Magnesium မက္ဂနီဆီယမ္

မက္ဂနီဆီယမ္ဟာ စတုတၳအမ်ားဆံုးဓါတ္ဆားျဖစ္တယ္။ လူ႔ခႏၶာကိယ္ထဲမွာ ပရိုဆင္းဓါတ္နဲ႔တြဲရွိေနတဲ့ မက္ဂနီဆီယမ္ ဓါတ္ဆား စုစုေပါင္း ၃၇၅ဝ ရွိတယ္။ အင္ဇိုင္းမ္ေပါင္း ၃ဝဝ မွာ သူပါမွျဖစ္တယ္။ နည္းေနတာ မေကာင္းဘူး။ မက္ဂနီဆီယမ္ နည္းရင္ဘာျဖစ္သလဲနဲ႔ မက္ဂနီဆီယမ္ၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာေတြကို ေရးပါမယ္ ။
1. Muscle Cramps And Spasms ၾကြက္တက္တာ၊ ၾကြက္သားနာတာေတြျဖစ္မယ္။
2. Cravings For Chocolate ေခ်ာကလက္ကိုအတင္းစားခ်င္ေနမယ္။ (သူမ်ားတိုင္းျပည္မွာပါ။)
3. Anxiety စိုးရိမ္စိတ္ကဲေနမယ္။
4. Insomnia အိပ္မရျဖစ္မယ္။
5. Constipation ဝမ္းခ်ဳပ္မယ္။
6. High Blood Pressure ေသြးတိုးမယ္။
7. Headache And Migraine ေခါင္းကိုက္မယ္။ မိုင္ဂရင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။
8. Irregular Heartbeat ႏွလံုးခန္မူမမွန္ျဖစ္မယ္။
9. Acid Reflux အက္စစ္ဓါတ္အထက္ဆန္မယ္။
1. Brazil Nuts ဘရာဇီးလ္အေစ့အဆံ
2. Halibut ဟယ္လီဗတ္ ပင္လယ္ငါး
3. Cocoa ကိုကိုး
4. Rice Bran ဖြဲႏု
5. Cashews သီဟိုဠ္ေစ့
6. Quinoa ပင္လယ္စာတမ်ိဳး
7. Pumpkin Seeds ဖရံုေစ့
8. Almonds ဗာဒံ (မက္မြန္) ေစ့
9. Spinach ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္
သုေတသနက တျခားတိုင္းျပည္မွျဖစ္လို႔ သူတို႔ဆီကအစားအစာေတြသာပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာစားၾကတဲ့ ဖြဲႏုနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ဆီကအစ၊ သြားရည္စာ၊ အေစ့အဆီမ်ိဳးစံု၊ ဟင္းႏုႏြယ္လိုအရြက္အရြက္ေတြမွာ မက္ဂနီဆီ ယမ္ဓါတ္ ပါပါမယ္ ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

အသက္ႀကီးသူမ်ားကို ႏုပ်ိဳက်န္းမာေနေစမည့္ နည္းလမ္း (၂၀ )

အသက္ႀကီးတယ္ဆိုတာ ေလာကဓမၼတာ တစ္ရပ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ သင့္အသက္အရြယ္ဟာ သင္ခံစားေနရ တဲ့ ႏုပ်ိဳငယ္ရြယ္က်န္းမာတဲ့ စိတ္ခံစားမႈအေပၚ သက္ေရာက္မႈမရွိပါဘူး။ ဆိုလိုတာက အသက္ဘယ္ေလာက္ပဲ ႀကီးလာပါေစ၊ အိုလာၿပီလို႔ မေတြးေတာဘူးဆိုရင္ သင္က ႏုပ်ိဳက်န္းမာေနမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

(၁) ဘဝမွာ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲပါ
အိမ္မွာ ထိုင္ေနရတဲ့အခါ သင့္ကိုယ္သင္ အိုမင္းလာၿပီဆိုတဲ့ အေတြးမ်ိဳးဝင္လာႏိုင္ပါတယ္။ အိမ္ထဲမွာထိုင္ၿပီး အခ်ိန္ျဖဳန္း တာထက္ ဘဝမွာ လုပ္စရာရွိတဲ့ တာဝန္ေတြ၊ ဝတၲရားေတြကို ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေပးတာက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ငယ္ရြယ္ဖ်တ္လတ္ တယ္ဆိုတဲ့ အေတြးဝင္ေစပါတယ္။

(၂) အိုမင္းျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္မက်ပါႏွင့္
အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္လာမွာကို စိတ္ဓာတ္က်ေနတာက သင့္ကို ပိုမိုအိုမင္းလာေစပါတယ္။ အသက္အရြယ္ႀကီးလာတဲ့ အတြက္ စိတ္မသက္မသာမျဖစ္ပါနဲ႔။

(၃) က်န္းမာေရးေကာင္းေအာင္ ႀကိဳးစားေနထိုင္ပါ
က်န္းမာေရးေကာင္းတာက ငယ္ရြယ္ႏုပ်ိဳေစတဲ့ ခံစားခ်က္ ကိုရရွိေစတဲ့ အဓိကေသာ့ခ်က္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာေရးေကာင္း ေအာင္ ေနထိုင္ပါ။

(၄) က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေသာ အစာစားပါ
အာဟာရျပည့္ဝတဲ့အစာကို စားေပးတာက ႏုပ်ိဳအသက္ ရွည္မႈအတြက္ အေရးပါပါတယ္။

(၅) ဥယ်ာဥ္စိုက္ပ်ိဳးပါ
လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးဝလံေတြကို စားသံုးႏိုင္ၿပီး သက္ရွည္ က်န္းမာေစဖို႔ ကိုယ္ပိုင္ဥယ်ာဥ္တစ္ခုကို ဖန္တီးၿပီး စားပင္သီးပင္ ေတြ စိုက္ပ်ိဳးပါ။ ဥယ်ာဥ္စိုက္တာက ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈကို လည္း လုပ္ျဖစ္ေစပါတယ္။

(၆) ေလ႕က်င္႕ခန္း မ်ားမ်ားလုပ္ပါ
ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာက ငယ္ရြယ္က်န္းမာမႈကို ရရွိေစတဲ့ အေရးပါတဲ့ အစိတ္အပိုင္းပါ။ တစ္ပတ္မွာ အနည္းဆံုး ၃-၅ရက္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

(၇) မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင္႕ ထိေတြ့ ဆက္ဆံပါ
လူမႈဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္တာက ႏုပ်ိဳက်န္းမာတဲ့ဘဝကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ မ်ားမ်ား အခ်ိန္ ျဖဳန္းေလေလ ငယ္ရြယ္ႏုပ်ိဳတဲ့စိတ္ခံစားမႈကို ရရွိေလေလပါပဲ။

(၈) ဝါသနာအသစ္မ်ားကို ရွာေဖြပါ
ဝါသနာအသစ္ေတြကို ရွာေဖြၿပီး လုပ္ေဆာင္ေပးတာက ဘဝမွာေနရတာ တန္ဖိုးရွိတယ္လို႔ ခံစားရေစၿပီး က်န္းမာေရး ကိုလည္း ပိုေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။

(၉) လက္ရွိ ဖက္ရွင္ေရစီးေၾကာင္းအတိုင္း ေနထိုင္ပါ
ငယ္ရြယ္တဲ့စိတ္ခံစားမႈမ်ိဳး ရရွိလိုရင္ လူငယ္ေတြလို ဝတ္ ဆင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အသားအေရကို တင္းရင္းလွပေအာင္ ျပဳျပင္ၿပီး လက္ရွိေခတ္စားေနတဲ့ ဖက္ရွင္ေရစီးေၾကာင္းနဲ႔အညီ ဝတ္စားဆင္ယင္ပါ။ အသက္ႀကီးလာတာနဲ႔ အသက္ႀကီးသူေတြ လို လိုက္ဝတ္ရမယ္လို႔ ဘယ္သူမွ သတ္မွတ္မထားပါဘူး။

(၁၀) ဆံပင္ကို ျပဳျပင္ပါ
ဆံပင္ကို ပံုစံေျပာင္းၿပီး ငယ္ရြယ္တဲ့ပံုမ်ိဳးရေအာင္ ျပဳျပင္ လိုက္ပါ။ ၿငီးေငြ႕မႈပါ ေျပေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။

(၁၁) အသင္းအဖြဲ ့ထဲ ပါဝင္ပါ
ေစတနာ့ဝန္ထမ္းအသင္းအဖြဲ႕ထဲ ပါဝင္တာက လူမႈဆက္သြယ္ ေရးကို ေကာင္းမြန္ေစၿပီး သြက္လက္ဖ်တ္လတ္ကာ က်န္းမာေန ေစပါတယ္။

(၁၂) အားကစားခန္းမႏွင္႕ ဆက္သြယ္ပါ
အားကစားခန္းမနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ တာက သင့္ကို ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရင္ က်န္းမာႏုပ်ိဳေစပါတယ္။ အားကစားခန္းမ ဟာ သငူ ယခ္ ်င္း အသစေ္ တနြ ဲ႔ ေတြ႕ဆႏံု ငို တ္ ဲ့ ေနရာေကာင္း တစခ္ ု လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

(၁၃) အသက္အရြယ္ ကန့္သတ္ခ်က္မရွိေသာ အရာကို လုပ္ ေဆာင္ပါ
အသက္အရြယ္ကန္႔သတ္ခ်က္မရွိ လုပ္ႏိုင္တဲ့အရာေတြကို လုပ္ေဆာင္ပါ။ ဥပမာေျပာရရင္ မာရသြန္ေျပးတာမ်ိဳးပါ။

(၁၄) မိတ္ေဆြ အသစ္မ်ားႏွင္႕ ေတြ ့ဆံုပါ
မိတ္ေဆြအသစ္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုတာက သင္ရဲ႕ လူမႈဆက္ သြယ္ေရးစက္ဝန္းကို က်ယ္ျပန္႔ေစပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သင္နဲ႔ စိတ္ဓာတ္၊ ခံယူခ်က္၊ ရည္ရြယ္ခ်က္တူတဲ့သူေတြနဲ႔ ေပါင္းသင္း ပါ။

(၁၅) နည္းပညာအသစ္မ်ားကို ေလ႕လာပါ
နည္းပညာေတြက အၿမဲအသစ္ေပၚေနပါတယ္။ နည္းပညာ အသစ္ေတြကို မသိေတာ့တာက သင့္စိတ္ထဲမွာ အသက္ႀကီး လာၿပီလို႔ ထင္ရေစတာေၾကာင့္ ေခတ္ေပၚနည္းပညာအသစ္ ေတြကို ေလ့လာသင့္ပါတယ္။

(၁၆) အိမ္ကို ေခတ္မီေအာင္ ျပင္ဆင္ပါ
အိမ္ကို ေရွးေဟာင္းပံုစံအတိုင္း မထားပါနဲ႔။ အိမ္အျပင္အ ဆင္ကို ေခတ္နဲ႔အညီ ျပဳျပင္တာက သင့္စိတ္ကို ႏုပ်ိဳလန္းဆန္း ေစပါတယ္။

(၁၇) လြတ္လပ္ေသာ စိတ္ရွိပါေစ
သင့္စိတ္ကို လြတ္လပ္ခြင့္ေပးၿပီး ဝါသနာပါရာ လုပ္ပါ။ ဒါက သင့္ကို ငယ္ရြယ္ၿပီး ေပါ့ပါးမႈ ရွိေစပါတယ္။

(၁၈) သင္လုပ္ႏိုင္လွ်င္ လူငွားမထားပါႏွင္႕
သင္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အလုပ္ေတြအတြက္ လူငွားထားၿပီး မခိုင္း ပါနဲ႔။ ကိုယ္ပိုင္ေျမကြက္ထဲမွာ ျမက္ရိတ္ႏိုင္တယ္ဆိုရင္ ကိုယ့္ဘာ သာ လုပ္ေဆာင္ပါ။

(၁၉) ခရီးသြားပါ
ငယ္စဥ္က သင္သြားခ်င္ခဲ့တဲ့ေနရာေတြကို သြားႏိုင္တဲ့ ေငြ ေၾကးရွိရင္ က်န္းမာေရးအေျခအေနေကာင္းတုန္း ခရီး သြားလာ ပါ။ စိတ္ဖိစီးမႈေလ်ာ့ပါးၿပီး ငယ္ရြယ္ႏုပ်ိဳေစပါတယ္။

(၂၀) ဘာသာရပ္အသစ္မ်ား ေလ႕လာပါ
အသက္ႀကီးၿပီဆိုၿပီး ေလ့လာစရာ မလိုေတာ့ဘူးလို႔ မထင္ပါ နဲ႔။ ဘယ္အရာကိုမွ သင္ယူဖို႔ ေနာက္မက်ေသးပါဘူး။ အသက္ ႀကီးခ်ိန္မွာ စာေပေလ့လာသင္ယူတာက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို ျဖစ္ ေပၚေစၿပီး ႏုပ်ိဳတယ္လို႔ ထင္ရေစပါတယ္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

လက္ထက္ၿခင္းက က်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္

(၁) အတူေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျဖစ္ျခင္း
ဘဝ အေဖာ္ရွိတဲ့သူေတြက တစ္ဦးတည္း သမားေတြထက္စကား စျမည္ေျပာရင္း လမ္းေလွ်ာက္တဲ့ႏႈန္း ပိုမ်ားပါတယ္။ တစ္ေန႔မွာ သံုးမိုင္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကယ္လိုရီ ၃၀ဝ နီးပါးေလာင္ကြ်မ္းေစပါတယ္။ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး လက္ခ်င္းဆုပ္ကိုင္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္တာေၾကာင့္ စိတ္ခံစားမႈ ေကာင္းေစတဲ့ အန္ေဒၚဖင္ေဟာ္မုန္း၊ ေပြ႕ဖက္မႈေၾကာင့္ ေအာက္ဆီတိုစင္ေဟာ္မုန္း စတာေတြ ထြက္ႏႈန္းတိုးေစကာ စိတ္က်န္းမာေရးကို လည္း ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။

(၂) အတူ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ႕ခ်ႏိုင္ျခင္း
ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားၿပီး အဝလြန္ေနရင္ အတူကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ဖို႔ ရည္မွန္းခ်က္ထားေပးတာေၾကာင့္ ေလ့က်င့္ခန္း ပိုမိုလုပ္ျဖစ္ကာ က်န္းမာေရးပိုေကာင္းလာပါတယ္။

(၃) အမ်ိဳးသမီးကဲ႕သို့ စားျဖစ္ျခင္း
အမ်ိဳးသားေတြအေနနဲ႔ လက္ထပ္ၿပီးတဲ့အခါ အာဟာရတန္ဖိုးေတြကို ပိုရရွိေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အိမ္ေထာင္မျပဳခင္မွာ အမ်ိဳးသားေတြက ဆား၊ သၾကားနဲ႔ အဆီ ေတြကို ပိုမိုစားျဖစ္ၾကၿပီး အိမ္ေထာင္ျပဳၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို စားျဖစ္တယ္လို႔ စံုတြဲသံုးေထာင္ကို ေလ့လာမႈအရ သိရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ေတာ့ လက္ထပ္ၿပီး ၁၀ႏွစ္ အၾကာမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၁၀ေပါင္ျမင့္တက္မႈ ရွိတာကို ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ သိရပါတယ္။

(၄)အမ်ိဳးသားကဲ႕သို့ ေလ႕က်င္႕ခန္းလုပ္ျဖစ္ျခင္း
Pittsburgh တကၠသိုလ္ရဲ႕ က်န္းမာေရးနဲ႔ ျပန္လည္သန္စြမ္းေရးဆိုင္ရာ သိပၸံရဲ႕ ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ အသက္ ၇၀- ၇၉ႏွစ္ၾကား အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး ၃၀၇၅ ဦးကို ေလ့လာခဲ့ရာ က်န္းမာၿပီး တက္ျကြေနတဲ့ အမ်ိဳးသားေတြမွာ က်န္း မာတက္ျကြတဲ့ ဇနီးသည္ရွိႏိုင္ေျခ သံုးဆ ပိုမ်ားတယ္လို႔ ေတြ႕ရပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြက ေဂါက္သီးကစားတာ၊ တင္းနစ္ ႐ိုက္တာ၊ ေျပးတာ၊ လမ္းေလွ်ာက္တာ စတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္ရတာ ေပ်ာ္ေမြ႕တယ္ဆိုရင္ ဇနီးသည္ေတြအေနနဲ႔လည္း ခင္ပြန္းသည္ေတြနည္းတူ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျဖစ္လို႔ပါ။

(၅) စိတ္ဖိစီးမႈ ေလွ်ာ႕ခ်ႏိုင္ျခင္း
မေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ အိမ္ေထာင္သည္ေတြဟာ က်န္းမာေရးမေကာင္းတတ္ၾကပါဘူး။ သက္လတ္ပိုင္းအရြယ္ အိမ္ေထာင္သည္ ၁၀၅ဦးကို ေလ့လာခဲ့တဲ့ ေလ့လာမႈတစ္ခုအရ အိမ္ေထာင္ေရးမွာ ပူပင္ေသာက မ်ားတဲ့ အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ စိတ္ဖိစီးမႈေဟာ္မုန္း ေကာ္တီေဇာအဆင့္ ျမင့္တက္ေနၿပီး ေသြးတိုးတတ္ၾကေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္တာက ႏွလံုးေရာ ဂါထတာနဲ႔ ေလျဖတ္တာတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ျမင့္တက္ေစပါတယ္။ အိမ္ေထာင္ေရး ဖိစီးမႈဟာ စိတ္ဓာတ္က်တာ၊ သြားဖံုးေရာဂါ၊ အစာအိမ္အနာတို႔နဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိ ေနပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈေလ်ာ့က်ေစဖို႔ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့အိမ္ေထာင္ေရး တည္ေဆာက္ပါ။

(၆) အပန္းေျဖခရီး ထြက္ျဖစ္ျခင္း
Pittsburgh စိတ္က်န္းမာေရး တကၠသိုလ္ေလ့လာသူေတြက ကိုးႏွစ္ၾကာ ႏွလံုးေရာဂါရွိတဲ့ အမ်ိဳးသား တစ္ေသာင္း ႏွစ္ေထာင္ရဲ႕ က်န္းမာေရးကို ေလ့လာခဲ့ရာ ႏွစ္စဥ္ အပန္းေျဖခရီးထြက္တဲ့လူေတြဟာ အပန္းေျဖခရီးမထြက္သူေတြထက္ ေစာေစာေသဆံုးႏိုင္ေျခ ေလ်ာ့နည္းတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အပန္းေျဖခရီးထြက္တာက စိတ္ဖိစီးမႈ ေလ်ာ့က်တာ၊ သူငယ္ခ်င္းမိသားစုေတြနဲ႔ အပန္းေျဖနားေနတာ၊ ေလ့က်င့္ခန္းပိုလုပ္တာစတဲ့ နည္းေတြ လုပ္ျဖစ္ေစတာေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၇) က်န္းမာေရးကို အေလးထားျခင္း
အိမ္မွာေနတဲ့ အိမ္ရွင္မေတြက ဟင္းလ်ာခ်က္ျပဳတ္ေရးကို စီမံတဲ့အျပင္ စိတ္ဖိစီးမႈေလ်ာ့က်ၿပီး စိတ္ခံစားမႈျမင့္တက္ေစဖို႔ လႈပ္ရွားမႈေတြကို စီစဥ္ေလ့ရွိတာေၾကာင့္ မိသားစုဝင္အားလံုး က်န္းမာေနတတ္ၾကပါတယ္။ ခ်ီကာဂိုတကၠသိုလ္ရဲ႕ ေလ့လာ မႈတစ္ခုအရ ဇနီးသည္က အျပင္ထြက္ၿပီး အခ်ိန္ျပည့္အလုပ္လုပ္ရင္ ခင္ပြန္းရဲ႕ က်န္းမာေရးအဆင့္က ၂၅ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ေလ်ာ့က်မႈရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

(၈) တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေလ႕လာျဖစ္ျခင္း
က်န္းမာေအာင္ ေနဖို႔ရာအတြက္ ဘယ္လိုနည္းလမ္းေတြကို လိုက္နာသင့္ တယ္ဆိုတာ အၿမဲေလ့လာသင့္ပါတယ္။ က်န္းမာဖို႔အတြက္ အေျခခံက်တဲ့နည္းလမ္းေတြကေတာ့ တစ္ေန႔ မိနစ္ ၃၀ လႈပ္ရွားျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစား၊ အစာကို ပံုမွန္စား၊ သစ္သီး၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အ ခြံခြ်တ္မထားတဲ့ ေကာက္ႏွံစာနဲ႔ အဆီ နည္းအသားကိုစား၊ အိပ္ေရးဝ၀အိပ္၊ အ ေကာင္းျမင္တဲ့ စိတ္ထား၊ လိုအပ္တဲ့ ျဖည့္ စြက္ေဆးကို မွီဝဲ စတဲ့နည္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းေတြကို ဇနီးေမာင္ႏွံ ႏွစ္ဦးစလံုး လိုက္နာေနထိုင္ၾကမယ္ဆိုရင္ အိမ္ေထာင္ေရးသာယာၿပီး က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ၾကမွာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါ တယ။္

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ေစ်းႏႈန္းျမင့္မားျခင္းႏွင့္ အ၀လြန္ျခင္း ဆက္စပ္လ်က္ရွိ

အသီးအႏွံႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား ေစ်းႏႈန္းျမင့္မားျခင္းသည္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ခႏၶာကိုယ္ထုထည္ အၫႊန္းကိန္း (Body Mass Index) မ်ားျပားျခင္းႏွင့္ ဆက္ႏြယ္လ်က္ရွိေၾကာင္း အေမရိကန္တကၠသိုလ္ သုေတသီမ်ားကဆိုသည္။

အသီးအႏွံႏွင့္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္လာသည့္အခါ ၎တုိ႔ကို၀ယ္ယူစားသံုးမႈက်ဆင္းၿပီး က်န္းမာေရးႏွင့္မညီၫြတ္ေသာ ေစ်းသက္သာသည့္ အစားအစာမ်ားကိုသာ ၀ယ္ယူၾကသည္ ကို ေတြ႕ရသည္ ။

ေမြးကင္းစအရြယ္မွ အသက္ (၅) ႏွစ္အထိ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေသာ စစ္တမ္းမွ အခ်က္အလက္မ်ားကို အသံုးျပဳ၍ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ေစ်းကြက္ အတက္အက်မ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ေလ့လာခဲ့သည္ ။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အတြင္း ပ်မ္းမွ်၀င္ေငြ အေမရိကန္ ေဒၚလာ(၇၀၆၅၀)ရရွိခဲ့ေသာ လူေလးဦးပါ မိသားစုမ်ားကို အဓိက စစ္တမ္းေကာက္ယူခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း သေရစာႏွင့္သၾကားကဲေသာ အေဖ်ာ္ရည္ေစ်းႏႈန္းမ်ားသည္ တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာခဲ့ၿပီးအသီးအႏွံႏွင့္ ဟင္း သီးဟင္းရြက္ေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ သစ္သီး၀လံေပါမ်ားသည့္ အရပ္ေဒသတြင္ ေနထိုင္သူကေလးမ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္အၫႊန္း ကိန္းမွ်တၿပီး သစ္သီး၀လံရွားပါး၍ ေစ်းႀကီးသည္႕အရပ္ရွိ ကေလးမ်ားသည္ ခႏၶာကိုယ္အၫႊန္းကိန္း ျမင့္မားလ်က္ရွိသည္။
ခႏၶာကိုယ္အၫႊန္းကိန္း (Body Mass Index – BMI) သည္ ခႏၶာကိုယ္အဆီပမာဏ အနည္းအမ်ားကို ျပ ဆိုႏိုင္ သည့္ ကိန္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး အၫႊန္းကိန္းတန္ဖိုးမ်ားေလ ေရာဂါမ်ိဳးစံု ျဖစ္ေပၚႏိုင္ေလျဖစ္သည္။

သုေတသနတြင္ ထပ္မံေတြ႕ရွိရေသာ အခ်က္တစ္ခုမွာ အခ်ိဳရည္ႏွင့္ သေရစာမ်ား ေစ်းႏႈန္းျမင့္မား လာခ်ိန္တြင္ ကေလးငယ္မ်ား အ၀လြန္ႏႈန္း က်ဆင္းလာျခင္းျဖစ္သည္။ ၀င္ေငြအသင့္အတင့္ရွိေသာ မိသားစုမ်ားကိုသာ စစ္တမ္းေကာက္ယူခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အစားအစာေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္မႈ ေၾကာင့္ မစားရ မေသာက္ရ ျဖစ္ေနသူမ်ား ၊အစားအစာေလွ်ာ့ခ်စားသံုးရသူမ်ားစသည့္ ႏြမ္းပါးသည့္ မိသားစုမ်ား ကို ေလ့လာထားျခင္းမရွိေပ ။

သီဟ
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal

ေသြးကင္ဆာေရာဂါအား ဗီဇတည္းျဖတ္ထားေသာ ဆဲလ္ကုထံုးကို စမ္းသပ္ေအာင္ျမင္

ျဗိတိန္ဆရာ၀န္မ်ားသည္ လူကီးမီးယားေသြးကင္ဆာေ၀ဒနာခံစားေနရေသာ ေမြးကင္းစကေလးငယ္ေလး နွစ္ဦးအား အလွဴရွင္တစ္ဦး၏ဆဲလ္အား ဗီဇတည္းျဖတ္ကာ အစားထိုးအသံုးျပဳသည့္ကုထံုးျဖင့္ကိုစမ္းသပ္ ခဲ့ရာ ေအာင္ျမင္မႈရရွိခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ ၄င္းကုထံုးျဖင့္ လူကီးမီးယားေသြးကင္ဆာေရာဂါကုသမႈကို ယခုနွစ္ အတြင္း စတင္အသံုးျပဳနိုင္ရန္ ရည္မွန္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါစမ္းသပ္မႈမွာ ကေလးငယ္ ၂-ဦးတည္းနွင့္ျဖစ္သည့္အတြက္ က်ဥ္းေျမာင္းလွျပီး ၄င္းကေလးငယ္ ၂-ဦး လူကီးမီးယားေ၀ဒနာေပ်ာက္ကင္းသက္သာသြားသည္မွာလည္း ၁၆ လနွင့္ ၁၈ လ အသီးသီးသာ ရွိေန ေသးသည့္အတြက္ ကုထံုးေအာင္ျမင္သည္ဟုထုတ္ျပန္ေၾကညာရန္ အခ်ိန္ေစာလြန္းေနေသးျပီး အခ်က္ အလက္မ်ားသည္လည္း လံုေလာက္မႈမရွိေသးေၾကာင္း၊ ကင္ဆာေ၀ဒနာခံစားေနရသူတစ္ဦးသည္ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအထိ ေ၀ဒနာကိုျပန္လည္ခံစားရျခင္းမရွိမွသာ ကင္ဆာေပ်ာက္ကင္းသြားသည္ဟုဆိုနိုင္ မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို ့ေသာ္ ဤစမ္းသပ္မႈေအာင္ျမင္ျခင္းက ဆဲလ္ဗီဇတည္းျဖတ္ကုထံုး၏ အနာဂါတ္ ေသခ်ာခိုင္မာေနသည္ကို ထင္ရွားစြာရည္ညႊန္းေထာက္ျပလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ယူဆ ေၾကာင္း သိရသည္။

ကင္ဆာေလာကမွာ ဆဲလ္ဗီဇတည္းျဖတ္ကုထံုးက တစ္ေန ့ေန ့တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္က်ရင္ အာမခံခ်က္ရွိတဲ့ကုထံုး တစ္ရပ္ျဖစ္လာလိမ့္မယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို ့ယံုၾကည္ပါတယ္။ ကနဦးစမ္းသပ္မႈေတြမွာေတာ့ ကုထံုး ေအာင္ျမင္မႈက အကန္ ့အသတ္ရွိခဲ့ပါတယ္။ အခုလည္းအကန္ ့အသတ္ေတြရွိေနဆဲပါပဲ။ တစ္ကမၻာလံုး အနွံ ့မွာ ကင္ဆာေရာဂါတိုင္းအတြက္ ယူနီဗာဆယ္ကုထံုးအျဖစ္အသံုးျပဳနိုင္ဖုိ ့ လုပ္စရာေတြ အမ်ားၾကီး က်န္ရွိေနပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္က မေ၀းေတာ့ပါဘူး။ ဒီႏွစ္အတြင္းမွာကို သတင္းေကာင္း တစ္ခု ကၽြန္ေတာ္တို ့ပါးနုိင္ပါလိမ့္မယ္ ဟု သုေတသီတစ္ဦးက ေျပာျပသည္။

ဆဲလ္ဗီဇတည္းျဖတ္ကုထံုးအား ျဗိတိန္အျပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနွင့္ တရုတ္နိုင္ငံတို ့တြင္ စမ္းသပ္ လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ၄င္းကုထံုးတြင္ လူနာ၏ေသြးထဲမွ T Cell အခ်ိဳ ့ကိုဖယ္ထုတ္ကာ ဓါတ္ခြဲခန္းထဲတြင္ အထူးဆဲလ္မ်ားျဖစ္သြားေအာင္ေျပာင္းလဲေပးေၾကာင္း၊ ထို ့ေနာက္ ၄င္းဆဲလ္မ်ားကို လူနာ၏ေသြးထဲ သို ့ ျပန္လည္ထည့္သြင္းေပးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပဳျပင္ျပီးဆဲလ္မ်ားက ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားကို ရွာေဖြတိုက္ခိုက္သုတ္ သင္ ရွင္းလင္းေပးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

အေမ၇ိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ဆဲလ္ဗီဇတည္းျဖတ္ကုထံုးကိုစမ္းသပ္မႈမွာ အဆင့္ ၂ သို ့ေရာက္ ရွိေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ Novartis ႏွင့္အျခားေသာေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ေရးကုမၸဏီအခ်ိဳ ့က ၄င္းကုထံုးကို ယခုနွစ္ အေစာပိုင္းတြင္စတင္အသံုးျပဳနုိင္ရန္ စီစဥ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ၊ ေသြးကင္ဆာေရာဂါကို ခံစားေနရေသာ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ ဤကုထံုးကိုစမ္းသပ္မႈအၾကိမ္ၾကိမ္ေအာင္ျမင္ေနျပီျဖစ္၍ မ်ားမၾကာမီ လူကီးမီးယားကင္ဆာကို ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ကုသနိုင္မည့္အလင္းေရာင္ျခည္သမ္းလ်က္ရွိေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ရတနာပုံ သတင္းစာ
https://www.facebook.com/yadanabonnewspaper

ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ အခါးအရသာသိရွိမႈ ေလ်ာ့နည္းႏိုင္

ေဆးလိပ္ေသာက္သူမ်ားႏွင့္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ထားၿပီးစ လူမ်ားသည္ ခါးစိမ့္သည့္ အရသာကို ခံစားမႈ ေလ်ာ့နည္းေသာေၾကာင့္ ေကာ္ဖီ ၊ လက္ဖက္ရည္ကဲ့သို႔ အရသာကို အျပည့္အ၀ ရႏိုင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း သိရသည္ ။ ျပင္သစ္အေျခစိုက္ Pitie-Salp etriere ေဆး႐ံုမွ သုေတသီ Nelly Jacob ဦးေဆာင္ေသာအဖြဲ႕က အဆိုပါ ေလ့လာမႈကို ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး Chesmokerensory Perception ဂ်ာနယ္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းႏွင့္ ေဆးရြက္ႀကီးသံုးစြဲျခင္းသည္ အရသာခံစားမႈကို က်ဆင္းေစသည္ ။ လွ်ာ၏ အရသာခံအဖုမ်ား တည္ရွိရာ fungi form papillae အစိတ္အပိုင္းမ်ား၏ တည္ေဆာက္ပံု ကို ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းက ေျပာင္းလဲေစသည္ ။ သို႔ေသာ္ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးမႈ ရပ္ဆိုင္းသည္ႏွင့္ အရသာခံစားႏိုင္မႈ မူလအတိုင္းျပန္ရႏိုင္ျခင္းရွိ/မရွိ၊ အရသာ ျပန္လည္ခံစားရရန္ ၾကာခ်ိန္တို႔ကို မသိရွိႏိုင္ေသးေပ။

သုေတသနတြင္ Paris အေျခစိုက္ေဆး႐ံုမ်ားမွ ၀န္ထမ္း (၄၅၁) ဦးကို အခ်ိဳ ၊ အခ်ဥ္ ၊ အခါးႏွင့္ အငန္ အရသာ ေလးမ်ိဳးခံစားႏိုင္မႈစြမ္းရည္ႏွင့္ အရသာတစ္ခုခ်င္းစီခံစားႏိုင္သည့္ အတိုင္းအတာကို စမ္းသပ္ခဲ့သည္ ။ေဆးလိပ္ေသာက္သူ၊ ေဆးလိပ္မေသာက္သူႏွင့္ ေဆးလိပ္ျဖတ္ထားစ ပုဂၢိဳလ္မ်ားဟူ၍ အုပ္စုခြဲကာ သံုးႏွစ္ၾကာေလ့လာခဲ့သည္ ။

ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းသည္ အငန္၊ အခ်ိဳႏွင့္ အခ်ဥ္အရသာ ခံစားႏိုင္မႈစြမ္းရည္မ်ားကို ထိခိုက္ေစျခင္းမရွိဘဲ အခါးအရသာ ခံစား ႏိုင္စြမ္းက် ဆင္းေစသည္ကို ေတြ႕ရ သည္။ လွ်ာ၏အခါးအာ႐ံုခံ အစိတ္အပိုင္းမ်ားသည္ အခါးအရသာ အလြန္နည္းပါးသည္႕ အခ်ိန္၌ပင္ ခံစားသိရွိႏိုင္ေသာ္လည္း ေဆးလိပ္ ေသာက္သူငါးဦးတြင္ တစ္ဦးမွာ အခါးအရသာ ခံစားႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ခႏၶာကိုယ္တြင္း၌ ေဆးရြက္ႀကီး အႂကြင္းအက်န္မ်ား၊ ေဆးရြက္ႀကီး ေလာင္ကၽြမ္းမႈမွ က်န္ရွိေနေသာ ပစၥည္းမ်ား သည္လည္း အရသာ အာ႐ံုခံအစိတ္အပိုင္းမ်ား ျပန္လည္ျပဳ ျပင္မႈကို အေႏွာင့္အယွက္ေပး သည္ဟု သုေတသီမ်ားက ယူဆၾကသည္ ။

ေဇာ္ကို
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal

Cirrhosis အသည္းေျခာက္ေရာဂါ

(အရက္ေသာက္သူေတြကို သတိေပးအပ္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူက သူ႔ေဘး ၆ ေပပတ္လည္ကို သာ ေရာဂါ ရေစႏိုင္တယ္ ။ အရက္ကေတာ့ ေသာက္တဲ့သူသာမက မိသားစုနဲ႔ အသိုင္းအဝိုင္းကိုပါ ဒုကၡအၾကီးအက်ယ္ ေပးပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေဆးပညာစာေရးရင္ ေျခာက္လွန္႔ခ်ဲ႕ မေရးပါ ။ ဒီလိုေမးခြန္းမ်ိဳးေတြ မၾကာခဏလာတယ္။ ေဆာရီး။)

ဆရာရွင့္ ကြ်န္မအေဖက အသက္ ၆၃ နွစ္ပါ။ အရင္ကအရက္ေသာက္လို႔ အသည္းေျခာက္ခဲ့ပါတယ္။ အခုကြ်န္မတို႔ မိသားစုကိုလဲ မမွတ္မိပါဘူး။ တခ်ိန္လံုးအရူးတေယာက္လိုလမ္းေလ်ာက္ေနပါတယ္။ တခါတေလ သူငယ္ျပန္ပါတယ္။ ကြ်န္မတို႔လဲ ဘယ္လိုလုပ္ရမွန္းမသိလို႔ သူေပ်ာက္မွာ စိုးတာေၾကာင့္ ေနာက္က လိုက္ေနရပါတယ္ဆရာ ။ ကြ်န္မတို႔က ႕႕႕႕႕ ၿမိဳ႕မွာေနတာပါဆရာ ။ တခ်ိဳ႕က အဲ့ေရာဂါက ကုလဲမေပ်ာက္ဘူးေျပာလို႔ ကုလို႔ရ မရသိခ်င္ပါတယ္ ။ ဒီမွာ ဆရာဝန္နဲ႔ျပေတာ့ မသက္သာလို႔ပါဆရာ ။ ဆရာက်န္းမာပါေစ ။

အသည္းေျခာက္ေရာဂါဟာ တနည္းနည္းေၾကာင့္ နာတာရွည္အသည္းေရာဂါျဖစ္ျပီးေနာက္ ဆက္ျဖစ္လာ တာျဖစ္တယ္ ။ အသည္းေရာင္ စီ၊ အသည္းေရာင္ ဘီ၊ အရက္စြဲေရာဂါ နဲ႔ အရက္ေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ အသည္းအဆီဖံုးသူေတြကေန ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ တျခားအေၾကာင္းေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ျဖစ္လာရင္ အသည္းက လိုသေလာက္နဲ႔ လိုသလို မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ေနာက္ဆက္တြဲေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဖ်င္းစြဲမယ္၊ အစာလမ္းကေန ေသြးယိုမယ္၊ အသားဝါမယ္၊ ဦးေႏွာက္ကုိ ထိခိုက္မယ္၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အဆုပ္ထိခိုက္မယ္၊ အသည္းကင္ဆာ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျဖစ္လာရင္ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားကို ကုသရမယ္ ။ ဆက္ျဖစ္လာတာေတြကို ကုသရမယ္။ တိုးမလာေအာင္ ဆင္ျခင္ရမယ္ ။ အသည္းေျခာက္ေနျပီဆိုတာ ေရာဂါေရွ႕ေရာက္တာျဖစ္တယ္။ အသည္းမွာ အမာရြတ္ေတြနဲ႔ အဖုအသီးေလးေတြ ေရာျဖစ္ေနတယ္။ ေျပာင္းသြားတဲ့ အသည္းေနရာက သူ႔အလုပ္သူ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ တခ်ိန္မွာ အသည္းအစားထိုးရမယ္ ။

ခံစားရမွာေတြက အသည္း (ဆဲလ္) ေတြ အလုပ္မလုပ္ေတာ့လို႔ျဖစ္ရတဲ့ တိုက္ရိုက္ျဖစ္လာတာေတြနဲ႔ အစာလမ္းေၾကာင္း ေသြးလွည့္စနစ္ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ ျဖစ္တာေတြကို စုေပါင္းျပီး ခံစားရလိမ့္မယ္။

အသည္းအလုပ္ပ်က္ရင္
• Spider angiomata or spider nevi အေရျပားေပၚမွာ ေသြးေၾကာေလးေတြက ပင့္ကူးအိမ္လိုျဖစ္တာ၊
• Palmar erythema (အီစထိုဂ်င္း) ေဟာ္မုန္း မ်ားလာလို႔ လက္ဝါးမွာ နီျမန္းေနတာနဲ႔ ရင္သား ၾကီးလာတာ၊
• Hypogonadism လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေဟာ္မုန္းေတြနည္းလာတာ၊ ပန္းေသ-ပန္းညွိဳး၊ လိင္စိတ္နည္း၊ က်ားအေစ့ေသးငယ္၊
• အသည္းအရြယ္အစား ၾကီးႏိုင္ ေသးႏိုင္တယ္။
• အသည္းေျခာက္ရာကေန ေရဖ်င္းျဖစ္လာမယ္။ လူကအရင္ကလို သက္ေတာင့္သက္သာမေနႏိုင္ေတာ့ပါ။ ပိုးဝင္တာလဲ သူမ်ားထက္ခံရႏိုင္တယ္။
• Fetor hepaticus အသက္ရွဴထုတ္တာမွာ dimethyl sulfide (ဆာလ္ဖါနံ႔) ထြက္ေနမယ္၊
• Jaundice အသားအေရ၊ မ်က္လံုး၊ ဆီးဝါလာမယ္။ လူျမင္ရတာသာမက ကိုယ္ထဲမွာပါ ဝါေနမယ္ဆိုတာ သတိျပဳပါ။ ေသြးစစ္လို႔ bilirubin 2–3 mg/dL or 30 mmol/L ေက်ာ္တာနဲ႔ ဝါတာကို ျမင္ရျပီ။

အစာလမ္းေၾကာင္း ေသြးလွည့္စနစ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ ျဖစ္မွာေတြ
• ေဘလံုးၾကီးလာမယ္၊
• အစာျမိဳျပြန္ေအာက္ဖ်ားမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေတြထံုးေနမယ္။ အဲဒါကေနသြးယိုမယ္။ ရုတ္တရက္ျဖစ္လို႔ ေဆးကုခ်ိန္ မမီရင္ အသက္ဆံုးပါးႏိုင္တယ္။
• ခ်က္နားမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေတြေဖါင္းလာမယ္၊
• ႏွလံုးကို နားၾကပ္နဲ႔နားေထာင္ရင္ (ရင္ေခါင္းေနရာမွာ) အသံတမ်ိဳးၾကားရမယ္။
• လက္သည္းေျခသည္းေတြ ေျပာင္းမယ္။ Terry's nails ဆိုတာ လက္သည္း အဖ်ားပိုင္း ၃ ပံု ၁ ပံုက ျဖဴေနတာကို ေခၚတယ္။ လက္သည္းကို ေဘးတိုက္ေရာ ထိပ္ကေနပါၾကည့္ရင္ အလယ္မွာခံုးေနမယ္။
• အရိုးအရွည္စားေတြ ေရာင္ျပီး နာမယ္။
• လက္ဝါး ေကြးထားသလို ေကာက္ေနမယ္။
• အားယုတ္မယ္၊ အစားပ်က္မယ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်လာမယ္။

ေရာဂါေရွ႕တိုးလာရင္
• ေသြးျခည္ဥေတြထြက္မယ္၊ ေသြးယိုတာေတြျဖစ္မယ္။
• ဦးေႏွာက္ကိုထိခိုက္ျပီး အသိစိတ္ရႈတ္ေထြးတာနဲ႔ သတိလစ္တာဆက္ျဖစ္လာမယ္။
• ေရာဂါတခုခုဝင္လို႔ ေပးရမဲ့ေဆးေတြကို သတိနဲ႔ဆင္ျခင္ရပါေတာ့မယ္။

ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ
• ၃ဝ% ဟာ (ဘီ) ပိုး၊ ၂၇% ဟာ (စီ) ပိုးကေနဆက္ျဖစ္တယ္။ ၂ဝ% ဟာ အရက္ကေနဆက္ျဖစ္တယ္။
• အရက္အသည္းေရာဂါဟာ အရက္ေသာက္မ်ားသူ၊ ၾကာသူေတြထဲက ၁ဝ-၂ဝ% မွာျဖစ္တယ္။
• အရက္နဲ႔မဆိုင္ဘဲျဖစ္တာလဲရွိတယ္။ အဆီေတြစုလာလို႔ပါ။ အဝလြန္သူေတြ ၄ဝ% မွာျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူေတြမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အရက္မေသာက္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာျဖစ္ရတာ ဒါမ်ိဳးပါ။

ဓါတ္ခြဲခန္းစစ္ေဆးခ်က္မ်ား
• Thrombocytopenia ေသြးမံႈနည္း၊
• AST နဲ႔ ALT ေတြက အသင့္အတင့္မ်ားျခင္း။
• Alkaline phosphatase အနည္းငယ္မ်ားျခင္း။
• Gamma-glutamyl transferase မ်ားျခင္း၊
• Bilirubin အေစာပိုင္းမွာ ပံုမွန္ေပမဲ့ ၾကာရင္ မ်ားလာမယ္။
• Albumin နည္းျခင္း၊
• Prothrombin time မ်ားျခင္း၊
• Globulins မ်ားျခင္း၊
• Serum sodium နည္းျခင္း၊
• Leukopenia and neutropenia နည္းျခင္း၊
• တျခားစစ္ေဆးနည္းေတြလုပ္ႏိုင္တယ္။ Serology for hepatitis viruses, autoantibodies, Ferritin and transferrin saturation, Immunoglobulin levels (IgG, IgM, IgA), Cholesterol and glucose, Alpha 1-antitrypsin, CT of the abdomen, Ultrasound, Endoscopy, Gastroscopy

ဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္သလည္း
• အားမနာတမ္းေျပာရရင္ အသည္းပ်က္စီးျပီးသား ရင္းစားျပန္မရေတာ့ပါ။ ဆက္မတိုးေအာင္သာလုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္စရာေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
• ပိုးဝင္ေနရင္ပိုးေသေဆးေပးမယ္။ ယားေနရင္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ေနရင္ ဆိုင္တဲ့ေဆးေပးမယ္။
• အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္ရသူက လံုးဝအရက္ျဖတ္လိုက္ပါ။
• (ဘီ) ပိုး၊ (စီ) ပိုရွိသူက ဆိုင္ရာေဆးကုနည္းလုပ္ရပါမယ္။
• Corticosteroids ေဆးကို Autoimmune hepatitis အတြက္ေပးမယ္။
• Wilson's disease ဆိုရင္ Chelation therapy (Penicillamine) ေဆးနဲ႔ copper (ေကာပါး) ေတြကို သက္သာေစမယ္။
• ကိုယ္ေရာင္၊ ဖ်င္းစြဲေနသူ အငန္ေရွာင္ပါ။ ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးသံုးတယ္။ Aldosterone antagonists (Apironolactone) နဲ႔ Loop diuretics ေဆးေတြသံုးတယ္။
• လိုအပ္သူကို ဗိုက္ထဲကအရည္ကို ေဖါက္ထုတ္ေပးရတယ္။
• အစာမ်ိဳလမ္းေသြးယိုရင္ အေရးေပၚကုသရမယ္။
• ဦးေႏွာက္ထိခိုက္တာကို (ပရိုတင္း) ေလွ်ာ့စားေစရတယ္။

တျခားဆိုးတဲ့ေရာဂါမရွိသူေတြက ေနာက္ဆံုးမွာ အသည္းအစားထိုးကုသရေတာ့ပါမယ္။ အေမရိကားမွာ တႏွစ္ကို လူေပါင္း ၂၇ဝဝဝ ေသဆံုးေနရတယ္။ ေရာဂါေနာက္ပိုင္းေရာက္ေနသူေတြထဲက ၁ဝ ႏွစ္ေနရင္ ၃၄-၆၆% ေသဆံုးရတယ္။

Cirrhosis အသည္းေျခာက္ေရာဂါ

ဆရာ မဂၤလာပါရွင့္ သမီးအေမက အသက္ ၆၁ ႏွစ္ပါ ။ ကြမ္းလည္းစားပါတယ္ ။ အခု အေမက သားအိမ္က်လို႔ဆိုၿပီး ေဆးခန္းသြားျပတာပါ ။ ဗိုက္ေတာင့္ေတာင့္ေနလို႔ဆိုၿပီး ဆရာမက အသည္း ကို Ultrasound ရိုက္ခိုင္းပါတယ္။ အသည္းေျခာက္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္ ။ အေမက ဘီပိုးကာကြယ္ေဆးလည္း ထိုးထားပါတယ္ ။ အေမ့ Ultrasound အေျဖကိုလည္းဆရာၾကည့္ႏိုင္ေအာင္ ပို႔ေပးလိုက္ပါတယ္ရွင့္ သမီးသိခ်င္တာ အသည္းေျခာက္တာ အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္လာႏုိင္လား ။ သက္တမ္းေစ့ေနနိုင္ပါသလား ။ သက္တမ္းေစ့ေနႏုိင္ေအာင္ ဘာေတြမ်ား ေဆာင္ရန္/ေရွာင္ရန္ကို သိခ်င္ပါတယ္ရွင့္ ။

အသည္းေျခာက္ေရာဂါဟာ တနည္းနည္းေၾကာင့္ နာတာရွည္အသည္းေရာဂါျဖစ္ျပီးေနာက္ ဆက္ျဖစ္လာတာျဖစ္တယ္ ။ အသည္းေရာင္ စီ၊ အသည္းေရာင္ ဘီ၊ အရက္စြဲေရာဂါ နဲ႔ အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ အသည္းအဆီဖံုးသူေတြကေန ျဖစ္လာႏိုင္တယ္ ။ တျခားအေၾကာင္းေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္ ။ ျဖစ္လာရင္ အသည္းက လိုသေလာက္နဲ႔ လိုသလို မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး ။ ေနာက္ဆက္တြဲေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဖ်င္းစြဲမယ္၊ အစာလမ္းကေန ေသြးယိုမယ္၊ အသားဝါမယ္၊ ဦးေႏွာက္ကုိ ထိခိုက္မယ္၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အဆုပ္ထိခိုက္မယ္ ၊ အသည္းကင္ဆာ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။ ျဖစ္လာရင္ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားကို ကုသရမယ္ ။ ဆက္ျဖစ္လာတာေတြကို ကုသရမယ္။ တိုးမလာေအာင္ ဆင္ျခင္ရမယ္ ။ အသည္းေျခာက္ေနျပီဆိုတာ ေရာဂါေရွ႕ေရာက္တာျဖစ္တယ္ ။ အသည္းမွာ အမာရြတ္ေတြနဲ႔ အဖုအသီးေလးေတြ ေရာျဖစ္ေနတယ္ ။ ေျပာင္းသြားတဲ့ အသည္းေနရာက သူ႔အလုပ္သူ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါ ။ တခ်ိန္မွာ အသည္းအစားထိုးရမယ္ ။

ခံစားရမွာေတြက အသည္း (ဆဲလ္) ေတြ အလုပ္မလုပ္ေတာ့လို႔ျဖစ္ရတဲ့ တိုက္ရိုက္ျဖစ္လာတာေတြနဲ႔ အစာလမ္းေၾကာင္း ေသြးလွည့္စနစ္ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ ျဖစ္တာေတြကို စုေပါင္းျပီး ခံစားရလိမ့္မယ္ ။

အသည္းအလုပ္ပ်က္ရင္
• Spider angiomata or spider nevi အေရျပားေပၚမွာ ေသြးေၾကာေလးေတြက ပင့္ကူးအိမ္လိုျဖစ္တာ ၊
• Palmar erythema (အီစထိုဂ်င္း) ေဟာ္မုန္း မ်ားလာလို႔ လက္ဝါးမွာ နီျမန္းေနတာနဲ႔ ရင္သား ၾကီးလာတာ ၊
• Hypogonadism လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေဟာ္မုန္းေတြနည္းလာတာ၊ ပန္းေသ-ပန္းညွိဳး၊ လိင္စိတ္နည္း၊ က်ားအေစ့ေသးငယ္၊
• အသည္းအရြယ္အစား ၾကီးႏိုင္ ေသးႏိုင္တယ္။
• အသည္းေျခာက္ရာကေန ေရဖ်င္းျဖစ္လာမယ္။ လူကအရင္ကလို သက္ေတာင့္သက္သာမေနႏိုင္ေတာ့ပါ။ ပိုးဝင္တာလဲ သူမ်ားထက္ခံရႏိုင္တယ္။
• Fetor hepaticus အသက္ရွဴထုတ္တာမွာ dimethyl sulfide (ဆာလ္ဖါနံ႔) ထြက္ေနမယ္၊
• Jaundice အသားအေရ၊ မ်က္လံုး၊ ဆီးဝါလာမယ္။ လူျမင္ရတာသာမက ကိုယ္ထဲမွာပါ ဝါေနမယ္ဆိုတာ သတိျပဳပါ။ ေသြးစစ္လို႔ bilirubin 2–3 mg/dL or 30 mmol/L ေက်ာ္တာနဲ႔ ဝါတာကို ျမင္ရျပီ။

အစာလမ္းေၾကာင္း ေသြးလွည့္စနစ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းလို႔ ျဖစ္မွာေတြ
• ေဘလံုးၾကီးလာမယ္၊
• အစာျမိဳျပြန္ေအာက္ဖ်ားမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေတြထံုးေနမယ္။ အဲဒါကေနသြးယိုမယ္။ ရုတ္တရက္ျဖစ္လို႔ ေဆးကုခ်ိန္ မမီရင္ အသက္ဆံုးပါးႏိုင္တယ္။
• ခ်က္နားမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေတြေဖါင္းလာမယ္၊
• ႏွလံုးကို နားၾကပ္နဲ႔နားေထာင္ရင္ (ရင္ေခါင္းေနရာမွာ) အသံတမ်ိဳးၾကားရမယ္။
• လက္သည္းေျခသည္းေတြ ေျပာင္းမယ္။ Terry's nails ဆိုတာ လက္သည္း အဖ်ားပိုင္း ၃ ပံု ၁ ပံုက ျဖဴေနတာကို ေခၚတယ္။ လက္သည္းကို ေဘးတိုက္ေရာ ထိပ္ကေနပါၾကည့္ရင္ အလယ္မွာခံုးေနမယ္။
• အရိုးအရွည္စားေတြ ေရာင္ျပီး နာမယ္။
• လက္ဝါး ေကြးထားသလို ေကာက္ေနမယ္။
• အားယုတ္မယ္၊ အစားပ်က္မယ္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်လာမယ္။

ေရာဂါေရွ႕တိုးလာရင္
• ေသြးျခည္ဥေတြထြက္မယ္၊ ေသြးယိုတာေတြျဖစ္မယ္။
• ဦးေႏွာက္ကိုထိခိုက္ျပီး အသိစိတ္ရႈတ္ေထြးတာနဲ႔ သတိလစ္တာဆက္ျဖစ္လာမယ္။
• ေရာဂါတခုခုဝင္လို႔ ေပးရမဲ့ေဆးေတြကို သတိနဲ႔ဆင္ျခင္ရပါေတာ့မယ္။

ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ
• ၃ဝ% ဟာ (ဘီ) ပိုး၊ ၂၇% ဟာ (စီ) ပိုးကေနဆက္ျဖစ္တယ္။ ၂ဝ% ဟာ အရက္ကေနဆက္ျဖစ္တယ္။
• အရက္အသည္းေရာဂါဟာ အရက္ေသာက္မ်ားသူ၊ ၾကာသူေတြထဲက ၁ဝ-၂ဝ% မွာျဖစ္တယ္။
• အရက္နဲ႔မဆိုင္ဘဲျဖစ္တာလဲရွိတယ္။ အဆီေတြစုလာလို႔ပါ။ အဝလြန္သူေတြ ၄ဝ% မွာျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူေတြမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အရက္မေသာက္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာျဖစ္ရတာ ဒါမ်ိဳးပါ။

ဓါတ္ခြဲခန္းစစ္ေဆးခ်က္မ်ား
• Thrombocytopenia ေသြးမံႈနည္း၊
• AST နဲ႔ ALT ေတြက အသင့္အတင့္မ်ားျခင္း။
• Alkaline phosphatase အနည္းငယ္မ်ားျခင္း။
• Gamma-glutamyl transferase မ်ားျခင္း၊
• Bilirubin အေစာပိုင္းမွာ ပံုမွန္ေပမဲ့ ၾကာရင္ မ်ားလာမယ္။
• Albumin နည္းျခင္း၊
• Prothrombin time မ်ားျခင္း၊
• Globulins မ်ားျခင္း၊
• Serum sodium နည္းျခင္း၊
• Leukopenia and neutropenia နည္းျခင္း၊
• တျခားစစ္ေဆးနည္းေတြလုပ္ႏိုင္တယ္။ Serology for hepatitis viruses, autoantibodies, Ferritin and transferrin saturation, Immunoglobulin levels (IgG, IgM, IgA), Cholesterol and glucose, Alpha 1-antitrypsin, CT of the abdomen, Ultrasound, Endoscopy, Gastroscopy

ဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္သလည္း
• အားမနာတမ္းေျပာရရင္ အသည္းပ်က္စီးျပီးသား ရင္းစားျပန္မရေတာ့ပါ။ ဆက္မတိုးေအာင္သာလုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္စရာေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
• ပိုးဝင္ေနရင္ပိုးေသေဆးေပးမယ္။ ယားေနရင္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ေနရင္ ဆိုင္တဲ့ေဆးေပးမယ္။
• အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္ရသူက လံုးဝအရက္ျဖတ္လိုက္ပါ။
• (ဘီ) ပိုး၊ (စီ) ပိုရွိသူက ဆိုင္ရာေဆးကုနည္းလုပ္ရပါမယ္။
• Corticosteroids ေဆးကို Autoimmune hepatitis အတြက္ေပးမယ္။
• Wilson's disease ဆိုရင္ Chelation therapy (Penicillamine) ေဆးနဲ႔ copper (ေကာပါး) ေတြကို သက္သာေစမယ္။
• ကိုယ္ေရာင္၊ ဖ်င္းစြဲေနသူ အငန္ေရွာင္ပါ။ ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးသံုးတယ္။ Aldosterone antagonists (Apironolactone) နဲ႔ Loop diuretics ေဆးေတြသံုးတယ္။
• လိုအပ္သူကို ဗိုက္ထဲကအရည္ကို ေဖါက္ထုတ္ေပးရတယ္။
• အစာမ်ိဳလမ္းေသြးယိုရင္ အေရးေပၚကုသရမယ္။
• ဦးေႏွာက္ထိခိုက္တာကို (ပရိုတင္း) ေလွ်ာ့စားေစရတယ္။

တျခားဆိုးတဲ့ေရာဂါမရွိသူေတြက ေနာက္ဆံုးမွာ အသည္းအစားထိုးကုသရေတာ့ပါမယ္။ အေမရိကားမွာ တႏွစ္ကို လူေပါင္း ၂၇ဝဝဝ ေသဆံုးေနရတယ္။ ေရာဂါေနာက္ပိုင္းေရာက္ေနသူေတြထဲက ၁ဝ ႏွစ္ေနရင္ ၃၄-၆၆% ေသဆံုးရတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ဘယ္မွာေနေန အသည္းေကာင္းၾကပါေစ။

Cirrhosis အသည္းေျခာက္ေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/cirrhosis.html
Cirrhosis Diet အသည္းေျခာက္ အစားအေသာက္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/cirrhosis-diet.html
Primary biliary cirrhosis အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္တာမဟုတ္တဲ့ အသဲေျခာက္ေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2017/01/primary-biliary-cirrhosis.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Typhoid fever တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါ

၁။ ကေလးက ၄ ႏွစ္ ၉ လပါ။ Typhoid ေသြးအေျဖအရ ေဆးထိုးေနရလို႔ပါဆရာ။ Typhoid ေရာဂါအေၾကာင္း သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ ။ ေဆးထိုး ေဆးေသာက္လို႔ အရွင္းေပ်ာက္ကင္း သြားပါသလား ဆရာ ။

၂။ Typhoid ကေသာက္ေဆးနဲ႔ေကာေပ်ာက္ႏိုင္လာဆရာ။ ေနာက္ က်ေနာ့အေမက (glucose) အေျကာေဆး သြင္းမရလိုပါ။ ဆန္ျပဳတ္၊ ၾကက္ျပဳတ္ပဲ အရည္ ပဲေန႔တိုင္ေသာက္ေနရေတာ့ အားနည္းလားတာ typhoid ျဖစ္ခ်ိန္ ေသာက္လို႔ရႏိုင္မဲ့အားေဆးရွိပါသလားဆရာ။ အားကိုးလ်က္။

၃။ ဆရာ႐ွင့္ အခု ကြၽန္မတို႔ ႕႕႕႕႕ မွာ အူေရာင္ငန္းဖ်ားေရာဂါ ေခၚ တိုက္ဖိြဳက္ျဖစ္ေနတယ္ၾကားလို႔ပါ႐ွင္။ ဘယ္လို ကာကြယ္သင့္လဲဆရာ႐ွင့္ ။ ေရာဂါလကၡဏာ ေလးေတြ နဲ႔ ျဖစ္တဲ့လူေတြ ေစာင့္ေ႐ွာက္သင့္ပါ သလဲ႐ွင္ ။ ကေလးနဲ႔ လူႀကီးမွာျဖစ္တဲ့ေရာဂါလကၡဏာေတြေရာ တူပါသလား ။ မိသားစုအတြက္ စိတ္ပူလို႔ပါ႐ွင္ ။ ႐ိုေသေလးစားစြာနဲ႔ စာေရးလိုက္ပါတယ္႐ွင့္ ။

Typhoid တိုက္ဖြိဳက္ေရာဂါကို အူေရာင္ငန္းဖ်ားေရာဂါလို႔လည္းေခၚတယ္ ။ Enteric fever (အင္းတရစ္ဖီးဘာ) လို႔လည္း ေခၚတယ္ ။ Salmonella enterica serovar Typhi ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ ။ အေရးၾကီးတဲ့ကူးစက္ေရာဂါတခု ျဖစ္တယ္ ။ ပိုးပါေနတဲ့ အစားအစာနဲ႔ ေရကတဆင့္ ကူးစက္မယ္ ။ စအိုကထြက္ျပီး ပါးစပ္ကေနဝင္တယ္ ။ ပါးစပ္ကေန ဝင္တာေတြကို ဆင္ျခင္ႏိုင္ရင္ ေရာဂါမကူးပါ။ ေရ + အစားအေသာက္ ။ ေရကိုသန္႔တာေသာက္ပါ ။ ေရသန္႔ပုလင္း + ေရေႏြးေသာက္ပါ ။ အစားအေသာက္ ပူေနတာကိုခ်က္ခ်င္းစားပါ ။ ယင္ ၊ ပိုးဟပ္သတိထားပါ ။ လက္ေဆးပါ ။ ခဏခဏေဆးပါ ။

Mary Mallon (ေမရီ မယ္လုံ) ဆိုသူ အေမရိကန္အမ်ိဳးသမီးဟာ ၁၉ဝဝ-၁၉ဝ၇ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ တိုက္ဖြိဳက္ပိုးေတြ သယ္ေဆာင္ထားျပီး၊ (၅၁) ေယာက္ကိုကူးစက္ေစခဲ့ျပီး (၃) ေယာက္ေသဆံုးေစခဲ့သည္ ။ Typhoid Mary လို႔ ေခၚၾကေတာ့တယ္ ။ နယူးေယာက္ျမိဳ႕ စားေသာက္ဆိုင္တခုမွာအလုပ္ေနရင္း အဲလိုျဖစ္ခဲ့တာပါ ။ ဒီေရာဂါဟာ စနစ္တက် မကုသရင္ ေသဆံုးတဲ့အထိ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္ ။ တခ်ိဳ႕က သူကိုယ္တိုင္ေရာဂါျဖစ္ေနတာကို မခံစားၾကရေပမဲ့ သူမ်ားကိုကူးစက္ေစတယ္ ။ တႏွစ္မွာ တကမာၻလံုး လူေပါင္း ၂၁ သန္းေရာဂါျဖစ္ၾကရျပီး လူ ၂ သိန္းေလာက္ ေသဆံုးေနၾကတယ္ ။

ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
ပထမပါတ္ = အဖ်ားတက္ျခင္း ၊ ေခၽြးထြက္ျခင္း ၊ ဝမ္းပ်က္ျခင္း ၊ အနီျပင္ထြက္ျခင္း ၊ အပူခ်ိန္ႏွင့္ စာလွ်င္ ႏွလံုးခုန္ေႏွးျခင္း ၊ ႏွာေခါင္းေသြးယိုျခင္း ၊ ေသြးျဖဴဥနည္းျခင္း၊ Widal test အႏႈတ္ျဖစ္မည္ ။

ဒုတိယပါတ္ = အဖ်ားတက္ျခင္း ၊ အပူခ်ိန္ႏွင့္စာလွ်င္ ႏွလံုးခုန္ေႏွးျခင္း ၊ အနီျပင္ထြက္ျခင္း ၊ အားယုတ္ျခင္း ၊ စိတ္မၾကည္လင္ျခင္း ၊ စိတ္တိုျခင္း ၊ အဆုပ္မွ အိပ္ေနစဥ္ ေဟာက္သံကဲ့သို႔ေသာ အသံၾကားရျခင္း ၊ ၾကီးသည့္ ေလႁပြန္မ်ား ပိတ္ေနသည့္အခါ ေလတိုးဝင္သည့္အသံ၊ ဗိုက္တင္း၍ ညာဘက္ေအာက္ပိုင္း နာျခင္း ၊ ဝမ္းပ်က္ျခင္း ၊ ဝမ္းအေရာင္စိမ္း၍ ပို၍နံသည္ ။ ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္သည္ ။ Widal test အေပါင္းျဖစ္မည္ ။

တတိယပါတ္ = ဂေယာင္ဂတမ္းျဖစ္ျခင္း၊ ေရ-ဆား ေျခာက္ခန္းျခင္း၊ ေနာက္ဆက္တြဲလကၡဏာမ်ား ျဖစ္လာမည္ ။ အူမွ ေသြးယိုျခင္း ၊ အူေပါက္တတ္သည္ ။ ေသြးထဲပိုးေရာက္မည္။ အူအေျမႇးေရာင္မည္ ။ အျခားေနရာမ်ား သို႔ျပန္႔မည္ ။ ဦးေႏွာက္ေရာင္ျခင္း ၊ သည္းေျခအိတ္ေရာင္ျခင္း ၊ အ႐ိုးေရာင္ျခင္း ၊ ႏွလံုးေရာင္ျခင္း ။

ေရာဂါရွာဘို႔ရာ Widal test ေသြးအား (ဝီေဒါလ္- တက္စ္) လုပ္ရတယ္ ။

ကုသရန္
ေရ + အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ အစားအစာကို က်န္းမာေရးနဲ႔ညီတာကိုသာစားပါ ။ မမ်ားေစနဲ႔ ။ ကယ္လိုရီမ်ားတာ စားသင့္တယ္ ။ အရင္က Chloramphenicol ကိုသာသံုးခဲ့ရတယ္ ။ အခု Ciprofloxacin (Cipro) စားေဆးနဲ႔ Ceftriaxone (Rocephin) ထိုးေဆးကိုအမ်ားဆံုးသံုးတယ္ ။ Ciprofloxacin (Cipro) ကို ကိုယ္ဝန္မရွိသူေတြကို ေပးတယ္ ။ Trimethoprim-sulfamethoxazole (Septrin) နဲ႔ Ampicillin ေဆးေတြကို ယဥ္လာတာေတြလည္း ေတြ႔လာရတယ္ ။

ေရာဂါကေနဆက္ျဖစ္ႏိုင္တာေတြရွိတယ္ ။ အူေပါက္တာနဲ႔ ေသြးယိုတာျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။ တတိယပါတ္ေလာက္ မွာျဖစ္တာ မ်ားတယ္ ။ ဗိုက္အတင္းနာလာမယ္ ။ ပ်ိဳ႕အန္မယ္ ။ ေသြးထဲထိပိုးေရာက္လို႔ပိုဖ်ားမယ္ ။ အေရးေပၚကုသမွရမယ္ ။ ခြဲစိတ္ရႏိုင္တယ္ ။ တခ်ိဳ႕ကို သည္းေျခအိတ္ခြဲစိတ္ေပးရတယ္ ။

Typhoid vaccine ကာကြယ္ေဆး ၂ မ်ိဳး ရွိတယ္။
၁။ Inactivated Typhoid Vaccine (Ty21a) ထိုးေဆး နဲ႔
၂။ Live attenuated vaccine (Ty21a) ပါးစပ္ကေနေပးတဲ့ ကာကြယ္ေဆးျဖစ္တယ္။ Vi capsular polysaccharide vaccine လို႔လဲ ေခၚတယ္။
Inactivated Typhoid Vaccine ထိုးေဆး၊ ၂ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြကို ထိုးေပးတယ္။ တလံုးထဲ ရတယ္။ ေရာဂါ ထူေျပာရာေဒသကို မသြားခင္ ၂ ပါတ္ၾကိဳထိုးရမယ္။ ၂ ႏွစ္တခါ ထပ္ထိုးသင့္တယ္။

Live Typhoid Vaccine ေသာက္ေဆး၊ ၆ ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြကို ေပးတယ္။ ၄ ခါထိုးရတယ္။ တခါနဲ႔တခါ ၂ ရက္ျခားရတယ္။ ေရာဂါထူေျပာရာေဒသကို မသြားခင္ ၁ ပါတ္ၾကိဳရမယ္။ ၅ ႏွစ္တခါ ထပ္ေပးသင့္တယ္။ ေဆးတိုက္ျပီး ၂၄ နာရီအတြင္း ပဋိဇီဝေဆး မေပးသင့္ပါ။

ကာကြယ္ေဆး ၂ မ်ိဳးလံုးကို ၁ဝဝ% မကာကြယ္ႏိုင္ပါ။ တျခားကာကြယ္ေဆးေတြနဲ႔ တျပိဳင္ထဲထိုးေပးႏိုင္တယ္ ။ ေဆး မတည့္သူေတြကို ေနာက္ထပ္ မထိုးရပါ ။ ခုခံအားစနစ္မေကာင္းသူေတြကို ေသာက္ေဆးမေပးသင့္ပါ ။ HIV/AIDS ရွိသူေတြ ၊ (စတီရြိဳက္) ေဆးေပးေနသူေတြ ။ ေဆးမတည့္တာျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ ဒါျဖစ္လို႔ေသတဲ့အထိျဖစ္တာ မရွိသေလာက္ပါ ။ ထိုးေဆးေၾကာင့္ ၁% ကိုယ္ပူႏိုင္တယ္ ။ ၃% ေခါင္းကိုက္ႏိုင္တယ္ ။ ထိုးတဲ့ေနရာေရာင္တာ ၇% ျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။ ေသာက္ေဆးေၾကာင့္ ကိုယ္ပူ-ဖ်ားတာ ၅% ရွိႏိုင္တယ္ ။ ဗိုက္ေအာင့္တာ၊ ပ်ိဳ႕-အန္တာ နည္းနည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။

ထိုးေဆးကို နီေပါမွာ ၅-၄၄ ႏွစ္ရွိသူေတြကိုထိုးေပးျပီး၊ စမ္းသပ္မႈလုပ္ေတာ့ လေပါင္း၂ဝ အတြင္မွာ ၇၅% ကာကြယ္မႈ ေပးတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေတာင္အာဖရိကမွာ စမ္းေတာ့ ၅-၁၆ ကေလးေတြကို ထိုးေပးတာမွာ ၂၁ လအၾကာ ၆၄% ကာကြယ္မႈေပးတယ္။ ၃ ႏွစ္အၾကာ ၅၅% ကာကြယ္မႈ ေပးတယ္ ။ တရုပ္ႏိုင္ငံမွာ ၅-၁၉ ႏွစ္ၾကား ကေလးေပါင္း ၆ ေသာင္းကို စမ္းသပ္ေတာ့ ၁၉ လ အတြင္းမွာ ၆၉% ကာကြယ္မႈ ေပးတယ္ ။ ေယဘုယ် ၃ ႏွစ္အထိ ခံတယ္လို႔ သတ္မွတ္တယ္ ။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

ေခ်ာကလက္၏ လူသိမမ်ားေသးေသာ က်န္းမာေရး အက်ဳိးေက်းဇူး

ေခ်ာကလက္မွာ Phenols လို႔ေခၚတဲ့ အစြမ္းထက္ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေပါႂကြယ္ဝစြာ ပါဝင္ေနပါတယ္။ ေခ်ာကလက္ တစ္ေအာင္စခဲြ အရြယ္အတံုးေသးတစ္ခုမွာ ဝိုင္နီငါးေအာင္စဝင္ တစ္ဖန္ခြက္စာေလာက္ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္း ပါဝင္ေနပါတယ္။ အျဖဴေရာင္ ေခ်ာကလက္ထက္ အေရာင္ရင့္ ေခ်ာကလက္က က်န္းမာေရးနဲ႔ ပိုမိုညီၫြတ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းေတြကိုေတာ့ လူအမ်ားသိၿပီးသား ျဖစ္မွာပါ။

ေနာက္ထပ္သတင္းေကာင္း၏ေခ်ာကလက္မွာ ပါဝင္တဲ့အဆီ သံုးပံုတစ္ပံုဟာ Stearic လို႔ေခၚတဲ့ ကိိုယ္လက္စထေရာ အက်ဳိးျပဳအဆီျဖစ္ၿပီး က်န္အဆီသံုးပံုႏွစ္ပံုကေတာ့ Oleic acid လို႔ေခၚတဲ့ မျပည့္ဝဆီ ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္ဆဲလ္ေဗးနီးယား သုေတသီေတြက လူ ၂၃ ဦးကို တူညီတဲ့ အစားအေသာက္ေကၽြးၿပီး တခ်ဳိ႕လူေတြကို အမည္းေရာင္ ေခ်ာကလက္ ၁၆ ဂရမ္နဲ႔ ကိုကိုးမႈန္႔ ၂၂ ဂရမ္ ထပ္မံေကၽြးတဲ့အခါ ေခ်ာကလက္ စားသူေတြဟာ မစားသူေတြထက္ မေကာင္းတဲ့ LDL ကိုလက္စထေရာပမာဏ ပိုေလ်ာ့က် ခဲ့တာကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

ေခ်ာကလက္ စားခ်င္စိတ္ျပင္းျပေနလွ်င္

-    အမည္းေရာင္ကို ေရြးပါ

အမည္းေရာင္ ေခ်ာကလက္မွာ တျခားေခ်ာကလက္အမ်ဳိးအစားေတြထက္ Phenols ဓာတ္ပိုမိုပါဝင္ေနပါတယ္။ ႏို႔ေခ်ာကလက္ေတြမွာေတာ့ ျပည့္ဝဆီေတြ ျဖစ္တဲ့ ႏို႔အဆီ ပါဝင္ေနတာေၾကာင့္ မေရြးသင့္ပါ။

-    စေတာ္ဘယ္ရီသီး ထည့္စားပါ

ေခ်ာကလက္ ပူပူတစ္ခြက္ထဲ စေတာ္ဘယ္ရီသီး ထည့္တာဟာ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းမ်ားမ်ားပါဝင္တဲ့ သေရစာတစ္မ်ဳိးပါပဲ။ ေခ်ာကလက္ပူပူထဲ စေတာ္ဘယ္ရီသီး မထည့္ခင္ ေျခာက္ေသြ႕ေနဖို႔လိုပါတယ္။

-    အမ်ဳိးအစား ေကာင္းေကာင္း ေရြးစားပါ

အေကာင္းဆံုး ေခ်ာကလက္ကို ေရြးဝယ္ပါ။ ဒါမွသာ ေခ်ာကလက္ပမာဏ မ်ားမ်ားထက္ ပမာဏနည္းနည္းစား႐ံုနဲ႔ ေက်နပ္သြားပါလိမ့္မယ္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

စပ္ေတာ့စပ္တယ္ င႐ုတ္သီး ( Chilli )

င႐ုတ္သီးဟာ စိုက္ပ်ိဳးရ လြယ္ကူတဲ့ အတြက္ ကမာၻတစ္ဝန္း ေဆးကုသရာမွာ အသံုးျပဳၾကပါတယ္ ။ ေရွးလူႀကီးေတြဟာ င႐ုတ္သီးကို နာက်င္မႈ ေဝဒနာ သက္သာေအာင္မွ အစျပဳၿပီး ကာမရာဂ ႏုိးႂကြေစတဲ့ ေဆးအျဖစ္ ေရာဂါ အားလံုး အတြက္ အသံုးျပဳၾကပါတယ္ ။

င႐ုတ္သီးမွာ ပါဝင္တဲ့ ပူစပ္တဲ့ အရသာရွိတဲ့ capsaicin ဟာနာက်င္မႈ သက္သာေစတာေၾကာင့္ ႂကြက္သား နာက်င္တာ၊ ခြဲစိတ္အၿပီး နာက်င္တာနဲ႔ အဆစ္ေရာင္ ေရာဂါေတြ သက္သာ ေစတာကို ယေန႔အထိ လူသိမ်ားေနဆဲလို႔ ဆိုပါတယ္။

င႐ုတ္သီးဟာ ဦးေႏွာက္အတြင္း နာက်င္မႈေဝဒနာကို သယ္ေဆာင္ ေပးတဲ့ chemical messages ေတြကို တားဆီးႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ေလ့လာမႈအရ င႐ုတ္သီးဟာ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းသိမ္းရာမွာ ကူညီႏုိင္တယ္လို႔ ေဖာ္ၿပထားပါတယ္။

င႐ုတ္သီးဟာ ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ကိုလည္း ထိန္းေပးႏုိင္ပါတယ္ ။ င႐ုတ္သီးပါဝင္တဲ့ ေန႔လယ္စာ စားသူေတြမွာ ေသြးတြင္းသၾကားဓာတ္ကို ထိန္းေပးတဲ့ ေဟာ္မုန္း (Insulin) ျမင့္တက္ေနၿပီး အစာဆာေလာင္စိတ္မ်ားတဲ့ ေဟာ္မုန္း (Ghrelin)က်ဆင္းေနတာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္လို႔ သုေတသနျပဳသူေတြက ဆိုပါတယ္ ။

သင့္ရဲ႕ အစားအစာထဲမွာ င႐ုတ္သီးအစိမ္း လိုက္ထည့္စားတာ ဒါမွမဟုတ္ အသုပ္ေတြထဲမွာ င႐ုတ္သီးမႈန္႔ ထည့္စားတာ၊ င႐ုတ္သီးမႈန္႔နဲ႔ ဟင္းခ်က္ၿပီး စားတာေတြ လုပ္ပါ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

ခြဲစိတ္ေမြးဖြားသူ ကေလးငယ္မ်ား အ၀လြန္ေရာဂါခံစားရႏုိင္

ခြဲေမြးထားေသာ ကေလးမ်ားသည္ အရြယ္ေရာက္လာသည့္အခါ အ၀လြန္သူမ်ားျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း လန္ဒန္အင္ပါယာေကာလိပ္ သုေတသီမ်ားက ဆိုသည္။

သဘာ၀အတိုင္းေမြးဖြားသည့္ ကေလးမ်ားထက္ ခြဲေမြးသည့္ကေလးမ်ားသည္ အသက္ႀကီးလာသည့္အခါ ၎တို႔၏ ေလးပံုတစ္ပံုတြင္ အ၀လြန္ လာေလ့ရွိေၾကာင္း သုေတသနအဖြဲ႕ ကဆိုသည္။
“ခြဲေမြးတာဟာ မိခင္အခ်ိဳ႕ အတြက္ အေကာင္းဆံုး ေမြးဖြားနည္းတစ္ခုျဖစ္ႏုိင္သလုိ ရံဖန္ရံခါ အသက္ကယ္ဖို႔အတြက္ ခြဲေမြးရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခြဲေမြးျခင္းေၾကာင့္ ေရရွည္မွာျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ျပႆနာေတြကို နားလည္ထားဖို႔ လိုသလို ခြဲေမြးဖို႔စဥ္းစားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကိုလည္း သတင္း အခ်က္ အလက္ အစံု အလင္ ေျပာျပထားၿပီးမွ ခြဲေမြးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ခိုင္းသင့္ပါတယ္”ဟု ဦးေဆာင္သူ သုေတသီ ပါေမာကၡ Neena Mod ကဆိုသည္။

PLOS ONE ဂ်ာနယ္၌ ေဖာ္ ျပခဲ့ေသာ အဆိုပါသုေတသနတြင္ ခြဲစိတ္၍ မီးဖြားသူမိခင္ (၃၈၀၀၀)ဦး ကို ေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ ။ ထိုမိခင္မ်ားမွ ေမြးဖြားလာသူကေလးမ်ား၏ ပွ်မ္းမွ် ခႏၶာကိုယ္ ထုထည္ အၫႊန္းကိန္း (Body Mass Index – BMI) သည္ သဘာ၀အတိုင္းေမြးဖြားလာသူမ်ား ထက္0.5 kg/m2 ပိုမ်ားေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ခြဲစိတ္၍ ေမြးဖြားထားသူမ်ားသည္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္လြန္ကဲရန္ (၂၉)ရာခုိုင္ႏႈန္း ၊ အ၀လြန္ရန္ (၂၂)ရာခုိင္ႏႈန္း အႏၲရာယ္ပိုမိုျမင့္မားလ်က္ရွိသည္ ။

“အူထဲမွာရွိတဲ့ အက်ိဳးျပဳဘက္တီးရီးယားေတြဟာ ခဲြေမြးတဲ့ကေလး ႏွင့္ သဘာ၀ အတိုင္း ေမြးဖြားတဲ့ ကေလးေတြမွာ အမ်ိဳးအစားမတူပါဘူး ။ သဘာ၀အတိုင္းေမြးဖြားစဥ္ ကေလးငယ္ကို ေမြးလမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ ဖိညႇစ္ထားမႈေၾကာင့္ မ်ိဳးဗီဇ တခ်ိဳ႕ သတိၱႂကြလာၿပီး ဇီ၀ျဖစ္စဥ္မ်ားစတင္ လည္ပတ္ လာေလ့ရွိပါတယ္ ”ဟု သုေတသီ Matthew Hyd ကဆိုသည္ ။

ခြဲစိတ္မီးဖြားျခင္းႏွင့္ ကေလးငယ္အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္၌ အ၀လြန္လာျခင္းတို႔ ဆက္စပ္မႈသည္ ကေလးငယ္၏ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္မ်ား အျပည့္အ၀ အလုပ္မလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ေသာ္လည္း ေကာင္း ၊ အူလမ္းေၾကာင္း အတြင္း အက်ိဳးျပဳဘက္တီးရီးယား မစံုလင္ ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း ျဖစ္ႏုိင္ သည္ဟု သုေတသီမ်ား က ေကာက္ခ်က္ခ် ထားသည္ ။

သီဟ
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal

စိတ္ေ၀ဒနာေၾကာင့္ အစားအေသာက္ပ်က္ေနသူမ်ား အတြက္ အခ်စ္ေဟာ္မုန္း သို႔မဟုတ္ Oxytocin

Anorexia Nervosa (AN) ဆိုသည္မွာ အ၀လြန္ေနသူမ်ားတြင္ ကုိယ္အေလးခ်ိန္က်ေစရန္ အစား အေသာက္ေရွာင္ရာမွ စိတ္ေ၀ဒနာ ျဖစ္ၿပီး အစားအေသာက္ အလြန္အကံၽြ ပ်က္လာသည့္ ေရာဂါျဖစ္သည္ ။ ယင္းေ၀ဒနာအား အဂၤလန္၌ ဆယ္ေက်ာ္သက္အမ်ိဳးသမီး ၁၅၀ လွ်င္ ၁ဦးခံစားေနရၿပီး ယင္းက စိတ္က်န္းမာေရးႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္ အေသအေပ်ာက္ႏႈန္းမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္ေနေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။

လတ္တေလာေလ့လာမႈအရ ယင္းေ၀ဒနာအား ကုသရာတြင္ Oxytocin ဟု ေခၚသည့္ေဟာ္မုန္းကို အသံုးျပဳျခင္းမွာ နည္းလမ္းေကာင္းတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္ ။ Oxytocin ေဟာ္မုန္းမ်ားမွာ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ခ်စ္ႀကိဳက္ေနသည့္အခါ လိင္ဆက္ဆံသည့္အခါ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေန စဥ္ ႏွင့္ ကေလးႏုိ႔စို႔ စဥ္တို႔တြင္ သဘာ၀အတုိင္း ထြက္ေလ့ရွိၿပီး ယင္းေဟာ္မုန္းအား ျပင္ပမွ ထုတ္ယူ၍ ေ၀ဒနာရွင္မ်ားတြင္ စမ္းသပ္ သံုးစြဲလ်က္ရွိရာ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားရလ်က္ ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္ ။ ေလ့လာမႈတစ္ခု၌ AN ေ၀ဒနာ ခံစားေနရ သည့္လူနာ ၃၁ ဦးတြင္ Oxytocin္ ေဟာ္မုန္းအား ေပး၍ ရလဒ္အား ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ရာ အစား အစာမ်ားႏွင့္ အ၀လြန္ေနေသာကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပုိင္းမ်ားအား စိုးရိမ္ေၾကာင့္ က်မႈ ေလ်ာ့နည္း သြားေၾကာင္းေတြ႕ခဲ့ရသည္ ။ ဒုတိယ ေလ့လာမႈအရ ယင္းလူနာမ်ားကုိပင္ စိတ္ဆိုးေနသည့္ သူမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းခုိင္းခဲ့ရာ ပို၍ အဆင္ေျပေျပေျဖရွင္းႏုိင္ေၾကာင္းေတြ႕ခဲ့ရသည္ ။

အပိန္ေလး
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal

Pantoprazole ပန္တိုပရာဇိုးလ္

ဆရာ ပံုပါေဆးကို အျမဲေသာက္လို႔ရလားဆရာ။

Pantoprazole (ပန္တိုပရာဇိုးလ္) ေဆးဟာ လူသံုးမ်ားတယ္ ။ Proton pump inhibitors အမ်ိဳးအစားေဆးျဖစ္တယ္ ။ အစာအိမ္ေလနာ ၊ အူသိမ္အစပိုင္းေလနာ ၊ အစာမ်ိဳျပြန္ကေန အစာေျခရည္ အထက္ဆန္တာအတြက္ေပးတယ္ ။ အစာအိမ္က အက္စစ္ရည္ ထြက္တာကို နည္းေစတယ္ ။ ရင္ပူတာ သက္သာေစမယ္ ။ အစာမ်ိဳခက္တာနဲ႔ မျပတ္တမ္း ေခ်ာင္းဆိုးေနတာ အတြက္ပါ ေပးႏိုင္တယ္ ။ ေဆးနာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္ ။ Pantocid 40 နာမည္နဲ႔လည္းလာတယ္ ။

ေဆးဘယ္လိုေပးမလည္း
• Duodenal ulcer အူသိမ္အစပိုင္းေလနာဆိုတာ Helicobacter pylori infection ဗက္တီးရီးယားကေနျဖစ္တယ္။
• Zollinger-Ellison Syndrome ေရာဂါအတြက္လည္းေပးတယ္။ အဲတာက ရွားတဲ့ သရက္ရြက္နဲ႔ အူသိမ္အစပိုင္းမွာ အက်ိတ္ျဖစ္တာ။ အစာေျခရည္ေတြအမ်ားၾကီးထြက္ေစတယ္။
• အူသိမ္အစပိုင္းေလနာအတြက္ 40 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၂-၄ ပါတ္။ Helicobacter pylori infection ေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ ပိုးေသေဆးနဲ႔ပါတြဲေပးရတယ္။
• Gastric ulcer အစာအိမ္ေလနာအတြက္ 40 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၄-၈ ပတ္။
• Reflux oesophagitis အစာေျခရည္အထက္ဆန္လို႔ေရာင္တာတာအတြက္ 40 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၄-၈ ပတ္။
• Zollinger-Ellison Syndrome ေရာဂါအတြက္ 40 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္။
• Gastro-oesophageal reflux disease (GERD) အစာေျခရည္အထက္ဆန္တာအတြက္ 20 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ ၄ ပတ္။ လိုေသးရင္ ေနာက္ထပ္ ၄ ပတ္။

ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈေတြကေတာ့ ေခါင္းကိုက္၊ ဝမ္းပ်က္၊ ပ်ိဳ႕-အန္၊ အာေခါင္ေျခာက္၊ ေသြးျဖဴဥနည္း၊ ေသြးမံႈနည္းတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တာရွည္ (၃ ႏွစ္ၾကာ) ေသာက္ရင္ ဗီတာမင္ ဘီ-၁၂ နည္းေစတတ္တယ္။ အဲတာနည္းရင္ အားနည္းမယ္။ လွ်ာအနာေပါက္မယ္။ ေျခလက္ထံုမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Salpingitis သားအိမ္ျပြန္ေရာင္ျခင္း

ဆရာရွင့္ ကြ်န္မ အသက္ ၂၇ အိမ္ေထာင္သည္ပါ ။ ကေလးေရာ ကိုယ္ဝန္ေရာမ႐ွိပါ။ ဘယ္ဘက္ေပါင္ထိပ္၊ ဆီးခံု ဘယ္ဘက္ထိပ္ကနာလို႔ ေဆးခန္းျပတယ္ ။ ultrasound ႐ိုက္တယ္ အေျဖေတြက အားလံုးေကာင္းပါတယ္ ။ သားဥျပြန္ ေရာင္တယ္ဆိုျပီး ပိုးသတ္ေဆး ၂ ပတ္ေပးပါတယ္။ နာတာသက္သာေအာင္ Dolfenal 500 mg ေပးပါတယ္ ။ ၂ ပတ္ ျပည့္ျပန္ျပ နာေနတာပဲဆရာ ။ ေနာက္တခါလည္း ထပ္ျပပါတယ္ ။ ေရာင္တဲ့အ႐ွိန္ေၾကာင့္နာတာ စိုးရိမ္စရာမ႐ွိဘူးလို႔ပဲ ေျပာပါတယ္ ။ ေဆးေသာက္ေနရင္ သက္သာပါတယ္။ Dolfenal 500 mg ကို ဘယ္ေလာက္ အခ်ိန္အတိုင္း အတာထိ ေသာက္လို႔ရပါသလဲ ဆရာ ။ ေရာင္တဲ့အ႐ွိန္ေၾကာင့္နာတာကေရာ ဘယ္ေလာက္ ၾကာတတ္ပါသလဲဆရာ ။ ေဆးျဖတ္ျပီးလို႔ နာေနတာက တလေလာက္ေတာင္႐ွိပါျပီ ။ ေျဖေပးပါဦး ဆရာ ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ။ သားဥျပြန္ေရာင္တာကို ပိုးသတ္ေဆးတမ်ိဳးတည္းနဲ႔ပဲေပ်ာက္ပါသလားဆရာ။ ဆရာဝန္က ဘာေဆးမွထပ္မေပးလို႔ပါ။ သားဖြားမီးယပ္ အထူးကုနဲ႔ ျပတာပါ။

တစ္ ၃ လံုးနဲ႔ ေယာင္ ၃ လံုးကို သတ္ပံုျပင္လိုက္ပါတယ္။ ေဆာရီး။

Dolfenal 500 mg ဆိုတာ Mefenamic acid ေဆးျဖစ္တယ္။ အဖ်ား-အနာ-အကိုက္ သက္သာေဆး ျဖစ္တယ္ ။ အဆစ္နာ၊ ရာသီလာစဥ္နာ၊ သြားကိုက္၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာနာ၊ ခြဲစိတ္ျပီးနာ ၊ ေခါင္းကိုက္၊ မိုင္ဂရင္း၊ စတာေတြအတြက္ ေပးတယ္။ ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈမ်ား = ဆီးထဲ-ဝမ္းထဲေသြးပါ ၊ ဆီးသြားတဲ့အၾကိမ္နည္း၊ ရင္ပူ၊ အစာမေက်၊ စားခ်င္စိတ္နည္း၊ ဗိုက္ေအာင့္ ၊ ေသြးဖိအားတက္ ၊ အေရျပားယား၊ ခါးနာ၊ ကိုယ္ေရာင္၊ ေသြးထြက္လြယ္၊ အန္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္-က်။

အမ်ိဳးသမီးတိုင္းမွာ သားအိမ္ရဲ႕ ဘယ္နဲ႔ညာမွာ သားအိမ္ျပြန္တစံုစီရွိတယ္။ ပ်မ္းမွ် ၁ဝ စင္တီမီတာ ရွည္ၾကတယ္ ။ သူ႔ေအာက္နား ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ မ်ိဳးဥအိမ္ေလးေတြရွိတယ္။ အပ်ိဳျဖစ္ကတည္းက ေသြးဆံုးတဲ့အခ်ိန္ထိ လစဥ္ မ်ိဳးဥတဥ ထုတ္ေပးေနတယ္။ အိမ္ေထာင္က်လို႔ က်ားသုက္ပိုးက ဗဂ်ိဳင္းနားကေနဝင္လာျပီး အထက္ကိုတက္လာခ်ိန္နဲ႔ မ်ိဳးဥထြက္ခ်ိတန္ကိုက္ရင္ မ်ိဳးဥဟာ သားအိမ္ျပြန္ ေဘးအဆံုးေပါက္ကေနတဆင့္ ျပြန္ထဲဝင္လာျပီး ျပြန္ရဲ႕ အဖ်ားပိုင္း သံုးပံုတပံုေနရာေလာက္ မွာ ေပါင္းဆံုၾကတယ္ ။

သားအိမ္ျပြန္ေရာင္တာကို Salpingitis လို႔ေခၚတယ္။ ပိုးဝင္လို႔ျဖစ္တယ္။ ဗဂ်ိဳင္းနား ေခၚ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန အထက္ တက္လာျပီး သားအိမ္၊ ေနာက္တဆင့္ သားအိမ္ျပြန္ဆီေရာက္ လာတာျဖစ္တယ္ ။ တဖက္တည္းျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ဖက္လံုးျဖစ္ျဖစ္ ေရာင္ႏိုင္တယ္။ သားသမီးမရႏိုင္ေသးသူေတြမွာ ဒီအေၾကာင္းခံေၾကာင့္ျဖစ္တာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။

ဆီးစပ္နာျပီး ဖ်ားတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြ သားအိမ္ျပြန္ေရာင္လို႔ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တဖက္ခ်င္းျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ အပ်ိဳေတြမွာျဖစ္တာ အလြန္ရွားတယ္။ ကေလးေမြးျပီးခ်ိန္၊ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ျပီးခ်ိန္၊ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ျပီးခ်ိန္၊ ကိုယ္ဝန္တားပစၥည္းထဲ့ျပီးခ်ိန္၊ မီးယပ္ေရာဂါတခုခု ခြဲစိတ္ျပီးခ်ိန္ေတြမွာ ျဖစ္တတ္တယ္။

အမ်ားအားျဖင့္ ဂႏိုးရီးယားေခၚ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ပိုး Gonococci ကေန ျဖစ္တယ္။ chlamydia, mycoplasma, staphylococci and streptococci ပိုးေတြကေနလည္း ျဖစ္တယ္။

ျဖစ္ရင္ ဆီးစပ္ေနရာနာမယ္။ တဖက္-ႏွစ္ဖက္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဖ်ားႏိုင္တယ္။ ေခြ်းထြက္မယ္။ ခ်မ္းမယ္။ ေမြးလမ္းက တခုခု ဆင္းခ်င္ဆင္းမယ္ ။

အူအတက္ေရာင္တာ၊ သားအိမ္ျပင္ပသေႏၶတည္တာ၊ မ်ိဳးဥအိမ္အလံုးနဲ႔ Endometriosis ေခၚ သားအိမ္ေရာဂါေတြကိုလည္း စဥ္းစားရမယ္ ။

ေဆးရံုတက္ကုသရႏိုင္တယ္။ ပိုးေသေဆးခ်က္ခ်င္းေပးရမယ္။ ေဆးေျပာင္းေပးဘို႔လိုရင္ ေျပာင္းရတယ္။ အနာသက္သာေဆးလိုမယ္။ ျပည္တည္မွသာ ခြဲစိတ္ဘို႔လိုမယ္။ gonorrhoea နဲ႔ chlamydia ပိုးျဖစ္လို႔ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တာျဖစ္ရင္ ခင္ပြန္းကိုပါ ပိုးေသေဆးေပးရမယ္။

ေဆးေသခ်ာမကုသရင္ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တာေတြရွိလာမယ္။ Pelvic inflammatory disease (PID) ေခၚ တင္ပါးဆံုးတြင္း အဂၤါေတြေရာင္ျခင္းက ဆိုးတယ္။ ေဆးကုတာေစာရင္ ကေလးမရမျဖစ္ေစပါ။ သားအိမ္ျပြန္ ပိတ္မပိတ္ ေသခ်ာေအာင္ hysterosalpingogram (HSG) ရိုက္ရမယ္။ နာတာရွည္ျဖစ္ရင္ အမာရြတ္ျဖစ္စဥ္ ကေန တြယ္ကပ္မႈေၾကာင့္ ျပြန္ပိတ္မယ္။ နာတာရွည္ျဖစ္ရင္ ဆီးစပ္ေနရာ နာေနမယ္။ အတူေနစဥ္မွာ မနာသင့္ပဲနာမယ္။ ဗဂ်ိဳင္းနားက တခုခုဆင္းမယ္။ က်န္းမာေရးမေကာင္းျဖစ္ေနမယ္။ ကေလးမရႏိုင္ျဖစ္မယ္။

Pelvic inflammatory disease (PID) တင္ပါးဆံုတြင္းေရာင္ရမ္းျခင္းေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2015/07/pelvic-inflammatory-disease-pid.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

လွခ်င္သူမ်ား အတြက္ ပါ

သင့္ အသားအေရက သင့္အေၾကာင္းကို ေျပာျပႏိုင္ ပါတယ္။ သင့္ အသားအေရကို ၾကည့္ၿပီး သင္ ေရဓာတ္ ျပည့္ဝရဲ႕လား၊ အစားအေသာက္ကို အာဟာရ ညီၫြတ္ေအာင္ စားရဲ႕လား၊ ေနေရာင္ျခည္ဒဏ္ မခံရေအာင္ ေရွာင္ရဲ႕လား စတဲ့ အခ်က္ေတြကို သင့္ အသားအေရကို ၾကည့္ၿပီး သိရွိႏိုင္ပါတယ္။ အေရျပား ဆရာဝန္က သင့္ အသားအေရကို ၾကည့္႐ႈ စစ္ေဆးၿပီး အခ်ိန္ တစ္မိနစ္၊ ႏွစ္မိနစ္ အတြင္းမွာပဲ သင့္ က်န္းမာေရး အေျခအေနကိုပါ မွန္းဆႏိုင္ပါတယ္။

အေရျပား က်န္းမာေရးဟာ ခႏၶာကိုယ္ အတြက္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္စြာ ေနထိုင္မႈ ရွိ၊ မရွိ ဆိုတဲ့ အခ်က္အေပၚမွာ အမ်ားႀကီး မူတည္ေနလို႔ပါ။ သင့္ အသားအေရ က်န္းမာ လွပေရး အတြက္ မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို လမ္းၫႊန္ ေဖာ္ျပလိုက္ ရပါတယ္။

(၁) မိတ္ကပ္မ်ား ႏွင့္ ဘယ္ေသာအခါမွ မအိပ္သင့္ပါ

မိတ္ကပ္ လိမ္းျခယ္ ထားတဲ့ မ်က္ႏွာကို သန္႔စင္ ေဆးေၾကာတာမ်ဳိး မလုပ္ဘဲ အိပ္စက္တာက အဖုအပိမ့္ ေပါက္တာနဲ႔ နီျမန္းတာေတြကို ျဖစ္ေစၿပီး အခ်ိန္ ၾကာလာတဲ့ အခါမွာ အသားအေရကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ ပါတယ္။ မိတ္ကပ္ အၾကြင္းအက်န္ ေတြေၾကာင့္ ေခြၽးေပါက္ ပိတ္တာ၊ အေရျပား ေရာင္ရမ္းတာနဲ႔ ပ်က္စီးတာေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ညအိပ္ရာ မဝင္ခင္မွာ အေရျပားကို ႏူးညံ့တဲ့ ဆပ္ျပာနဲ႔ ေဆးေၾကာ သန္႔စင္ ေပးပါ။

(၂) တာရွည္ ခံေအာင္ ျပဳျပင္ထားေသာ အစာမ်ားကို ေလွ်ာ႕စားပါ

တာရွည္ခံေအာင္ ျပဳျပင္ထားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြက သၾကား၊ ဆား၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီၫြတ္တဲ့ အဆီနဲ႔ ျပဳျပင္ထားတဲ့ ေကာက္ႏွံစာေတြနဲ႔ ျပည့္ေနပါတယ္။ ဒီအရာေတြကို စားသံုးလိုက္လို႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲ ေရာက္သြားခ်ိန္မွာ အေရျပားရဲ႕ က်န္းမာေရးကို ေကာင္းက်ဳိး မေပးႏိုင္ပါဘူး။ ျပဳျပင္ထားတဲ့ အစာေတြ စားမယ့္ အစား သစ္သီးဝလံ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အခြံ ခြၽတ္မထားတဲ့ ေကာက္ႏွံစာေတြကို စားေပးမွသာ ဗီတာမင္၊ သတၱဳဓာတ္ နဲ႔ တျခား မရွိမျဖစ္ အာဟာရ ဓာတ္ေတြ ရရွိၿပီး အသားအေရ နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ကို က်န္းမာေစ ပါတယ္။

(၃) ေကာင္းေသာ အဆီကို စားပါ

အိုမီဂါသရီး ဖက္တီးအက္စစ္ ဆိုတဲ့ အဆီကေတာ့ က်န္းမာေရး အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကို ေပးစြမ္းႏိုင္တာေၾကာင့္ အသားအေရကို က်န္းမာ လွပေစ ပါတယ္။ ငါးနဲ႔ ငါးအဆီ ပါဝင္တဲ့ အစာေတြကို စားတာက အသားအေရကို က်န္းမာ လွပေစ ပါတယ္။ သံလြင္ဆီကလည္း ေကာင္းတဲ့ အဆီ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဟင္းလ်ာေတြကို ခ်က္ျပဳတ္တဲ့ အခါမွာ ထည့္သံုးသင့္ ပါတယ္။

(၄) ေဆာ္ဒါ အခ်ဳိရည္ႏွင့္ အျခား အခ်ဳိရည္မ်ားကို ေရွာင္ပါ

ေဆာ္ဒါနဲ႔ တျခား အခ်ဳိရည္ေတြမွာ ကယ္လိုရီ ပါဝင္မႈ မ်ားတာေၾကာင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေစႏိုင္သလို အေရျပားကိုပါ ႏြမ္းနယ္ေစ ပါတယ္။ ေရကို အလံုအေလာက္ ေသာက္ၿပီး ေရဓာတ္ ျပည့္ဝေအာင္ ေနတာက အသားအေရကို က်န္းမာ လွပေစ ပါတယ္။

(၅) အလွကုန္ ပစၥည္းမ်ား အတြက္ ေငြမ်ားစြာ မျဖဳန္းသင့္ပါ

ႏုပ်ဳိ လွပဖို႔ အတြက္ ေစ်းကြက္ထဲမွာ အသားအေရထိန္း ပစၥည္းေတြ မ်ဳိးစံု ရွိေနပါတယ္။ ေစ်းႀကီးတိုင္း ေကာင္းတယ္ ထင္ၿပီး အမ်ားႀကီး ေလွ်ာက္ မဝယ္ပါနဲ႔။ သင့္ အသားအေရ အမ်ဳိးအစားကို ကြၽမ္းက်င္သူနဲ႔ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးၿပီး သင့္ အသားအေရ အမ်ဳိးအစားနဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ အသားအေရထိန္း ပစၥည္းကိုသာ ေရြးဝယ္ပါ။

(၆) ဘယ္ေသာအခါမွ ေနပူဆာ မလႈံသင့္ပါ

ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္နဲ႔ ထိေတြ႕မႈေၾကာင့္ အေရျပား ကင္ဆာနဲ႔ အရြယ္ မတိုင္ခင္ အိုမင္း ရင့္ေရာ္မႈ တို႔ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနေရာင္ျခည္ ဒဏ္ကို အလြန္အမင္း မခံယူပါနဲ႔။ အျပင္ သြားတိုင္း ေနကာခရင္မ္ကို လိမ္းၿပီးမွ အျပင္သြားပါ။ တစ္ႏွစ္မွာ တစ္ႀကိမ္ ဦးေခါင္းမွ ေျခဖ်ား အထိ အေရျပားကို စမ္းသပ္ စစ္ေဆးပါ။

(၇) ဝက္ၿခံႏွင့္ မ်က္ႏွာေပၚက အျပစ္ အနာအဆာ မ်ားကို လက္ျဖင့္ မထိရပါ

မ်က္ႏွာေပၚက အဖုေတြကို လက္နဲ႔ ပြတ္သပ္ ထိေတြ႕တာေၾကာင့္ အဖုအပိမ့္ေတြကို ပို ဆိုးေစၿပီး အနာက်က္ သြားခ်ိန္မွာ အမာရြတ္ ထင္က်န္ေစ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မ်က္ႏွာေပၚမွာ ဝက္ၿခံနဲ႔ အဖုအပိမ့္ေတြ ရွိေနရင္ အေရျပား အထူးကု ဆရာဝန္ ၫႊန္ၾကားတဲ့ ဝက္ၿခံေပ်ာက္ေဆးကို သံုးသင့္ပါတယ္။

(၈) ေရ အျမန္ခ်ဳိးၿပီး အစိုဓာတ္ ထိန္းပါ

ေရကို အခ်ိန္ အၾကာႀကီး ခ်ဳိးတာနဲ႔ ေရပူနဲ႔ ခ်ဳိးတာေတြဟာ အေရျပားကို ေရဓာတ္ ခန္းေျခာက္ေစ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္တိုတို အတြင္း ေရခ်ဳိးၿပီး အစိုဓာတ္ ရွိေနေအာင္ အစိုဓာတ္ထိန္း ခရင္မ္ကို လိမ္းေပးသင့္ ပါတယ္။

(၉) ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို အၿမဲ ထိန္းပါ

အေရျပားက က်ဳံ႕ႏိုင္၊ ဆန္႔ႏိုင္စြမ္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က အလြန္အမင္း တက္သြားခ်ိန္မွာ အေရျပားကို ဆြဲဆန္႔ လိုက္သလို ျဖစ္ေစတာေၾကာင့္ အေရျပားမွာ အေၾကာျပတ္ရာေတြ ျဖစ္က်န္ခဲ့တတ္ ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဆိုရင္ ဗိုက္ပူ လာတာေၾကာင့္ အေၾကာျပတ္ရာ အျဖစ္မ်ား ပါတယ္။ အလားတူ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မၾကာခဏ ျမင့္တက္တာ နဲ႔ ႐ုတ္တရက္ ျပန္က်တာ ေတြေၾကာင့္ မ်က္ႏွာ အေရျပားရဲ႕ တင္းအား ေလ်ာ့က်ၿပီး အိုမင္းတယ္လို႔ ထင္ရေစ ပါတယ္။

(၁ဝ) ကိုယ့္ ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈ ရွိပါ

ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ လွတယ္ ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္မႈကို ထားရွိ ေပးပါ။ ယံုၾကည္မႈေၾကာင့္ သင့္ အလွက ပိုေတာက္ပ ေနပါလိမ့္မယ္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

ေက်ာက္ကပ္က်န္းမာေရး

ေက်ာက္ကပ္ သည္ ခႏၶာကိုယ္ တြင္ ညာဘက္ ႏွင့္ ဘယ္ဘက္ ႏွစ္ဘက္စလံုးတြင္ ရွိေသာ　စံုတြဲ အဂၤါမ်ား ထဲမွ တစ္စံု ျဖစ္သည္။ ေက်ာက္ကပ္တစ္လံုး ႏွင့္လည္း အသက္ရွင္သန္ႏိုင္သည္။ ေက်ာက္ကပ္တို႔သည္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ခႏၶာကိုယ္ရွိ ေက်ာရိုးရွိ ခါးေနရာ၌ ေဘးတစ္ဖက္ တစ္ခ်က္စီတြင္ ေနရာယူ ထားၾကသည္။

ေက်ာက္ကပ္ တစ္လံုးစီသည္ ပဲႀကီးေစ႔ ပံုသ႑ာန္ ရွိသည္။ ၄င္းတို႔သည္ ေဒါင္လိုက္ အေနအထားျဖင့္ ေက်ာရိုးႏွင့္ အၿပိဳင္ ရွိေနၾကသည္။ အတြင္းဖက္သည္ ပဲႀကီးေစ႔၏ အခြက္ ကဲ႔သို႔ ျဖစ္ၿပီး အျပင္ဖက္သည္ ပဲႀကီးေစ႔၏ အခံုးကဲ႔သို႔ ျဖစ္သည္။ အတြင္းဘက္၏ အလယ္တြင္ ေက်ာက္ကပ္၏ ရိုးတံ အညွာရွိသည္။ ၄င္း အညွာအတြင္းမွ ေက်ာက္ကပ္ေသြးလႊတ္ေၾကာ ၊ ေသြးျပန္ေၾကာ ႏွင့္ ဆီးပို႔ျပြန္တို႔ ျဖတ္သန္းသြားၾကသည္။

ဆီးပို႔ ျပြန္မွ တဆင့္ ေက်ာက္ကပ္မွ စြန္႔ထုတ္ေသာ ဆီးမ်ားကို ဆီးအိမ္ အတြင္းသို႔ ေရာက္ေစသည္။ ေက်ာက္ကပ္တစ္လံုး စီသည္ အလ်ား ၁၀ စင္တီမီတာ ခန္႔ ၊ အနံ ၅ စင္တီမီတာခန္႔ ႏွင့္ အထူ ၂.၅ စင္တီမီတာ ခန္႔ စီရွိၾကသည္။ ေက်ာက္ကပ္တစ္လံုး စီကို အကၤ်ီဝတ္ သကဲ႔သို႔ အခြံတစ္ခုျဖင့္ ဖံုးအုပ္ထားသည္။ ၄င္း အခြံေပၚ ပတ္ပတ္လည္တြင္ အဆီလႊာ တစ္လႊာျဖင့္ ထပ္မံ ဖံုးအုပ္ထားပါသည္။ ညာဘက္ ေက်ာက္ကပ္သည္ ဘယ္ဘက္ ေက်ာက္ကပ္ထက္ အနည္းငယ္ ပို၍ နိမ္႔သည္။

ေက်ာက္ကပ္တို႔ ၏ လုပ္ငန္း တာဝန္မ်ား .....

၁။ ေက်ာက္ကပ္တို႔သည္ ခႏၶာကိုယ္၏ အညစ္အေၾကးစြန္႔ စက္မ်ား ျဖစ္သည္ႏွင့္ အညီ မလိုအပ္သည့္ အညစ္အေၾကး မ်ားကို စြန္႔ထုတ္ေပးသည္။ အညစ္အေၾကး မ်ားမွာ ကိုယ္ခႏၶာ ေနရာ ေပါင္းစံုမွ ျဖစ္သည္။ ခႏၶာကိုယ္ ဇီဝ ျဖစ္စဥ္မ်ားမွ ထြက္လာေသာ အညစ္အေၾကးမ်ား၊ ျပင္ပမွ စားေသာက္ေသာ ဆိုးေဆးမ်ား၊ ေဆးမ်ား၊ ပိုလွ်ံေနေသာ ေရႏွင့္ အျခား ဓါတ္သတၱဳမ်ားကို စြန္႔ထုတ္ေပးသည္။

ထို႔ျပင္ ခႏၶာကိုယ္၏ လိုအပ္ခ်က္ အေပၚမူတည္၍ ၄င္း စြန္႔ပစ္ ပစၥည္းမ်ားထဲမွ လိုအပ္သည့္ ပစၥည္းမ်ားကို ျပန္လည္ စစ္ယူထားေပးသည္။ ဥပမာ အေနျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ေရဓါတ္ ခန္းေျခာက္ေနလွ်င္ ေရကို စုပ္ယူ ထိန္းသိမ္းေပးသည္။ အခ်ဳိဓါတ္ ၊ အသားဓါတ္ ႏွင့္ ထံုးဓါတ္ တို႔ကိုလည္း လိုအပ္လွ်င္ လိုအပ္သလို စုပ္ယူျခင္း ၊ စြန္႔ထုတ္ျခင္း ျပဳျခင္းအားျဖင့္ ခႏၵာကိုယ္၏ လိုအပ္ခ်က္ မ်ားကို ထိန္းညွိေပးသည္။

၂။ ခႏၶာကိုယ္၏ေသြးဖိအားႏွင့္ ေသြးပမာဏ ကိုလည္း ထိန္းညွိေပးသည္။

၃။ အငန္ဓါတ္ကို စြန္႔ထုတ္ျခင္းျဖင့္ အရည္ပမာဏ ထုထည္ကို ထိန္း၍ အရည္ကို စြန္႔ထုတ္ျခင္းျဖင့္ အရည္တြင္ အငန္ဓါတ္ ေပ်ာ္ဝင္မႈအားကို ထိန္းသည္။

၄။ ခႏၶာကိုယ္၏ အခ်ဥ္ဓါတ္(Acid) ႏွင့္ အခါးဓါတ္(Base) တို႔ကို ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ညီမွ် ေအာင္ ထိန္းေပးသည္။

၅။ ခႏၶာကိုယ္၏ ေသြးဆဲလ္ မ်ား တည္ေဆာက္ရာတြင္ သံုးေသာ ေဟာ္မုန္းဓါတ္ တစ္မ်ဳိးကိုလည္း ထုတ္ေပးသည္။

၆။ ေသြးတြင္း ထံုးဓါတ္ကို ထိန္းညွိရာတြင္လည္း ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။


အာေရာဂ်ံ ပရမံ လာဘံ၊ က်န္းမာျခင္း သည္ လာဘ္တစ္ပါး ခႏၶာကိုယ္ အသီးသီး ပိုင္ဆိုင္ထားၾကေသာ အားလံုးေသာ သတၱဝါမ်ား က်န္းမာ၍ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ခ်မ္းသာ သူမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ။ မိမိ က်န္းမာသကဲ႔သို႔ လူတိုင္း က်န္းမာေအာင္ ကူညီႏိုင္ၾကပါေစ။ ေနမေကာင္းသူမ်ားကို ေစတနာျဖင့္ ျပဳစုႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

နံနက္ခင္း ေနေရာင္ျခည္က ကိုယ္ခႏၶာ က်စ္လ်စ္လွပေစႏိုင္

နံနက္ေစာေစာမွာ ေနရဲ႕ အလင္းေရာင္္နဲ႔ ထိေတြ႕ျခင္းဟာ ကိုယ္ခႏၶာ က်စ္လ်စ္ လွပေစေၾကာင္း ေလ့လာမႈ တစ္ရပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္ ။ နံနက္ခင္းအခ်ိန္မွာအလင္းေရာင္နဲ႔ ထိေတြ႕တဲ့ ႀကိမ္ေရ ၊ ပမာဏနဲ႔ အခ်ိန္ကာလဟာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ ဆက္စပ္ေနေၾကာင္းကို ေဖာ္ထုတ္ ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္ ။

ေလ့လာမႈေခါင္းေဆာင္ Phyllis Zee က ““အလင္းေရာင္ဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ကိုယ္တြင္း ဇီ၀နာရီကို ခ်ိန္ညိႇအေပးႏိုင္ဆံုး ၫႊန္းကိန္းျဖစ္ပါတယ္ ။ အလင္းေရာင္နဲ႔ ထိေတြ႕ ျခင္းဟာ ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ ဇီ၀ျဖစ္ပ်က္မႈေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္ ။ မနက္ခင္းေနေရာင္ျခည္နဲ႔ ထိေတြ႕ ျခင္းဟာ စြမ္းအင္လိုအပ္မႈနဲ႔ သံုးစြဲမႈေတြကိုပါ ညီမွ်ေစပါတာေၾကာင့္ မနက္ခင္းအလင္းေရာင္နဲ႔ မိနစ္ ၂၀မွ နာရီ၀က္ေလာက္ ထိေတြ႕ေပးျခင္းဟာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္အၫႊန္းကိန္းကို ပုံမွန္အေျခအေနမွာ ရွိေနေစပါတယ္””လို႔ ရွင္းျပထားပါတယ္။

မနက္ခင္းအလင္းေရာင္နဲ႔ ထိေတြ႕မႈမရွိဘဲ အိပ္စက္ေနသူမ်ားအဖို႔ ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ ဇီ၀နာရီကို ခ်ိန္ကိုက္ညီေစျခင္း (synchronize) မျဖစ္ေတာ့ဘဲ အ၀လြန္လာႏိုင္ေၾကာင္း Phyllis Zee က သံုးသပ္ထားပါတယ္။

ဒီေလ့လာမႈကို Journal PLOS ONE မွာေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သက္ႏွင္း
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal

"အသီးမွာသရက္"

သရက္သီးဆိုတဲ့ သစ္သီးဟာ မႀကိဳက္တဲ့သူ အလြန္ရွားပါးၿပီး အ ေနာက္ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ သစ္သီးတို႔ ရဲ႕ဘုရင္လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ သရက္ သီးမွာ ဗီတာမင္ေအနဲ႔စီအျပင္ သတၴဳ ဓာတ္ေတြျဖစ္တဲ့ ေဖာ့စဖရပ္၊ ကယ္

လစီယမ္နဲ႔ ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ေတြလဲ ျြကယ္ဝစြာပါဝင္ပါတယ္။ သရက္သီး ကိုေပါမ်ားစြာစိုက္ပ်ိဳးထြက္ရွိတဲ့ ေဒသေတြကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ မေလးရွား၊ အိႏၵိယ၊ ထိုင္းနဲ႔အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သရက္သီးရဲ႕က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ေပးမႈေလးေတြကို ေဖာ္ ျပေပးပါ့မယ္။
၁။ အဆီနဲ႔ေသြးအခ်ိဳဓာတ္ကို ထိန္း ညွိေပးပါတယ္။ ေလ့လာမႈေတြအရ သရက္သီးမွာ ဇီဝလႈပ္ရွားမႈျဖစ္စဥ္ ေတြကို ျမန္ဆန္ေစတဲ့ သဘာဝပစၥည္း ေတြ ပါဝင္ေနပါတယ္။ သရက္သီးဟာ အဆီက်ေဆးေတြမွာ

ပါဝင္တဲ့အာနိ သင္နဲ႔ အလားတူပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး သရက္သီးဟာ leptin ေဟာ္မုန္း ေတြကိုနည္းပါးေစတဲ့အတြက္အဆီ ေတြဇီဝျဖစ္ပ်က္မႈျဖစ္စဥ္ေပၚ ေပါက္ျခင္းကိုေႏွးေကြးေစတာျဖစ္ပါ တယ္။

အစာစားခ်င္စိတ္ကိုလည္း နည္းပါးေစပါတယ္။ေနာက္ၿပီး ေသြး တြင္းဂလူးကို႔စ္ေတြကိုလည္း ထိန္းညႇိ ေပးႏိုင္ပါတယ္။
၂။ သရက္သီးမွာ ပိုတက္ဆီယမ္ ပါဝင္မႈမ်ားျပားတဲ့အတြက္ ႏွလံုးခုန္ သံစည္းခ်က္ကိုထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ၿပီး ေသြး ေပါင္ခ်ိန္ကို ထိန္းထားေပးပါတယ္။
၃။ ကင္ဆာေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ လတ္လတ္ဆတ္ ဆတ္သရက္သီးေတြမွာပါဝင္တဲ့ ေပၚလီဖီေနာ္ဟာ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြ ကို သတ္ပစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ေရာင္ရမ္းမႈျဖစ္စဥ္ ေတြကို

တားဆီးေပးႏိုင္တဲ့ ဓာတ္တိုး ဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြ ပါဝင္ေနတဲ့အ တြက္ ေသြးကင္ဆာ၊ဆီးက်ိတ္ကင္ ဆာနဲ႔ အူမႀကီးကင္ဆာေတြကို ကာ ကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
၄။ ခုခံအားစနစ္ကို ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္ပါ တယ္။ ဗီတာမင္စီနဲ႔ ဗီတာမင္ေအေတြ ပါဝင္မႈ ျမင့္မားတဲ့အတြက္ ခုခံအား စနစ္ကို ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါ တယ္။
၅။ သရက္သီးမွာပါဝင္တဲ့ အမွ်င္ ဓာတ္ေတြ၊ အင္ဇိုင္းေတြဟာ အစာ ေျချခင္းကို ျမန္ဆန္ေစၿပီး ကိုယ္ခႏၶာ အပူခ်ိန္ကိုလည္း မွ်တေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလိုပူျပင္းေနတဲ့ အခ်ိန္ မွာသရက္သီးေဖ်ာ္ရည္ ေအးေအး ေလး

ေသာက္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ သရက္သီးစိမ္းကေတာ့ ေနပူေလာင္ ျခင္းကို တားဆီးေပးႏိုင္ပါတယ္။
၆။သရက္သီးမွာ ဗီတာမင္ B6 ပါဝင္ မႈကအာ႐ံုေၾကာေတြကေန ဦးေႏွာက္ ကို ပို႔ေဆာင္ေပးတဲ့စနစ္ကို ပိုမိုလွ်င္ ျမန္ေစပါတယ္။
၇။ သရက္သီးမွာပါဝင္တဲ့ သတၴဳ ဓာတ္ေတြဟာ ေသြးနီဥဆဲလ္ေတြ ထုတ္လုပ္မႈကိုျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္ ပါတယ္။

သန္႕စင္
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal

Digoxin ဒိုင္ေဂါက္ဇင္

ဆရာခင္ဗ်ာ Digxoin ကို က်ေနာ္အေမအတြက္ ဆရာဝန္က ၫႊန္းပါတယ္ ။ ေဆးအာနိသင္ႏွင့္ တစ္ကြ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ၊ မည္သို႔အသံုးဝင္ပံုတို႔ကို ႐ွင္းလင္းေျပာၾကားေစလိုပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ က်ေနာ္အေမ၏ အသက္မွ ၄၆ ႏွစ္ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

ဒိုင္ေဂါက္ဇင္ဟာ ႏွလံုးေရာဂါအတြက္ေဆးျဖစ္တယ္။ အပင္တမ်ိဳးကေနထုတ္ယူတယ္။ ႏွလံုးခုန္တာ အားေကာင္းေစမယ္။ စည္းဝါးမွန္ခုန္ေစမယ္။ heart failure ႏွလံုးအလုပ္ႏိုင္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္တာ အတြက္လည္းေပးတယ္ ။ atrial fibrillation ေခၚ ႏွလံုးခုန္မူမမွန္တာအတြက္လည္းေပးတယ္။
ေဆးျပား 500 - 750 mcg ေပးရင္ နာရီဝက္ကေန ၂ နာရီအတြင္းသက္သာလာမယ္။ ေဆးစြမ္းက ၆ နာရီခံတယ္။ 125 - 375 mcg ဆက္ေပးမယ္။

ေဆးေတာင့္ 400 - 600 mcg ေပးရင္ နာရီဝက္ကေန ၂ နာရီအတြင္းသက္သာလာမယ္။ ေဆးစြမ္းက ၆ နာရီခံတယ္။ 100 - 300 mcg ဆက္ေပးမယ္။

ထိုးေဆး 400 - 600 mcg ေပးရင္ ၅-၃ဝ မိနစ္မွာေဆးစြမ္းျပမယ္။ ၁-၄ နာရီခံတယ္။ 100 - 300 mcg ဆက္ေပးမယ္။

ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈမ်ား = ပ်ိဳ႕-အန္၊ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းကိုသက္ေရာက္ျခင္း၊ ဝမ္းထဲေသြးပါျခင္း၊ မ်က္စိေဝဝါးျခင္း၊ စိတ္ရႈပ္ေထြးျခင္း၊ ဝမ္းေလွ်ာ၊ အားနည္း၊ ေယာက္်ားရင္သားၾကီးျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္၊ စိုးရိမ္စိတ္။

ဒီေဆးကိုသံုးေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာပါျပီ။ စိတ္ခ်ရတယ္လို႔ေျပာႏိုင္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ဘယ္မွာေနေန ႏွလံုးေရာဂါကင္းေဝးၾကပါေစ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Osteoarthritis အရိုး-အဆစ္နာေရာဂါ

၁။ ကြ်န္ေတာ့္အေမ အသက္ ၆၇ ႏွစ္ ရွိပါၿပီ။ ႕႕႕႕႕ ၿမိဳ႕နယ္မွာ ေနထုိင္ပါတယ္။ အေမ့ရဲ႕ ညာဘက္ဒူးက လမ္းေလွ်ာက္ရင္ နာနာေနလုိ႔ပါ။ တလေလာက္ရွိပါၿပီ။ ဒူးအေကြးအဆန္႔ လုပ္တုိင္း ဒူးအတြင္းထဲ တင္းၿပီး နာလာတယ္ ။ ဒီၾကားထဲ လမ္းေလွ်ာက္တာ အဆင္မေျပလုိ႔ တခါ ေခ်ာ္လဲဖူးပါတယ္။ အထုိင္၊ အထလုပ္ရင္ သိပ္အဆင္မေျပဘူး။ ဒူးေနရာက နည္းနည္းလည္း ေယာင္ေနပါတယ္။ အခုလိမ္းေဆးအခ်ိဳ႕လိမ္းေပမယ့္ သိပ္မသက္သာပါဘူး။ ရုိးရာနည္းျဖစ္တဲ့ ရဲယုိရြက္ကုိ ၾကပ္စည္းေပးရတယ္ဆုိလုိ႔ စမ္းၾကည့္ေပမယ့္ သိပ္မသက္သာပါဘူး။ ေဆးခန္းလည္း မျပၾကည့္ရေသးပါဘူးခင္ဗ်။ အဲဒါဘယ္လုိေဆးေတြလိမ္းဖုိ႔၊ ေသာက္ဖုိ႔လုိမလဲ လမ္းညႊန္ေပးပါဆရာ။ ေနာက္ၿပီး အေမကအာရုံေၾကာ အားနည္းေတာ့ အခု ဒူးနာတာနဲ႔ဆက္စပ္ေနမလား။ ဒီလုိနာက်င္တာက ဘယ္လုိေရာဂါ ျဖစ္ႏုိင္ပါသလဲ သိခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

၂။ လူနာက အမ်ိဳးသမီးအိမ္ေထာင္သည္သား ၂ ေယာက္ရွိ၊ အသက္ ၄၃ နွစ္ရွိပါျပီ။ အသက္ ၃ဝ ေက်ာ္ ေလာက္မွာ ေသြးဆုံးခဲ့ပါတယ္။ ဒူးနာေရာဂါျဖစ္ေနတာ ၅ နွစ္ေလာက္ရွိေနပါျပီ။ ေဆးခန္းမ်ိဳးစုံ အနွိပ္သည္မ်ိဳးစုံျပေတာ့လဲ မသက္သာပါဘူးဆရာ။ အခုလက္ရွိျပေနတဲ့ ဗမာေဆးခန္းက ေျပာတာက ေသြးဆုံးကုိင္တယ္လုိ့ ေျပာတာပဲဆရာ။ ေသြးဆုံးကုိင္လုိ႔ဒူးနာတာျဖစ္နုိင္လား။ ေသြးဆုံးကုိင္တယ္ဆုိတာ ဘယ္လုိေရာဂါမ်ိဳးလဲဆရာ။ လမ္းေလ်ာက္မ်ားရင္ျဖစ္ျဖစ္ အလုပ္လုပ္တာပင္ပန္းရင္ျဖစ္ျဖစ္ လမ္းဆက္မေလ်ာက္နုိင္ေလာက္ေအာင္နာတယ္။ ဒူးနာတာသက္သာရန္အတြက္ရယ္ ေသြးဆုံးကုိင္တာအတြက္ကုိ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ေဆးပညာေလးေတြကုိ ညႊန္ႀကားေပးပါဆရာ။

၃။ ဒူးနာတာနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေမးခ်င္လို႔ပါရွင္။ က်မကအသက္ ၄၄ ႏွစ္ပါ။ သားအိမ္ထုတ္ထားတာ ၁ ႏွစ္ရွိပါျပီ။ ဒူးနာတာက ၆ လေလာက္ရွိပါျပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့တလေက်ာ္ေလာက္က ေခြက်ဖူးျပီးထဲက ပိုနာလာ ပါတယ္ ။ အရင္က ေဆးခန္းသြားျပီး ေဆးထိုးေဆးစားလိုက္ရင္ ေကာင္းသြားပါတယ္။ ဒီတခါမသက္သာေတာ့ပါ။ ဒူးေရာင္ျပီး ဒူးေခါင္းေရွ႕မွာ အသားေတြ ေရာင္ျပီး ဘုသီးႀကီးလိုမ်ိဳးျဖစ္ေနပါတယ္ ။ ထိုင္ထ လမ္းေလွ်ာက္အရမ္းနာပါတယ္။ ေပါင္ခ်ိန္က ၁၉ဝ ပါ။ စိတ္ဓါတ္ အရမ္းက်ေနပါတယ္ဆရာ။ ကုလို႔ရႏိုင္ပါ့မလားသိပါရေစဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

၄။ ကၽြန္မ အသက္ ၃၇ ႏွစ္ ကေလး ၂ ေယာက္ရွိပါတယ္။ အေလးခ်ိန္ ၁၆ဝပါ။ ပိန္ခ်င္လို႔ ကန္ေတာ္ႀကီးကို ပတ္ေျပးတာ ၃ ရက္ပါ။ အိမ္မွာ နားၿပီး ၁ ပတ္အၾကာမွာ ဒူးစနာပါတယ္။ ဒူးနာက မေပ်ာက္ေသးပါ။ မလႈပ္ပဲေနရင္ အနည္းငယ္ သက္သာၿပီး နဲနဲလႈပ္တာနဲ႔ျပန္ျပန္နာတတ္ပါတယ္။ ဆရာကို Nov'14 တုန္းကလဲေမးဖူးပါတယ္ ။ ဆရာဝန္ကလဲ diclo ၃ ရက္ထိုးေပးပါတယ္ဆရာ။ သက္သာၿပီး လမ္းျပန္ေလ်ာက္ေတာ့ ျပန္နာပါတယ္။ ဓာတ္မွန္ရိုက္ၾကည့္ဖို႔ေရာ လိုပါသလား။ ဒါမွမဟုတ္ အရိုးဆရာဝန္နဲ႔ပဲ ျပန္ျပရမလားဆရာ။ ၃ လနီးပါရွိပါၿပီဆရာရွင့္။ တရုတ္ေဆးစည္းေတာ့ အေရျပားက အရက္တို႔ အရက္ျပန္တို႔နဲ႔ မတည့္ေတာ့ အလာဂ်ီျဖစ္လို႔ ဆက္မလုပ္ေတာ့ပါ။

၅။ ကၽြန္မ အသက္က ၃၄ နွစ္ရွိပါျပီ။ လက္ေကာက္ဝတ္နား နာေနတာ ၉ လပိုင္း ၂ဝ၁၃ ကတည္းက ေဆးထိုး ေဆးစားခဲ့ပါတယ္။ တလပိုင္း မနက္အိပ္ယာထခ်ိန္ မွာ လက္ဆစ္ လက္ေမာင္းေတြ ေျခဆစ္ေျခသလုံးေတြ ေတာင့္တင္းျပီး အဆစ္ေတြနာေနတာ ပုံမွန္ျဖစ္ဖုိ႔ တနာရီႂကာတယ္။ ေျခေခ်ာင္းေအာက္ဖဝါးက ေထာက္လိုက္ရင္ နာေနတာ ဆရာဝန္ သြားျပေတာ့ leflunomide 1 OD ၆ လေသာက္ခိုင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္မအဲဒီေဆးရဲ့ side effect ကုိသိေတာ့ ဆက္မေသာက္ရဲေတာ့ဘူး ရပ္လုိက္ျပီး celecoxib တို႔ aceclofenac ေတြေသာက္ေတာ့ သက္သာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၅ လပိုင္း ၂ ရက္ေန႔မွာ ျပန္ျဖစ္လာတယ္။ ဒီတေခါက္က ဂုတ္ရုိးနားပါ ပူျပီးနာလာတယ္။ ကၽြန္မ OSA က normal RA က positive တဲ့၊ uric acid လည္း normal ESR စစ္ေတာ့ 25mm/1hr တဲ့။ ဘာဆက္လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာ ကူညီေပးပါဆရာရွင္။

Osteoarthritis ျဖစ္ရင္ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ နာတာ၊ ပံုမွန္လႈတ္မရေအာင္ တင္းေနတာ နဲ႔ ေရာင္ေနတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဆစ္ေနရာမွာရွိတဲ့ အရိုးထိပ္ကို ဖံုးေပးထားတဲ့ အရိုးႏု စားသြားလို႔ျဖစ္ရတယ္။ ျဖစ္လာရင္ အဆစ္က အရင္လို လႈတ္ရွားဘို႔ ခက္လာမယ္။ နာမယ္။ ေနာက္ေက်ာ၊ တင္ပါးဆံု၊ ဒူးနဲ႔ ေျခေထာက္ေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ လည္ပင္း၊ လက္ေခ်ာင္း ေတြမွာလဲ ျဖစ္တယ္။ အိုလို႔ျဖစ္တဲ့ အဆစ္နာလို႔ ေခၚေပမဲ့ ငယ္တဲ့သူေတြမွာလဲ ျဖစ္ေပမဲ့ အိုမွျဖစ္တာ မ်ားတယ္။ အသက္ ၆၅ ေက်ာ္ရင္ အမ်ားဆံုး။ မ်ိဳးဗီဇကေနလာရင္ ငယ္ငယ္နဲ႔ ျဖစ္မယ္။ OA ဆိုတာ ေရာင္ရမ္းတာ ျဖစ္တယ္။ ေလးဘက္နာနဲ႔ ဆင္တယ္။ သံုးဖန္မ်ားလို႔ ျဖစ္တဲ့သေဘာ မဟုတ္ဘူးတဲ့။

မ်ိဳးရိုးလိုက္တာရွိတယ္။ လူဝရင္ပိုျဖစ္တယ္။ အသက္ၾကီးရင္ပိုျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသၽမီးေၾကီးေတြ ပိုျဖစ္ၾကတယ္။ ထိခိုက္ဒဏ္ရာကေန ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒူးဆစ္ကို အသံုခ်ရဖန္မ်ားသူေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ တျခားအဆစ္ နာေရာဂါေတြကေန ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေထအထိုင္း စနစ္မက်သူ၊ ဗီတာမင္ ဒီ နဲ႔ စီနည္းသူေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း အသက္ ၃၅-၄ဝ ႏွစ္ေက်ာ္ရင္ ကယ္လ္စီယမ္လိုလာျပီ။ အရိုးအားနည္းေစတယ္။ က်ိဳးလြယ္မယ္။ သတိထားၾကရပါမယ္။ အဆစ္နာတာကို အနာသက္သာေဆးက ေဆးအရွိန္ရွိတံုးမွာ သက္သာမယ္။ နာတဲ့ေနရာ အနာက်က္ျဖစ္စဥ္ျဖစ္မွာသာ ျပန္ေကာင္းမယ္။ ျပန္ျဖစ္တတ္တယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာ၊ လမ္းေလွ်ာက္တာ၊ ေျပးတာ ေကာင္းပါတယ္။ ကိုယ့္အတိုင္းအဆနဲ႔သာလုပ္ပါ။ တျဖးေျဖးခ်င္း တိုးရမယ္။

Naproxen sodium နဲ႔ Esomeprazole magnesium ေဆးကို တြဲေပးျပီးစမ္းတဲ့အခါ Celecoxib ေဆးလိုဘဲ နာတာသက္သာေစတဲ့အျပင္ ရင္ပူတာကို သက္သာတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဆစ္နာမွန္သမွ်အမ်ားဆံုးသံုးေနတဲ့ Acetaminophen (ပါရာစီတေမာ) ကို ကန္႔သတ္မႈ ပိုလုပ္လိုက္တယ္။ မ်ားမ်ားေပးရင္ အသည္းကိုထိခိုက္ေစတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးတျပားမွာ 325 mg ထက္မပိုဘို႔ သတ္မွတ္လိုက္တယ္။ မူးယစ္အုပ္စုဝင္ေဆးနဲ႔ တြဲေရာင္းတာရွိတယ္။ ဥပမာ Vicodin နဲ႔ Oxycodone ေဆးေတြ။

ေဆးေပးတယ္ဆိုတာ နာတာ သက္သာေအာင္၊ အဆစ္ေတြ တင္းေတာင့္ မေနေအာင္သာ ျဖစ္တယ္။ အနာ-အကိုက္ သက္သာေဆးေတြ၊ နာတာကို သက္သာေစႏိုင္ေပမဲ့ ေရာင္တာကို မသက္သာေစပါ။ (ပါရာစီတေမာ) ေဆးကို နဲနဲနဲ႔ အေတာ္အသင့္ နာတာအတြက္ သံုးႏိုင္တယ္လို႔ ညႊန္းတယ္။ ၄-၆ နာရီတခါ 325 to 1,000 mg ေသာက္ႏိုင္တယ္။ တေန႔ထဲမွာ 4,000 mg ထက္ မပိုရပါ။ နာတာက ဆိုးရင္ Propoxyphene hydrochloride, Acetaminophen with codeine and Tramadol ေတြကို သံုးႏိုင္တယ္။ ရက္တိုသာ သံုးသင့္တယ္။

Voltaren Gel (Diclofenac) လိမ္းႏိုင္တယ္။ Capsaicin ေဆးဟာ Cayenne peppers ကေန ေဖၚစပ္ထားတယ္။ ၾကာၾကာလိမ္းရင္ ေလာင္ႏိုင္တယ္။ Zostrix, Zostrix HP, Capzasin-P နာမည္ေတြနဲ႔ ေရာင္းတယ္။

Aspirin အက္စပရင္ေဆးေပးတယ္။ စတီရြိဳက္မပါတဲ့ အနာသက္သာေဆးေတြ Ibuprofen, Ketoprofen, Naproxen နဲ႔ Naproxen sodium ေဆးေတြ ျဖစ္တယ္။ COX-2 inhibitors ေဆးမ်ိဳးေတြထဲက Celecoxib ကလြဲရင္ က်န္ ၂ မ်ိဳးကို ေရာင္းခြင့္ မျပဳေတာ့ဘူး။

စတီရြိဳက္ ထိုးေဆး နာေနတဲ့ အဆစ္ထဲကို ထိုးေပးရတယ္။ ေဆးမထိုးခင္ အဆစ္ထဲက မ်ားေနတဲ့ အရည္ေတြကိ္ု စုပ္ထုတ္ႏိုင္တယ္။ ေဆးနဲ႔ မသက္သာသူ၊ အသင့္အတင့္ကေန သိပ္ဆိုးသူေတြကို ၁ ႏွစ္မွာ ၃-၄ ခါ ထိုးခိုင္းတယ္။ Hyaluronic acid therapy ေဆး၊ အဆစ္ထဲမွာ ရွိေနတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ Shock absorber သေဘာ၊ Lubricant သေဘာ လုပ္ေပးမယ္။ တပါတ္တခါ ၃-၅ ပါတ္ ထိုးရတယ္။ အထဲကအရည္နဲနဲစုပ္ထုတ္ျပီးမွ ေဆးထိုးရတယ္။ ေဆးေတြနဲ႔ မသက္သာသူ၊ ေဆးေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမခံႏိုင္သူေတြကို ထိုးေပးႏိုင္တယ္။ နည္းနည္းနဲ႔ အသင့္အတင့္ ဆိုးသူေတြမွာ သက္သာတယ္။

ခြဲစိတ္နည္း Joint replacement, Realigning bones, Fusing bones, Arthroscopy, Osteotomy, Chondroplasty, Arthrodesis နည္းေတြ ရွိတယ္။

ကိုယ့္ဖါသာ ျပဳျပင္ေနႏိုင္တယ္။ (ေအရိုးဘစ္) စတဲ့ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ႏိုင္တယ္။ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ ခ်တာ ေကာင္းတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္အကူပစၥည္း သံုးတာ၊ ေျခေထာက္မွာ အထူးပစၥည္း သံုးတာ၊ ဒူးကာ တပ္တာ၊ အပူ-အေအး တင္ေပးတာ၊ TENS လွ်ပ္စစ္နည္း သံုးတာ၊ အပ္စိုက္ကုသတာ၊ (ဖီဇီယို-သာရာပီ) လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဗီတာမင္ဒီဟာ မ်က္လွည့္ျပသလိုမ်ိဳး အက်ိဳးရွိတဲ့သူေတြမွာ ရွိတယ္။ နာတာကိုေရာ အဂၤါပ်က္စီးမႈမွာပါ သက္သာေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုေကာင္းတယ္ဆိုတာ သက္ေသမျပႏိုင္တာ ေတြ႔လာရတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Chlorine (ကလိုရင္း) ရဲ ့ အဆုိးအေကာင္း သိေကာင္းစရာ မွတ္တမ္း

ကလိုရင္း (Cl) သည္ သိပၸံနယ္ပယ္တြင္သာမကသိပၸံႏွင့္ မရင္းႏွီးေသာ သာမန္ လူမ်ားကပင္ အသိမ်ားသည့္ ဓာတုျဒပ္စင္ျဖစ္သည္..(အထူးသၿဖင့္ ေရကန္ ေရထဲ့မ်ားတြင္ ထည့္ရသည္ဟု အသိပုိမ်ားပါသည္ )

အသံုးျပဳျခင္း........
ကလိုရင္း (Cl)သည္ ေရသန္႕စင္ျခင္း၊ဘက္တီးရီးယားပုိးသတ္ေဆးႏွင့္ အေရာင္ခြၽတ္ အေရာင္တင္ဓာတ္ေငြ႕ အတြက္ အဓိကအေရးပါေသာ ဓာတုျဒပ္စင္ျဖစ္သည္။ ကလိုရင္း (Cl)ကို ထုတ္ကုန္ပစၥည္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ သုံးၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တိုက္ရိုက္သုံးျခင္းႏွင့္ သြယ္၀ိုက္သုံးျခင္းသာကြာသည္။ စကၠဴထုတ္လုပ္ငန္းမ်ား၊ ပိုးသတ္ေဆး(အနာေရာဂါပိုး)၊ဆိုးေဆးမ်ား၊အစားအစာ၊အင္းဆက္ပိုးမႊားသတ္ေဆး၊အိမ္သုတ္ေဆး (ပန္းခ်ီေဆး၊သေဘာၤ သုတ္ေဆး) ၊ပလပ္စတက္မ်ား၊ ေဆး၀ါးမ်ား၊ ခ်ည္မွ်င္ႏွင့္ အထည္ လုပ္ငန္းမ်ား၊ ႏွင့္တျခားေသာ စားေသာက္ကုန္-လူသုံးကုန္မ်ားထုတ္လုပ္ရာတြင္အသုံးျပဳၾကသည္။

ထို႕အျပင္ ေသာက္သုံးေရမ်ားရွိ ဘက္တီးရီးယားႏွင့္ အျခားေသာအရာမ်ား သန္႕စင္ရန္ အတြက္လည္း ကလိုရင္း (Cl)ကို အသုံးျပဳၾကသည္။ကလိုရင္း (Cl)သည္ စကၠဴမ်ား ထုတ္လုပ္ရာတြင္ သစ္သားေပ်ာ့ဖတ္မ်ားကပ္ပါ မေနေအာင္ (သန္႕စင္ေနေအာင္) ခြၽတ္ေဆးအေနျဖင့္ ပါ၀င္ေနသကဲ့သို႔ သုံးၿပီးသား စကၠဴမ်ားမ်ားကို မင္မ်ားဖယ္ရွားၿပီး အသစ္ျပန္လည္အသုံးျပဳႏိဳင္ရန္အတြက္ ထုတ္လုပ္ေသာ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း အသုံးျပဳသည္။ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ရရန္္အတြက္ ကလိုရင္း (Cl)ကို အစားထိုးအသုံးျပဳသည့္အခါ ေအာ္ဂဲနက္ ျဒပ္ေပါင္းမ်ားတြင္ လိုခ်င္ေသာ ဂုဏ္သတၱိမ်ားရရန္ ၄င္းက ေပးစြမ္းေဆာင္ ရြက္ႏိုင္သျဖင့္ အသုံးျပဳၾကသည္။

ထို႕ေၾကာင့္ ကလိုရင္း (Cl)ကို ေအာ္ဂဲနက္ဓာတုေဗဒတြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႔ အသုံးျပဳသည္၊၊ (အထူးသျဖင့္- ကလိုရိုဒ္(Chlorates)၊ေမ့ေဆး( ကလိုရိုေဖာ) (Chloroform)၊ ကာဗြန္ၾတာကလုိရိုက္(Carbon tetrachloride) ႏွင့္ ဘရိုမင္း(Bromine) ထုတ္ေဖာ္ရာတြင္ အသုံးျပဳသည္။)

က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ သက္ေရာက္မႈမ်ား .......
ကလိုရင္း (Cl) သည္ ဓာတ္ျပဳအားေကာင္းေသာ ဓာတ္ေငြ႕ျဖစ္သည္။ သဘာ၀အားျဖင့္ ေတြ႕ရေသာ ျဒပ္စင္လည္း ျဖစ္သည္။အိီသိုင္လင္း ဒိုင္ကလိုရိုက္ (ethylene dichloride) ႏွင့္ အျခားေသာ ကလိုရင္းဆက္စပ္ ေပ်ာ္ရည္မ်ား၊ပုိလီဗင္ႏိုင္းလိ ကလိုရိုက္(Polyvinyl chloride (PVC))မ်ား၊ ကလိုရိုဖရူလိုကာဗြန္(Chlorofluorocarbonds)ႏွင့္ ပလိုပိုင္လင္း ေအာက္ဆိုဒ္ (Prpylene oxide) မ်ားတြင္ ု ကလိုရင္း (Cl) ကို အမ်ားဆုံးအသုံးျပဳၾကသည္။

စကၠဴမ်ားခြၽတ္ရန္ စကၠဴကုမၺဏီမ်ားတြင္ ကလိုရင္း (Cl) ကို အသုံးျပဳသည္။ေရႏွင့္ ညစ္ညမ္းေရမ်ားသန္႕စင္သည့္ စက္ရုံမ်ားတြင္ ေရာဂါပိုးမ်ား ႏွင့္တျခားေသာ ညစ္ညမ္းေစေသာ အရာမ်ား ကင္းစင္သန္႕ရွင္းေသာ ေရအဆင့္ရရန္အတြက္ ကလိုရင္း (Cl) ကို အသုံးျပဳၾကသည္။
ေလ -ေရ- ေျမ တြင္ပါ၀င္ေနေသာ ကလိုရင္း (Cl) မ်ားသည္ အလုပ္ခြင္ႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္မ်ားတြင္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားျဖစ္ေပၚႏိုင္သည္။

ကလိုရင္း (Cl) သည္ရွဴရႈိက္လိုက္ေသာ ေလမွ လည္းေကာင္း၊ စားေသာက္လုိက္ေသာအစာႏွင့္ ေရမွ လည္းေကာင္း ခႏၵာကိုယ္အတြင္း ပိုင္းသို႕၀င္ေရာက္လာႏိုင္သည္။ သို႕ေသာ္္ ၄င္း၏ဓာတ္ျပမႈစြမ္းမ်ားေၾကာင့္ ခႏၵာကိုယ္ အတြင္းပိုင္းတြင္ က်န္ေနႏိုင္ျခင္းမရွိပါ။လူသားတို႕၏ က်န္းမာေရးအေပၚ ကလိုရင္း (Cl) အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ားမွာ – ကလိုရင္း (Cl)ပမာဏ ဘယ္ေလာက္ မ်ားမ်ားပါရွိမႈ၊ ေဘးျဖစ္မႈအခ်ိန္ႏွင့္ အႀကိမ္အေရအတြက္ အေပၚမွာမူတည္ေပသည္။ထို႕ အျပင္ လူ၏က်မၼာေရး ႏွင့္ ေဘးသက္ေနေသာ ပတ္၀န္းက်င္ အေျခအေနေပၚမွာလည္း တည္မွီးေနသည္။

ကလိုရင္း (Cl)ပမာဏ အနည္းငယ္ကိုရွဴမိပါက အခ်ိန္အတိုအတြင္း အသက္ရွဴမႈ စနစ္ တစ္ခုလံုးကို အက်ဳိးယုတ္ေဘးသင့္္ေစႏိုင္သည္။ ေခ်ာင္းဆိုး ရင္ၾကပ္ျခင္းႏွင့္ အဆုတ္ကုိပါ ဆိုးက်ဳိး ျဖစ္ေစသည္။ အေရျပား၊ မ်က္လုံးႏွင့္ အသက္ရွဴမႈစနစ္ကို လည္း ဆိုးက်ဳိးျဖစ္ေစသည္။ ထိသို႔ေသာ ုအက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ားမွာ သာမန္အားျဖင့္ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ေတြ႕ရွိရသည္မွာ အလြန္နည္းသည္။ ေနဒဏ္ထိေတြ႕မႈမ်ားေသာေၾကာင့္ ဆံပင္မ်ားပိုၿပီးမာေက်ာကၽြတ္ဆတ္ ပ်က္စီး လြယ္ေစသည္သာမက (အထူးသျဖင့္ဆံပင္မ်ားကို အေရာင္ဆိုးထားေသာသူေတြမွာပိုမိုပ်က္စီးကာ ႏွစ္ခြကြဲေစသည္ဟု နယူးေယာက္ေဆးပညာစင္တာက အလွအပေရးရာဆိုင္ရာ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ ကဆိုထားသည္။)

ကလိုရင္း (Chlorine) ပါ၀င္ေသာ ဆံပင္ဆိုးေဆးမ်ားသံုးထားသည့္အခါ ေနေရာင္ ဒဏ္က အဲဒီဆံပင္ေတြကို အေရာင္မြဲေျခာက္ႏွစ္ခြကြဲတာ ပိုျဖစ္ေစသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဆံပင္ေဆး ဆိုးထားသူမ်ားအေနျဖင့္ အသံုးျပဳမယ့္ဆံပင္အလွကုန္ေတြထဲမွာ UV ကာကြယ္မႈပါ မပါၾကည့္ဖို႕ လိုအပ္သည္သာမက အျပင္ေနေရာင္ထဲသြားတဲ့အခ်ိန္တိုင္း ေကာင္းဘိြဳင္ဦးထုပ္ကဲ့သို႔ ရွာထိုး အျပည့္ပါေသာ ဦးထုပ္မ်ိဳး၀တ္ဆင္ဖို႔လိုအပ္ေပသည္။ ေႏြရာသီတြင္ ဆံပင္ကိုထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေရးအတြက္ UV ဒဏ္ကာကြယ္တဲ့ရွမ္ပူ၊ အားျဖည့္ေဆး (Conditioner) ႏွင့္ စပေရးမ်ား ကိုသံုးေပးဖုိလိုအပ္ေပသည္။ ကလိုရင္း (Chlorine)့ ျဖန္းထားေသာ ေရကူးကန္မ်ားတြင္ ေရကူး ရာတြင္လည္း ခုခံကာကြယ္ႏိုင္သည့္္ အ၀တ္စုံမ်ားကို ၀တ္ဆင္ျခင္းျဖင့္ ကလိုရင္း၏ အက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈကို တြန္းလွန္ကာကြယ္္ႏိုင္သည္။

ပတ္ဝန္းက်င္သို႔ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား .......
ကလိုရင္း (Cl) သည္ ေရႏွင့္ေရာသည့္အခါ ေရတြင္ေပ်ာ္၀င္သည္။ ေရမွတဆင့္ ေလထဲသို႕ အေငြ႕ပ်ံႏိုင္ေသာ အေျခအေနသုိ႕ကူးေျပာင္းႏိုင္သည္။ ကလိုရင္း (Cl)ကို ပတ္၀န္းက်င္သို႕ တိုက္ရိုက္ ထုတ္ေပးေနမႈအမ်ားဆုံးမွာ ေရႏွင့္ေလ ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုအေျခအေနမ်ားတြင္ ကလိုရင္း (Cl)သည္ တျခားေသာ ဓာတုဆိုင္ရာမ်ားႏွင့္ ဓာတ္ျပဳမႈျဖစ္ေပၚသည္။ ၄င္းသည္ ေရထဲရွိ အင္ေအာ္ဂဲနစ္ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ၿပီး ကလိုရိုက္ ဆားမ်ား ရရွိႏိုင္သကဲ့သို႔ ေအာ္ဂဲနစ္ ပစၥည္းမ်ား ႏွင့္္ေပါင္းစပ္သည့္အခါ ကလိုရင္းပါ၀င္ေသာ ေအာ္ဂဲနစ္ ဓာတုျဒပ္ေပါင္းမ်ား ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။

၄င္း၏ ဓာတ္ျပဳမႈ အားေကာင္းမႈေၾကာင့္ ေျမၾကီးထဲတြင္ ေရြ႕လ်ားမႈမရွိႏိုင္သကဲ့သို႔ု ေျမေအာက္ေရမ်ားတြင္လည္း ၀င္ေရာက္ ေနရာ ယူမႈမွာလည္း မရွိေပ။ အပင္ႏွင့္ သတၱ၀ါမ်ားမွာလည္း ကလိုရင္း သိုေလွာင္ႏိုင္မႈမရွိေပ။ သို႕ေသာ္လည္း ဓာတ္ခြဲခန္း ေလ့လာမႈမ်ားတြင္ ေလထုထဲရွိ ကလိုရင္းသည္ ခုခံအားစနစ္၊ ေသြး၊ ႏွလံုး ႏွင့္ အသက္ရွဴမႈ စနစ္တစ္ခုလဳံးကိုို ေဘးသင့္ေစႏိုင္ေၾကာင္း အထပ္ထပ္ျပဆိုလ်က္ ရွိေပသည္။ အလြန္နိမ့္ေသာ အဆင့္တြင္ပင္ ကလိုရင္းသည္ ပတ္၀န္းက်င္ကို ဆိုးက်ဳိးျဖစ္ေစသည္။ အထူးသျဖင့္ ကလိုရင္းသည္ ေရ ႏွင့္ ေျမရွိ သက္ရွိအဖြဲ႕အစည္း (living organisms) ကို ဆိုးက်ဳိး မ်ားစြာေပးႏိုင္သည္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

လိင္အသားေပး ဇာတ္ကားမ်ား အလြန္႔အကၽြံၾကည့္ျခင္းက ဦးေႏွာက္ေသးေကြးလာေစႏိုင္

ဂ်ာမန္သုေတသီမ်ားဟာ လိင္အသားေပးဇာတ္ကား porn ေတြကို ၾကည့္႐ႈမႈမ်ားတဲ့သူေတြဟာ ဦးေႏွာက္အရြယ္အစား ေသးလာႏိုင္တယ္လုိ႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

““မိမိတို႔ေလ့လာမႈမွာ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ subcortical အပိုင္းရဲ႕ ညာဖက္မွာ တည္ရွိတဲ့ မီးခိုးေရာင္ ဦးေႏွာက္ အစိတ္အပိုင္း (grey matter) ဟာ လိင္ဇာတ္ကားေတြ အလြန္အကၽြံ ၾကည့္သူေတြမွာ က်ံဳ႕လာတာကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္”” လို႔ ေလ့လာမႈ ေခါင္းေဆာင္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ ၊ Max Planck လူသားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ အင္စတီက်ဴမွ Simone Kohnွ က ရွင္းျပထားပါတယ္ ။ လိင္အသားေပး ဇာတ္ကားေတြရဲ႕ ဦးေႏွာက္အေပၚ သက္ေရာက္မႈကိုေလ့လာႏိုင္ဖို႔အတြက္၂၀ ႏွစ္မွ ၄၅ ႏွစ္အတြင္းရွိ အမ်ိဳးသား ၆၄ ဦးကို ဇာတ္ကားၾကည့္႐ႈမႈ အမူအက်င့္မ်ားကို ေမးျမန္းခဲ့တဲ့အျပင္ ယင္းတို႔ရဲ႕ ဦးေႏွာက္ကိုလည္း MRI အသံုးျပဳၿပီးစစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္ ။

 ေတြ႕ရွိလာမႈအရေတာ့ လိင္အသားေပး ဇာတ္ကားေတြ ၾကည့္႐ႈမႈမ်ားတဲ့ အမ်ိဳးသားေတြဟာ ဦးေႏွာက္အရြယ္အစားေသးငယ္လာၿပီး အိမ္ေထာင္သည္မ်ားမွာ ခ်စ္တင္းေႏွာတဲ့အခါ
စိတ္ပါ၀င္စားမႈနည္းပါးလာတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ဒီေလ့လာမႈကို Journal JAMA Psychiatry မွာ ေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သက္ႏွင္း
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal

ေမွာ္ႏွင္တံအလား သနပ္ခါး

''ေရႊဘိုသနပ္ခါးတံုးမ်ား... ရန္ကုန္လိမ္းဖို႔ယူ၊ ဘယ္လိုအသားမည္းမည္း...ဝါဝါညက္ညက္ျဖဴ...

ပုဇြန္ေတာင္ ၾကည့္ျမင္တုိင္သူနဲ႔ မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္သူ...ေရႊဘုိသနပ္ခါးလိမ္းၾကရင္ျဖင့္ စိမ္းစိမ္း ညက္ ညက္ျဖဴျဖဴ  ႀကံႀကံဖန္ဖန္ ရန္ကုန္သူ မႏၲလာျမင့္တုိ႔ ရန္ကုန္သူ၊ မႏၲေလးသြားလုိ႔ အသား မည္းျပန္ သတဲ့ဆူ ''နန္းေတာ္ေရွ႕ဆရာတင္ေရးသား၍ အဆုိေတာ္ မႏၲလာျမင့္ သီဆုိခဲ့ေသာ ''ေရႊဘုိသနပ္ခါး''အမည္ရွိ သီခ်င္းကို နားထဲတြင္ ျပန္လည္ၾကားေယာင္မိသည္။ မိန္းကေလး တို႔၏ သဘာဝအလွကို ဖြဲ႕ဆို ထားျခင္းျဖစ္သည္ ။ ပါးျပင္ႏွစ္ဖက္တြင္ သနပ္ခါးတင္ကာ ပါးကြက္ ထူထူေလးႏွင့္ ဟန္မူပိုေသာ မိန္းကေလး၏ မ်က္ႏွာသည္ နဂို႐ုပ္မေခ်ာေသာ္လည္း သနပ္ခါး ရနံ႔ သင္းပ်ံ႕ပ်ံ႕က အနံ႔ေမႊးၾကဴ တလူလူရွိ၍ ယဥ္စစအလွကို ျမင္ရသူက ဘဝင္က်ေအာင္ လွလိုက္တာဟု ထင္မွတ္ သြားရေပသည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ စာဆိုေတာ္ တစ္ဦးကလည္း သနပ္ခါးျခယ္သ၍ အသြင္သဏၭာန္ လွလာသည့္ မိန္းမပ်ဳိေလး၏ အလွကို စာစီကာျခယ္မႈန္း ျပထားသည္။ ''ဥမၼာဒန္သနပ္ခါး၊ ျမတ္ပါးသို႔ျခယ္လွ်င္၊ နတ္အလားလို႔ တကယ္ထင္မယ္ ၊ အရြယ္ပင္ငယ္ရ၊ ေတာ္ကႏုပန္း ၾကာငံုလို၊ ဂႏၶာ႐ုံထူးတတ္ႏိုင္မွ်၊ အဆင္းေတာ္အဂၤါမွာ၊ ကဥၥနာဟန္ပ မဂၤလာလွ်ံၾကြလို႔ ၊ အနႏၲက်က္သေရ၊ ျခယ္သသူႏုအသား၊ စုဖုရားယိုး မွတ္ ေလာက္ေပ၊ မိုးနတ္ေျခာက္ ဝတႎေျမဝယ္၊ ဣေျႏၵထည္လွတဲ့နတ္မယ္လ်ဘရဏီ၊ ေငး႐ႈရသည္၊ ၿပိဳင္လိုက္တိုင္းဘက္မမီတယ္ ၊ မ်က္ႏွာခ်ီေခါင္ခ်ဳပ္မို႔ေလး...''သနပ္ခါး လူးလိုက္သည့္အတြက္ အရြယ္ႏုပ်ဳိကာ အသားအေရ စင္ၾကယ္ဝါဝင္း ၾကည္လင္သည္။ ႏႈိင္းယွဥ္၍ မရေသာ အလွ ပိုင္ရွင္ကို နတ္ျပည္ေျခာက္ထပ္မွ အလွၾကြယ္ၾကြယ္ ဣေျႏၵထည္လွသည္ ဆိုေသာ နတ္သမီး ေလးပင္ ေငးေမာၾကည့္႐ႈရသည္။ သနပ္ခါးလူး၍ အလွႀကီး လွေနသူေလးမွာ မိမိအလွကို မာန္ကိုးကာ ေခါင္းေမာ့ၿပီး အလွမာန္ တက္ေနမည္ျဖစ္သည္။ သနပ္ခါးသည္ မိန္းကေလးမ်ား အတြက္ ျခယ္သကာ လူးဖို႔ရန္သက္သက္ မဟုတ္ေပ။ လူတို႔အတြက္ ေဆးဖက္ဝင္ေသာ နံ႔သာမ်ဳိး တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။ သနပ္ခါး၏တန္ဖိုးကို မသိတတ္ၾက၍ အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အသံုးခ်ပစၥည္း အလွအပ ျခယ္သရာတြင္ အသံုးျပဳေလ့ မရွိၾက။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ယခု အခ်ိန္တြင္ သနပ္ခါး၏ တန္ဖိုးကို အထင္မႀကီး အသိအမွတ္ မျပဳဘဲ ဓာတုေဗဒႏွင့္ ေဖာ္စပ္ ထားေသာ အလွျပင္ ပစၥည္းမ်ားကိုသာ အထင္ႀကီး၍ တန္ဖိုးႀကီးႀကီး ေပးဝယ္ကာ သံုးေနၾက သည္။

သနပ္ခါးသည္ အေမႊးရနံ႔ မလြန္ၾကဴးေသာ္လည္း သင္းသင္းေမႊးေမႊး ေခြၽးကေလး တစိုစို အသားအေရေအး ကာ ခံစားမႈကို ႏွစ္လိုဖြယ္ရာ ေပးေလသည္။ အဆင့္အတန္း မနိမ့္ေသာ ျမန္မာ့ရင္းျမစ္ သနပ္ခါး စစ္စစ္ျဖစ္သည္ ။ ျမန္မာ့သနပ္ခါးစစ္စစ္၏ အရသာသည္ ပူသည္၊ ခါး သည္၊ အနည္းငယ္စပ္သည္၊ အစာကိုေၾကေစသည္၊ ေလကိုရေစ သည္၊ ေသြးကိုၾကြေစသည္၊ အခိုးကိုပြင့္ေစသည္။ ေသြးသားကို ၾကည္လင္ေစၿပီး အသားအေရကို ႏူးညံ့ေပ်ာ့ေပ်ာင္း ေစသည္။ ငန္းဖမ္းေရာဂါကို အထူးႏိုင္နင္းသည္။ သနပ္ခါးသည္ ျမန္မာ့ေဝါဟာရ စစ္စစ္ျဖစ္ သည္။ ျမန္မာသမားေတာ္တို႔၏ ႀကံဆခ်က္အရ ခႏၶာကိုယ္ကို သနေစေသာ (သို႔မဟုတ္) ခႏၶာကိုယ္၏ အညစ္အေၾကးတို႔ကို ဖယ္ရွားျခင္း၊ သန္႔ရွင္းေစျခင္း တို႔ ျပဳလုပ္ေပးသည္ ။ (သနခါ-သနေစေသာအရာတို႔ကိုခါထုတ္ေပးသည္)သနပ္ခါး၏ ႐ုကၡေဗဒအမည္ (Limonia acidissma, Narigi crenulata) ျဖစ္သည္။ သနပ္ခါး၏ အရသာသည္ ခါးသည္။ ခႏၶာကိုယ္ အတြက္ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳသည္။ ခါးေသာ အရသာသည္ အေရထူ အေရ ျပားကို အားျဖည့္ေပးသည္။ ထို႔ျပင္ ေသြးေလကို ညီၫြတ္ေစ၍ ေသြးကို သန္႔စင္ေစသည္။ ေသြးလည္ပတ္မႈကို ထိန္းေပးသည္။ ႏွလံုးကိုမ်ားစြာ အက်ဳိးျပဳေသာ ေဆးဖက္ဝင္ ပစၥည္းျဖစ္ သည္။ ျမန္မာ့ ေဆးပညာရွင္တို႔ အဆိုအမိန္႔အရ သနပ္ခါးသည္ အျမစ္၊ ပင္စည္၊ အရြက္၊ အသီးကအစ လူတို႔အတြက္ လြန္စြာ အသံုးဝင္ေလသည္။ အျမစ္-ဝမ္းႏုတ္ေဆး၊ ေခြၽးထုတ္ ေဆးတို႔ ေဖာ္စပ္ရာတြင္ ထည့္သံုးေလ့ရွိသည္။ နႏြင္းမႈန္႔ႏွင့္ေသြး၍ ေသာက္ေပး၊ လိမ္းေပး ပါက မီးယပ္ေရာဂါသည္မ်ား ေသြးသား မွန္ကန္ေစသည္။ သနပ္ခါးအျမစ္ကို ဆားထည့္ၿပီး ေသြးလိမ္းပါက အေညာင္းအညာကို ေပ်ာက္ေစသည္။ ကေလးမ်ား အေအးမိ၍ ေနထိုင္ မေကာင္းျဖစ္လွ်င္ သနပ္ခါး အျမစ္တံုးကိုေသြးၿပီး သနပ္ခါးအႏွစ္ကို ကြမ္းရြက္စိမ္းရည္ႏွင့္ တိုက္လွ်င္ေပ်ာက္သည္။ သနပ္ခါးအျမစ္တံုး ကိုေသြးကာ ေန႔စဥ္မွန္မွန္ လိမ္းပါက အသား အေရစင္ၾကယ္ၿပီး မွဲ႔ေျခာက္၊ တင္းတိပ္၊ ဝက္ၿခံဖုထြက္ျခင္းတို႔ ေပ်ာက္ေလသည္။

အသည္း ေရာင္ ေရာဂါေဝဒနာ စတင္ ခံစားေနရခ်ိန္တြင္ သနပ္ခါး အျမစ္တံုးကို ဆားႏွင့္ေသြး ကာ ေရေႏြးၾကမ္းပန္းကန္ တစ္ဝက္ခန္႔ ေသာက္ေပးလွ်င္ သက္သာသည္။ ပင္စည္-သနပ္ခါး၏ ပင္စည္ သည္ ထြက္ေပၚလာေသာ အေပြးအေခါက္ေပၚ မူတည္ကာ တန္ဖိုးရွိေလသည္။ အကိုင္းအခက္၊ အတက္ကအစပင္ ႏွစ္ထပ္ေပြး အေခါက္ထူပါက က်စ္လ်စ္သိပ္သည္း၍ ပိုၿပီး ေစ်းေခၚေကာင္းသည္။ ပင္စည္သည္ သနပ္ခါး တစ္ပင္လံုးတြင္ ေရာင္းပန္း အလွဆံုးျဖစ္သည္။ ဝက္ၿခံအမာရြတ္ရွိသူမ်ား သနပ္ခါး ကို ပ်စ္ပ်စ္ေသြးၿပီး ေန႔၊ ည လိမ္းေပးလွ်င္ေပ်ာက္သည္။ မိတ္၊ အင္ပ်ဥ္၊ အသားအေရ ယားယံလွ်င္လည္း သနပ္ခါးႏွင့္ဆားေရာၿပီး လိမ္းေပးရသည္။ သနပ္ခါးသည္ ေန႔စဥ္လိမ္းေပးပါက အသားအေရ ကို ေခ်ာမြတ္ႏူးညံ့ေစသည္ ။ အရြက္ကို ဝက္႐ူးျပန္ ေရာဂါအတြက္ ေဆးေဖာ္စပ္ရာတြင္ ပါဝင္သည္။ အနာႀကီး ေရာဂါသည္မ်ား အတြက္ အရြက္ျပဳတ္ရည္ကို ေရခ်ဳိး ၿပီး ေခြၽးေအာင္းေပး လွ်င္ ေရာဂါ သက္သာ သည္ ။ အရြက္ ျပဳတ္ရည္ကို ဆားခတ္၍ ေသာက္ပါက ငွက္ဖ်ားေရာဂါကို ေပ်ာက္ေစ သည္ ။ အရြက္ေျခာက္ကို အမႈန္႔ျပဳၿပီး ေရႏွင့္ေသာက္ပါက အေဖာအေရာင္၊ အနာအဆာတို႔ ေပ်ာက္သည္။ အရြက္-သနပ္ခါး(အသီး)ကို အဆိပ္ေျဖေဆး၊ ခြန္အားတိုးေဆး၊ ေက်ာက္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆးႏွင့္ ျပင္းထန္ေသာ အဖ်ားေရာဂါေဆးတို႔ ေဖာ္စပ္ရာတြင္ ပါဝင္ အသံုးျပဳသည္။ အသီး-အသီး ျပဳတ္ရည္ကုိ ခပ္ေႏြးေႏြးတြင္ ငံုေပးပါက သြားနာျခင္း၊ သြားကိုက္ျခင္းတုိ႔ကုိ သက္သာေစသည္။

၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ထုိင္းႏိုင္ငံရွိ သုေတသီ တစ္စုသည္ သနပ္ခါးအေခါက္တြင္ ပါဝင္ေသာ ဓာတ္ပစၥည္း မ်ားကို အေသးစိတ္ ေလ့လာၾကရာ သနပ္ခါးတြင္ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ (ေခၚ) ခႏၶာကိုယ္အား အက်ဳိးျပဳဓာတ္တိုး ဆန္႔က်င္ပစၥည္း တစ္မ်ဳိး ပါဝင္သလို အသားအေရ ေရာင္ရမ္းျခင္းကို သက္သာေစသည့္ ဓာတ္မ်ားအျပင္ ဗက္တီးရီးယားမ်ား ကို ေသေစသည့္ ဓာတ္ႏွင့္ အေရျပား အေရာင္ကို ေျပာင္းလဲျဖစ္ေစ သည့္ ေဟာ္မုန္း ထြက္ရွိမႈကို ဟန္႔တား ေပးသည့္ဓာတ္မ်ား ပါဝင္ေနသည္။ ထို႔ျပင္ သနပ္ခါးသည္ ေနပူဒဏ္ အျပင္ ေနေလာင္ျခင္းကို ျဖစ္ေစသည့္ အဆင့္ျမင့္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ကိုပါ ကာကြယ္ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ေဖာ္စပ္ ထားေသာ အလွျပင္ ပစၥည္းတို႔ထက္ ျမန္မာ့႐ိုးရာ သနပ္ခါး ကို ေက်ာက္ပ်ဥ္ သန္႔သန္႔ေလးမွာေသြးၿပီး ရနံ႔သင္းသင္း ေမႊးေမႊးေလးကို လူးကာ ေခြၽးေလး တစို စို ႏွင့္ ေအးေအးေလး ခံစားရေသာ အရသာသည္ မိန္းကေလးတို႔အတြက္ သဘာဝ မူပိုင္အလွ သာျဖစ္ေလသည္ ။

သဘာဝ မဟုတ္ေသာ ေခတ္မီအလွျပင္ ပစၥည္းတို႔မွာ သိပၸံပညာထြန္းကား လာမွ ေပၚေပါက္ လာ ၾကျခင္းျဖစ္သည္ ။ ဆရာႀကီး စစ္ကိုင္း ဦးဖိုးသင္း၏ အဆိုအရ လြန္ခဲ့ ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၄ဝဝ ေက်ာ္ကာလ သေရေခတၱရာ ဗိႆႏိုး မိဖုရားတို႔ ေခတ္ကာလကတည္း က ရွိခဲ့သည္။ သုပညာပရႏၲတိုင္း ေကာင္းစားစဥ္က ထိုေခတ္ရွိ အမ်ဳိးသားတို႔သည္ သနပ္ခါး ကို အသံုးခ်၍ လိမ္းျခယ္ေလ့ရွိေၾကာင္း (ဆရာမ ႀကီး ေဒၚေစာမံုညင္း ၏ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး ဆင္ယင္ထံုးဖြဲ႕မႈ)မွ ေတြ႕ရသည္ ။ သနပ္ခါးကို ေန႔စဥ္လိမ္းရန္ မေသြးႏိုင္၊ အခ်ိန္မေပးႏိုင္လွ်င္ အဆင္သင့္ ရေစရန္ ေသြးထားၾကသည္။ ထိုအခါတြင္ ေသြးၿပီးသားသနပ္ခါး မပုပ္မသိုး၊ အနံ႔ မပ်က္ေစရန္ ထိန္းသိမ္းရာတြင္ ျမန္မာ့နည္းစနစ္ႏွင့္ ထိန္းသိမ္းၾကေလသည္။ ေရွာက္ရည္၊ သံပရာရည္မ်ား ထည့္သလို ေက်ာက္ခ်ဥ္ကိုလည္း အမႈန္႔ျပဳကာ ထည့္ၾကသည္။ သို႔မွသာ ၾကာရွည္ခံၿပီး မပုပ္မသိုးဘဲ သနပ္ခါးကို ရရွိမည္။ အခ်ဳိ႕ကမူ ေငြမတ္ေစ့ေလးမ်ား ထည့္ထား ေလသည္ ။

သနပ္ခါးသည္ ျမန္မာ့ရင္းျမစ္အပင္ စစ္စစ္ျဖစ္ေသာ္လည္း နံ႔သာငါးပါးႏွင့္ ႏႈိင္း ယွဥ္ပါက သင္းပ်ံ႕ေသာ ရနံ႔ထြက္ကနည္းေလသည္။ ယေန႔ေခတ္ သိပၸံနည္းပညာ စနစ္ျဖင့္ ပါဝင္ေသာဓာတ္ကို ေလ့လာေသာ အခါတြင္ ကူမာရင္ဓာတ္က အဓိကပါဝင္သည္ ။ သနပ္ခါး သည္ ျမန္မာမိန္းကေလးမွန္လွ်င္ အလွျပင္ ပစၥည္းအျဖစ္ႏွင့္ သာမက က်န္းမာေရး အတြက္ပါ လိမ္းရန္ ေဆာင္ထားသင့္ေသာ ပစၥည္းအ မွန္ျဖစ္ေလသည္ ။ အမ်ဳိးမ်ဳိးသံုးစြဲ၍ ရေသာေၾကာင့္ သနပ္ခါးတံုးေလးသည္ ေမွာ္ဝင္ပစၥည္း၊ ေမွာ္ႏွင္ တံေလးႏွင့္ တူေလသည္မုိ႔ ''ေမွာ္ႏွင္တံအလား သနပ္ခါး''ဟူ၍ပင္ တင္စား လုိက္ခ်င္ပါေတာ့သည္။

ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia

သင္သည္ တစ္ေန႔လံုး ဗိုက္ဆာေနလွ်င္

တခ်ဳိ႕လူေတြက ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္မွာ စိုးရိမ္ေနေပမယ့္ တစ္ေန႔လံုးမၾကာခဏ ဆာေလာင္တဲ့ ေဝဒနာ ကို ခံစားေနရ တတ္ပါတယ္ ။

ဒါဟာ အစာစားနည္းပံုစံမမွန္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့အတြက္ တစ္ေန႔လံုး ဗိုက္ဆာ ေနသူေတြ စားသင့္တ့ဲ အစာစားနည္းပံုစံကို အႀကံျပဳလိုက္ပါတယ္။

အစာကို နည္းနည္းနဲ႔ ပံုမွန္စားေပးတာဟာ အစာအိမ္နဲ႔ အူလမ္းေၾကာင္းကို အစာေခ်ဖ်က္ဖို႔ အခ်ိန္ေပးတဲ့ အတြက္ေကာင္းတဲ့ အေလ့အထျဖစ္ပါတယ္ ။

တခ်ဳိ႕လူေတြမွာ ထမင္းအနပ္ႀကီးမစားဘဲ ထမင္းနည္းနည္းကို ငါးႀကိမ္ေလာက္ ခဲြၿပီး စားတာေတာင္ ဆာေလာင္မႈကို ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလို လူေတြအတြက္ ထမင္း တစ္နပ္နဲ႔ တစ္နပ္ၾကား အဆာေျပ သေရစာ အနည္းငယ္ စားေပးဖို႔ အႀကံေပးပါရေစ။

သေရစာစားတဲ့ အခါမွာေတာ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ အခြံမာသီး၊ အေစ့အဆန္၊ လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီး၊ အဆီနည္းဒိန္ခ်ဥ္ စတာေတြကိုပဲ ေရြးခ်ယ္စားေပးပါ။

အစာအိမ္ထဲမွာ ၾကာၾကာရွိေနၿပီး ဗိုက္ဆာလြယ္တာမ်ဳိး မျဖစ္ေအာင္ စားသင့္တဲ့အစား အေသာက္ေတြက အမွ်င္ဓာတ္ပါဝင္မႈမ်ားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ပါဝင္တဲ့ အစား အေသာက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္ ။

နံနက္စာမွာ ေကြကာ (Cereal) နဲ႔ ေကာက္ႏွံတစ္ခုလံုးနဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အစားအစာေတြ ပါဝင္ေအာင္ စားပါ။

ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းသိမ္းတဲ့အေနနဲ႔ အစာေလွ်ာ့စားေနပါက ၾကာရွည္ဗိုက္နာျခင္း၊ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အလြန္အမင္း ေလ်ာ့က်သြားျခင္း စတာတို႔ ခံစားရရင္ ဆရာဝန္နဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

ပဒုိင္း ( Datura stramoniumLinn) ပဒုိင္းဆုိတာနဲ ့ ရွဳးတာကုိဘဲ မသိႀကပါနဲ ့ အစြမ္းေတြကိုသိေစခ်င္လုိ ့ပါ

ျမန္မာ ေဆးက်မ္း မ်ား အလိုအရ ပဒိုင္းညိဳ သည္ ခါး၏။ သက္၏။ စူး႐ွ၏။ ပူ၏။ အားကုိ တိုးေစ၏။ မူးယစ္ေစ တတ္၏။ အဖ်ား ေရာဂါ ကို ပယ္၏။ ႏူနာ၊ ပိုးနာ တုိ႕ကို ႏိုင္၏။ သန္ကုိ က်ေစ၏။ ကုိယ္ေရ ျပားေရာဂါ၊ ျမင္းသ႐ိုက္နာ၊ အဆုတ္ပြ ေရာင္နာတို႕ကို ပယ္၏။ ေလကုိ အထူး ပယ္ႏုိင္၏။ အသံုးျပဳပံု - အ႐ြက္ ႀကိတ္ညွစ္ရည္ အနည္းငယ္ ကုိ မလိုင္ထုတ္ ၿပီး ႏြားႏို႕ႏွင့္ ေသာက္ပါက ေညာင္းက် ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။ မိန္းမမ်ား ႏို႕တြင္ ျဖစ္ေသာ အပူႀကိတ္ ႏွင့္ ေရာင္ရမ္းျခင္း တို႕အတြက္ ပဒိုင္း႐ြက္ ႏွင့္ နႏြင္းကုိ ႀကိတ္အံု ေပးေသာ္ ေပ်ာက္၏။

ပဒိုင္း႐ြက္ ကုိ ပါးပါး လွီး ေနလွန္းၿပီး ေဆးလိပ္ ကဲ့သို႕ လိပ္၍ ေသာက္႐ွဴ ေသာ္ လတ္တေလာ ပန္းနာ ရင္က်ပ္ ေ၀ဒနာမွ သက္သာ ေစ၏။ အ႐ြက္ ကုိ မီးကင္၍ ကပ္ေပး ပါက အဆစ္ေရာင္ ေရာဂါ ႏွင့္ အ႐ိုးကုိက္ ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။ အ႐ြက္ ကို ေဆးေပါ့လိပ္ တြင္ ထည့္၍ ေသာက္ျခင္း အားျဖင့္ ပန္းနာ ေရာဂါကို သက္သာ ေစသည္။ အေစ့ကုိ ႀကိတ္၍ သြားဖံုးရင္း တြင္ အနည္းငယ္ ခန္႕ သိပ္ေပးေသာ္ သြားကုိက္၊ သြားနာျခင္း ေရာဂါမ်ား ေပ်ာက္၏။ အေစ့ သို႕မဟုတ္ အျမစ္ ကို ကာမ အားတိုးေဆး အျဖစ္ သံုး၏။

အေစ့မႈန္႕ ကို ႏွမ္းဆီ တြင္၇ ရက္ စိမ္ၿပီး ယင္းဆီျဖင့္ ေခါင္းကုိက္၊ မ်က္႐ိုးကုိက္၊ ခါးကိုက္၊ဒူလာ ေျခနာ မ်ားကို သုတ္လိမ္း၍ အ၀တ္ပါးပါး စည္းထားက ေပ်ာက္၏။ ဓမၼတာ လာစဥ္ ကုိက္ခဲျခင္း အတြက္ လည္း ဆီးခံု၌ သုတ္လိမ္း ေပးျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္၏။

အျမစ္ - ေခြး႐ူးျပန္ ေရာဂါအတြက္ ပဒိုင္းျမစ္ ကုိ ဆန္ေဆးရည္ ႏွင့္ ေသြး၍ တုိက္ၿပီး အမဲေျခာက္ ဖုတ္ ေကၽြးက ေပ်ာက္၏။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

အေအးမိရင္ ဘာစားရမလဲ

(၁) ၾကက္သားစြပ္ျပဳတ္
ၾကက္စြပ္ျပဳတ္မွာပါတဲ့ cysteine ဓါတ္က ခြ်ဲေပ်ာ္ေစၿပီး ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုး သက္သာေစပါ တယ္။ၾကက္စြပ္ျပဳတ္တစ္ခါေသာက္ တိုင္းအဆုတ္ထဲမွာ ေရာင္ရမ္းမႈေတြ သိသိသာသာ ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။
(၂) ဒိန္ခ်ဥ္
ဒိန္ခ်ဥ္ေအးေအးေလးေသာက္ ျခင္းျဖင့္ ဇင့္ဓါတ္ရရွိၿပီး ကိုယ္ခံအား စနစ္ကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါ တယ္။
(၃) အခ်ဥ္သီးမ်ား
ဗိုက္တာမင္စီဟာ အေအးမိျခင္း ကို ထိေရာက္စြာမကာကြယ္ႏိုင္ေပ မယ့္ ဟစၥတာမင္းဆန္႔က်င္အာနိ သင္ရွိတာေၾကာင့္ႏွာေစး၊ ႏွာပိတ္ ျခင္းမွ သက္သာေစပါတယ္။
(၄) အသားဟင္းမ်ား
ေနမေကာင္းတဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ္ ခံအားေကာင္းေအာင္ ပ႐ိုတင္းဓါတ္ မ်ားမ်ားစားသံုးပါ။ အသားဟင္းထဲ မွာ ဇင့္ဓါတ္လည္းပါဝင္ပါတယ္။
(၅) အရက္မေသာက္ပါႏွင့္
အေအးမိဖ်ားနာေနခ်ိန္မွာ အရက္မေသာက္ပါႏွင့္။ ဝိုင္၊ ဘီယာ၊ အရက္ဟူသမွ် ေသြးေၾကာေတြကို က်ယ္ေစၿပီး ႏွာရည္ပိတ္ျခင္း၊ ေခါင္း ကိုက္ျခင္း၊ ကိုယ္ခံအားက်ဆင္းျခင္း ျဖစ္ေစပါတယ္။

သီဟ
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal

ဖလန္ေတာင္ေ၀ွး

ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆုိး၊ အဖ်ား၊ အစာမေၾက ေလနာ၊ အေရျပား ေရာဂါ၊ ေျမြကုိက္ျခင္း တုိ႔ကုိ ကုသရာ၌ အျမစ္ကုိ သုံးသည္။ နားျပည္ယုိ၊ နားကုိက္ ေရာဂါကို ဖလံေတာင္ေ၀ွး အခြံ႔ႏႊာ မီးကင္ၿပီး အတန္ၾကာ ေအးေစ၍ ရည္ညွစ္ယူ ၎အရည္ကုိ နားအတြင္းသို႔ ၃-၄ စက္ခန္႔ မၾကာ မၾကာ ထည့္ေပးရ၏။ ေခ်ာင္းဆုိး ေရာဂါ၊ သာမာန္ ႏွလုံးတုန္ ေရာဂါ တုိ႔ကုိ ဖလွံေတာင္ေ၀ွး ဟင္းခ်က္ စားျခင္း၊ ႏွမ္းဆီ စစ္စစ္ျဖင့္ ေၾကာ္စားျခင္း တုိ႔ျဖင့္ သက္သာ ေစႏုိင္သည္။ ဒူလာေရာဂါကုိ ဖလွံေတာင္ေ၀ွး သုံးခြက္ တစ္ခြက္တင္ကုိ ေသာက္လွ်င္ ေပ်ာက္၏။

ဖလွံေတာင္ေ၀ွးဥကုိ အေျခာက္ခံ အမႈန္႔ျပဳလုပ္၍ ခ်င္း၊ သၾကားႏွင့္ စပ္ေသာက္ပါက ပုိ၍ ေပ်ာက္ကင္း၏။ ဖလံေတာင္ေ၀ွးကုိ ငါးခူႏွင့္ ခ်က္စားပါက ကာမအားကို ျဖစ္ေစသည္။ ငါးသုိင္းသားႏွင့္ ခ်က္စားက ေသြး၀မ္း ေရာဂါ ေပ်ာက္ေစသည္။ ပုစြန္ႏွင့္ ေၾကာ္ခ်က္ စားလွ်င္ ေသြး၀မ္း ေရာဂါ ေပ်ာက္ေစသည္။ ႏြားသားႏွင့္ ခ်က္စားပါက ဆီးရႊင္ၿပီး ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါကုိ ကာကြယ္ ေစႏုိင္ ပါသည္။ ေရၾကက္သားႏွင့္ ခ်က္စားလွ်င္ ဆီးေက်ာက္ တည္ျခင္း၊ ဆီးပူျခင္း၊ ဆီးေအာင့္၊ ဆီးအားနည္းျခင္း၊ ဆီးက်န္ျခင္း၊ ဆီး၀ါျခင္းတုိ႔ကုိ ေပ်ာက္ေစသည္။ ဖလွံေတာင္ေ၀ွးကုိ ဓါးျပားႏွင့္ ရုိက္၍ ဟင္းခ်က္ ေသာက္က အမ်ိဳးသမီးမ်ား ႏုိ႔မထြက္ျခင္း၊ ႏုိ႔ပူျခင္း၊ ယားယံျခင္း၊ ႏုိ႔အနာေပါက္ျခင္း၊ ႏုိ႔ေခ်ာင္း ပိတ္ျခင္း၊ သက်ည္း ကုိက္ျခင္း တုိ႔ကို ေပ်ာက္ေစႏုိင္သည္။

ဖလွံေတာင္ေ၀ွးကုိ အေျခာက္လွန္း အမႈန္႔ျပဳ၍ အုန္းဆီႏွင့္ ေဖ်ာ္ၿပီး စအုိႏွင့္ ဆီးစပ္ကုိ လိမ္းထားပါက သားအိမ္ ေလွ်ာက်ျခင္း၊ သားအိမ္ ေအာင့္ျခင္း၊ ေယာက်ာ္း အူက်ျခင္း၊ တုိနာ ျဖစ္ျခင္းတုိ႔ကို ေပ်ာက္ေစသည္။ ဖလွံေတာင္ေ၀ွး ပဥၥငါးပါးကုိ ငရုတ္ေကာင္း ၂ ေစ့ထည့္၍ က်က် ျပဳတ္ေသာက္ ပါက ေက်ာက္ကပ္ေရာင္၍ ေဖာျခင္း၊ ခါးနာျခင္းတုိ႔ကို သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း ေစသည္။ ဖလွံေတာင္ေ၀ွးကုိ အမႈန္႔ျပဳ၍ ပ်ားရည္၊ ေထာပတ္ႏွင့္ ေတ၍ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း တစ္ဇြန္း တစ္ေန႔ တစ္ႀကိမ္ စားသုံးျခင္းျခင့္ အားအင္ ကုန္ခမ္းျခင္းကို ျပန္လည္ အားျဖည့္ ေစသည္။

မိန္းမမ်ား ရင္သားတြင္ ျဖစ္ေပၚတက္ေသာ သာမာန္ အႀကိတ္မ်ားအား ဖလွံေတာင္ေ၀ွးကုိ ထုေျခ၍ အက်ိတ္ေပၚ အုံေပးၿပီး အ၀တ္ စည္းေပးျခင္းျဖင့္ အက်ိတ္ကုိ ေက်ေစသည္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

အသက္အႏၱရာယ္နွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ လူနာ၏ အိမ္ေထာင္ဘက္သည္စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ေသဆံုးနိုင္

အသက္အႏၱရာယ္နွင့္ရင္ဆိုင္ေနရေသာေ၀ဒနာျဖင့္ လူနာအားေဆးရံုတင္ထားခ်ိန္မ်ား၀ယ္ လူအမ်ားက ၄င္းလူနာအားေစာင့္ေရွာက္ေပးေနရေသာအိမ္ေထာင္ဘက္အား လ်စ္လ်ဴရွဳမိတတ္ေၾကာင္းနွင့္ တစ္ကယ္ တမ္းတြင္ အဆိုပါလူနာရွင္မွာ အမ်ိဳးသားျဖစ္ေစ၊ အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ေစ၊ စိတ္ဖိစီးမႈကိုျပင္းထန္စြာခံစားရေလ့ ရွိျပီး ၄င္းစိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ အခန္ ့မသင့္လ်င္ အသက္ပါေသဆံုးနိုင္သည္ကို လူအမ်ားသတိထားေပးၾက ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ကေနဒါနုိင္ငံသုေတသီမ်ားက ေျပာသည္။

လူနာတစ္ေယာက္အသည္းအသန္ျဖစ္ျပီးေဆးရံုကိုေရာက္လာရင္ လူနာကိုပဲ၀ိုင္းအာရံုစိုက္ေနျပီး လူနာရွင္ ကိုေတာ့ အားလံုးကေမ့ေလ်ာ့ေနတတ္ၾကပါတယ္။ လူနာရွင္ကိုယ္တုိင္လည္း လူနာတစ္ပိုင္းပဲဆိုတာ မေမ့ ၾကပါနဲ ့။ ဥပမာ ေလျဖတ္သြားတဲ့ဇနီးသည္ကို ေဆးရံုတင္ျပီးတစ္ညလံုးေစာင့္ေရွာက္ျပီးေတာ့ မနက္လင္း အားၾကီးအခ်ိန္မွာ တေမွးေလာက္ေမွးေနခိုက္ ဖုန္းရုတ္တရက္လာတယ္ဆိုပါစို ့၊ လူနာရွင္ရဲ ့စိတ္ထဲမွာ ဇနီး သည္ ဆံုးသြားျပီလားဆိုတဲ့ေသာက က အရင္ဆံုးေဆာင့္ပါလိမ့္မယ္။ ဖုန္းကိုင္လိုက္ေတာ့ ဘာမွအေရး မၾကီးတဲ့ကိစၥ ဆိုပါစို ့၊ ဒါေပမယ့္လည္း သူ ့ခမ်ာမွာ စိတ္ဒဏ္ရာက ရျပီးသြားပါျပီ။ အဲဒီလိုမ်ိဳး တစ္ရက္ကို အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကံဳရနုိင္ပါတယ္ဟု သုေတသီတစ္ဦးက ရွင္းျပသည္။

ေလ့လာဆန္းစစ္မႈမ်ားအရ အသည္းအသန္နာမက်န္းျဖစ္ေသာအိမ္ေထာင္ဘက္ကိုေစာင့္ေရွာက္ရသူတြင္ တစ္နွစ္အတြင္းအသက္ေသဆံုးနိုင္ေျခ ၃.၇ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိေၾကာင္း၊ စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းနုိင္ေျခ ၆၇ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ အသက္အႏၱရာယ္ကိုျဖစ္ေစနိုင္ေသာစိတ္က်ေရာဂါခံစားရနိုင္ေျခ ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ကိုယ့္အိမ္ေထာင္ဘက္၊ ကိုယ့္မိသားစုေဆြမ်ိဳးသားျခင္း ေဆးရံုေဆးခန္းတက္ရတာကိုအေၾကာင္းျပဳျပီး လူနာရွင္မွာ ျပင္းထန္တဲ့ေသာကကိုခံစားရေလ့ရွိပါတယ္။

ဒါေတြကို ေဘးလူေတြက လ်စ္လ်ဴရွဳေနမယ္ဆို ရင္ သူ ့ခမ်ာမွာ တစ္ခါတစ္ေလ လူနာခံစားရတာထက္ပိုတဲ့ဒုကၡကိုခံစားရေလ့ရွိပါတယ္ ဟု ၄င္းက ဆက္ လက္ ရွင္းျပသည္။ထို ့အျပင္ အခ်ိဳ ့ဆရာ၀န္မ်ားသည္ လူနာရွင္အား လူနာ၏အေျခအေနမ်ားကိုေျပာျပရန္ အခ်ိန္မေပးနိုင္ ၾကေၾကာင္း၊ ၄င္းအခ်က္သည္လည္း လူနာရွင္အားပို၍ စိတ္ဓါတ္က်ေစနုိင္သည့္ အခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း ၊ လူနာ ရွင္အား ေႏြးေထြးစြာထားဖို ့ေ၀းစြ၊ စည္းကမ္းမ်ိဳးစံု၊ ကန္ ့သတ္ခ်က္မ်ိဳးစံုျဖင့္ အေနက်ပ္၊အေတြးက်ပ္၊ အသက္ရွဴက်ပ္သည့္အျပင္ လူနာရွင္ကိုျပန္၍ျပစ္တင္ေျပာဆိုသည့္စကားမ်ားကို လူ ့ေဘာင္လူ ့အသိုင္း အ၀ိုင္းနွင့္ ေဆးရံုမွတာ၀န္ရွိသူမ်ားကိုယ္တုိင္လည္း သိရဲ ့နွင့္ျဖစ္ေစ၊ မသိလိုက္ ဘာသာျဖစ္ေစ၊ က်ဴးလြန္ မိတတ္ေၾကာင္း၊ ပတ္၀န္းက်င္နွင့္ဆက္ဆံေရးအဆင္မေျပျခင္းသည္လည္း မူလအစကတည္းက စိတ္ဓါတ္ က်ေနေသာလူနာရွင္အတြက္ ပို၍ဆိုးသည့္ ရိုက္ခ်က္မ်ားျဖစ္ပြားလာ နုိင္ေၾကာင္း ၄င္းက ျဖည့္စြက္ရွင္းျပ သည္ ။

ရတနာပုံ သတင္းစာ
https://www.facebook.com/yadanabonnewspaper