ရိစ္ ေခၚ မိႈေရာဂါရရင္၊ သြားပိုးစားရင္လည္း အနံ႔မေကာင္းတာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ပါးစပ္ေျခာက္ေနတာျဖစ္လို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။

တံေတြးဟာပါးစပ္ကိုသန္႔ရွင္းေပးတယ္။ အက္စစ္ဓါတ္ကိုေျဖေပးတယ္။ ေသသြားတဲ့ ဆဲလ္ေတြကိုလဲရွင္းေပးတယ္။ တံေတြးနည္း-ေျခာက္ေနရင္ အဲလိုေကာင္းက်ိဳးေတြ မျဖစ္ေစေတာ့ဘဲပုပ္နံ႔ထြက္လာေစတယ္။ ပါးစပ္ေျခာက္ေနတာက ေဆး၀ါးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တံေတြးထြက္အိတ္ေတြ ေရာဂါရေနလို႔လဲ ျဖစ္ေစတယ္။ ႏူမိုးနီးယား၊ ေလျပြန္ေရာင္၊ နာတာရွည္ ဆိုင္းနပ္စ္ေရာဂါ၊ တာရွည္ႏွာရည္ယိုတာ၊ ဆီးခ်ိဳ၊ အက္စစ္ရည္ အထက္ဆန္ေရာဂါ၊ အသဲေရာဂါနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေတြေၾကာင့္ အာေခါင္ေျခာက္ ေနႏိုင္တယ္။

(၁) လွ်ာ
လွ်ာကိုညစ္ေထးေနတဲ့ ေကာ္ေဇာလိုမျဖစ္ပါေစနဲ႔လို႔ တင္စားေျပာၾကတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ခံတြင္းနံ႔ မေကာင္းတာကို လွ်ာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာ ၈ဝ-၉ဝ% ရွိတယ္။ လွ်ာမွာေနတဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြကေန Malodorous compounds နဲ႔ Fatty acids ေတြ ျဖစ္လာေစတယ္။ လူတိုင္းမွာရွိေနတဲ့ အဲလိုပိုးေတြက လွ်ာရဲ႕ ေနာက္ပိုင္းမွာေနၾကလို႔ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာ မထိေရာက္ေစဘူး။ ႏွာရည္ယိုေနတာ၊ အာေခါင္ ေျခာက္ေနတာေတြေၾကာင့္ ပိုဆိုးေစတယ္။ Anaerobic bacteria အမ်ိဳးအစားပိုးေတြကပိုဆိုးေစတယ္။ ၾကာေတာ့ Putrescent smell of indole, Skatole, Polyamines အနံ႔ေတြ ဒါမွမဟုတ္ Rotten egg ဥပုပ္တဲ့အနံ႔မ်ိဳးထြက္မယ္။ Volatile sulfur compounds (VSCs) အနံ႔မ်ိဳးျဖစ္တယ္။ Hydrogen sulfide, Methyl mercaptan, Allyl methyl sulfide နဲ႔ Dimethyl sulfide ေတြကိုဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုေၾကာင့္ ျဖစ္သူေတြက Mints, Mouth sprays, Mouthwash ေတြ သံုးႏိုင္တယ္။ ဒါေတြကေန အနံ႔ဆိုကို ဖံုးေပးတာသာ ျဖစ္တယ္။ လွ်ာသန္႔ရွင္းေရးက ပိုအေရးၾကီးတယ္။

(၂) ပါးစပ္
ပါးစပ္ထဲမွာဗက္တီးရီးယားအမ်ိဳးအစားေပါင္း ၆ဝဝ ေက်ာ္ရွိတယ္။ အဒီထဲကတခ်ိဳ႕ေတြကအနံ႔ဆိုးထြက္ေစေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ သူတို႔ကေန ပရိုတင္းေတြကိုေခ်ဖ်က္ျပီး အမိုင္ႏိုအက္စစ္ေတြ ထြက္လာမယ္။ ဆက္ျပီး Hydrogen sulfide နဲ႔ Methyl mercaptanေတြ ျဖစ္တဲ့ အနံ႔ဆိုးဓါတ္ေငြ႔ေတြ ျဖစ္ေစမယ္။

(၃) သြားဖံုး
သြားဖံုးေရာဂါေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုအားလံုးကေတာ့ လက္မခံပါ။

(၄) ႏွာေခါင္း
ဒုတိယလိုက္တယ္။ Sinus ဆိုင္းနပ္စ္ေရာဂါ ထိပ္ခပ္နာနဲ႔ ျပင္ပ-ပစၥည္း ဝင္ေနတာေတြကေန ျဖစ္ေစမယ္။

(၅) အာသီး
အာသီးေရာဂါကေန ဆဲလ္ေတြပ်က္စီး-ေသဆံုးတာေတြေၾကာင့္ အနံ႔ဆိုးထြက္ႏိုင္တယ္။ ၃-၅% မွာျဖစ္တယ္။

(၆) အစာျမိဳျပြန္
အစာျမိဳျပြန္မွာ Hiatal Hernia နဲ႔ GERD ေရာဂါရေနရင္ျဖစ္မယ္။ Zenker's diverticulum ေရာဂါ ကေနလဲ ျဖစ္တယ္။

(၇) အစာအိမ္
အစာအိမ္ေၾကာင့္ သိပ္မျဖစ္ေစတတ္ပါ။ ေလခ်င္တက္တာေတာ့ ျဖစ္မယ္။

(၈) တျခားေရာဂါေတြ
Fetor hepaticusေရာဂါ၊ အသက္ရွဴလမ္းေအာက္ပိုင္းေရာဂါေတြ၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေတြ၊ ကင္ဆာ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ နဲ႔ Metabolic dysfunction ေရာဂါ၊ လွ်ာကင္ဆာ၊ လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာနဲ႔ အစာျမိဳျပြန္ကင္ဆာေတြ ျဖစ္တယ္။

ဘယ္လိုကုသမလဲ
ခံတြင္းသန္႔ရွင္းပါ။ ဖလိုရိုက္ပါတဲ့ သြားတိုက္ေဆးနဲ႔ တေန႔ ၂ ၾကိမ္ သြားတိုက္ပါ။ အစာစားျပီးရင္လဲသြားတိုက္ပါ။ သြားပြတ္တံကို ၂-၃ လ တခါ အသစ္လဲပါ။ Floss ဒါမွမဟုတ္ Interdental cleaner သြားၾကားသန္႔ရွင္းနည္းတေန႔တခါ လုပ္ပါ။ သြားအတုကိုညအခ်ိန္ ျဖဳတ္ထားျပီးသန္႔ရွင္းေပးပါ။ သြားဆရာဝန္နဲ႔ ပံုမွန္ တႏွစ္ ႏွစ္ခါ စစ္ေဆးကုသပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ Chewing gum ငံုပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ သၾကားမပါတာကိုငံုပါ။ Sucking on candy စုပ္ရတဲ့ အစားအစာမ်ိဳးကေနသြားရည္ ပိုထြက္ေစတယ္။ သၾကားမပါရင္ ပိုေကာင္းတယ္။

ေၾကာ္ညာျပီးေရာင္းေနတဲ့ Mouthwashes ပါးစပ္ေဆးေဆးရည္ေတြကိုသတိျပဳသံုးပါ။ ခဏေလာက္သာ အနံ႔ဆိုးကို ဖံုးေပးမယ္။ Astring-O-Sol, Colgate, Dentyl pH, Listerine, Oral-B, Sarakan, Scope နဲ႔ Tantumverde ေတြ ျဖစ္တယ္။ Oral-B ကို ၂၀၀၉ ကတည္းကေရာင္းခြင့္ပိတ္လိုက္ျပီ။ Antiseptic mouth-rinse ေတြကပိုးေတြေသေစမယ္။ 3G Mouthwash, All-Fresh, Alna Biotech, Am Pm Mouthwash, Ampm Mouthwash, Angelica Mouthwash, Antiplaque Mouthwash, Antiseptic & Antiplaque Mouthwash, Chlorex Mouthwash, ChlorhexadineGluconate Mouth Wash, Chlorhexidine Mouthwash, C-Nate--ChlorhexidineGluconate, Dysinc Mouthwash, FRESHO Mouthwash, Gumdent Mouthwash, Herbal Mouthwash, Listerine Liquid Mouthwash, Mouthwash (AMPM), Nirmal Mouth Wash, Oral care Flavours and Fragrances, Oraline Mouthwash (Chlorhexidine Mouthwash) နဲ႔ Speedent Mouth Wash ေတြ ျဖစ္တယ္။

လွ်ာကိုညင္ညင္သာသာတေန႔ ၂ ခါ သန္႔ရွင္းပါ။ လွ်ာေပၚက ဗက္တီးရီးယား၊ အစာအၾကြင္းအက်ံေတြ နဲ႔ Mucus အက်ိအခြ်ဲေတြကို Tooth brush, Tongue cleaner, Tongue brush/scraper စတဲ့ လွ်ာေဆးကရိယာသံုးပါ။ ဇြန္းနဲ႔လဲလုပ္လို႔ ရပါတယ္။ လွ်ာကိုမခိုက္မိပါေစနဲ႔။ လွ်ာေနာက္နားမွာ V-shaped ပံုရွိေနတဲ့ Taste buds အရသာခံအသီး-အဖုေလးေတြကိုမထိခိုက္ေစပါနဲ႔။ တခုခုစားျပီးတိုင္းပါးစပ္ ပလုပ္က်င္းပါ။ Streptococcus salivarius K12 ေဆး သံုးႏိုင္တယ္။ Antibacterial mouthrinses က အက်ိဳးရွိေစတယ္။ ဗက္တီးရီးယားေတြကိုႏိုင္တဲ့ Cetylpyridinium chloride, Chlorhexidine, Zinc gluconate, Essential oils, နဲ႔ Chlorine dioxide ေတြကိုသံုးတယ္။ တခ်ိဳ႕က Odor eliminators အနံ႔ကိုႏိုင္တဲ့ Oxidizers ေတြကိုလဲသံုးတယ္။

အိမ္သံုးေဆးနည္းေတြ
ကြမ္းသီးအစို၊ ကြမ္းရြက္နဲ႔ ကြမ္းသီးအေျခာက္ေတြကိုဝါးခိုင္းတယ္။ တခ်ိဳ႕က ဒီလိုလုပ္တာ သိပ္ၾကာရင္ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစမလား စိုးရိမ္တယ္။ သံပုရာ-ေရွာက္သီး၊ ေလးညွင္း၊ ဖါလာေစ့၊ စမုန္စပါး၊ ပန္းသီး၊ သြပ္ဓါတ္ပါတဲ့ အစားအစာေတြ၊ ေရေႏြးၾကမ္း၊ ဆိုဒါ၊ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ပါေအာက္ဆိုက္ ေတြကိုသံုးႏိုင္တယ္။

သြားခံတြင္းေကာင္းေနေပမဲ့ အနံ႔မေကာင္းေသးရင္ တျခားက်န္းမာေရးစစ္ေဆးရမယ္။ နာတာရွည္ ပါးစပ္နဲ႔ မေကာင္းသူေတြကို ကုရတာခက္တယ္။ တာရွည္ျဖစ္ေနရင္ သြားဖံုးေရာဂါကို ဆက္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ သြားအေပၚဖံုအလႊာ ျဖစ္လာရင္ အဲလိုေရာဂါ ျဖစ္ေစတယ္။ Mouthwashes သံုးျပီး နာတာရွည္ ခံတြင္းနံ႔ ဆိုးေနတာကိုေကာင္းေစတယ္လို႔ သုေတသနက သက္ေသမျပႏိုင္ပါ။ ကိုယ့္ခံတြင္းနံ႔ကို သိပ္ေကာင္းေစခ်င္လို႔ ေဆးလာကုသူေတြထဲက ကဲသူေတြကို Halitophobia ဆိုတာ Delusion halitosis လို႔ ေခၚတယ္။ အလိုလို ၾကာညိဳနံ႔ သင္းခ်င္ေနသူကိုေျပာတာပါ။

Bad mouth ဆုိတာအာဖရိကကလာတဲ့ က်ိန္စာသေဘာ ျဖစ္ျပီးဒီေခတ္မွာ သူမ်ားအျပစ္တင္တာကို ေျပာတာျဖစ္တယ္။ ဗမာေတြကေတာ့ ခံတြင္းနံ႔ ေကာင္းခ်င္ရင္ မုသားမေျပာပါနဲ႔တဲ့။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pg/drtintswe

သၾကား (သို႔) ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား၏ ေလာင္စာ

သုေတသနအသစ္တစ္ခုအရ သၾကားပါ၀င္မႈမ်ားတဲ့ အစားအစာ ေတြက ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ ႀကီးထြားဖို႔ ေလာင္စာဆီျဖစ္ေစကာ၊ ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြပြားမ်ားမႈကို မ်ားေစတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။ သုေတသီေတြရဲ႕ ေတြ႕႐ွိခ်က္အရ အဆုတ္၊ ဦးေခါင္းနဲ႔ လည္ပင္း၊ အစာေရမ်ိဳနဲ႔ သားအိမ္ ေခါင္းေတြမွာ ျဖစ္ပြားတတ္တဲ့ (squamous cell carcinoma) ကင္ဆာအမ်ိဳးအစားက သၾကား အေပၚ မ်ားစြာမွီတည္တယ္လို႔ သိရ ပါတယ္။ University of Teras မွ သုေတသီေတြရဲ႕ ေတြ႕႐ွိခ်က္အရ ကင္ဆာအမ်ားစုက သၾကားအေပၚ မွီတည္ေပမဲ့ squamous cell carcinoma ကင္ဆာဆဲလ္ကေတာ့ သိသိသာသာ ပိုၿပီး မွီတည္ေနတယ္လို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ SqCC ကင္ဆာဆဲလ္ေတြမွာ Glucase transporter 1 ပ႐ိုတင္း (GLUT 1) ပမာဏ သိသိသာသာ ျမင့္မား တက္ၾကြေနၿပီး ယင္းပ႐ိုတင္းက သၾကားက အဓိကရတဲ့ ဂလူးကို႔စ္ ေတြကို ဆဲလ္အတြင္းသို႔ ပို႔ေဆာင္ရာ မွာ လုပ္ေဆာင္ေပးၿပီး အထဲေရာက္ သြားတဲ့ ဂလူးကိုစ့္ေတြကို ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြက စြမ္းအင္အျဖစ္ သံုးစြဲ ကာ ဆဲလ္ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ကို ျဖစ္ေပၚေစၿပီး ဆဲလ္ေတြ ပြားမ်ားႀကီးထြားဖို႔ ကူညီ ေပးပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ သုေတသီေတြက သၾကားစားသံုးမႈက ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳ ေရာဂါ၊ အ၀လြန္ေရာဂါေတြသာမက တခ်ိဳ႕ ကင္ဆာေရာဂါေတြကို ပိုမ်ား ေစပါတယ္လုိ႔ သတိေပးခဲ့ပါတယ္။ သုေတသနအတြက္ သုေတသီေတြက non- small cell lung cancer (အဆုတ္ကင္ဆာတစ္မ်ိဳး) ရဲ႕ အဓိက မ်ိဳးကြဲႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ adeno carcinoma (ADC) နဲ႔ sqCC ရဲ႕ မတူညီတဲ့ ဇီ၀ျဖစ္ပ်က္မႈပံုစံကို သုေတသနလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သုေတသီေတြက GLUT 1 ဆန္႔က်င္ ပစၥည္းရဲ႕ သက္ေရာက္မႈကို လူသား ေတြရဲ႕ အဆုတ္တစ္သွ်ဴးအေပၚမွာ ကင္ဆာႏွစ္မ်ိဳးလံုးနဲ႔ စမ္းသပ္ခဲ့ပါ တယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ sqcc ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြက GLUT 1 ဆန္႔က်င္ ပစၥည္းနဲ႔ ေတြတဲ့အခါ တျဖည္းျဖည္း ဆုတ္ယုတ္လာၿပီး ADC ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြကေတာ့ တုန္႔ျပန္မႈမ႐ွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ SqCC ကင္ဆာဆဲလ္ ေတြ ႀကီးထြားမႈ ေႏွးလာတာျဖစ္ၿပီး၊ လံုး၀ေပ်ာက္ကင္းသြားတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အားလံုးၿခံဳၾကည့္ရရင္ ေတာ့ ကင္ဆာေရာဂါ အထူးသျဖင့္ SqCC အမ်ိဳးအစားေတြအတြက္ GLUT 1 က အဓိကပစ္မွတ္ျဖစ္ လာႏိုင္ေျခ႐ွိတယ္လို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဖိုးေသာၾကာ
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

တစ္ႀကိမ္တည္းနဲ႔အျမစ္ျဖတ္မဲ့ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ကုသေဆး

ငွက္ဖ်ားေရာဂါဟာ ျခင္မွ တဆင့္ ကူးဆက္ျပန္႔ပြားတဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ၿပီး အေနာဖလိစ္ျခင္မမွတဆင့္ ျပန္႔ပြားပါတယ္။ လီဗာပူးလ္အပူပိုင္း ေဒသ ေရာဂါမ်ားေဆးေက်ာင္းမွ သုေတသနအဖြဲ႕က ငွက္ဖ်ားေရာဂါ အတြက္ တစ္ႀကိမ္တည္းေသာက္ရန္ လိုအပ္တဲ့ေဆးကို ထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ တယ္လို႔ Nature communications ဂ်ာနယ္မွာ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခဲ့ပါ တယ္။

 ယင္းႏိုင္ငံေပါင္းစံုအဖြဲ႕မွ ငွက္ဖ်ားေရာဂါေပ်ာက္ေဆး မ်ား အတြက္ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ေမာ္လီက်; E209 ကို ေတြ႕႐ွိခဲ့ပါ တယ္။ ယင္းေမာ္လီက်ဴးက ပထမဆံုး ဓာတုပစၥည္းမ်ားမွတဆင့္ ထုတ္လုပ္ တဲ့ တစ္ႀကိမ္တည္း ေသာက္႐ံုနဲ႔ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္တဲ့ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆး ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားလ်က္႐ွိပါ တယ္။ ယင္းေမာလီက်ဴးက ငွက္ဖ်ား ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ပါရာဆိုက္ရဲ႕ အာတီမီဆနင္ (ငွက္ဖ်ားကုသ ေဆး) ေဆးယဥ္ပါးဗီဇ ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ အပိုင္းကို ထိထိေရာက္ေရာက္ တိုက္ ခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ သုေတသနလုပ္စဥ္ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ ငွက္ဖ်ားေရာဂါကို ထိန္းခ်ဳပ္အဆံုးသတ္ဖို႔အတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ကုသေရးဗ်ဴဟာေတြ လိုအပ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း အေတာ္ၾကာအထိ အာတီမစ္ဆနင္ ေဆး အေျချပဳေဆးေပါင္းမ်ားကို အသံုးျပဳၿပီး ငွက္ဖ်ားေရာဂါကို အံတု ခဲ့ပါတယ္။

Semi-Synthetics (ဓာတု ပစၥည္းတစ္၀က္- သဘာ၀ပစၥည္း တစ္၀က္) ျဖင့္ ေဖာ္စပ္ထားေသာ ေဆးေပါင္းေတြက ငွက္ဖ်ားကုသမႈ အေပၚ ႀကီးမားတဲ့ အက်ိဳးသက္ ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လံုး၀ဓာတုပစၥည္းခ်ည္းသံုးၿပီး ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ငွက္ဖ်ားကုသေဆး ကိုေတာ့ ႐ွာေဖြဆဲျဖစ္ၿပီး ဆယ္စုႏွစ္ တစ္စုေက်ာ္ ၾကာခဲ့ပါတယ္။ ယင္း ကာလအတြင္း တစတစ ႀကီးထြား လာတဲ့ ျပႆနာကေတာ့ လက္႐ွိသံုး စြဲေနတဲ့ ေဆးေပါင္းေတြကို ယဥ္ပါး လာၿပီး၊ ကုသမႈက်႐ႈံးခန္းဆီ ဦးတည္ လာတာပါပဲ။ ယင္းအတြက္ေၾကာင့္ပဲ သုေတသီေတြက ပါရာဆိုက္ရဲ႕ ေဆး ယဥ္ပါးမႈကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ ဗီဇျဖစ္ ေပၚမႈကို အဓိကတိုက္ခိုက္ေပးႏိုင္ၿပီး အာနိသင္လည္း ျမန္ျမန္ရမဲ့နည္း လမ္းကို ႐ွာေဖြခဲ့ၾကပါတယ္။ ေမာ္လီ က်ဴး သုေတသနကို နက္နက္နဲနဲ လုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ လက္႐ွိ ေဆး အာတီမစ္ဆနင္ကို ယဥ္ပါးေစမႈ ျဖစ္ေစတဲ့ K 13 ဗီဇကို ေတြ႕ခဲ့ၾက ပါတယ္။ E 209 က K13 ဗီဇေျပာင္း လဲေနတဲ့ ပါရာဆိုက္ေတြကို တိုက္ ခိုက္ႏိုင္႐ံုသာမက အာတီမစ္ဆနင္ ေဆးရဲ႕ ဖ်က္ဆီးႏိုင္စြမ္းကိုလည္း မေႏွာင့္ယွက္တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သုေတသီေတြက E 209 ဟာ ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ ပါေအာက္ဆုိဒ္ အေျချပဳေဆးျဖစ္ၿပီး လက္႐ွိ အေကာင္းဆံုး အာတီဆူးနိတ္ကုထံုး ထက္ ထူးထူးျခားျခား ပိုၿပီး သက္ ေရာက္မႈေကာင္းေစတယ္လို႔ ဆိုခဲ့ပါ တယ္။

ဖိုးေသာၾကာ
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

မကူးစက္နိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ား

လူတစ္ဦးမွတစ္ဦးသို႔ ေရာဂါကူးစက္ျခင္းေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ က်န္းမာေရးနွင့္ မညီညြတ္ေသာ အစားအစာမ်ား စားေသာက္ျခင္းနွင့္ က်န္းမာေရးနွင္ ့ မညီညြတ္ေသာ လူမႈဘ၀ေနထိုင္မႈပုံစံမ်ားတြင္ ၾကာရွည္စြာ စားေသာက္ေနထိုင္ ထိေတြ႕ေနရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေရာဂါအစုအေ၀းကို ေခၚပါသည္။
မကူးစက္နိုင္ေသာေရာဂါမ်ားတြင္ ေအာက္ပါေရာဂါနွင့္ က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ား ပါ၀င္ပါသည္။
(၁) ေသြးတိုးေရာဂါ
(၂) ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါ
(၃) နွလုံးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ
(၄) ေလျဖတ္ျခင္း
(၅) ကင္ဆာေရာဂါ
(၆) နာတာရွည္အဆုတ္ပြေရာဂါ၊ ေလျပြန္က်ဥ္းနွင့္ ပန္းနာရင္ျကပ္ေရာဂါ
(၇) စိတ္က်န္းမာေရးျပႆနာ 
(၈) အတက္ေရာဂါ
(၉) နားေလးေရာဂါ
(၁၀) မေတာ္တဆျဖစ္ျခင္းနွင့္ ထိခိုက္မႈအႏၲရာယ္
(၁၁) ေဆးလိပ္ေဆးရြက္ႀကီးအႏၲရာယ္
(၁၂) အရက္စြဲအနဿတရာယ္
(၁၃) မူးယစ္ေဆး၀ါးအႏၲရာယ္ (၁၄) ေျမြကုိက္အႏၲရာယ္တို႔ ပါ၀င္ပါသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေသဆံုးသူ (၁၀၀)လွ်င္ (၅၉)ဦးသည္ မကူးစက္နိုင္ေသာေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆုံးေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ နာတာရွည္ေရာဂါ (၄) မ်ိဳးရိွပါသည္။
(၁) နွလုံးေသြးေၾကာေရာဂါ
(၂) ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါ
(၃) ကင္ဆာေရာဂါ
(၄) နာတာရွည္အဆုတ္ေရာဂါ

ကာကြယ္နိုင္မည့္နည္းလမ္းမ်ား
(၁) က်န္းမာေရးနွင့္ညီညြတ္စြာ စားသုံးပါ။
• ခ်ိဳလြန္း၊ ငန္လြန္း၊ အဆီမ်ားလြန္းေသာ၊ အသင့္စားထုတ္ပုိးထားေသာ အစားအစာမ်ားကို ေလွ်ာ့၍စားသုံးပါ။
• ခ်ိဳလြန္းသည့္အစားအစာမ်ားမွာ - အခ်ိဳရည္မ်ား၊ သၾကားနွင့္နို႔ဆီပါေသာ အစားအစာမ်ား၊ ထန္းလ်က္၊ မလိုင္၊ ႀကံသကာ စသည့္ အစားအစာမ်ား
• ငန္လြန္းသည့္ အစားအစာမ်ားမွာ - ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္၊ ငံျပာရည္၊ ပုစြန္ေျခာက္စသည့္ အစားအစာမ်ားနွင့္ ဟင္းခ်ိဳမႈန္႔
• တိရိစာၦန္မွ ရေသာအဆီမ်ား (အမဲဆီ၊ ၀က္ဆီ) စားသုံးျခင္းမွေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ စားအုန္းဆီကုိ အလြန္ အကၽြံမစားသုံးသင့္ပါ။
• ကြမ္းစားျခင္းကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
• အမွ်င္ဓါတ္ပါေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နွင့္ သစ္သီး၀လံမ်ားကို မ်ားမ်ားစားသုံးေပးပါ။
• ကန္စြန္းရြက္၊ ခ်ဥ္ေပါင္ရြက္၊ ဘူးရြက္နွင့္ ဘူးသီး၊ ဟင္းနုနယ္ရြက္စသည့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား
• ငွက္ေပ်ာသီး၊ သေဘၤာသီး၊ ဖရဲသီး၊ သရက္သီး၊ မာလကာသီး၊ စပ်စ္သီးစသည့္ သစ္သီး၀လံမ်ား

(၂) ကိုယ္ကာယ လႈပ္ရွားမႈ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား မွန္မွန္ျပဳလုပ္ပါ။
• တစ္ေန႔လွ်င္ မိနစ္(၃၀) ၊ တစ္ပတ္လွ်င္ (၅)ရက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ ျပဳလုပ္ပါ၊ (လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ေရကူးျခင္း၊ အေလးမျခင္း၊ စက္ဘီးစီးျခင္း စသည့္ မိမိလုပ္နိုင္သည့္ ေလ့က်င့္ခန္းကို လုပ္နိုင္ပါသည္။)
• သြက္လက္တက္ၾကြစြာ ေနထိုင္ပါ။
• အထိုင္မ်ားျခင္း လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
• တီဗီ၊ တီဗီဂိမ္းေရွ႕တြင္ ၾကာရွည္စြာထိုင္ျခင္းနွင့္ ကြန္ပ်ဴတာ၊ အင္တာနက္ ဆက္တိုက္ၾကာရွည္စြာ အသုံးျပဳျခင္းမ်ား ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

 (၃) ေဆးလိပ္နွင့္ေဆးရြက္ႀကီးသုံးစြဲမႈကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
• ကိုယ္တိုင္ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းနွင့္ သူတစ္ပါးေဆးလိပ္ေငြ႕႐ႈျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
• ေဆးရြက္ႀကီးနွင့္ နွပ္ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးပါ၀င္ေသာ ကြမ္းစားျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
• ေဆးငုံျခင္းကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
(၄) အရက္အလြန္အကၽြံေသာက္သံုးမႈကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
(၅) ကိုယ္ခႏၶာရွိသင့္သည္ထက္ ပို၀မလာေအာင္ ထိန္းသိမ္းပါ။
• မိမိအရပ္အလုိက္ ရွိသင့္ေသာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းသိမ္းနိုင္ရန္နွင့္
• ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားလာလွ်င္ ေလွ်ာ့ခ်ရန္ ႀကိဳးစားပါ။
(၆) ေရလုံေလာက္စြာ ေသာက္ပါ။
လူတစ္ေယာက္သည္ ေရကို တစ္ေန႔လွ်င္ေရဖန္ခြက္ (၈)ခြက္ (သို႔) (၂)လီတာ ခန္႔ေသာက္သုံးရန္ လိုအပ္ပါသည္။

(၇) စိတ္ေသာကမ်ားကို ေလွ်ာ့နိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားေနထိုင္ပါ။
• အျပဳသေဘာျဖင့္ အရာရာကို အေကာင္းျမင္နိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားပါ။
• အၿပံဳးျဖင့္ ေလာကဓံကို ႀကံ့ႀကံ့ခံရင္ဆုိင္နိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။
• မကူးစက္နိုင္ေသာေရာဂါမ်ားအား ကာကြယ္ရန္ က်န္းမာေရးနွင့္ ညီညြတ္ေသာ ေနထိုင္စားေသာက္မႈ အေလ့အထမ်ားကို လိုက္နာက်င့္သုံးသင့္ပါသည္။
• အသက္(၄၀)ေက်ာ္သူမ်ားအေနျဖင့္ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳနွင့္ ေသြးတိုးေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားေနမႈ ရွိ/မရွိ ပုံမွန္ စစ္ေဆးသင့္ပါသည္။
• ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈကို သိရွိပါက က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းနွင့္ ေဆာလ်င္စြာျပသ၍ ပုံမွန္စစ္ေဆးကုသမႈ ခံယူသင့္ပါသည္။

Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide/

အစာမစားမိ အသိဝင္ စားပါ က်န္းမာေရး

သင္သည္ --
အစားေသာက္စားေတာ့မည္ဆုိပါက မစားမိ ေရကုိ အနည္းငယ္ေလး ေသာက္ၿပီးမွ စတင္ စားေပးပါ ။

အဆီအဆိမ့္မ်ားေသာ အစားအစာမ်ားပါပါက ခ်ဥ္ေသာဟင္းရည္ ၊ အခ်ဥ္ရည္ၿဖင့္ စားေပးပါ ။

အတက္စာမ်ားေသာ အစားေသာက္မ်ားၿဖစ္ပါက ႀကက္သြန္နီ အၿဖဳ ၊ ဂ်င္း ၊ ငရုတ္သီး အနည္းငယ္စားေပးပါ ။

ဝမ္းကုိပုတ္ေစေသာ အစားေသာက္မ်ားပါပါက ခရမ္းခ်ဥ္သီး ပါေအာင္ စားေပးပါ ။

ဒန္ေပါက္ ၊ အုန္းထမင္း ၊ ထမင္းေႀကာ္ မာေသာ အစားေသာက္စားပါက အခ်ဥ္အနည္းငယ္ ၊ ပူစီနံ မ်ားမ်ား စားေပးပါ ။

စားသည့္အခါတို္င္းတြင္ အသီးအနွံတစ္ပြဲေလာက္ေတာ့ ပါဝင္ေအာင္ စားေပးပါ ။

အကင္ဟင္းလ်ာမ်ားတြင္ မဲတူးေနေသာ အသားစ မ်ားလုံးဝ မစားဘဲ ဖယ္ရွာစားေပးပါ ။

စားဟင္းပြဲ စုံစုံလင္လင္စားေတာ့မည္ဆုိလွ်င္ ကန္စြန္းရြက္ မၿဖစ္မေန စားေပးပါ ။

လက္လုပ္အခ်ဥ္မ်ားစားပါက ႀကက္သြန္ၿဖဴေႀကာ္ မ်ားမ်ား စားေပးပါ ။

အဆီအဆိမ့္မ်ားေသာ အစားေသာက္ စားၿပီးတုိင္း ေအးေသာေရ ၊ ေအးေသာအခ်ဳိရည္မ်ား ခ်က္ၿခင္းေသာက္ၿခင္းကုိ လုံးဝေရွာင္ၿပီး ေရေႏြးကုိေသာက္ေပးပါ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

မုန္လာဥတြင္ပါေသာ ႏိုက္ထရိတ္ဓာတ္ ေသြးတိုးျခင္းကို က်ဆင္းေစႏိုင္

မုန္လာဥတြင္ ပါဝင္ေသာ ႏိုက္ထရိတ္ဓာတ္သည္ ေသြးတိုးျခင္းကို က်ဆင္းေစႏိုင္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ေျပာၾကားသည္။

မုန္လာဥကို ဟင္းခ်က္၍ စားသံုးသည္ ျဖစ္ေစ၊ ႏိုက္ထရိတ္ေဆးျပားမ်ား ေသာက္သံုးသည္ ျဖစ္ေစ ေသြးတိုးက် ေစႏိုင္ေၾကာင္း အေမရိကန္ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာဆိုင္ရာ ေဆးဂ်ာနယ္၌ ေဖာ္ျပသည္။

ႏိုက္ထရိတ္ဓာတ္သည္ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္တို႔တြင္ အမ်ားဆံုး ပါဝင္တတ္သည္။ မုန္လာဥတြင္ ႏိုက္ထရိတ္ဓာတ္မ်ား ပါဝင္ေနသျဖင့္ ႏွလံုးႏွင့္ဆိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ား ကုသရာ၌ ပိုမိုထိေရာက္စြာ ကုသႏိုင္လိမ့္မည္ဟု သုေတသီမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။

ကမာၻေပၚတြင္ အရြယ္ေရာက္သူ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ႏွလံုးႏွင့္ဆိုင္ေသာ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိသည္။ ၂၀၂၅ ခုႏွစ္အေရာက္တြင္ ထို႔ထက္ပိုလာႏိုင္သည္ ဟုဆိုသည္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳေစေသာ ၿပံဳးရယ္ျခင္း

ေသြးခုန္ႏႈန္းျမင့္ျခင္းကို ကာကြယ္ေပး ျခင္း
ၿပံဳးျခင္းက ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကို ေႏွးေစၿပီး ခႏၶာကိုယ္ကို အနားရေစ သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ႏွလံုးက လႈပ္႐ွားမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားက ၀န္ပိျခင္း မျဖစ္ ေစပါ။ ၿပံဳးရယ္ေနေသာလူမ်ားအေန ႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ႏႈန္း နည္းေစ သည္။ ၿပံဳးျခင္းသည္လည္း ယာယီ အားျဖင့္ ႏွလံုးဖိအားကို ေလ်ာ့က်ေစ သည္။

စိတ္ဖိစီးမႈကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္း
တစ္ေန႔တာ အၿပံဳးကို ေဆာင္ ျခင္းျဖင့္ စိတ္ပင္ပန္းမႈကို ေလ်ာ့ခ်ေပး ႏိုင္သည္။ ၿပံဳးျခင္းျဖင္ stress homones မ်ားကို ဖ်က္ဆီးေလ်ာ့ခ် ေပးသည့္ endorphins ကို ရ႐ွိေစ သည္။

စိတ္ကိုၾကည္လင္မႈပို၍ေပးျခင္း
Endorphinsm စိတ္အားကို တက္ေစသည့္အျပင္ စိတ္ဖိစီးမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ဟန္႔တားေပးေစႏိုင္သည္။ အစ ပထမ၌ ပကတိအၿပံဳးကို ဖန္တီးဖို႔ရန္မွာ မလြယ္ကူလွသည့္ တိုင္ေအာင္ တျဖည္းျဖည္း အခ်ိန္ ႏွင့္ အမွ် က်င့္သားရၿပီး ႐ိုး႐ွင္း၊ လြတ္လပ္လြယ္ကူစြာ အၿပံဳးကို ဖန္တီးလာႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

ငယ္႐ြယ္ႏုပ်ိဳမႈအသြင္ ပို၍႐ွိလာျခင္း
ၿပံဳးျခင္းသည္ သဘာ၀က်က် မ်က္ႏွာကို ပင့္တင္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေစၿပီး ေလ့လာခ်က္အရ (၃) ႏွစ္ပို၍ ငယ္ သြားသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

နာက်င္မႈကို ပယ္႐ွားေစျခင္း
သဘာ၀ေဆးတစ္လက္အျဖစ္ နာက်င္ကိုက္ခဲမႈကို သက္သာေစ သည္။

ယံုၾကည္မႈတိုးေစျခင္း
လူအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး တိုးတက္ေစရန္ ]]အၿပံဳး}} သည္ အဓိကက်လွသည္။ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး အၿပံဳးဖလွယ္ၿပီး မိတ္ေဆြမ်ား တိုးေစသည္။ သို႔ျဖစ္၍ မိမိႏွင့္ တပါးသူ၏စိတ္ကို လန္းဆန္းေစ ေသာ အၿပံဳးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ; ''A smile can brighten someone's day" ဟုေသာစကား ထြက္ေပၚလာ သည္။

Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

အဆုတ္အေျမႇးပါးနဲ႔ ကိုလက္စထေရာ

လူ႔ခႏၶာကိုယ္မွာ ေတြ႕႐ွိရတဲ့ ကိုလက္စထေရာ (အဆီ) ေတြက အရင္းအျမစ္ႏွစ္မ်ိဳးကေန ရ႐ွိပါ တယ္။ တစ္မ်ိဳးက ခႏၶာကိုယ္က သဘာ၀အတိုင္း ထုတ္လုပ္ေပးတာ ျဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စားသံုးလိုက္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကတဆင့္ ရ႐ွိ တာျဖစ္ပါတယ္။ ယင္း ကိုလက္စထ ေရာေတြက အဆုတ္ကို ဖံုးအုပ္ထား တဲ့ အဆုတ္အေျမႇးပါးေပၚ သိသာတဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြကို ျဖစ္လာေစပါ တယ္။ ယင္း အခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆြီဒင္႐ွိ Lund University မွ သုေတသီေတြက ေသြးတြင္း အဆီ ပမဏရဲ႕ အဆုတ္လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္ မႈအေပၚ သက္ေရာက္ပံုကို ေလ့လာခဲ့ ၾကပါတယ္။ အဆုတ္မွာ ေအာက္ဆီ ဂ်င္နဲ႔ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ လဲလွယ္မႈျဖစ္ပြားတဲ့ ေနရာကို alveoli (ေလအိတ္) လို႔ေခၚပါ တယ္။

ယခုသုေတသနမွာ ေလအိတ္ (alveoli) ေလးေတြကို ကာကြယ္ေပး ထားတဲ့ ပ႐ိုတင္းအလႊာပါး အဆုတ္ ေျမႇး (Surfactant) အေၾကာင္းကို အထူးျပဳ ေလ့လာထားပါတယ္။ ယင္း ပ႐ိုတင္းအလႊာပါးေလးက alveoli ေလးေတြကို ကာကြယ္ေပး႐ံုသာမက ပဲ ေသြးေၾကာထဲက ဓာတ္ေငြ႕အမ်ိဳးမ်ိဳး လဲလွယ္မႈအေပၚလည္း သက္ေရာက္ မႈ႐ွိေစပါတယ္။ အဆုတ္အေျမႇးပါး၊ (Surfactant) ျဖစ္ေပၚလာရာမွာ ကိုလက္စထေရာက သဘာ၀ပါ၀င္ ပစၥည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လမေစ့ပဲ ေမြးတဲ့ကေလးေတြမွာေတာ့ အဆုတ္ အေျမႇးပါးမွာ ကိုလက္စထေရာက မပါသေလာက္နီးပါးပါပဲ။ လမေစ့ပဲ ေမြးတဲ့ကေတြမွာ alveoli (ေလ အိတ္) ေလးေတြကို ကာကြယ္ ေပးထားဖို႔ အဆုတ္အေျမႇးပါး (surfactant) ျဖစ္ေပၚလာဖို႔ အခ်ိန္ မရပါဘူး။


ယင္းကေလးေတြကို ကုသရာ မွာ ၀က္ရဲ႕အဆုတ္ကတဆင့္ ထုတ္ လုပ္ထားတဲ့ အဆုတ္အေျမႇးပါး အေထာက္အကူျပဳ ေဆးထိုးေပးတဲ့ အခါမွာလည္း အေရးေပၚအေျခ အေနမွာ ရလဒ္ေတြေကာင္းခဲ့ေပမဲ့ ေရ႐ွည္မွာေတာ့ အဆုတ္ကို အႀကီး အက်ယ္ ပ်က္စီးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာ ေစပါတယ္။ ယခု သုေတသနမွာ သုေတသီေတြက နယူကလိယ သံလိုက္လႈိင္းနည္းပညာ (NMR technology) ကို အသံုးျပဳၿပီး အဆုတ္အေျမႇးပါးေပၚ ကိုလက္စထ ေရာရဲ႕ သက္ေရာက္ပံုကို စစ္ေဆးခဲ့ပါ တယ္။ ယင္းနည္းပညာ အသံုးျပဳၿပီး ႐ွာေဖြမႈအရ ကိုလက္စထေရာပါတာ နဲ႔ မပါတာအေပၚ မူတည္ၿပီး ေမာ္လီက်ဴးတည္ေဆာက္ပံု အသစ္ ေတြျဖစ္ေပၚလာတာကို ေတြ႕ရပါ တယ္။ ေမာ္လီက်ဴးတည္ေဆာက္ပံု ေတြ မတူညီတာနဲ႔အမွ် အဆုတ္ အေျမႇးပါးရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္ပံုက လည္း လံုး၀ကြဲျပားတာကို ေတြ႕ရပါ တယ္။

 အထူးသျဖင့္ ဓာတ္ေငြ႕ေတြ လဲလွယ္ရာမွာနဲ႔ အဆုတ္ေလအိတ္ ေလးေတြကို ကာကြယ္ေပးတဲ့အပိုင္း ေတြမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သုေတသိေတြအေနနဲ႔ ကိုလက္စထ ေရာရဲ႕ အဆုတ္ေလအိတ္ေလးေတြ အေပၚ သက္ေရာက္ပံုကို ေတြ႕႐ွိမႈ အား အေျခခံၿပီး ကုထံုးသစ္ေတြ ထြက္ေပၚလာႏိုင္ဖို႔ သုေတသနေတြ ဆက္လုပ္သြားသင့္တယ္လို႔ အႀကံျပဳ ထားပါတယ္။

အ၀င္း
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

Syphilis Treatment ဆစ္ဖလစ္အတြက္ေဆးမ်ား

၁။ ဆရာ မဂၤလာပါ။ သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က ကာလသားေရာဂါန႔ဲ ပုိးသတ္ေဆးသုံးႀကိမ္ထုိးခုိင္းတာကုိ တႀကိမ္သာ ထုိးပါသည္။ ေငြေၾကးမတတ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္။ ေရာဂါပုိး ႐ွိႏုိင္ မ႐ွိႏုိင္ သိခ်င္ပါသည္။

အရင္ကေတာ့ ကာလသားေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးကေန ေဆးစစ္ ေဆးကုတာ အခမဲ့လုပ္ေပးတာရွိတယ္။

၂။ ဆရာရွင့္ Syphilis ေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေမးခ်င္ပါတယ္ရွင့္။ သမီးအသက္ ၃၀ ပါရွင့္။ အိမ္ေထာင္ရွိပါတယ္ရွင့္။ သမီးေသြးစစ္လိုက္တဲ့အခါမွာ ကာလသားေရာဂါပိုးေတြ႔ရွိတယ္ေျပာလို႔ ဆရာဝန္ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ Penicillin ေဆး ၃ ပတ္ ထိုးျပီးပါျပီရွင့္။ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ေနာက္ထပ္ေဆးထိုးေဆးေသာက္ ဆက္လုပ္ဖို႔လိုေသးလားရွင့္။ လမ္းညႊန္ေပးပါအံုးရွင့္။ ျပီးေတာ့ သမီးတို႔က ကေလးယူခ်င္ေနတာဆိုေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ ကေလးယူလို႔ေရာရပါမလားရွင့္။ ဘယ္ခ်ိန္ထိေစာင့္ျပီးမွယူလို႔ရမလဲရွင့္။ ဒီေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အရမ္းစိတ္ေသာကေရာက္ေနလို႔ပါရွင့္။

၃။ မဂၤလာပါဆရာ။ က်န္းမာေရးနဲ ့ပတ္သတ္လို ့အနည္းငယ္သိလိုတာေလး ေမးပါရေစခင္ဗ်ာ။ အသက္ ၂၃ နွစ္ပါ။ ေယာက္်ားေလးပါဆရာ။ 2016/1လပိုင္းမွာ အလုပ္ကိစၥတခုနဲ ့ေသြးစစ္ေတာ့ vdrl positive 2Dilution ေတြ႔ရတယ္ဆရာ။ ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ေဆးရံုၾကီးမွာ စစ္တာပါ။ အဒါနဲ ့ေဆးရံုက ပင္နီဆလင္ဆိုတာထိုးေပးပါတယ္။ ေနာက္ ၃ လေနရင္ ျပန္စစ္ပါတဲ့ခင္ဗ်။ အဲတာနဲ ့၃ လေနစစ္ေတာ့ 8 ျဖစ္ေနပါတယ္ဆရာ။ အမ်ိဳးသမီးကိစၥ ဘာမမရွိပါဘူးဆရာ။ ဒါနဲ ့ေဆးရံုက အန္ရိုသာမင္း 500 mg ေဆးေပးပါတယ္ဆရာ။ ရလဒ္ေကာင္းပါတယ္။ ပထမတလစစ္ေတာ့ ၄ ေနာက္လစစ္ေတာ့ ၂ ေနာက္လ စစ္ေတာ့ dil မရွိေတာ့ဘူးေျပာပါတယ္ ဒါေပမဲ့ ကြ်န္ေတာ္က တလတခါပံုမွန္စစ္ေနက်ဆိုေတာ့ ေနာက္လ ထပ္စစ္ေတာ့ 4 ျပန္ေရာက္ေနျပန္ေကာ။ အဲတာအခု Doxycycline 14 ရက္ တရက္ 2 ၾကိမ္ေသာက္ခိုင္းထားပါတယ္။ ျပည္ပထြက္အလုပ္လုပ္ဖို႔က အဲတာေဆးစစ္တာမေအာင္လို႔ဆရာ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာမွ nonreactive ျဖစ္မွာလည္း သိပါရေစခင္ဗ်ာ။ ျပီးေတာ့ ဘယ္လိုေနထိုင္းမလည္း သိပါရေစခင္ဗ်ာ။

ပဌမအဆင့္၊ ဒုတိယအဆင့္၊ တတိယအေစာပိုင္းအဆင့္ ဆစ္ဖလစ္အတြက္ေဆးမ်ား
• Benzathine penicillin G 2.4 million units in a single IM injection တလံုးထဲထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ တပတ္ ၁ လံုး၊ ၃ ပတ္ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Procaine penicillin G 2-4 million units IM ၁ဝ-၁၄ ရက္ထိုးပါ။
• ပနယ္စလင္မဆတည့္ရင္ Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Tetracycline 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Erythromycin 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။

ဦးေႏွာက္-အာရုံေၾကာ ဆစ္ဖလစ္ အတြက္ေဆးမ်ား
• Benzathine penicillin G 2.4 million units တပတ္ ၁ လံုး၊ ၃ ပတ္ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Crystalline Penicillin G 3-4 million units IV 4 hourly x 10-14 days ဒါမွမဟုတ္
• Procaine penicillin 2.4 million units IM တေန႔ ၁ လံုးထိုးပါ။ ဒါ့အျပင္ Probenecid 500 mg ကို တေန႔ ၄ ခါေသာက္ပါ။ ၁ဝ-၁၄ ရက္ၾကာမယ္။ ဒါမွမဟုတ္
• Chloramphenicol 2 Gm daily x 30 days, Doxycycline 200 mg BD x 21 days and Ceftriaxone 1 Gm daily x 14 days

မွတ္ခ်က္။
• ဆစ္ဖလစ္ ပဌမအဆင့္ရွိသူနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ရက္ ၉ဝ အတြင္း လိင္ဆက္ဆံဘက္တိုင္း ဆစ္ဖလစ္ ရွိ-မရွိ စစ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ တျပိဳင္တည္း ကုသမႈခံယူပါ။
• ဆစ္ဖလစ္ ဒုတိယအဆင့္ ရွိသူနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ၆ လအတြင္း လိင္ဆက္ဆံဘက္တိုင္း ဆစ္ဖလစ္ ရွိ-မရွိ စစ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ တျပိဳင္တည္း ကုသမႈခံယူပါ။
• ဆစ္ဖလစ္ ဆတိယအဆင့္ ရွိသူနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ၁ ႏွစ္အတြင္း လိင္ဆက္ဆံဘက္တိုင္း ဆစ္ဖလစ္ ရွိ-မရွိ စစ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ တျပိဳင္တည္း ကုသမႈခံယူပါ။
• HIV + Syphilis တြဲေနရင္ ေနာက္ေဆးေတြလိုေသးတယ္။ (၂) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကို အထက္ကနည္းအတိုင္း ေပးရမယ္။

ဆစ္ဖလစ္အတြက္ ေဆးေရြးသံုးရျခင္း
• ဆစ္ဖလစ္ ေစာေစာပိုင္းအဆင့္ = Penicillin G တလံုးထဲ IM ထိုးပါ။ ပနယ္စလင္ မတည့္သူကို Doxycycline နဲ႔ Tetracycline ေပးပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနရင္ မေပးသင့္ပါ။ Ceftriaxone ကိုပါ သံုးႏိုင္တယ္။
• ဆစ္ဖလစ္ ေနာက္ပိုင္းအဆင့္ = Neurosyphilis အာရံုေၾကာ-ဆစ္ဖလစ္၊ Penicillin IV အေၾကာေဆး ၁ဝ ရက္ ထိုးပါ။ ပနယ္စလင္ မတည့္သူကို Ceftriaxone ေပးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Penicillin G ကို တပတ္တခါ ၃ ပတ္ထိုးပါ။ မတည့္ရင္ Doxycycline ဒါမွမဟုတ္ Tetracycline သံုးပါ။

• ဆစ္ဖလစ္ ေစာေစာပိုင္းအဆင့္အတြက္ ၂ဝ၁ဝ သုေတသနတခုမွာ Azithromycin 2-g ပါးစပ္ကေန တခါတည္း ေပးတာဟာ 2.4-MU Penicillin G Benzathine 2.4-MU ထိုးတာနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္တယ္။ ထိေရာက္တယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္တယ္။ လူနာမွာ HIV မရွိမွ ထိေရာက္မယ္။ ၆ လေနရင္ ေသြးထဲ ပိုးကင္း-မကင္းစစ္တာ ဒီကုသနည္း ၂ ခု မကြာပါ။
• Penicillin ပနယ္စလင္နဲ႔ မတည့္သူေတြအတြက္ = ဆစ္ဖလစ္ ပဌမအဆင့္ နဲ႔ ဒုတိယအဆင့္ေတြအတြက္ Tetracycline, Erythromycin နဲ႔ Ceftriaxone ေတြကို ေပးတယ္။ အရင္က Doxycycline နဲ႔ Tetracycline ေတြကို သံုးေနခဲ့တယ္။ အခု ၂ဝ၁ဝ မွာ CDC guidelines အရ Ceftriaxone ၁ဝ-၁၄ ရက္ေပးတာ ဆစ္ဖလစ္ အေစာပိုင္းျဖစ္တာအတြက္ ထိေရာက္တာ ေတြ႔ရတယ္။
• CDC 2010 ရဲ႕ STD လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ ေဆးလမ္းညႊန္မွာလဲ ထိေရာက္တယ္လို႔ ဆိုထားတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေဆးယဥ္တာလဲေတြ႔ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပနယ္စလင္ နဲ႔ Doxycycline သံုးမျဖစ္မွသာ Azithromycin ကို ေပးသင့္တယ္။ လိင္တူဆက္ဆံသူေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြကိုေတာ့ Azithromycin မေပးသင့္ပါ။

ေဆးကုသမႈရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး Jarisch-Herxheimer reaction ဆိုတာျဖစ္တတ္တယ္။ ေဆးေပးကာစ ၁ နာရီကေန တရက္အတြင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပူမယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ ရင္ခုန္ျမန္မယ္။ ခ်မ္းမယ္၊ အနီျပင္ထြက္မယ္။ ၾကြက္သားေတြ နာမယ္။ Aspirin, NSAIDs အနာ-အကိုက္သက္သာေဆးေပးႏိုင္တယ္။ (အလာဂ်ီ) ျဖစ္ရင္ Benedryl ေပးႏိုင္တယ္။

Syphilis ဆစ္ဖလစ္ (ပနယ္စလင္မတည့္သူ)
Doxycycline (ေဒါက္ဆီဆိုက္ကလင္း) နဲ႔ Tetracycline (တက္ထရာဆိုက္ကလင္း) ေတြကို အရင္ကတည္းက သံုးေနတယ္။ Erythromycin (အရစ္သရိုမိုင္စင္) နဲ႔ ceftriaxone (ဆက္ဖ္ထရိုင္ယာဇုန္း) ေဆးေတြကိုလည္းသံုးႏိုင္တယ္။ Azithromycin (အဇစ္သရိုမိုင္စင္) ကိုလည္း ေလ့လာတယ္။ ၂ဝဝ၈ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ထိေရာက္တယ္။ ၂ဝ၁ဝ မွာလည္း HIV လည္းမရွိသူ အဆင့္ (၁) ဆစ္ေလစ္ကို ထိေရာက္တာေတြ႔ရတယ္။ ေဆးေပးျပီးေနာက္ ၆ လမွာ ေသြးျပန္စစ္ေတာ့ အဓိကေဆးေတြေပးတာနဲ႔ မထူးတာေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေဆးယဥ္လာတာလည္း ေတြ႔လာရတယ္။ (ပနယ္စလင္) နဲ႔ (ေဒါက္ဆီဆိုက္ကလင္း) မရမွသာေပးသင့္တယ္။ ဒါေပမယ့္ (ေဂး) ေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ဆစ္ဖလစ္ေတြမွာေတာ့ ဒီေဆးနဲ႔ မတိုးပါ။

အေစာပိုင္းအဆင့္ ဆစ္ဖလစ္
- Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္။
- Tetracycline 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္။
- Erythromycin (အရစ္သရိုမိုင္စင္) 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္။

ဆိုးတဲ့ ဆစ္ဖလစ္
- Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃ဝ ရက္။
- Tetracycline 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၃ဝ ရက္။
- Erythromycin 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၃ဝ ရက္။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Heart Attack ႏွလံုးအတက္ သတင္း

႐ုတ္တရက္ ႏွလုံးေရာဂါေဖာက္လာျခင္း Heart Attack ဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ အဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အစားအစာေတြကို စားေနေပမယ့္လည္း အဟာရဓါတ္ မျပည့္ဝတဲ့ အစားအစာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ႏွလုံးေရာဂါ ေဖာက္လာတဲ့အခါ ႏွလုံးပုံမွန္ အလုပ္ျပန္လုပ္ဖို႔ အတြက္ တစ္ကယ့္အစာအဟာရကဲ့သို႔ စြမ္းေဆာင္နိုင္မယ့္အရာကို ခ်က္ျခင္း ပံ့ပိုးေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ေဒါက္တာ ဂြၽန္ခရစၥတိုဖာက သူ႔ရဲ႕လုပ္သက္ ၃၅ ႏွစ္လုံးလုံး Heart Attack လူနာေတြကို ေဖာ္ျပပါနည္းနဲ ႔ကယ္တင္ခဲ့ ရာမွာ အားလုံးအသက္ရွင္နိုင္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ နည္းလမ္းကေတာ့ ေရေႏြးၾကမ္းပူပူ တစ္ခြက္ထဲကို င႐ုပ္သီးအစိမ္းမႈန႔္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း တဇြန္းစာ ထည့္ေရာေမႊၿပီး လူနာကို တိုက္လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းနဲ႕ လူနာဟာ တစ္မိနစ္အတြင္းမွာ ပုံမွန္ျပန္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေရေႏြးၾကမ္းပူပူက ခႏၶာကိုယ္ထဲက ဆဲလ္ေတြကိုဖြင့္ေပးတဲ့အခ်ိန္မွာ င႐ုတ္သီးအစိမ္းမႈန႔္ရဲ႕ စြမ္းအားက တြန္းပို႔တဲ့အတြက္ ႏွလုံးကို တိုက္ရိုက္ထိေရာက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါနည္းလမ္းဟာ ေသာက္ေဆးေတြ ထက္ေတာင္ တုံ႔ျပန္မႈက ပိုမိုျမန္ဆန္ပါတယ္။ ယခုနည္းလမ္းကို သိထားျခင္းျဖင့္ Heart Attack လူနာေတြရဲ႕အသက္ကို ေသခ်ာေပါက္ ခ်က္ခ်င္း ကယ္တင္နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္က ေရးထားတာတိုင္းကို ေဝဘန္ဆန္းစစ္တာ လုပ္ေလ့မရွိပါ။ သတင္းဆိုရင္ေတာ့ ဆန္းစစ္တာလိုအပ္ရင္သာ လုပ္ပါတယ္။ အခုပို႔စ္က သတင္းထင္ပါတယ္။ မဟုတ္ေလာက္တာေတြပါေနတယ္။

Heart Attack ေခၚ ႏွလုံးေရာဂါေဖာက္လာျခင္းကိုျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းေတြကို အရင္သိရပါမယ္။ ကိုရိုနရီ ေခၚ ႏွလံုးသြားေသြးလႊတ္ေၾကာ တေနရာမွာ ပိတ္ဆိုလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေသြးလႊတ္ေၾကာေလးေတြက က်ဥ္းေနမွသာ အဲလိုျဖစ္တယ္။ က်ဥ္းေစတဲ့အေၾကာင္းက ေသြးလႊတ္ေၾကာေလးေတြအတြင္းထဲမွာ ပလိပ္ေခၚ အလႊာျဖစ္ေနလို႔။ အဲတာက ကိုလက္စေထာေခၚ က်န္းမာေရးနဲ႔ မသင့္တဲ့အဆီဓါတ္ ေသြးထဲမွာ မ်ားေနလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲလိုျဖစ္ရင္ ႏွလံုးသြား ေသြးလႊတ္ေၾကာတေနရာရာမွာ ေသြးခဲျပီး ပိတ္ခ်က္တဲ့ေနရာကို သြားပိတ္တယ္။ အဲတာကို ႏွလံုး အတက္ရတယ္လို႔ ေခၚတယ္။ ဒီနည္းကေနျဖစ္တာက အမ်ားဆံုး။

ဒုတိယနည္းကေတာ့ ႏွလံုးသြားေသြးလႊေၾကာ တုန္ခါမႈကေနျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ရင္ ေသြးဆက္မေလွ်ာက္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ မူးယစ္ေဆးတခ်ိဳ႕ကေန အဲလိုျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

တတိယအေၾကာင္းခံကေတာ့ ႏွလံုးသြားေသြးလႊတ္ေၾကာစုတ္ျပဲတာျဖစ္တယ္။

ဘယ္လိုလူေတြမွာ ႏွလံုး အတက္ျဖစ္ႏိုင္သလဲ
၁။ ေယာက္်ား အသက္ ၄၅ ႏွစ္။ မိန္းမ အသက္ ၅၅ ႏွစ္ေက်ာ္သူေတြ။
၂။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြ။
၃။ ေသြးတိုးရွိေနသူေတြ။
၄။ မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စေထာ မ်ားေနသူေတြ။
၅။ ဆီးခ်ိဳရွိသူေတြ။
၆။ မိသားစုအတြင္း အဲလိုျဖစ္ဖူးသူေတြ။
၇။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ နည္းသူေတြ။
၈။ အဝလြန္သူေတြ။
၉။ စိတ္ဖိအားမ်ားသူေတြ။
၁ဝ။ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲသူေတြ။
၁၁။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ေသြးတက္ေရာဂါရသူေတြ။
၁၂။ ေအာ္တိုအင္ျမဴး ေခၚ ခုခံအားကေမာက္ကမေရာဂါတခုခု (ရူမက္တစ္အဆစ္နာ၊ လူးပတ္စ္ေရာဂါ) ရွိသူေတြ။

သတင္းထဲမွာေရးထားသလို အဟာရဓါတ္မျပည့္ဝတဲ့ အစားအစာေတြဆိုတာ အေတာ္ကို ေယဘုယ်က်တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ အစားအေသာက္နဲ႔ဆိုင္တာ ကိုလက္စေထာကို ထည့္မေျပာလို႔မျဖစ္ပါ။ စနစ္တက်ကုသနည္း ေရးထားပါတယ္။ ငရုပ္သီးအေၾကာင္းလည္း ေရးထားပါတယ္။ ငရုပ္သီးေစ်းေကာင္းေစခ်င္လို႔ ေရးတာလား မသိပါ။

Acute Heart Attack Treatment ရုတ္တရက္ ႏွလံုး အတက္ ရရင္ ဘာလုပ္ရမလဲ http://doctortintswe.blogspot.com/2017/01/cute-heart-attack-treatment.html
Heart attack vaccine ႏွလံုးေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးကုိ အိႏၵိယမွာ စမ္းသပ္ရန္ရွိ http://doctortintswe.blogspot.com/2017/01/heart-attack-vaccine.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

သက္လတ္ပိုင္းအ႐ြယ္တို႔ ဆံပင္၊ အသားအေရထိန္းသိမ္းမႈ

ဆံပင္
ဤအသက္အပိုင္းအျခားတြင္ ဆံပင္မၾကာခဏ ေလွ်ာ္ျခင္း၊ ေခါင္း ေလွ်ာ္ေရအေျမာက္အမ်ား သံုးျခင္းကို ေ႐ွာင္ပါ။ အကယ္၍ မၾကာခဏ ေခါင္းေလွ်ာ္မိပါက ေခါင္းေလွ်ာ္ေရ အစား၊ ေပ်ာ့ေဆး (သို႔) ေပါင္းေဆးကို သံုးပါ။ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ကိုလည္း sulfate နည္း ေသာအမ်ိဳးအစားကိုသာ တစ္ပတ္ (၁) ႀကိမ္သံုးပါ။ ဆံပင္ကို dryer ႏွင့္ အေျခာက္ခံျခင္းထက္ ေရစင္ ေအာင္သုတ္၍ သဘာ၀အတိုင္း အေျခာက္ခံပါ။ သို႔မွသာ ဆံပင္ေျခာက္တတ္ေသာ ျပႆနာကို ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္မည္။

မ်က္လံုး
ယခုလိုသက္လတ္ပိုင္းအ႐ြယ္တြင္ ေနကာမ်က္မွန္ ကို ေနပူေန၍ ျဖစ္ေစ၊ ေလတိုက္၍ျဖစ္ေစ တပ္ ထားပါ။ moisturing မ်က္စဥ္းကို ခပ္ေပးပါ။ မိနစ္ (၂၀) ေရာက္တိုင္း Computer Break ေခၚ ကြန္ပ်ဴတာ ကုလားထုိင္သည္ ကြန္ပ်ဴတာထက္ အနည္းငယ္ ျမင့္ၿပီး ကြန္ပ်ဴတာကို အထက္စီးမွ အနည္းငယ္ၾကည့္သကဲ့သို႔ ျဖစ္မည္။ မိမိမ်က္ခြံက မ်က္လံုးကို အနည္းငယ္ကာထား သလို ျဖစ္ရမည္။ သို႔မွသာ ေလထုေၾကာင့္ မ်က္လံုး ေျခာက္ျခင္းကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္မည္။

မ်က္လံုး
မ်က္လံုးတ၀ိုက္ eye gel ကို လက္သူၾကြယ္ႏွင့္ စႏၵရားတီးသကဲ့သို႔ အသာအယာတို႔လိမ္းေပးပါ။ ပြတ္ လိမ္းျခင္းေ႐ွာင္ပါ။ သို႔မွသာ အသား ထဲသို႔ စိမ္း၀င္မည္။

မ်က္ႏွာအသားအေရ
အသက္အ႐ြယ္ႏွင့္လိုက္ဖက္ေသာ product ကို သံုးပါ။ သို႔မွသာ အသားအေရစိုေျပႏိုင္မည္။ အသား မာႏွင့္ အေရျပားမ်ားေျခာက္ၾကမ္း၍ ကြာျခင္းတို႔အတြက္ ေခ်းခြၽတ္ေဆး အေပ်ာ့စားကိုသံုးၿပီး SPF 50 ပါေသာ အစိုဓာတ္ထိန္းခရင္ကိုလိမ္းပါ။ မိတ္ကပ္မလိမ္းမီ မ်က္ႏွာ tissue မ်ားအတြက္ အုန္းဆီ (သို႔) သံလြင္ဆီစစ္စစ္ကို လိမ္းေပးပါ။ ေန႔အခ်ိန္ ေအးေသာရာသီမ်ိဳး၌ moisturizer ခရင္ကို သြားေလရာ ဘူးကေလးႏွင့္ ထည့္သြင္းၿပီး လိမ္းေပးပါ။

ခႏၶာကိုယ္အသားအေရ
သံလြင္ဆီစစ္စစ္က အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။ ေရခ်ိဳးစဥ္ တကိုယ္လံုးကို သၾကားအျဖဴႏွင့္ ေခ်းခြၽတ္ ေပးပါ။ ေရခ်ိဳးၿပီး ခႏၶာကိုယ္ေရမေျခာက္မီ သံလြင္ဆီကို တကိုယ္လံုးလိမ္းေပးပါ။ ရနံ႔ႀကိဳက္သူက လာဗင္ဒါဆီကို သံုးေပးပါ။ ေခ်ာမြတ္ေသာ အသားအေရကို ရ႐ွိေပမည္။

လက္၊ ေျခ
လက္သည္း၊ ေျခသည္းမ်ားမွ ပန္းခံုးေနရာမ်ားကိုပါ မက်န္ သံလြင္ဆီကို လိမ္းေပးပါ။ ေျခာက္ေသြ႕ေသာ ေျခလက္မ်ိဳးကို NlVEA ကဲ့သို႔ ခရင္လိမ္း၍ အေပၚမွ သံလြင္ဆီလိမ္းေပးပါ။

Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

ခႏၶာကိုယ္၀ိတ္ေလ်ာ့ျခင္းအတြက္ ေဆာင္ရန္ ေ႐ွာင္ရန္

Do ေဆာင္ရန္
- မုန္လာဥနီ၊ ဂရိတ္ဖ႐ုႏွင့္ အျခား အမွ်ဓာတ္ပါေသာ အသီးမ်ားစား ျခင္းျဖင့္ အ၀လြန္ျခင္းကို တားဆီးႏိုင္ မည္။
- လမ္းေလွ်ာက္၊ ေရကူး၊ အေႏွးေျပး၊ ေျပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ မလို လားအပ္ေသာ အဆီမ်ားကို ေလာင္ ကြၽမ္းေစသည္။
- အနီေရာင္အစားအစာမ်ား၊ အျဖဴ ေရာင္အစားအစာမ်ားက ခႏၶာကိုယ္မွ လိုအပ္ေသာ ပ႐ိုတိန္းဓာတ္ကို ေပး စြမ္းႏိုင္မည္။
- ခႏၶာကိုယ္၀ိတ္ခ်ေသာအခ်ိန္တြင္ လံုေလာက္စြာအိပ္ျခင္းျဖင့္ အားအင္ ကုန္ခမ္းျခင္းကို ကာကြယ္ပါ။
- ဆား၊ အငံဓာတ္ကို ေလ်ာ့စားပါ။
- ဆီေၾကာ္မ်ားကိုေ႐ွာင္၍ ျပဳတ္ထား ေသာအစားအစာမ်ားကိုစားပါ။
- တစ္ေန႔လွ်င္ ေရ (၈) ခြက္မွ (၁၀) ခြက္ ေသာက္ေပးပါ။
Don't ေ႐ွာင္ရန္
- လူအေတာ္မ်ားမ်ားသည္ အ၀မ လြန္ေစရန္ နံနက္စာကို ေ႐ွာင္စားၾက သည္။ အမွန္စင္စစ္ ဤနည္းသည္ ခႏၶာကိုယ္တြင္း႐ွိ ေရအေလးခ်ိန္ Water weight ကို တိုးေစၿပီး ၀ိတ္ တတ္ေစသည္။ သို႔ျဖစ္၍ နံနက္စာကို ေ႐ွာင္မစားပါႏွင့္။
- carbonated ႏွင့္ သၾကားမ်ားေသာ အခ်ိဳရည္မ်ားကို မေသာက္ပါႏွင့္။
- သဘာ၀ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာေဆး ျပားမ်ား၊ ၀မ္းႏႈတ္ေဆးမ်ားကိုသံုး၍ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အျမန္က်ေအာင္ မလုပ္ပါႏွင့္။
- ညစာအ၀အၿပဲစားျခင္းကို ေ႐ွာင္ ပါ။ ယင္းသို႔စားျခင္းသည္ ေပါင္ႏွင့္ ဗိုက္တြင္ အဆီမ်ားစုၿပီး အ၀လြန္ေစ သည္။
- လုိသည္ထက္ပုိ၍ စားျခင္း၊ ေလ်ာ့ ၍ စားျခင္း မျပဳလုပ္ရပါ။ ေန႔စဥ္ စားသံုးသည့္ ကယ္လိုရီပမာဏကို က်န္းမာႀကံ႕ခိုင္မႈႏွင့္ သင့္ေတာ္ေစရန္ သတိမူပါ။
- ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ားသည္ ၀ိတ္ တက္ေစေသာေၾကာင့္ cottage cheese မလိုင္၊ ေထာပတ္တို႔ကို မစားပါႏွင့္။

Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

မွ်တ ကစား အသိျဖင့္ စား

ကုိယ္ခႏၶာဝိတ္တက္ၿခင္းကုိ အမ်ဳိးသားေရာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားပါ အသက္အားၿဖင့္ ၃၀ ေက်ာ္စ လူလတ္္ပုိင္းအရြယ္တြင္ ကုိယ္ခႏၶာဝိတ္တက္လာၿခင္း သိသာၿဖစ္ေပၚလာႀကပါသည္ ။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ ကုိယ္တြင္း အဆီသုိေလွာင္မွဳ ့ပုိမုိမ်ားၿပားၿခင္းေႀကာင့္ အမ်ဳိးသားေတြထက္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ပုိမုိ ဝိတ္တက္ ဝၿဖိဳးလာတက္ပါသည္ ။ ဇီဝကမၼၿဖစ္စဥ္ မတူညီၿခင္းေႀကာင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာ အမ်ဳိးသားမ်ားထက္ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ ဝိတ္မ်ားရၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္ ။ အရပ္အေမာင္းအေနအထားအရ ညီမွ်စြာဝၿဖဳိးမွဳ ့ၿဖစ္ေပမဲ့ တစ္ခ်ဳိ ့တြင္ သိသိသာသာ အဆီမ်ားဝိတ္တက္စြာ ေလးလံတက္ႀကပါသည္။ ဝၿဖဳိးၿခင္းအတြက္ စိတ္ေစာလ်င္စြာ မိမိေန ့စဥ္လုိအပ္ေနေသာ ဗီတာမင္ဓာတ္မ်ားႏွင့္ အဟာရၿဖစ္ရန္တြက္ စားေသာက္ရမည္မ်ားကုိ အေလးမမွဳ စြာျဖင့္ စားေသာက္မဲ့ နည္းပါစြာ လုပ္ေဆာင္ႀကတက္သလုိ ့တစ္ခ်ဳိ ့ဆုိလွ်င္ အဆီက်ေဆး ပိန္ေဆး ဆုိၿပီး ေဆးမ်ားေသာက္ၿခင္း ဌင္းအဆီက်ေဆးမ်ားကုိ လရွည္သုံးစြဲၿခင္း၊ တစ္ခ်ဳိေတြမွာ မိမိခႏၶာကုိယ္မွ အဆီမ်ားထုတ္ယူၿခင္းၿဖင့္ ပိန္ေအာင္ လွေအာင္ အဆီက်ေအာင္ဆုိၿပီး လုပ္ေဆာင္ႀကတာေတြလည္း ရွိႀကပါတယ္ ။ ထုိကဲ့သုိ ပိတ္ေဆးေသာက္သုံးျခင္း အဆီထုတ္ ေဆာင္ခ်က္မ်ားတုိ႕တြင္ မိမိက်န္းမာေရးအတြက္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆုိးက်ဳိးမ်ား ၿဖစ္ေပၚေစသည့္ကုိ အထူးသတိခ်ပ္သင့္ပါသည္ ။

ကုိယ္အေလးခ်ိန္ ဝိတ္မတက္ေအာင္ ဦးစြာထိန္းျပီးမွ က်ဆင္းဖုိ႕အတြက္ ဒုတ္ိယအေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ပါ ။ ေန႔စဥ္စားေသာက္သည့္အခါတြင္ အသီးအႏွံ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ သုံးမ်ိဳးေလာက္ ပါေအာင္စားလွ်င္ ပုိမုိေကာင္းမြန္ေစျပီး လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီ၊ ႏုိ႔ဆီ၊ ႏြြားႏို႔၊ သၾကားလံုး၊ ေခ်ာကလက္၊ ထန္းလ်က္နဲ႔ လုပ္တဲ့ မုန္႔မ်ိဳးစံု၊ အခ်ိဳရည္မ်ိဳးစံုကို ေလွ်ာ့ခါစားပါ။ အဆီစိမ့္မ်ားေသာ ေထာပတ္၊ မလိုင္ ႏုိ႔ဆီမ်ားျဖင့္ ပါဝင္ျပဳ႕လုပ္ထားေသာ မုန္႔ အမ်ိဳးမ်ိဳးေရွာင္ပါ။ ဆီေႀကာ္မုန္႔မ်ားလည္း ေရွာင္ပါ ။

ဝိတ္ခ်ၿခင္းအေကာင္းဆုံးတစ္ခုမွာ ကယ္လု္ိရီမ်ားေသာ အစားအစာမ်ားကုိ အထူးေလွ်ာ့ခါ စားသုံးျခင္းျဖစ္ျပီး ဌင္းႏွင့္ အတူ အဆီပါဝင္ေသာအစားကုိပါ ေရွာင္ရွားၿပီး ကုိယ္လက္လွဳပ္ရွားေလ့က်င့္ခန္း တစ္ခုကုိ ပုံမွန္ေဆာင္ရြက္လုပ္ေဆာင္ၿခင္းသာၿဖစ္ပါသည္ ။ စိတ္ေစာစြာၿဖင့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ၿပင္းထန္းစြာ လုပ္ေဆာင္ၿခင္း အၿပဳ ့အမွဳ ကုိ မလုပ္ေဆာင္သင့္ပါ ပုံမွန္အေနအထားၿဖင့္ လုပ္ေဆာင္ပါ ။ အထူးသၿဖင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ လစဥ္ရာသီလာၿပီးေနာက္ရက္မ်ားတြင္ မိမိလုပ္ေဆာင္ေနေသာ အားကစားကုိ သက္ေသာက္သက္သာအေနၿဖင့္ ကစားသင့္ပါသည္ ။ ရာသီလာၿပီးသည့္အခါတြင္ အမိ်ဳးသမီးမ်ားမွာ အရုိးသိပ္သည္းဆ ေလ်ာ့နည္းၿခင္းေႀကာင့္ အရုိးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေအာင့္ၿခင္း အဆစ္မ်ား နာက်င္ကုိက္ခဲးတက္ၿခင္း ေရာင္ရမ္းၿခင္းအၿဖစ္ ခံစားမွဳ႔ သိသိသာသာၿဖစ္ေပၚေစတက္ပါသည္ ။

မိမိကုိယ္အေလးခ်ိန္က်ဆင္းေစရန္ အားကစားမ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္သူမ်ားအေနၿဖင့္ ႀကြက္သားမ်ား နာက်င္ၿခင္းသက္သာေအာင္ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ေပးပါ ခႏၶာကုိယ္အတြက္လုိအပ္ေသာ ေရကုိေသာက္ၿခင္းေႀကာင့္ အဆီေခ်ဖ်က္ရန္အတြက္ပါ လြယ္ကူေစပါသည္ ။ ေခြ်းထြက္မ်ားၿခင္းေႀကာင့္ မူးေနာက္ၿခင္း မၿဖစ္ေစရန္ ဓာတ္ဆားေဖ်ာ္ရည္ သုိ ့မဟုတ္ သီးစုံေဖ်ာ္ရည္ ကုိ ေသာက္ေပးပါ ။
မိမိေန ့စဥ္စားသည့္ ထမင္းကုိ စားသည့္အခါတုိင္း တစ္ဝက္ခန္ ့ေလ်ာ့ခ် စားေပးပါ ။ သင့္တင့္စြာ မစားေသာက္ပါက စားေသာက္ေသာ အစားအစာေတြက ပုိလွ်ံတ ဲ့ကစီဓာတ္ေတြကုိ ခႏၶာကုိယ္အတြင္းအဆီအျဖစ္ သုိ႔ ေျပာင္းလဲ သုိေလွာင္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ေလ့က်င့္ခန္းျပဳ႕လုပ္ျပီး စားေသာက္ျခင္းကုိ ထိန္းသိမ္း စားေသာက္ေရွာင္ရွားျခင္း မရွိပါက က်သြားသည့္ အဆီမ်ားျပန္လည္တက္လာခါ ပုိမုိဝျဖဳိးလာႏုိင္ပါသည္။

ရာသီေပၚ အသီးအႏွံမ်ား စားေသာက္ၿခင္း ေဖ်ာ္ရည္အၿဖစ္ ေသာက္ၿခင္း ၊ ဟင္းအလ်ာၿဖင့္ ခ်က္ၿပဳတ္စားေသာက္ၿခင္းတုိ ့သည့္ မိမိခႏၶာအတြက္ လုိအပ္ေသာ အဟာရဓာတ္မ်ားကုိ ၿဖည့္တင္းေပးရုံမက ဝၿဖဳိးၿခင္း အၿဖစ္ပါ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ပါသည္ ။

အသက္အရြယ္အရ ဝၿဖဳိးမွဳ ့ထိန္းသိမ္းႏုိင္ရန္ အစားေသာက္မ်ားကုိ ခ်င့္ခ်ိန္ခါ စားေသာက္ပါ ။ ပုံမွန္ က်န္းမာေရး ေလ့က်င့္ခန္း တစ္ခုခုကုိ လုပ္ေဆာင္ပါ ။ အခ်ဳပ္ေၿပာရရင္ၿဖင့္ က်ား မ မေရြး ( စားခါအသိ … ေလ့က်င့္ပါတြဲ… က်န္းမာညီစြာ … ဝၿဖဳိးထိန္းပါ . . သင့္ခႏၶာ ) ဟု ဆုိခ်င္ပါသည္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay