Pregnancy and HIV ကိုယ္ဝန္ႏွင့္ HIV

မဂၤလာပါဆရာရွင့္။ ကြၽန္မအသက္ ၃၆နွစ္ပါရွင့္။ ရန္ကုန္မွာေနပါတယ္ရွင့္။ အခုလက္ရိွကိုယ္ဝန္ ၃၇ ပတ္ပါရွင့္။ ႕႕႕႕႕ မွာ ခဲြေမြးမွာပါရွင္။ ကြၽန္မမွာ HIV positive CD4 274 ရိွပါတယ္ရွင့္၊ ၂ဝ၁၄ ကစ ART ေသာက္ပါတယ္ရွင့္။ HIV ရိွတဲ့သူေတြက ဗမာေဆးမတည့္ဘူးလို႔ၾကားဘူးပါတယ္ရွင့္။ ကေလးေမြးျပီးရင္ ဗမာနည္းအရ ဆႏြင္းေသာက္လို႔ ရပါသလားရွင့္။ ကေလးေမြးၿပီး အျခားေရွာင္ရန္ေဆာင္ရန္ေလးမ်ားသိခ်င္ပါတယ္ရွင့္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဆရာရွင့္။ ေမးနည္းပံုမက်ရင္လဲနားလည္ေပးပါရွင့္

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အတြက္ေရာ ကူးစက္ေရာဂါေတြအတြက္ပါ အရပ္ေဆးနည္းေတြ မလိုအပ္ပါ။

၂။ မဂၤလာပါဆရာ။ သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က အိမ္ေထာင္႐ွိပါတယ္။ အသက္ ၃ဝ ထဲမွာပါ။ သူ႔မွာ HIV ႐ွိေနၿပီး ART ေသာက္ေနတာတႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီဆရာ။ အခု မထင္ဘဲ ကိုယ္ဝန္႐ွိေနၿပီးငါးလေတာင္႐ွိေနၿပီဆရာ။ ကေလးကို မကူးစက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ အခ်ိန္မွီေသးလားဆရာ။ စိတ္ပူလို႔ပါ။ အခ်ိန္ရရင္ေျဖၾကားေပးပါ႐ွင့္။

၃။ မဂၤလာပါ ေဒါက္တာရွင့္။ ကၽြန္မက အသက္ (၂၆) ႏွစ္ရွိေနၿပီျဖစ္ၿပီး အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ပါ။ ကၽြန္မဆီမွာ HIV ပိုးရွိေနပါတယ္။ အမ်ိဳးသားကေတာ့ နားလည္ၿပီးလက္ထပ္ခဲ့တာ အခုဆို (၂) ႏွစ္ျပည့္ပါေတာ့မယ္ရွင့္။ ကၽြန္မကေတာ့ အၿမဲ CD4 စစ္ၿပီး ART ေဆးကိုပံုမွန္ေသာက္သံုးလာတာလည္း (၂)ႏွစ္နီးပါးရွိလာပါၿပီ။ အမ်ိဳးသားကေတာ့ ယခုထက္ထိ မရွိေသးပါ။ ကၽြန္မက ကေလးလိုခ်င္ေနပါတယ္။ အမ်ိဳးသားကေတာ့ ေနာက္မ်ိဴးဆက္ ဒုကၡေရာက္မွာစိုးလို႔ မယူဖို႔ပဲေျပာပါတယ္။ မိဘေတြကပါ ယူဖို႔တိုက္တြန္းတာေၾကာင့္ေရာ ကိုယ့္ေသြးသားေလး ရွိခ်င္တာေၾကာင့္ပါ။ ကေလးယူခ်င္ေနပါတယ္ေဒါက္တာ။ ဘယ္လိုမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္ရမလဲဆိုတာ အၾကံဉာဏ္ ေတာင္းခံျခင္းျဖစ္ပါတယ္ရွင့္။

၄။ HIV ရွိေသာ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သင္႔ပါသလား ေက်းဇူးျပဳ၍ ေျဖေပးပါဆရာ။

၅။ HIV ပိုး ရွိေနသူ ေယာက္်ားႏွင့္ ပိုးမရွိသူမိန္းမတို႔ အတူေနရာကေန ကိုယ္ဝန္ရခဲ့ရင္ ကေလးကိုကူးစက္ႏိုင္ပါသလား။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္လို႔ ရ/မရ သိခ်င္ပါတယ္။ ဘယ္လိုအႏၲရာယ္ ရွိႏိုင္ပါသလဲ။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တိုင္း HIV ရွိမရွိ စမ္းသပ္ရမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကာစကတည္းက ပိုးရွိေနတာသိရင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ဘို႔ ပိုေကာင္းတယ္။ ကေလးကို မကူးေစေအာင္ေဆာင္ရြက္ဘို႔ အခ်ိန္ပိုရလို႔ေကာင္းတယ္။ သူ႔ခင္ပြန္းအတြက္လဲ မကူးေအာင္ လုပ္ဘို႔လိုတယ္။ ပိုးဟာ ေသြး၊ ကိုယ္ခႏၶာကအရည္ (ေယာက္်ား စီမင္၊ မိန္းမ ဗဂ်ိဳင္းနားအရည္၊ ႏို႔ရည္) ေတြနဲ႔ ပိုးရွိမိခင္ကေန ေမြးလာမဲ့ကေလးကို ကူးနည္းေတြနဲ႔ ကူးစက္တယ္။ လိင္လမ္းကေနကူးတာက အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။
အမ်ားဆံုးစမ္းသပ္နည္းဟာ HIV antibody test အင္တီေဘာ္ဒီ ရွိမရွိ စမ္းနည္းျဖစ္တယ္။ ေသြး၊ ဆီး နဲ႔ ခံတြင္းက အရည္ေတြကို စမ္းတယ္။ ပဌမနည္းနဲ႔စမ္းလို႔ အေပါင္းျပတယ္ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ တျခား အင္တီေဘာ္ဒီစမ္းနည္းတခု ထပ္လုပ္ရတယ္။ ဒီနည္းကို Confirmatory HIV test ေသခ်ာေအာင္လုပ္နည္းလို႔ေခၚတယ္။ အေျဖရေအာင္ ရက္နည္းနည္းေတာ့ယူရတယ္။ တခ်ိဳ႕ ခံတြင္းအရည္စမ္းနည္းကေတာ့ နာရီပိုင္းသာၾကာတယ္။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္ ပိုးေတြ႔သူလဲ က်န္းမာေနေအာင္လုပ္ႏိုင္တယ္။ ကေလးကိုမကူးေအာင္ ေဆးေသာက္ရမယ္။ ကေလးကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ႏုစဥ္၊ ေမြးေနတံုးနဲ႔ ႏို႔တိုက္ေနစဥ္ကာလေတြမ်ာ ကူးစက္ႏိုင္တယ္။ မေအက စားစရာကို ဝါးခြံ႔ရာကေနလဲ နည္းနည္းပါးပါးကူးႏိုင္ေသးတယ္။

ART ေဆးေတြကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္မွာ အနည္းဆံုး ေဆး ၃ မ်ိဳးေရာေပးမယ္။ ကေလးေမြးေနတံုးမွာ AZT (IV) ေဆးထိုးေပးမယ္။ ျပီးေတာ့ ေဆးဆက္ေသာက္ရမယ္။ ေမြးျပီးရင္ AZT ေဆးရည္ ၆ လေသာက္ရမယ္။ တကယ္လို႔ မိခင္က ေဆးေသာက္မထားဘဲ ေမြးတဲ့ကေလးဆိုရင္ AZT အျပင္ တျခားေဆးပါ ေပးသင့္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ မေဆာင္ခင္ကတည္းက ေဆးေသာက္ေနတဲ့မိခင္ေလာင္းဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္ရွိေတာ့ ေဆးေျပာင္းရႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြက ကေလးအတြက္ မသင့္ဘူး။

ဘယ္ေတာ့ ေဆးစေပးမလဲဆိုတာ ပိုးေတြက လူကိုဘယ္ေလာက္ထိခိုက္ေနျပီလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ၾကာေနျပီလဲအေပၚမွာ မူတည္တယ္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္း CD4 350 cells/mm3 ထက္နည္းကတည္းကေန ေဆးေသာက္ေနျပီးျဖစ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္လဲ ကူးစက္ေရာဂါဝင္ေနကတည္းကျဖစ္မယ္။ အခုေတာ့ CD4 အေရအတြက္ကိုၾကည့္မေနေတာ့ပဲ ေဆးေသာက္ေစမယ္။

အမ်ားဆံုးသံုတဲ့ေဆးေတြကေတာ့
1. Protease inhibitors (PIs),
2. Nonnucleoside reverse transcriptase inhibitors (NNRTIs) နဲ႔
3. Nucleoside reverse transcriptase inhibitors (NRTIs) ေတြက ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာေပးႏိုင္တယ္။
4. Entry inhibitors နဲ႔
5. Integrase inhibitors ေဆးေတြကို ကိုယ္ဝန္မွာ ေပးသင့္မသင့္ သုေတသနမစံုေသးဘူး။

Sustiva ေဆးတမ်ိဳးတည္းကျဖစ္ျဖစ္ Atripla ကေနျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စ ပဌမ ၃ လ မွာေသာက္ရင္ ကေလးမွာ ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ၃ လေနာက္ေတာ့ ကိစၥမရွိဘူး။ Protease inhibitors (PIs) ကဆီးခ်ိဳနဲ႔ ဆက္စပ္ႏိုင္တယ္။ Viramune ေဆးက အသည္းကိုထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္။ CD4 250 cells/mm ထက္ မ်ားသူေတြကိုသာ သံုးလို႔အက်ိဳးမ်ားရင္ သံုးရတယ္။

တခ်ိဳ႕ကိုယ္ဝန္ေတြကို ေမြးတဲ့အခါ ဗိုက္ခြဲေမြးရင္ေကာင္းမယ္။ ၃၈ ပတ္ရွိရင္ခြဲေပးႏိုင္ျပီ။ ကိုယ္ဝန္တိုင္းကိုေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တံုး ေဆးေသာက္မထားသူ နဲ႔ ေမြးကာနီးမွာ viral load က 1,000 copies/mL ထက္ မ်ားေနသူကိုသာ ခြဲေပးလို႔ အက်ိဳးမ်ားႏိုင္တယ္။ ေရျမြာေစာေပါက္ထားတာကို ခြဲေပးလဲ မထူးဘူး။

ဘယ္နည္းနဲ႔ေမြးေမြး ေမြးဖြါးျခင္း အႏၲရာယ္ေတာ့ရွိတာဘဲ။ ေယဘုယ်ေျပာရရင္ ခြဲေမြးတာက ခြဲစိတ္မႈ အႏၲရာယ္ပါပိုတယ္။ အိပ္ရာထဲမွာ ၾကာၾကာေနရတာမို႔ ေသြးေၾကာပိတ္တဲ့အႏၲရာယ္ ပိုျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ေရာဂါပိုးဝင္တာလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ပိုးရွိတဲ့အေမကေန ကေလးကိုကူးစက္တာ အေမရိကားနဲ႔ ဥေရာပမွာ ၂% ထက္နည္းပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္တာက မိခင္ေလာင္းကေန ေဆးေသာက္ေနလို႔ အထဲက ကေလးကိုပါကာကြယ္ရာက်တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္၊ ေမြးေနတုန္းေဆးေသာက္ရင္ ပိုနည္းတယ္။

ကေလးေမြးျပီးျပီးခ်င္း ၆-၁၂ နာရီအတြင္းမွာ AZT ေဆးေပးရမယ္။ ၆ ပတ္ၾကာအထိေပးရတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြကို တျခားေဆးလဲတြဲေပးတယ္။ ကေလးေတြကို Virologic HIV tests နည္းနဲ႔စစ္တယ္။ အေပါင္းေရာ အႏုတ္ပါ ႏွစ္ခါျပမွာသာ မရွိဘူး၊ ရွိတယ္ေျပာႏိုင္တယ္။ ၁၄၂၁ ရက္၊ ၁၂ လ နဲ႔ ၄၆ လေတြမွာ စစ္ရတယ္။ အေပါင္းႏွစ္ခါေတြ႔ရင္ ၄၆ ပတ္မွာ ေဆးေပးမယ္။ မေသခ်ာရင္ Bactrim ေဆးကိုသတိနဲ႔ေပးတယ္။ ပိုးရွိတဲ့ကေလးမွာ Pneumocystis jiroveci pneumonia (PCP) ေရာဂါျဖစ္မွာကို အကာကြယ္ေပးတယ္။ ကေလးေမြးျပီးေနာက္ ေပးေနတဲ့ေဆးကို ေျပာင္းသင့္ရင္ေျပာင္းေပးမယ္။ CD4 count နဲ႔ Viral load ေတြကိုၾကည့္မယ္။

ေမးထားတာကေတာ့ ဖခင္ကသာ ပိုးရွိတယ္။ မိခင္ေလာင္းမွာ ပိုးရွိမေနရင္ေတာ့ ကေလးကို မကူးစက္ႏိုင္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ကေလးမိခင္ေရာ ကေလးကိုပါ ပံုမွန္ေဆးစစ္ေနရမယ္။ ၾကိဳတင္ကာကြယ္မႈေတြလဲ စနစ္တက်လုပ္ေနၾကရပါလိမ့္မယ္။

HIV ရွိတဲ့မိခင္ရဲ႕ႏို႔ထဲမွာ ပိုးပါေနပါမယ္။ ႏို႔တိုက္မယ္ မတိုက္ဘူးဆိုတာ တဦးခ်င္းကိုၾကည့္ဆံုးျဖတ္ရတယ္။ ႏို႔မႈန္႔နဲ႔ အဆင္ေျပသူကို ႏို႔မႈန္႔သာတိုက္ေစမယ္။ အဲလိုမဟုတ္ရင္ေတာ့ မိခင္ႏို႔ကိုတိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မိခင္ေရာ ကေလးေရာ ART ေဆးေသာက္ရပါမယ္။ ႏို႔ကို (၆) လအထိသာတိုက္ပါ။

ကြန္မင့္တခု = အခုေတာ့ အမ်ားစုကို TDF + 3TC + EFV အတြဲကို အသံုးမ်ားေနပါဘီ ဆရာ။ WHO ရဲ႕ ဂိုက္လိုင္းပါခင္ဗ်ာ့။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

ေထာပတ္သီးကဘာေတြေကာင္းလဲ

ေထာပတ္သီးရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳး ေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္လို သူတိုင္း ေထာပတ္သီးလို အသီးမ်ိဳးကို ပံုမွန္စားေပးရင္ အေကာင္းဆံုး ပါပဲ။ သူ႔ရဲ႕ က်န္းမာေရး ဆိုင္ရာ

အက်ိဳး ေက်းဇူး ေတြကလည္း အံ့ဩစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေထာပတ္သီးဟာ Berry ဘယ္ရီလို႔ ေခၚေသာ သစ္သီး မိသားစုမွ ဆင္းသက္လာသည့္ မ်ိဳးႏြယ္ဝင္ သစ္သီးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေထာပတ္ သီးလို႔ ေခၚၾကျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းက မွည့္၍ ေပ်ာ့ေနေသာ ေထာပတ္သီး အသားမ်ားဟာ ကိုင္တြယ္ထိေတြ႕ ၾကည့္လိုက္ရင္ ႏြားႏို႔မွ ထုတ္လုပ္ထားေသာ ေထာပတ္ကဲ့သို႔ ႏူးညံ့သည့္ အသားမ်ိဳး (Texture) မို႔လို႔ ေထာပတ္နဲ႔ တူလို႔ ေထာပတ္သီးလို႔ အမည္ေပး ထားဟန္ တူပါတယ္။ အဂၤလိပ္ ဘာသာအားျဖင့္ Avocadoလို႔ ေခၚပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ေထာပတ္သီးရဲ႕ အေပၚ အေရခြံ အေရာင္ ပံုသဏၭာန္နဲ႔ သစ္ေတာ္သီး ပံုသဏၭာန္ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ မိေက်ာင္း သစ္ေတာ္ Alligator Pear လို႔လည္း ေခၚၾက တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေထာပတ္သီးရဲ႕ အာနိသင္ ေတြ ကေတာ့-

(၁) ကင္ဆာေရာဂါကာကြယ္ေပးျခင္း

ေထာပတ္သီးထဲမွာ ပါဝင္ေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ား အခ်ိဳ႕က ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း မ်ားကို ဖ်က္ဆီး ပစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ က်န္းမာေနေသာ ကလာပ္ စည္းမ်ားကိုလည္း ထိခိုက္မႈ မရွိေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ၊ ခံတြင္း ကင္ဆာတို႔ကို ကာကြယ္ႏိုင္ျခင္းရွိ ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေထာပတ္သီးမွ ထြက္ရွိ လာေသာ အဆီက OleicAcid ပါဝင္မႈ မ်ားၿပီး၊ ၄င္းက ရင္သားကင္ ဆာမျဖစ္ေအာင္လည္း ကာကြယ္ေပး ႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေထာပတ္သီးသည္ ကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

(၂) ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ ျဖစ္နုိင္ေျခ ေလ်ာ့က်ေစျခင္း

ေထာပတ္သီး တစ္ခြက္စာထဲမွာ လူတစ္ေယာက္ တစ္ေန႔တာ လိုအပ္ေသာ Folate ေဖာလိတ္ အမည္ရွိ ဗီတာမင္B တစ္မ်ိဳး ၂၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါဝင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ေဖာလိတ္က ႏွလံုးေသြးေၾကာ ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပး ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေထာပတ္သီး ထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ Mono မျပည့္ဝဆီႏွင့္ ဗီတာမင္ E, Glutathione စသည္တို႔ ကလည္း ႏွလံုး က်န္းမာေရးကို အားေပး ျမႇင့္တင္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။

(၃) ေသြးတြင္းအဆီဓါတ္ က်ဆင္းေစသည္

ေထာပတ္သီးထဲမွာ ဘီတာဆိုက္ စတီေရာဟုေခၚေသာ ဓာတုပစၥည္း မ်ားက ကိုလက္ စထေရာလ္ ပမာဏကို က်ဆင္း ေစပါတယ္။ ေထာပတ္သီး တစ္ပတ္ခန္႔ စားၿပီးလွ်င္ ကိုလက္စထ ေရာလ္ပမာဏ ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ က်ဆင္းသြားေစႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိ ထားရပါတယ္။ ကိုလက္စထေရာလ္ နည္းတာႏွင့္အမွ် ႏွလံုးေသြးေၾကာ ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အခြင့္အလမ္း နည္းသြား ေစပါတယ္။

(၄) ေလျဖတ္ျခင္းကို ကာကြယ္ျခင္း

ေထာပတ္သီးထဲမွာ ပါတဲ့ ေဖာလိတ္က ေလမျဖတ္ေအာင္ ကာကြယ္ ေပးပါတယ္။

(၅) အိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္းကို ေႏွးေကြးေစျခင္း

Glutathione လို႔ေခၚတဲ့ အင္တီ ေအာက္စီးဒင့္ ၾကြယ္ဝစြာ ပါဝင္တဲ့ အတြက္ အဲဒီပစၥည္းက အသက္အရြယ္ အိုမင္း ရင့္ေရာ္မႈကို ေႏွးေကြးေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အသက္ အရြယ္ခ်င္း အတူတူ ပိုၿပီးႏုပ်ိဳ ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏွလံုးေရာဂါ ႏွင့္ ကင္ဆာ ေရာဂါတို႔ကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။

(၆) ဗီတာမင္ C,E ႏွင့္ K ၾကြယ္၀စြာ ပါ၀င္ျခင္း

ဗီတာမင္ C ႏွင့္ E ၾကြယ္ဝ ေသာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္း ဓာတ္တိုးျခင္း ျဖစ္စဥ္မ်ား မျဖစ္ေအာင္ တားဆီး ေပးပါတယ္။ ဗီတာမင္ K က ေသြးခဲရာမွာ ကူညီ ေပးပါတယ္။

(၇) အာဟာရစုပ္ယူမွု ပိုေကာင္းေစျခင္း

ကာ႐ိုတင္ႏြိဳက္လို႔ ေခၚတဲ့ ပစၥည္းေတြ ပါဝင္တဲ့ အတြက္ အဆီတြင္ ေပ်ာ္ဝင္ လြယ္ေသာ အာဟာရ ဓာတ္မ်ား စုပ္ယူမႈ ပိုေကာင္း ေစပါတယ္။ ေထာပတ္သီး အခြံႏွင့္ ကပ္လ်က္ အစိမ္း ရင့္ေရာင္ရွိေသာ အပိုင္းမွာ အမ်ားဆံုး ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေထာပတ္သီး အခြံ သင္တဲ့အခါ အဲဒီ အစိမ္း ရင့္ေရာင္အပိုင္းေတြ လႊင့္ပစ္တဲ့ အထဲ ပါမသြားေအာင္ ဂ႐ုစိုက္၍ လွီးပါ။

(၈) ေထာပတ္သီး ဘယ္လိုစားမလဲ

ေထာပတ္သီးကို စားတဲ့နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတဲ့အနက္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ စားသံုးနည္း မ်ားကို သိထားဖို႔ အေရးႀကီး ပါတယ္။ ေဒါက္တာ အယ္ဒီတာ တို႔ႏိုင္ငံတြင္ အမ်ားစု ကေတာ့ ေထာပတ္သီးကို အသားေတြျခစ္ယူ၊ ႏို႔၊ သၾကားတို႔ျဖင့္ ေဖ်ာ္ရည္စက္ထဲ ထည့္ေဖ်ာ္ကာ ေသာက္သံုးေလ့ ရွိၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ပံုစံမ်ိဳး အၿမဲတမ္း သံုးစြဲလွ်င္ ႏို႔ႏွင့္ သၾကားေၾကာင့္ ကယ္လိုရီေတြ တက္ျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တိုးျခင္း၊ ႏို႔ထဲမွ ျပည့္ဝဆီေတြ စားမိျခင္းျဖစ္ တတ္ေၾကာင္း သတိထား ရပါမယ္။ အေကာင္းဆံုး ကေတာ့ ေထာပတ္သီးကို သူ႔အတိုင္း ဇြန္းႏွင့္ ေကာ္၍ စားျခင္းက စိတ္အခ်ရဆံုး ပါပဲ။ ဒါမွမဟုတ္ ေထာပတ္သီး အသားေတြ ခ်ည္းသက္သက္ ႀကိတ္စက္ထဲ ထည့္ေခ်ကာ အဲဒီ ေထာပတ္သီး အႏွစ္ထဲမွာ သခြားသီး အေခ်ာင္းမ်ား၊ မုန္လာဥနီ အေခ်ာင္းမ်ား ႏွစ္၍ စားျခင္းျဖင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေစပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေထာပတ္သီးကို ဟင္းခ်ိဳရည္ အျဖစ္ ခပ္ေသာက္ ႏိုင္ပါ ေသးတယ္။ ဒီေလာက္ဆိုရင္ ေထာပတ္သီးႏွင့္ ပတ္သက္၍ လံုေလာက္ၿပီ ထင္ပါတယ္။

Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

Isoflavones ပဲပုပ္ေဆး

Isoflavone ေဆးအေၾကာင္းေလးသိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ သူငယ္ခ်င္းက သူ႔အေမအတြက္ သိခ်င္တယ္ဆိုလို႔ပါ။ အေမ အသက္က ၆၆ ႏွစ္ပါ။ ေသြးဆံုးျပီးသူမ်ားအတြက္ အားေဆးဆိုလို႔ပါ။ ဟုတ္ပါသလား။ ဟုတ္ရင္ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ေသာက္သင့္ပါသလဲ သိခ်င္လို႔ပါ။ ဆိုးက်ုိဳးေကာင္က်ိဳးမ်ားလည္း ေျပာျပေပးပါဆရာ။

Soy products ပဲပုပ္နဲ႔လုပ္တဲ့ အစာေတြ ေဆးေတြက က်န္းမာေရး အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ ရေစတယ္။
• Ease menopause symptoms ေသြးဆံုးခါနီးနဲ႔ ေသြးဆံုးျပီး ခံစားရတာေတြကို သက္သာေစတယ္။
• Osteoporosis အရိုးေရာဂါေတြအတြက္ပါ ေကာင္းေစလဲပါတယ္။
• Improve bone health အရိုးအားေကာင္းေစတယ္။
• Reduce heart disease risk ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္လာမွာကုိ ကာကြယ္တယ္။
• Protect against prostate problems ေယာက္်ား-ဆီးက်ိတ္ေရာဂါကို ကာကြယ္တယ္။
• Reduce cancer risk ကင္ဆာျဖစ္မွာကို နည္းေစတယ္။
• Breast cancer ရင္သား-ကင္ဆာကိုပါ ကာကြယ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ပဲပုပ္ထဲက Isoflavones ရ့ဲ ဓါတုတည္ေဆာက္ပံုဟာ Estrogen အီစထိုဂ်င္ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ဆင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာကေန ထုတ္ေနတဲ့ အီစထိုဂ်င္ကို ဟန္႔တားရာ ေရာက္ႏိုင္တယ္။ ေကာင္းေစတာေရာ ဆိုးေစတာပါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Natural antioxidants သဘာဝကေနရတဲ့ အင္တီေအာက္စီဒင့္ျဖစ္တယ္။ ကင္ဆာကိုကာကြယ္ရာမွာ အသံုးက်တယ္။
ေဝဖန္သူေတြက ဒီဓါတ္ေၾကာင့္ Epithelial hyperplasia အေပၚဖုံးအလႊာ လိုတာထက္ပိုေပါက္ပြါးႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာတာပါ။ ျဖစ္မွာကို အခြင့္အလမ္းမ်ားေစမယ္။ လည္ပင္းၾကီးနဲ႔ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္းမ်ားတာလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ ေထာက္ျပထားတယ္။ ေလ့လာမႈေတြ အမ်ားၾကီးထဲက အက်ိဳးရေစတာကို ေျပာတာက ပိုမ်ားတယ္။

Soy Isoflavones ေဆးကို ကေလးရခ်င္တဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြ မ်ိဳးဥထြက္ေစဘို႔လဲ ေပးတတ္တယ္။ Clomid ေဆးသေဘာ ေပးၾကည့္တာျဖစ္တယ္။ ေဆးေပးနည္းကလဲ အတူတူဘဲ၊ ရာသီဆင္းျပီးျပီးခ်င္း ပဌမဆံုး ၅ ရက္မွာ ေဆးေပးရတယ္။ Isoflavones 150-200 mg ေန႔စဥ္ေပးတယ္။ ကေလးမရေသးသူမ်ား ပဲပုပ္စားပါ။

၃၁-၁၂-၂ဝဝ၄ ေလ့လာမႈတခုက Isoflavones (ISO) ကေန Dual energy X-ray absorptiometry (DEXA) သံုးျပီး Bone mineral density (BMD) အရိုး သိပ္သည္းဆ အေပၚသက္ေရာက္မႈကို ေလ့လာခဲ့တယ္။ ေသြးဆံုးကာနီးနဲ႔ ဆံုးကာစ ဂ်ပန္အမ်ိဳးသမီး ၈၁ ေယာက္ကို ေလ့လာတာျဖစ္တယ္။ ISO (100 mg) ေပးတဲ့ အုပ္စုနဲ႔ မေပးတဲ့အုပ္စု ၂ ခု ခြဲေလ့လာတယ္။ ၂၄ ပါတ္ၾကာေဆးေပးတယ္။ လူ ၇ဝ က ေလ့လာမႈ အဆံုးထိ ပါတယ္။ ေကာက္ခ်က္ကေတာ့ ISO 100 mg/day ေရရွည္ေပးရင္ Menopausal bone resorption ကို ကာကြယ္ရံုသာမကဘဲ BMD မ်ားေစတယ္၊ အဆီနည္းေစတယ္၊ BMI က်ေစတယ္။ ပိန္မယ္။ ဒါေပမဲ့ Isoflavone ေဆးကေန အရိုးပ်က္စီးတာကိုမကာကြယ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ၉-၈-၂ဝ၁၁ ေန႔ကလာတဲ့ ANI သတင္းမွာ ပါတယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ = ဝမ္းခ်ဳပ္၊ ေလပြ၊ ဝမ္းေပ်ာ့၊ ပ်ိဳ႕၊ အစာအိမ္အေနရခက္။

အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ပဲပုပ္ကေနထုတ္တဲ့ေဆးျဖစ္လို႔ ပဲပုပ္အစစ္ထက္ေတာ့ မေကာင္းႏိုင္ပါ။ ေဟာ္မုန္းအစားထိုးအစြမ္းက တကယ့္ေဟာ္မုန္းေဆးကို မမီပါ။ တျခား အစားအေသာက္အမည္နဲ႔ ထုတ္တာမွန္သမွ်လည္း အကယ့္ လတ္ဆတ္ သန္႔ရွင္းတဲ့ အစားအေသာက္ေလာက္ မေကာင္းၾကပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

Uric acid ယူရစ္အက္စစ္

၁။ ဆရာခင္ဗ်ာ ကြ်န္ေတာ့ေျခေထာက္ဘယ္ဘက္ေျခခ်င္း၀တ္နွင့္ေျခမ်က္စိ ေရာင္ျပီး နည္းနည္းနာေတာ့ ဆရာဝန္သြားျပေတာ့ ေသြးစစ္ခိုင္းတယ္။ ေဆးစစ္ေတာ့ ယူရစ္အက္စစ္ 340 ရွိျပီး နည္းနည္းမ်ားတယ္။ အရိုးအဆစ္ေရာင္ေတာ့ ဘယ္ဆရာ၀န္နဲ႔ျပသင့္သလဲ။ ေဂါက္ေရာဂါလို႔ ေခၚပါသလား၊ ကုသလို႔ေရာဂါေကာ ေပ်ာက္သလား၊ ဘာဆက္လုပ္ရမွာလဲ၊ ေက်းဇူးျပဳ ေျဖေပးပါဆရာ။

၂။ ကြ်န္ေတာ့္ အသက္ ၃၇ ႏွစ္ပါ၊ ဘယ္ဘက္ လက္ေကာက္၀တ္ နာလို႔ ဆရာဝန္က ေသြးစစ္ၾကည့္တာ Uric acid မ်ားေနလို႔ပါ။ Uric acid 7.6mg/dl, 456umol/L ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ Uric acid မ်ားရင္ ဘာေတြျဖစ္နိဳင္လည္းဆရာ။ ကြ်န္ေတာ့္ ဘာေဆးေသာက္ရမွာလဲ၊ ေရွာင္ရန္ေဆာင္ရန္ေလးမ်ား ေျပာၾကားေပးပါ ဆရာ။ ကြ်န္ေတာ့္ ရန္ကုန္၊ ျမန္မာျပည္ကပါ၊ က်ားပါ ဆရာ။

၃။ Uric acid မ်ားရင္ ဆိုးက်ိဳးကဘာျဖစ္တတ္လဲ။ 5.7 ရွိရမွာကို 8.8 ျဖစ္ေနတာပါ။ အစားအစာကေရာဘာေတြ ေရွာင္ရမလဲဆိုတာေျပာျပေပးပါ။

ဓါတုေဗဒေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ Uric acid ဆိုတာ C5H4N4O3 လို႔ ေရးၾကမယ္။ ေဆးေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ ေသြးထဲမွာ ယူရစ္အက္စစ္မ်ားေနရင္ Gout ေဂါက္ဆိုတဲ့ အဆစ္နာေရာဂါ ျဖစ္မယ္လို႔ သင္ၾကရတယ္။ ဆရာဝန္ေတြက ေသြးထဲမွာယူရစ္အက္စစ္ မ်ားေနတာကိုHyperuricemiaလို႔ ေခၚတယ္။

ဘာလို႔ ဒီဓါတ္မ်ားေနသလဲ။ မ်ိဳးနဲ႔ရိုးနဲ႔ ဆိုသလိုမ်ားတတ္တယ္လို႔ ေျပာရင္လဲမမွားဘူး။ ေနာက္တခ်က္က စားတဲ့ အစာေပၚမွာ မူတည္တယ္။ တိတိက်က် ေျပာရရင္ အစားထဲမွာ Purine နဲ႔ Fructose မ်ားရင္ Uric acid ယူရစ္အက္စစ္ မ်ားေစတယ္။

ဒီဓါတ္ကိုေက်ာက္ကပ္ကေနစြန္႔ထုတ္ေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ မေကာင္းရင္ ေသြးထဲမွာမ်ားေနမယ္။ အစာမစားဘဲေနတာ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အျမန္ ခ်တာ-က်တာလုပ္ရင္ ယာယီမ်ားေနမယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာအသက္ၾကီးလာရင္ သံဓါတ္ မ်ားလာျပီးေၾကးနီဓါတ္ နည္းလာတယ္။ ဒါကေနဆက္ျပီး Uric acid မ်ားေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးလွဴပါ၊ တေန႔မွာ Cu 2 mg ေသာက္ပါ။

ေဂါက္ေရာဂါကို ျဖစ္ေစတာ Uric acid မ်ားေနလို႔ပါ။ အဆစ္ေတြနဲ႔ ေသြးေၾကာမွ်ဥ္ေလးေတြ အနီးအနားမွာ ယူရစ္အက္စစ္ ပံုေဆာင္ခဲေတြ လာစုေနတယ္။ ဒါကိုအပ္နဲ႔တူတဲ့ Crystals လို႔ ေျပာၾကတယ္။ သၾကားနဲ႔ ခ်ိဳေအာင္ လုပ္ထားတဲ့ အရည္ကို တေန႔ ၂ ခြက္နဲ႔ ၂ ခြက္မကေသာက္ေနသူေတြဟာေဂါက္ေရာဂါ ၈၅% ပိုျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ေဂါက္ေရာဂါအျပင္ Cardiovascular disease ႏွလံုး-ေသြးေၾကာေရာဂါ၊ Diabetes ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ Metabolic syndrome ေရာဂါေတြနဲ႔လဲ ဆက္စပ္ႏိုင္တယ္။ Uric acid stone ေက်ာက္ ျဖစ္ေစတတ္တယ္။

Uric acid နည္းေနတာဘာ့ေၾကာင့္လဲ
အစာထဲမွာ Zinc သြပ္ဓါတ္နည္းရင္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ကိုယ္ဝန္တားစားေဆးေသာက္ေနရင္ နည္းႏိုင္တယ္။ သံဓါတ္နည္းေသြးအားနည္းေရာဂါ ရွိေနရင္လဲနည္းတယ္။ ဒီဓါတ္နည္းေနသူေတြနဲ႔ Multiple sclerosis ေရာဂါ ဆက္စပ္ေနတယ္။ အရက္ အၾကာၾကီးေသာက္သူ။ နာတာရွည္ ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါရွိသူ၊ ခဲဆိပ္သင့္သူေတြမွာဆီးထဲမယ္ ယူရစ္အက္စစ္နည္းေနတာေတြ႔ရမယ္။

ဒီဓါတ္မ်ားေနတယ္ဆိုတာအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ ေဂါက္ေရာဂါရွိသူ၊ ကင္ဆာေနာက္ပိုင္းေရာက္ေနသူ၊ ရိုးတြင္းျခင္ဆီနဲ႔ ေသြးျဖဴဥေရာဂါ ရွိေနသူ၊ အစားထဲမွာဒီဓါတ္မ်ားေနသူ၊ Rhabdomyolysis, Lesch-Nyhan syndrome, Fanconi syndrome ေရာဂါ ရွိေနသူေတြမွာမ်ားေနမယ္။

ဆီးထဲမွာဒီဓါတ္ကိုစစ္ရင္ ၂၄ နာရီခံထားတဲ့ဆီးယူရတယ္။ ဆီးမခံခင္ အရက္၊ Allopurinol, Ibuprofen, Aspirin, Thiazide diuretics, vitamin C, Probenecid ေဆးေတြ ေသာက္မထားရဘူး။ ေသြးမစစ္ခင္ ၄ နာရီအတြင္း အစာ မစားရဘူး။ အရက္၊ Ascorbic acid, Aspirin, Caffeine, Cisplatin, Diazoxide, Diuretics, Epinephrine, Ethambutol, Levodopa, Methyldopa, Nicotinic acid, Phenothiazines နဲ႔ Theophylline ေဆးေတြ မေသာက္ရပါ။ Allopurinol, Azathioprine, Clofibrate, Corticosteroids, Estrogen, Glucose, Guaifenesin, Mannitol, Probenecidနဲ႔ Warfarin ေဆးေတြကေနလည္းသက္ေရာက္ေစႏိုင္တယ္။

Acidosis, Alcoholism, Diabetes, Gout, Hypoparathyroidism, Lead poisoning, Leukemia, Nephrolithiasis, Polycythemia vera, Renal failure, Toxemia of pregnancy, Purine-rich diet, Excessive exercise နဲ႔ Chemotherapy ေဆးေတြေၾကာင့္မ်ားေနတာေတြ႔ရမယ္။ Fanconi syndrome, Wilson's disease, Syndrome of inappropriate antidiuretic hormone (SIADH) secretion နဲ႔ Low purine diet ေတြေၾကာင့္ နည္းေနတာေတြ႔ရမယ္။

• 250 to 750 milligrams per 24 hours ဆိုတာပံုမွန္ ဆီးအေျဖျဖစ္တယ္။
• 3.0 နဲ႔ 7.0 mg/dLအတြင္းရွိရင္ ပံုမွန္ ေသြးအေျဖျဖစ္တယ္။
• ေသြးထဲမွာ 6 mg/dLသာရွိေပမဲ့ Gout ေရာဂါရသူနဲ႔ 9.6 mg/dLအထိရွိေပမဲ့ ေရာဂါမရွိတာေတြ႔ရတယ္။
• ဓါတ္ခြဲခန္းေတြ တခုနဲ႔တခုကြဲလြဲတာေလးေတြရွိတာသတိျပဳပါ။

အစားလည္းေဆး၊ ေဆးလဲအစာ
• အသား၊ ငါး၊ အသဲ၊ ဥ၊ ပင္လယ္စာ၊ ႏွလံုး၊ ဝက္ေပါင္ေျခာက္၊ အရက္၊ ဘီယာ၊ ဝိုင္၊ ေပါင္မံု႔၊ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဘက္ရည္၊ အေစ့အဆံ၊ ေျပာင္း-ေျပာင္းဖူး၊ စပ်စ္သီးေျခာက္၊ ဘယ္ရီသီး၊ ခ်ဥ္တဲ့ (ခရင္မ္)၊ ဒိန္ခ်ဥ္ (ေရာဂတ္)၊ (ဘတ္တား-မစ္လ္ခ္)၊ ေတြကအက္စစ္ဓါတ္ မ်ားေစတယ္။ ယူရစ္-အက္စစ္ မ်ားတယ္။
• Cranberry ေဖ်ာ္ရည္၊ ခ်ယ္ရီေဖ်ာ္ရည္၊ ပန္းသီးေဖ်ာ္ရည္ ေသာက္ပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။
• လိမ္ေမာ္၊ သံပုရာ၊ ေရွာက္၊ ကမၺလာသီး၊ Lentils, Legumes, Asparagus, Cauliflower, Mushrooms, Spinach, Citrus fruits, Legumes, Bananas, Celery, Tomatoes, Key Lime, Citron, Wild Orange, Pomelo, Mandarin Orange, Trifoliate Orange, Round Lime ေတြကိုအသင့္အတင့္ စားႏိုင္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

ေဆာင္းဥတုတြင္ ေရခ်ိဳးရမည့္အခ်ိန္

ေဆာင္းဥတုတြင္ ေအးသည္ဟု ဆိုကာ ေရမခ်ဳိးဘဲ မေနသင့္ေပ။ အေအးပတ္မည္ စိုးသျဖင့္ ေရမခ်ဳိးဘဲ ရက္သတၱပတ္ ၾကာေနသူ သက္ႀကီးရြယ္အို တစ္ဦးသည္ သြားဖံုးမ်ား ၾကြၿပီး အစားအေသာက္
ပ်က္လာသည္ကိုေတြ႕ရသည္။

မ်က္ေခ်းမ်ား ထြက္ၿပီး မ်က္စိၾကည့္ မေကာင္း ျဖစ္လာသည္။ ေရမခ်ဳိး ရသျဖင့္ ကိုယ္တြင္းအပူ ငုပ္ရာမွ အထက္သို႔ အပူ အခိုးအေငြ႔မ်ား ဆန္တက္ လာျခင္းျဖစ္သည္။
.
အသက္(၆၅)ႏွစ္ ေက်ာ္သူမ်ားကို လူႀကီးဟု သတ္မွတ္ၿပီး ေရခ်ဳိးရမည့္ အခ်ိန္ကိုလည္း ဥတုအလိုက္ သတ္မွတ္ ထားသည့္ လကၤာရွိသည္။ ျမန္မာ ေဆးဆရာ မ်ားသည္ လူႀကီးမ်ား ေရခ်ဳိးမမွား ေစရန္ လိုက္နာ ခိုင္းသည့္လကၤာမွာ

''ေႏြ ကိုး၊ မိုး တစ္ဆယ္၊ ေဆာင္း တစ္ဆယ့္တစ္'' ဟူ၍ ျဖစ္သည္။
.
အဓိပၸာယ္မွာ လူႀကီးမ်ား၊ သက္ႀကီး ရြယ္အိုမ်ား၊ ေနမေကာင္း သူမ်ား ေရခ်ဳိးသင့္သည့္ အခ်ိန္မွာ ေႏြဥတုတြင္ နံနက္ ၉ နာရီခန္႔၌ သင့္ေတာ္သည္။ မိုးဥတုတြင္ နံနက္ ၁ဝ နာရီႏွင့္ ေဆာင္းဥတုတြင္ အေအးပို လာသျဖင့္ နံနက္
၁၁ နာရီခန္႔မွသာ ေရခ်ဳိး ေပးသင့္သည္ ဟု ဆိုလိုသည္။ ဤစာဆိုသည္ က်န္းမာေရး ေကာင္းေနသူ လူငယ္မ်ား အတြက္ မဟုတ္ပါ။ က်န္းမာေရး ယိုယြင္းလာသည့္ လူႀကီးမ်ား အသက္ႀကီး သူမ်ား အတြက္သာ ျဖစ္သည္။
.
ေဆာင္းဥတုသည္ နံနက္ ေစာေစာတြင္ ႏွင္းျမဴမ်ား အံု႔ဆိုင္းၿပီး ေနအလင္းေရာင္ ေႏြးေထြးစြာ ရရွိဖို႔ ေနာက္က်ေသာ ရာသီျဖစ္သျဖင့္ အေအးမပတ္ ေစရန္ ေရခ်ဳိး ဆင္ျခင္သင့္သည္။

ေႏြးေထြးေအာင္ ညအိပ္ခ်ိန္ႏွင့္
နံနက္ေစာေစာ အိပ္ရာထခ်ိန္ မ်ားတြင္ သတိျပဳ ဆင္ျခင္ၿပီး လံုၿခံဳ ေႏြးေထြးေသာ ေစာင္၊ အေႏြးထည္ အဝတ္အစား မ်ားကို ဂ႐ုတစိုက္ ဝတ္ဆင္ သင့္ေၾကာင္း သတိျပဳ ေစလိုသည္။
.
''ေရခ်ဳိးလို႔ေသတဲ့ မသာပဲ ရွိတယ္။ ေရမခ်ဳိးလို႔ ေသတဲ့ မသာမရွိဘူး'' ဟု ေျပာေလ့ရွိသည္။ ဤသည္မွာ လူၿပိန္းေတြး ေတြးၿပီး ေျပာေသာ စကားျဖစ္သည္။ ပညာရွိမ်ား ေျပာေသာ စကား
မဟုတ္ေပ။ ေရမခ်ဳိး သျဖင့္
အသက္မေသ ေသာ္လည္း က်န္းမာေရး
မေကာင္းႏုိင္ေပ။
.
အပူငုပ္ၿပီး ကိုယ္သားကိုယ္ေရ ေျခာက္ေသြ႕ျခင္း၊ ပပ္ၾကားအက္ျခင္း၊ အေငြ႕အသက္ မေကာင္းျခင္း၊ မ်က္စိ မၾကည္ျခင္း၊ ပါးစပ္ခံတြင္း နံျခင္း၊ လွ်ာကြဲျခင္း၊ စပ္ျခင္း၊ သြားနာျခင္း၊ သြားဖံုးၾကြျခင္း၊
သြားေျခေရာင္ျခင္း၊ လွ်ာတြင္
အႏွစ္တက္ျခင္း၊ ခံတြင္းပ်က္ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနာျခင္း၊ ေခ်ာင္းေျခာက္ ဆုိးျခင္း၊ အဆုတ္တြင္ အပူငုပ္၍ တေငြ႕ေငြ႕ ဖ်ားျခင္း၊ ၾကက္ကိုယ္ကဲ့သို႔ ပူေသာ ေရာဂါျဖစ္ျခင္း၊ စိတ္ေလးျခင္း၊ ညအိပ္မေပ်ာ္ျခင္း စေသာ ေရာဂါေပါင္းစံုဝင္ေရာက္ လာႏုိင္သည္။ ဤသည္မွာ ေရမခ်ဳိးျခင္း၏
ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါမ်ား ျဖစ္သည္။
.
ေရွးက ျမန္မာ့ ေဆးပညာရွင္ ႀကီးမ်ား မိန္႔ၾကားသည္မွာ ေရခ်ဳိးရမည္၊ မခ်ဳိးရမည္ ဆုိသည္မွာ မိမိအေပၚ မူတည္သည္။ ေရခ်ဳိးလိုစိတ္ ျဖစ္ေပၚမွ ေရခ်ဳိးရမည္။ ေရအိုး၊ ေရကန္ အနီးသို႔ သြားၿပီး ခ်မ္းစိမ့္စိမ့္ ျဖစ္လာလွ်င္ မခ်ဳိးရ။

အရဲကိုး၍ ခ်ဳိးမည္ ဆိုလွ်င္လည္း ဒူးေအာက္ေျခဖ်ားမွ စတင္ၿပီး ေရေလာင္းရမည္။ တျဖည္းျဖည္း အထက္သို႔ တက္ၿပီး ေလာင္းလာရမည္။ မ်က္ႏွာသစ္၊ ပလုတ္က်င္း ၿပီးမွ ဦးေခါင္းေပၚသို႔ ေရေလာင္းရမည္။ အခ်ိန္ ၾကာျမင့္စြာ
ေရခ်ဳိးျခင္း မျပဳရ။ ေအးေသာ ရာသီတြင္ လ်င္ျမန္စြာ ေရခ်ဳိးျခင္း သည္သာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
.
ေရခ်ဳိးျခင္းသည္ လူတို႔ေန႔စဥ္ ျပဳအပ္ေသာ ကိစၥတြင္ တစ္ခုအပါအဝင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဥတုႏွင့္ အခ်ိန္အခါကို ၾကည့္ရမည္။ ေရခ်ဳိးျခင္းေၾကာင့္ အခိုးအာကာသ ရႏိုင္သကဲ့သို႔ ေရခ်ဳိးမွားလွ်င္ အခိုးငုပ္၍ ဖ်ားနာတတ္သည္။

ကံ၊ စိတ္၊ ဥတု၊ အာဟာရတြင္ ေရခ်ဳိးျခင္းသည္ ဥတုႏွင့္ ဆုိင္သည္။ ဥတုေျပာင္းခ်ိန္ ေရခ်ဳိးျခင္း၊ ဥတုပ်က္ခ်ိန္ ေရခ်ဳိးျခင္း၊ အပူအေအး လြန္ကဲခ်ိန္တြင္ ေရခ်ဳိးျခင္းကို သတိျဖင့္သာ ျပဳအပ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရ ေပသည္။


ၾကည္ျမင့္လြင္ (မုျဒာ)
Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

တြဲဖက္စားလွ်င္ ေသေစနိင္ေသာအစားအစာမ်ား

တြဲဖက္၍ စားသံုးလွ်င္ မူးေ၀၊ ေအာ့အန္၊ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ အစားအစာမ်ားကို မၾကာခဏေဖာ္ျပေပးတဲ့အတြက္ ဖတ္ဖူးၾကမွာပါ။ ယခုတဖန္ တြဲဖက္စားသံုးလွ်င္ ေသေစႏိုင္သည့္ အစားအစာမ်ားကို ထပ္မံမွ်ေ၀ေပးလိုက္ပါတယ္။ ဉာဏ္ျဖင့္ဆင္ျခင္၍ ေရွာင္က်ဥ္ႏိုင္ၾကပါေစ။

ႏြားနို႔ + မွုိ = ေသ
မင္းကြတ္သီး + သၾကား = ေသ
ေရခဲမုန္႔ + ခ်င္းသုပ္ = ေသ
လက္ဖက္ + က်ြဲေခါင္းသီး = ေသ
အမဲသား + ခရု = ေသ
ေဂြးသီး + အာတာလြတ္ = ေသ
ႏုိ႔ဆီ + ကိုးပါးေဆး = ေသ
တညင္းသီး + ရွိန္းခို = ေသ
အုန္းႏို႔ေခါက္ဆြဲ + ပက္ပစီ = ေသ
ကိုင္းဥ + ပုစြန္ခ်ဥ္ = ေသ
ႏြားႏို႔ + အခ်ဥ္အမ်ဳိးအမ်ိဳး = ေသ
သိုးသား + ေစာင္းလ်ားသီး = ေသ
ကြ်ဲွွေခါင္းသီး + သံပုရာသီး = ေသ
မွုိ + ဖားသား = ေသ
မွုိ + လယ္ကဏန္း = ေသ
၀က္သား + ထန္းရည္ခ်ဳိ =ေသ
၀က္သား + ဗ်ဳိင္းသား = ေသ
၀က္သား + ၾကာရိုးၾကာစြယ္ =ေသ
ပ်ားရည္ + ၾသဇာသီး =ေသ
ပ်ားရည္ + အုန္းသီး =ေသ
ပ်ားရည္ + ဥသွ်စ္သီး =ေသ
ခိုသား + ခ်င္း =ေသ
ခိုသား + ဖရံုသီး =ေသ
ေၾကာင္လွ်ာသီး + ငါးေသတၲာ =ေသ
ေၾကာင္လွ်ာသီး + ပဲဒလက္ =ေသ
ေၾကာင္လွ်ာသီး + စပါးႀကီးေျမြ =ေသ
ပီေလာပီနံ + ပဲၾကားေလွာ္ =ေသ
ပီေလာပီနံ + မွ်စ္ခ်ဥ္ =ေသ
ပီေလာပီနံ + ေဒါင္းသား =ေသ
ပီေလာပီနံ + အခ်ဥ္အမ်ဳိးမ်ဴိး =ေသ
နို႔ေအးေခ်ာင္း + ေဂြးသီး = ေသ
ေခ်ာကလက္ + ေစာင္းလ်ားသီး =ေသ
ေခ်ာကလက္ + ပဲျမစ္ =ေသ
ေရွာက္သီး + ႏြားနို႔၊ ႏို႔ရည္ =ေသ
ထန္းလ်က္ + နလင္ေက်ာ္ =ေသ
ထန္းလ်က္ + ၂၇ ပါးေဆး =ေသ
က်ြဲေကာသီးး + သံပုရာသီး =ေသ
သေျပသီး + ထန္းလ်က္ =ေသ
ငွက္ေပ်ာသီး + ထန္းသီး =ေသ
ခ်င္း + သေဘာၤသီး = ေသ
ၾကက္ဆူသီး + ငွက္သား = ေသ
မွုိ + တညင္းသီး = ေသ
မိုင္လို + ပဲျမစ္ = ေသ
ေက်းသား + ဘူးသီး = ေသ
မွုိ + ယုန္သား = ေသ

အသက္ကိုဉာဏ္ေစာင့္ဆိုသည့္စကားအတုိင္း ဉာဏ္ေလးႏွင့္ယွဥ္ျပီး
ေရွာင္ၾကဥ္ကာ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ၾကပါေစ။

ေစာႏြဲ ့ေနဆိုင္(ပူတာအို)
Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

Umbilical cord care ကေလးခ်က္ ေစာင့္ေရွာက္နည္း

၁။ ၁၃ ရက္သား ကေလးခ်က္ ထဲမွာ ျပည္ေတြ႔လုိ႔ကေလးပါရဂူ ျပပါတယ္ ဆရာဝန္က ခ်က္ထဲ အရက္ျပန္နဲ႔ေဆး ေဆးနီထည့္ ဂြမ္းအုပ္တာ ၃ရက္လုပ္ေပးပါတယ္ ေသာက္ေဆးရည္ ပုိးသတ္ေဆးရည္ 2.5 ml တုိက္ခုိင္းပါတယ္ ၃ရက္ေျမာက္ေန႔ ဆရာက သက္သာတယ္ဆုိလုိ ကေလးမျပေတာ့ပါဘူး ၁၆ ရက္ ၁၇ရက္ေျမာက္သားေရာက္ေတာ့ ခ်က္ စုိေနေသး ျပည္စ နဲနဲေလးေတြ႔ရေသးတယ္ ဘာျဖစ္တာလဲ ဘယ္လုိလုပ္ရပါသလဲ အက်ဳိးအေၾကာင္းရွင္းျပေပးပါအုံး

၂။ ဆရာ ကြ်န္မက ႕႕႕႕႕ ကပါ။ အသက္က ၃၂ နွွစ္ပါ။ ကေလးက ၃ ပါတ္ပါဆရာ ခြဲေမြးပါတယ္။ ကေလးခ်က္မွာ အရည္နည္းနည္းထြက္လို႔ပါ။ မနံပါဆရာ။ ေဆးရံုသြားျပေတာ့ ကေလးအထူးကုဆီသြားခိုင္းပါတယ္။ အဲဒါ ကမန္းကတန္း ၿမိဳ႕တက္ၿပီး အထူးကုကိုျပေတာ့ ေပါင္ဒါတမိ်ဳးေပးပါတယ္။ ခ်က္မွာျဖဴးဖို႔ အဲဒါကိုသူမ်ားေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ မထည့္ဖို႔ ေနာက္ငါးနွစ္ေနရင္ဘာျဖစ္မယ္ ညာျဖစ္မယ္ဆိုၿပီး။ ဆရာကပဲ သံသယေတြကို ရွင္းေပးပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။

၃။ မဂၤလာပါဆရာ။ ဆရာရဲ႕ေက်းဇူးေၾကာင့္ ၂၁-၁ဝ-၁၅ က သားသားေလးကို က်န္းက်န္းမာမာနဲ႔ ေမြးဖြားႏိုင္ခဲ့ပါၿပီဆရာ။ ၃ ရက္ေျမာက္ေန႔က သားသားခ်က္ႀကိဳးကို သူ႔ေျခေထာက္ေလးနဲ႔ကန္မိလို႔ ေသြးနည္းနည္းထြက္သြားတယ္ဆရာ။ ကေလးဆရာဝန္က ဘီတာဒိုင္းထဲ့ေပးၿပီး ေဆးတလုံးထိုးေပးထားတယ္။ ဒီေန႔ ၅ ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ ေဆးရုံကဆင္းတယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ ခ်က္ေလးက နည္းနည္းဆိုေနတယ္ဆရာ။ စိုးရိမ္ရသလားဆရာ။ ခ်က္က ဘယ္ႏွစ္ရက္ေနမွ ေႂကြလဲဆရာ။ ခ်က္ႀကိဳးကိုခိုက္မိရင္ ဘာျဖစ္ႏိုင္သလဲဆရာ။ ေဆးခန္းသြားရင္ ႕႕႕႕႕ ကေန မႏၲေလးထိ အေဝးႀကီး သြားရတာမို႔ ပိုစိတ္ပူမိပါတယ္ဆရာ။

ကေလးခ်က္ၾကိဳး ဘယ္လိုအေရးပါသလည္း။ အေမဗိုက္ထဲမွာ ကေလးဟာခ်က္ၾကိဳးနဲ႔ အသက္ရွင္ခဲ့တာပါ။ အေမ့ဆီက လိုတာမွန္သမွ် (မလိုတာလည္းပါတတ္တယ္) အကုန္ရခဲ့တယ္။ ေမြးျပီးရင္ေတာ့ မလိုေတာ့ပါ။ မိခင္ကိုယ္ထဲကထြက္ျပီး ခ်က္ခ်င္း ခ်က္ၾကိဳကိုးကို ညႇပ္ျပီးျဖတ္ပစ္ရတယ္။ ကေလးမွာလံုးဝမနာပါ။ ျဖတ္လိုက္တဲ့ Umbilical stump ခ်က္ၾကိဳး အတိုအစေလး က်န္ေနမယ္။

ႏွစ္စဥ္ တကမာၻလံုးမွာ တႏွစ္ေအာက္ကေလးေပါင္း ၃႕၃ သန္းေသဆံုးေနရတာထဲမွာ ၃ဝ% ကေရာဂါပိုးကူးစက္လို႔ ျဖစ္တယ္။ အဲတာထဲမွာ ခ်က္ကေနကူးစက္တာလည္းပါတယ္။

ခ်က္ကေန ေမးခိုင္ပိုးမဝင္ေအာင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တိုင္းကို ATT ေခၚတဲ့ေမးခိုင္ကာကြယ္ေဆး ၂ ၾကိမ္းကို၊ တခါနဲ႔တခါ တလျခားထိုးေပးရတယ္။ ကေလးေတြ ေမးခိုင္ျဖစ္လို႔ကေတာ့ ၂ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ရွင္ေအာင္ မနည္းလုပ္ရတယ္။ တေန႔က ဂ်ပန္မွာေနတဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တေယာက္က အဲဒီမွာ ကာကြယ္ေဆးထိုးမေပးလို႔ စိုးရိမ္ျပီးလွမ္းေမးတယ္။ ေမးခိုင္ေရာဂါ ဂ်ပန္မွာမျဖစ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အလားတူပဲ အေမရိကန္ေဆးေက်ာင္းတခ်ိဳ႕မွာ တီဘီေရာဂါအေၾကာင္း သင္မေပးေတာ့ဘူးလို႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃-၄ ႏွစ္က ဖတ္လိုက္ရတယ္။

ခ်က္ဘယ္ေတာ့ ခ်က္ေၾကြသလည္း။ ၇ ရက္ကေန ၂၁ ရက္ၾကာတယ္။ ေစာေစာေၾကြရင္ အနာေလးလိုက်န္အံုးမယ္။ ခ်က္အတုိစကို ေျခာက္ေသြ႔ေစပါ။ (ဒိုင္သာပါ) ကို ခ်က္ေနရာနဲ႔ ေဝးေအာင္ေခါက္ထားေပးပါ။ ဆီးနဲ႔အထိေအာင္ လိုရင္လည္း ကိုက္လိုက္ပါ။ ခ်က္မေၾကြမခ်င္း ကေလးကိုေရမခ်ိဳးေသးပဲ ေရပတ္တိုက္ေပးပါ။ ဒိုင္ယာပါနဲ႔ တီရွပ္သာ ဝတ္ဆင္ေပးပါ။ စတိုင္မထုတ္ခ်င္ပါနဲ႔အံုး။ ခ်က္စေလးကို ဆြဲမကိုင္ပါနဲ႔။

ခ်က္ေၾကြျပီး ေသြးစေလးထြက္လည္း မပူပါနဲ႔။ အရက္ပ်ံဂြမ္းနဲ႔ သုတ္ေပးပါ။ အရည္ေလးေတြလည္း ထြက္တတ္တယ္။ ဒါလည္း စိတ္မပူပါနဲ႔။ ပိုးဝင္တာေတာ့ တခ်ိဳ႕မွာျဖစ္တယ္။ ဘယ္လိုသိႏိုင္မလည္း။ ခ်က္နားကိုထိရင္ နာလို႔ကေလးငိုမယ္။ အဲဒီေနရာ နီရဲျပီး နည္းနည္းေလးေရာင္ေနမယ္။ အနံ႔လည္းရတယ္။ အရည္ (အျဖဴ ၊ အဝါ) ထြက္မယ္။ ေသြးထြက္ခ်င္ ထြက္အံုးမယ္။ ေသြးထြက္မ်ားရင္ေတာ့ ေမြးရာပါေသြးေရာဂါကို စစ္ရမယ္။ ကေလးခ်ိဳသိပ္မစိုခ်င္ ျဖစ္တတ္တယ္။ ကိုယ္ပူႏိုင္တယ္။ ခ်က္ၾကိဳးစေလးဟာ တေျဖးေျဖးနဲ႔ အေရာင္ေျပာင္းလာမယ္။ ျဖဳျပာျပာေလးကေန ညိဳတိုတိုျဖစ္လာမယ္၊ အမည္းေရာင္ဖက္ ေျပာင္းလာမယ္။ နက္ေျခာက္ျပီးမွ ေၾကြတယ္။ ၄ ပါတ္ေနလို႔ ခ်က္မေၾကြေသးရင္ ကေလးအထူးကု ဆရာဝန္ျပပါ။

အေမရိကန္ ကေလးေဆးပညာအကယ္ဒမီကေတာ့ ခ်က္အေျခေနရာကို အရက္ပ်ံဂြမ္းစနဲ႔ တေန႔တခါ သုတ္ေပးပါလို႔ အၾကံျပဳခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ သုေတသနလုပ္သူေတြက အဲလိုလုပ္မေနပဲ ေျခာက္ေအာင္ထားတာပိုျပီး ခ်က္ေၾကြတာ ျမန္တယ္လို႔ သိရတယ္။

ကေလးငိုတိုင္း ခ်က္စူေဖါင္းထြက္လာတာကို Umbilical hernia ေခၚတယ္။ အဲလိုခ်က္ကေနအူကြ်ံတာက ခ်က္ကို ဂရုမစိုက္တာနဲ႔ တိုက္ရိုက္မဆိုင္ပါ။

ျမန္မာျပည္လို မခ်မ္းသာတဲ့တိုင္းျပည္ေတြမွာ ခ်က္ကေနေရာဂါပိုးဝင္တာ မနည္းလွပါ။ Cipladine အနာေဆးထည့္တဲ့ ညႇစ္ဗူးေလးကေန ကေလးအသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ကယ္ႏိုင္တယ္။ Betadine, Povidone iodine 9-12% လိမ္းေဆး သံုးပါ။ ေမြးစကေလးခ်က္ကို (၁) ဘာေဆးမွမသံုးနည္းနဲ႔ (၂) သန္႔ရွင္းေရးလိုတဲ့ေနရာေတြမွာ Povidone-iodine (Betadine) ေဆး သံုးနည္းေတြက ေနာက္ဆံုးလက္ခံတဲ့နည္းေတြျဖစ္ပါတယ္။

ခ်က္ၾကိဳးျဖတ္ကပ္ေၾကး၊ ညႇပ္အားလံုးသည္ ပိုးသန္႔ၿပီးျဖစ္ရမယ္။ အခုေတာ့ တခါသံုးေတြသာသံုးၾကတယ္။ အဲတာ မရႏိုင္တဲ့ေနရာေတြမွာ ခ်က္ကိုခ်ည္မယ့္ၾကိဳးကို အရင္ကတည္းက ႏွစ္ေခ်ာင္းက်စ္ထားရတယ္။ အရက္ပ်ံမွာစိမ္ရတယ္။ ယမုန္နာေဆးခန္းေလးမွာ ဆရာမေတြကို ၾကိဳးက်စ္နည္းပါ သင္ေပးခဲ့ရတယ္။ အဲလိုၾကိဳးနဲ႔ ကေလး ၄-၅ ေယာက္ကို ခ်ည္ေပးခဲ့ရဘူးတယ္။ ေဒလီျမိ့ဳၾကီးက ျမန္မာဒုကၡသည္ေဆးခန္းေလးမွာပါ။

ဓါတ္ပံု = ၁၉-၉-၂ဝဝ၈ ေန႔ မနက္ ၃ နာရီ ၂ဝ မိနစ္မွာေမြးတဲ့ (ယမုန္နာေဆးခန္းရ့ဲ ၄၈ ေယာက္ေျမာက္) ကေလးခ်က္ကို ဆရာမ မခ်ယ္ရီက ျပဳစုေပးေနစဥ္

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Nipple Cracked and Fissure ႏို႔တိုက္မိခင္ ႏို႔ထိပ္ကြဲေနျခင္း

၁။ ဆရာ သမီးကေလးေမြးၿပီ ၁ဝ ရက္ရွိပါၿပီ။ ေမြးၿပီးသုံးရက္ေလာက္ ႏုိ႔တိုက္ၿပီး ႏို႔သီးေခါင္းကြဲေနတယ္။ အခုထိ မသက္သာလို႔ဆရာ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆရာရွင့္။

၂။ ဆရာရွင့္ သမီးက သားဦးေမြးတာရက္ပိုင္းဘဲရွိပါေသးတယ္။ ႏို႔သီးေခါင္းက ကြဲေနေတာ့ နို႔တစ္ခါတိုက္တိုင္း မ်က္ရည္က်ေအာင္နာပါတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

၃။ ဆရာရွင့္ ကြ်န္မ ၂၄ ရက္ေန႔မနက္က သားသားကိုခြဲေမြးပါတယ္။ ဒီေန႔ဆို ၇ ရက္ေျမာက္ပါ။ ႏို႔သီးေခါင္းေတြက ကြဲထြက္လာလို႔ သားကိုႏို႔တိုက္တိုင္း မခံႏိုင္ေအာင္နာပါတယ္။ ေသြးနည္းနည္းထြက္ပါတယ္။ ဘာလုပ္ရမလဲ လမ္းညႊန္ေပးပါ ဆရာ။

၄။ အနာျဖစ္ေနတဲ့နို႔ကို ကေလးကိုတိုက္လို႔ရပါသလား။ ကေလးမွာေရာဂါ ရႏိုင္ပါသလား။ ႏို႔သီးေခါင္းပတ္လည္ကဲြျပီး အနာျဖစ္တာပါ။

ႏို႔မွာ Crack အက္ေနတာနဲ႔ Fissure ကြဲေၾကာင္းျဖစ္ေနတာ မတူပါ။ Fissure ဆိုတာ Nipple ႏို႔သီးထိပ္ရဲ႕ အေျခေနရာမွာ ျဖစ္တယ္။ နာတယ္။ ေသြးထြက္ႏိုင္တယ္။ ကေလးမွာ Thrush မွကၡရုရွိေနရင္ ဒီေနရာကတဆင့္ ကူးလာႏိုင္တယ္။

Fissure ကြဲေၾကာင္းျဖစ္ေနတဲ့ဘက္ကို ႏို႔မတိုက္ေသးဘဲ ၂-၃ ရက္ထားသင့္တယ္။ Crack အက္ေနတာဆိုရင္ ဆက္တိုက္ေနလို႔ရတယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္ျပီးတိုင္း ႏို႔ကို ရိုးရိုးေနနဲ႔ ေဆးေၾကာေပးပါ။ ျပီးရင္ ေျခာက္ေသြ႔ေစပါ။ ႏို႔သီထိပ္ဖ်ားကို စိုမေနပါေစနဲ႔။ ဆပ္ျပာမသံုးပါနဲ႔။ အတြင္းခံ (ဘရာ) သန္႔တာ မၾကာမၾကာလဲေပးပါ။ ႏို႔သီးထိပ္ေလးေတြ ေန႔တိုင္း ေလသလပ္ေစပါ။ Cream (ခရင္)၊ Oil ဆီလိမ္းႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကတည္းက လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ မံုညင္းဆီမသံုးပါနဲ႔။

Cracked or Sore Nipple ႏို႔သီးထိပ္ကြဲျပီး အနာျဖစ္ျခင္း
ႏို႔နာေနေပမဲ့ ကေလးကိုႏို႔ဆက္တိုက္ပါ။ သိပ္မနာတဲ့ဘက္ကေန စတိုက္ပါ။ ႏို႔တင္းေနရင္ ညွစ္ျပစ္ပါ။ Aareola ႏို႔အေရာင္ရင့္အဝိုင္းကိုပါ ကေလးပါးစပ္ထဲဝင္ပါေစ။ ႏို႔တိုက္မိခင္ဟာ ကေလးႏို႔တိုက္ေနတံုးမွာ ကိုယ့္အေနအထား မၾကာမၾကာ ေျပာင္းေပးပါ။ ဒါမွ ကေလးက ႏို႔သီးဖ်ားကိုက္တာ သက္သာမယ္။ ႏို႔သီးဖ်ားကို ကေလးကမဆြဲႏိုင္ေအာင္ အေနအထား ေရြးပါ။ ႏို႔ကြဲေနတာထဲမွာ ကပ္ေနတဲ့ ေျခာက္ေနတဲ့ ႏို႔အဖတ္ေတြကို ရွင္းဘို႔ မၾကိဳးစားပါနဲ႔။ ႏို႔ကြဲတဲ့ေနရာက ေသြးနဲနဲထြက္ေနတာက ကေလးပါးစပ္ထဲေရာက္ေပမဲ့ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ။ လိုအပ္ရင္ Antiseptic cream ပိုးေသေဆး (ခရင္မ္) လိမ္းႏိုင္တယ္။

ကေလးမရွိသူ ႏို႔ကြဲေနရင္ အနာလိမ္းေဆးတခုခု ဥပမာ Betadine, Cipladine, Burnol cream လိမ္းႏိုင္တယ္။ ႏို႔သန္႔ရွင္းေရးပိုလုပ္ပါ။ ေရ + ဆပ္ျပာနဲ႔ရပါတယ္။ ေခြ်းထြက္နည္းပါေစ။ အတြင္းခံသိပ္မက်ပ္ေစနဲ႔။ အဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္မွာ ေလသလပ္ထားပါ။ နာတာ + ေရာင္တာအတြက္ ပါရာစီတေမာ၊ တခါေသာက္ ၁ ျပား၊ တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္ေသာက္ပါ။ မရေသးရင္ ပိုးေသေဆးလိုမယ္။ ဥပမာ Ampicillin 500mg တခါေသာက္ ၁ ေတာင့္၊ တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္၊ ၅ ရက္ ေသာက္ပါ။

Breast Inverted nipples ႏို႔ပါးစပ္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/breast-inverted-nipples.html
Deformed Nipples ႏို႔သီးေရာဂါမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/2015/03/deformed-nipples.html
Nipple Cracked and Fissure ႏို႔တိုက္မိခင္ ႏို႔ထိပ္ကြဲေနျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/09/nipple-cracked-and-fissure.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

ဗီတာမင္B3သည္ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ျခင္းႏွင့္ပံုစံမမွန္ေမြးဖြားလာမႈကိုကာကြယ္တားဆီးႏိုင္

ၾကြက္မ်ားတြင္ေလ့လာသည့္ သုေတသနသစ္အရ ဗီတာမင္B3မွီဝဲစားသံုးျခင္းသည္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ က်ျခင္းမ်ားႏွင့္ပံုစံမမွန္ေမြးဖြားလာ မႈမ်ားကို ကာကြယ္တားဆီးေပးႏိုင္ ေၾကာင္းသိရသည္။ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံ ဆစ္ဒနီရွိ Victor Chang Institute မွ သုေတသီမ်ားက ၄င္း တို႔အေနျဖင့္ အရင္းခံအေၾကာင္း တရားႏွင့္ကာကြယ္မႈဆိုင္ရာအေျဖ ရွာႏိုင္မႈတစ္ခုကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ျပီး ထပ္ဆင့္ေက်ာ္လႊားထိုးေဖာက္ႏိုင္ မႈဟု ေခၚဆိုခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။

ကမၻာတစ္ဝန္းတြင္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ပံုစံမမွန္ေမြးဖြားလာသည့္ကေလး ငယ္ေပါင္း ၇ ဒသမ ၉သန္းခန္႔ ရွိရာ ယခုရွာေဖြေတြ႕ရွိခ်က္သည္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ားစြာရွိလိမ့္ မည္ဟု သုေတသနအဖြဲ႕ကေမွ်ာ္ မွန္းထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မႈအတြက္ ၄င္းေတြ႕ ရွိခ်က္မ်ားကိုေထာက္ခံခ်က္အျဖစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈမျပဳလုပ္ ႏိုင္ေသးေၾကာင္း ကြၽမ္းက်င္သူ တစ္ဦးကေျပာၾကားခဲ့သည္။
သုေတသီမ်ားသည္ ကိုယ္ဝန္ ပ်က္က်မႈမ်ိဳးစံုခံစားဖူးသည့္ မိခင္ မ်ားႏွင့္ႏွလံုး၊ ေက်ာက္ကပ္၊ ေက်ာ ႐ိုးႏွင့္ ႏႈတ္ခမ္းကြဲ၊ အာေခါင္ကြဲ မ်ားအပါအဝင္ပံုစံမမွန္သည့္ကေလး ငယ္မ်ားေမြးဖြားဖူးသည့္ မိခင္မ်ား ၏ မိသားစုေလးစုမွ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇ DNA ကို ေလ့လာဆန္းစစ္သံုးသပ္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

သုေတသီမ်ား သည္ ခြန္အားစြမ္းရည္ႏွင့္ ကိုယ္ တြင္းအဂၤါမ်ားကို ပံုမွန္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုး တက္ေစမည့္ ဆဲလ္မ်ားေမြးဖြားေစ သည့္ Nicotinamide Adenine Dinucleotide(NAD)ဟုေခၚေသာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေသာ ေမာ္လီက်ဳ မျပည့္ဝမႈကို ကေလးငယ္မ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေစသည့္ သေႏၶေျပာင္းလဲ ျခင္းဆိုင္ရာမ်ိဳးဗီဇႏွစ္ခုကုိ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ သုေတသီမ်ားသည္ အဆိုပါသေႏၶေျပာင္းလဲျခင္းဆိုင္ရာ မ်ဳိးဗီဇႏွစ္ခုကုိ ၾကြက္မ်ားတြင္ကူး ယူေျပာင္းလဲစမ္းသပ္ခဲ့ရာNiacin ဟုေခၚသည့္ ဗီတာမင္ B3 ဓာတ္ ကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ားမွီဝဲပါ က အဆိုပါမ်ိဳးဗီဇမ်ားကို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲယူႏိုင္သည္ကိုေတြ႕ရွိခဲ့ရ ေၾကာင္း သိရသည္။ Niacin ေခၚ ဗီတာမင္B3ဓာတ္သည္ ေသြးတြင္း အဆီဓာတ္ကိုယ္လက္စထေရာအင့္ ကိုတိုးတက္ေစၿပီး အသားအေရႏွင့္ ဆံပင္က်န္းမာေရးကိုအေထာက္ အကူျပဳကာ အဆစ္ေရာင္နာေရာဂါ ေၾကာင့္ နာက်င္ခံစားရမႈမ်ားကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစသည္။ Niacin ေခၚ ဗီတာမင္B3 ဓာတ္ ၾကြယ္ဝသည့္ အစားအစာမ်ားမွာ ငါး၊ ၾကက္သား၊ ၾကက္ဆင္သား၊ ဝက္သား၊အသည္း၊ေျမပဲ၊အမဲသား၊ မိႈမ်ား၊အစိမ္းေရာင္ပဲမ်ား၊ေနၾကာေစ့ ႏွင့္ ေထာပတ္သီးစသည္တို႔ျဖစ္ သည္။

သြန္းသြန္း
The Union Daily
https://www.facebook.com/uniondaily.net

ခရုသင္းေပ်ာက္ေဆး

မ်က္ႏွာ ႏွင္ ခႏၶာကုိယ္လက္ေျခ အစိပ္အပုိင္းတုိ႕မွာ
ေသြးသားမသန္႕ရွင္တဲ႕အခါ
အေရျပားမွာ အျဖဴကြက္ၾကီးမ်ားကုိ ခရုသင္းအျဖစ္ေတြ႕ေနရတယ္။
ဒီလုိ ခရုသင္းကြက္ေတြ ေပ်ာက္ဖုိ႕
ေဆးနည္း လိမ္းေဆး မ်ွေဝပါရေစ။
ဆီမီးေတာက္ (Climbing Lily) အပင္ရဲ႕
အျမစ္အေျခာက္ကုိ အမႈန္႕ေထာင္းပါ။
ကန္႕မႈန္ (Sulphur) ႏွင့္ဆတူေရာ၍ ပုလင္းသန္႕သန္႕မွာ
ထည့္ထားလုိက္ပါ။
ခ်င္းစိမ္းရည္ နဲ႕ ထုိအမႈန္းႏွစ္မ်ဳိးကုိအရည္က်ဲက်ဲ
ေၾကြပုဂံလုံမွာေဖ်ာ္ျပီး ျဖဴကြက္ေနေသာခရုသင္းေနရာမွာ
တစ္ေန႕ႏွစ္ႀကိမ္လိမ္းေပးပါ။
တပတ္ခန္႕ႀကာလ်င္ သိသိသာထူးျခားလာပါလိမ့္မည္။
ခရုသင္းဆုိတာ အေရျပားေရာဂါ မႈိတမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။
မူလအသားရည္အတုိင္း တစ္လတိတိေရာက္ရင္
ျပန္ရသြားပါလိမ့္မည္။
ဒါဆုိရင္ သင့္အတြက္ စိတ္ေအးခ်မ္းသြားတာ
ခရုသင္းနဲ႕ပတ္သက္ျပီး စိတ္မညစ္ေစေတာ့လုိပါေနာ္။

Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

ေခါင္းေခြၽးထြက္ေရာဂါ သက္သာေစဖုိ႔

ေလမ်ဳိး ၈ဝ တြင္ ကိုယ္တြင္လွည့္လည္ ေနေသာေလရွိသည္။ ထုိေလသည္ အထက္သုိ႔ ဆန္လုိက္၊ ေအာက္သုိ႔ စုန္လိုက္ လွည့္လည္ေနေသည္။ ပံုမွန္လွည့္လည္ေနရာမွ ေလပူျဖစ္ၿပီး အထက္သုိ႔ အဆန္မ်ားလာျခင္း၊ ေအာက္သို႔ အစုန္နည္းလာျခင္းျဖစ္တတ္သည္။ ထုိအထက္သုိ႔ဆန္ေသာ ေလပူေၾကာင့္ ဆံပင္ကြၽတ္ျခင္း၊ ထိပ္ေျပာင္ျခင္း၊ ေခါင္းေခြၽးထြက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ရေပသည္။

အခ်ဳိ႕သူမ်ားမွာ အပူအစပ္၊ င႐ုတ္သီး အစပ္၊ င႐ုတ္ေကာင္းအစပ္ခတ္ထားေသာ ဟင္းခ်ဳိရည္ေသာက္ေသာအခါမွ အစပ္ေၾကာင့္ ေလပူသည္ အစာအိမ္မွ အထက္သို႔ ေရာက္၍ျဖစ္ေစ၊ ေသြးေၾကာမ်ားအတြင္းမွ တစ္ဆင့္ျဖစ္ေစ၊ အာကာသဓာတ္ပြင့္၍ ႐ုတ္တရက္ေခြၽးျပန္လာသည္။

ဤသို႔ ေခါင္းေခြၽးျပန္ျခင္းမွာ ေရာဂါမဟုတ္ေပ။
ေခတၱခဏတုံ႔ျပန္မႈသာျဖစ္သည္။ ခဏၾကာလွ်င္ အစပ္ကုိေျဖလုိက္လွ်င္ ျပန္ေပ်ာက္သြား မည္ျဖစ္သည္။

ေသြးတုိးေရာဂါရွိသူ၊ အလုပ္ပင္ပန္းလွ်င္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ျမင့္တက္တတ္သူမ်ားတြင္ ေခါင္းေခြၽးထြက္မ်ားေလ့ရွိသည္။ အခ်ဳိ႕ ဆီးခ်ဳိေရာဂါရွိသူမ်ား ညအိပ္ေပ်ာ္ေသာအခါ ေခါင္းေခြၽးထြက္တတ္သည္။ ေခါင္းေခြၽး အထြက္မ်ားလွ်င္ အာေခါင္ေျခာက္ၿပီး ေရငတ္၍ လန္႔ႏိုးလာတတ္သည္။ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးခ်ဳိ ရွိသူမ်ားသည္ ညအိပ္ရာဝင္ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ဖုိ႔လိုသည္။

အိပ္ရာနံေဘးတြင္ ေရပုလင္းထားၿပီး အိပ္လွ်င္ ညတစ္ေရးႏိုး ေရငတ္လွ်င္ ထေသာက္ႏိုင္သည္။
စာေရးသူ၏ မိတ္ေဆြတစ္ဦးသည္ အသက္ (၄၅)ႏွစ္ေက်ာ္ (၅ဝ)တြင္း ေရာက္လာၿပီးမွ ေသြးတုိးအနည္းငယ္ဝင္လာၿပီး ညအိပ္လွ်င္ ေခါင္းေခြၽးထြက္ေသာေရာဂါ ျဖစ္လာသည္။ ဆီးခ်ဳိေရာဂါမရွိေသးေသာ္လည္း မ်ဳိး႐ိုးရွိသည္။ သူ၏မိခင္မ်ဳိး႐ိုးမွာ ဆီးခ်ဳိရွိသည္။

အသားစားမ်ားေသာရက္၊ ဧည့္ခံပြဲရွိ၍ အရက္၊ ဘီယာေသာက္မိေသာ ရက္မ်ားတြင္ ပုိ၍ေခါင္းေခြၽးရႊဲေနေအာင္ ထြက္ေလ့ရွိသည္ကုိ သတိထားမိသည္ဟု ဆုိသည္။
အဝလြန္ေနသူတစ္ဦးသည္ ပူအုိက္သည့္ရာသီတြင္ အပူဒဏ္သက္သာေစရန္ ေလေအးေပးစက္၊ အဲယားကြန္းျဖင့္ အိပ္သည္။

အေအးဓာတ္ေၾကာင့္ အိပ္ေပ်ာ္ေသာ္လည္း ညဥ့္တစ္ဝက္ေက်ာ္ေသာအခါ ေခါင္းေခြၽးမ်ားျပန္ၿပီး ႏုိးလာသည္ဟုဆုိသည္။ ထုိသုိ႔ႏိုးလာခ်ိန္တြင္ ေရလည္းငတ္ၿပီး အာေခါင္ေျခာက္သျဖင့္ ေရထေသာက္ရသည္။ ထုိသုိ႔ျဖစ္ေနသူသည္ ညအိပ္ရာဝင္ ခ်ိန္တြင္ ေျခဖဝါးဆားပြတ္ၿပီး ဒူးအထက္မွ ေအာက္ပုိင္းသုိ႔ ေရေအးေလာင္းၿပီးအိပ္လွ်င္ အပူမ်ား ေအာက္သုိ႔ သက္ဆင္းသြားသျဖင့္ ေခါင္းေခြၽးထြက္ျခင္းကုိ သက္သာေစႏုိင္သည္။

ေခါင္းေခြၽးထြက္သူမ်ား၏ အျခားျပႆနာမွာ ေျခသလုံးေၾကာမ်ားတင္းမာျခင္း၊ ေျခဆီမထြက္ဘဲ ေျခဖေနာင့္မ်ားအက္ကြဲျခင္း ျဖစ္သည္။ အေရွ႕တုိင္း အိႏိၵယေက်းလက္ တုိင္းရင္းေဆးနည္းမ်ားတြင္ ေျခဖဝါးႏွစ္ဖက္ ကုိ ဆားရည္စိမ္ၿပီး အဝတ္ေျခာက္ျဖင့္ သုတ္ကာ အက္ကြဲေၾကာင္းမ်ားအတြင္းသုိ႔ ႏြားႏုိ႔မွရသည့္ ေထာပတ္အဆီကုိ လိမ္းၾကသည္။

ဦးေခါင္းေခြၽးထြက္မ်ား၍ ဆံပင္ကြၽတ္ ထိပ္ေျပာင္သူမ်ားကုိလည္း ေျခဖဝါးႏွစ္ဖက္ကုိ ဆားရည္စိမ္ျခင္း၊ ေျခဖဝါးတြင္ ေထာပတ္လိမ္း၍ အိပ္ျခင္းျဖင့္ သက္သာေစ ႏုိင္သည္ဟု ဆုိသည္။
ေခါင္းေခြၽးျပန္ျခင္း၊ ေခါင္းေခြၽး အထြက္မ်ားျခင္း၊ မ်က္စိၾကည့္မေကာင္းျခင္း၊ မ်က္စိေသြးေၾကာမ်ား နီရဲျခင္း၊ မ်က္သား တက္ျခင္း၊ မ်က္စိတိမ္စြဲျခင္း၊ မ်က္မွန္ဒီဂရီ တုိးျခင္းအတြက္ သက္သာေစႏုိင္ေသာ နည္း လမ္းမွာ ေျခဖဝါးဆားပြတ္ၿပီး ညအိပ္ရာဝင္ ခါနီးအခ်ိန္တြင္ ဒူးဆစ္အထက္မွ ေအာက္သုိ႔ ေရေလာင္းေျခေဆးျခင္း ျဖစ္သည္။

ဤနည္းကုိ မွန္မွန္ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ေခါင္းေခြၽး ထြက္သက္သာသည့္အျပင္ အေညာင္း အကုိက္မ်ားျခင္း၊ ေျခသလုံးၾကြက္တက္ျခင္း၊ ေျခဖဝါးေခြၽးမထြက္ အက္ကြဲျခင္းမ်ားပါ သက္သာေစႏုိင္သည္။
ေျခဖဝါးဆားပြတ္ျခင္းသည္ ေခါင္းေခြၽး ျပန္ျခင္းသာမက ခါးနာေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါမ်ားကုိလည္း သက္သာေစႏုိင္သည္။ ေရွးက ျမန္မာအႏွိပ္ဆရာမ်ားကုသည့္နည္းတြင္ ခါးနာသူကုိ ေရစုိအဝတ္ကုိ ေရကုန္ ေအာင္ညႇစ္ၿပီး ခါးတြင္ပတ္ေစ၍ ပက္လက္ အိပ္ေစၿပီး ေျခဖဝါးကုိ ဆားပြတ္၊ ေရေလာင္း ေပးေသာအခါ ေျခဖဝါးမွ အပူအခုိးအေငြ႕ မ်ားထြက္လာသည္။

ခါးတြင္ ပတ္ထားေသာ ေရစုိအဝတ္မွာလည္း အပူေငြ႕မ်ားပ်ံၿပီး အဝတ္ေျခာက္ျဖစ္သြားသည္။ ဤနည္းျဖင့္ အပူခဲ၍ျဖစ္ေသာ ခါးနာေရာဂါမ်ား လက္ေတြ႕ ေပ်ာက္ကင္းသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။
ဆားသည္ ပင္လယ္ေရထြက္ပစၥည္း ျဖစ္ၿပီး အပုပ္အငန္တုိ႔စုေဝးရာမွ ထြက္ေပၚလာေသာ ပစၥည္းျဖစ္ေသာ္လည္း အပုပ္ကုိႏုိင္သည္ဟု ဆုိသည္။ ေျမထြက္ဆား၊ တြင္းထြက္ဆား၊ သိေႏၶာဆားတုိ႔ထက္ ပင္လယ္ထြက္ဆားသည္ ပုိ၍ငန္သည္။ ပုပ္သုိးမည့္အရာမ်ားကုိ ဆားျဖင့္ ထိန္းထားႏုိင္သည္။

ေရွးကလူႀကီးမ်ားသည္ နံနက္ အိပ္ရာထသြားတုိက္ရာတြင္ပင္ မီးဖုိေခ်ာင္ သုံးဆားျဖင့္ သြားတုိက္ေလ့ရွိသည္။ သြားနာ ျခင္း၊ သြားဖုံးနာျခင္း၊ အပူကန္ျခင္းမ်ားကို ဆားကသက္သာေစႏုိင္သည္ဟုဆုိသည္။
ဓာတုရသေဆးက်မ္းအလိုအရ နာနာ နယ အာဟာရစြယ္စုံက်မ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ဆားသည္ငန္ေသာအရသာရွိသည္။

ဝါေယာဓာတ္ကိုႏုိင္၏။ ပထဝီကိုလည္း ျဖစ္ေစတတ္၏။ ေသြးကိုလည္း ၾကည္လင္ေစ တတ္သည္။ ဓာတ္မီးအခုိးေရာက္သည္ျဖစ္၍ ပထဝီဓာတ္စုခဲသည္ကိုလည္း ေၾကေစတတ္၏။ သလိပ္ေစးကိုလည္း ေၾကေစတတ္၏။ အပုပ္၊ ျပည္၊ ေသြးကိုလည္း ေၾကေစတတ္ ၏။ သည္းေျခကိုလည္း ေျဖာင့္မတ္ေစတတ္ ၏။ ဓာတ္တုိ႔၏ အခုိးအကင္းေရာက္သမွ် ႏုိင္သည္။ လူတို႔သည္ မသုံးေဆာင္ရလွ်င္ ဝါေယာဓာတ္ပ်က္၏။ အရသာမ်ဳိးတို႔၏ အရသာထက္လြန္၏။ ဓာတ္အေပါင္းတို႔ကုိ ခ်ဳပ္၏ဟု ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။

ဆားပြတ္ရာတြင္ ေျခႏွစ္ဖက္ဆင္း အိပ္ၿပီး ေျခဖဝါးေအာက္တြင္ အဝတ္ေဟာင္း တစ္ခု ခံထားပါ။ အင္တုံငယ္တစ္ခုတြင္ ဆားထည့္ပါ။ ဟင္းခတ္အုိင္အုိဒင္းပါေသာဆား မသုံးပါႏွင့္။ ဆားၾကမ္းကုိသုံးလွ်င္ ပိုေကာင္း ပါသည္။ အဝတ္ေရစိုျဖင့္ ေျခဖဝါးကိုသန္႔စင္ ေအာင္ ပြတ္ေပးပါ။ ထို႔ေနာက္ ဆားၾကမ္း ျဖင့္ ပြတ္ပါ။ ၿပီးလွ်င္ ေရဝတ္ျဖင့္ ျပန္ပြတ္ပါ။ ဤနည္းအတုိင္း တစ္လွည့္စီျပဳလုပ္ေပးပါ။

ဆားပြတ္ခ်ိန္သည္ ၁၅ မိနစ္မွ နာရီ ဝက္အတြင္းသာ ၾကာပါသည္။ ဆားပြတ္ ေပး၍ ၁ဝ မိနစ္ခန္႔ၾကာလွ်င္ ေျခဖဝါးမွ အပူမ်ားထြက္လာပါလိမ့္မည္။ ဦးေခါင္းေခြၽး ထြက္မ်ားေလ ေျခဖဝါးအပူထြက္ေလ ျဖစ္ သည္။ ဤကဲ့သို႔ ဆားပြတ္ျခင္းကို ညေန ေစာင္းတြင္ ျပဳလုပ္လွ်င္ ေျခမေဆးပါႏွင့္။ ညအိပ္ရာဝင္ခ်ိန္မွျပဳလုပ္လွ်င္ ၿပီးလွ်င္ ဒူးေအာက္ပုိင္း ေျခႏွစ္ဖက္ ေရေဆးပါ။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ခါးနာေရာဂါ၊ မ်က္စိ မၾကည္ မ်က္မွန္ဒီဂရီတုိးသည့္ေရာဂါမ်ားပါ သက္သာေစႏုိင္ပါသည္။ ။

ၾကည္လြင္ျမင့္(မုျဒာ)
Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

Cetrizine အလာဂ်ီေဆး

ဆရာ Allergy အေႀကာင္းတင္တာနဲ ့သမီး ျဖစ္ေနတာေလးေျပာပါရေစ။ သမီးအသက္ ၄၆ ႏွစ္ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္ခန္႔က အသားေတြယားလို ့ေသြးစစ္ဘူးပါတယ္။ အေထြေထြအထူးကုသမားေတာ္ ေဒါက္တာ ႕႕႕႕႕ နဲ ့ပါ။ ေသြးထဲမွာ Allergy ျဖစ္တဲ့ေသြးပါတယ္ေျပာပါတယ္။ အဲတုန္းကတဲ ကေန CETRINE ေဆးကို တေန႔တလံုး ေသာက္လာတာ ၅ႏွစ္ခန္ ့ရွိပါျပီ။ မေသာက္ရင္အသားေတြယားလာတာပဲဆရာ။ အဲဒါ အဲဒီေဆးဆက္ေသာက္ရင္ ဘယ္လိုဆိုးက်ဳိးေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲ။ ဆရာဝန္နဲ ့ျပန္ျပီးေဆးကုသမႈဆက္လက္ခံယူသင့္ပါသလား။ အဲေလာက္ႀကာေနတဲ ့ေရာဂါ ေပ်ာက္ႏိုင္ပါ့မလားဆရာ။

Cetirizine ေဆးကို အလာဂ်ီအတြက္သံုးတယ္။ အေအးမိေပ်ာက္ေဆး၊ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး စတာေတြထဲမွာ ပါတယ္။ မေသာက္ဘူးသူ မရွိသေလာက္ အသံုးမ်ားလွတဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။ အင္တီဟစ္တမင္းေဆးအုပ္စု၊ ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ျဖစ္တယ္။ အရင္ေပၚ ပဌမမ်ိဳးဆက္ ဥပမာ Burmeton လို မအိပ္ခ်င္ဘူးဆိုေပမဲ့ နဲနဲေတာ့ အိပ္ခ်င္တာပါဘဲ။ အင္းဆက္ေကာင္ေတြ ကိုက္တာအတြက္လည္းသံုးတယ္။ ဘယ္ေနရာက ဘာလို႔ယားယား ဒီေဆးဘဲ သံုးတာမ်ားတယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြက မဆိုးပါ။ ေခါင္းကိုက္၊ အာေခါင္ေျခာက္၊ အိပ္ခ်င္၊ အစာအိမ္ေအာင့္။ ေဆးနဲ႔မတည့္တဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ အေရျပားအနီုပင္ထြက္၊ ယား၊ အသက္ရွဴခက္၊ ရင္ၾကပ္၊ မ်က္ႏွာ ႏုတ္ခမ္း၊ လွ်ာ ေရာင္လာ၊ ဆီးအေရာင္ရင့္လာ၊ သတိလစ္ခ်င္သလိုျဖစ္လာ၊ ေခါင္းမူး။

၆ ႏွစ္မွ ၁၁ ႏွစ္အရြယ္ ကေလး ၉ဝဝ ေက်ာ္ကုိ Cetirizine ၂ ပါတ္မွ ၆ ပါတ္ေပးျပီး၊ သုေတသနလုပ္ျခင္း ရလဒ္ေတြက အမ်ားစုမွာ သာမန္မွ အသင့္အတင့္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ားသာေတြ႔ရတယ္။
- လကၡဏာ = ၅ မီလီဂရမ္-၁ဝ မီလီဂရမ္
- ေခါင္းကိုက္ = ၁၁-၁၄%
- လည္ေခ်ာင္းနာ = ၆႕၂-၂႕၈%
- ဗိုက္နာ = ၄႕၄-၅႕၆%
- ေခ်ာင္းဆိုး = ၄႕၄-၂႕၈%
- ဝမ္းပ်က္ = ၁႕၉-၄႕၂%
- ႏွာေခါင္းေသြးယို = ၃႕၇-၁႕၉%
- ပ်ိဳ႕ခ်င္ = ၁႕၉-၂႕၈%
- အန္ = ၂႕၅-၂႕၃%
- ရင္ၾကပ္ = ၃႕၁-၁႕၉%

Antihistamines အင္တီဟစ္တမင္း ေခၚ အလာဂ်ီျဖစ္ျခင္းအတြက္ ေဆးမ်ား
Cetirizine, Chlorpheniramine, Cinnarizine, Clemastine, Cyclizine, Desloratadine, Dexchlorpheniramine, Dimenhydrinate (အအန္သက္သာေဆး), Dimetindene, Diphenhydramine (Benadryl), Doxylamine, Ebastine, Embramine, Fexofenadine, Levocetirizine, Loratadine, Meclozine Hydrochloride, Olopatadine, Pheniramine, Promethazine, Quetiapine စသည္။

ယားယံတာကို ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ရွာႏိုင္ေရွာင္ႏိုင္မွသာ ေပ်ာက္မွာပါ။ ေဆးက ျဖစ္လာတာကိုသာ သက္သာေစမယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

ေျခဖဝါး အက္ကြဲျခင္းအတြက္ ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္း (၂) ခု

ေျခဗလာနဲ႕ လမ္းေလ်ွာက္ျခင္းက အားလုံးထဲ ေပ်ာ္ဖို႔အေကာင္းဆုံး ခံစားမႈတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔မဟုတ္ ေႏြရာသီရက္ေတြမွာ ညွပ္ဖိနပ္စီးျခင္း၊ သုိ႔မဟုတ္ ကမ္းေျခမွာ ေျခဗလာ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းနဲ႔ လိႈင္းစီးျခင္း တို႔ကို လုပ္ေဆာင္ရတာ ႏွစ္သက္သေဘာက်သူ မ်ားစြာရိွၾကေပမယ့္ ေျခဖဝါး အက္ကြဲျခင္းက ဒါေတြ မလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ တားျမစ္ထားပါတယ္။ ေျခဖဝါး အက္ကြဲျခင္းျပသနာ ေက်ာ္လႊားေစမယ့္ ရုိးရွင္းေသာ ေဆးနည္း (၂) ခု ရိွပါတယ္။

သံပုယုိသီး

သံပုယိုရည္က အေရာင္ခြ်တ္ပစၥည္းအျဖစ္ အသုုံးျပဳရုံမက အေရျပားကို ျဖဴေဖြးေစျခင္းနဲ႔ ေျခဖဝါး အက္ကြဲျခင္း ကုသျခင္းအတြက္ အထူးေကာင္းမြန္တဲ့ အရာတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သံပုယိုသီးကို ႏွစ္ျခမ္းလွီးျပီး တစ္ျခမ္း ယူပါ။ အဲဒီ သံပုယိုသီး တစ္ျခမ္းေလးကို အရည္ညွစ္ထုတ္ရင္း ေျခဖဝါးအက္ကြဲေၾကာင္းထဲ ဝင္ေအာင္ ပြတ္လိမ္းေပးပါ။ ၅ မိနစ္ခန္႔ လုပ္ေပးရပါမယ္။ ေနာက္ ႏူးညံ့တဲ့ အဝတ္စေလး သုိ႔မဟုတ္ စုတ္တံေလးနဲ႔ ညင္သာစြာ ပြတ္ေပးပါတယ္။ ေရျဖင့္ ျပန္ေဆးေပးရပါမယ္။ ေနာက္ သံပုယိုသီးတစ္လုံး ညွစ္ထည့္ထားတဲ့ ေရေႏြးပုံးငယ္ေလး တစ္ခုထဲမွာလည္း ေျခေထာက္ကို စိမ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ေျခေထာက္ကို ၁၅-၂၀ မိနစ္ေလာက္ စိမ္ေပးပါ။ ဒါကို တစ္ပတ္ ၂-၃ ၾကိမ္ လုပ္ေပးပါ။ သံပုယိုရည္ကို ၾကိတ္ေျခထားတဲ့ သေဘၤာသီးပ်စ္ရည္နဲ႔ ေရာစပ္ျပီး ေျခဖဝါး အက္ကြဲရာေတြမွာ လိမ္းေပးႏုိင္ပါတယ္။ ၁၅-၂၀ မိနစ္ၾကာျပီးေနာက္ ရိုးရိုးေရနဲ႔ ေဆးေၾကာေပးပါ။

ငွက္ေပ်ာသီးနဲ႔ ေထာပတ္သီးရည္ပ်စ္ပ်စ္

လြယ္ကူျပီး ေဘးဥပဒ္ေတြမရိွတဲ့ ေနာက္နည္းလမ္းတစ္ခုက ငွက္ေပ်ာသီးနဲ႔ ေထာပတ္သီးျဖင့္ ျပဳလုပ္တဲ့ အရည္ပ်စ္ပ်စ္ေလးကို လိမ္းေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေထာပတ္သီးမွာလည္း essential oils ၊ vitamins နဲ႔ အသားေရ ထိန္းသိမ္း ျပဳျပင္ေပးတဲ့ အဆီေတြ ၾကြယ္ဝစြာ ပါဝင္ပါတယ္။ ငွက္ေပ်ာ္သီးက်ေတာ့ အလွဆီကဲ့သုိ႔ စြမ္းေဆာင္ေပးျပီး အသားေရကို ပိုမိုႏူးညံ့ေခ်ာေမြ႔ေစပါတယ္။ ငွက္ေပ်ာသီးမွည့္ (၁) လုံး နဲ႔ ေထာပတ္သီး တစ္ျခမ္းကို ေရာၾကိတ္ျပီး ပန္းကန္တစ္ခုမွာ ေျပာင္းထည့္ပါ။ ရလာတဲ့ အရည္ပ်စ္ပ်စ္ေလးကို အက္ကြဲေနတဲ့ ေျခဖဝါးကို လိမ္းက်ံျပီး ၁၅-၂၀ မိနစ္ထားပါ။ ျပီးေနာက္ ေရေႏြးနဲ႔ ေဆးခ်ေပးပါ။ ဒီအတုိင္း ပုံမွန္ လုပ္ေပးရပါမယ္။

Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

အဆိပ္ေျပေစမည့္ တြဲဖက္အစားအစာမ်ား

မိမိတို့ေနစဥ္ စားေသာက္ေနၾကတဲ့ အစားအစားေတြထဲမွာ အာဟာရကို ျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ဓါတ္မ်ား ပါ၀င္ေနသလို ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား
ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့အရာမ်ားလည္း ပါ၀င္ေနၾကပါတယ္။

ဥပမာအားျဖင့္ မိမ္ိတို့ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား ႏွစ္ျခိဳက္စြာ စားသံုးေနၾကတဲ့ အီၾကာေကြးထဲကို ၾကြတ္ရြေနေအာင္ ေက်ာက္က်ဥ္တို့လုိ၊ ဆိုဒါတို့လိုဟာေတြ ထည့္ထားသည့္အတြက္ Aluminum ဓါတ္ကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ၄င္းအလူမီနမ္ဓါတ္ဟာ ဦးေႏွာက္ဆဲလ္မ်ားကို
ေသေစႏိုင္ျပီး မွတ္ဉာဏ္ခ်ိဳ့တဲ့ေစသလို လူ့ခႏၶာကိုယ္အတြက္လည္း ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ အရြယ္မတိုင္ခင္ အိုမင္းရင့္ေရာ္ေစပါတယ္။ ၄င္းအလူမီနမ္ဓါတ္ကို ေျခဖ်က္ေပးႏိုင္တာက ပဲႏို့ရည္ျဖစ္ပါတယ္။ ထို့ေၾကာင့္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ားမွာ ပဲႏို့နဲ့အီၾကာေကြးကို အျမဲ တြဲေရာင္းေပးေလ့ရွိၾကပါတယ္။

ငပိရည္ႏွင့္တို့စရာေတြထဲမွာလည္း အခ်ဥ္ေဖာက္ထားသည့္ ကတက္ခ်ဥ္၊ မုန္လာခ်ဥ္၊ မုန္ညင္းခ်ဥ္၊ သရက္ခ်ဥ္စတဲ့ ခ်ဥ္ဖတ္အမ်ိဳးမ်ိဳးဟာ အူမၾကီးကင္ဆာ၊ အစာအိမ္ကင္ဆာစတဲ့ေရာဂါမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္တဲ့ဓါတ္ေတြ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်ဥ္ေဖာက္ထားတဲ့ဓါတ္ကို ပယ္ဖ်က္ေပးႏိုင္တာက ကီ၀ီသီးတို့လို ဗီတာမင္စီျပည့္၀တဲ့ အစားအစာျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္ပါ အစားအစာမ်ားကို တြဲဖက္၍ စားသံုးေပးျခင္းျဖင့္ ၄င္းအစားအစာတို့တြင္ ပါ၀င္ေသာ အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို ေျပေပ်ာက္ေစပါတယ္။

(၁) အသားကင္မ်ားစားလွ်င္ အစာအိမ္ကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ သံပုရာသီးညွစ္ထည့္ျပီး စားပါ။ Cellulose ဓါတ္ျပည့္၀တဲ့ ကန္စြန္းဥဖုတ္ (သို့) စိမ္းစားဥကို စားေပးပါ။

(၂) အဆီအဆိမ့္မ်ားလြန္းေသာ ဒံေပါက္၊ ေထာပတ္ထမင္း၊ ၾကက္ဆီထမင္းတို့ကိုမစားမီ အနားမွာ ခ်ေပးထားတဲ့ ပူစီနံ ၃ရြက္ခန့္ကို အရင္ဝါးစားျပီးမွ ထမင္းစားပါ။ အဆိပ္အေတာက္ ကင္းေစပါမည္။

(၃) လက္ဖက္စားျပီး အစာမေၾက၊ ရင္ျပည့္ရင္ကယ္မျဖစ္ေအာင္ လွ်က္ဆားေဆး၊ မဟာေျဖေဆးတို့လုိ ဗမာေဆးမ်ားကို အနည္းငယ္မွ် စားျပီး ေရေႏြးေသာက္လိုက္ပါ။

(၄) မွ်စ္ခ်ဥ္သုပ္၊ မွ်စ္ခ်င္ဟင္း၊ မွ်စ္ခ်င္တို့ုစရာတို့ကို စားေတာ့မယ္ဆိုလွ်င္ သံပုရာသီး အနည္းငယ္မွ် ညွစ္ထည့္ပါ။ သို့မဟုတ္ စားျပီးလွ်င္ သံပုရာရည္ေသာက္ေပးပါ။ အဆိပ္အေတာက္မ်ားကို ပယ္ေပ်ာက္ေစမည္။

(၅) ေဆးဘဲဥအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုစားျပီးလွ်င္ ခဲဓါတ္မ်ားပ်က္ပယ္သြားေအာင္ ပဲျပား (သို့) တုိ့ဟူးကို စားေပးပါ။

(၆) အီၾကာေကြးစားျပီးလွ်င္ မွတ္ဉာဏ္ခ်ိဳ့ယြင္းေစတဲ့ဓါတ္မ်ားပယ္သြားေအာင္ Lecithin ဓါတ္ျပည့္၀တဲ့ ပဲႏို့ရည္ပူပူေလး ေသာက္ေပးပါ။

(၇) ၀က္အူေခ်ာင္း၊ ၾကက္အူေခ်ာင္း၊ ၀က္ဆားနယ္ေျခာက္၊ ငါးေျခာက္တို့ကို စားျပီးလွ်င္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ဓါတ္မ်ား ပယ္သြားေအာင္ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းကို ေသာက္ေပးပါ။

(၈) ခ်ဥ္ဖတ္အမ်ိဳးမ်ိဳးစားျပီးလွ်င္ ေက်ာက္ကပ္ႏွင့္ဆီးလမ္းေၾကာင္း မပ်က္စီးေအာင္ ဗီတာမင္စီျပည့္၀တဲ့ကီ၀ီသီးကို စားေပးပါ။

(၉) ေဟာ့ေပါ့ (Hot pot) စားျပီးလွ်င္ အစာအိမ္ျပြန္လမ္းေၾကာင္းႏွင့္ ခံတြင္းကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ အပူဓါတ္မ်ားကို စုပ္ယူေျခပ်က္ေပးႏိုင္တဲ့ ကြ်ဲေကာသီးကို စားေပးပါ။

လူတိုင္းလူတိုင္း အနာေရာဂါကင္းရွင္း၍ က်န္းမာစြာ ေနႏိုင္ၾကပါေစ။

ေစာႏြဲ ့ေနဆိုင္(ပူတာအို)
Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

ဇတ္ေၾကာတက္ေပ်ာက္ ေဆးနည္း တမ်ိ ဳး

ေဆးနည္း။

ေရွာက္သီးတလံုးကို အ၇ည္ညွစ္ယူပါ။ျပီးေနာက္ အခြံ၊ အေစ့၊ အရည္ သံုးမ်ိဴး းလံုးကို ဇလံုတခု ထဲထည့္ပါ၊ဆား နည္းနည္းထဲ့ျပီး ပြက္ပြက္ဆူေနေသာ ေရေႏြးျဖဴ ၂လီတာ ခန္႕ ထည့္ျပီး အေအးခံပါ၊ နံနက္ တၾကိမ္ အိမ္ရာ၀င္တၾကိမ္ အၾကမ္း ပန္းကန္လံုး တလံုးပံုမွန္ေသာက္ပါ။

စြမ္းအင္

ရက္ပိုင္းအတြင္းသိသိသာသာ ေပ်ာက္ကင္းပါသည္။ အ၀လြန္
ေသာသူမ်ား ေသာက္ပါက ေနာက္ေၾကာ ဇတ္ေၾကာ မတက္
ေတာ့ျခင္း ၊ အေမာခံနိဳင္ျခင္း ၊ ထိခိုက္ရွနာ အက်က္ျမန္ျခင္း ၊ ကိုယ္လက္ ေပါ့ပါးသြက္ လက္ျခင္း တို႕ ျဖစ္ေစသည္။

ေရွာက္သီး အစြမ္း ႏွင့္ ေကာက္နွတ္ခ်က္မ်ား

ေရွာက္သီး (Lemon) သည္ အခ်ဥ္ဓါတ္ပါေသာ အသီးမ်ားအုပ္စု (Citrus Fruit) တြင္ ပါဝင္သည္။ Citrus Fruit အုပ္စုတြင္ လိေမၼာ္၊ သံပ႐ို၊ သံပရာႏွင့္ ဂရိတ္ဖ႐ုသီးမ်ားလည္း ပါဝင္ပါသည္။ ေရွာက္သီးသည္ ျပည္ တြင္းတြင္ ဖူလံုစြာ စားသံုးႏိုင္႐ံုသာမက ျပည္ပသို႔လည္း တင္ပို႔ေနေသာ ေစ်းကြက္ဝင္ အသီးတစ္မ်ိဳးလည္းျဖစ္ပါသည္။

ေရွာက္သီးကို အိႏိၵယျပည္ အေနာက္ ေျမာက္ပိုင္း ေဒသတြင္စတင္ ေတြ…႕ ရွိရၿပီး ေရွးႏွစ္
ေပါင္းမ်ား စြာ ကတည္းက အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ပါတယ္။ ၁၂ ရာစု၊ ၁၃ ရာစု ေလာက္မွာ ဥေရာ ပ ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။

ျမန္မာျပည္တြင္ အပူပိုင္းေဒသမ်ား၌ အမ်ားဆံုး စိုက္ပ်ိဳးလာၾကၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ လူအမ်ားစုသည္ ေရွာက္သီးနံ႔ ကို သေဘာတူၿပီး ဟင္းပဲြမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳလာၾကသကဲ့သို႔ ေဆးဘက္ဝင္ အသီးတစ္မ်ိဳး အျဖစ္ လည္း အသံုးျပဳၾကၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ေရွာက္ရည္တြင္ Citric Acid ၅% ခန္႔ ပါဝင္ပါသည္။ ဗီတာမင္စီ (Vitamin C) လည္း အလြန္ႂကြယ္ဝသည့္ အျပင္ ဗီတာမင္ဘီ၊ ကယ္လဆီယမ္၊ ေဖာ့စဖရပ္၊ မဂၢနီဆီယမ္ကဲ့ သို႔ေသာ သတၱဳမ်ား သာမက ပ႐ိုတင္းႏွင့္ ကာဗိုဟိုက္ဒရိတ္ ဓာတ္မ်ားလည္း ပါဝင္ေၾကာင္း သိရပါသည္။

၄င္းအျပင္ ယခုအခါ ဖိုလိတ္ (Folate) ႏွင့္ အမွ်င္ဓာတ္ (Fibre) မ်ားလည္း ပါဝင္ကာ ၄င္းအဆီတြင္ လီမြန္ နင္ (Lemonene) ေခၚ ဓာတုျဒဗ္စင္ တစ္မ်ိဳးလည္း ပါဝင္ေၾကာင္း သိလာၾကၿပီ ျဖစ္သည္။
ေရွာက္ရည္ ၁၀၀ ဂရမ္တြင္ ဗီတာမင္စီ ၆၀ ဂရမ္ပါဝင္သည့္ အတြက္ အသီးမ်ားထဲတြင္ ဗီတာမင္စီ အမ်ားဆံုး ပါဝင္ေသာ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္သည္။

ေရွာက္ရည္ကို နံနက္ေစာေစာ ေသာက္သံုးမည္ ဆိုပါက က်န္းမာေရးအ တြက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါသည္။
ေရွာက္ရည္သည္ သြားအတြက္လည္း ေကာင္းမြန္ၿပီး လတ္ဆတ္ေသာ ေရွာက္ရည္ကို သြားကိုက္ေသာ ေန ရာကို သုတ္လိမ္းေပးပါက နာက်င္မႈကို သက္သာေစပါသည္။ သြားဖံုးျပည္ယိုျခင္း၊ ေသြးထြက္ျခင္း စေသာ သြားေရာဂါမ်ားကို ေပ်ာက္ကင္းေစျပီး ခံတြင္းအန႔ံဆိုးကိုလည္း ေပ်ာက္ေစ ပါသည္။

ေရွာက္သီးသည္ ေရာဂါပိုးမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေသာ ပါးသီေရာင္ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္း နာျခင္း စေသာ လည္ေခ်ာင္းအတြင္း ျဖစ္တတ္ေသာ ေရာဂါမ်ား အတြက္လည္း ေဆးဘက္ဝင္ေစပါသည္။

ေရွာက္ရည္ႏွင့္ ေရကို ဆတူေရာၿပီး မၾကာခဏ အာေခါင္ က်င္းေပးျခင္းျဖင့္လည္း ေခ်ာင္းနာျခင္းကို ေလွ်ာ့ခ်ေစနုိင္ပါသည္။
ေရွာက္ေဖ်ာ္ရည္ကို ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ အဓိက က်န္းမာေရး အက်ိဳးေက်းဇူး မ်ားအနက္ တစ္ခုမွာ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ကို လ်င္ျမန္စြာ က်ေစျခင္း ျဖစ္သည္။ ေရွာက္ရည္တစ္ဆ၊ ေရေႏြး (ၾကက္သီးေႏြး) တစ္ဆကို ပ်ားရည္ႏွင့္ ေရာ၍ ေသာက္ပါက ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ကို ေကာင္းစြာ က်ေစနိုင္ပါသည္။

အစာမေၾကျခင္းေၾကာင့္ မူးေဝေအာ့အန္ျခင္း၊ ရင္ပူျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါက ေရွာက္ရည္ကို ေရေႏြးႏွင့္ေရာ၍
ေသာက္ျခင္းျဖင့္ သက္သာေစႏိုင္ပါသည္။

ေရွာက္ေဖ်ာ္ရည္သည္ ေလခ်ဥ္တက္ျခင္းကိုလည္း သက္သာ
ေစႏိုင္ပါသည္။ ေရွာက္သီးေဖ်ာ္ရည္ကို မွန္မွန္ ေသာက္ေပးျခင္းအားျဖင့္ အူသိမ္အူမမ်ားမွ မလိုအပ္ေသာ စြန္႔ပစ္ ပစၥည္းမ်ားကို ဖယ္ရွားသည့္အခါ မ်ားစြာ အေထာက္ အကူ ျဖစ္ေစပါသည္။

ေရွာက္ရည္သည္ ေသြး ထဲမွ အညစ္အေၾကးမ်ား ကိုလည္း သန္႔စင္ေစပါသည္။ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းကိုလည္း ကုသ
ေပးႏုိင္ပါသည္။ ႀကိဳ႕ထိုးလွ်င္လည္း ေရွာက္ေရကို ေသာက္ေပးျခင္းျဖင့္ သက္သာေစပါသည္။

Lemon Juice (ေရွာက္ရည္) သည္ အသည္းအားေဆးရည္ တစ္ခုျဖစ္ေသာ သည္းေျခရည္ ပိုမို ထုတ္ေပးၿပီး အစာေခ်ျခင္းကို ကူညီေပးႏုိင္ပါသည္။ ခႏၶာကိုယ္မွ ခၽြဲသလိပ္ ထြက္ျခင္းကိုလည္း ေလ်ာ့ေစပါသည္။ ၎သည္ သည္းေျခတြင္ တည္ေသာ ေက်ာက္မ်ား ေပ်ာ္ဝင္သြားေစရန္ ကူညီႏိုင္ ပါသည္။
ေရွာက္သီးသည္ သဘာဝ ပိုးသတ္ေဆးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး အေရျပားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါမ်ားကို ကုသႏိုင္ သည္။

ေရွာက္သီးသည္ ဗီတာမင္စီ ႂကြယ္ဝေသာ Citrus Fruit ျဖစ္ၿပီး အေရျပားကို ပြတ္လိမ္းေပးပါက အစက္အေပ်ာက္မ်ား မွိန္ၿပီး အလွတိုးေစပါသည္။ ေန႔စဥ္ ေရွာက္ရည္ကို ေသာက္ပါက အေရျပားအလွကို သိသာလာေစမွာ ျဖစ္ပါသည္။ ရွိရင္းအသက္ ထက္ ပိုမို ႏုပ်ိဳေစၿပီး အေရျပားတြန္႔ျခင္းကို ဖယ္ရွားေစၿပီး ဆံပင္ကိုလည္း နက္ေစပါသည္။

မီးေလာင္ထားေသာ ေနရာကို ေရွာက္ရည္ သုတ္လိမ္းေပး ပါက အမာရြတ္မ်ားကို မွိန္ေစပါသည္။ ေရွာက္ရည္သည္ ေအးေသာ သတိၱရွိၿပီး မီးေလာင္ေသာ အေရျပားကို အပူ ေလ်ာ့ေစပါသည္။

Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth/

Premature labor ကေလးေစာေမြးျခင္း

ဆရာရွင့္ ကြ်န္မ အသက္ ၃၃ နွစ္ပါ။ ဒုတိယကိုယ္ဝန္ ၃၁ပတ္ရွိလို႔ ဗိုက္အပ္ထားတဲ့ အိုဂ်ိီကေျပာပါတယ္ရွင့္။ ေနာက္ဆံုး ရာသီလာရက္က ၃-၁-၂၀၁၇ ပါ။ ေမြးရက္က အယ္လ္ထြာေဆာင္းက ယခု ၃၀ ပတ္မွာ ရိုက္တာ ၁၂-၁၀-၂၀၁၇ လို႔သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ကြ်န္မရဲ႕ကိုယ္ဝန္က ကေလးက အေစာပိုင္းကတည္းက ေအာက္ေရာက္တယ္လို႔ ဆရာဝန္ကေျပာပါတယ္။ စလွႈပ္ကတည္းကလဲ ခ်က္ေအာက္ပိုင္းနဲ႔ ခုဆိုရင္ ေပါင္နွစ္ခုျကားမွာ အရမ္းလွႈပ္လြန္းလို႔ နာက်င္ရတယ္။ ေပါင္လဲခဏခဏတန္းပါတယ္။ အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္ေတာ့လဲ မိန္းခေလး ျပီးေတာ့ တင္ပါးဆံု Breech လို႔ေျပာပါတယ္။ ကြ်န္မက ပထမကေလးတုန္းက ရိုးရိုးေမြးေပမဲ့ မေမြးနိုင္လို႔ ခြဲေမြးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေျကာင့္ ဒီတခါလဲခြဲေမြးရမယ္ေျပာပါတယ္။ သိခ်င္တာက ကြ်န္မေစာေမြးနိုင္လာဆရာ။ ေစာေမြးမွာ စိတ္ပူလို႔ပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင့္။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။

ကိုယ္ဝန္ဆိုတာ ဆန္းတယ္။ မွန္းၾကိဳေျပာလို႔ မရတာေတြလည္းရွိတယ္။ အနည္းဆံုး ၃၇ ပတ္ရွိရင္ ကေလးဖြံ႔ျဖိဳးမႈ ျပည့္စံုျပီ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တိုင္းကိုေျပာပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္ ကိုယ့္မွာမျဖစ္တဲ့ မူမမွန္တာေတြကို နားမေထာင္ရ၊ မေမးရ၊ မဖတ္ရလို႔။ ဆရာေရးတာေတြလည္း ကိုယ္နဲ႔မဆိုင္ရင္ မဖတ္ပါနဲ႔။

၂။ မဂၤလာပါ ဆရာ။ တခုေလာက္ ေမးခ်င္လို႔ပါ။ကြၽန္မအသက္ ၃၁ပါ။ ႕႕႕႕႕ မွာေနပါတယ္။ သားဦးကိုယ္၀န္လြယ္ထားတာ ၂၂ပါတ္ပါဆရာ။ တေန႔က အာထရာေဆာင္း ႐ိုက္ၾကည့္ေတာ့ ဆရာ၀န္ကေျပာပါတယ္။ ေစာေမြးႏိုင္ေခ်႐ွိလို႔ ကိုယ္အပ္ထားတဲ့ OG နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး အၾကံဉာဏ္ ယူပါလို႔ေျပာပါတယ္။ ကြၽန္မက ဇာတိၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ ႕႕႕႕႕ မွာျပန္ေမြးမလို႔ စီစဥ္ထားလို႔ OG အပ္ထားပါတယ္ဆရာ။ ခဏခဏျပန္လို႔ အဆင္မေျပလို႔ ဆရာကို အကူညီေတာင္းပါတယ္။ ေစာမေမြးေအာင္ ဘယ္လိုဆင္ျခင္ေနထိုင္သင့္လဲ ဆိုတာသိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ေလးစားစြာျဖင့္။

၃။ ဆရာ႐ွင့္ ကြၽန္မအသက္ ၂၆ ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္သက္ ၁ ႏွစ္ ၂ လ။ ဒုတိယကိုယ္ဝန္လြယ္ထားပါတယ္ဆရာ။ ပထမကိုယ္ဝန္ကထိခိုက္မိျပီး ၈ လနဲ႔ ကေလးႏွလံုးမခုန္ေတာ့လို႔ ႐ိုး႐ိုးေမြးထားပါတယ္ဆရာ။ အဖတ္မတင္ပါ။ ခုကိုယ္ဝန္က ၂ လ႐ွိပါၿပီ။ ခါးနာေနလို႔ပါဆရာ။ ဘယ္လိုေနထိုင္သင့္သလဲ ဘာျဖစ္တတ္သလဲေျပာျပေပးပါဆရာ႐ွင့္။

ကေလးေစာေမြးတာကို Pre-term labor လို႔လဲေခၚတယ္။ ခန္႔မွန္းေျခေမြးမဲ့ရက္ထက္ ၃ ပတ္ေစာရင္၊ (သို႔) ကိုယ္ဝန္ ၃၇ ပတ္ထက္ေစာေမြးတာကိုေခၚတယ္။ ေစာမေမြးေစေအာင္ အိပ္ယာမွာ ေဆးရံုတက္သလို နားေနတာ၊ အားေဆးသြင္းေပးတာနဲ႔ ေဆးေပးတာေတြနဲ႔ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။

တကမာၻလံုးမွာ တႏွစ္ေအာက္ကေလးေသဆံုးမႈထဲမွာ လမေစ့ဘဲေမြးတဲ့ကေလး ၁ဝ% ပါတယ္။ အေရအတြက္ဆိုရင္ တႏွစ္မွာ အဲလိုကေလးေပါင္း ၅ သိန္းေလာက္ရွိတယ္။ ဘာလို႔ေစာေမြးသလဲ တခါတေလ (၅ဝ%) အေၾကာင္းရွာမရဘူး။ အာဟာရဓါတ္နည္းတာကို စဥ္းစားရတယ္။ တခါအဲလိုေမြးဘူးသူေတြမွာ သူမ်ားထက္ ၁၅-၅ဝ%) ပုိျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ရာႏွဳန္းျပည့္မဟုတ္ပါ။ ဖင္လန္မွာ ဆန္းစစ္မႈတခု လုပ္ေတာ့ လက္ထပ္ေပါင္းသင္းျခင္းမရွိဘဲ ကေလးေမြးသူေတြမွာ ၂ဝ% ပိုမ်ားတာ ေတြ႔ရတယ္။

အမႊာကိုယ္ဝန္မွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ေရာဂါပိုးဝင္တာကိုလဲ ထည့္တြက္ရတယ္။ ဥပမာ ေမြးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္တာ။
စမ္းသပ္ၾကည့္ရင္ ေမြးလမ္း-သားအိမ္ဝအရည္ထဲမွာ Fetal fibronectin မ်ားေနရင္ ျဖစ္တယ္။ Obstetric ultrasound အာလ္ထြာေဆာင္းနဲ႔လဲစစ္ရမယ္။ သားအိမ္ဝ (ႏႈတ္ခမ္း အလ်ား) တိုရင္ မေကာင္းပါ။ ကိုယ္ဝန္ ၂၄ ပတ္မွာ ၂၅ မီလီမီတာထက္ရွည္သင့္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မွာ အလုပ္လုပ္မ်ိဳးေတြမွာ ဥပမာ မတ္တပ္အၾကာၾကီး ရပ္ရသူေတြမွာ အျဖစ္ပိုမ်ားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေဖါလစ္အက္စစ္နည္းရင္လဲ မေကာင္းပါ။ ဆီးစစ္လို႔ ပိုးေတြ႔ရင္ ေဆးကုရမယ္။ Progesterone ပရိုဂ်က္တီရုန္းေဟာ္မုန္း ေပးသင့္ရင္ေပးရတယ္။ ၃၂ ပတ္ေနာက္မွာေပးတယ္။

ကာကြယ္ဘို႔ရာ စတီရြိဳက္ေဆးေပးနည္းကို ေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာသံုးတယ္။ တျခား စမ္းသပ္သံုးတဲ့ေဆးနည္းေတြလဲ ရွိပါတယ္။ NSAIDs, Magnesium sulfate, Calcium channel blockers, Beta mimetics, Atosiban ေတြပါဝင္တယ္။ Tocolysis ေဆးလဲပါတယ္။ Calcium-channel blockers နဲ႔ Oxytocin antagonist ေဆးေတြက ၄၈ နာရီ ေနာက္က်ေစေပမဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြလဲရတယ္။ Prophylactic antibiotic ကာကြယ္တဲ့သေဘာနဲ႔ ပိုးေသေဆး ေပးနည္းကလဲ အက်ိဳးရွိတယ္။ Amoxicillin နဲ႔ Erythromycin ေဆးေတြေပးတယ္။ ဒါေပမဲ့ Amoxicillin + Clavulanic acid ေဆးတြဲကို မသံုးသင့္ပါ။

Cervical cerclage သားအိမ္ဝမလံုသူေတြကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတံုးမွာ သားအိမ္ဝကို ခ်ဳပ္ေပးထားရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေဒလီ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ယမုန္နာေဆးခန္းေလးဖြင့္ခဲ့တုန္းက အဲလိုကိုယ္ဝန္ေဆာင္တေယာက္ကုိ သားအိမ္ဝ ခ်ဳပ္ေပးထားခဲ့တယ္။ လမေစ့ခင္ ဗိုက္နာလာေတာ့ ကြ်န္ေတာ္က အစည္းအေဝးတက္ေနရတယ္။ ကံတရားလည္း အားကိုးရပါမယ္။ ကေလးေစာေမြးမွာ၊ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ခ်င္တာအတြက္ Duvadilan (Isoxsuprine) ေဆးျပာလည္းသံုးတယ္။ ၾကြက္တက္တာမွာလည္းေပးတတ္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

Stammering စကားထစ္ျခင္း

၁။ အသက္ ၂၃။ က်ား။ ေမြးျပီးသုံးႏွစ္ေလာက္မွစကားစေျပာႏိုင္တယ္လို႔မိဘေတြေျပာဖူးပါတယ္။ စကားထစ္ေငါ့ေနတဲ့ ေမြးရာပါေဝဒနာ႐ွင္မ်ား ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ခြဲစိတ္ကုသလို႔ရပါသလားခင္ဗ်ာ။ ေသာက္ေဆးထိုးေဆးမ်ားေရာ ႐ွိပါသလားခင္ဗ်ာ။ မနာက်င္ေပမဲ့စိတ္ဒဏ္ရာရေစတဲ့ေဝဒနာမို႔သိခဲ့ရင္ေျဖၾကးေပးေစလိုပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ေလးစားစြာျဖင့္။

၂။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြ်န္ေတာ္ အသက္ ၂၁ ရွိျပီ။ ႕႕႕႕႕ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ပါဆရာ။ ကြ်န္ေတာ္ စကားထစ္ပါတယ္။ အဲဒီ႔အတြက္လည္း စိတ္ဓါတ္အရမ္းက်တယ္ဆရာရယ္။ ငယ္ငယ္ကမထစ္ဘူးဆရာ။ ၉ တန္း ေလာက္ကမွစျပီး သိသိသာသာထစ္လာတယ္။ အခုေတာ္ေတာ္ဆိုးေနျပီ။ မိသားစုထဲမွာေတာ့ ေဖေဖ ထစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္ငယ္ငယ္က ေဖေဖနဲ႔အတူမေနခဲ႔ရပါဘူး။ အဲဒီလိုစကားထစ္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ လူေတြကို ေၾကာက္လာတယ္။ လူေတြနဲ႔လည္းမ်က္နွာခ်င္းမဆိုင္ရဲဘူးဆရာ။ မ်က္နွာၾကြက္သားေတြလည္း တင္းတယ္ဆရာ။ ဘယ္ဘက္ျခမ္းကပိုဆိုးတယ္။ နားထင္ေၾကာေတြ ေမးေျကာေတြအကုန္တင္းေနတယ္။ စကားထစ္တာကို ျမန္မာျပည္မွာကုလို႔ရလား။ စိတ္ေရာဂါကုေဆးရုံတို႔ စိတ္ေရာဂါဆရာဝန္တို႔နဲ႔ ျပသင့္သလားဆရာ။ ကုသလို႔ေရာေပ်ာက္ကင္းနိုင္ပါသလား။

စကားထစ္ျခင္းကို Stammering နဲ႔ Stuttering ေခၚတယ္။ စကားထစ္တာက Speech disorder စကားသာမက Communication and behavioral disorder ဆက္သြယ္မႈနဲ႔ အမူအယာ ျပႆနာပါ တြဲေနတယ္။ အခက္အခဲ ရွိေနသူတေယာက္ဟာ စကားေျပာဘို႔ ၾကိဳးစားရင္း မ်က္ႏွာနဲ႔ ကိုယ္ခႏၶာမွာ သူမ်ားနဲ႔ မတူတာပါ ျဖစ္လာေစတယ္။ လူေတြ ၁% ျဖစ္ၾကတယ္။ ေယာက္်ားေတြက ၄ ဆ ပိုမ်ားတယ္။

ဘာလို႔ ျဖစ္ရတာ အေသအျခာ မသိေသးပါ။ Genetics မ်ိဳးဗီဇ နဲ႔ Neurophysiology အာရံုေၾကာ-ဇီဝကမၼေဗဒ ႏွစ္ခုလို႔ ယံုၾကည္ၾကတယ္။ သုေတသနတခုကေတာ့ Neurological coordination of speech အာရံုေၾကာ ထိန္းညွိေပးႏိုင္မႈပါ။ မိသားစုဘဝ၊ ငယ္ငယ္က ၾကီးထြားလာပံုေတြကိုပါ ေလ့လာတယ္။ အေၾကာင္းရင္းက တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မတူပါ။ ျဖစ္တာလဲ တေယာက္ထဲမွာေတာင္ တယ္လီဖုန္းနဲ႔ေျပာတာ နဲ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ေျပာတာ မတူတတ္ပါ။

Stammering ကို အဂၤလန္-ဥေရာပ၊ Stuttering ကို အေမရိကား-ၾသစေၾတးလ်ားမွာ သံုးတယ္။ ေရာဂါလားလို႔ ေမးရင္ Disease မဟုတ္ပါ။ Disorder သာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆီအေငၚမတည့္ ျဖစ္ေနတာမ်ိဳး။ Organic အဂၤါတခုခုမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းတာလဲ မဟုတ္ျပန္ပါ။ ျဖစ္ေနတဲ့သူ စိတ္သက္သာေအာင္ စကားလံုး ေရြးေျပာေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ကုသရာမွာ ေရာဂါေတြလို ေဆးေပးနည္းနဲ႔ မရတာကို ေပၚလြင္ေစခ်င္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ Psycho speech disorder စိတ္နဲ႔ေတာ့ အေသအျခာ ဆိုင္ပါတယ္။

စကားထစ္တာဟာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈျပႆနာလဲ ျဖစ္တယ္။ ကေလးတိုင္းလိုလို ငယ္တံုးက စကား ခပ္ထစ္ထစ္ ျဖစ္ဘူးၾကတယ္။ ကေလး ၂ဝ% ေလာက္မွာ လာျဖစ္တယ္။ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းႏံႈးေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ K, B, T, D, M ဆိုတဲ့ အသံထြက္မွာ လာခက္တယ္လို႔ သတိထားမိသူေတြ ရွိတယ္။ မိဘေတြကေန “စကား ေျဖးေျဖး ေျပာကြာ၊ ထပ္ေျပာစမ္း၊” စသျဖင့္ အက်င့္လုပ္ ေမး-ေျပာေနရင္ ကေလးမွာ စိုးရိမ္စိတ္ ကဲလာေစမယ္။ အမူအယာေတြ မတူတာလဲ ဒီသေဘာဘဲ။ မ်က္လံုး ပိတ္ခ်ီ-ဖြင့္ခ်ီ လုပ္တာ၊ ပါးစပ္ရြဲ႕တာ။ မိဘေတြကို အျပစ္ဖို႔တိုင္းလဲ မမွန္ျပန္ပါ။ ေပ်ာက္ေနျပီးမွ ျပန္ေပၚတာလဲ ရွိတတ္တယ္။

သီခ်င္းဆို၊ ကဗ်ာရြတ္ရင္ မထစ္ဘဲ သာမန္စကားေျပာမွ ထစ္တာကို Copied style ေခၚတယ္။ သရုပ္ေဆာင္ရင္ ပီပီျပင္ျပင္ ေျပာႏိုင္-ဆိုႏိုင္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ၾကိဳတင္ သတ္မွတ္-ေရြးခ်ယ္ျပီးသားကို ရြတ္ဆို-ေျပာျပရတာ မို႔ပါ။ ရုပ္ရွင္ အေက်ာ္အေမာ္ေတြထဲက မင္းသမီး Marilyn Monroe, Julia Roberts မင္းသား Bruce Willis, Hug Grant အဆိုေတာ္ ေတြထဲက Elvis Presley, Kylie Monogue ေတြဟာ စကားအရာမွာ ျပႆနာရွိတဲ့သူေတြပါ။

စကားေျပာရင္ အသံတခုျဖစ္ျဖစ္၊ စကားတလံုးထဲျဖစ္ျဖစ္ စကားစုျဖစ္ျဖစ္ ထပ္ေန၊ ဆြဲေန၊ ထစ္ေနတယ္။ ၾကားထဲ ရပ္ေနမယ္။ ထပ္ေနတာက "to-to-to-tomorrow" မ်ိဳး၊ ဆြဲေနတာက "mmmmmmilk" မိ်ဳး။ လူၾကား-သူၾကား စကား မၾကြယ္သူေတြ အထစ္အေငါ့မ်ိဳးနဲ႔ေတာ့ မတူပါ။

စကားထစ္တာက ေရေပၚမွာ ေပၚေနတဲ့ ေရခဲတံုးထိပ္နဲ႔တူျပီး၊ သူ႔ေအာက္ေျခမွာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အႏုတ္သေဘာ ေဆာင္မႈ ရွိေနပါတယ္။ ရွက္စိတ္၊ သိမ္ငယ္စိတ္၊ ေဒါသ၊ စိုးရိမ္မႈ၊ အျပစ္လို႔ ခံစားေနမႈေတြ ရွိေနႏိုင္တယ္။ သူ႔ကိုယ္သူ ဂုဏ္ငယ္ လာတယ္။ ကုသတဲ့အခါ ဒါကို ဂရုစိုက္ေပးရတယ္။ စိုးရိမ္စိတ္၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အထင္မၾကီးမႈေတြနဲ႔ မဆိုင္ဘဲလဲ ျဖစ္ပါေသးတယ္။

ေစာေစာကုသေလ ေကာင္းေလ။ တခါထဲ ေပ်ာက္တာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒီအျဖစ္ကို စပါယ္ရွယ္ေတြက တရက္-တခါ၊ ဒါမွမဟုတ္ တပါတ္ ၂ ခါ၊ စုစုေပါင္း အခါ ၂ဝ လာခိုင္းတယ္။
• Fluency shaping therapy စကားၾကြယ္ၾကြယ္၊ ရွည္ရွည္၊ အဆက္အစပ္ရွိရွိ ေျပာေစနည္းပါ။ ေလးေလးပင္ပင္၊ ဆြဲဆြဲငင္ငင္ ေျပာစရာေတြပါလို႔ စကားေျပာႏံႈးေႏွးေစမယ္။ ေနာက္ပိုင္းေရာက္ေတာ့ ႏံႈးတက္လာေစရတယ္။
• Modification therapy စကားထစ္တာကို ပံုစံေျပာင္းေပးနည္။ စိုးရိမ္မႈကို ေလ်ာ့ေပးတာပါ။
o အဓိကနဲ႔ သာမည အမူအယာ၊ ခံစားမႈေတြကို Identification အရင္ရွာၾကည့္ရတယ္။
o ေနာက္တဆင့္ ဒါေတြကို Desensitization ယဥ္ပါးေစေအာင္ က်င့္ေပးမယ္။
o တတိယအဆင့္မွာ Modification အသြင္ေျပာင္းေစမယ္။ သက္ေတာင့္သက္သာ ထစ္ေစမယ္။ နားေစမယ္။ ထပ္အေျပာခိုင္းမယ္။
o ေနာက္တဆင့္မွာ Stabilization သင္ထားတာေတြကို ျပန္ေလ့က်င့္ျပီး သူ႔ဖါသာ နားတာစသျဖင့္ လုပ္ခိုင္းမယ္။

Electronic fluency devices ကရိယာသံုးနည္းလဲ ရွိတယ္။ Altered auditory feedback သူေျပာခဲ့တာကို အသံတမ်ိဳးနဲ႔ ျပန္နားေထာင္ေစတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတာ့ တိုးတက္ေစပါတယ္။ Anti-stuttering medications ေဆးေပးနည္းက ျပန္ဆန္းစစ္တဲ့အခါ မသံုးသိပ္မတည့္တာ ေတြ႔လာရတယ္။

လူတေယာက္ စကားထစ္ေနတာကို ရံႈ႕ခ်တာ၊ လူညံ့လို႔ ေျပာတာ၊ ပ်က္ရယ္ျပဳတာ လံုးဝ မလုပ္သင့္ပါ။ Professional advice ပညာရွင္အၾကံမ်ိဳး မဟုတ္ေတာင္မွ အားေပးသင့္တယ္။ “ေျဖးေျဖးဘဲ ေျပာပါကြာ၊ ငါ နားေထာင္ေနမယ္။ မင္း စိတ္လို လက္ရ သက္ေတာင့္ သက္သာရွိမွ ေျပာ။” “မင္း အရင္ကထက္ တိုးတက္လာျပီဘဲ။” Self-therapy ကိုယ္တိုင္ ျပဳျပင္နည္း ေရးပါရေစ။
၁။ စကားကို ျမန္ျမန္မေျပာပါနဲ႔။
၂။ အသက္ရွဴတာ ပံုမွန္သာ ရွဴပါ။ စိတ္ပူ-ေၾကာက္ရြံ႕တဲ့အခါ “Take a deep breath အသက္ျပင္းျပင္း ရွဴလိုက္ပါ” လို႔ ေပးတဲ့အၾကံမ်ိဳး ဒီေနရာမွာ လိုက္တာထက္ မပိုေစပါနဲ႔။
၃။ စကားကို ညင္ညင္သာသာ ေျပာပါ။
၄။ Slow motion ရုပ္ရွင္ အေႏွးျပသလိုနဲ႔ စပါ။ ႏုတ္ခမ္း-လွ်ာ ေျဖးေျဖးကေလးသာ လႈတ္ပါ။
၅။ ေျပာမဲ့ စကားလံုးက ရွည္တယ္ ဆိုပါစို႔၊ ဘယ္အသံထြက္ကို ထိထိမိမိ ေျပာရမလဲ One particular syllable ေရြးျပီး Add a bounce တမင္လုပ္ ေျပာပါ။
၆။ ကိုယ္ၾကိဳက္တဲ့ စာ-ကဗ်ာ ကို အသံခပ္က်ယ္က်ယ္ ဖတ္ပါ။ ဖတ္ေနတံုးမွာ အသက္ရွဴတာ ပံုမွန္နဲ႔ သက္ေတာင့္ သက္သာ ရွိပါေစ။ အစမွာ ပံုမွန္အသံသာ ျဖစ္ပါေစ။
၇။ ကိုယ္ဖတ္သြားခဲ့တာကို ျပန္နားေထာင္ၾကည့္ပါ။
၈။ ရွည္တဲ့ သရသံ ၅မ်ိဳး (5 Long Vowel Sounds = long /a/ as in gate; long /e/ as in need; long /i/ as in nice; long /o/ as in yoke; long /u/ as in you) ကို အခ်ိန္ၾကာပါေစ ေျဖးေျဖးခ်င္း ထြက္ပါ။ ျမန္မာစာ သင္ပုန္းၾကီးမွာ “အ၊ အာ၊ အား၊” ကေန “အံ၊ အံ့၊ အံး” အထိ သရ (၂၁) လံုးရွိတယ္။ Vowel sound ေတြကို Glottis ဆိုတဲ့ “အသံထြက္တဲ့ Vocal folds ၂ ခုနဲ႔ ၾကားက ကြက္လပ္ေနရာ” အေပၚမွာ ေလဖိအား မသံုးဘဲ ထြက္ရတဲ့ အသံေတြကို ေခၚပါတယ္။

စကားထစ္သူေတြက ဥာဏ္ရည္ ပိုထက္တယ္လို႔ ထင္တာ မဟုတ္ပါ။ သူမ်ားေတြထက္ေတာ့ ထူးျပီး ညံ့မေနပါ။ လူေတာ္ေတြ အမ်ားၾကီး၊ Alice's Adventures in Wonderland ဆိုတဲ့ နာမည္ၾကီး ပံုျပင္စာအုပ္ကို ေရးခဲ့တဲ့ Charles Lutwidge Dodgson ေနာက္ျပီး၊ ႏိုင္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္ၾကီးေတြထဲမွာ ရိုမင္-အင္ပါယာ Claudius ျဗိတိန္-ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ Winston Churchill တို႔ဟာ Stammers ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ လက္ရွိ နာမယ္ၾကီးေတြထဲမွာ ေဂါက္သီး ဆူပါစတား Tiger Woods အေမရိကန္ ဒုသမတ Joe Baiden တို႔ဟာလည္း Stutters ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ မထစ္ဘဲနဲ႔ေတာ့ ထစ္ခ်င္မေနနဲ႔။

Stammering စကားထစ္ျခင္း https://doctortintswe.blogspot.com/2017/08/stammering.html

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

က်န္းမာေရးအတြက္ ေဂြးေတာက္ရြက္ကို ဘယ္လိုသံုးမလဲ

အရက္ေသာက္သူေတြအတြက္ ေဂြးေတာက္ရြက္ကိုၾကက္သားနဲ႔ခ်က္စားမယ္ဆိုရင္ အဆိပ္အေတာက္ျပယ္ေစပါတယ္။မန္မာ့ေဆးက်မ္းေတြမွာေတာ့ ေဂြးေတာက္ရြက္ဟာ ဝမ္းမီးကိုေတာက္ေစျပီး ဓာတ္ေလမ်ားကို ခိုင္မာေစတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သလိပ္ကိုေၾကေစျပီး ေသြးတုိးပြားေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ေအာက္ပါနည္းလမ္းေတြကေတာ့ ေဂြးေတာက္ရြက္ကုိ အသံုးျပဳပံုေတြျဖစ္ပါတယ္။

၁ - အရြက္ကိုကင္ျပီး အနာကိုကပ္မယ္ဆိုရင္ အနာစိမ္းေတြနဲ႔ ေသြးစုနာေတြ ေပ်ာက္ေစပါတယ္။ နုရင္ပိန္သြားမွာျဖစ္ျပီး ရင့္ရင္ေတာ့ ျပည္ေပါက္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။

၂ - အရက္ေသာက္သူေတြအတြက္ ေဂြးေတာက္ရြက္ကိုၾကက္သားနဲ႔ခ်က္စားမယ္ဆိုရင္ အဆိပ္အေတာက္ျပယ္ေစပါတယ္။

၃ - ေၾကာ္စားမယ္၊ဟင္းခါးခ်က္ေသာက္မယ္ဆုိရင္ ေလထုိးေလေအာင့္နဲ႔ ဆီးခ်ဳပ္တာေပ်ာက္ပါတယ္။

၄ - အရြက္ကိုၾကိတ္ျပီး အံုစည္းေပးထားမယ္ဆိုရင္ အဖုအၾကိတ္ေတြေပ်ာက္ပါတယ္။

၅ - သၾကားနဲ႔ေထာင္းျပီး အံုေပးရင္ အေၾကာအဆစ္လြဲတာေပ်ာက္ပါတယ္။

၆ - ဘဲဥနဲ႔ေၾကာ္စားမယ္ဆိုရင္ ခြန္အားတုိးေစပါတယ္။

Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

လမ္းေဘးစာစားရင္ သတိထားၾကပါ

ေရာစပ္ထားေသာ င႐ုတ္သီးအခ်ဥ္ရည္မ်ားတြင္ ဆယ္မိုနဲလားပိုးပါဝင္မႈကို ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံေဆးသုေတသနဦးစီးဌာန(ေအာက္ျမန္မာျပည္) ၏သုေတသနစာတမ္းမ်ားအရ သိရသည္။

ဆယ္မိုနဲလားပိုးသည္ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ားတြင္တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါပိုးေၾကာင့္ အူေရာင္ငန္းဖ်ားေရာဂါ၊ ေသြးဝမ္းသြားျခင္း၊ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ေအာ့အန္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္းႏွင့္ ကိုယ္ခႏၶာ နာက်င္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္ေၾကာင္း သုေတသနစာတမ္းျပဳစုသည့္ သုေတသီမ်ားက ေျပာၾကားသည္။

အဆိုပါသုေတသနအတြက္ လမ္းေဘး၌ေရာင္းခ်ေသာ ဝက္သားတုတ္ထိုးဆိုင္မ်ား၊ အမဲအူျပဳတ္ဆိုင္မ်ား၊ ၾကာဆံေၾကာ္ဆိုင္မ်ားႏွင့္ ဝက္သား၊ ၾကက္သားေပါက္စီဆိုင္မ်ားတြင္ တြဲဖက္စားသုံးေသာ အခ်ဥ္ရည္မ်ားထဲတြင္ ဆယ္မိုနဲလားပိုးပါဝင္မႈရွိမရွိကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွစ၍ ၂၀၁၅ခုႏွစ္ ေမလအထိ သုေတသနျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္ၿပီး အခ်ဥ္ရည္နမူနာမ်ားတြင္ ဆယ္မိုနဲလားဘတ္တီးရီးယားပိုး ၁၈ ဒသမ ၃၃ရာခိုင္ႏႈန္းပါဝင္ေနသည္ကို 3M TM Petrifilm Salmonella Express (SALX) System ျဖင့္စမ္းသပ္ေတြ႕ရွိခဲ့ေၾကာင္း ၎တို႔က ရွင္းျပသည္။

ဆယ္မိုနဲလားပိုးသည္ ပန္းေရာင္ျဖစ္ၿပီး ေ႐ြ႕လ်ားႏိုင္ေသာအေခ်ာင္းပုံစံျဖင့္
ေအာင္စီဂ်င္မရွိေသာေနရာတြင္ ေပါက္ပြားႏိုင္သည့္အစြမ္းရွိေၾကာင္း၊ ထိုပိုးအမ်ားဆုံးေတြ႕ရွိရသည့္ အစားအစာမ်ားမွာ ဥ၊ ဥႏွင့္ျပဳလုပ္ထားေသာ အစားအစာမ်ား၊ ႏို႔ႏွင့္ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ား၊ အသားစိမ္း၊ ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္မ်ား၊ ဆိုးေဆးသုံးထားေသာအစာမ်ားႏွင့္ အေရာင္ရွိေသာ အစာမ်ားတြင္ပါဝင္ၿပီး ၎တို႔ထဲမွ င႐ုတ္သီး အခ်ဥ္ရည္ႏွင့္ ေရာစပ္ထားေသာအခ်ဥ္ရည္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း ေဆးသုေတသနဦးစီးဌာန(ေအာက္ျမန္မာျပည္) ဇီဝအဆိပ္ေဗဒ သုေတသနဌာနခြဲထံမွ သိရသည္။


Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

Osteoporosis အရိုးပြေရာဂါ

၁။ ဆရာကၽြန္မကအသက္ ၆၂ ႏွစ္ပါ။ အရိုးပါးေနတယ္လို႔ဆရာဝန္ကေျပာပါတယ္။ လက္ေကာက္ဝတ္လည္း က်ိဳးထားၿပီးပါၿပီ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ဘာေဆးေတြ အျမဲေသာက္ရမလဲသိခ်င္ပါတယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာရွင့္။

၂။ က်မ၏အေမပါ။ အသက္ကေတာ့ ၅၈ နစ္ပါ။ အသြားအလာမရွိပါ။ အထိုင္မ်ားပါသည္။ ေသြးဆံုးျပီး ကတည္းက ဒူးေခါင္းအေကြးအဆန္႔ ခက္ခဲလာပါ တယ္ရွင့္။ အိမ္သာအတက္အဆင္းလည္း အဆင္မေျပပါ။ ဓါတ္မွန္ ရုိက္ေသာ္လည္း ဘာေရာဂါမွမရွိပါ။ ဒူးေခါင္းျပန္ေကာင္းလာေအာင္ ဘယ္လိုျပဳမူေနထိုင္ရမည္ကို ညႊန္ၾကားေစလိုပါတယ္။

၃။ ဆရာရွင့္ ေမးစရာရွိလို႔ေမးခြင့္ျပဳပါ အေမအသက္က ၆၅ ႏွစ္ ရွိပါျပီ။ အခုမိုးတြင္းမွာ ေခ်ာ္လဲသြားလို႔ လက္ေကာက္ဝတ္ႏွင့္ တင္ပဆံု႐ိုးအက္သြားပါတယ္။ အ႐ိုးသိပ္သည္းဆတိုင္းေတာ့ အ႐ိုးပြေနတယ္ေျပာပါတယ္။ ေဆးထိုးလို႔ရတယ္ေျပာပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ခံေသာေဆးကို တစ္ခါထိုးတာႏွင့္ ေန႔တိုင္း တစ္ေန႔တစ္လံုးႏႈံးႏွင့္ တစ္ႏွစ္ထိုးတာ ဘယ္နည္းမွာ အက်ဳိးအာနိသင္ ကြာျခားမႈႏွင့္ ဆိုးက်ဳိးရွိမရွိသိခ်င္ပါတယ္။

၄။ ကြ်န္ေတာ့္အေမက ရန္ကုန္မွာေနပါတယ္။ အသက္က ၅၈ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ ေရာဂါျဖစ္တာက ေအာက္ပိုင္း ပူတဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျခေထာက္ေတြပူတယ္။ ေဆးထိုးေဆးေသာက္ လုပ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ပါတတ္ခန္႔က အ႐ိုးကိုစစ္တဲ့ စက္ဆိုလား အခမဲ့စစ္ေပးတယ္ဆိုလို႔ စစ္ၾကည့္တာ အ႐ိုးပါးတာ အဆင့္ ၃ ကိုေရာက္ေနၿပီေျပာပါတယ္။ အဲတာနဲ႔ ေဆေပးလိုက္ပါတယ္တဲ့။ တစ္ပါတ္ကို တစ္လံုးေသာက္ရတဲ့ေဆး။ အ႐ိုးပါးေရာဂါျဖစ္တဲ့သူ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ေလးေတြ သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ကြ်န္ေတာ္က ႏိုင္ငံျခားမွာဆိုေတာ့ အေဝးကပဲဂရုစိုက္ ႏိုင္ပါတယ္။

၅။ ဆရာခင္ဗ်ာ။ osteoporosis နဲ႔ osteomalacia မွာ ဘယ္ဒင္းက အ႐ိုးပြျပီး ဘယ္ဟာက အ႐ိုးပါးတာပါလဲခင္ဗ်ာ။ Porosis ကို ပြတယ္လို႔ မွတ္သားထားေနမိလို႔ပါ။

၆။ အေမ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ လခန္႔က ေခ်ာ္လဲေတာ့ အရိုးအထူးဆရာက ျမီးေညာင့္ရိုးက်ိဳး သြားပါတယ္။ ဓါတ္မွန္အရ ေက်ာရိုးမၾကီးကလဲ စိုးရိမ္ေလာက္ေအာင္ ပါးေနပါတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီအတြက္ Bifosa 70 ကို တပတ္တလံုး ေသာက္ခဲ့တာ အခုဆို ၃ လ နီးပါးျဖစ္လာျပီ။ တိုက္ဆိုင္မႈတခုက အသက္ ၇၁ နွစ္အထိ သြားမနာဘူးတဲ့ အေမက အခုအခါ ဟိုသြားကနာ ဒီသြားကနာ ခဏခဏျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒါ bifosa 70 ေၾကာင့္လား။ ေဆးရဲ ့ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြက ဘာေတြလဲ။ ေရရွည္စြဲေသာက္လို႔ရပါသလား။ တျခားပတ္သက္ရာ သိသင့္သည္မ်ားကိုလဲ ေက်းဇူးျပဳ၍ ေျဖၾကားေပးပါခင္ဗ်ား။ ၾကာရွည္ေသာက္ရင္ ေမးရိုးေဆြးတတ္တယ္ဆိုတာၾကားဘူးပါတယ္။ မွန္ပါသလားခင္ဗ်ား။

Osteomalacia ဟာ အရိုးေတြေပ်ာ့တာလို႔ဆိုပါတယ္။ အရိုးတည္ေဆာက္ဘို႔ လိုအပ္တဲ့ ေဖါ့စ္ဖါးရပ္စ္နဲ႔ ကယ္လ္စီယမ္ ေတြနည္းလို႔ျဖစ္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ကယ္လ္စီယမ္ေတြကို ျပန္လည္စုပ္ယူတာက လိုတာထက္မ်ားလို႔ျဖစ္တယ္။ ဒုတိယနည္းကို ပါရာသိုင္းရြိဳက္ အလုပ္ပိုလုပ္တာကေန ဆက္ျဖစ္တယ္။ ကေလးေတြမွာ Osteomalacia ျဖစ္တာကို Rickets လို႔ေခၚတယ္။ အရိုးေပ်ာ့ေရာဂါလို႔ အစဥ္အလာဘာသာျပန္တယ္။ Osteoporosis ဆိုတာက အရိုးထုထည္နဲ႔ သိပ္သည္းဆနည္းလာတာျဖစ္တယ္။ က်ိဳးလြယ္ေစတယ္။ Bone mineral density (BMD) တိုင္းရင္ နည္းေနမယ္။
Osteoporosis (ေအာ္စတီယို ပိုရိုးဆစ္) ကို အရိုးအားနည္းေရာဂါ၊ ဒါမွမဟုတ္ အရိုးပြေရာဂါလို႔ ဘာသာျပန္တာ သင့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး၊ အသက္ၾကီးသူေတြမွာ အဲလိုျဖစ္တာကို Osteoporosis (ေအာ္စတီယို ပိုရိုးဆစ္) လို႔ေခၚတယ္။ အရိုးအားနည္းတာေျပာလဲ မွန္တယ္။ အားနည္းေတာ့ က်ိဳးလြယ္မယ္။ အရိုးေရာဂါထဲမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တာလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။

ကယ္လ္စီယမ္နဲ႔ တျခားဓါတ္ေတြကို စစ္ေဆးရင္ နည္းေနတာေတြ႔ရမယ္။ လူၾကီးပံုမွန္ 9.0 to 10.5 mg/dL နဲ႔ ဒါမွမဟုတ္ 2.25 to 2.75 mmol/L လို႔ အေျဖထြက္မယ္။ ကေလးဆိုရင္ 7.6 and 10.8 mg/dL ဒါမွမဟုတ္ 1.9 to 2.7 mmol/L လို႔ အေျဖထြက္မယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္လာရင္ တဝက္ေလာက္မွာျဖစ္တယ္။ အရိုးတခုခုက်ိဳးျပီး ေဆးရံုေရာက္လာၾကတယ္။ အရိုးဆိုတာ အသက္ရွိေနသ၍ အသစ္ျဖစ္လိုက္၊ အိုေဟာင္းလိုက္၊ ေသသြားလို႔ အစားထိုးလိုက္နဲ႔ သံသရာလည္ေနတယ္။ အသစ္အစားမထိုးႏိုင္လာရင္ ဒီေရာဂါျဖစ္လာမယ္။

Calcium (ကယ္လ္စီယမ္) နဲ႔အတူ Vitamin D ဗီတာမင္ (ဒီ) လဲ အတူတူလိုတယ္။ တခ်ိဳ႕လူမ်ိဳးေတြ၊ တခ်ိဳ႕မိသားစုေတြမွာ ပိုျဖစ္ၾကတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ Estrogen ေဟာ္မုန္း၊ အမ်ိဳးသားေတြမွာ Testosterone (တက္စတိုစတီရုန္း) ေဟာ္မုန္း နည္းလာခ်ိန္ျဖစ္တဲ့ တခ်ိဳ႕ေရာဂါေတြအတြက္ေပးေနရတဲ့ ေဆးေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္တယ္။ အိပ္ယာထဲ အၾကာၾကီး လဲေနရသူေတြ၊ အရက္ေသာက္မ်ားသူေတြ၊ ပိန္သူေတြ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြမွာ ပိုေတြ႔ရတယ္။ ေရာဂါရွိေနေပမဲ့ ဘာမွ မခံစားရတာကမ်ားတယ္။ အရိုးက်ိဳးမွ စစ္ေတာ့သိလာရတတ္တယ္။ ခါးရိုးထဲက နာတာၾကာသူေတြ စစ္သင့္တယ္။ ေရာဂါျဖစ္လို႔ၾကာရင္ တခ်ိဳ႕က အရပ္ပုသြားၾကတယ္။ Bone mineral density စစ္ေဆးနည္း လုပ္ရတယ္။ DEXA scan နည္းလုပ္တာမ်ားတယ္။ အရိုးေတြကို ဓါတ္မွန္လဲရိုက္တယ္။ မက်ိဳးဘဲရိုက္ၾကည္တာနဲ႔ေတာ့ မသိႏိုင္ပါ။

လူေနမႈပံုစံေျပာင္းရေတာ့မယ္။ အစားအေသာက္ျပင္ပါ၊ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ ကယ္လ္စီယမ္ နဲ႔ ဗီတာမင္ (ဒီ) ေသာက္ပါ။ Bisphosphonates (Bifosa 70 mg) ေဆးကို အမ်ားဆံုးေပးတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မရွိသေလာက္ပါ။ Hypercalcemia ေသြးထဲမွာ (ကယ္လ္စီယမ္) မ်ားေနျခင္းဆိုတာ ေဆးေသာက္လို႔ ေရာဂါရတဲ့အထိမျဖစ္ၾကပါ။ ေက်ာက္ကပ္မွာေရာဂါရွိမွသာ မ်ားေနမယ္။

အမ်ိဳးသမီးေတြ ၄၅-၅ဝ ႏွစ္ဝန္းက်င္ ေသြးဆံုးခ်ိန္မွာ ဒီေရာဂါျဖစ္လာတယ္။ အသက္ အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္အမ်ိဳးသမီးမ်ား 1,000 mg နဲ႔ ဗီတာမင္ (ဒီ) 400 - 800 IU ေန႔စဥ္ လိုတယ္။ အသက္ ၅၁ ကေန ၇ဝ ဆိုရင္ 1,200 mg of calcium နဲ႔ ဗီတာမင္ (ဒီ) 400 - 800 IU ေန႔စဥ္လိုတယ္။ ေယာက္်ား အသက္ ၅၁ ကေန ၇ဝ အတြက္ ကယ္လ္စီယမ္ 1,000 mg နဲ႔ ဗီတာမင္ (ဒီ) 400 - 800 IU ေန႔စဥ္ လိုတယ္။ အသက္ ၇ဝ ေက်ာ္သူတိုင္း ကယ္လ္စီယမ္ 1,200 mg နဲ႔ ဗီတာမင္ (ဒီ) 800 IU ေန႔စဥ္လိုတယ္။

Estrogens, Teriparatide, Raloxifene, and Calcitonin ေတြလဲ ေပးႏိုင္တယ္။ ေဆးလိပ္၊ အရက္ ေလွ်ာ့ပါ-ျဖတ္ပါ။ ေခ်ာ္လဲမွာမွန္သမွ် သိထားပါ။ ပင္လယ္ငါးမ်ား၊ အရိုးပါစားလို႔ရတဲ့ငါးေတြ၊ ႏြားႏို႔၊ ဒိန္ခဲ၊ တို႔ဖူး၊ ဘရူကိုလီ ေခၚတဲ့မံုလာပြင့္ အစိမ္းေရာင္ေတြမွာ ကယ္လ္စီယမ္ ပါတယ္။ ခြဲစိတ္ကုသဘို႔လိုသူေတြကို Kyphoplasty နည္းနဲ႔ Spinal fusion နည္းလုပ္ရတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Bad breath ခံတြင္းနံ႔ မေကာင္းရင္

၁။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြၽန္ေတာ္၏သား ၁၆ နွစ္ရွိပါၿပီ။ သူ႔မွာ အသက္ရူထုတ္လိုက္သည့္အခါ ထြက္လာသည့္ ေလတြင္ ဆိုးဝါးသည့္အနံတစ္ခု ထြက္ထြက္လာပါသည္။ ငယ္႐ြယ္သည့္အ႐ြယ္က အနည္းငယ္သာ ထြက္ပါသည္။ ႀကီးလာမွသာ ၎ဆိုးဝါးသည့္အနံမွာပိုပိုထြက္လာပါသည္။ သြားနွင့္ခံတြင္းဆရာဝန္နွင့္တိုင္ပင္ၾကည့္ကာ ခံတြင္းသန္႔စဥ္ေဆးရည္နွင့္ အာလုပ္က်ဥ္းျခင္း၊ ၫြန္ၾကားေသာသြားတိုက္ေဆးမ်ားျဖင့္ သြားတိုက္ျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ေစခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းအနံဆိုးသည္ေပ်ာက္သြားျခင္းမရွိပါ။ ညအိပ္ယာဝင္လ်ွင္ အိပ္ယာထဲတြင္းပင္ ဤဆိုးဝါးသည့့္အနံသည္ စြဲ၍က်န္ခဲ့ပါသည္။ ခံတြင္းအနံမဟုတ္ပါ။ ကိုယ္မွထြက္ေသာေခြ်းနံ႔လည္းမဟုတ္ပါ။ အသက္ရူသည့္အခါတြင္ ျဖစ္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ဘာဆက္လုပ္သင့္သည္ကို ဆရာအေနနွင့္ၫြန္ျပေပးပါရန္ ေမတၲာရပ္ခံအပ္ပါသည္။

၂။ ဆရာ မဂၤလာပါခင္ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္ ခံတြင္းနံ႔ဆုိးပါတယ္ဆရာ။ သြားဆရာ၀န္ျပတဲ့အခါ tartar cleaning လုပ္ေပးလုိက္ပါတယ္။ အဲ့ဒါလုပ္ျပီးကတည္းက ရံဖန္ရံခါ သြားက်င္တာခံစားရပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ေကာင္းမွ ျဖစ္မွာပါ။ ကြ်န္ေတာ္ မသိပါခင္ဗ်ာ။ အစာစားျပီးတုိင္း ပလုတ္က်င္း၊ သြားတုိက္ေသာ္လည္း ခံတြင္းနံ႔ဆိုးမေပ်ာက္ပါ။ စကားေျပာရာတြင္ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ပင္မေျပာ၀ံ့ပါ။ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိ ယုံၾကည္မွဳေပ်ာက္သလုိ ခံစားရပါသည္။ ခံတြင္းနံ႔ဆုိးျခင္းရဲ့ အေၾကာင္းရင္းနဲ႔ အနံ ႔မဆုိးေအာင္ ဘယ္လုိျပဳမူေနထုိင္ရမလဲ သိပါရေစ။ သြားဘက္ဆုိင္ရာ ကိရိယာမ်ားေၾကာင့္ ကူးစက္ေရာဂါ (ဥပမာ HIV) ကူးစက္ႏဳိင္ပါသလား သိပါရေစခင္ဗ်ာ။ သြားဘက္ဆုိင္ရာကိရိယာေတြဟာ တခါသုံး မဟုတ္လုိ႔ သြားဘက္ဆုိင္ရာဆရာ၀န္မ်ားအေနနဲ႔ မည္သုိ႔မည္ပုံ သန္႔ရွင္းသည္ကုိ သိလုိ၍ ေမးျမန္းျခင္းပါခင္ဗ်ာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။

လူေတြထဲက ၂၅% ဟာအနည္းနဲ႔အမ်ားခံတြင္းနံ႔ မေကာင္းၾကပါ။ Bad breath ခံတြင္းနံ႔ မေကာင္းတာကိုေဆးစာနဲ႔ Halitosis ေခၚတယ္။ သြား-ခံတြင္းေရာဂါနဲ႔ တျခားက်န္းမာေရးအေျခအေနေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ အစားအေသာက္ ေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ေစတယ္။ ၈၅-ဝဝ% ဟာခံတြင္းနဲ႔ ဆိုင္တယ္။ အသား-ငါးစားတာ၊ အရက္ေသာက္တာ၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္တာ၊ ေဆးငံုတာေတြေၾကာင့္လဲအနံ႔ မေကာင္းေစဘူး။ လူဝလို႔လဲ ျဖစ္တတ္တယ္။

• အစားအစာေတြကိုပါးစပ္ကေနစားေသာက္လိုက္ျပီးရင္ ေက်ခ်က္ျပီးေနာက္ ေသြးထဲေရာက္မယ္။ ေနာက္မွာ အဆုပ္ကို ေရာက္ရာကေနအသက္ရွဴထုတ္ေတာ့ ဆိုင္ရာအနံ႔ထြက္ေစတယ္။ ပါးစပ္ထဲမွာအစားအစာေတြ ကပ္သတ္ က်န္ေနရင္ ဗက္တီးရီးယားေတြ ေပါက္ဖြါးေစမယ္။ သူတို႔ထဲမွာအနံ႔ ဆိုးေစတာမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္။ Bacteria ကေန toxins အဆိပ္လို ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ ေဆးမကုရင္ သြားဖံုးေရာေမးရိုးပါ ေရာဂါ ရေစႏိုင္တယ္။
• ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီေတြ စားရင္ Brushing and flossing ပါးစပ္ေဆး၊ သြားတိုက္တာေတာင္မွ ခဏတာအနံ႔ ဖံုးေပးတာေလာက္သာတတ္ႏိုင္တယ္။
• သြားတုတပ္တာေနရာမက်ရင္၊ ရိစ္ ေခၚ မိႈေရာဂါရရင္၊ သြားပိုးစားရင္လဲအနံ႔မေကာင္းတာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
• ပါးစပ္ေျခာက္ေနတာျဖစ္လို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။ တံေတြးဟာပါးစပ္ကိုသန္႔ရွင္းေပးတယ္။ အက္စစ္ဓါတ္ကိုေျဖေပးတယ္။ ေသသြားတဲ့ ဆဲလ္ေတြကိုလဲရွင္းေပးတယ္။ တံေတြးနည္း-ေျခာက္ေနရင္ အဲလိုေကာင္းက်ိဳးေတြ မျဖစ္ေစေတာ့ဘဲပုပ္နံ႔ထြက္လာေစတယ္။ ပါးစပ္ေျခာက္ေနတာက ေဆး၀ါးေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တံေတြးထြက္အိတ္ေတြ ေရာဂါရေနလို႔လဲ ျဖစ္ေစတယ္။
• ႏူမိုးနီးယား၊ ေလျပြန္ေရာင္၊ နာတာရွည္ ဆိုင္းနပ္စ္ေရာဂါ၊ တာရွည္ႏွာရည္ယိုတာ၊ ဆီးခ်ိဳ၊ အက္စစ္ရည္ အထက္ ဆန္ေရာဂါ၊ အသဲေရာဂါ နဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါေတြ ေၾကာင့္လဲအာေခါင္ေျခာက္ ေနႏိုင္တယ္။

(၁) လွ်ာ
လွ်ာကိုညစ္ေထးေနတဲ့ ေကာ္ေဇာလိုမျဖစ္ပါေစနဲ႔လို႔ တင္စားေျပာၾကတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ခံတြင္းနံ႔ မေကာင္းတာကို လွ်ာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာ ၈ဝ-၉ဝ% ရွိတယ္။ လွ်ာမွာေနတဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြကေန Malodorous compounds နဲ႔ Fatty acids ေတြ ျဖစ္လာေစတယ္။ လူတိုင္းမွာရွိေနတဲ့ အဲလိုပိုးေတြက လွ်ာရဲ႕ ေနာက္ပိုင္းမွာေနၾကလို႔ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာ မထိေရာက္ေစဘူး။ ႏွာရည္ယိုေနတာ၊ အာေခါင္ ေျခာက္ေနတာေတြေၾကာင့္ ပိုဆိုးေစတယ္။ Anaerobic bacteria အမ်ိဳးအစားပိုးေတြကပိုဆိုးေစတယ္။ ၾကာေတာ့ Putrescent smell of indole, Skatole, Polyamines အနံ႔ေတြ ဒါမွမဟုတ္ Rotten egg ဥပုပ္တဲ့အနံ႔မ်ိဳးထြက္မယ္။ Volatile sulfur compounds (VSCs) အနံ႔မ်ိဳးျဖစ္တယ္။ Hydrogen sulfide, Methyl mercaptan, Allyl methyl sulfide နဲ႔ Dimethyl sulfide ေတြကိုဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုေၾကာင့္ျဖစ္သူေတြက Mints, Mouth sprays, Mouthwash ေတြ သံုးႏိုင္တယ္။ ဒါေတြကေန အနံ႔ဆိုကို ဖံုးေပးတာသာျဖစ္တယ္။ လွ်ာကိုသန္႔ရွင္းေရးကပိုအေရးၾကီးတယ္။

(၂) ပါးစပ္
ပါးစပ္ထဲမွာဗက္တီးရီးယားအမ်ိဳးအစားေပါင္း ၆ဝဝ ေက်ာ္ရွိတယ္။ အဒီထဲကတခ်ိဳ႕ေတြကအနံ႔ဆိုးထြက္ေစေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ သူတို႔ကေန ပရိုတင္းေတြကိုေခ်ဖ်က္ျပီး အမိုင္ႏိုအက္စစ္ေတြ ထြက္လာမယ္။ ဆက္ျပီး Hydrogen sulfide နဲ႔ Methyl mercaptanေတြ ျဖစ္တဲ့ အနံ႔ဆိုးဓါတ္ေငြ႔ေတြ ျဖစ္ေစမယ္။

(၃) သြားဖံုး
သြားဖံုးေရာဂါေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုအားလံုးကေတာ့ လက္မခံပါ။

(၄) ႏွာေခါင္း
ဒုတိယလိုက္တယ္။ Sinus ဆိုင္းနပ္စ္ေရာဂါ ထိပ္ခပ္နာနဲ႔ ျပင္ပ-ပစၥည္း ဝင္ေနတာေတြကေန ျဖစ္ေစမယ္။

(၅) အာသီး
အာသီးေရာဂါကေန ဆဲလ္ေတြပ်က္စီး-ေသဆံုးတာေတြေၾကာင့္ အနံ႔ဆိုးထြက္ႏိုင္တယ္။ ၃-၅% မွာျဖစ္တယ္။

(၆) အစာျမိဳျပြန္
အစာျမိဳျပြန္မွာ Hiatal Hernia နဲ႔ GERD ေရာဂါရေနရင္ျဖစ္မယ္။ Zenker's diverticulum ေရာဂါ ကေနလဲ ျဖစ္တယ္။

(၇) အစာအိမ္
အစာအိမ္ေၾကာင့္ သိပ္မျဖစ္ေစတတ္ပါ။ ေလခ်င္တက္တာေတာ့ ျဖစ္မယ္။

(၈) တျခားေရာဂါေတြ
Fetor hepaticusေရာဂါ၊ အသက္ရွဴလမ္းေအာက္ပိုင္းေရာဂါေတြ၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေတြ၊ ကင္ဆာ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ နဲ႔ Metabolic dysfunction ေရာဂါ၊ လွ်ာကင္ဆာ၊ လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာနဲ႔ အစာျမိဳျပြန္ကင္ဆာေတြ ျဖစ္တယ္။

ဘယ္လိုကုသမလဲ
Good oral hygiene ခံတြင္းသန္႔ရွင္းပါ။ Fluoride toothpaste (ဖလိုရိုက္) ပါတဲ့ သြားတိုက္ေဆးနဲ႔ တေန႔ ၂ ၾကိမ္ သြားတိုက္ပါ။ အစာစားျပီးရင္လဲသြားတိုက္ပါ။ သြားပြတ္တံကို ၂-၃ လ တခါ အသစ္လဲပါ။ Floss ဒါမွမဟုတ္ Interdental cleaner သြားၾကားသန္႔ရွင္းနည္းတေန႔တခါ လုပ္ပါ။ သြားအတုကိုညအခ်ိန္ ျဖဳတ္ထားျပီးသန္႔ရွင္းေပးပါ။ သြားဆရာဝန္နဲ႔ ပံုမွန္ (တႏွစ္ ႏွစ္ခါ) စစ္ေဆးကုသပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ Chewing gum ငံုပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ သၾကားမပါတာကိုငံုပါ။ Sucking on candy စုပ္ရတဲ့ အစားအစာမ်ိဳးကေနသြားရည္ ပိုထြက္ေစတယ္။ သၾကားမပါရင္ ပိုေကာင္းတယ္။

ေၾကာ္ညာျပီးေရာင္းေနတဲ့ Mouthwashes ပါးစပ္ေဆးေဆးရည္ေတြကိုသတိျပဳသံုးပါ။ ခဏေလာက္သာ အနံ႔ဆိုးကို ဖံုးေပးမယ္။ Astring-O-Sol, Colgate, Dentyl pH, Listerine, Oral-B, Sarakan, Scope နဲ႔ Tantumverde ေတြ ျဖစ္တယ္။ Oral-B ကို ၂၀၀၉ ကတည္းကေရာင္းခြင့္ပိတ္လိုက္ျပီ။ Antiseptic mouth-rinse ေတြကပိုးေတြေသေစမယ္။ 3G Mouthwash, All-Fresh, Alna Biotech, Am Pm Mouthwash, Ampm Mouthwash, Angelica Mouthwash, Antiplaque Mouthwash, Antiseptic & Antiplaque Mouthwash, Chlorex Mouthwash, ChlorhexadineGluconate Mouth Wash, Chlorhexidine Mouthwash, C-Nate--ChlorhexidineGluconate, Dysinc Mouthwash, FRESHO Mouthwash, Gumdent Mouthwash, Herbal Mouthwash, Listerine Liquid Mouthwash, Mouthwash (AMPM), Nirmal Mouth Wash, Oral care Flavours and Fragrances, Oraline Mouthwash (Chlorhexidine Mouthwash) နဲ႔ Speedent Mouth Wash ေတြ ျဖစ္တယ္။

လွ်ာကိုညင္ညင္သာသာတေန႔ ၂ ခါ သန္႔ရွင္းပါ။ လွ်ာေပၚက ဗက္တီးရီးယား၊ အစာအၾကြင္းအက်ံေတြ နဲ႔ Mucus အက်ိအခြ်ဲေတြကို Tooth brush, Tongue cleaner, Tongue brush/scraper စတဲ့ လွ်ာေဆးကရိယာသံုးပါ။ ဇြန္းနဲ႔လဲလုပ္လို႔ ရပါတယ္။ လွ်ာကိုမခိုက္မိပါေစနဲ႔။ လွ်ာေနာက္နားမွာ V-shaped ပံုရွိေနတဲ့ Taste buds အရသာခံအသီး-အဖုေလးေတြကိုမထိခိုက္ေစပါနဲ႔။ တခုခုစားျပီးတိုင္းပါးစပ္ ပလုပ္က်င္းပါ။ Streptococcus salivarius K12 ေဆး သံုးႏိုင္တယ္။ Antibacterial mouthrinses က အက်ိဳးရွိေစတယ္။ ဗက္တီးရီးယားေတြကိုႏိုင္တဲ့ Cetylpyridinium chloride, Chlorhexidine, Zinc gluconate, Essential oils, နဲ႔ Chlorine dioxide ေတြကိုသံုးတယ္။ တခ်ိဳ႕က Odor eliminators အနံ႔ကိုႏိုင္တဲ့ Oxidizers ေတြကိုလဲသံုးတယ္။

အိမ္သံုး-ေဆးနည္းေတြ
Areca nut ကြမ္းသီး-အစို၊ Betel leaf ကြမ္းရြက္ နဲ႔ Betel leaf ကြမ္းသီး-အေျခာက္ေတြကိုဝါးခိုင္းတယ္။ တခ်ိဳ႕က ဒီလိုလုပ္တာ Squamous cell carcinoma ကင္ဆာ ျဖစ္ေစမလားစိုးရိမ္တယ္။ Lemon သံပုရာ-ေရွာက္သီး၊ Clove ေလးညွင္း၊ Cardamon seeds ဖါလာေစ့၊ Aniseed စမုန္စပါး၊ Apple ပန္းသီး၊ Zinc သြပ္ဓါတ္ပါတဲ့ အစားအစာေတြ၊ Green tea ေရေႏြးၾကမ္း၊ Baking soda ဆိုဒါ၊ Hydrogen peroxide ဟိုက္ဒရိုဂ်င္-ပါေအာက္ဆိုက္ ေတြကိုသံုးႏိုင္တယ္။

သြား-ခံတြင္းေကာင္းေနေပမဲ့ အနံ႔မေကာင္းေသးရင္ တျခားက်န္းမာေရးစစ္ေဆးရမယ္။ နာတာရွည္ ပါးစပ္နဲ႔ မေကာင္းသူေတြကို ကုရတာခက္တယ္။ တာရွည္ျဖစ္ေနရင္ Periodontal disease သြားဖံုးေရာဂါကို ဆက္ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Plaque on teeth သြားအေပၚဖံုအလႊာ ျဖစ္လာရင္ အဲလိုေရာဂါ ျဖစ္ေစတယ္။ Mouthwashes သံုးျပီး Chronic halitosis နာတာရွည္ ခံတြင္းနံ႔ ဆိုးေနတာကိုေကာင္းေစတယ္လို႔ သုေတသနက သက္ေသမျပႏိုင္ပါ။ ကိုယ့္ခံတြင္းနံ႔ကို သိပ္ေကာင္းေစခ်င္လို႔ ေဆးလာကုသူေတြထဲက ကဲသူေတြကိုHalitophobiaဆိုတာ Delusion halitosis လို႔ ေခၚတယ္။ အလိုလို ၾကာညိဳနံ႔ သင္းခ်င္ေနသူကိုေျပာတာပါ။

Bad mouth ဆုိတာအာဖရိကကလာတဲ့ က်ိန္စာသေဘာ ျဖစ္ျပီးဒီေခတ္မွာသူမ်ားအျပစ္တင္တာကိုေျပာတာျဖစ္တယ္။ ဗမာေတြကေတာ့ ခံတြင္းနံ႔ ေကာင္းခ်င္ရင္ မုသားမေျပာပါနဲ႔တဲ့။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

အစာအိမ္ ေလပူေရာဂါႏွင့္ဖီးၾကမ္းငွက္ေပ်ာသီး

ဖီးၾကမ္းငွက္ေပ်ာသီး အခြံအတြင္းမွ အသား (အေျမႇး) အမွ်င္မ်ားမွာ ေလပူကို ႏုိင္ၿပီး ပါးစပ္အနာ၊ အစာအိမ္ အနာမ်ားကို ေပ်ာက္ကင္းေစႏုိင္ပါသည္။ ဖီးၾကမ္းငွက္ေပ်ာသီး စားသူမ်ားမွာ ထိုေဆးဖက္ဝင္သည့္ အမွ်င္အသားမ်ားကို အခြံခြာၿပီး မစားမိဘဲ လႊတ္ပစ္လိုက္ၾကပါသည္။ ငွက္ေပ်ာသီးမွည့္ကို မီးဖုတ္၊ မီးကင္ေသာအခါ ထိုအေျမႇးမ်ားသည္ေပ်ာ္ၿပီး ငွက္ေပ်ာသီးအသားႏွင့္ ေပါင္းစပ္သြားသျဖင့္ မီးဖုတ္စားခုိင္းျခင္းျဖင့္ ပါးစပ္ႏွင့္ အစာအိမ္ အနာမ်ားကို သက္သာေစႏုိင္ေလသည္။ ပဲခူး႐ိုးမတြင္ ဝါးခုတ္သည့္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ဖီးၾကမ္းငွက္ေပ်ာသီး အစိမ္းမ်ားကို ဟင္းခ်က္စားေလ့ ရွိၾကသည္။ င႐ုတ္သီးစိမ္းေထာင္း အနည္းငယ္၊ ငါးပိ အနည္းငယ္ႏွင့္ ငွက္ေပ်ာသီးစိမ္း၊ ငွက္ေပ်ာဖူး၊ ငွက္ေပ်ာအူတုိင္တို႔ကို ေရာခ်က္သည့္ ဟင္းကို တာလေပါဟင္းဟု ေခၚၾကေလသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၂၀ ခန္႔ (၁၉၉၂ ခုႏွစ္) က အိႏၵိယႏုိင္ငံရွိ အာယုေဗၺဒ ေဆးတကၠသိုလ္ႀကီးမွ ငွက္ေပ်ာသီးဖီးၾကမ္း အစိမ္းႏွင့္ အစာအိမ္ေရာဂါ ရွိသူမ်ားကို စမ္းသပ္ ကုသေပးခဲ့ဖူးသည္။

အထူးသျဖင့္ အစာအိမ္နံရံတြင္ အခၽြဲအေျမႇး မရွိသျဖင့္ ဗိုက္နာ ဗိုက္ေအာင့္သူမ်ား၊ အစာအိမ္ေရာဂါ ရွိသူမ်ား၊ အူသိမ္ပိုင္း အနာရွိသူမ်ားကို ဘစ္စမတ္ေခၚ အစာအိမ္ေဆးေပါင္ဒါမႈန္႔ႏွင့္ ကုသူမ်ားႏွင့္ ငွက္ေပ်ာသီးဖီးၾကမ္း အမႈန္႔ကို ေဆးေတာင့္ (Capsule) ထည့္၍ မသိေအာင္ ေပးၿပီး တိုက္ေကၽြးသူ လူေပါင္း ၁၀၀ ကို စမ္းသပ္ခဲ့ရာ ဖီးၾကမ္းအမႈန္႔ႏွင့္ ကုသသူ ၈၀ မွာ အစာအိမ္ေဝဒနာ ခံစားေနရျခင္းမွာ ေပ်ာက္ကင္းသက္သာ
ေၾကာင္း စမ္းသပ္ ေတြ႕ရွိခဲ့ရသည္ဟု ဆိုသည္။ အစာအိမ္ေရာဂါ၊ ေလပူေရာဂါ၊ ေလအထက္လွန္ေရာဂါ၊ လည္ေခ်ာင္းနာ၊ အာသီးေရာင္ေရာဂါ၊ သြားဖုန္းႂကြ သြားနာေရာဂါ ရွိသူမ်ား ထို႔အျပင္ ႏွလံုးေလပင့္၍ ေမာသူ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိသူမ်ားအတြက္ ဖီးၾကမ္းငွက္ေပ်ာသီးသည္ ဓာတ္စာလည္းျဖစ္၊ ေဆးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ပံုမွန္အတုိင္းေသာ္ လည္းေကာင္း၊ အစိမ္းကို ဟင္းခ်က္၍ေသာ္ လည္းေကာင္း စားသံုးၾကည့္ပါ။ ႏွစ္ရွည္
ျဖစ္ေနေသာ အစာအိမ္နာသာမက ေလးဘက္နာ၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေလေၾကာင့္ျဖစ္ေသာေခါင္းကိုက္၊ ေခါင္းအံု မူးေဝေသာ ေရာဂါမ်ားအျပင္ ႏွစ္ရွည္ စြဲစားလွ်င္ ေသြးတုိးေရာဂါကိုပါ ေပ်ာက္ကင္းေစၿပီး ေလျဖတ္ျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာ ျပတ္ျခင္းမ်ားကိုပါ ကာကြယ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပလိုက္ရပါသည္။

ၾကည္လြင္ျမင့္ (မုျဒာ)
Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

ႏွလံုးေရာဂါအတြက္ လ်စ္လ်ဴမ႐ႈသင့္တ့ဲ့ လူသိနည္းသည့္ လကၡဏာေျခာက္ရပ္(၁)

လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာျပႆနာမ်ား၊ အိပ္ေနစဥ္ေဟာက္ျခင္းႏွင့္ သြားဖံုး ေသြးယိုျခင္းတို႔သည္ သာမန္အေသးစား ေရာဂါမ်ား အျဖစ္သာ သိမွတ္ထားၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း လူအမ်ားစုက အဆိုပါ ေရာဂါမ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈ ထားၾကေလ့ရွိသည္။ သို႔ေသာ္
ထိုသို႔အေရးမပါဟု ထင္မွတ္ထားေသာ ေရာဂါမ်ားသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အဆင့္တစ္ လူသတ္သမားျဖစ္သည့္ ႏွလံုးေရာဂါ၏ လကၡဏာမ်ားပင္ျဖစ္ေပသည္။ ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးလႊတ္ ေၾကာမ်ား လုပ္ေဆာင္မႈစတင္ခ်ဳိ႕ယြင္းလာခ်ိန္တြင္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားျပသမႈသည္ ခႏၶာကိုယ္၏ အျခားေနရာမ်ားတြင္ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိေၾကာင္း တကၠဆက္ျပည္နယ္ A&M ေဆးသိပၸံဌာနမွ ႏွလံုး အထူးကု ဆရာဝန္ ေဒါက္တာ ဂြၽန္အာဝင္က ေျပာၾကားၿပီး လူအမ်ားသတိမမူ မိသည့္ ႏွလံုးေရာဂါလကၡဏာ ေျခာက္မ်ဳိးကို ထုတ္ေဖာ္ ျပသခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္ရည္က်ဆင္းျခင္း

လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္ရည္ က်ဆင္းျခင္းသည္ မ်ဳိးပြား အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ား သို႔မဟုတ္ ဦးေႏွာက္၏ ျပႆနာဟု အမ်ားက ထင္ျမင္ ယူဆေလ့ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသားမ်ားတြင္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ စြမ္းေဆာင္ရည္ က်ဆင္းျခင္းသည္ ေသြးလႊတ္ေၾကာမ်ားအတြင္း ေသြးခဲငယ္မ်ား အနည္က်ကာ ႏွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေရာဂါ ျဖစ္ပြားရန္ အစပ်ဳိးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ား အေနျဖင့္ ေသြးဆံုးခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ေပၚေလ့ရွိသည့္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ႏွင့္ ကိုလက္စထေရာ ပမာဏ အေျပာင္းအလဲမ်ားအျပင္ အထိုင္မ်ားသည့္ အလုပ္မ်ား ပိုမို လုပ္ေဆာင္ရျခင္းကပင္ ႏွလံုးေရာဂါကို ျဖစ္ပြားေစျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤအခ်က္သည္ ႏွလံုးေရာဂါ အတြက္ လ်စ္လ်ဴမ႐ႈသင့္ေသာ လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။

အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ ေဟာက္ျခင္း သို႔မဟုတ္အသက္႐ွဴရပ္ျခင္း

အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ ေဟာက္တတ္သူ တစ္ဦးႏွင့္ေဘးခ်င္းယွဥ္ အိပ္စက္ရျခင္းသည္ အျခားသူ တစ္ဦးအတြက္ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ ေကာင္းေသာ္လည္း ယင္းသို႔ ေဟာက္ျခင္းသည္ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ပြားျခင္း၏ လကၡဏာ တစ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ေဟာက္ျခင္းသည္ အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ အသက္႐ွဴရပ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ယင္းျဖစ္စဥ္တြင္ ႏွလံုး ႐ုတ္တရက္ ေဖာက္ျပန္ျခင္းႏွင့္ ေလျဖတ္ျခင္း တို႔ကိုျမင့္တက္ေစသည့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈ အမ်ားအျပား ပါဝင္လ်က္ ရွိသည္။ ေသြးထုတ္လႊတ္မႈ နည္းပါးေစသည့္ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းျမန္ျခင္းကဲ့သို႔ ပံုမွန္ မဟုတ္သည့္ႏွလံုးခုန္ စည္းခ်က္မမွန္ျခင္းသည္လည္း အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ ေဟာက္ျခင္းကို ျဖစ္ေပၚေစသည့္အတြက္ ယင္းသို႔ျဖစ္ပြားမႈအား ဂ႐ုစိုက္ေစာင့္ၾကည့္ကာ ဆရာဝန္ျဖင့္ျပသျခင္းသည္ ႏွလံုး ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ထို႔ေၾကာင့္ အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ တစ္စံုတစ္ဦး၏ ေဟာက္သည့္ အသံကိုၾကားရပါက ယင္းအား အျပစ္တင္မည့္အစား ဆရာဝန္ႏွင့္ ျပသရန္ အႀကံျပဳရမည္ျဖစ္သည္။ ။

ေကာင္းထက္
Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

Vaginal itching မိန္းမကိုယ္ ယားျခင္း

ဆရာ မဂၤလာပါ႐ွင့္။ ကြၽန္မက အသက္၂၈ ႏွစ္၊အိမ္ေထာင္မ႐ွိ အပ်ိဳပါ။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ ေဝဒနာကေတာ့ (စကား႐ိုင္းရင္ ခြင့္လႊတ္ပါ) ဆီးလမ္းေၾကာင္း ယားယံေနပါတယ္။ ျဖစ္တာကေတာ့ ဒီကေန႔နဲ႔ဆို ၅ရက္႐ွိပါၿပီ။ လစဥ္ရာသီလာတာ ပံုမွန္ပါပဲ။ ရာသီမလာခင္ အျဖဴဆင္းေလ့႐ွိပါတယ္။ ယခုယားယံျခင္းျဖစ္ေနစဥ္မွာေတာ့ အျဖဴခပ္ပ်စ္ပ်စ္ေတြ ဆင္းေနပါတယ္႐ွင့္။ အနံအသက္ေတာ့မ႐ွိပါ။ Metronidazole ကို ေသာက္ၾကည့္တာ တရက္ပဲ႐ွိပါေသးတယ္။ မသက္သာေသးပါ။ ကြၽန္မတို႔ရံုးမွာသံုးတဲ့ toilet မွာ အလိုအေလ်ာက္ သန္႔စင္စနစ္နဲ႔ပါ။ အေပါ့အေလးသြားတိုင္း ခလုတ္ႏွိပ္ရံုနဲ႔ အလိုအေလ်ာက္ေရပန္းထြက္လာၿပီး သန္႔စင္ေပးပါတယ္။ ေနာက္မွေ႐ွ႕သို႔ နည္းနဲ႔ပါ။ ၎အိမ္သာစနစ္ကို သံုးမိပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ကို ေျပာျပတာပါ႐ွင့္။ ဆရာ့ဆီမွ လမ္းၫႊန္မႈကို သိပါရေစ႐ွင့္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္႐ွင္။ ကြ်န္မ၏ အထက္ပါေမးျမန္းခ်က္အား ဆရာ့ page မွ reply ျပန္ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။

မိန္းမကိုယ္ယားတာ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အရြယ္ေကာင္းေတြမွာအျဖစ္မ်ားတယ္။ ေသြးဆံုးသူေတြမွာလဲ အျဖစ္မနည္းၾကပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္၊ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္ေတြမွာ တခ်ိဳ႕ ယားတယ္။ အိမ္ေထာင္မရွိသူ ပိုးေသေဆးေသာက္ေနရရင္ ေမြးလမ္းမွာ မိႈပိုးဝင္လာေစႏိုင္တယ္။ မိန္းမကိုယ္သန္႔ရွင္းေရး လိုတာထက္ပိုလုပ္သူေတြမွာလည္း မိႈပိုးဝင္တတ္တယ္။ လိင္လမ္းၾကြက္ႏို႔၊ သားအိမ္ကင္ဆာ၊ ဝမ္းမလံုတဲ့ေရာဂါ၊ (ဘိုဝင္) ေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳ နဲ႔ HIV ရွိေနသူေတြမွာလဲ မိႈပိုးဝင္လြယ္တယ္။ မိႈ၊ သန္ေကာင္၊ ဝဲေတြကေန ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အေရျပားနာအမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆပ္ျပာ၊ ေရေမႊး၊ ေခြ်းနံ႔ေပ်ာက္ေဆး၊ ကြန္ဒြမ္၊ အဝတ္အထည္ ဆိုးေဆး၊ ဆပ္ျပာမံႈ႔၊ အဝတ္အထည္၊ ကြန္ဒီရွင္နာ၊ အတြင္းခံစတဲ့ သန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ အေမႊးအၾကိဳင္ေတြနဲ႔ မတည့္သူေတြမွာလဲ ယားႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာကိုလဲ စာရင္းထဲထည့္ရတယ္။ အျဖစ္အလြန္နည္းပါတယ္။

၁။ Yeast infection (Candidiasis) (Monilia, Thrush) ဗဂ်ိဳင္းနား (ရိစ္) ပိုးဝင္ရင္ အျဖဴေရာင္ ပ်စ္တဲ့ (ခ်ိစ္) လို ဆင္းတယ္။ အလြန္ယားၿပီး၊ မိန္းမကုိယ္ နီေနမယ္။ နာမယ္။ ဆီးေအာင့္မယ္။ Diflucan (Fluconazole) 150 mg တခါတည္း ေသာက္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ရက္ပိုေပးပါတယ္။ (သို႔) Nystatin, Mycostatin စားေဆး၊ (400,000 to 600,000 units) တေန႔ ၄ ၾကိမ္ေသာက္ပါ။ (သို႔) Clotrimazole vaginal tablet ေမြြးလမ္းထဲ 100 mg ၆ ညထည့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ 200 mg ၃ ညထည့္ပါ။ (သို႔) Monistat cream, Mycelex, Lotrimin, Terazol, Femstat, Gentian violet, Nystatin 100,000 IU pessary, Nystatin Ointment လိမ္းေဆး၊ ထည့္ေဆးေတြကိုလည္း သံုးတယ္။

၂။ Bacterial Vaginosis ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ရင္ ခပ္က်ဲက်ဲ၊ ၾကည္တဲ့ ျဖဴဝါတဲ့ အနံ႔ဆိုးတဲ့ အရည္ဆင္းတယ္၊ ယားမယ္၊ လိင္ဆက္ဆံ ၿပီးရင္ ပိုဆိုးတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲ အျဖစ္ (PID) တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါေတြ ေရာင္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိရင္ ေရႁမႊာအိတ္ေရာင္တာ၊ သားအိမ္ေရာင္တာ ျဖစ္ေစမယ္။ ၃ ပံု ၁ ပံုေလာက္က ေဆးမလိုဘဲေပ်ာက္ႏိုင္တယ္။ Metronidazole 2 Gm တခါတည္းေသာက္။ တခ်ိဳ႕က ေဆးမခံႏိုင္ဘူး။ ပ်ိဳ႕-အန္ တတ္တယ္။ အစားပ်က္တယ္။ (သို႔) Metronidazole 500 mg တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္၊ လိင္ဆက္ဆံဘက္ကပါ ေသာက္သင့္တယ္။ (ကြန္ဒြမ္) သံုးပါ။ စားေဆးနဲ႔အတူ Metronidazole vaginal gel (Metrogel) ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲ ထည့္ေဆး၊ (သို႔) Clindamycin cream 2% ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲထည့္ေဆး၊ ညအခ်ိန္၊ ၆-၇ ရက္ထည့္ပါ။ (သို႔) Clindamycin 300 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။

၃။ Chancroid (ရွိန္ကာ႐ြိဳက္) သားအိမ္အဝမွာအနာဆိုတာ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါအနာျဖစ္တယ္။ အနာရဲ႕ ႏႈတ္ခမ္းသား မညီမညာျဖစ္မယ္။ အေျခက ခပ္မြဲမြဲ အေရာင္ရွိမယ္။ ထိရင္နာမယ္။ လိင္အဂၤါမွာ အနာ-အႀကိတ္ ေပၚမယ္။ ေပါင္ၿခံကအက်ိတ္ေတြေရာင္လာတယ္။ Azithromycin 1 gm တခါတည္းေသာက္ပါ။ (သို႔) Ceftriaxone, Ciprofloxacin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၃ ရက္ ေသာက္ပါ။ (သို႔) Erythromycin 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။

၄။ Chlamydial infection (ကလင္ဒါမိုင္ဒီးယား) ဟာ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြထဲမွာ အျဖစ္အမ်ားဆံုးပါ။ လိင္အဂၤါေတြမွာ အနာျဖစ္တာပါ။ အနာဆိုေပမဲ့ မနာဘူး။ ေပါင္ၿခံမွာ တက္ေစ့ေတြ ေရာင္လာမယ္။ သားအိမ္အဝမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕ အျဖဴဆင္းမယ္။ လိင္ဆက္ဆံျပီးခ်ိန္ ေသြးနဲနဲဆင္းမယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ျပည္လိုေနတယ္။ နဲနဲဝါမယ္။ မီးခိုးေရာင္၊ ခပ္စိမ္းစိမ္း အေရာင္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အျမႇဳပ္လိုလဲ ရွိတတ္တယ္။ ယားမယ္။ အနံ႔ဆိုးတယ္။ ဆီးခဏခဏ သြားခ်င္ၿပီး ဆီးေအာင့္တယ္။ အတြင္းအဂၤါေတြအထိ ေရာက္ႏိုင္တယ္္။ ဒီအခ်ိန္မွာ လိင္ဆက္ဆံရင္ နာမယ္။ ပိုးရွိေနေပမဲ့ လကၡဏာမျပသူေတြ ရွိတယ္။ အသက္ ၃ဝ ေအာက္ အျဖစ္မ်ားတယ္။ အထူးသျဖင့္ လိင္ဆက္ဆံဖက္မ်ားသူေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ Azithromycin 1 Gm ေသာက္ပါ။ (သို႔) Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ၇-၁၄ ရက္။ (သို႔) Erythromycin 250-500-800 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၇-၁၄ ရက္။ (သို႔) Ofloxacin 300 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္၊ (သို႔) Ofloxacin = 400 mg တခါတည္းေသာက္ပါ။ (သို႔) Tetracycline 250-500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။

၅။ Gonorrhea ဂႏိုးရီးယား ဒုတိယအမ်ားဆံုး လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ အျဖဴဆင္းမယ္။ ျပည္လိုဆင္းမယ္။ ဆီးက ပန္းထြက္သလို သြားတယ္။ ၾကားရက္ ေသြးဆင္းတာ ျဖစ္တတ္ေသးတယ္။ ဆက္ဆံရင္လဲ နာမယ္။ အထဲကို ေရာဂါျပန္႔ရင္ သားအိမ္ေဘးကအဂၤါမွန္သမွ် ေရာင္ႏိုင္တယ္။ ေဆးမကုရင္ ေယာက္်ားေရာ မိန္းမပါ ကေလးမရတာ ျဖစ္သြားတတ္တယ္။ Cefixime 400 mg တခါတည္းေသာက္ပါ။ (သို႔) Ceftriaxone 125 mg IM ထိုးပါ။ (သို႔) Ciprofloxacin 500 mg ေသာက္ပါ။ (သို႔) Ofloxacin 400 mg + Azithromycin 1 g (သို႔) Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ၇ ရက္တြဲပါ။ ေဆးယဥ္တာေတြရွိေနျပီ။

၆။ မိႈပိုးဝင္တာကို Gynazle, Lotrimin, Monistat, and Terazol လိမ္းေဆး (ထည့္ေဆး) ေတြ ၁-၂-၃ ရက္နဲ႔ ေပ်ာက္တယ္။ Fluconazole (Diflucan) တျပားေသာက္တာနဲ႔ေပ်ာက္မယ္။ ဆိုးတာဆိုရင္ ထည့္ေဆးနည္း Azole ေဆး ၁၄ ရက္ ထည့္ရမယ္။ Vaginal cream, ointment, tablet or suppository အေနနဲ႔ လာတယ္။ Clotrimazole (Gyne-Lotrimin), miconazole (Monistat 3), and terconazole (Terazol 3) ေတြျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြက ေဆးညႊန္မွာ ၅-၆ ည ထည့္ခိုင္းတယ္။ ေဆးညႊန္အတိုင္းသံုးပါ။ - စားေဆးနည္း Fluconazole (Diflucan) စားေဆးကို ၂-၃ ရက္ ေသာက္ဖို႔ ထည့္ေဆးအစားေပးတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိရင္ မေပးရပါ။ ထိန္းထားဘို႔လိုသူကို Fluconazole tablets စားေဆး တပတ္ ၁ ျပား၊ ၆ လၾကာ။ Clotrimazole ထည့္ေဆးကို တပတ္ ၁ ခါလည္းေပးႏိုင္တယ္။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တာဆိုရင္ အေဖၚကိုလည္းေဆးကုသပါ။

၇။ ယားလို႔ကုတ္ရင္ ပိုဆိုးေစတယ္။ Benzodiazepines ညအခ်ိန္ေသာက္ႏိုင္တယ္။ ေဟာ္မုန္းလိမ္းေဆးကို ေသြးဆံုးသူေတြကိုေပးမယ္။ စတီရြိဳက္လိမ္းေဆးကို ေရာင္တာသက္သာေအာင္ေပးမယ္။ (စတီရြိဳက္) လိမ္းေဆး သတိထားသံုးပါ။ တခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြကို ပိုဆိုးေစႏိုင္တယ္။ Moisturisers (Emollients) ေဆးကို (ခရင္) လိမ္းေဆးအေနနဲ႔ လာတယ္။ ဘာလို႔ယားတာျဖစ္ျဖစ္ သက္သာေစမယ္။ ေဆးမ်ားသြားလို႔လဲ ကိစၥမရွိ။ လက္အိတ္သံုးပါ။ လက္သည္း အတိုျဖတ္ပါ။ လက္သည္းနီဆိုးတာ သတိထားပါ။ ေကာ္တြန္ခပ္ေခ်ာင္ေခ်ာင္ကိုသာ ဝတ္ဆင္ပါ။ အတြင္းခံကို ေန႔တိုင္းလဲလွယ္ပါ။ စိုထိုင္းတာမ်ားရင္ တေန႔တခါမက လဲပါ။ ေနလို႔ရတဲ့ ေနရာ-အခ်ိန္ေတြမွာ အတြင္းခံ မဝတ္ဘဲေနပါ။ ေလသလပ္ခံပါ။ ေရနဲ႔ေန႔တိုင္း မိန္းမကိုယ္ကို အသာအယာေဆးေၾကာပါ။ Feminine hygiene sprays and douches ကိရိယာေတြ၊ အသံုးအေဆာင္ေတြ မသံုးဘဲသာေဆးပါ။ ေရကို စည္ပိုင္းထဲ စိမ္ခ်ိဳးတာမေကာင္း။ ေရမေျခာက္ေသးခင္ အတြင္းခံမဝတ္ပါနဲ႔။ ေခါင္းေလွ်ာ္တာကို သီးသန္႔လုပ္ပါ။ တခ်ိဳ႕ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္က ကိုယ္နဲ႔မသင့္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ဆပ္ျပာ၊ ေရေမႊး၊ ေခြ်းနံ႔ေပ်ာက္ေဆးေတြက ကိုယ္နဲ႔ သင့္-မသင့္ သတိထားပါ။ လိုမယ္ထင္ရင္ ေျပာင္းသံုးပါ။ မသံုးဘဲ ေနလို႔ရရင္ မသံုးပါနဲ႔။ ကြန္ဒြမ္မွာ သုက္ပိုးသတ္ေဆးလဲ တြဲထားတာဆိုရင္ ကိုယ္နဲ႔ သင့္-မသင့္ ၾကည့္ပါ။ ဆီးစပ္ေမႊး မရိတ္ပါနဲ႔။ စိတ္ဖိအား မ်ားေနရင္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာမွာ (ထိုင္ေနတဲ့ အေနအထားမွာ) လက္ကို ေရွ႕ကေန ေနာက္ဖက္ဆီသာ တလမ္းသြား လႈပ္ရွားပါ။ (ေရာဂတ္) ဒိန္ခ်ဥ္ စားပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေနရင္ ပိန္ေအာင္လုပ္ပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe