ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်သူမ်ား အတြက္ .....( အစာသည္ ေဆး )

ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်တက္လုိ ့ေခါင္းေနမွဳးၿပီး လွဳပ္လုိက္တာနဲ ့ ခ်ာခ်ာလည္မွဳး ေခြ်းစီး ေတြၿပန္တက္ႀကပါသည္ ။
အခုေၿပာတာေလးကုိ သင္သည္ အၿမဲတမ္း စားေပးပါ၊ ပဲပင္ေပါက္ တခ်ဳိ ့ကလည္း တုိရ လုိ ့ေခၚႀကပါသည္ ၊ ( ဥပမာ ...ၿမီးရွည္စားလွ်င္ ၊ မုန္ ့တီ စားစား ဘာစားစားေပါ မ်ားမ်ားထည့္စားေပးပါ ့့တုိရ ပဲပင္ေပါက္ ကိုပါ ) ။သင္သည္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်တတ္ေသာ သူၿဖစ္ေနပါက ယေန ့မွစၿပီး ပဲပင္ေပါက္ကုိ မ်ားမ်ား ထည့္စားေပးၿခင္း ေႀကာ္စားၿခင္း အခ်ဥ္လုပ္စားၿခင္းမ်ားၿဖင့္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်ၿခင္းမ်ဳိး မၿဖစ္ေတာ့ပါ ။ လ အေတာ္ႀကာႀကာ စားေပးခဲ့ပါလွ်င္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်တတ္ၿခင္းမွ ကင္းေဝးသြားပါလိမ့္မည္

My Mandalay

ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း (ဝမ္းတစ္လံုးေကာင္းရင္ ေခါင္းမခဲဘူး ဆိုတဲ့)

ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူႀကီးလူငယ္ မေရြး ဝမ္းႏုတ္ေဆး သံုးစြဲ ေနၾကပါတယ္။

ဝမ္းႏုတ္ေဆးကို သံုးစြဲဖို႔ အမွန္တကယ္ လုိအပ္သလား။ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ ႏုိင္ပါသလားဟု ေမးစရာ ရွိပါတယ္။

ဝမ္းႏုတ္ေဆး မသံုးဘဲ သဘာဝ အတိုင္း ပံုမွန္ ဝမ္းသြားတာ အေကာင္းဆံုးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝမ္းႏုတ္ေဆး အၿမဲ သံုးရင္ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ ေစပါတယ္။

ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း

အစာေဟာင္းက စအို ေရာက္သြားတဲ့အခါ စအိုက တင္းလာၿပီး ဝမ္းသြားလိုစိတ္ ျဖစ္တယ္။ အခ်ဳိ႕ တစ္ေန႔ သံုးႀကိမ္၊ ေလးႀကိမ္သြားမွ စိတ္ေက်နပ္မႈ ရွိတယ္။ အခ်ဳိ႕ ဆိုရင္ တစ္ပတ္မွာ တစ္ႀကိမ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္ သြားတာ ရွိတယ္။ တကယ္ ဝမ္းခ်ဳပ္တယ္ ဆိုတာ သာမန္ ဝမ္းသြားတဲ့ အႀကိမ္မွ ေျပာင္းလဲ သြားတာကို ေခၚတယ္။ ေန႔စဥ္ ဝမ္းသြား၊ မသြား ေျပာ႐ံုနဲ႔ မၿပီးပါဘူး။

ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းဟာ ေရာဂါ မဟုတ္ပါဘူး။ ေရာဂါမ်ဳိးစံုရဲ႕ လကၡဏာ တစ္ခုသာ ျဖစ္တယ္။ စိတ္ ပူပင္ေသာက ျဖစ္ခ်ိန္၊ အစားအေသာက္ မမွန္ခ်ိန္၊ အိပ္ေရး ပ်က္ခ်ိန္၊ အားကစား လုပ္တဲ့အခ်ိန္ မ်ားရင္ ဝမ္းခ်ဳပ္ တတ္တယ္။ တစ္ခု ရွိတာက ဝမ္းသြားဖို႔ ေအာင့္ထားတဲ့ အက်င့္က ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းရဲ႕ အစပဲ ျဖစ္တယ္။ အခ်ဳိ႕ လူေတြက ခရီးသြားရင္ ဝမ္းခ်ဳပ္တယ္။ အိမ္သာ ထုိင္ေလ့ထိုင္ထ မရွိျခင္း၊ နားနားေနေန လဲေလ်ာင္း ေနျခင္း၊ ၾကြက္သား ေရာဂါ၊ အာ႐ံုေၾကာ ေရာဂါ တို႔ေၾကာင့္လည္း ဝမ္းခ်ဳပ္ တတ္ပါတယ္။

သဘာဝ

ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းဟာ အူမႀကီးထဲ မစင္မ်ား စုပံုျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ အူမႀကီးမွာ ၾကာၾကာ ရွိေလေလ၊ ေရဓာတ္ ေလ်ာ့နည္းၿပီး မာေက်ာလာေလေလ ျဖစ္တယ္။ အူလမ္းေၾကာင္း အဖြဲ႕စည္းထဲ စည္းခ်က္ညီညီ က်ဳံ႕ျခင္း၊ ေလ်ာ့နည္းလာလို႔ သုိ႔မဟုတ္ အူလမ္းေၾကာင္း ပိတ္ဆို႔မႈ တစ္ခုခုေၾကာင့္ ဝမ္းခ်ဳပ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခင္း၊ သိုင္းရြိဳက္ဂလင္း လႈပ္ရွားမႈ အားနည္းျခင္း၊ အူလမ္းေၾကာင္း မူမမွန္ျခင္း လကၡဏာနဲ႔ စိတ္ဓာတ္ က်ျခင္းတို႔ ရွိႏိုင္တယ္။ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး ေသာက္တာ မ်ားရင္လည္း ဝမ္းခ်ဳပ္တယ္။

သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ေရာဂါ ရွာေဖြမႈ၊ ကုသမႈ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံ အေၾကာင္း အရင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ ဝမ္းခ်ဳပ္တာ ဆိုရင္ စားေသာက္မႈ ပံုစံ ထိန္းညႇိေပးရင္ ေကာင္းမြန္ ေစႏုိင္တယ္။ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းဟာ သန္႔စင္ထားတဲ့၊ ျပဳျပင္ မြမ္းမံထားတဲ့ အသင့္ အျမန္စား အစားအစာ (ဟမ္ဘာဂါ၊ ဆင္းဒဝစ္၊ ပီဇာ) တို႔ စားသံုးျခင္းနဲ႔ အမွ်င္ဓာတ္ ပါတဲ့ အစားအစာ စားသံုးမႈ နည္းျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ စားေသာက္မႈ ပံုစံအေဟာင္း စြန္႔ၿပီး အမွ်င္ဓာတ္ ပါဝင္မႈမ်ားတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ သစ္သီးဝလံေတြ မ်ားမ်ား စားေပးရပါမယ္။

အမွ်င္ဓာတ္ပါတဲ့ အစာကို စားေလ့ မရွိရင္ မအီမသာ ခံစားရ ႏုိင္တယ္။ ဂ်ဳံၾကမ္းနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ ေပါင္မုန္႔၊ ေကြကာ၊ ဆန္လံုးညိဳတို႔ စားသံုး ေပးသင့္တယ္။ အာလူး မီးဖုတ္၊ ေခါက္ဆြဲေျခာက္ကို အသီးအရြက္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေဆာ့ သုိ႔မဟုတ္ အသားအနည္းငယ္နဲ႔ တြဲဖက္ စားသံုး ေပးရမယ္။ ေရသန္႔ မ်ားမ်ား ေသာက္ရမယ္။

အႀကံျပဳခ်က္မ်ား

ေရ၊ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္၊ ေဆးဖက္ဝင္ လက္ဖက္ရည္၊ ေရသန႔္တို႔ဟာ ေကာ္ဖီ၊ ကိုလာ၊ အရက္နဲ႔ ဘီယာတို႔ ထက္ ပိုမို ေကာင္းမြန္တယ္။ သဖန္းသီး၊ ဆီးသီးေျခာက္၊ နာနတ္သီးတို႔ ကိုလည္း စားသံုး ေပးရပါမယ္။ ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္းကို ကုသတဲ့ ႐ိုးရာကုထံုး (ဥပမာ-မန္က်ည္းရည္ ေသာက္ျခင္းကလည္း ေနထိုင္မႈ စနစ္ေကာင္းရဲ႕ တစ္စိတ္ တစ္ေဒသပဲ ျဖစ္တယ္။ ဝမ္းတစ္လံုး ေကာင္းရင္ ေခါင္းမခဲဘူး ဆိုေတာ့ လူတုိင္း ဝမ္းမွန္၊ ေလမွန္ ရွိဖို႔ လုိေၾကာင္း ေျပာၾကား လိုပါတယ္။ ။

သက္လြင္ / ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia

ေဆးဖက္၀င္တဲ့ သေျပသီးမွည့္ေလးမ်ား

“ ၀ါဆို၀ါေခါင္ ေရေတြႀကီးလို႔…သေျပသီးမွည့္ ေကာက္စို႔ကြယ္။ ခရာဆူးခ်ံဳ ဟိုအထဲက …ေမွ်ာ့နက္ မည္းႀကီး တြယ္တတ္တယ္။ ေမွ်ာ့ နက္ဆိုတာ ခ်ိဳနဲ႔လားကြဲ႕…ေျမြနဂါးေ တာင္ ေၾကာက္ဖူးကြယ္။ တို႔လဲေၾကာက္ေပါင္ အတူသြားစို႔… အုန္းလက္ႏြားေလး ထားခဲ့မယ္။ သြားကြယ္…သြားကြယ္ ”

မိုးတြင္းကာလ သေျပသီးမွည့္ေပၚခ်ိန္ေရာက္တဲ့အခါတိုင္း ဆရာၾကီးမင္းသု၀ဏ္ေရးသားခဲ့ပါေ သာ ငယ္ငယ္တုန္းကေက်ာင္းမွာ သံျပိဳင္ ဆိုခဲ့ဖူးတဲ့ကဗ်ာေလးကို ေအာက္ေမ့သတိယမိပါ တယ္္။ တစ္ႏွစ္ မွတစ္ၾကိမ္သာ အသီးသီးတဲ့သေျပၾကီးပင္တို ့ဟာ အရိပ္ရ ႏွစ္ရွည္ပင္ အမ်ိဳး အစားျဖစ္ၾ က ပါတယ္။ ပင္စည္ရဲ ့အသားဟာ ေရဒဏ္ခံႏိုင္တာေၾကာင့္ လည္း ေရွးအခါ က ျမန္ မာ ႏွင့္ အိႏိၵယနိုင္ငံ ေတြရဲ ့ မီး ရထားစလီဖားတံုးေတြ၊ ေမာ္တာစက္ထိုင္ခံုေတြ၊ အိမ္ေ ထာင္ပရိေဘာဂ အိမ္ေဆာက္ပစၥည္းေတြ၊ လယ္ယာသံုးပစၥည္း ေတြမွာ သေျပပင္မ်ားရဲ ့ပင္ စည္ေ တြကို အသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္္။ ၾကက္ေသြးရ င့္ေ ရာင္ ဆန္ဆန္ နက္ေမွာင္ေသာ သေျပ သီး မွည့္၏ အရသာမွာ ခ်ိဳ၍၊ အတန္ငယ္ခ်ဥ္ဖန္ျပီး လွ်ာေပၚမွာ ခရမ္းေရာင္စြဲထင္က်န္ရစ္ ခဲ့ပါ တယ္္။ အသီးထဲမွာ အျဖဴေရာင္အေစ့ တစ္လံုး ပါရွိျပီး၊ ထိုအေစ့ကေန အပင္စိုက္ပ်ိဳးနိုင္ ပါ တယ္။(သေျပၾကီးအမ်ိဳးအစားျဖစ္ကာ၊ အရိပ္အာ၀ါသ ေကာင္းတာေၾကာင့္ ေက်းဌက္ သာလိ ကာ တို ့ေပ်ာ္ေမြ ့ၾကျပီး၊ ရြက္ညွာႏုမ်ားကလည္း ၄င္းသတၱ၀ါေလးေတြအတြက္ ၀မ္းစာအာဟာ ရ ျဖစ္ေစပါတယ္) ထို သေျပၾကီးပင္ေတြကို အာရွတိုက္၏ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ ့ အိႏိၵယႏိုင္ငံ တို ့မွာ အ မ်ားအျ ပားေ တြ ့ရျပီး၊ အေနာက္နိင္ငံမွာေတာ့ အေမရိ ကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ဖေလာ္ရီဒါ နဲ ့ဟာ၀ိုင္အီတို ့မွာေ တြ ့ရ တတ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ရာသီစာသီးႏွံအျဖစ္စားေလ့ရွိျပီး၊ အိႏိၵယ နဲ ့အေမရိကန္ျပည္ေ ထာင္စုမ်ားမွာေတာ့ အသီးကိုအခ်ဥ္ေဖာက္ကာ ၀ိုင္၊ ရွာလ ကာ ရည္မ်ားခ်က္လုပ္ျခင္း၊ ယို၊ ဂ်ယ္လီ စသည္ ျဖင့္ စားေသာက္ၾကပါတယ္။ အသီးသာမက၊ အေစ့၊ အရြက္၊ ပင္စည္ႏွင္ ့အေခါက္တို ့က လည္း လြန္စြာေဆးဘက္၀င္လွရာ၊ ေရွးျမန္မာၾကီးမ်ားက “အိမ္ေရွ႕မွာ သေျပၾကီးပင္ တစ္ပင္စိုက္ထား ရံုျဖင့္ က်က္သေရမဂၤလာျပည့္၀ေစတဲ့အျ ပင္ ေ ဆးဆရာတစ္ဦး အိမ္သို႔ပင့္ထားေလသည္” ဟု ဆိုရိုးရွိခဲ့ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာေဆးသိပၸံပညာရွင္မ်ား၏ လက္ေတြ ့စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအရ၊ သေျပသီးမွည့္ ၁၀၀ ဂရမ္ ထဲမွာ လူသားတို ့ က်မၼာေရးကို အေထာက္အကူျပဳေစ၍ ေခ်ဖ်က္လြယ္ေသာ အမွ်င္ဓာတ္ ၀.၆ ဂရမ္၊ ကစီဓာတ္ ၁၄ ဂရမ္၊ ခြန္အား ၆၀ ကယ္လိုရီ၊ အဆီဓာတ္ ၀.၂၃ ဂရမ္၊ ပရိုတင္း ၀.၉၉၅ ဂရမ္၊ ေရဓာတ္ ၈၄.၇၅ ဂရမ္၊ ကယ္လ္စီယမ္ ၁၁.၆၅ မီလီဂရမ္၊ သံဓာတ္ ၁.၄၁ မီလီ ဂရမ္၊ မဂၢနီစီယမ္ ၃၅ မီလီဂရမ္၊ နီအာစင္း (ေခၚ) ဗီတာမင္ဘီ(၃) ၀.၂၄၅ မီလီဂရမ္၊ မီးစုန္း ၁၅.၆ မီလီဂရမ္၊ ပိုတက္စီယမ္ ၅၅ မီလီဂရမ္၊ ရီဘိုဖလာဗင္ (ေခၚ) ဗီတာမင္ဘီ(၂) ၀.၀၀၉ မီလီဂရမ္၊ ဆိုဒီယမ္ ၂၆.၂ မီလီဂရမ္၊ သီအာမင္ (ေခၚ) ဗီတာမင္ဘီ(၁) ၀.၀၁၉ မီလီဂရမ္၊ ဗီတာမင္ဘီ(၆) ၀.၀၃၈ မီလီ ဂရမ္ ႏွင့္ ဗီတာမင္စီ ၁၁.၈၅ မီလီဂရမ္တို ့အသီးသီး ပါရွိေနပါတယ္တဲ့။

အေျပသီး ႏွင့္ က်မၼာေရး။ (သေျပသီးမွည့္အရသာက ခ်ိဳေအး၍၊ မဆိုသေလာက္ဖန္ပါတယ္္)

(၁) သေျပသီးမွည့္ထဲရွိ သဘာ၀ဓာတ္တိုးဆန္ ့က်င္ပစၥည္းမ်ား နဲ ့ anthocyanin ဓာတ္တို ့က ရင္သားကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးနိုင္တဲ့အျပင္၊ ရင္သားကင္ဆာေ၀ဒနာသည္မ်ား စားသံုးေပးျခင္းျဖင့္ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား ဆက္လက္ျပန္ ့မပြားနိုင္ ေအာင္ သေျပသီးမွည့္ေတြက ဟန္ ့တားေပးႏိုင္ေၾကာင္း ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က အိႏိၵယႏိုင္ငံ၏ Journal of Physiology and Pharmacology(ေခၚ)ေဆးပညာဂ်ာနယ္မွာ အက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးပါဘူး။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိ University of Rhode Island(ေခၚ)ေဆး၀ါးတကၠသိုလ္မွာ သေျပသီးမွည့္ေတြကို ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ ခဲ့ရာ၊ ရင္သားကင္ဆာျဖစ္မလာေအာင္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ေပးနိုင္တယ္လို ့ အေျဖထြက္ရွိခဲ့ပါတယ္။ (၂) ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ က အိႏိၵႏိုင္ငံမွာ သေျပသီးမွည့္ျဖင့္ ၾကြက္မ်ားကိုေဆးသုေတသနျပဳခဲ့ရာ၊ ေသြးထဲရွိဂလူးကို ့စ္ပမာဏကို က်ေစရံု မွ်မက၊ အစာ အိမ္အက္ဆစ္အထြက္မ်ားျခင္းတို ့ကိုပါ ကာကြယ္ေပးနိုင္တယ္လို ့အိႏိၵယေဆးဂ်ာနယ္မ်ားမွာ မွတ္တမ္းတင္ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ (၃) အစာမေက် ရင္ျပည့္ျခင္းအတြက္ သေျပသီးကို ဆားအနည္းငယ္တို ့၍စားေပးပါ။ (၄) သေျပသီးမွည့္မ်ားဟာ ခႏၶာကို္ယ္အ တြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေနတဲ့ အင္ဆူလင္ထုတ္ေပးႏိုင္ေသာ ပန္ကရိယကို အားေကာင္းေစပါတယ္။ အဲဒီလို ပန္ကရိယကို က်န္း မာေစနိုင္တာေၾကာင့္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါကို သက္သာေစနိုင္တဲ့အတြက္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၀ဒနာ သည္မ်ား သေျပသီးမွည့္ကို မၾကာခဏ စားသံုးေပးသင့္ပါတယ္။ (၅) လိပ္ေခါင္းေသြးယိုစီးသူမ်ားအေနျဖင့္ နံက္ေစာေစာ သေျပသီးမွည့္ကို ပ်ားရည္ျဖင့္စားေပးျခင္းျဖင့္ လြန္စြာ ေဆးစြမ္းထက္ေစပါတယ္္။ (၆) သေျပသီးထဲရွိ အင္ဇိုင္းဓာတ္မ်ားက အသည္းကိုက်န္းမာေစျပီး၊ အသည္းၾကီးျခင္းမွ လည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ (၇) ဦးေရျပားႏွင့္ အေရျပားယားနာမႈိစြဲျခင္းတို ့အတြက္ သေျပသီးသတၱဳရည္ကို ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာ လိမ္းေပးပါ။ (၈) သေျပသီးရဲ ့သဘာ၀ခ်ိဳေအးဓာတ္က လည္ေခ်ာင္းနာျခင္းကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။ (၉) ၀မ္းဗိုက္ အတြင္းထဲသို ့ မေတာ္တဆ ဆံပင္/ဆံစမ်ား နဲ ့သံမႈံ/သံစမ်ား၀င္သြားတဲ့အခါ၊ သေျပသီးစားေပးျခင္းျဖင့္ ၄င္းတို ့ကို သူ ့အလိုလို ေက်ပ်က္သြားေစေၾကာင္း ျမန္မာ့ေဆးက်မ္းမ်ားမွာ ညႊန္းဆိုထားပါတယ္္။ (၁၀) သေျပသီးမွည့္သတၱဳရည္ကို အ၀တ္ျဖင့္စစ္၍ ပုလင္းတြင္ထည့္ျပီး ၅-ရက္ခန္ ့ ၾကာတဲ့အခါမွာ အခ်ဥ္ေပါက္လာပါတယ္။ ၄င္းကို သေျပသီးပုန္းရည္လို ့ေခၚပါတယ္။ ထိုသေျပ သီးပုန္းရည္ကို ေလထိ္ုးေလေအာင့္၊ သရက္ရြက္ၾကီးျခင္း ႏွင့္ ကာလ၀မ္း ေရာဂါတို ့အတြက္ ေသာက္သံုးေပးနိုင္ပါတယ္။ (၁၁) သေျပသီးမွည့္ ၅-လံုး ကို နံက္တိုင္း ၁၅-ရက္တိတိ စားေပးရင္း၊ သေျပပင္စည္ အေခါက္မႈန္႕တစ္က်ပ္သားကို ေန႔စဥ္ ေရေအးျဖင့္ ေသာက္ေပးပါ။ အဲဒီလို အသီးေရာ၊ ပင္စည္အေခါက္မႈန္ ့တို ့ကိုပါ ေန ့စဥ္တြဲစာေပးျခင္းျဖင့္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါကို အျမစ္ျပတ္ ေပ်ာက္ ကင္းေစနိုင္ပါတယ္။

သေျပသီးအေစ့ ႏွင့္က်မၼာေရး။ (သေျပသီးအေစ့က အတန္ငယ္ခ်ိဳဖန္ေသာအရသာရွိပါတယ္္။ သေျပတစ္ပင္လံုး၏ ေဆးဘက္ အ၀င္ဆံုး အစိပ္အပိုင္းဟာ သေျပသီးအေစ့ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ့ေဆးက်မ္းမ်ားတြင္သာမက၊ အေရွ ့ေတာင္အာရွေဆးက်မ္းမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ သိပၸံေဆးသု ေတသီမ်ားက အၾကံျပဳထားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သေျပသီးစားတဲ့အခါတိုင္း အေစ့ကိုပါ ၀ါးစားသင့္ ပါတယ္)

(၁) ၀မ္းပ်က္၊ ၀မ္းသြားျခင္း၊ မီးယပ္၀မ္း၊ ေသြး၀မ္းစတဲ့ ၀မ္းေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးအတြက္ သေျပသီးအေစ့၊ သရက္ေစ့၊ ၾကစုသီးတို႕ကို ဆတူေရာေလွာ္၍ အမႈန္ ့ၾကိတ္ေခ်ကာ တစ္ေန ့ ၂-ၾကိမ္ေသာက္ေပးပါ။ (၂) ေသြး၀မ္းသြားျခင္းအတြက္ သေျပသီးအေစ့ ေျခာက္ မႈန္႔နွင့္ သၾကားဆတူေရာ၍ တစ္ေန ့ ၂-ၾကိမ္ေသာက္ေပးပါ။ (၃) အေရျပားေပၚရွိထိခိုက္ဒဏ္ရာမ်ားႏွင့္ ခြဲစိပ္နာမ်ားေတာ္ေတာ္ ႏွင့္ မက်က္ပါက သေျပသီးအေစ့ကို ေရျဖင့္ၾကိတ္၍လိမ္းေပးပါ။ (၄) သေျပသီးအေစ့ေျခာက္ကို အမႈန္႔ျပဳကာ၊ ေရက်က္ေအးျဖင့္ ေန ့စဥ္ေသာက္ေပးျခင္းျဖင့္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါကို ဒိဌေပ်ာက္ကင္းေစ ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္ အာခံတြင္းေျခာက္ ၍ေရငတ္ျခင္း မွလည္း သက္သာလာေစပါတယ္။ (၅) သေျပေစ့ေျခာက္မႈန္ ့ ကို တစ္ေန ့ ၂-ၾကိမ္က် ၂-ဂရမ္စီ ေသာက္ေပးျခင္းျဖင့္ ကိုလက္စ ထေရာ နဲ ့အဆီမ်ားကို က်ေစပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာေဆးသုေတသီမ်ားကလည္း သေျပသီးေစ့ဟာ ကိုလက္စထေရာ က်ေစတဲ့ အျခားပဋိဇီ၀ေဆးမ်ားႏွင့္အျပိဳင္ အစြမ္းထက္ျမက္လွေၾကာင္း အၾကံျပဳထားၾကပါတယ္္။ (၆) ဆီးလြန္ေရာဂါ၊ အစာအိမ္အက္ဆစ္ စိမ့္ ထြက္လြန္၍ အစာအိမ္လမ္းေၾကာင္းျပည္တည္နာမ်ားအတြက္ သေျပသီးအေစ့ ေျခာက္မႈန္ ့ကို တရုပ္တိုင္းရင္းေဆးမ်ားမွာ အသံုးျပဳေလ့ရွိပါတယ္္။

သေျပပင္အရြက္ ႏွင့္ က်မၼာေရး။ (သေျပရြက္၏ အရသာဓာတ္က ေအးျမေစပါတယ္)
(၁) အပူေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ လ်ွာနဲ ့လည္ေခ်ာင္းကဲြျခင္းတို ့အတြက္ အေျပရြက္နုလတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ကို ေရနဲ ့ေရာၾကိတ္ျပီး အာ ခံတြင္းထဲ ငံုထားေပးပါ။ (၂) ျမင္းသရိုက္နာမ်ားအတြက္ သေျပရြက္ႏုသတၱဳရည္ကို ႏြားႏိုုု ့ေရာ၍့ ၇-ရက္ဆက္တိုက္ ေသာက္သံုး ေပးပါ။ (၃) ကင္းကိုက္ခံရတဲ့အခါ၊ သေျပရြက္သတၱဳရည္လိမ္းေပးျခင္းျဖင့္ ကင္းဆိပ္က်ေစပါတယ္။ (၄) မွက္-ျခင္မ်ားကိုက္ျခင္းမွ ၾကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့အေနျဖင့္ သေျပရြက္ကိုကိ်တ္ေျခ၍ ရလာတဲ့သတၱဳရည္ကို္ ေျခ-လက္မ်ားမွာ လိမ္းက်ံေပးပါ။ (၅) အိႏိၵႏိုင္ငံ ေဆးက်မ္းမ်ားမွာ အသည္းအားေဆးအျဖစ္ သေျပရြက္ျပဳတ္ရည္ကို တိုက္ေကြ်းေလ့ရွိပါတယ္။

သေျပပင္စည္အေခါက္ ႏွင့္ က်မၼာေရး။ (သေျပေခါက္အရသာက ဖန္ခ်ိဳသည့္အတြက္ ႏႈတ္ျ မိန္ေစ ပါတယ္)
(၁) ဆီးခ်ိဳေရာဂါသည္မ်ားအတြက္ ပင္စည္အတြင္းသားေခါက္ကို မီးျမွိဳက္ျပာခ်၍ နံက္-ေန ့-ည အစာစားျပီးတိုင္း ေရျဖင့္ေသာက္ ပါ။ (၂) သေျပေခါက္ကိုျပဳတ္၍ ငံုေဆးအျဖစ္ငံုေပးျခင္းျဖင့္ ခံတြင္းထဲရွိ အပူဖု-အပူနာမ်ားေပ်ာက္ကင္းကာ သြားမ်ားပါခိုင္မာလာ ပါလိမ့္မယ္။ (၃) အပူလြန္၍ေဖာက္ျပန္ျခင္း ႏွင့္ မီးယပ္ျဖဴဆင္းျခင္းတို ့အတြက္ သေျပေခါက္ကို ၃-ခြက္ ၂-ခြက္တင္ၾကိဳ၍ ေထာ ပတ္၊ ပ်ားရည္၊ သၾကားေရာကာ တစ္ေန ့ ၂-ၾကိမ္ေသာက္ပါ။ (၄) သေျပေခါက္ကို ႏြားႏို ့ႏွင့္ေရာျပဳတ္၍ တစ္ေန ့၂-ၾကိမ္ ေသာက္ျပီးတိုင္း ေထာပတ္စားေပးပါ။ သည္းေျခေဖာက္ျပန္ေသာေ ရာဂါအတြက္ အေကာင္းဆံုးေဆးျဖစ္ပါတယ္္။

သတိျပဳရန္။

(က) သေျပသီးမွည့္ကို ၾကိဳက္တိုင္းအလြန္အကြ်ံမစားပါႏွင့္ ခြ်ဲသလိပ္ထ၍ ေလခ်ဳပ္ေစပါတယ္။ (ခ) ကုိယ္၀န္ေဆာင္သည္မ်ား မစားသင့္ပါဘူး။ ဓာတ္မတည့္၍ ကိုယ္၀န္ပ်က္က်ေစတတ္လို ့ပါ။ (ဂ) သေျပသီးစားျပီး အီလည္လည္ခံစားရတဲ့အခါ၊ ဂ်င္းစား ေပးပါ။ (ဃ) အမွည့္လြန္အသီးမ်ားစားမိပါက အစာအိမ္အခ်ဥ္ေပါက္ေစတတ္ပါတယ္။ အခ်ဥ္ေပါက္တဲ့အခါ၊ ဇီယာမႈန္ ့ကို ဆား ပုတ္ႏွင့္ ေရာေလွာ္၍ေသာက္ေပးပါ။ (င) သေျပသီး နွင့္ ပီေလာပီနံ တို ့ကို တြဲမစားသင့္ပါဘူး အဆိပ္ျဖစ္ေစပါတယ္။ (စ) မၾကာ ခဏ အစာမေက်၀မ္းေၾကာတင္းသူမ်ားအဖို ့ သေျပရြက္ႏွင့္ (လံုး၀)မတည့္ပါဘူး။

(ေဆာင္းပါးရွင္…ေပါက္ေပါက္…ေရးသားမွ်ေ၀သည္)

စပ်စ္သီးမွ ကုသေပးေသာ ေရာဂါမ်ား

စပ်စ္သီးမွာ ေရဓာတ္က ၇၀ မွ ၈၀ ရာခိုင္ႏွုန္း၊ သၾကားဓာတ္ ၁၅ မွ ၃၀ ရာခိုင္ႏွုန္း အထိ ပါဝင္ ပါတယ္။ သူ႔မွာ က်န္းမာေရး အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။

၁။ ပန္းနာ ေပ်ာက္ကင္းေစျခင္း

ပန္းနာရင္ၾကပ္နဲ႔ လည္ေခ်ာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေရာဂါမ်ား ကို ေပ်ာက္ကင္း ေစ ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စပ်စ္သီးေျခာက္ စားသံုးျခင္းက မ်ားက ပန္းနာကို ပိုေပ်ာက္ကင္းဖို႔ ထိေရာက္ ပါတယ္။

၂။ ဝမ္းခ်ဳပ္ ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းေစျခင္း

စပ်စ္သီးမွာ Cellulose, organic acid နဲ႔ သၾကားတို႔ ပါဝင္ျပီး ယင္းဓာတ္မ်ားက ဝမ္းႏွုတ္ေဆး သဖြယ္ လုပ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စပ်စ္သီး စားရင္ ဝမ္းေပ်ာ့ျပီး ဘယ္လိုေၾကာင့္ပဲ ဝမ္းခ်ဳပ္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္ ဝမ္းပံုမွန္ သြားေစပါတယ္။

၃။ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ ေဝဒနာ ကို ကုသျခင္း

ေခါင္းတစ္ျခမ္း ကိုက္တတ္တဲ့ သူမ်ားအေနနဲ႔ မနက္တိုင္း စပ်စ္သီး ေဖ်ာ္ရည္ မွီဝဲဖို႔ တုိက္တြန္း ထားပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ေရနည္းနည္းနဲ႔ ေဖ်ာ္တဲ့ စပ်စ္သီး ေဖ်ာ္ရည္ ျဖစ္ရမွာ ျဖစ္ျပီး ဦးေႏွာက္ကို လန္းဆန္း ေစပါတယ္။ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ ေဝဒနာကို စပ်စ္သီး ေဖ်ာ္ရည္ ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္း ေစပါတယ္။

၄။ ႏွလံုးႏွင့္ ဆက္စပ္ေရာဂါကို ကာကြယ္ျခင္း

ႏွလံုးနဲ႔ ဆက္စပ္ေရာဂါအားလံုးကို တားဆီး ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ ေသြးထဲကို ႏိုက္ထရစ္ အက္ဆစ္ ဓာတ္တိုး ေစတာေၾကင့္ ေသြးလည္ပတ္မွု အားေကာင္းျပီး ေသြးခဲမွု မျဖစ္ေအာင္ တားဆီး ကာကြယ္ ေပးပါတယ္။ သဘာဝ antioxidant လည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ LDL ကိုလက္စထေရာ level ကို ေလ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးလမ္းေၾကာင္း ပိတ္ျခင္းကို လံုးဝ မျဖစ္ေစပါဘူး။ ႏွလံုးေရာဂါ ရွိသူမ်ားအေနနဲ႔လည္း စပစ္သီး ပံုမွန္ မွီဝဲ စားသံုးျခင္းျဖင့္ ေဝဒနာကို သက္သာေစပါတယ္။

၅။ အစာမေၾက ေဝဒနာ ေပ်ာက္ကင္းေစျခင္း

အစာမေၾက၊ ရင္ျပည့္၊ ရင္ကယ္ ေရာဂါ ေဝဒနာ မွန္သမွ်ကို ေပ်ာက္ကင္းေစ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစာစားျပီးတဲ့ အခါ မွီဝဲ စားသံုးသင့္တဲ့ အသီး တစ္မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အထက္ ေဖာ္ျပပါ ေရာဂါ ေဝဒနာမ်ားကို သက္သာ၊ ေပ်ာက္ကင္း၊ ကုသ ေပးတဲ့ အျပင္ စပစ္သီးမွာ အျခားေသာ က်န္းမာေရး အက်ိဳး ေက်းဇူး မ်ားစြာ ရွိေန ေသးေၾကာင္း သိရပါတယ္။

Ref: medic-facts
Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth

သေဘၤာပြင့္အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

ကင္ဆာကို ကာကြယ္ျခင္း
ေဖာေရာင္ျခင္းႏွင့္ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစေသာ tumor cell မ်ား စတင္ျဖစ္ေပၚခ်ိန္ ေရာင္ရမ္းမႈႏွင့္ ႀကီးမားလာေစေသာ ႏႈန္းကို ေလ်ာ့ခ် ေပးသည္။

Ulcer မ်ားကို ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္ ျခင္း
ျမင့္မားေသာ အင္တီေအာက္ ဆီးဒင့္မ်ား ပါ၀င္သျဖင့္ ၀မ္းဗိုက္ အတြင္း ေရာင္ရမ္းမႈမ်ားအတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္ၿပီး lipids cholestrol မ်ား စတင္ျဖစ္ေပၚျခင္းကို ကာကြယ္ ေပးသည္။

အစာေခ်ႏုိင္ျခင္း
အျခားအသီးမ်ားတြင္ထက္ enzyme papain ပိုမိုပါ၀င္သည့္ အတြက္ အစာေၾကေစၿပီး ၀မ္းခ်ဳပ္ ျခင္းကို ကာကြယ္ေပးသည္။

အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ၾကြယ္၀ျခင္း
ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွ ဓာတ္တိုး ဆန္႔က်င္မႈမ်ားကို တိုက္ထုတ္ႏိုင္ သည့္ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ အမ်ိဳး မ်ိဳးပါ၀င္သည္။ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ျခင္းမွ Oxidative ပ်က္စီးမႈမ်ားသည္ ကင္ဆာ၊ အိုမင္းရင့္ေရာ္လြယ္မႈ အျပင္ ေသြးေၾကာမွ်င္မ်ား ျပႆနာ ကိုပါျဖစ္ေစသည္။

ခံတြင္းလိုက္ျခင္း
သေဘၤာပြင့္၏ အရသာသည္ အနည္းငယ္ သက္သေယာင္႐ွိေသာ္ လည္း လွ်ာခံတြင္းကို မိန္ေစသည္။ ထမင္းႏွင့္ ေရာစားလွ်င္ သက္ေသာ အရသာေလ်ာ့ပါး သြားေစသည္။

အေရျပားျပႆနာမ်ား
သေဘၤာပြင့္ကို အေျခာက္ခံ၍ ေထာင္းၿပီး အုန္းဆီႏွင့္ ေရာပါ။ ျပဳတ္၍လည္း လိမ္းႏိုင္သည္။ ယင္းဆီက ၀ဲမ်ား၊ ႏွင္းခူ၊ Pruritis ယားယံျခင္း၊ အေရျပားပိုး၀င္ ယားယံ ျခင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေပ်ာက္ကင္းေစ သည္။

ခႏၶာကိုယ္၀ိတ္ခ်ရန္
သေဘၤာပြင့္တြင္ ဗီတာမင္ A,B,C တို႔ပါ၀င္ၿပီး ပံုမွန္စားေပး ျခင္းျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္၀ိတ္ကို ထိန္းထား ႏိုင္သည္။

Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

ဂီတကေန သာယာမႈမခံစားတတ္ၾကသူမ်ား

ကမၻာ့လူဦးေရရဲ႕ ၃% ကေန ၅% က ဂီတကေန သာယာမႈကို မခံစားႏိုင္ၾကတဲ့သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဘာစီလိုနာတကၠသိုလ္၊ မြန္႔ရီယဲလ္ ဦးေႏွာက္အာ႐ံုေၾကာ အင္စတီက်ဳနဲ႔ မတ္ေဂးလ္တကၠသိုလ္တို႔မွ သုေတသီ ေတြ ပူးေပါင္းၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ သုေတသနအသစ္တစ္ခုအရ ယင္း ကဲ့သို႔ ဂီတကေနသာယာမႈကို မခံစား တတ္ၾကတဲ့သူေတြမွာ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အသံကိုလက္ခံတဲ့ Cortical အပိုင္းနဲ႔ ၾကားရတဲ့အသံ ေပၚမူတည္ ၿပီး တုန္႔ျပန္ေပးႏိုင္တဲSubcortical အပိုင္းၾကား လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ဆက္သြယ္မႈ ေလ်ာ့နည္းေနတာကို ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

 ဂီတကေန သာယာ မႈကိုမခံစားႏိုင္တဲ့ အေျခအေနကို နားလည္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ သုေတသီ ေတြက ပါ၀င္သူေတြကို ၎င္းတို႔ရဲ႕ ဂီတအေပၚ တုန္႔ျပန္ႏိုင္စြမ္းကို အေျချပဳၿပီး အဖြဲ႕ (၃) ဖြဲ႕ခြဲခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ၎င္းတို႔ကို ဦးေႏွာက္ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္႐ြက္ေနပံုကို တိုက္ ႐ိုက္ေဖာ္ျပေပးႏိုင္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ သံလိုက္ပံုရိပ္ေဖာ္စက္ f MRI ထဲ ထည့္ၿပီးေနာက္ ဂီတကို နားေထာင္ ေစပါတယ္။

 ဦးေႏွာက္ရဲ႕ အျခား ေပ်ာ္႐ႊင္ဖြယ္ ၀မ္းနည္းဖြယ္ကိစၥေတြ မွာ တုန္႔ျပန္ပံုနဲ႔ ဂီတကိုတုန္႔ျပန္ပံု ကြဲျပားမႈ ႐ွိမ႐ွိ သိရဖို႔ အတြက္ ကိစၥေတြမွာ ေလာင္းကစား လုပ္စဥ္ ဦးေႏွာက္တုန္႔ျပန္ပံုကိုလည္း မွတ္ တမ္းတင္ထားပါတယ္။ ရလဒ္ေတြ အရ ဂီတကေန သာယာမႈကို မခံစား ႏိုင္တဲ့သူေတြမွာ Subcortical အပိုင္း မွာ႐ွိတဲ့ Accumben နယူကလိယရဲ႕ တုန္႔ျပန္မႈ အားနည္းေနတာကို ေတြ႕ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗခခကာဘနည နယူကလိယက ေလာင္းကစားလုပ္တဲ့ အခါ အႏိုင္ရရာမွာေတာ့ ေကာင္း ေကာင္းတုန္႔ျပန္တာကို ေတြ႕ရပါ တယ္။ အျပန္အလွန္အားျဖင့္ ဂီတကို ကြၽမ္းကြၽမ္းက်င္က်င္ အာ႐ံုခံစား ႏုိင္တဲ့သူေတြမွာေတာ့ ယင္း Cortical နဲ႔ ွSubcortical အပိုင္းၾကား ဆယ္သြယ္မႈက ပိုေကာင္းတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။


ဒါေၾကာင့္ လူတစ္ဦးတိုင္းစီ အတြက္ သီးျခားလႈံ႔ေဆာ္မႈေတြအေပၚ သီးျခား တုန္႔ျပန္မႈလမ္းေၾကာင္းေတြ ႐ွိတယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္စြဲလို႔ ရပါ တယ္။ ဦးေႏွာက္တြင္း ဆက္သြယ္မႈ ေလ်ာ့က်လာျခင္းက အျခားေသာ အေတြ႕အႀကံဳကတဆင့္ ပညာယူ ႏိုင္စြမ္းရည္ နိမ့္က်ေနတဲ့ အေျခအေန ေတြရဲ႕ တရားခံလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေအာက္တစ္ဇင္ ေ၀ဒနာခံစားေနရတဲ့ ကေလးေတြမွာ လူေတြရဲ႕အသံကို အ႐ွိအတိုင္း မၾကားႏိုင္၊ သာယာမႈကို မခံစားရႏိုင္ ျခင္းက ဦးေႏွာက္ရဲ႕ bilateral posterior superior temporal sulcus အပိုင္းနဲ႔ Accumbens နယူကလိယ ၾကားဆက္သြယ္မႈ ေလ်ာ့က်ေနတဲ့အတြက္ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာ ႐ွင္းျပႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ယခု ေတြ႕႐ွိခ်က္ကတဆင့္ လူတစ္ဦး ်င္း စီရဲ႕ ဦးေႏွာက္က သာယာမႈအေပၚ တုန္႔ျပန္သည့္စနစ္ ကြဲျပားပံုကို နားလည္ရန္ ကူညီႏိုင္႐ံုသာမက သာယာမႈအေပၚ တုန္႔ျပန္သည့္စနစ္ အေပၚ အေျခခံၿပီး ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့ စိတ္က်ေ၀ဒနာ၊ စြဲလန္းမႈျပႆနာေတြကို ကုသႏိုင္ဖို႔ ကုထံုးသစ္ေတြ ေပၚလာရန္အတြက္ လည္း ကူညီေပးႏိုင္မယ္လို႔ သိရပါ တယ္။

Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

စိတ္က်န္းမာေရးႏွင့္မွတ္ဥာဏ္ပါပုိမုိေကာင္းေစသည့္ ႀကက္ဥ

အလြယ္တစ္ကူဝယ္ယူစားသုံးသင့္သည့္ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အစားအေသာက္တြင္ ႀကက္ဥပါဝင္ပါသည္ ။ ႀကက္ဥကုိ လူမမာမ်ား ၊ အားအင္ကုန္ခန္းေနသည့္ လူမ်ား ႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားပါ မက်န္ ႀကက္ဥကုိ ပုံမွန္စားသုံးသင့္ပါသည္ ။ႀကက္ဥကုိ စားသုံးၿခင္းေႀကာင့္ ေမ့ေလ်ာ့ေပ်ာက္ဆုံးေနေသာမွတ္ဥာဏ္မ်ားကုိပင္ ၿပန္လည္မွတ္မိလာႏုိင္ပါသည္ ။ စားသုံးၿခင္းေႀကာင့္ လူ ့၏မွတ္ဥာဏ္စနစ္ကုိ ပုိမုိအားေကာင္းေစပါသည္ ။

ႀကက္ဥတြင္းပါဝင္ေသာဓာတ္မ်ားေႀကာင့္ လူ ့ဦးေနွာက္အသိဥာဏ္ပုိင္းကုိ တုိးတက္ေစႏုိင္ပါသည္ ။ တစ္ေန ့လွ်င္ ႀကက္ဥကုိ တစ္လုံး သုိ ့မဟုတ္ ႏွစ္လုံး အနည္းဆုံး စားသုံးသင့္ပါသည္ ။

ႀကက္ဥစားသုံးၿခင္းေႀကာင့္ မွတ္ဥာဏ္အပိုင္းကုိ ပုိမုိအားေကာင္းေစၿခင္းေႀကာင့္ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ စိတ္က်န္းမာေရးကုိလည္း အေထာက္အကူၿပဳ ့ ပုိမုိအားေကာင္းေစပါသည္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

HIV Acute infection ခ်က္ခ်င္းျဖစ္လာေသာ ကူးစက္ေရာဂါ

၁။ အသက္ ၂၃ က်ား။ ဆရာ က်န္ခဲ့တဲ့ရက္ကလည္း ဆရာဆီ STI နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စာေရးေမးခဲ့ပါတယ္။ လြန္ခဲ့ေသာ ၃ပတ္ခန္႔ က အကာအကြယ္နဲ႔ ႕႕႕ ဆက္ဆံခဲ့ပါတယ္ဆရာ။ တပတ္ခန္႔ၾကာေတာ့ ဆီးသြားရတာ အဆင္မေျပလုိ႔ ကာလသားေရာဂါတုိက္ဖ်က္ေရးဌာနက က်ေနာ္ကုိ gonorrhea ျဖစ္ေနလုိ႔ Antibiotic ေပးခဲ့ပါတယ္။ Gonorrhea က သက္သာပါတယ္ဆရာ။ ယေန႔ က်ေနာ့္လက္ေမာင္းႏွင့္ လက္မွာ အနီျပင္ေလးေတြ ထြက္လာတယ္ဆရာ။ ပုံပါထည့္ေပးထားပါတယ္။ HIV rash ျဖစ္ႏုိင္လားဆရာ။ က်ေနာ့္ကုိ ေျဖ ၾကားေပးပါ

၂။ မဂၤလာပါဆရာ။ သမီးနာမည္ ႕႕႕႕႕ ပါ။ အသက္က 23 ပါ။ HIV ပိုးက လိင္ဆက္ဆံတာကတဆင့္ ကူးစက္တာကို အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာရင္ေရာဂါ လကၡဏာျပပါသလဲဆရာ။ ေရာဂါလကၡဏာေတြက ဘယ္လိုပါလဲဆရာ။

HIV ဟာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကိုေျပာတာျဖစ္တယ္။ AIDS ဟာ အဲဒီပိုးေၾကာင့္ျဖစ္လာတဲ့ ေရာဂါအစုအေဝးကို ဆိုလိုတယ္။ HIV ပိုးက ေသြး-အရည္ထဲမွာ ရွိေနေပမဲ့ ဘာမွမျဖစ္ေသးဘဲ ေနေသးတယ္။ ခုခံအားက်ဆင္းလာမွသာ HIV Opportunistic infections အခြင့္ေကာင္းယူျပီး ကူးစက္လာတဲ့ ေရာဂါေတြဝင္လာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေရာက္မွ ခံစားရတာျဖစ္မယ္။ ဝင္လာတဲ့ေရာဂါအရ ေရာဂါလကၡဏာ ျဖစ္မယ္။ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္မတူႏိုင္ဘူး။

ခ်က္ခ်င္းျဖစ္လာတဲ့ HIV ကူးစက္ျခင္း
Human immunodeficiency virus (HIV) ဗိုင္းရပ္စ္ပိုက လူ႔ကိုယ္ထဲကို တနည္းနည္းနဲ႔ ဝင္လာရင္ ျဖစ္ေစတယ္။
၁။ လိင္ဆက္ဆံရာကေနဝင္တာ၊
၂။ ပိုးပါေနတဲ့ေသြးက ကိုယ္ထဲကို တနည္းနည္းနဲ႔ဝင္တာ၊
၃။ ပိုးပါေနတဲ့ ေဆးထိုးပိုက္နဲ႔ ေဆးထိုးအပ္ကို သံုးတာ၊
၄။ ပိုးရွိေနတဲ့ မိခင္ကေန သူေမြးလာမဲ့ကေလးကိုကူးစက္တာ၊
၅။ ပိုးရွိေနတဲ့ မိခင္ကေန သူ႔ကေလးကို ႏို႔တိုက္တာ (ရွားတယ္)။

ပိုးဝင္ခံထားရသူကို ေသြးစစ္ရင္ HIV antibodies (အင္တီေဘာ္ဒီ) ဆိုတာ ရွိေနတာ ျပမယ္။ ေသြးစစ္တာက အေပါင္းလကၡဏာ ျပေနေပမဲ့ လူက ေရာဂါလကၡဏာ ျပခ်င္မွ ျပတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါမ်ိဳးကို HIV seroconversion လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ဒါမ်ိဳးဟာ ပိုးဝင္အျပီး ၃ လအၾကာမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ တႏွစ္အထိေနတာလဲ ရွိတတ္တယ္။

Acute Retroviral Syndrome (ARS) လို႔လဲ ေခၚေသးတယ္။ တုပ္ေကြးလိုခံစားရသူေပါင္း ၅ဝ% ကေန ၉ဝ% ရွိတယ္။ ေစာေစာပိုင္း ပိုးဝင္ခံရတဲ့ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ခံစားရျပီးတဲ့ေနာက္ ၁ဝ ႏွစ္ေလာက္ၾကာတဲ့အထိ ဘာမွ မခံစားရဘဲေနႏိုင္တယ္။ ဒီအဆင့္မ်ိဳးကို Asymptomatic HIV infection လို႔ ေခၚတယ္။ တကယ့္ေရာဂါျဖစ္တဲ့ (AIDS) ကို တခါတည္းတန္းျဖစ္မသြားေသးဘူး။ ေနာက္ဆိုရင္ေတာ့ လူအမ်ားစုၾကီးက တကယ့္ေရာဂါဆိုတာ ျဖစ္လာမယ္။ လူတိုင္း ျဖစ္မယ္လို႔ ကံေသကမၼေျပာဘို႔ရာ အေထာက္အထား မျပည့္စံုေသးဘူး။ ပိုးကေန လူရဲ႕ ခုခံအားစနစ္ကို ဖ်က္ဆီးလိမ့္မယ္။ ပိုးဝင္ခံရျပီးေနာက္ ၂-၄ ပါတ္အၾကာမွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ခံစားရႏိုင္တယ္။

Acute HIV infection Symptoms ေရာဂါလကၡဏာေတြ -
Flu တုပ္ေကြး၊ Kissing disease အနမ္းေရာဂါလို႔လဲေခၚတဲ့ Glandular fever (ဂလင္က်ဴလာ-ဖီဗာ) စတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ေရာဂါနဲ႔ အေတာ္ဆင္တူတယ္။ ခံစားရတာက အမ်ားဆံုး ၄ ပါတ္အထိသာ ၾကာမယ္။ ခံစားရတာေတြကလဲ နည္းနည္း-သင့္သင့္ကေန ဆိုးဝါးတာအထိ မတူတတ္ဘူး။ ေရးျပတာ အားလံုး လူတိုင္းမွာ မျဖစ္ပါ။ တျပိဳင္တည္းလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ တခ်ီထဲလို႔ ေျပာရင္ ပိုမွန္မယ္။

အစားပ်က္မယ္၊ အားယုတ္မယ္၊ ကိုယ္ပူမယ္၊ ေခါင္းကိုက္မယ္၊ မအီမသာျဖစ္မယ္၊ ၾကြက္သားေတြ နာ-ကိုက္မယ္၊ အေရျပားမွာ အနီျပင္ေလးေတြထြက္မယ္၊ လည္ေခ်ာင္းနာမယ္၊ တက္စိေတြေရာင္မယ္၊ ညပိုင္းေခြ်းထြက္မယ္။ လူနည္းနည္းမွာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်မယ္။ ဝမ္းေလွ်ာမယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္မယ္။ ႏွာေစး၊ ဆိုင္းနပ္စ္၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ႏွာေျခ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ပါးစပ္နဲ႔ အစာမ်ိဳျပြန္မွာ အနာျဖစ္မယ္။ မွက္ခရုလို မိႈပိုးဝင္မယ္။

Acute HIV infection Exams and Tests စစ္ေဆးနည္းေတြ -
• HIV ELISA/Western blot test စမ္းသပ္နည္းလုပ္ရင္ အႏုတ္လကၡဏာသာျပမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ မေရမရာသာျဖစ္ေနမယ္။ ၃ လေနရင္ေတာ့ အေပါင္းျဖစ္လာမယ္။
• HIV RNA test (viral load) ကေတာ့ အေပါင္းျပမယ္။
• Lower-than-normal CD4 ေသြးျဖဴဥ အေရအတြက္ နည္းေနရင္ေတာ့ ခုခံအားနည္းလာတာကို ဆိုလိုတယ္။ CD4 count က အခုအဆင့္ျဖစ္ျပီး ၁-၂ လဆိုရင္ ျပန္တက္လာမယ္။
• White blood cell differential ေသြးျဖဴဥေတြကိုစစ္ေဆးရင္ ပံုမွန္မဟုတ္ထာေတြပါေတြ႔လာမယ္။

Acute HIV infection Treatment ဘယ္လို ကုသမလဲ
လူနာကို ပညာေပးရမယ္။ ဒါမွ သူ႔ကိုေဆးကုေပးမဲ့သူေတြ၊ အကူအညီေပးမဲ့သူေတြနဲ႔ တြဲျပီး အေကာင္းဆံုး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်ႏိုင္လာေစမယ္။ ဒီလိုအဆင့္သာ ရွိေသးသူေတြကို Aggressive early treatment ေဆးေတြ ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ေပးမလား၊ မေပးေသးဘူးလား ဆိုတာကို ဆရာဝန္ေတြၾကားမွာ သေဘာတူတာ၊ မတူတာေတြ ရွိေနေသးတယ္။ ေဆးကို Antiretroviral ေဆးလို႔ ေခၚတယ္။ Standard antiretroviral therapy (ART) ေခၚတဲ့ ေဆးကုနည္းမွာ Antiretroviral (ARV) drugs အနည္းဆံုး ၃ မ်ိဳးပါတယ္။

ကူးစက္ေရာဂါ တခုခု ရွိေနသူေတြနဲ႔ ေဝးေဝး၊ ကင္းကင္းေနပါ။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ နိမ့္က်ေစမဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္၊ အေပါင္းအသင္းမ်ိဳးကို ေရွာင္ရွားပါ။ စိတ္ဖိအား ေလွ်ာ့ခ်နည္းလုပ္ပါ၊ အစာအာဟာရ ျပည့္ဝ မွ်တေအာင္စားေသာက္ပါ၊ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ၊ အလြန္အကြ်ံမျဖစ္ေစပါနဲ႔၊ လိင္ဆက္ဆံတဲ့ အခါတိုင္းမွာ (ကြန္ဒြမ္) အကာအကြယ္သံုးပါ၊ ကူးစက္ခံရကာစ အေစာပိုင္းလေတြမွာ သူမ်ားကို ပိုျပီး ကူးစက္ေစႏိုင္တယ္။ (ကြန္ဒြမ္) အရည္အေသြး ေကာင္းပါေစ၊ လိင္ဆက္ဆံေဖၚမ်ားသူနဲ႔ မဆက္ဆံပါနဲ႔၊ ကိုယ္တိုင္လဲ အေဖၚမ်ားတာ ေရွာင္ပါ။ မူးယစ္ေဆးထိုးတာ ေရွာင္ပါ။ ေသြးမလွဴပါနဲ႔။ သုက္ပိုး မလွဴပါနဲ႔၊ ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္း မလွဴပါနဲ႔။ ေဆးပံုမွန္စစ္ေနပါ။ ေဆးေသာက္ဘို႔ လိုလာခ်ိန္ကို ေစာေစာသိႏိုင္ေစမယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

Hypertension (1) ေသြးတိုးေရာဂါ (၁)

၁။ ဆရာမဂၤလာပါ။ က်ေနာ့္အသက္ ၃၇ က်ားပါ။ လြန္ခဲ႔တဲ႔၁၀နွစ္ေလာက္ထဲက ေသြးဖိအားဟာ ခ်ိန္တိုင္း ၁၃၀ ၉၀ အထက္မွာပါ။ ဒီလိုနဲ႔ေမ့ေမ့ေပ်ာက္ေပ်ာက္၁၀နွစ္ေလာက္ေသြးေပါင္မခ်ိန္ပဲေနလိုက္ပါတယ္။ လြန္ခဲ႔တဲ႔၂လေလာက္က မ်က္နွာေလးျပီးဇတ္ေႀကာထိုးေနလို႔ ေဆးခန္းေျပးေသြးေပါင္ခ်ိန္ေတာ့၁၆၀ ၁၁၀တဲ႔ဆရာ။ ေတာ္ေတာ္လန္႕သြားပါတယ္ ဆရာဝန္ေပးတဲ႔ေဆးေသာက္ပါတယ္။ losar 50 ပါ။ ေဆးေသာက္ရင္၁၄၀ ၁၀၀ေလာက္က်ျပီး ေဆးေဝးတာနဲ႔၁၆၀ ၁၁၀ နားျပန္ေရာက္ပါတယ္။ သတိထားမိတာက ေအာက္ေသြးဖိအားဟာ ေဆးေသာက္ထားခ်ိန္မွာေတာင္ ၁၀၀ အထက္မွာ ရွိေနတာပါ။ အဲ႔ဒါဘာကိုျပတာလဲဆရာ။ နွလံုးမေကာင္းတာလား ေသြးေႀကာနံရံေတြထူေနတာလား ရွင္းျပေပးပါဆရာ။ လက္ရွိေသြးေပါင္အရ ေဆးရံုတတ္ကုသဖို႔ လို မလို နဲ႔ ေရရည္အတြက္စြဲေသာက္သင့္တဲ႔ ေဆးညြန္ႀကားေပးပါ။ ေက်းဇူးအထူးပါ။ ဆရာမိသားစုက်န္းမာပါေစ

https://doctortintswe.blogspot.com/2017/08/blood-pressure.html
ကိုလက္စေထာ စစ္မွသာ ေသြးေၾကာက်ဥ္း ျဖစ္ႏိုင္ မျဖစ္ႏိုင္သိပါမယ္။

ေက်းဇူးပါဆရာ စိုးရိမ္ေသြးဖိအားအဆင့္ဆို ေဆးရံုတတ္သင့္ပါသလား။ 160 110 ဆိုတာစိုးရိမ္အဆင့္လားဆရာ။ ဆရာ့ဘေလာ့ကစာေတြဖတ္မရလို႔ပါ။ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၂နာရီက losar50 တလံုးေသာက္ျပီး အခုေသြးေပါင္ပါ

ဘေလာ့ကစာေတြဖတ္မရလို႔ပါဆိုတာကို ေန႔တိုင္းေန႔တိုင္းေျဖေနရတယ္။ အဲတာကို ကြ်န္ေတာ္က မတတ္ႏိုင္။ ဖတ္ရတဲ့အၾကိမ္ေပါင္း Total Pageviews လာေရာက္ဖတ္ရႈသူမ်ား 3,827,208 ၃ သန္းေက်ာ္တယ္။

၂။ ဆရာ႐ွင့္ ကြၽန္မအေမရဲ႕က်န္းမာေရးအတြက္ေမးခ်င္လို႔ပါ႐ွင့္။ ေမေမကအသက္ ၅၅ ႏွစ္။ အိမ္ေထာင္႐ွိ။ အိမ္ေထာင္သက္ ၃၃ ႏွစ္။ သမီး ၃ ေယာက္ အငယ္ဆံုးက ၂၄ ႏွစ္ပါ။ သားအိမ္မွာအက်ိတ္တည္လို႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ၇ ႏွစ္ကသားအိမ္ထုတ္ထားပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၇ ႏွစ္ေလာက္ကစၿပီးေသြးတိုး႐ွိမွန္းစသိတာပါ။ ဆရာဝန္ႀကီးက Amlodipine 5mg ေန႔စဥ္ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ အခုရက္ပိုင္းမွ ေဆးေသာက္ေပမယ့္ ေသြးက 180/120 အဲ့လိုေတြျဖစ္ေနပါတယ္႐ွင့္။ Tab Nafidipine 20 mg ေသာက္ေတာ့ Bp 130/85 ေလာက္ျဖစ္သြားပါတယ္။ ေသြးဖိအား အဆင္ေျပေပမယ့္ ေမာေမာေနၿပီး ေခါင္းတျခမ္း ကိုက္ေနလို႔ပါဆရာ။ ေျခလက္႐ုတ္တရက္အလွည့္အေျပာင္းမွာ အေၾကာကပ္သလို အေၾကာတင္သလိုမ်ဴိး ျဖစ္ေနပါတယ္ဆရာ။ ဘာေၾကာင္းျဖစ္တတ္ပါသလဲဆရာ။ စိုးရိမ္ရပါသလား႐ွင့္။ အရင္ကႏွလံုးေရာဂါေတာ့မ႐ွိပါဘူး႐ွင့္။ ေျဖဖို႔အဆင္ေျပရင္ေျဖၾကားေပးေစခ်င္ပါတယ္႐ွင့္။ ဆရာတို႔မိသားစုက်န္းမာခ်မ္းသာပါေစ။

၃။ ကြ်န္မ အသက္၂၆ ျပည့္သြားပါျပီ။ အိမ္ေထာင္ရွိ။ ဒီေန႔ေဆးခန္းမွာ OG နဲ႔ျပတာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္တာ အေပၚေသြး ၁၅၀။ ေအာက္ေသြး ၁၀၀ လို႔ေျပာပါတယ္။ OG က ေသြးတိုးလို႔ဟိုမုန္း ၁မ်ိဳးပါတဲ့လစဥ္တားေဆးပဲေပးလိုက္ပါတယ္။ ကြ်န္မအရင္က ေသြးမတိုးဖူးပါဆရာ။ ေသြးမတိုးေအာင္ ေဆးေသာက္လို႔ရမယ္ဆိုရင္ ဆရာေဆးလမ္းၫြန္ေပးပါ။ အခု ဟိုမုန္း ၁မ်ိဳးပါတဲ့ေဆးေသာက္ရင္ ရာသီမမွန္ျပီး ထိန္တတ္တယ္ လည္းေျပာလို႔ပါဆရာ။ အရင္ကတည္းက ကြ်န္မ ရာသီလာတာ နည္းပါတယ္။ ၁ရက္ခြဲ ၂ရက္သာ လာပါတယ္။ ဟိုမုန္း ၂မ်ိဳးေဆးပဲေသာက္ခ်င္လို႔ ဆရာ။ ေသြးတိုးက်ေအာင္ ေဆးေျပာျပေပးပါ လားဆရာ။ စာရွည္သြားလို႔ ခြင့္လႊတ္နားလည္ေပးပါ ရွင္။

တကမာၻလံုးမွာ ေသြးတိုးရွိေနသူေပါင္း ၁ ဘီလီယမ္ေလာက္ရွိႏိုင္တယ္။ ေသြးလႊတ္ေၾကာထဲမွာ ဖိအားေတြ မ်ားေနတာကို ေခၚပါတယ္။ ေသြးဖိအားအေျဖမွာ အထက္ဂဏန္းနဲ႔ ေအာက္ဂဏန္းဆိုျပီးရွိတယ္။ အထက္ဂဏန္းဆိုတာ ႏွလံုးက ေသြးေတြကို ညွစ္ထုတ္လိုက္ခ်ိန္မွာ ရွိေနတဲ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာထဲရွိတဲ့ ဖိအားျဖစ္ျပီး၊ ေအာက္ဂဏန္းကေတာ့ သာမန္အခ်ိန္မွာရွိေနတဲ့ ဖိအားျဖစ္တယ္။ ေသြးဖိအားကို ၅ မိနစ္ျခား ၂ ခါတိုင္းတာ ေကာင္းတယ္။

• ပံုမွန္ = အေပၚဂဏန္း ၁၂ဝ နဲ႔ေအာက္၊ ေအာက္ဂဏန္း ၈ဝ နဲ႔ေအာက္၊
• ေသြးတိုး ရွိခ်င္သလို အဆင့္ = အေပၚဂဏန္း ၁၂ဝ-၁၃၉၊ ေအာက္ဂဏန္း ၈ဝ-၈၉၊
• ေသြးတိုး အဆင့္ (၁) = အေပၚဂဏန္း ၁၄ဝ-၁၅၉ ေအာက္၊ ေအာက္ဂဏန္း ၉ဝ-၉၉၊
• ေသြးတိုး အဆင့္ (၂) = အေပၚဂဏန္း ၁၆ဝ နဲ႔အထက္၊ ေအာက္ဂဏန္း ၁ဝဝ နဲ႔အထက္။

ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ၉ဝ-၉၅% မွာ အေၾကာင္းရင္းတိတိက်က်မသိရဘဲျဖစ္တယ္။ Essential hypertension လို႔ ေခၚတယ္။ Secondary hypertension ေခၚ အမ်ိဳးအစားမွာေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ေသြးလႊတ္ေၾကာမၾကီးေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ အထက္မွာရွိတဲ့ အျဒီနယ္လ္ဂလင္းေရာဂါေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္။ အနာအကိုက္ေပ်ာက္ေဆးနဲ႔ စတီရြိဳက္ေဆးေတြ ေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ ၁ဝ% မွာလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ အအိပ္ပ်က္ရင္လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။

ဘာလကၡဏာမွမျပသူက ပိုမ်ားတယ္။ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းကိုက္္ မ်က္စိဝါး၊ အန္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေသြးထဲမွာ Creatinine မ်ားေနတာကို စမ္းေတြ႔ရမယ္။ ဆီးထဲမွာလဲ ပရိုတင္းပါေနႏိုင္တယ္။ အသက္ ၄ဝ-၇ဝ ႏွစ္ၾကား လူေတြ အထက္ေသြး ၂ဝ တိုးတိုင္း၊ ေအာက္ေသြး ၁ဝ တိုးတိုင္း ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါျဖစ္စရာ ၂ ဆ တိုးလာတယ္။

နာတာရွည္ေသြးတိုးျဖစ္လာရင္၊ ေသြးလႊတ္ေၾကာေလးေတြရဲ႕နံရံေတြ ထူျပီးမာလာမယ္၊ ႏွလံုးေသြးလႊတ္ေၾကာက်ဥ္းလို႔ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းပိတ္ႏိုင္တယ္၊ အဲလိုျဖစ္လို႔ ရင္ပတ္အလြန္နာတာကို Heart attack ရတယ္လို႔ေခၚတယ္။ အလုပ္ပိုလုပ္ရလို႔ ႏွလံုးၾကီးလာမယ္။ Diastolic dysfunction, CHF, Cardiac arrhythmias ႏွလံုးေရာဂါတခုခု ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ ၂၅% မွာ ECG နဲ႔ သိႏိုင္တဲ့ ႏွလံုးဘယ္ဘက္ေအာက္ခန္းၾကီးတာ ျဖစ္တတ္တယ္။ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာက်ဥ္း-ပိတ္-ေသြးယိုလို႔ ဦးေႏွာက္ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ေလျဖတ္တာကို Stroke ရတယ္လို႔ ေခၚတယ္။ ၈၅% က ေသြးလႊတ္ေၾကာေလးေတြ က်ဥ္းျပီးျဖစ္ရတယ္။ ၁၅%က ေသြးယိုလို႔ ျဖစ္ရတယ္။ မွတ္ဥာဏ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်က္စိထဲက အရုပ္ထင္တဲ့ေနရာ Retina သြားတဲ့ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ဝင္လာႏိုင္တယ္။ ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားေသြးမေလွ်ာက္လို႔ Gangrene အနာျဖစ္တတ္တယ္။

ဆရာဝန္ေတြက အေတာ္ညံ့ၾကတယ္။ ေပ်ာက္ေအာင္မလုပ္ႏိုင္ေသးပါ။ ေသြးတိုးရွိ-မရွိ ေစာေစာစီးစီးသိရင္ ေကာင္းတယ္။ ေနာက္ဆက္ေရာဂါေတြမျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ႏိုင္မယ္။ ေသြးက်ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ အလြန္ အေရးပါတာ အစားအစာ၊ ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ ေကာ္ဖီ၊ ဝတာေတြက ပိုဆိုးေစသည္။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရင္ သက္သာမယ္။

ေသြးက်ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး
၁။ Diuretics ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးအုပ္စု၊ Hydrochlorothiazide, Lasix, Torsemide, Triamterene, Hydrochlorothiazide, Metolazone
၂။ Beta-blockers (ဘီတာ-ဘေလာ့ကား) အုပ္စု၊ Atenolol, Propranolol, Metoprolol, Nadolol, Betaxolol, Acebutolol, Pindolol, Bisoprolol
၃။ ACE inhibitors (ေအစီအီး-အင္ဟဘစ္တာ) အုပ္စု၊ Enalapril, Captopril, Lisinopril, Benazepril, Quinapril, Perindopril, Ramipril, Trandolapril, Fosinopril, Moexipril
၄။ Angiotensin receptor blocker (ARB) (ေအအာရ္ဘီ) အုပ္စု၊ Losartan, Irbesartan, Valsartan, Candesartan, Olmesartan, Telmisartan, Eprosartan
၅။ Calcium channel blockers (CCBs) (စီစီဘီ) အုပ္စု၊ Amlodipine, Sustained release Nifedipine, Felodipine, Nisoldipine
၆။ Alpha-blockers (အာလ္ဖါ-ဘေလာ့ကား) အုပ္စု၊ Clonidine

ေသြးက်ေဆးတမ်ိဳးမကေရာေပးပါမယ္။ လိုလာရင္ အတိုးအေလွ်ာ့နဲ႔ ေဆးေျပာင္းေပးမယ္။ ႏွလံုးမေကာင္းရင္၊ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းရင္၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေနရင္၊ (ACE) inhibitors or (ARB) ေဆးေတြကို သံုးသင့္တယ္။ ႏွလံုးခုန္ျမန္ေနသူမ်ားေနသူေတြကို Beta-blockers ေဆးေတြကိုသံုးသင့္တယ္။ ကိုယ္ေရာင္ေနရင္ Diuretics ဆီးသြားေစတဲ့ ေဆးေတြပါေပးရမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေသြးဆိပ္တက္ေရာဂါ (PET) or Eclampsia ျဖစ္ေနရင္ Beta-blockers, Hydralazine, Labetalol, Alpha Methyldopa, Calcium Channel Blockers ေတြေပးႏိုင္တယ္။ ACE inhibitors, ARB drugs, Diuretics ေတြကို မေပးရပါ။ ေသြးတိုးမ်ားလြန္းေနရင္ (ACE) inhibitors, (ARB), Beta-blockers, Diuretic, Calcium Channel Blockers, Alpha-blockers, Clonidine, Minoxidil, Vasopeptidase blocker ေတြကိုေပးႏိုင္တယ္။ အေရးေပၚအေျခအေနမွာ Sodium Nitroprusside နဲ႔ Labetalol ထိုးေဆးထိုးေပးႏိုင္တယ္။

ေသြးတိုးနဲ႔ အစားအစာ
အစားမေတာ္တလုပ္ဆိုတာ ဒီေနရာမွာလဲမွန္တယ္။ DASH နည္းကို အေမရိကန္ဆရာဝန္ေတြက ညႊန္းတယ္။ ဆန္-ဂ်ံု-ေျပာင္း-ေျပာင္းဖူး-ဘာလီ-ရိုင္းစပါး-အုတ္စပါးစတဲ့ အႏွံေတြကို ေဖြးျဖဴသြားတဲ့အထိ မဖြပ္ေသးဘဲစားသံုးတာ ပိုေကာင္းတယ္။ ၾကက္သား၊ ငါးနဲ႔ အေစ့အဆံေတြကို အစားခိုင္းျပီး၊ အဆီ၊ အမဲသား-ဝက္သား-ဆိတ္သား၊ အခ်ိဳေတြနဲ႔ သၾကားပါေသာက္စရာေတြကို ေလွ်ာ့ေစတယ္။ လူအမ်ားစားသံုးၾကတဲ့ ၾကံကထုတ္တဲ့ Sucrose သၾကားမ်ိဳးက ေသြးတိုးေစတယ္။ ဖိုင္ဘာေခၚတဲ့ အမွ်ဥ္ပါတဲ့အစာေတြကို ညႊန္းတယ္။ ဆားစားရင္ ေသြးတိုးမ်ားတယ္။ ဆားဆိုတာ ဆိုဒီယမ္ျဖစ္တယ္။ ဆားစားမ်ားတဲ့ လူမ်ိဳးေတြမွာ ေသြးတိုးပိုျဖစ္တယ္။ NIH ကေနသတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ တေန႔တာ စားရမဲ့ ဆားပမာဏဟာ 2,400 mg ထက္ မပိုသင့္ပါတဲ့။ အိမ္သံုးဆားမွာ ဆိုဒီယမ္ ၄ဝ% ပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း ပါးစပ္ထဲဝင္သမွ် အစာ-အရည္ေတြထဲမွာ တေန႔ကို ဆား လက္ဖက္ရည္ဇြန္း တဇြန္းစာသာ ပါပါေစ။ တေန႔ကို ဆား 1,500 mg သာ စားသူေတြမွာ အက်ိဳးရွိတာေတြ႔ရတယ္။ အစာအာဟာရနည္းနဲ႔ ကုသလို႔ ေသြးတိုးမျဖစ္၊ ေသြးတိုးရွိေနရင္လဲ သက္သာတယ္။ တရုတ္နံနံ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္၊ မံုလာပြင့္စိမ္း၊ မံုလာဥနီ၊ နႏြင္း၊ စမုန္နက္၊ ေတာရုံး၊ ငရုတ္ေကာင္း၊ ပင္စိမ္း၊ ဝယ္စားတဲ့အစာေတြထဲမွာ ဆားဘယ္ေလာက္ ပါတယ္ဆိုတာ သတိထား ဆင္ျခင္-ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၊ အသင့္ဝယ္ရတဲ့အစားအစာ၊ သြားရည္စာေတြေရွာင္ပါ။ ခ်က္-ျပဳတ္-ေၾကာ္-လွာ္ျပီးသာ အစားထဲ ဆား ထပ္မထည့္ပါနဲ႔။ အိႏၵိယား၊ မီဇိုးနဲ႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြ ဆားပန္းကန္ တည္တဲ့အေလ့ ရွိၾကတယ္။ ဆိုးေစႏိုင္တယ္။ ဗမာၾကိဳက္ ငါးပိ-ငံျပာရည္-ငါးေျခာက္-ပုဇြန္ေျခာက္၊ တရုတ္လက္စြဲ ပဲငံျပာရည္၊ ဘာဘီက်ဴးေဆာ့စ္ ေလွ်ာ့ပါ။ အခ်ဥ္တည္ထားတာ မစားပါနဲ႔၊ ဆားသံုး-အေျခာက္လွမ္းအစာ မတည့္ပါ။ ဟင္းခ်ိဳမံႈ႔၊ အသားမံႈ႕ေတြမွာ MSG မွာ ဆိုဒီယမ္ပါလို႔ မသင့္ပါ။

ဆားတခုထဲ ေလွ်ာ့တာနဲ႔ မရေသးပါ။ ပိုတက္ဆီယမ္မ်ားဖို႔ လိုေသးတယ္။ Potassium acetate, Potassium bicarbonate, Potassium citrate, Potassium chloride, Potassium gluconate နာမည္နဲ႔ ေဆးေသာက္ပါ၊ ငါး၊ ပင္လယ္စာ၊ ခ်ဥ္တဲ့အသီး၊ ပန္းသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး ေတြနဲ႔ မံုလာပြင့္စိမ္း၊ ပဲ၊ ပဲသီး၊ ခရမ္းခ်ဥ္၊ အခြံပါအာလူး၊ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္၊ မံုညင္းျဖဴေတြမွာမ်ားမ်ားပါတယ္။ ကေလးေတြမွာ ပိုတက္ဆီယမ္ တေန႔ 780-1,600 mg နဲ႔ လူၾကီးေတြမွာ 1,600-2,000 mg လိုတယ္။ Omega-3 fatty acids က အက်ိဳးမ်ားေစတယ္။ Calcium 800-1,200 mg ဒါမွမဟုတ္ Magnesium 300 mg ေသာက္ပါ။

ေသြးတိုး အစာအာဟာရ ဥပေဒသ = S သံုးလံုးေရွာင္ဥပေဒသ မွတ္ပါ။ Saturated fat, Sugar and Salt ေတြ နည္းရမယ္။ အဆီအမ်ိဳးအစား မ်ားတဲ့အစာအစာေတြ = မလိုင္၊ ဒိတ္ခဲ၊ ေထာပတ္၊ ဂီး၊ စားအုံးဆီ၊ ဝါေစ့ဆီ၊ ေခ်ာ့ကလက္၊ ကယ္လိုရီ + ကိုယ္အေလးခ်ိန္ + အဆီေတြဟာ ေသြးတိုးအတြက္ မေကာင္းပါ။ ဆိုဒီယမ္မ်ားတာ လံုးဝမေကာင္းပါ။ ပိုတက္ဆီယမ္မ်ားတာ ေကာင္းတယ္။ ကယ္လ္ဆီယမ္နည္းတာ မေကာင္းပါ။

ေသြးတိုးသမားေတြအတြက္ ေလ့က်င့္ခန္း
ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္း ၅-၁ဝ မိနစ္ နဲ႔စပါ။ ေယာဂျဖစ္ျဖစ္ တျခားနည္းျဖစ္ျဖစ္လုပ္ပါ။ အမ်ားဆံုး-ႏွလံုးခုန္နွဳန္း ရဲ႕ ၈ဝ% ထက္ မပိုသင့္ပါ။ ၂၂ဝ ထဲကေန ကိုယ့္အသက္ကို ႏုတ္ရင္ MHR ရတယ္။ (MHR = 220 – Age) ကိုယ့္အေလးခ်ိန္ကေန ဖိစီးတဲ့ ေလ့က်င့္နည္းမ်ိဳး မလုပ္သင့္ပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ လူေတြက ဝၾကလို႔ပါ။ တခါလုပ္ရင္ ၂ဝ-၃ဝ မိနစ္ ၾကာသင့္တယ္။ ၇ ရက္တပါတ္မွ ၄ ရက္လုပ္သင့္တယ္။ ျပီးရင္ ၅-၁ဝ မိနစ္ နားလိုက္ပါ။ အေလးခ်ိန္-ေလွ်ာ့နည္းလုပ္ေနတံုးမွာ အသက္ရွဴေအာင့့္ထားတာမ်ိဳး မလုပ္ပါနဲ႔။

ေသြးတိုးသက္သာေအာင္ ငန္-ခ်ိဳ-ဆီ ေရွာင္။ ေဆးအျမဲေဆာင္။ နားမေယာင္နဲ႔။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

ေလာက္ေသရြက္ .....ေအာ္ သူလည္း စြမ္းပါသည္ ။

ေလာက္ေသ ပင္ သည္ ေလ ၊ သလိပ္ သည္းေျခကို ႏိုင္၏ ။ အသက္ကို ရွည္ေစ ၏ ။ ကာမကို အားေပး ၏ ။ ေရာဂါ ျဖစ္ေစေသာ ပိုး မ်ား ကို ပယ္တတ္ ၏ ။ အဆီကို တိုးပြား ေစ ၏ ။ အူတို႔ ကို တြန္႔ရႈံ႕ ေစတတ္ ၏ ။ အဖ်ား ေရာဂါ ၊ အဖ်ား ေရာဂါ ေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ စိတ္မသက္သာ မႈ ၊ ေလေရာဂါ၊ ျမင္းသရိုက္ ၊ ေဖာေရာင္ျခင္း ၊ပန္းနာ ေခ်ာင္းဆိုး ၊ ေရငတ္ႏွင့္ အန္ျခင္း တို႔ကို ေပ်ာက္ေစႏိုင္သည္ ။

ဆီးတြင္ ေသြးပါေသာ ေရာဂါ အတြက္ အျမစ္ကို ငရုတ္ေကာင္း အနည္းငယ္ ထည့္က်ိဳၿပီး ဆီးျပြန္ ေခ်ာင္းမွ ၎ ျပဳတ္ေဆး ကို ဖန္ျပြန္ ပိုက္ စသည္ျဖင့္ သြင္းေပး ေသာ္ ေပ်ာက္၏။ အရြက္ မႏုမရင့္ ကို ျပဳတ္၍ သုပ္စား ျခင္း ၊ တို႔စား ျခင္း ျဖင့္ ၀မ္းကိုက္ ေရာဂါ ၊ ၀မ္းေဖာ ၀မ္းေရာင္ ေရာဂါ ၊ ကေလးမ်ား သန္၀မ္းကိုက္ ျခင္း ၊ ရင္ျပည့္ရင္ကယ္ ျဖစ္ ျခင္း ေပ်ာက္၏ ။အရြက္ကို လက္ဖက္ ေျခာက္ ကဲ့သို႔ ေသာက္သံုး ေသာ္ ဆီးပူ ဆီးေအာင့္ ေရာဂါ ႏွင့္ အေရျပား ေရာဂါ ေပ်ာက္၏ ။

၎အရြက္ ကို အျခားေသာ ေဆးပင္ တို႔ႏွင့္ ေပါင္းစပ္၍ ဆီးရႊင္ ေဆးအျဖစ္ ေဖာ္စပ္ သံုးႏိုင္သည္ ။ ေလာက္ေသရြက္ ႏွင့္ ထား၀ယ္ မိႈင္း ရြက္ ကို ေရေႏြး ေျဖာ ၍ သုပ္စား ေသာ္ ဆီးပူ ၊ ဆီးေအာင့္ ၊ ၀မ္းကိုက္ ၊ ေသြး့၀မ္း သြား ၊ ေသြးျမင္း သရိုက္ ၊ မီးယပ္ ေသြးလြန္ တို႔ကို ရပ္တန္႔ ေစသည္။ ေလာက္ေသ ရြက္ေျခာက္ ၊ ဖလံ ေတာင္ ေ၀ွး ရြက္ေျခာက္ တို႔ကို ဆတူ အမႈန္႔ ျပဳ ၍ အုန္းဆီ ႏွင့္ ေဖ်ာ္ စပ္ၿပီး ေနပူပူ တြင္ လွန္း၍ အေပၚ ဆီအၾကည္ကို နားတြင္း သို႔ အစက္ခ် ျခင္း၊ ၾကက္ေတာင္ႏွင့္ ၾကပ္ေပးျခင္း ျပဳလုပ္ပါက နားျပည္ယို ၊ နားကိုက္ ေရာဂါ မ်ား ေပ်ာက္ရန္ နားတြင္း ရွိ ပိုးမ်ားကို ေသေစသည္။

လိမ္းေဆး အျဖစ္ သံုးပါက ၀ဲနာ၊ အနာစက္နာ ၊ အနာမီးလွ်ံ ၊ အိုင္းနာ ၊ ဒက္နာမ်ား ေပ်ာက္၏ ။ ေလာက္ေသရြက္ ၊ စံကားစိမ္း ပြင့္ေျခာက္ တို႔ကို ႏွမ္းဆီ စစ္စစ္ႏွင့္ စိမ္ၿပီး ေခါင္းလိမ္းဆီ အျဖစ္ သံုးပါက ေခါင္းကိုက္ ၊ ေခါင္းပူ ၊ ေဗာက္ထျခင္း ၊ ယားျခင္း ၊ သန္းေပါျခင္း မ်ား ေပ်ာက္၍ ဦးေႏွာက္ ကို ၾကည္လင္ ေစသည္။

ေလာက္ေသရြက္ ႏွင့္ ေဆာက္ျပာရြက္ ၂ မ်ိဳးကို ျပဳတ္၍ ေရေႏြးေႏြး ျဖင့္ မီးဖြား ၿပီး ေနာက္ မိခင္ ကို လည္းေကာင္း ၊ ကေလးကို လည္းေကာင္း ခ်ိဳးေပးပါက က်ဗဟံုး ေရာဂါ ၊ ေမြးကတည္း က ပါလာ တတ္ေသာ သူငယ္နာ မ်ိဳးစံု ၊ အေၾကာတက္ ၊ အေၾကာကပ္ ေရာဂါႏွင့္ မိဘကိုယ္မွ ကူးစက္ တတ္ ေသာ ေရာဂါ မ်ား ကို ကာကြယ္ႏိုင္ ၏ ။ ေလာက္ေသရြက္ ကို ကိုယ္ပူ ခၽြဲထ ၊ အေၫွာ္၀င္ ၊ ေခ်ာင္းဆုိး ႏွာေစး ၊ ႏွာပိတ္ ေရာဂါ အတြက္ လည္း ေဆးေဖာ္ စပ္သံုးႏိုင္ ၏ ။

ေလာက္ေသရြက္ ၊ ေရခရာ ရြက္ ၊ နႏြင္း ရိုးရိုး အရြက္ ဆတူ အကၽြမ္း ေလွာ္၍ ႏွမ္းဆီတြင္ ေဖ်ာ္ လိမ္းပါက ကေလးမ်ား ခ်က္ႀကိဳး ခ်က္တိုင္ ကိုက္ျခင္း ေပ်ာက္၍ ခ်က္ႀကိဳး ေၾကြလြယ္၏ ။ ႏို႔ေခ်ာင္း ပိတ္ ၊ ႏို႔နာ ၊ ႏို႔ပ်ဥ္းထ ေသာ မိခင္ မ်ားကို လိမ္းေပးက လ်င္ျမန္စြာ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္း ေစ၏ ။ ကေလးမ်ား အနာစက္ ၊ ၀ဲစို ၊ အိုင္းနာ ကို ေလာက္ေသရြက္ အကၽြမ္းေလွာ္၍ ေရနံႀကီး စစ္ စစ္ ႏွင့္ လူးလွ်င္ ေပ်ာက္၏ ။

ကၽြဲ ႏြား မ်ား အနာေပါက္၍ ေလာက္ေကာင္ မ်ားက်ျခင္း ၊ ငပိအိုး တြင္ ေလာက္ေကာင္မ်ား က်ျခင္း အတြက္ ၎ ေလာက္ေသရြက္ ကို ေထာင္း၍ အမႈန္႔ျဖဴး ေပးေသာ္ ေလာက္မ်ား ေသေၾက ပ်က္စီး ၿပီး အနာမ်ား ကို လည္း အသားႏု တက္၍ က်က္ေစ၏။ စအို ေမွ်ာ့ ၀င္ကာ ေရာဂါ အတြက္ ေလာက္ေသရြက္ ၊ ၾကြက္နား ေပါင္းရြက္၊ ၾကက္ေမြး (ၾကက္ေတာင္ မွ အေမြး) ၎ ၃ ပါး ဆတူ စု၍ ျပဳတ္ၿပီး အေငြ႔ကို ေခၽြးေအာင္း သကဲ့သို႔ အိုးေပၚတြင္ ထိုင္ၿပီး အခိုး အေငြ႔ မ်ား အျခား သို႔ မထြက္ ႏိုင္ရန္ ခါးေအာက္ပိုင္း ႏွင့္ အိုးကို ပါ အ၀တ္ထူ ထူ ရစ္ပတ္၍ အေငြ႔ မိႈင္း ခံပါက ေမွ်ာ့မ်ား အေကာင္ လိုက္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေၾကျပဳတ္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း က်လာေစ ၏ ။

ေလာက္ေသရြက္ ႏွင့္ ၾကြက္နားေပါင္း ဆတူျပဳတ္ ၍ လက္ဖက္ရည္ ၾကမ္းပန္းကန္လံုး ႏွင့္လည္း ခပ္ပူပူ ေသာက္ေပးရ ၏။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

Sandwich မုန္႕တစ္ခု၏ ကာဗြန္ထုတ္လႊင့္မႈပမာဏကုိ မန္ခ်က္စတာသုေတသီမ်ားက တြက္ခ်က္ထုတ္ျပန္

အဂၤလန္ႏုိင္ငံမန္ခ်က္စတာၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ မန္ခ်က္စတာတကၠသုိလ္မွ သုေတသီမ်ားသည္ Sandwich ပါမုန္႕တစ္ခုမွ ကာဗြန္ထုတ္လႊင့္မႈပမာဏကုိ တြက္ခ်က္ကုိ ဇန္န၀ါရီလ(၂၆)ရက္ေန႕က ထုတ္ျပန္သြားခ့ဲေၾကာင္းသိရသည္။ Sandwich ပါမုန္႕သည္ အဂၤလန္ႏုိင္ငံတြင္ အလြယ္အကူဆံုးႏွင့္ အေကာင္းဆံုးေန႕လယ္စာအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၿပီး လူတန္းစားမ်ိဳးစံုအတြက္ အဆင္ေျပေသာ အစားအစာျဖစ္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ေရာင္းအားေကာင္းသည့္ မုန္႕အမ်ိဳးအစား တစ္ခုျဖစ္သည္။


အဂၤလန္ႏုိင္ငံတြင္ လူႀကိဳက္မ်ားသည္ Sandwich မုန္႕တြင္ ၾကက္ဥ၊ ေဘကြန္(၀က္သားက်က္ကင္)၊ ၀က္အူေခ်ာင္းတုိ႕ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားသည့္ မုန္႕ျဖစ္ၿပီး Sandwich မုန္႕အတြင္းအသံုးျပဳသည့္ ၾကက္ဥ၊ ေဘကြန္ႏွင့္ ၀က္အူေခ်ာင္းတုိ႕အား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ကာဗြန္ထုတ္လႊင့္ပမာဏ ျမင့္မားေနေၾကာင္းကုိလည္း တြက္ခ်က္ထားေသာ ရလာဒ္ႏွင့္တကြ အတိအက်ထုတ္ျပန္သြားခဲ့သည္။ အဂၤလန္ႏုိင္ငံတြင္ ေဒသခံမ်ားစားသံုးေနေသာ Sandwich အမ်ိဳးအစား အေရအတြက္မွာ (၄၀)အထိရွိေနၿပီး မတူညီေသာ အဆာပလာမ်ားကုိ အသံုးျပဳ၍ စီမံေရာင္းခ်ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

မန္ခ်က္စတာတကၠသုိလ္မွသုေတသီတစ္ဦးျဖစ္သူ ပေရာ္ဖက္ဆာအဒီဆာက “အဂၤလန္ႏုိင္ငံ Sandwich ပါမုန္႕က အတန္းစားမ်ိဳးစား အလႊာေပါင္းစံုက လူေတြ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ပါမုန္႕ပါ။ မနက္စာအတြက္ စားသံုးေနၾကသလို ေန႕လယ္စာအတြက္လည္း Sandwich ကုိပါ လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ စားသံုးေနၾကတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းတဲ့လူေတြေတာင္ Sandwich ကုိ အသံုးျပဳၾကတယ္။ အဂၤလန္ႏုိင္ငံရဲ႕ ေရာင္းအားအေကာင္းဆံုး Sandwich ပါမုန္႕နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး သုေတသီလုပ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ကာဗြန္ထုတ္လႊင့္မႈႏႈန္း ေတာ္ေတာ္ေလးမ်ားတယ္။ ကာဗြန္ဟာ ေလထုညစ္ညမ္းမႈကုိ ျဖစ္ေပၚေစတယ္ဆုိတာလည္း လူတုိင္းသိပါတယ္။ Sandwich ကေနထြက္တဲ့ ကာဗြန္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး တစ္စံုတစ္ခုလုပ္ဖုိ႕ ေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစားသင့္ပါၿပီ” ဟုေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။

ရတနာပုံ သတင္းစာ
https://www.facebook.com/pg/yadanabonnewspaper

စိတ္ေဖာက္ျပန္မႈႏွင့္ ၾကာရွည္စြာအလြန္အက်ဴးမူးယစ္ေသာက္စားမႈတို႔ သိသာထင္ရွားစြာဆက္စပ္မႈရွိ

အခ်ိန္ကာလၾကာရွည္စြာ အလြန္အက်ဴး အရက္(အယ္လ္ကို ေဟာ) မူးယစ္ေသာက္စားမႈသည္ ဦးေႏွာက္ပ်က္ယြင္းျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ေဖာက္ျပန္မႈေရာဂါပံုစံအားလံုး ၏ အဓိကအႏၲရာယ္ရွိသည့္အခ်က္ ပင္ျဖစ္သည္ဟုThe Lancet Public Health အြန္လိုင္းဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ သိရသည္။
သုေတသီမ်ားကျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ရွိ စိတ္ေဖာက္ျပန္မႈအစပိုင္းအဆင့္ ခံစားေနရသူ ၅၇ဝဝဝ ေက်ာ္တို႕ အား ဆန္းစစ္မႈမ်ားအရ ¤င္းတို႔ အနက္မွ ထက္ဝက္ေက်ာ္သည္ အရက္ေသာက္သံုးျခင္းႏွင့္ဆက္စပ္ ၿပီး ျဖစ္ပြားသူမ်ား သို႔မဟုတ္ အရက္အလြန္အကြၽံေသာက္သံုးမႈ ေၾကာင့္ ဆက္စပ္ေရာဂါမ်ားပါ တြဲ ဖက္ခံစားေနရမႈမ်ားကို ေတြ႕ရွိခဲ့ရ သည္ဟု သိရသည္။

အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ အရက္ ေသာက္သံုးျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပြား သည့္ စိတ္ဂနာမၿငိမ္မႈမ်ားသည္ စိတ္ေဖာက္ျပန္မႈ ေရာဂါပံုစံအား လံုးထက္ သံုးဆျမင့္ေၾကာင္း သိရ သည္။

မွတ္Óဏ္ခြၽတ္ယြင္းမႈေရာဂါ ႏွင့္ အျခားေသာစိတ္ေဖာက္ျပန္မႈ ေရာဂါပံုစံမ်ားသည္ အသက္ ၆၅ ႏွစ္ အရြယ္မတိုင္မီအခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ပြားျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရ သည္။ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးေသာ သုေတ သနမ်ားအရ သိျမင္မႈဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးအေပၚ အရက္၏ သက္ေရာက္မႈကို မေရမရာသာသိ ရွိခဲ့ရသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာေလ့လာ မႈမ်ားက အနည္းငယ္မွ အသင့္ အတင့္ အရက္ေသာက္သံုးျခင္း၏ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့ၾက ၿပီး အျခားေသာေလ့လာမႈမ်ားက အရက္အလြန္အကြၽံေသာက္သံုးျခင္း သည္ စိတ္ေဖာက္ျပန္မႈျဖစ္ပြားႏိုင္ ေျခကို ျမင့္တက္ေစသည္ဟု ေဖာ္ျပၾကသည္။

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕(WHO) သတ္မွတ္ခ်က္အရ အရက္အလြန္ အကြၽံေသာက္သံုးမႈႏႈန္းသည္ အမ်ဳိးသားမ်ားအတြက္ တစ္ရက္ လွ်င္ ဂရမ္ ၆ဝေသာက္သံုးျခင္းႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္ ဂရမ္ ၄ဝ ေသာက္သံုးျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရ သည္။ သုေတသနသစ္တစ္ခုအရ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတြင္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္မွ ၂ဝ၁၃ခုႏွစ္အတြင္းတြင္စိတ္ေဖာက္ ျပန္သည့္ ေရာဂါခံစားေနရသူ တစ္သန္းေက်ာ္ရွိသည္ဟု သိရ သည္။

Ref: Channel News Asia
ေနာင္ေနာင္
The Union Daily
https://www.facebook.com/pg/uniondaily.net

အာဟာရဓာတ္မ်ားစြာပါ၀င္တဲ့ ငွက္ေပ်ာသီးအခြံ

ငွက္ေပ်ာ့သီးစားတဲ့ အခါမွာ အခြံကိုပါ စားသံုးေပးရင္ သင္ရ႐ွိမယ့္ က်န္းမာေရး အက်ိဳးေက်းဇူး ပိုမ်ားေစပါတယ္။ ကမၻာႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွာ ငွက္ ေပ်ာသီးစားရင္ အခြံႏႊာစားတက္ၿပီး အခ်ိဳ႕ႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ အခြံကို ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးျပဳလုပ္ကာ စားသံုးေလ့႐ွိ ပါတယ္။ ငွက္ေပ်ာသီးရဲ႕ အတြင္းပိုင္း အသားက ႏူးညံ့ၿပီးအရသာ႐ွိ စားလို႔ ေကာင္းေပမဲ့ အခြံကေတာ့မာၿပီး ခါးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ငွက္ေပ်ာခြံကို ေခ်မြၿပီး ေၾကာ္စား၊ ဖုတ္စား၊ ျပဳတ္စားၾကေလ့႐ွိပါတယ္။


မွည့္ေနတဲ့ ငွက္ေပ်ာသီးရဲ႕ အခြံက ပိုမိုပါးလႊာကာ ပိုခ်ိဳပါတယ္။ ငွက္ေပ်ာသီးမွာပါတဲ့ ethylene ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ပါ။ က်န္းမာေရး အက်ိဳးေက်းဇူးေတြအေနနဲ႔ ပံုမွန္ အ႐ြယ္အစား႐ွိတဲ့ ငွက္ေပ်ာသီးတစ္ လံုးကို အခြံမပါပဲ အသားခ်ည္းပဲစား မယ္ဆိုရင္-
- ခႏၶာကိုယ္မွ ေန႔စဥ္လိုအပ္ေနတဲ့ အမွ်င္ဓာတ္ရဲ႕ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ျဖည့္ဆည္းေပးမွာျဖစ္ကာ အစာေခ် စနစ္ကို က်န္းမာေစၿပီး ဆီးခ်ိဳေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္တားဆီးေပး ပါတယ္။

- ေန႔စဥ္ ဗီတာမင္ C လိုအပ္ခ်က္ရဲ႕ ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ရ႐ွိေစကာ ကိုယ္ခံ အားစနစ္ကို အားေကာင္းေစျခင္း၊
ခႏၶာကိုယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစျခင္းေတြကို အကူအညီေပးပါတယ္။

- ေန႔စဥ္ ဗီတာမင္ B လိုအပ္ခ်က္ရဲ႕ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ရ႐ွိေစကာ အစား အေသာက္မွ စြမ္းအင္အျဖစ္ ကူး ေျပာင္းမႈကို ကူညီေပးပါတယ္။

- ေန႔စဥ္ ပိုတက္ဆီယမ္လိုအပ္ခ်က္ရဲ႕ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္းရ႐ွိကာ ဆဲလ္၊ တစ္႐ွဴး နဲ႔ ကိုယ္တြင္းခႏၶာေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီး ထြားမႈကို အေထာက္အကူျပဳပါ တယ္။

- ေန႔စဥ္ မဂၢနီဆီယမ္လိုအပ္ခ်က္ရဲ႕ ၈ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ရ႐ွိေစကာ ခႏၶာကိုယ္ မွ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္မႈ၊ ကိုယ္တြင္း ဂလူးကိုစ့္နဲ႔ ေသြးဖိအားကို ပံုမွန္ျဖစ္ ေစပါတယ္။

ငွက္ေပ်ာသီးကို အခြံပါမက်န္ စားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အထက္ပါ အာဟာရဓာတ္ေတြကို ပိုမိုျပည့္စံုစြာရ ႐ွိေစမွာပါ။ အခြံပါမက်န္ စားျခင္းအားျဖင့္ ဗီတာမင္ B12၊ မဂၢနီဆီယမ္နဲ႔ ပိုတက္ဆီယမ္ေတြ မ်ားစြာရ႐ွိမွာျဖစ္ၿပီး အမွ်င္ဓာတ္နဲ႔ ပ႐ိုတိန္းလည္း ၾကြယ္၀တယ္လို႔ San Diego-based nutritionist Laura flores က Livescience ကို ေျပာ ထားပါတယ္။

Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္ျခင္းက စိတ္က်ေရာဂါကို သက္သာေစႏုိင္မလား

စိတ္က်ေရာဂါအတြက္ ေဆး၀ါးမ်ားျဖင့္ ကုသျခင္း နည္းလမ္းမ်ားအျပင္ အျခား ထိေရာက္ေသာ နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္ႏုိင္ဖြယ္ရွိသည့္ နည္းလမ္းသစ္တစ္ခု ထပ္မံေတြ႔ ရွိခဲ့တယ္လို႔ သုေတသန အသစ္ တစ္ခုကဆို လိုက္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ တစ္ျခားမဟုတ္ပါဘူး၊ ဒိန္ခ်ဥ္ထဲမွာပါတဲ့ Lactobacillus ဆိုတဲ့ လူသား အက်ိဳးျပဳ အဏုဇီ၀ဘက္တီးရီးယားပိုးမႊားမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ Lactobacillus ဆိုတဲ့ ဘက္တီးရီးယားေတြဟာ ဒိန္ခ်ဥ္ေတြထဲမွာပါရွိတဲ့ဘက္တီး ရီးယားပိုးမႊားေတြျဖစ္ၿပီး အူလမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ မွာရွိတဲ့ အဏုဇီ၀ပိုးမြားအသိုက္အ၀န္း gut microbiome ကို ေျပာင္းလဲေစျခင္းျဖင့္ စိတ္က်ေသာ အျပဳအမူမ်ားကို ျပန္လည္တည့္မတ္ေပးလိုက္ႏုိင္ပါတယ္လို႔ ဓာတ္ခြဲခန္း စမ္းသပ္ခံၾကြက္မ်ားမွာ စမ္းသပ္မႈျပဳလုပ္စဥ္ေတြ႕ရွိခဲ့ရ တာျဖစ္ပါတယ္။

 သုေတသနစာတမ္းရွင္မ်ားက အလားတူျဖစ္စဥ္ မ်ားဟာ လူသားမ်ားတြင္လည္း ျဖစ္လာႏုိင္မည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေလ့လာမႈကို University of Virginia School of Medicine မွ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကို Scientific Reports ဂ်ာနယ္တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး စိတ္ဖိစီးမႈဟာ ဓာတ္ခြဲခန္းၾကြက္မ်ားရဲ႕အူလမ္းေၾကာင္းရွိ လူသားအက်ိဳး ျပဳ အဏုဇီ၀ ဘက္တီးရီးယား ပိုးမႊားမ်ား အေရအတြက္ကို ေလ်ာ့နည္းေစကာ စိတ္က်ေရာဂါကို အစပ်ိဳးေစ ခဲ့တာကို ေတြ႔ရွိခဲ့တာ ပဲျဖစ္ပါတယ္။

 ေလ့လာစမ္းသပ္မႈမွာ Lactobacillus အဏုဇီ၀ ဘက္တီးရီးယားပိုးမႊားမ်ားအေရအတြက္ ေလ်ာ့နည္း သြားေသာအခါ ုkynurenine ဆိုတဲ့ ဓာတုေဗဒကြန္ေပါင္း တစ္ခုဟာ ျမင့္တက္လာၿပီး စိတ္က်ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား စတင္လာတာကိုေတြ႔ ရွိခဲ့တာပါ။ Lactobacillus အဏုဇီ၀ ဘက္တီးရီးယားပိုးမႊားမ်ား ျပန္လည္ ျဖည့္စြက္ေပးလိုက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ စိတ္က်ျခင္းလကၡဏာဟာ ျပန္လည္ ေလ်ာ့ပါးသြားတာကို ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကတယ္လို႔ သုေတသီးတို႔က ၄င္းတို႔ရဲ႕ေတြ႕ရွိခ်က္ကို ရွင္းျပခဲ့ၾကပါတယ္။

Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

သက္ေတာ္ရာေက်ာ္ရွည္ရျခင္း

အသက္ရာေက်ာ္ရွည္ရျခင္းအေၾကာင္း ေလ့လာသူ ဒန္းဘတ္တနာက ကမာၻ႕အသက္အရွည္ဆံုးေတြျဖစ္တဲ့ အီတလီ၊ ဂ်ပန္၊ ကယ္လီဖုိးနီးယား စတဲ့ေဒသက ဘိုးသက္ရွည္၊ ဘြားသက္ရွည္ေတြကို ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။

ေလ့လာၿပီးခ်ိန္မွာ အိုမင္းမႈကို တြန္းလွန္ႏိုင္တဲ့ အားျဖည့္ေဆးဆုိတာ မရိွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျပဳျပင္ဖန္တီးထားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ ေရွာင္ရွားျခင္း၊ မိသားစုကို ဦးစားေပးျခင္း ကယ္လုိရီ မွီဝဲမႈကို ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလွ်ာ့ခ်ျခင္းနဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ပံုမွန္ထိန္းထားျခင္းစတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ အိုမင္းျခင္းကို ေႏွးေကြးေစပါတယ္။

အေရးႀကီးတာက စိတ္ဖိစီးမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ေစဖုိ႔ပါ” လုိ႔ ဒန္ဘတ္တနာက ရွင္းျပပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အသက္ရာေက်ာ္ရွည္ဖုိ႔အတြက္ ေအာက္ပါအေလ့အထေတြကို ေန႔စဥ္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။

တရားထုိင္ပါ
ၿငိမ္သက္တိတ္ဆိတ္တဲ့ေနရာထုိင္ၿပီး ႏွာေခါင္းေအာက္နဲ႔ ႏႈတ္ခမ္းအထက္ အေရျပား ေနရာကို အာ႐ံုစိုက္ထားပါ။ အသက္ရွဴသြင္း၊ ရွဴထုတ္လုပ္တဲ့ အေတြ႕အထိကို ခံစားမိပါလိမ့္မယ္။ စစခ်င္း ၁၅ မိနစ္ေလာက္ ေလ့က်င့္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတစ္နာရီအထိ အခ်ိန္ေပးကာ တရားထုိင္ပါ။

ကိုယ့္အေၾကာင္းသံုးသပ္ပါ
ဘဝေနထုိင္မႈဆုိင္ရာ ဦးတည္ခ်က္ အေၾကာင္းခ်ေရးပါ။ ဘဝမွာ အသက္ရွင္ေနထုိင္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို သိနားလည္တာဟာ အသက္ရွည္ေအာင္ ပံ့ပိုးေပးေနပါတယ္။

ေယာဂက်င့္ပါ
အသက္ႀကီးလာရင္ လုပ္သင့္တဲ့ က်င့္စဥ္တစ္မ်ိဳးပါပဲ။ အဆစ္က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။

က်န္းမာေရး အသိၿဖင့္ ေနထုိင္ၿခင္း ၊ စားေသာက္ၿခင္း ၊ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာကုိ ဘာသာေရး အဆုံးအမတရားၿဖင့္ ေကာင္းမြန္စြာ က်င့္ႀကံေနထုိင္ၿပီး
အသက္ရာေက်ာ္ရွည္ပါေစ လုိ ့ဆုေတာင္ေမတၱာၿပဳ ့ပါသည္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

ေအးျမေသာေလက ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ေစႏိုင္

အရမ္းႀကီးေအးစက္ေနတာ မဟုတ္ဘဲ ေအးျမေနတဲ့ေလ ( mildly cold air ) ဟာ ကယ္လိုရီ ကို ေလာင္ကၽြမ္းေစႏိုင္တယ္လို႔ သုေတသန တစ္ရပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္ ။ ေလေအးေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ရျခင္းေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာအတြင္း အပူခ်ိန္ကိုျမႇင့္တင္ဖို႔အတြက္ စြမ္းအင္ေတြကို အသံုးခ်မႈမ်ား တာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရွိရပါတယ္ ။

ဒါ့အျပင္ေဆာင္းရာသီမွာ အေႏြးဓာတ္ ေပးထားတဲ့ အိပ္ခန္းေတြ၊ ႐ံုးခန္းေတြဟာ ခါးအဆီေတြကို စုေစတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္ ။ “ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ားမွာ ေနထိုင္သူေတြဟာ တစ္ေန႔တာရဲ႕ ၉၀ရာခုိင္ႏႈန္း အခန္းတြင္း ပတ္၀န္းက်င္မွာသာ အခ်ိန္ကုန္ဆံုးေစပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာအပူခ်ိန္ကို ထိန္းညိႇရာ စြမ္းအင္နဲ႔ ကယ္လိုရီေလာင္ကၽြမ္းမႈေတြနည္းပါးၿပီး အ၀လြန္လာ ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္” လို႔  ေလ့လာ မႈေခါင္းေဆာင္ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ၊ Masastricht တကၠသုိလ္မွ Dr.Wouter Marken က ေျပာၾကား ထားပါတယ္ ။ ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာတစ္ခုကေတာ့ ေအးျမတဲ့ေလကို ထိေတြ႕ရၿပီဆိုရင္ ကိုယ္ခႏၶာဟာ ခိုက္ခိုက္ တုန္လာျခင္းပဲျဖစ္ၿပီး အဲဒီနည္းအားျဖင့္ စြမ္းအင္ေတြကို ေလာင္ကၽြမ္းေစကာ ကိုယ္တြင္း အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္ေစပါတယ္ ။ ၿငိမ္ေနတာထက္စာရင္ ခိုက္ခိုက္တုန္ျခင္း (shivering) ဟာ ကယ္လိုရီေလာင္ ကၽြမ္းမႈကို ငါးဆျမင့္တက္ေစတယ္လို႔ သိရွိရပါတယ္။

ေလ့လာမႈမွာေတြ႕ရွိခ်က္အရ တစ္ေန႔တာမွာ ေျခာက္နာရီခန္႔ ၁၅ ဒီဂရီစင္တီ ဂရိတ္ရွိတဲ့ ေလေအးနဲ႔ ထိေတြ႕သူေတြဟာ (၁၀)ရက္ၾကာတဲ့အခါမွာ ခါးအဆီေတြ ေလာင္ ကၽြမ္းမႈျမင့္ တက္လာတာ ကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္ ။
ဒီေလ့လာမႈကို Journal Trends in Endocrinology and Metabolism မွာေဖာ္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သန္႔စင္
Health Updates Journal
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal

ဘူးသီး၏ က်န္းမာေရး အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား

ျမန္မာ လူမ်ိဳးေတြရဲ့ မီးဖိုေခ်ာင္ ထဲမွာ အေတြ႕ရမ်ားတဲ့ ဘူးသီးဟာ ေသြးတိုး က်ေစတဲ့ အစြမ္းနဲ့ ႏွလံုးေရာဂါ သက္သာေစတဲ့ အစြမ္း ရွိတယ္လို့ ဆိုၾကပါတယ္။

ဘူးသီးကို ဟင္းခါး အျဖစ္ က်ိဳခ်က္ ေသာက္သံုး ၾကသလို ဘူးသီးကို ျပဳတ္ၿပီး တို့စားတာ၊ သုပ္စား တာမ်ိဳးလည္း ျပဳလုပ္ ၾကပါတယ္။ ဘူးသီးကို စားေပးတာေၾကာင့္ ေအာက္ပါ အက်ိဳး ေက်းဇူးေတြကို ရရွိေစပါတယ္။

အသည္းရဲ ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ေတြကို ဟန္ခ်က္ညီေစပါတယ္

ဘူးသီးမွာ ျပည့္ဝဆီနဲ႔ ကယ္လိုရီ ပါဝင္မႈ နည္းပါတယ္။ အမွ်င္ဓာတ္၊ ဗီတာမင္စီ၊ ႐ိုင္ဘို ဖေလဗင္၊ ဇင့္(သြပ္)၊ သိုင္ယာ မင္၊ သံဓာတ္နဲ႔ မဂၢနီဆီယမ္တို႔ ပါဝင္မႈ မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသည္းကို သန္႔စင္ ေစတာ၊ ျပန္လည္ အားျဖည့္ေပးတာနဲ႔ အယ္လ္ကိုေဟာေၾကာင့္ ထိခိုက္မႈကို ကာကြယ္ေပးတာတို႔ လုပ္ေဆာင္ ေပးပါတယ္။

ဆံပင္ျဖဴတာကို ေလ်ာ႕က်ေစပါတယ္

ဘူးရြက္ကရတဲ့ အရည္ဟာ အသားဝါတာကို သက္သာေစၿပီး ဘူးသီးအရည္ ကေတာ့ ဆံပင္ျဖဴ တာကို ေလ်ာ့က်ေစ တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

ႏံုးခ်ည္႕ေညာင္းညာမႈ သက္သာေစပါတယ္

ဘူးသီးကို စားေပးတာေၾကာင့္ ႏံုးခ်ည့္ ေညာင္းညာမႈ ေလ်ာ့က်ေစၿပီး လန္းဆန္း ေစပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပူျပင္းတဲ့ ရက္ေတြမွာ လန္းဆန္းေစပါတယ္။

စိတ္စြဲလြန္ ေဝဒနာကို သက္သာေစပါတယ္

ဘူးသီးဟာ နာ့ဗ္ေၾကာေတြကို အားေကာင္းတဲ့အတြက္ အလုပ္တစ္ခုခုကို ထပ္ခါ တလဲလဲ လုပ္တတ္တဲ့ စိတ္စြဲလြန္ ေဝဒနာ (OCD)ကို ေလ်ာ့က် ေစပါတယ္။ ေဆးဝါးေဗဒ ဂ်ာနယ္ရဲ႕ ေလ့လာမႈအရ ဘူးသီးမွာ စိတ္စြဲ လြန္ေဝဒနာကို ေလ်ာ့က်ေစတဲ့ အစြမ္းရွိတယ္လို႔ သိရ ပါတယ္။

ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေလ်ာ႕က် ေစပါတယ္

ဘူးသီးမွာ ေရဓာတ္ ၉၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါဝင္တာေၾကာင့္ ဘူးသီး ၁၀ဝ ဂရမ္စား တဲ့အခါ ၁၂ ကယ္လိုရီပဲ ရရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလ်ာ့က်ေစတဲ့ အစားအစာ တစ္မ်ိဳးအျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳထားပါတယ္။

အေထြေထြ က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္

ဘူးသီးမွာ သိုင္ယာမင္၊ ဗီတာမင္စီ၊ ဇင့္(သြပ္)၊ သံဓာတ္နဲ႔ မဂၢနီဆီယမ္တို႔ မ်ား စြာ ပါဝင္တဲ့အတြက္ အေထြေထြ က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ ေစပါတယ္။

မ်က္စိ က်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္

ဘူးသီးမွာ ဘီတာကယ္႐ိုတင္း ပမာဏ မ်ားစြာ ပါဝင္တဲ့အတြက္ မ်က္စိ အျမင္အာ႐ံုကို ေကာင္းမြန္ ေစပါတယ္။ ဘူးသီးဟာ အစာအိမ္ေဝဒနာ၊ အစာအိမ္အူ လမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္တာနဲ႔ လိပ္ေခါင္းစ တာေတြကိုလည္း သက္သာေစပါတယ္။ ဘူးသီးမွာ ေသြးေတြကို သန္႔စင္ေစတဲ့ အာနိသင္လည္း ရွိတာေၾကာင့္ ေရာဂါ အမ်ားစုကို တြန္းလွန္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။

ေသြးတြင္း သၾကားဓာတ္ ပမာဏကို ေလ်ာ႕က်ေစပါတယ္

ဘူးသီးမွာ ပါတဲ့ ပပ္တိုက္နဲ႔ အယ္လ္ကာလြိဳက္ ေတြက ေသြးတြင္း သၾကား ဓာတ္ပမာဏကို ေလ်ာ့က် ေစပါတယ္။  ဒါေၾကာင့္ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ရွိသူေတြ အသင့္အတင့္ စားႏိုင္ပါတယ္။

Written by  အာယု (ျမ၀တီ)

ကြမ္းသီးလည္း ေဆးစြမ္းထက္ပါသည္ ( (Betle Nut) )

အနာေပါက္ ေရာဂါမ်ား၌ ေသြး၍ လိမ္းႏုိင္သည္။ အပူေလာင္ ျပည္ဖုမ်ား၌ ကြမ္းသီး ၾကက္ေခ်းကုိ ေသြးလိမ္း လွ်င္ ေပ်ာက္ကင္း ေစႏုိင္သည္။ ရွားေစးႏွင့္ ေတာင္ငူ ကြမ္းသီး ဆတူ ေရာ၍ တုိက္ေကၽြးလွ်င္ မီးယပ္ ေသြး လြန္ျခင္းကုိ ေပ်ာက္ကင္း ေစႏုိင္သည္ ။

ေလပြျခင္း၊ အစာမေၾက၊ ေက်ာဗုိက္ေအာင့္၊ ၀မ္းပ်က္ျခင္း၊ ၀မ္းရစ္နာျခင္း၊ အေဖာေရာဂါ၊ ဆီးသြားရ ခက္ျခင္း၊ ကုိယ္၀န္ ေဆာင္စဥ္ ခဏခဏ အန္ျခင္း အတြက္ ျပဳတ္ရည္ကို တစ္ေန႔ ၆ ပဲမွ ၁၂ ပဲသား တုိက္ေကၽြး ႏုိင္သည္။ ၀မ္းပ်က္ ၀မ္းကုိက္ ေရာဂါ၌ တစ္ေန႔လွ်င္ ပဲ၀က္မွ ၄ ပဲသားအထိ တုိက္ေကၽြး ႏုိင္သည္။

ကြမ္းသီးတြင္ ပါ၀င္ေသာ Arecoline ဓာတ္သည္ သူငယ္အိမ္ ညွစ္အားကုိ ေကာင္းေစၿပီး မ်က္လုံးအိမ္ တင္းအားကုိ ေလ်ာ့က်ေစသည္။ ဘရင္ဂ်ီနာ ျဖဴးလိမ္းေဆး အျဖစ္ ေျပာင္းေခ်း ၁ ပဲ၊ မန္က်ည္းေစ့ခြန္ ၁ ပဲ၊ ဒုတၱာ ၁ ပဲ၊ ကြမ္းသီးၾကက္ေခ်း ၁ ပဲ၊ ၎ ေဆးတုိ႔ကို မီးသင္း၍ ညက္ေအာင္ႀကိတ္၊ အနာမွာ ထည့္ပါ။ ေပ်ာက္ကင္းပါ၏ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

ဒႏၲသုခ အပင္

ဒႏၲသုခ ျပဳတ္ရည္ကို ငုံေထြးျခင္းျဖင့္ သြားေက်ာက္တည္ျခင္းႏွင့္ သြားဖုံးေရာင္ျခင္းကုိ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္ ။

သြားကုိက္ ေရာဂါ မ်ားတြင္လည္း ၎ ဒႏၲသုခ ပဥၥငါးပါး ျပဳတ္ရည္ကို ငုံေထြးျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ သက္သာ ပါသည္ ။ ဒႏၲသုခ ေဆးပင္ကုိ အဖ်ားေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္လည္းေကာင္း၊ အဆုတ္ႏွင့္ ပတ္သက္ သည့္ ေရာဂါမ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ အကုိက္အခဲ နာက်င္ျခင္း မ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါႏွင့္ ၎မွ ျဖစ္ေသာ အနာမ်ားကို သက္သာ ေစရန္ လည္းေကာင္း၊ အမ်ိဳးသမီး မီးယပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ သည့္ ေရာဂါမ်ား တြင္ လည္းေကာင္း သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္သည္ ။

အနာေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳး အတြက္ အရြက္ အရုိးမ်ားကို ထုေထာင္း၍ အုံေပးျခင္းျဖင့္ အနာမ်ား ကို ေပ်ာက္ကင္း ေစပါသည္ ။မိန္းမ ဓမၼတာ အျဖဴဆင္းေသာ ေရာဂါမ်ားတြင္ ဒႏၲသုခ ပဥၥငါးပါး ၅ က်ပ္သားကို ႏူတ္ႏူတ္ဆင္း၍ ေရ ၅၀ က်ပ္သားႏွင့္ သုံးခြက္ တစ္ခြက္တင္ က်ိဳေသာက္ျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ ကင္းႏုိင္သည္ ။

ေက်ာက္ကပ္ ေရာင္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည့္ ဆီးနီျခင္း၊ ဆီးေအာင့္ျခင္း၊ ခါးနာျခင္း စသည့္ ေရာဂါမ်ားအတြက္ ပဥၥငါးပါးအား အေျခာက္ခံ၍ ေရေႏြးၾကမ္းကဲ့သုိ႔ သုံးစြဲေပးျခင္းျဖင့္ ၎ေရာဂါမ်ား သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ ပါသည္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းကို ဘယ္လိုကာကြယ္ကုသမလဲ

တခါတခါမွာ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းကို ုကုသတာထက္ ကာကြယ္တာက ပိုလြယ္ပါတယ္ ။ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းကို သက္သာေစဖို႔ ပံုမွန္ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ ၿပဳလုပ္ရပါမယ္ ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ဖို႔ လိုၿပီး အမွ်င္ဓါတ္အမ်ားၾကီးပါတဲ့ အစားအ စာေတြစားဖို႔လိုပါတယ္ ။ မနက္ေစာေစာ ၀မ္းသြားတဲ့အက်င့္ အိမ္သာ မွန္မွန္တက္ တဲ့အက်င့္ ကိုလည္းေမြး ၿမဴဖို႔လိုပါတယ္ ။
ပံုမွႏ္ ၀မ္းေပ်ာ့ေဆးေတြသံုးစြဲၿခင္းက သိပ္ေတာ့မေကာင္းလွပါဘူး ။ ဘာလို႔လည္း ဆိုေတာ့ က်င္ၾကီး စြန္႔တဲ့အေလ့အထဟာ ၾကာလာရင္ အဲဒီ၀မ္းေပ်ာ့ေဆးေတြအေပၚမွာ တည္မွီလာမွာ ၿဖစ္တဲ့အ တြက္ၿဖစ္ပါတယ္ ။
Mechanical stimulation အေနနဲ႔ ၀မ္းခ်ဴေဆးလံုး Enemas ကိုလည္း အသံုးၿပဳႏုိင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ပလည္း ၀မ္းခ်ဴေဆး လံုးဟာ အစာေဟာင္းအိမ္ ( rectum ) ထဲက မစင္ေတြကိုသာလွ်င္ စြန္႔ထုတ္ေစႏုိင္ၿပီး အစာအိမ္ နဲ႔အူလမ္းေၾကာင္း Intestinal tract ထဲကိုေတာ့ မေရာက္ရွိႏုိင္ပါဘူး ။

၀မ္းေပ်ာ့ေဆးမွာလည္းအ သံုးမ်ားတာက MOM လို႔ေခၚတဲ့ Milk of Magensia ၿဖစ္ပါတယ္ယ ။ေစ်းသက္သာၿပီး အႏၱရာယ္မ ရွိတာေၾကာင့္ လူသံုးမ်ားပါတယ္ ။ MOM နဲ႔မသက္သာမွသာလွ်င္ ခုနကေၿပာတဲ့ ၀မ္းခ်ဴေဆးလံုး stimulant ေတြ ကိုသံုးသင့္ပါတယ္ ။

အမွ်င္ေတြက ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းကို ဘယ္လိုသက္သာေစသလဲ ......

အမွ်င္ဓါတ္ Fiber ေတြဟာ အပင္ေတြရဲ႕ အစိတ္အပိုုင္းၿဖစ္ၿပီး အမွ်င္ဓါတ္ပါတဲ့ အစားအေသာက္ေတြဟာ အစားအ စာေတြ ကိုစားေသာက္ၿပီးတဲ့အခါမွာ အစာအိမ္နဲ႔အူလမ္းေၾကာင္းအတြင္းမွာ က်န္ရွိေနခဲ့ပါတယ္ ။ အမွ်င္ေတြ ဟာ အရာ၀ထၳဳ တစ္ခုတည္းမဟုတ္ပဲ အစုအေ၀းၾကီးတစ္ခုသာလွ်င္ၿဖစ္ပါတယ္ ။

အမွ်င္မွာ soluble နဲ႔ insoluble ဆိုၿပီး ၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္ ။ အစာအိမ္နဲ႔အူလမ္းေၾကာင္းေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ၿဖစ္ေစဖို႔အတြက္ ဖိုက္ဘာ ၂ မ်ိဳးစလံုး က မရွိမၿဖစ္လိုအပ္ပါတယ္ ။ ေပ်ာ္၀င္ႏုိင္တဲ့ soluble fiber ေတြဟာ သင့္ရဲ႕ မစင္ ထဲမွာ ေရေတြ ကို စိမ့္၀င္ေစၿပီး ေပ်ာ့ေၿပာင္းေစပါတယ္ ။ ဒီေတာ့ အူေတြကေန စြန္႔ထုတ္ရတာ လြယ္ကူသြားပါတယ္ ။ မေပ်ာ္၀င္ႏိုင္တဲ့ fiber ေတြ ကေတာ့ မစင္ေတြရဲ႕ ပံုသ႑ာန္ကိုေၿပာင္းလဲလိုက္ၿပီး အလွ်င္အၿမန္စြန္႔ထုတ္ေစၿခင္းအားၿဖင့္ သင့္ကို ၀မ္းခ်ဳပ္တဲ့ ခံစားခ်က္ၾကီးကေန လြတ္ကင္းေစမွာၿဖစ္ပါတယ္ ။
အမွ်င္ဓါတ္ ပါတဲ့အစားအစာမ်ားမ်ားစားသံုးတဲ့လူေတြဟာ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းနည္းေလ့ရွိပါတယ္ ။ အသက္ ၁၉ ႏွစ္မွ ၅၀ အတြင္း အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ေန႔စဥ္အစားအေသာက္ထဲမွာ ဖိုက္ဘာ ၂၅ ဂရမ္စားသံုး ရမယ္လို႔ဆိုပါတယ္ ။ ေယာကၤ်ားေတြကေတာ့အဲဒီအသက္အရြယ္အပိုင္းအၿခားမွာ ၃၈ ဂရမ္စားသံုး ရမယ္လို႔ဆိုပါတယ္ ။ ငါးဆယ္အထက္ အမ်ိဳးသမီးေတြကေတာ့ ၂၁ ဂရမ္စားသံုးသင့္ၿပီး အမ်ိဳးသားေတြကေတာ့ ၃၀ ဂရမ္စား သံုးသင့္ပါတယ္

အမွ်င္ဓါတ္ပါတဲ့ အစားအစာ အမ်ားစုမွာ ဗီတာမင္ သတၱဳဓါတ္ေတြနဲ႔ပါ၀င္ၿပီး အဆီနဲ႔ ကယ္လိုရီေတြေတာ့ နည္းေလ့ ရွိပါတယ္ ။ အမွ်င္ဓါတ္ပါေသာအစားစာေတြကေတာ့

- သစ္သီးမ်ား (သစ္ေတာ္သီး ၊ ပန္းသီး ၊ လိေမၼာ္သီး စသည္ )
- အရြက္မ်ား ( ေဂၚဖီ ၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း ၊ မုန္လာဥ ၊ အာလူး ၊ ဖယံု စသည္)
- ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး ၊ စားေတာ္ပဲ ၊ ပဲနီကေလး
- ဂ်ံဳေပါင္မုန္႔ ၊ ဆန္ညိဳ ၊ ဖြဲမႈန္႔ ၊ အုတ္ဂ်ံဳမႈန္႔
- ေနၾကာေစ့ ၊ ေၿမပဲ ၊ မက္မြန္ ၊ သစ္ၾကားသီး စသည္တို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ယခုေနာက္ပိုင္းမွာ အမွ်င္ စားတာနည္း တဲ့သူေတြ အတြက္ Ispaghula husk လို႔ေခၚတဲ့ Psyllium လို႔ေခၚတဲ့အပင္တစ္မ်ိဳးကေနထုတ္လုပ္ထားတဲ့ အမွ်င္ၿဖည့္ စြက္ အမႈန္ ႔ေလးေတြ ေစ်းကြက္ထဲ၀င္ေရာက္ေနၿပီၿဖစ္ပါတယ္ ။ တစ္ခါေသာက္ရင္ရင္ တစ္ထုပ္လံုး ကို ေရဖန္ ထြက္ထဲ ထည့္ ေမႊေႏွာက္ၿပီးေသာက္သံုးႏိုင္ပါတယ္ ။

၀မ္းခ်ဳပ္တဲ့လူေတြကိုအၾကံေပးလိုတာကေတာ့

၁ ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ ။ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္စတဲ့ အရည္မ်ိဳးစံုေသာက္သံုးဖို႔လိုပါတယ္ ။
၂ ။ အမွ်င္ပါတဲ့ အစားအစာ အမ်ားအၿပား စားသံုးေပးဖို႔လိုပါတယ္ ။
၃ ။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ မွန္မွန္ၿပဳလုပ္ပါ ။
၄ ။ ေန႔စဥ္ပံုမွန္၀မ္းသြားတတ္တဲ့အေလ့အက်င့္ကိုေမြးၿမဴပါ ။
၅ ။ စိတ္ဖိစီးမႈကို တတ္ႏုိင္သေလာက္ေလ်ာ့ခ်ပါ ။
၆ ။ ၀မ္းခ်ဳပ္တာ ရွည္ၾကာေနၿပီ ၊ ၀မ္းေပ်ာ့ေဆးေတြေသာက္တာလည္းမသက္သာဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ ၿပသၿပီး ကုသ မႈ ခံယူပါ ။
၇ ။၀မ္းခ်ဳပ္ေစတဲ့အစာေတြၿဖစ္တဲ့ ေကာက္ညွင္း စသည္တို႔ကို ေလ်ာ့စားေပးဖို႔လိုအပ္ပါေၾကာင္း တင္ၿပလိုက္ရပါတယ္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းႏွင့္အမွ်င္ဓါတ္

၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းဆိုတဲ့ အရာကို လူတိုင္း ေတြ႔ၾကံဳဖူးပါလိမ့္မယ္ ။ ၀မ္းခ်ဳပ္ေစတဲ့အေၾကာင္းအရာ အမ်ားၾကီး ရွိတဲ့အ နက္က ေရဓါတ္နည္းၿခင္းနဲ႔ အမွ်င္ဓါတ္နည္းၿခင္းေၾကာင့္ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းၿဖစ္တာ အမ်ားဆံုးပါပဲ ။ တခ်ိဳ႔ဆိုရင္ ၀မ္းခ်ဳပ္ တဲ့အတြက္ကိုယ္လက္ အီ မသာၿဖစ္ၿပီး ေခါင္းေတြအံု ေခါင္းေတြကိုက္ တဲ့အထိေတာင္ ခံစားရေလ့ရွိပါတယ္ ။ ၀မ္း ခ်ဳပ္ၿခင္း ကို constipation အၿပင္ costiveness , dyschezia , dyssynergic defaecation စသၿဖင့္ လည္း ေခၚၾကပါေသးတယ္ ။ ဆိုလိုတဲ့သေဘာကေတာ့ bowel moments (အူလႈပ္ရွားၿခင္း ၊ က်င္ၾကီး စြန္႔ၿခင္း) ဟာ ခက္ ခဲေန ၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းဆိုတာ အၿဖစ္မ်ားတဲ့ ၀မ္းသြားေနစဥ္ နာက်င္ၿခင္း ( painful defecation) ပဲၿဖစ္ ပါတယ္ ။ အရမ္းကို ၀မ္းခ်ဳပ္ေနၿပီးဆိုရင္ေတာ့ obstipation (ေလႏွင့္ ၀မ္းလံုး၀မသြားႏုိင္ၿခင္း ) fecal impaction ( ၀မ္းလံုး၀မသြားပဲ ပိတ္ဆို႔ၿခင္း ) စသည္တို႔ ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ။


လူဦးေရရဲ႕ ပ်မ္းမွ် ၂ - ၃၀% ေလာက္ဟာ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းကို ခံစားရေလ့ရွိပါတယ္ ။ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းကို ၿဖစ္ပြားေစ တဲ့အ ခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္ ။ အဓိကအားၿဖင့္ ပံုစံ ၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္။ လံုး၀ပိတ္ဆိုးၿပီး ၀မ္းမသြားႏုိင္ၿခင္း ( obstructed defecation ) နဲ႔ အူမ်ားလႈပ္လ်ားမႈ ေလ်ာ့နည္းၿခင္း ေႏွးေကြးၿခင္း ( colonic slow transit , hypomobility ) တို႔ပဲၿဖစ္ ပါတယ္ ။ ေဆးရံုေတြကုိေရာက္လာတဲ့ လူနာေတြရဲ႕ ငါးဆယ္ရာခိုင္ႏွုန္းေလာက္ဟာ obsturcted defecation ေၾကာင့္ေရာက္ လာတာမ်ားပါတယ္ ။
အူလႈပ္ရွားမႈနည္းၿခင္း ေၾကာင့္ၿဖစ္တဲ့ colonic slow transit constipation ကို ၿဖစ္ေစ တဲ့အရာေတြကေတာ့ အစားအေသာက္ ၊ ေဟာ္မုန္း ၊ ေဆး၀ါးေတြရဲ႔ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြနဲ႔ heavy metal toxicity ေတြ ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ သူ႔ကို ကုသတဲ့အခါမွာလည္း အစားအေသာက္ပံုစံေၿပာင္းလဲၿခင္း ၊ ၀မ္းေပ်ာ့ေဆး ၊ ၀မ္းခ်ဳေဆးေတာင့္ ၊ ခြဲစိတ္ၿခင္း စသည္တို႔ပါ၀င္ပါတယ္ ။ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းဆိုတာ လကၡဏာတစ္ ခုသာၿဖစ္ တယ္ ေရာဂါတစ္ခုမဟုတ္ပါဘူး ။ သူ႔ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ကုသခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဘာေၾကာင့္ ၿဖစ္ရတာလဲဆိုတဲ့ cause ကို အရင္ ရွာေဖြဖို႔လိုပါတယ္ ။

၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းကို အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္ထားတာေတြကေတာ့

- အူလႈပ္ရွားမႈ Bowel moment (က်င္ၾကီးစြန္႔ၿခင္း ) ဟာ တစ္ပတ္ကို သံုးၾကိမ္သို႔မဟုတ္ သံုးၾကိမ္ထက္နည္းေနၿခင္း
- ၀မ္းသြားရတာ ခက္ခဲၿခင္း ( ညွစ္ရၿခင္း ၊ စၿမင္းေခၚ အမာမ်ားသြားၿခင္း )
- ၀မ္းသြားၿပီးေသာ္လည္း မၿပီးမၿပည့္စုံသကဲ့သို႔ ခံစားရၿခင္း ၊ ၀မ္းက်န္ေနသလို ခံစားရၿခင္း စသည္တို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

ကေလးငယ္ေတြမွာ ၀မ္းသြားတာကေတာ့ formula ႏို႔မႈန္႔ေတြနဲ႔ အစာစာေကၽြးတဲ့အခ်ိန္မွာ ၿဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္ ။ ေမြးၿပီး တဲ့အခါမွာ ေမြးကင္းစကေလးငယ္ေတြဟာ ၄ ၾကိမ္ ၅ ၾကိမ္ေလာက္ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ (အရည္သာသာ ) က်င္ၾကီး စြန္႔ေလ့ ရွိပါတယ္ ။ ႏို႔မႈန္႔တိုက္တဲ့ကေလးေတြထက္ မိခင္ႏို႔စို႔တဲ့ကေလးေတြက က်င္ၾကီးစြန္႔ တဲ့အၾကိမ္အေရ အတြက္ ပိုမ်ား ပါတယ္ ။


၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းကိုၿဖစ္ေစတဲ့အခ်က္ေတြကေတာ့

- congenital ( ေမြးရာပါ )
- primary ( ပထမအေၾကာင္းအရင္း )
- secondary ( ဒုတိယအေၾကာင္းအရင္း ) စသည္တို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။ အၿဖစ္အမ်ားဆံုးကေတာ့ primary ၿဖစ္ၿပီး အသက္အႏၱရာယ္ကို ထိခိုက္ႏုိင္ၿခင္းမရွိပါဘူး ။ အသက္ၾကီးတဲ့လူေတြမွာေတာ့ အမွ်င္ဓါတ္စားသံုးမႈ ေလ်ာ့နည္းၿခင္း ၊ ေရေသာက္ နည္းၿခင္း ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းၿခင္း ၊ ေဆး၀ါးေတြရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြနဲ႔ ၊ hypothyroidism နဲ႔ကင္ဆာေရာဂါတို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။

၁ ။ Primary

Primary မွာေတာ့ ေၿခာက္လေက်ာ္ေလာက္ထိ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းကို ခံစားရၿပီး ဒါဟာ ေဆး၀ါးေတြ ရဲ႕ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေၾကာင့္လည္းမဟုတ္သလို ၊ ေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္လည္းမဟုတ္ပါဘူး ။ ဗိုက္ေအာင့္ဗိုက္ နာၿခင္းလည္းမ ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ Irritable bowel syndrome နဲ႔ခြဲၿခားႏုိင္ပါတယ္ ။ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းရဲ႕ common cause ၿဖစ္ပါတယ္ ။

၂ ။ အစားအေသာက္

အမွ်င္ဓါတ္စားတာနည္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ၊ ေရေသာက္တာနည္းတဲ့အတြက္ ၊ အစားအစာ စားတာနည္းတဲ့အတြက္ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းၿဖစ္ရပါတယ္ ။

၃ ။ ေဆး၀ါးမ်ား

ေဆး၀ါးအမ်ားစုမုွာ ၀မ္းခ်ဳပ္တယ္ဆိုတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးပါရွိၾကပါတယ္ ။ ဘာေဆးေတြလဲဆိုေတာ့ Opioids ( အကိုက္ အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား ) ၊ ဆီးေဆးမ်ား ၊ စိတ္က်ေရာဂါေပ်ာက္ေဆးမ်ား ၊ ယားယံၿခင္းေပ်ာက္ေသာေဆးမ်ား ၊ ဗိုက္ေအာင့္ေပ်ာက္ေဆးမ်ား ၊ အတက္က်ေဆးမ်ား ၊ အလူမီနီယံပါေသာ အစာအိမ္ေဆးမ်ား စသည္တို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။

၄ ။ Metabolic and Muscular

အင္ဒိုခရိုင္း ၿပႆနာေတြၿဖစ္တဲ့ ကယ္ဆီယမ္မ်ားၿခင္း ၊ သိုင္းရိုက္ ေဟာ္မုန္းနည္းၿခင္း ၊ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ိဳ နဲ႔ cystic fibrosis ၊ celiac disease စသည္တို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ နည္းတဲ့ မလႈပ္ရွားႏုိင္တဲ့လူေတြမွာ ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္း အၿဖစ္မ်ားပါတယ္ ။

၅ ။ စိတ္ေရာဂါဆိုင္ရာ

နာက်င္မႈကို အလြန္အမင္းေၾကာက္ရြ႔႔ံသူမ်ား ၊ လူစုလူေ၀း လူထု နားေနခန္းမ်ားကို ေၾကာက္သူမ်ား ၊ ပ်င္းရိသူမ်ား ဟာလည္း ငယ္စဥ္ကတည္းက ၀မ္းခ်ဳပ္ၿခင္းကို ခံစားရေလ့ရွိတဲ့ သူေတြၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

Middle ear infection နားျပည္ယုိျခင္း

မဂၤလာပါဆရာ သားေလး အသက္က ၅ လပါ။ နားမွျပည္ယိုလို႔ပါဆရာ။ ပထမတစ္ၾကိမ္ ေဆးခန္းကို သြားျပပါတယ္။ SBG ေဆးရည္ Cifixime Syrup Cetrizineေပးလိုက္ပါတယ္။ မဖ်ားပါ၊နားကိုက္မျဖစ္ပါ။ ေဆးကိုကုန္ေအာင္တိုက္ပါတယ္။ ေဆးကုန္ေအာင္တိုက္ၿပီးလို႔ ေနာက္တရက္ ထပ္ျပီး နားျပည္ယိုလာပါတယ္။ ဒုတိယတစ္ႀကိမ္ေဆးခန္းသြားျပပါတယ္။ ဆရာဝန္က နားသန္႔႐ွင္ေရးလုပ္ခိုင္းပါတယ္။ Amoxillin syrup Ciprofloxaxin solution Cetrizine ေပးလိုက္ပါတယ္။ မဖ်ားပါ၊ နားကိုက္မျဖစ္ပါ။ ဒါေပမယ့္ နားျပည္ယိုတာမေကာင္းပါ။ အခု ကေလးက ဖ်ားၿပီး နားကိုက္သလို ငိုပါတယ္ဆရာ။ ဝမ္းသြားတာလဲ မေကာင္းပါ။ ဘယ္လိုလုပ္ရပါ့မလဲဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီးေျဖေပးပါဆရာ။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။

နားကိုပိုးဝင္တာက ၈ဝ% ဟာ ဗိုင္းရပ္စ္ကေနျဖစ္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ပိုးေသေဆးမလိုဘူး၊ မရဘူး။ Streptococcus ဗက္တီးရီးယားကေန ျဖစ္တာလဲ မနည္းဘူး။ နားနာမယ္၊ အဝါရည္၊ အရည္ၾကည္၊ အခြ်ဲရည္ ထြက္မယ္။ ကို္ယ္နဲနဲ ပူမယ္။ ပိုးေသေဆးလိုမယ္။

Acute otitis media ရက္တို နားအလယ္ပိုင္းေရာင္တာ အေတာ္အျဖစ္မ်ားတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ေရာ ဗက္တီးရီးယားကပါ ျဖစ္ေစတယ္။ အလာဂ်ီနဲ႔လည္းတြဲေနတတ္တယ္။ တက္ေစ့ေရာင္တာရွိႏို္င္တယ္။ နားထဲအသံမည္ေနတာရွိႏိုင္တယ္။ ေခါင္းမူးေရာဂါဆက္ျဖစ္တတ္ေသးတယ္။

Middle ear infections နားအလည္ပိုင္းေရာင္တာဟာ အမ်ားအားျဖင့္ အသက္ရွဴလမ္းအေပၚပိုင္းပိုးဝင္တာကေန ဆက္ျဖစ္တယ္။ အေအးမိတာကေနျဖစ္တာမ်ားတယ္။နားအလည္ပိုင္းမွာ အရည္စုလာမယ္။ ပိုးထပ္ဝင္လာမယ္။ ျပည္တည္မယ္။ အရည္ပိုထြက္မယ္။ နားစည္ကိုဖိအားသက္ေရာက္မယ္။ နားအၾကားထိခိုက္ခံရမယ္။ ကိုယ္ပူႏိုင္တယ္။ နာမယ္။ ေပၚလိုက္ သက္သာလိုက္ေနႏိုင္တယ္။ ပိုးေသေဆးေပးရမယ္။ ပိုးေတြေသျပီး အနာက်က္ျဖစ္စဥ္ေကာင္းမွ ေပ်ာက္မယ္။ ဆိုးရင္ နားစည္ေပါက္မယ္။ အရည္ထြက္သက္သာမယ္။ အဖ်ားက်မယ္။ သူ႔အလိုလိုျပန္ပိတ္ႏိုင္တယ္။

ပိုးေသေဆးမွာ စားေဆးနဲ႔ နားေဆးရည္။ Decongestants and/or antihistamines အေအးမိတာမွာသံုးတဲ့ေဆးလည္း လိုမယ္။ အနာ-အေရာင္သက္သာေဆး ပါရာစီတေမာလိုေဆးလိုမယ္။

ဗက္တီးရီးယား ကေနျဖစ္တဲ့ နာေရာင္တာအတြက္ ပဋိဇီဝေဆးေတြ
• Amoxicillin 500mg တခါေသာက္ ၁ ေတာင့္၊ တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ အနည္းဆံုး ၅ ရက္ေသာက္ပါ။ Augmentin လည္း ေပးတယ္။
• Sulfonamide Antibiotics ေတြထဲမွာ Bactrim, Septra နဲ႔ Gantrisin ေတြပါတယ္။
• Cephalosporin Antibiotics ေတြထဲမွာ Ceclor, Ceftin, Cefzil, Vantin, Suprax နဲ႔ Lorabid ေတြပါတယ္။
• ေဆးတြဲေပးတာေတြလဲ ရွိတယ္။ ဥပမာ Pediazole = Erythromycin + Sulfisoxazole

အသံုးမ်ားတဲ့ နားထည့္ေဆးေတြကေတာ့ -
1. Betamethasone Eye/Ear Drops 0.1% w/v + 0.002%
2. Carboxy Methyl cellulose sodium -Eye 0.5%
3. Chloramphenicol Eye/Ear drop 5ml & 10 ml
4. Ciprofloxacin Eye Drops 5ml & 10ml
5. Gentamicin Eye/Ear drop 5ml & 10 ml
6. Neomycin Sulphate Eye/Ear drop 5ml & 10 ml
7. Ofloxacin Eye Drops
8. Prednisolone Acetate Eye/Ear drop 5ml & 10 ml
9. Prednisolone Chloramphenicol Eye Drop 10ml
10. Soframycin Eye/Ear Drop 8ML

နားျပည္ယိုရင္ ျပည္ကိုထုတ္ေပးရမယ္။ မ်ားရင္ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ပါေအာက္ဆိုက္ေဆးရည္နဲ႔ အရင္ရွင္းျပီးဂြမ္းစေလးနဲ႔ သန္႔ရမယ္။ ျပီးရင္ ပိုးေသေဆးရည္ခပ္ပါ။ ပိုးေသေဆး ေဆးပါတ္လည္ေသာက္ပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Muscle twitch ၾကြက္သားလႈပ္ျခင္း

ကြ်န္ေတာ့အမ်ိဳးသမီး အသက္ ၄၁ ႏွစ္၊ ဘယ္ဘက္ မ်က္ႏွာျခမ္းက တြန္႔တြန္႔ေနတာၾကာပါၿပီ။ ဆရာေျပာျပတဲ့ အထက္ကအဆင့္ထိေတာ့ မျဖစ္ေသးပါ။ ေပါင္ ၁၄၀၊ အရပ္ ၅ ေပ ၂ လက္မပါ။ ဝပါတယ္။ ဆရာဝန္နဲ႔ျပေတာ့ Reju Nuron ဆိုတဲ့ Methylcobalamin and Alpha Lipoic Acid Capsules ကို ညအိပ္ရာဝင္ ေသာက္ရပါတယ္။ အၾကာႀကီးေသာက္ဖို႔ ၫြန္ပါတယ္။ အေတာ္ေလးသက္သာပါတယ္။ ေပ်ာက္ေတာ့ အ႐ွင္း မေပ်ာက္ေသးပါ။ ဆက္လက္ေသာက္သြားရမွာလား။ ဆရာ၏အၾကံျပဳခ်က္ကေလးမ်ား ေျပာၾကားေပးပါ။

စိတ္ကေနခိုင္းလို႔ လႈပ္တာမဟုတ္ဘဲ Muscle twitch ၾကြက္သားလႈပ္တာကို ေဆးစာနဲ႔ Fasciculation ေခၚတယ္။ အေပၚယံအေရျပားမွာျဖစ္တာ (ျမင္ရတယ္) နဲ႔ အတြင္းပိုင္းမွာျဖစ္တာလို႔ရွိတယ္။ Motor tics ၾကြက္သား ဆတ္ကနဲ လႈပ္တာလိုဘဲ Vocal tics အသံမွာျဖစ္တာလဲရွိတယ္။ ကေလး ၂၅% မွာ အနည္းနဲ႔အမ်ားျဖစ္ၾကတယ္။ စိတ္ဖိအားမ်ားတာ၊ အိပ္ေရးပ်တာကေနျဖစ္ၾကရွာတယ္။ Muscle twitches ၾကြက္သားလႈတ္တာ ဆက္တိုက္ဆက္တိုက္ စိတ္ကေနမခိုင္ဘဲလႈပ္တာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ၾကြက္သားလႈတ္တာ ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းေတြက မ်ားတယ္။ အမ်ားစုဟာ စိုးရိမ္စရာမရွိတာေတြ ျဖစ္တယ္။

• Poliomyelitis ပိုလီယိုေရာဂါ၊ Neuromyotonia နဲ႔ Spinal muscular atrophies (SMA) ေရာဂါေတြကေန ျဖစ္တယ္။
• Acetylcholinesterase inhibitors ပါတဲ့ Myasthenia gravis ေခၚတဲ့ ၾကြက္သားေရာဂါအတြက္ေပးတဲ့ ေဆးကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Organophosphate poisoning အင္းဆက္သတ္ေဆး အဆိပ္သင့္ရင္လဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Valium ေဗလီယမ္လို စိတ္ျငိမ္ေဆးျဖစ္ရာကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Magnesium deficiency (မက္ဂနီဆီယမ္) ဓါတ္နည္းလို႔လဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Rabies ေခြးရုးျပန္ေရာဂါကေနလဲျဖစ္တယ္။
• Anticholinergic drugs ဗိုက္နာသက္သာေဆးေတြ၊
• Diphenhydramine (Benadryl, Dimedrol, Daedalon and Nytol) အင္တီဟစ္တမင္းေဆးေတြ၊
• Dimenhydrinate (Dramamine, Driminate, Gravol, Gravamin, Vomex, and Vertirosan) ကားမူး၊ အအန္ေပ်ာက္ေဆးေတြ၊
• Caffeine, Pseudoephedrine (Sudafed), Amphetamines လို စိတ္ႏိုးၾကားေစတာေတြ၊
• Salbutamol (Proventil, Combivent, Ventolin) ပန္းနာေဆးေတြ။

ကုသတာမွာ ျဖစ္ေစတာကိုသိရင္ ကုေပးရမယ္။ ဥပမာ Magnesium နည္းသူကို မက္ဂနီဆီယမ္ေပးရတယ္။ မက္မုန္သီ၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္ေတြမွာပါတယ္။ Magnesium supplements ေဆးလဲေသာက္ႏိုင္တယ္။ မ်ားရင္လဲ မေကာင္းပါ။ ဝမ္းေလွ်ာမယ္။ Milk of Magnesia ဝမ္းေပ်ာ့ေဆးေသာက္ရသူေတြ သတိထားရမယ္။ လိပ္ေခါင္းအတြက္ ေပးတယ္။

Benign fasciculation syndrome (BFS) ေခၚတဲ့ ၾကြက္သားလႈပ္ေရာဂါလဲရွိတယ္။
• အမ်ားအားျဖင့္ မ်က္ခြံ၊ လက္နဲ႔ ေျခေထာက္မွာျဖစ္တယ္။ လွ်ာမွာလဲျဖစ္တတ္ေသးတယ္။
• နားေနရင္းလဲျဖစ္တယ္။ ပင္ပန္းလို႔၊ စိုးရိမ္စိတ္မ်ားလို႔၊ ၾကြက္သားေတြနာလို႔ကေနလဲျဖစ္တယ္။
• Electromyography (EMG) နည္းနဲ႔ေရာဂါရွာတယ္။
• စိုးရိမ္စိတ္မ်ားသူေတြကို beta-blockers နဲ႔ anti-seizure drugs ေဆးေတြေပးႏိုင္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

ေရပူေရေအးႏွင့္ ေရခ်ိဳးျခင္း

မိမိ၏ Body type ေပၚတြင္ မူတည္သည္။ Pitta body type အတြက္ pitta diseases ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဥပမာ- Liver disorder အစာမေၾကျခင္း၊ တကိုယ္လံုး ပူေနသည္ဟု ခံစားရေသာ လကၡဏာ တို႔တြင္ ေရေအးႏွင့္ေရခ်ိဳးသင့္သည္။

Kapha (သို႔) Vala body type ရွိသူမ်ား ဥပမာ- အသက္ ႐ႈလမ္းေၾကာင္းေရာဂါ ႐ွိသူမ်ား၊ allergies ေခၚ ဓာတ္မတည့္သည့္ ေရာဂါ႐ွိသူမ်ား၊ ေခ်ာင္းဆုိး၊ အေအး မိသူမ်ားႏွင့္ Vata diseases ေခၚ အဆစ္နာျခင္း၊ ေျခဆစ္ေအာက္ပိုင္း ေျခေထာက္နာျခင္း၊ ေလးဘက္နာ သမားမ်ားက ေရပူႏွင့္ေရခ်ိဳးသင့္ သည္။
Epilepsy လူနာမ်ား (၀က္႐ူးျပန္ေရာဂါ) မွာမူ ေရပူ၊ ေရေအးႏွင့္ေရခ်ိဳးျခင္းကိုေ႐ွာင္ၿပီး ေရေႏြးေႏြးႏွင့္ သာ ေရခ်ိဳးသင့္သည္။

အသက္အ႐ြယ္ေပၚ မူတည္၍
ငယ္႐ြယ္သူကေလးမ်ားႏွင့္ အသက္ႀကီးသူတို႔အဖို႔ ေရေႏြးႏွင့္ခ်ိဳးျခင္းက ပို၍ေကာင္းသည္။
လူငယ္မ်ားက ေရေအးႏွင့္ခ်ိဳးလွ်င္ ပိုေကာင္း သည္။
ေက်ာင္းသားမ်ားက အခ်ိန္အတုိင္းအတာႏွင့္ စာမ်ားေလ့လာရၿပီး အၿမဲႏိုးၾကားေနရမည္ျဖစ္၍ နံနက္ ေစာေစာ၌ ေရေအးႏွင့္ခ်ိဳးလွ်င္ ပိုလန္းဆန္းေစသည္။

တေန႔တာအတြက္
နံနက္တြင္ ေရေအး၊ ညဖက္ ေမာပမ္းလာပါက ေရပူႏွင့္ခ်ိဳးလွ်င္ လန္းဆန္းေစသည္။ ညေနပိုင္း၌ Vata type ႐ွိသူတို႔က ေရေႏြးႏွင့္ခ်ိဳးလွ်င္ ပို၍အက်ိဳး႐ွိေစ သည္။

အေလ့အက်င့္
ေလ့က်င့္ခန္းမွန္မွန္ လုပ္သူတို႔က ေရပူႏွင့္ခ်ိဳးသင့္ သည္။
အႏွိပ္ခံတတ္ေသာ အေလ့အက်င့္႐ွိသူတို႔က ဆီႏွင့္ ႏွိပ္နယ္ၿပီး နာရီ၀က္အၾကာတြင္ ေရပူႏွင့္ခ်ိဳးလို႔က ခ်ိဳးႏိုင္ သည္။

အသားအေရ က်န္းမာေစရန္
ေရထဲသို႔ တမာ႐ြက္ အနည္းငယ္၊ နံသာျဖဴတို႔ ထည့္ၿပီး ေခတၱထား၍ ေရခ်ိဳးပါ။

Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

ငါးသတၱာစားသံုးျခင္းျဖင့္ ရႏိုင္မဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူး

ငါးသတၱာငါးလို႔ ေခၚတဲ့ Sardines ငါး ၃.၂ ေအာင္စမွာ ခႏၶာကိုယ္မွ ေန႔စဥ္ လိုအပ္ခ်က္ရဲ႕-
- ဗီတာမင္B12 (riboflavin) ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္း
- ဗီတာမင္ B3 (niacin) ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း
- ဗီတာမင္B12 ၃၃၈ ရာခိုင္ႏႈန္း
- ကယ္ဆီယမ္ ၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္း
- choline ၁၆ ရာခုိင္ႏႈန္း
- ေၾကးနီ ၁၉ ရာခိုင္ႏႈန္း
- အိုင္အိုဒင္း ၂၄ ရာခိုင္ႏႈန္း
- Omega 3s ၆၁ ရာခိုင္ႏႈန္း
- မီးစုန္း ၆၄ ရာခိုင္ႏႈန္း
- ပ႐ိုတိန္း ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္း
- selenium ၈၇ ရာခိုင္ႏႈန္း
- ဗီတာမင္ D ၄၄ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္ပါတယ္။

Sardines ငါးလိုမ်ိဳး အာဟာရ ဓာတ္ျပည့္၀စြာပါ၀င္တဲ့ အျခား အသားငါးမ်ိဳး ႐ွားပါးပါတယ္။ ကယ္ ဆီယမ္ပါ၀င္မႈက အ႐ိုးေတြကို သန္မာႀကံ႕ခိုင္ေစပါတယ္။ Sardines ငါးက အသားငါးေတြအားလံုးထဲမွာ ကယ္ဆီယမ္ပါ၀င္ႏႈန္း အျမင့္မားဆံုး စာရင္း၀င္ပါတယ္။ အိုင္အိုဒင္း ဓာတ္ပါ၀င္မႈကလည္း လည္ပင္းႀကီး ေရာဂါအပါအ၀င္ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈ ေၾကာင့္ျဖစ္ရတဲ့ ေရာဂါအေတာ္မ်ား မ်ားကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ selenium ၊ မီးစုန္းဓာတ္က သတိေမ့ ေလ်ာ့ျခင္း၊ မွတ္ဥာဏ္အားနည္း ျခင္းေတြကို ကုသေပးႏိုင္စြမ္း႐ွိပါ တယ္။

ဗီတာမင္ေတြ ပါ၀င္ျခင္း ေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္း၊ ပိတ္ျခင္းကိုျဖစ္ေစတဲ့ ့homocysteine ပမာဏကို ခႏၶာကိုယ္တြင္းမွာ ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္။ ဗီတာမင္ B12 ေၾကာင့္ သင့္ကို ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ အိပ္ေပ်ာ္ေစႏိုင္သလို ဦးေႏွာက္ကို လည္း အာဟာရဓာတ္ေတြ ျဖည့္စြမ္း ေပးပါတယ္။ အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ Omega-3s ပါ၀င္မႈေၾကာင့္ ကိုယ္ တြင္း ကိုလက္စထေရာနဲ႔ triglyceride ပမာဏကို ထိန္းညႇိေပးကာ အဆီပိတ္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးပါ တယ္။ Omega-3s က ေရာင္ရမ္းမႈ ကို က်ဆင္းေစတဲ့ အစြမ္းပါ႐ွိသလို ေသြးခဲေတြ ႏွလံုးေသြးေၾကာအတြင္း မွာ ပိတ္ဆို႔ျခင္းကို ကာကြယ္ေပးပါ တယ္။ ပံုမွန္ေသြးဖိအား၊ က်န္းမာတဲ့ ႏွလံုးနဲ႔ ေသြးေၾကာေတြကို ပိုင္ဆိုင္ေစ မွာပါ။

DHA ပါ၀င္မႈေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္စြမ္းေဆာင္ရည္ကို တိုး တက္ေစကာ မွတ္ဥာဏ္စြမ္းအား သြက္လက္ေစပါတယ္။ သင္ၾကားမႈ၊ ေတြးေခၚမႈအပိုင္းေတြ ပိုမိုအား ေကာင္းေစပါတယ္။ ဗီတာမင္ D ပါ၀င္ျခင္းက ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ ပ႐ိုတိန္းပါ၀င္ ျခင္းေၾကာင့္လည္း <ကက္သားမွ်င္ေတြ က်န္းမာသန္စြမ္းေစကာ အ႐ြယ္တင္ ႏုပ်ိဳေစပါတယ္။

Health Updates Journal
https://www.facebook.com/pg/HealthUpdatesJournal

တူနာငါးက ရင္သားကင္ဆာကို တားဆီးကာကြယ္ေပးႏိုင္

အေမရိကန္ သုေတသနတစ္ခု အရ တူနာငါးသည္ ရင္သား ကင္ဆာကို တားဆီးကာကြယ္ေပး ႏိုင္ၿပီး ငါးစားသံုးျခင္းသည္ ရင္ သားကင္ဆာျဖစ္ေနသည့္ အမ်ိဳး သမီးမ်ား၏ အသက္ရွင္သန္ႏိုင္မႈ ကို ပို၍တိုးပြားေစႏိုင္ေၾကာင္း သိရ သည္။

ရင္သားကင္ဆာျဖစ္ေနသည့္ အမ်ိဳးသမီး ၁၄ဝဝ အား စစ္တမ္း ေကာက္ယူခ်က္အရ ငါးအစားမ်ား သည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ငါး အစားနည္းသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ထက္ အရြယ္မေရာက္ခင္ ေသဆံုး ႏိုင္မႈႏႈန္း သံုးဆေလ်ာ့နည္းေၾကာင္း သုေတသီမ်ားက ရွာေဖြေတြ႔ရွိ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သုေတသီမ်ား သည္ ရင္သားကင္ဆာေရာဂါခံစား ေနရသည္မွာ သုံးလၾကာျမင့္ေနျပီ ျဖစ္သည့္ ေရာဂါေဝဒနာရွင္မ်ားကို အင္တာဗ်ဴးျပီးေနာက္ ပွ်မ္းမွ် အားျဖင့္ အခ်ိန္ ၁၄ ႏွစ္ႏွင့္ခုနစ္လ အၾကာေရာဂါစစ္ေဆး၊ေစာင့္ၾကည့္ ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ရလဒ္မ်ားအရတူနာငါးအစိမ္း အမ်ားဆံုးစားသံုးသည့္ အမ်ိဳးသမီး မ်ားသည္ မစားသံုးသူမ်ားထက္ ေသဆံုးႏိုင္မႈအႏၲရာယ္၂၉ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းေၾကာင္းႏွင့္ အျခားေသာ ငါးမ်ားအား ခ်က္ျပဳတ္၍ စားသံုး သူမ်ားသည္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလ်ာ့ နည္းသည္ဟု သိရသည္။

အဆိုပါရလဒ္မ်ားကို Cancer ေရာဂါဆိုင္ရာ ဂ်ာနယ္တြင္ေဖာ္ျပ ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔ ျဖစ္ပြားရျခင္းသည္ ငါးထဲတြင္ ပါဝင္သည့္ ေသြးထဲတြင္ ကိုလက္ စထေရာျဖစ္ေပၚမႈကို အားမေပး ေသာ polyunsaturated ဖက္တီး အက္စစ္သည္ ေရာင္ရမ္းမႈကို တိုက္ဖ်က္သည့္ အာနိသင္မ်ားရွိၿပီး ကင္ဆာဆဲလ္ ႀကီးထြားမႈကို ေလ်ာ့ နည္းေစသည့္ အာနိသင္ရွိသည့္ အတြက္ဟု ယူဆရေၾကာင္း သိရ သည္။ တူနာငါးအျပင္ ဆာဒင္း ငါး၊ ဆယ္လ္မြန္ငါးႏွင့္ အျခား ေသာအဆီမ်ားသည့္ ငါးမ်ားသည္ ရင္သားကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏိုင္ ေျခကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေၾကာင္း သိရ သည္။

ေနာင္ေနာင္
The Union Daily
https://www.facebook.com/pg/uniondaily.net

အသားအရည္ေၿခာက္ၿခင္းမၿဖစ္ေစဖုိ ့ေရကုိသာေသာက္

အလွပတရားမ်ားမပ်က္ေစခ်င္သလို ့အသားရည္လည္းဆုိေၿပေစဖုိ ့ေရကုိေသာက္ေပးရန္လုိအပ္ပါသည္ ။ မ်က္ႏွာအလွအပမ်ားအတြက္ မိတ္ကပ္မ်ားလိမ္းခ်ယ္ၿခင္းသည့္ မိမိႏုိ္င္ငံရာသီဥတုႏွင့္ မကုိက္ညီသည့္ အခ်က္မ်ားလည္းရွိပါသည္ ။ ပါဝင္ေသာ ဓာတုေတြေႀကာင့္ မလုိလားအပ္ေသာ မဲကြက္ၿခင္းႏွင့္ အစက္ေၿပာက္မ်ားၿဖစ္ေပၚေစသလုိ ့ အသားရည္အတြက္ ေၿခာက္ကပ္ကပ္လည္း ၿဖစ္ေစပါသည္ ။

မိမိ၏အသားရည္ဆုိေၿပေနေစဖုိ ့အတြက္ဆုိရင္ အရည္ရြမ္းေသာ အသီးအႏွံမ်ားစားသုံးေပးၿခင္း ၊ ေရေသာက္နည္းၿခင္းမၿဖစ္ေစရန္အတြက္ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ေပးဖုိ ့လည္း လုိအပ္ပါသည္ ။ ေအးေသာေရခဲေရမ်ားေသာက္သုံးၿခင္းကုိေရွာင္ရွားေပးပါ ။ ပူၿပင္းေသာရာသီတုတြင္ မိတ္ကပ္မ်ား လိမ္းခ်ယ္ၿပီးပါက အခ်ိန္ႀကာၿမင့္စြာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ထားရွိေနၿခင္းလုံးဝ မလုပ္ေဆာင္သင့္ပါဘူး လွခ်င္ေပမဲ့ အဆုိးေတြၿဖစ္ေပၚလာႏုိင္တာကုိ အသိဝင္ေစခ်င္ပါသည္ ။

မိိမိလိမ္းခ်ယ္ေနေသာအလွထုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေနေသာေပ်ာ္ဝင္ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ပါဝင္ၿခင္းကုိလည္း သိရွိဖုိ ့လည္းလုိအပ္ပါသည္ ။ အမည္တစ္ခု တန္းဖုိးႀကီးမားတာကုိ ႀကည့္ၿပီး လိမ္းခ်ယ္ေနၿခင္းသည္ မိမိႏုိင္ငံရာသီဥတုႏွင့္ မကုိက္ညီေသာေႀကာင့္ အသားအရည္အတြက္ ပ်က္ဆီးၿခင္းကုိ ၿဖစ္ေပၚေစပါသည္ ။ အလွကုန္ပစၥည္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာအခ်က္အလက္မ်ားသည္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အသားရည္အတြက္ မတည့္သည့္အခ်က္ေတြလည္း ရွိပါသည္ ။

ေရမ်ားမ်ားေသာက္ၿခင္းသည့္ အသားရည္ကုိ ဆုိေၿပေစပါသလုိ ့ အူလမ္းေႀကာင္းအတြက္လည္း သန္ ့ရွင္းပါသည္ ။ေမာပန္းမူ ့အတြက္လည္း ေၿပေပ်ာက္ေစပါသည္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

အစိမ္းေရာင္ဟင္းရြက္ စားဖုိ ့မေမ့ပါႏွင့္

ဗီတာမင္ေက ေပါႂကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာကို အလံုအေလာက္စားတဲ့ (တစ္ေန႔ ၁၀၉ မိုက္ခ႐ိုဂရမ္) အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အလံုအေလာက္ မစားသူေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း တင္ပါးက်ဳိးႏိုင္ေျခ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းေၾကာင္း ေလ့လာမႈတစ္ရပ္အရ သိရပါတယ္။

ေရကၫြတ္၊ ဟင္းႏုနယ္ရြက္၊ ပန္းေဂၚဖီ စိမ္းစတဲ့ အစိမ္းရင့္ေရာင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြမွာ ဗီတာမင္ေကမ်ားစြာ ပါဝင္ပါတယ္။

ခႏၶာကိုယ္ကေန လိုအပ္တဲ့ ဗီတာမင္ေက ပမာဏရဖို႔ တစ္ေန႔မွာ အစိမ္းရင့္ ဟင္းရြက္ခြက္တစ္ဝက္စာ စားေပးပါ။

ဘယ္ဟင္းေတြ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေကာင္း က်န္းမာေရးအတြက္ အထူးေကာင္းမြန္ေသာ အစိမ္းေရာင္ ဟင္းရြက္ကုိပါ တခြက္ကုိေတာ့ ပါေအာင္စားႀကပါ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

Fasting diet regenerates diabetic pancreas အစာေလ်ာ့နည္းကေန ဆီးခ်ိဳသရက္ရြက္ကို ျပန္ျပီးအလုပ္လုပ္ေစႏိုင္

၂၄-၂-၂ဝ၁၇ ေန႔ကထြက္တဲ့ ဆီးခ်ိဳသတင္းျဖစ္ပါတယ္။ Fasting diet ေခၚအစားအေသာက္ကေန သရက္ရြက္ကို ျပန္ျပီး အစားျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္ဆိုတာ စိတ္လႈပ္ရွားဘြယ္ရာသတင္းျဖစ္ပါတယ္။ အရင္ကအလုပ္မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ရာကေန ျပန္လုပ္လာတာကို ေျပာတာပါ။ သၾကားဓါတ္ကို ျပန္ထိန္းႏိုင္လာတာကို စမ္းသပ္တဲ့ၾကြက္ေတြမွာ ေတြ႔လာတယ္။ သၾကားဓါတ္ကို ပံုမွန္ျဖစ္ေနေအာင္ ထိန္းေပးတဲ့ အင္စူလင္ေဟာ္မုန္းကို ပန္ကရိယပ္စ္ ေခၚ သရက္ရြက္ကေန ထုတ္ေပးေနတယ္။

Fasting diet အစားအေသာက္ဆိုတာ ကယ္လိုရီနည္းမယ္၊ ပရိုတင္းနည္းမယ္၊ ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္နည္းမယ္၊ ဒါေပမယ့္ unsaturated-fat မျပည့္ဝဆီမ်ားမယ္။ တနည္းအားျဖင့္ သားသတ္လြတ္အစာနဲ႔ဆင္ျပီး အေစ့အဆံနဲ႔ စြပ္ျပဳပ္ပါမယ္။ တေန႔မွာ ကယ္လိုရီ ၈ဝဝ ကေန ၁၁ဝဝ သာရေစမယ္။ အရင္ကလုပ္ခဲ့တဲ့ေလ့လာမႈတခုအရ အိုင္းမင္းရင့္ေရာ္တာကို ေႏွးေစတယ္လို႔လည္း သိထားပါေသးတယ္။

ၾကြက္ေတြကိုေလ့လာေတာ့ သရက္ရြက္ထဲမွာရွိတဲ့ ဘီတာဆဲလ္ေတြ အသစ္ျပန္ပြားတာေတြ႔ရတယ္။ စမ္းသပ္မႈမွာ ဆီးခ်ိဳအမ်ိဳးအစား (၁) ေရာ (၂) မွာပါ အက်ိဳးေရေစတာျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳအမ်ိဳးအစား (၁)ဆိုတာက ခုခံအားစနစ္ ကေမာက္ကမျဖစ္လို႔ျဖစ္တာ။ (၂) ဆိုတာက လူေနမႈပံုစံနဲ႔ အင္စူလင္ကအလုပ္မလုပ္လို႔ျဖစ္တယ္။

ကယ္လိုရီလိုအပ္ခ်က္ဇယား
က်ား-မ အသက္ လႈပ္ရွားမႈမရွိသူ အသင့္အတင့္လႈပ္ရွားသူ တက္ၾကြလႈပ္ရွားေနသူ
ကေလး 2-3 1,000 1,000-1,400 1,000-1,400
အမ်ိဳးသမီး 4-8 1,200 1,400-1,600 1,400-1,800
9-13 1,600 1,600-2,000 1,800-2,200
14-18 1,800 2,000 2,400
19-30 2,000 2,000-2,200 2,400
31-50 1,800 2,000 2,200
51+ 1,600 1,800 2,000-2,200
အမ်ိဳးသား 4-8 1,400 1,400-1,600 1,600-2,000
9-13 1,800 1,800-2,200 2,000-2,600
14-18 2,200 2,400-2,800 2,800-3,200
19-30 2,400 2,600-2,800 2,800-3,200
31-50 2,200 2,400-2,600 2,800-3,000
51+ 2,000 2,200-2,400 2,400-2,800

Top 10 Foods Highest in Calories ကယ္လိုရိအမ်ားဆံုးရ ထိပ္ဆံုးအစာဆယ္မ်ိဳး
၁။ Fats & Oils အဆီမ်ားႏွင့္ ဆီမ်ား = 902 calories 1849 calories 117 calories
၂။ Nuts & Seeds အေစ့အဆံမ်ား = 718 calories 948 calories 201 calories
၃။ Nut & Seed Butters ေထာပတ္အမ်ိဳးမ်ိဳး = 590 calories 188 calories 94 calories
၄။ Chocolate ေခ်ာကလက္အမ်ိဳးမ်ိဳး = 598 calories 604 calories 167 calories
၅။ Dried Fruit & Fruit Juices အသီးေျခာက္မ်ားႏွင့္ အသီးေဖ်ာ္ရည္မ်ား = 339 calories 447 calories 224 calories
၆။ Avocados ေထာပတ္သီး = 160 calories 240 calories 332 calories
၇။ Whole Grains ျဖဴေအာင္ခြ်တ္မထားတဲ့ဂ်ံဳႏွင့္ျပဳလုပ္ေသာအစာမ်ား = 124 calories 174 calories 87 calories
၈။ Milk, Dairy & Eggs ႏို႔အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင္ ဥမ်ား= 452 calories 254 calories 127 calories
၉။ Oily Fish အဆီမ်ားငါးအမ်ိဳးမ်ိဳး = 262 calories 231 calories 223 calories
၁ဝ။ Meat အသားအမ်ိဳးမ်ိဳး = 358 calories 1124 calories 304 calories

အမ်ားအာျဖင့္ Fasting diet အစားအေသာက္ကို တပတ္မွာ ၅ ရက္စားနည္းလုပ္ၾကပါတယ္။ ကယ္လိုရီ ေလ်ာ့စားေသာက္ၾကပါခင္ဗ်ား။

ေမးခြန္း = Fasting diet အစားအေသာက္မ်ားစားေနစဥ္ ဆရာ၀န္ေသာက္ခိုင္းထားတဲ့ ဆီးခ်ိဳက်ေဆး၀ါးမ်ားပါ ျဖတ္မထားပဲ ဆက္ေသာက္ေနရမလားဆရာ ေက်းဇူးျပဳ၍ ျပန္လည္ေျဖၾကားေပးေစလိုပါသည္ဆရာ

အေျဖ= လူေတြကို မစမ္းရေသးပါ။ (ေဆး + အစားအေသာက္+ လူေနမႈပံုစံ) အားလံုးလိုအပ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Clomiphene မ်ိဳးဥထြက္ေဆး

၁။ ကြ်န္မအသက္ ၃၅ ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္ရွိ။ ကေလးမရေသးပါ။ Feb 3 ကပဲ ရာသီလာၿပီး မ်ိဳးဥေၾကြေဆး ေသာက္ခဲ့ပါတယ္။ ခု Feb 24 မွာ ရာသီျပန္လာပါတယ္။ ၂၁ ရက္ပဲျခားတယ္။ မ်ိဳးဥေၾကြေဆး ထပ္ေသာက္မလို႔ပါဆရာ။ ကုိယ္ဝန္ရွိရင္လည္း ေသြးအနည္းငယ္ဆင္းတတ္တယ္လို႔ဖတ္ဖူးပါတယ္။ အကယ္၍မ်ား ကိုယ္ဝန္ရွိမွန္းမသိဘဲ မ်ိဳးဥေၾကြေဆးေသာက္ရင္ ကိုယ္ဝန္အတြက္ အႏၲရာယ္ရွိနိုင္လား ဆိုတာသိခ်ုင္လို႔ပါရွင့္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ဆရာက်န္းမာပါေစ

၂။ ဆရာရွင့္ အမ်ိဳးသားက ၃၇၊ ကြ်န္မက ၄ဝ ျပည့္ပါၿပီရွင့္။ အိမ္ေထာင္သက္က ၁ ႏွစ္နဲ႔ ၇ လေက်ာ္ပါၿပီ။ ၂၀၁၆ ခု ၇ လပိုင္းမွာ ကိုယ္ဝန္းရွိၿပီး ၁၀လပိုင္းမွာ ပ်က္သြားပါတယ္ရွင့္။ ဆရာဝန္ၫြန္ၾကားသည့္အတိုင္း သားဥေႂကြေဆး ၄ ခါ ေသာက္ဖူးပါၿပီ။ သားဥေႂကြေဆးက တသက္မွာ ၆ ခါထက္ပိုမေသာက္ရဘူးဆိုတာ ဟုတ္ပါသလားရွင္။ ရာသီလာတိုင္း သားဥေႂကြပါသလားရွင္။ ယခုထိကိုယ္ဝန္ျပန္မရေသးလို႔စိတ္ပူတာပါရွင္။ ထိုးေဆး တားေဆးဘာမွမသံုးဖူးပါ။ ဘယ္လို ထပ္ႀကိဳးစားရပါမလဲရွင္။ ကြ်န္မရဲ႕ေဆးမွတ္တမ္းေတြပါ ၾကည့္ေပးေစလိုပါသည္။ ဆရာအၾကံကိုေစာင့္ေနပါမယ္ရွင္။ အမွားမ်ားပါလွ်င္ခြင့္လြတ္ပါရွင္။ ေတာင္းပန္ပါတယ္။

၃။ မဂၤလာပါဆရာ ကြၽန္မအသက္ ၂၂ႏွစ္၊ တားေဆးေသာက္တာႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္၊ ေဆးျဖတ္တာ ၇လ႐ွိပါၿပီ။ မ်ိဳးဥေႂကြေဆးက ရာသီလာၿပီးဘယ္ႏွစ္ရက္ေနရင္ ေသာက္ရမလဲဆရာ။ မ်ိဳးဥေႂကြေဆး တံဆိပ္ေလးကိုပါ ၫႊန္ေပးပါ။ ေက်းဇုးတင္ပါတယ္။

၄။ ဆရာ က်မ အသက္ ၃၁ ပါ။ ႕႕႕႕႕ ကပါ။ ဆရာ မ်ိဳးဥေၾကြေဆးပို႔ေပးတဲ့သူပါ။ ေသာၾကာေန႔မွာ ေဆးစေသာက္မွာပါရွင့္။ အစားစားျပီးေသာက္ရမလား၊ ေသာက္ျပီးမွ အစာစားရမလား ဆိုတာပါဆရာ။ တျခား လိုက္နာရမယ့္ ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္ေတြလည္း သိပါရေစဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင့္။

အပ်ိဳျဖစ္ကတည္းက ရာသီေသြးဆင္းတယ္။ အစလတခ်ိဳ႕မွာ မ်ိဳးဥထြက္ခ်င္မွ ထြက္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြလည္း ရာသီလာတိုင္းလည္း မ်ိဳးဥထြက္ခ်င္မွ ထြက္တယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ေအာင္လုပ္တဲ့ေဆး Clomifene ကို ၁၉၆ဝ ကတည္းက သံုးေနခဲ့တယ္။ အရင္ကေတာ့ ရာသီေသြးနည္းတဲ့သူေတြကိုသာ ေပးတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ကေလးရေအာင္ လုပ္နည္းအတြက္ အေတာ္မ်ားမ်ား သံုးေနၾကျပီ။ SERM လို႔ ေခၚတယ္။ Clomiphene Citrate ကို Clomid, Fertomid, Milophene, Serophene ဆိုတဲ့ နာမည္ေတြနဲ႔ ေရာင္းတယ္။

မ်ိဳးပြါးရာမွာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ မ်ိဳးဥထြက္ေစအာင္ လံႈ႔ေဆာ္အားေပးတယ္။ ရာသီတလရဲ႕ အေစာပိုင္းရက္ေတြမွာ ၅ ရက္ဆက္တိုက္ ေသာက္ေစတယ္။ ၃ လကေန ၆ လအထိ ေပးတတ္တယ္။ ေဆးေသာက္ရသူအတြက္ အတိအက် လိုအပ္မဲ့ ေဆးအဆကို ေျပာမရလို႔ ေဆးကို ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုးတိုးေပးရတတ္တယ္။ Dose ကိုသိလာရရင္ အဲဒီ Dose အတိုင္း ၃ လဆက္ေပးမယ္။ ၆ လေနလို႔မွ ကိုယ္ဝန္မတည္ရင္ေတာ့ ဒီနည္းနဲ႔ မရႏိုင္ဘူးလို႔ ေျပာႏိုင္ျပီ။

သဘာဝနည္းနဲ႔ကေလးယူဘို႔မွာ မ်ိဳးဥမထြက္တဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြကိုေဆးေပးနည္းမွာ Clomid 50 mg တလံုးကို ရာသီဆင္းျပီးတာနဲ႔ ေန႔တိုင္း ၅ ရက္ဆက္တိုက္ေသာက္ရမယ္။ ၃ လၾကိဳးစားလို႔ မ်ိဳးဥမထြက္ေသးရင္ 100 mg ကို ေန႔တိုင္း ၅ ရက္၊ ေနာက္ ၃ လေပးမယ္။ ရာသီစလာတဲ႔ေန႔ရဲ႕ေနာက္ ၃-၄-၅ ရက္မွာ စေသာက္ပါ။ ၅ ရက္ ဆက္တိုက္ေသာက္ပါ။ 100 mg ထက္ပို ေပး-မေပး ေဆြးေႏြးေနဆဲျဖစ္တယ္။

ေဆးကို မနက္မွာေသာက္ရင္ ၅ ရက္လံုး မနက္မွာ ေသာက္ပါ။ ေနာက္က်သြားရင္လဲ သတိရတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းေသာက္ပါ။ တရက္ေနာက္က်ရင္ ေဆး ၂ လံုး တခါတည္း ေသာက္ပါ။ မ်ိဳးဥထြက္ မမွန္သူ နဲ႔ မ်ိဳးဥ လံုးဝမထြက္သူေတြကိုေပးရင္ ၈ဝ% မ်ိဳးဥထြက္မယ္။ ေဆးကုတာ ၉ လရွိသူေတြထဲက ၇ဝ-၇၅% ကိုယ္ဝန္ရတယ္။ သဘာဝ အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ ကေလး ပ်က္က်ႏွဳန္း ပိုေတာ့မ်ားတာ အရင္က ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အဲလို မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ေျပာလာတယ္။

Clomiphene therapy နည္းေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ရရင္ ၅-၈% မွာ အမႊာေတြ ျဖစ္မယ္။ ပံုမွန္အမႊာဆိုတာ ၁-၂% သာရွိတယ္။ ႏွစ္မႊာကေလး ၂ ေယာက္တြဲသာ ျဖစ္ပါမယ္။ သံုးမႊာဆိုတာ ရွာမွရွားျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေဆးက ကေလးကိုဒုကၡမေပးပါ။
ကေလးရေအာင္ လိုအပ္ေသးတဲ့ အီစထိုဂ်င္ေဟာ္မုန္း အနည္း-အမ်ားလဲ မွန္ေနရမယ္။ ဦးေႏွာက္ထဲက ေဟာ္မုန္းေတြ ထြက္ရာ Pituitary gland ကလည္း မွန္မွန္ အလုပ္လုပ္ေနဘို႔လိုပါတယ္။ သူ႔ခင္ပြန္းကလဲ ကေလးရႏိုင္သူ ျဖစ္ရပါမယ္။

ေဘးထြက္သက္ေရာက္မႈေတြ
နည္းနည္းသာျဖစ္ရင္ မ်ိဳးဥအိမ္ကၾကီးလာမယ္။ ဗိုက္ေအာင့္မယ္။ အလတ္စားဆိုရင္ ပ်ိဳ႕ခ်င္-အန္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ ဆိုးဝါးသူေတြမွာ အသက္ကို အႏရာယ္ေပးႏိုင္တယ္။ မ်က္ႏွာေတြ နီျမန္းမယ္။ စိတ္တိုမယ္။ ေခါင္းကိုက္မယ္။ သားအိမ္အဝက ခြ်ဲေတြ ေစးျပစ္လို႔ သုက္ပိုးအလြယ္နဲ႔ ဝင္မရျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးသံုးႏိုင္တယ္။ လိုအပ္ရင္ သုက္ပိုးကို သားအိမ္ထဲထည့္ေပးရမယ္။ ရင္သားေတြ တင္း-နာမယ္။ မ်က္စိေဝဝါးႏိုင္တယ္။ ရွားရွားပါးပါး ဆံပင္ကြ်တ္မယ္။ အားယုတ္မယ္။ အိပ္ေရးပ်က္မယ္။

ကေလးမရေသးတဲ့စံုတြဲေတြ ေဆးစစ္တာေတြ စံုေအာင္လုပ္ရမယ္။ က်န္းမာေရး ရာဇဝင္ က်က်နနယူမယ္။ ကိုယ္ကာယ စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္မယ္။ သုက္ပိုးစစ္ေဆးမယ္။ Pituitary, Thyroid, and Adrenal function ေဟာ္မုန္းထြက္ရာေတြ အကုန္စစ္မယ္။ Endometriosis သားအိမ္ေရာဂါ မရွိတာစစ္မယ္။ ေယာက္်ားမွာလဲ အျပစ္ကင္းေနမွသာ Clomiphene ေဆးနည္းသံုးတာဟာ စိတ္ခ်ရတဲ့ နည္းလမ္းေကာင္းလို႔ သတ္မွတ္တယ္။ Clomifene ေဆးကို အားကစားေလာကမွာ သံုးၾကတယ္။ မသံုးရလို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။

IVF or GIFT နည္းပညာေတြသံုးျပီး မ်ိဳးဥကို မ်ားေစ-ပြါးေစေအာင္ လုပ္ရေသးတယ္။ ဒီေဆးကေန အဲလို အျပင္မွာ မ်ိဳးစပ္ျပီးေနာက္ Intrauterine insemination or Artificial insemination သူ႔ သားအိမ္ထဲ သေႏၶကို လာထည့္ေပးခံမဲ့ မ်ိဳးဥထြက္ မမွန္သူ အမ်ိဳးသမီးအတြက္လဲ အက်ိဳးရွိေစတယ္။ Clomiphene ေဆးကို တျခားေဆးေတြနဲ႔လဲ တြဲေပးတတ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးလူနာက အလြန္ဝျပီး Polycystic Ovary Syndrome (PCOS) ေရာဂါလဲရွိေနသူျဖစ္ရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို အရင္ ခ်ခိုင္းရမယ္။ Body mass index (BMI) က်စေအာင္ အစားေရွာင္နည္းနဲ႔ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ခိုင္းမယ္။ မရေသးရင္ Insulin metabolism ကို ျပင္တဲ့ေဆး ေပးရမယ္။

ေဆးေပးျပီး အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ မ်ိဳးဥထြက္တာ၊ မ်ိဳးဥရဲ႕ အရည္အေသြးေတြကို စမ္းသပ္စစ္ေဆးတာကို Clomiphene challenge test ေခၚတယ္။ ေဆးကေန မ်ိဳးဥအိမ္က ထြက္ေပးေနတဲ့ (FSH) ေဟာ္မုန္းကို အားေပးလိမ့္မယ္။ ေဆးေပးျပီးေနာက္ရက္မွာ ေသြးထဲက FSH က အရင္လို ပံုမွန္ကိုျပန္က်သြားတယ္ဆိုရင္ (ေနာ္မယ္) လို႔ေျပာႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႔ ျမင့္မားေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီအမ်ိဳးသမီးဟာ Ovarian reserve မ်ိဳးဥအိမ္အလုပ္ နည္းေနတယ္။ ဒီလို အမ်ိဳးသမီးက Donor eggs သူမ်ား လွဴထားတဲ့ မ်ိဳးဥကို သံုးရေတာ့မယ္။

Clomiphene ေဆးကို ေယာက္်ားေတြအတြက္လဲ သံုးတယ္။ သုက္ပိုး နည္းေနသူေတြအတြက္ ေကာင္းေစမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာေၾကာင့္ ကေလးမရႏိုင္မွန္း မသိသူေတြကိုေတာ့ ဒီ Clomiphene ေဆးက ကိုယ္ဝန္ရေစမယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ဘူး။ Insemination procedure အျပင္ကေန သုက္ပိုးထည့္ေပးခံမဲ့ အမ်ိဳးသမီးကို မ်ိဳးဥေတြ ပြါးမ်ားလာေအာင္ လုပ္ေပးရာမွာ အထိေရာက္ဆံုး ျဖစ္တယ္။

- Clomiphene Citrate ကေလးမရႏိုင္သူမ်ားအတြက္ေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/clomiphene-citrate.html
- Clomiphene Brand Name မ်ိဳးဥထြက္ေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/fertomid.html
- Fertomid မ်ိဳးဥေကြ်ေဆး http://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/clomiphene-brand-name.html
- Ovulation test မ်ိဳးဥ ထြက္-မထြက္ စမ္းနည္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/ovulation-test.html
- PCOS and Clomid မ်ိးဥအိမ္ေရာဂါနဲ႔ ကေလးရေအာင္လုပ္နည္း https://doctortintswe.blogspot.com/2015/08/pcos-and-clomid.html
- To get pregnant ကိုယ္ဝန္မရေသးရင္ https://doctortintswe.blogspot.com/2017/03/to-get-pregnant.html

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/posts