ႏွာေစး ႏွာပိတ္ေရာဂါ သတိျပဳစရာ

ႏွာေစးႏွာပိတ္ ေရာဂါသည္ ေအးေသာ ဥတုတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ ေအးေသာ ရာသီမွ ျဖစ္ေသာ ေရာဂါသည္ မေပ်ာက္ကင္းဘဲ ပူေသာဥတု အထိ ကူးသြားလွ်င္ ထိပ္ကပ္နာ အဆင့္အထိ ေရာက္ရွိ သြားတတ္ ေပသည္။ ထိပ္ကပ္နာ ျဖစ္လွ်င္ နာတာရွည္ ျဖစ္ၿပီး ကုသရ ခက္ခဲသျဖင့္ အေအးပတ္လွ်င္ ႏွာေစးလွ်င္ သာမန္အဆင့္ တြင္ပင္ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသသင့္သည္။

ႏွာေစးသည္ ဆိုသည္မွာ အဆုတ္ေလဝင္ ေလထြက္ ေလျပြန္ လမ္းေၾကာင္းတြင္ အေအးဓာတ္ ဝင္ေအာင္း ေနသျဖင့္ ေလျပြန္နံရံမွ အခြၽဲ အရည္မ်ား ထြက္လာၿပီး အသက္ျပန္႐ွဴ ထုတ္ေသာအခါ ႏွာရည္၊ ႏွပ္ရည္အျဖစ္ ထြက္က်လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို ႏွပ္ရည္သည္ ပထမ ပိုင္းတြင္ အရည္က်ဲ ထြက္ရာမွ ၾကာလာေသာ အခါ အရည္ပ်စ္ပ်စ္ မ်ား ထြက္လာသည္။ အထြက္မ်ားေသာ အခါ ေရွ႕မွထြက္ေသာ အရည္သည္ ပ်စ္ခဲၿပီး ပိတ္ေနလွ်င္ ေနာက္မွ ထြက္ေသာ အရည္သည္ ပိတ္ဆို႔ ခံရသျဖင့္ ေလဝင္ေလထြက္ လမ္းပိတ္ၿပီး အသက္႐ွဴ မဝေသာ ေရာဂါ၊ ရင္က်ပ္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္သည္။

ႏွပ္ရည္ထြက္ ေစရန္ ျပင္းထန္စြာ ညႇစ္ထုတ္ျခင္း၊ ႏွာေခါင္း တစ္ဖက္ေပါက္ကို လက္ျဖင့္ ညႇစ္ပိတ္ၿပီး ညႇစ္အား ျပင္းျပင္းျဖင့္ ညႇစ္ထုတ္ရာမွ ႏွာ႐ိုးရင္းတြင္ ရွိေသာ ေသြးေၾကာႏွင့္ အသားႏုမ်ား ေရာင္တတ္သည္။ ႏွာေခါင္းတြင္ ႏွာ႐ိုးရင္းမွ အရြတ္ႏုေရာင္ၿပီး ေဖာင္းလာကာ ေလဝင္ေပါက္ကို ပိတ္သြား ေစႏိုင္သည္။ အခ်ဳိ႕ သူမ်ားတြင္ ဖုန္မႈန္႔ႏွင့္ မသန္႔ရွင္းေသာ အမႈန္အမႊားမ်ား၊ မိႈႏွင့္ မေကာင္းေသာ အနံ႔အသက္မ်ား၊ ပိုးပါေသာ အညစ္အေၾကးမ်ား ဝင္ေရာက္ရာမွ အတြင္း၌ ျပည္တည္ၿပီး ႏွပ္ပုပ္မ်ား က်ဆင္း လာတတ္သည္။ အနံ႔ဆိုးမ်ားႏွင့္ ေသြးစေသြးနမ်ား ပါတတ္သည္။ ပက္လက္အိပ္လွ်င္ ထိုႏွပ္ပုပ္ရည္ မ်ား အဆုတ္ အတြင္းသို႔ ျပန္ဝင္ၿပီး ရင္က်ပ္ လာသျဖင့္ ညတြင္ အိပ္မရဘဲ ငုတ္တုပ္ထိုင္ေနမွ အသက္႐ွဴ မဝသည့္ အေျခအေနသို႔ ေရာက္သြား တတ္သည္။

ႏွာေစးႏွာပိတ္ ေရာဂါသည္ ဦးေခါင္းငယ္ထိပ္ အေအးပတ္ျခင္း ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ႏွင္းက်ခ်ိန္၊ မိုးက်ခ်ိန္တြင္ ဦးထုပ္ ေခါင္းေဆာင္း မပါဘဲ အျပင္ထြက္ သူမ်ားတြင္ ျဖစ္ေလ့ရွိသျဖင့္ ေအးေသာ ရာသီတြင္ အျပင္ထြက္လွ်င္ ငယ္ထိပ္ကို လံုေစေသာ ဦးထုပ္၊ ဦးေခါင္း ႏွင့္ နားရြက္ကို ဖံုးအုပ္ႏုိင္ေသာ ဦးထုပ္မ်ဳိး ေဆာင္းထားျခင္းျဖင့္ ကာကြယ္ႏုိင္သည္။

ႏွာေစးႏွာပိတ္ ရာမွ ေခါင္းကိုက္ ေရာဂါလည္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ထိုသို႔ျဖစ္လွ်င္ သက္သာ ေစႏုိင္ေသာနည္းမွာ ကြမ္းရြက္ကို မီးအပူ အနည္းငယ္ ျပၿပီး ျပားေစ့အရြယ္ခန္႔ အဝိုင္းဖဲ့ယူၿပီး နားထင္ႏွစ္ဖက္ တြင္ ကပ္ေပးပါ။ ပ႐ုတ္ဆီကို ေၾကြပန္းကန္လံုး တြင္သုတ္ၿပီး ေရေႏြးအျဖဴ ပူပူ ေလာင္းထည့္ၿပီး အေငြ႕ကို လက္ႏွစ္ဖက္ျဖင့္ အုပ္၍ ႐ွဴေပးပါ။

မိႈင္း႐ွဴေဆးနည္းမွာ-
၁။ ႀတိကဋဳတ္သံုးပါး ၁က်ပ္သားစီ
၂။ မိႆလင္ ၁က်ပ္သား
၃။ ယင္းျပား ၁က်ပ္သား
၄။ လက္ဖက္ျမစ္ ၁က်ပ္သား
၅။ ကန္႔ခ်ဳပ္နီ ၁က်ပ္သား
၆။ နံ႔သာျဖဴ ၁၅က်ပ္သား
(စုစုေပါင္းေဆးခ်ိန္ ၂၂က်ပ္သား)

အထက္ပါ ေဆးမ်ားကို အမႈန္႔ျပဳလုပ္ပါ။ နံ႔သာျဖဴကို လႊစာမႈန္႔ ကဲ့သို႔ အမႈန္႔ၾကမ္း ထည့္ပါ။ စေလာင္းဖံုး သန္႔သန္႔တြင္ မီးခဲထည့္၍ ေဆးမႈန္႔ကို ျဖဴးၿပီး တက္လာေသာ အေငြ႕ကို ႐ွဴေပးပါ။ ႏွာေခါင္းေပါက္မွ ငယ္ထိပ္အထိ ေပါက္ေအာင္ နႏြင္းမိႈင္း ႐ွဴသကဲ့သို႔ ႐ွဴေပးပါ။ ရွင္နာဂသိန္ ၏ေ ဆးပညာ ဥပေဒသက်မ္း မွ ေဆးနည္း ျဖစ္ပါသည္။

ၾကည္ျမင့္လြင္ (မုျဒာ)
#Yadanarpondaily
#ရတနာပံုေန႔စဥ္
http://myawady-myawady.blogspot.com/2014/12/blog-post_341.html

ေသြးတိုးေရာဂါအေၾကာင္း သိမွတ္ဖြယ္ရာအျဖာျဖာ

ကမၻာတစ္ဝန္း လူသန္းေပါင္း တစ္ေထာင္မွာ ေသြးတိုးေရာဂါ ခံစားေနၾက ရၿပီး ႏွစ္စဥ္ ၇ဒသမ၁ သန္း ေသဆံုး ေစပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ေသြးတိုးေရာဂါ ခံစားေနရသူ ဦးေရဟာ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ပို၍ျမင့္တက္လာ ေနေၾကာင္း အေရွ႕ေတာင္အာရွ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏ စစ္တမ္းမ်ားမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လည္းကြၽမ္းက်င္ေဆးပညာရွင္ မ်ား ကေသြးတိုးေရာဂါကိုတိတ္တဆိတ္ လူသတ္သမား(Silent Killer)လို႕ တင္စားေခၚေဝၚၾကပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါဟာအခ်ိန္အခါမေရြး၊ရာသီဥတုမေရြးျဖစ္တတ္တဲ့
 ေရာဂါအမ်ိဳးအစားျဖစ္ကာအပူအေၾကာင္းခံ၍ေသြးတိုးျခင္း၊အေအးအေၾကာင္းခံ၍ေသြးတိုးျခင္းနဲ႔ အပူအေအးႏွစ္ပါးၿပိဳင္၍ ေသြးတိုးျခင္းဆိုၿပီးေသြးတိုးေသြးတက္ေရာဂါသံုးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ေသြးေပါင္ တိုင္းမည္ဆိုပါက (၁) မတိုင္းမီနာရီဝက္အတြင္း အစာစားျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ ျခင္းႏွင့္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျခင္းမလုပ္ ပါႏွင့္၊ (၂) ဝမ္းနည္း ဝမ္းသာစိတ္လႈပ္ရွားခ်ိန္တြင္မတိုင္းပါႏွင့္၊ (၃) မတိုင္းမီ၁ဝမိနစ္ခန္႔ကိုယ္ေရာစိတ္ ပါ ေျဖေလွ်ာ့အနားယူပါ၊ (၄) လက္ေမာင္း ပတ္ေလအိတ္ႏွင့္ႏွလံုးကိုေရျပင္ညီတစ္တန္းတည္းရိွေနပါေစ၊(၅)တိုင္းေနစဥ္ျငိမ္ျငိမ္ေနပါ၊ စကားမေျပာပါႏွင့္၊မလႈပ္ပါႏွင့္။ ေသြးတိုးေရာဂါအဆင့္ ေသြးဖိအားကို မီလီမီတာ မာက်ဴရီယူနစ္ျဖင့္တိုင္းတာၿပီး ႏွလံုးၾကြက္သား ညႇစ္ထုတ္စဥ္ ေသြးေၾကာအတြင္းျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ဖိအားကို အေပၚေသြးဟုေခၚၿပီး ႏွလံုးၾကြက္သား မူလအတိုင္း ျပန္ ဆန္႔စဥ္ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ဖိအားကို ေအာက္ေသြးဟု ေခၚပါတယ္။ အသက္(၁၈)ႏွစ္ႏွင့္အထက္လူႀကီး မ်ားအားလံုး၏ ေသြးဖိအားအေျခ အေနကို(က)ပံုမွန္ေသြးဖိအား၊ (ခ) ပံုမွန္ထက္ျမင့္မားၿပီးေသြးတုိးမဟုတ္ သည့္အေျခအေန၊(ဂ)အဆင့္ (၁)ေသြးတိုးေရာဂါ၊(ဃ)အဆင့္ (၂)ေသြးတိုးေရာဂါဟူ၍ အပိုင္း (၄) ပိုင္းခြဲျခားသတ္မွတ္ေလ့ရွိပါ တယ္။ (က) အေပၚေသြး ၁၂ဝ ေအာက္ႏွင့္ေအာက္ေသြး၈ဝေအာက္ က ပံုမွန္ေသြးဖိအားျဖစ္ပါတယ္။ (ခ)အေပၚေသြး ၁၂ဝမွ၁၃၉ၾကား ႏွင့္ေအာက္ေသြး ၈ဝမွ ၈၉ၾကား က ပံုမွန္ထက္ျမင့္မားၿပီး ေသြးတုိး မဟုတ္ေသးတဲ့အေျခအေနလို႕ယူ ဆေလ့ရွိပါတယ္။(ဂ)အေပၚေသြး ၁၄ဝမွ၁၅၉ၾကားႏွင့္ ေအာက္ေသြး ၉ဝမွ၉၉ၾကားကိုေတာ့ ေသြးတိုး ေရာဂါအဆင့္(၁) အျဖစ္သတ္မွတ္ ပါတယ္။(ဃ)အေပၚေသြး ၁၆ဝ ႏွင့္အထက္၊ ေအာက္ေသြး ၁ဝဝႏွင့္ အထက္ကေသြးတိုးေရာဂါအဆင့္ (၂)ျဖစ္ကာ စိုးရိမ္ရပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါလကၡဏာမ်ား ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြရဲ႕ပ်မ္း မွ်သံုးပံုတစ္ပံုခန္႔မွာ မည္သည့္ လကၡဏာမ်ားေထြေထြထူးထူးမျပ တာေၾကာင့္ မိမိကိုယ္မိမိ ေသြးတိုးေနမွန္းေတာင္မသိၾကပါဘူး။ လူအမ်ားစုမွာျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါအစလကၡဏာမ်ားေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဇက္ေၾကာတက္ျခင္း၊ မူးေဝျခင္း၊ အသက္႐ွဴျမန္လာျခင္း၊ အျမင္ေဝ ဝါးလာျခင္း၊ နားအူျခင္း၊ မ်က္ႏွာ ေရာင္အမ္းျခင္း၊ ႏွာေခါင္းေသြးလွ်ံ ျခင္း၊ မ်က္ခြံမို႕အစ္ျခင္း၊ ေလးလံထိုင္းမိႈင္းျခင္းေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။အမ်ိဳးသမီးမ်ားဓမၼတာရာသီလာေန စဥ္မွာလည္းေသြးဖိအားတိုးတတ္ပါတယ္။ (ေသြးတိုးေရာဂါရဲ႕ သေဘာသဘာဝဟာ ေရာဂါစျဖစ္ၿပီဆိုတာႏွင့္ဆက္တိုက္ ေသြးတိုးသြားဖို႕သာရိွပါတယ္။
 ျပန္ေကာင္းသြားစရာအေၾကာင္းမရိွပါ။ေရာဂါ လကၡဏာေပၚသည္ႏွင့္မေပၚသည္ သာျဖစ္ ပါတယ္။ေသြးတိုးက် ေဆးအမ်ိဳးအစားဟာအျခားေသာ ပဋိဇီဝအကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား ကဲ့သို႔ေသာက္သံုးသူ ကို ေဆးယဥ္သြားျခင္း(ေဆးမတိုးျခင္း)မ်ိဳးလံုးဝမျဖစ္ေစပါဘူး။ဒါေၾကာင့္ မိမိသေဘာျဖင့္လကၡဏာေပၚလွ်င္ေဆးေသာက္မည္၊ မေပၚလွ်င္ေဆး မေသာက္ဘဲေနတာမ်ိဳးမျပဳသင့္ပါ ဘူး။ မည္သည့္ေရာဂါလကၡဏာ မွ်မျပဘဲႏွင့္လည္းေသြးတိုးေရာဂါ ဆိုးဆိုးရြားရြား ရိွေနႏိုင္တာကို သတိျပဳပါ)
ဒါေတြေၾကာင့္လည္းေသြးတိုးႏိုင္ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြရဲ႕ ၉ဝ-၉၅ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔မွာအေၾကာင္း ရင္းတိတိက်က်မသိရဘဲေသြးတိုး ေနၾကၿပီး က်န္၅-၁ဝရာခိုင္ႏႈန္း ခန္႔ကခႏၶာကိုယ္တြင္းေရာဂါတစ္မ်ဳိး မ်ဳိးစြဲကပ္ေနျခင္းေၾကာင့္ေသြးတိုး ေရာဂါခံစားရလာပါတယ္။အထူး သျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါအမ်ိဳး မ်ိဳး၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ၊ သိုင္း႐ိြဳက္ေဟာ္မုန္းအထြက္လြန္ ကဲေသာေရာဂါ၊ Cocaineç Cy-closporinç Erythropoietinç Adrenergic စတဲ့ ပဋိဇီဝေဆးမွီဝဲ ေသာက္သံုးရျခင္း၏ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး ေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေသြးတိုးေရာဂါ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေသြးတိုးျခင္း၊အရက္အလြန္အကြၽံ ေသာက္သံုးျခင္းႏွင့္ ပူျပင္းေသာ ေနေရာင္ျခည္ေအာက္ အခ်ိန္ၾကာ ျမင့္စြာသြားလာရျခင္းစသည့္ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္လည္း ေသြးတိုးေရာဂါျဖစ္လာရပါတယ္။ ေသြးတိုးေရာဂါ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးမ်ား (၁)ေသြးတိုးေရာဂါေၾကာင့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာမ်ားမာေက်ာက်စ္ လ်စ္လာၿပီးႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္း ျခင္း(သို႕မဟုတ္) ပိတ္ဆို႔ျခင္း၊ႏွလံုး ၾကြက္သားမ်ားထူထဲလာျခင္း၊ႏွလံုး ညႇစ္အားေလ်ာ့နည္းလာျခင္း စသည့္ႏွလံုးေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ လာႏိုင္ပါတယ္။ (၂)ေသြးတိုး ေၾကာင့္ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာပိတ္ ျခင္း၊ ေသြးေၾကာေပါက္ျခင္းျဖစ္ လာကာ ထိုမွတစ္ဆင့္ ေလျဖတ္ ေလငန္းေရာဂါျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ (၃) ေသြးတိုးေရာဂါ နာတာရွည္ လာပါကေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးသြား ၿပီး ဆီးထဲေသြးပါျခင္း၊ ဆီးဆိပ္တက္ျခင္းမ်ားျဖစ္လာပါတယ္။ (၄)ေသြးတိုးေရာဂါျပင္းထန္မႈေၾကာင့္ မ်က္စိတြင္းရွိ မ်က္ၾကည္လႊာႏွင့္ ေသြးေၾကာမ်ား ထိခိုက္ပ်က္စီးျပီး အျမင္အာ႐ံုထိခိုက္ယိုယြင္းသြား ႏိုင္ပါတယ္။ (၅) ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိသူမ်ားက ေသြးဖိအားကို 140/90 mmHg ထက္မေက်ာ္လြန္ ေအာင္ထိန္းထားသင့္ၿပီးဆီးခ်ဳိႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိ သူမ်ားအေန ျဖင့္ေသြးဖိအားကို 130/80 mmHg ေအာက္ရွိေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဘဝေနထိုင္နည္းပံုစံ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အဝမလြန္ေစရန္ ထိန္းသိမ္းထားရမွာျဖစ္လို႕ Body Mass Index(BMI) ကို ၁၈ဒသမ၅ မွ ၂၄ဒသမ၅ အတြင္း ရွိေနပါေစ။လမ္းျမန္ျမန္ေလွ်ာက္ျခင္း၊စက္ဘီးစီးျခင္း၊ေရကူးျခင္းစတဲ့ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားေလ့က်င့္ခန္းကို တစ္ေန႔မိနစ္၃ဝပံုမွန္လုပ္ေပး ပါ။ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း၊ ေသာကမ်ားျခင္း၊ေဒါသအမ်က္ထြက္ျခင္း တို႕က ေသြးတိုးေစႏိုင္တာ ေၾကာင့္ အတတ္ႏိုင္ဆံုးစိတ္ေအးခ်မ္းသာစြာေနထိုင္ပါ။တရားမွတ္ပါ။ေယာဂက်င့္ပါ။ အိမ္ေမြးတိရစၧာန္ေခြး၊ ေၾကာင္ေလးမ်ားျဖင့္အခ်ိန္ေပး၍ ေနပါ။ အိပ္ေရးမဝျခင္းကလည္း ေသြးတိုးေစႏိုင္ပါတယ္။ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္အစားအစာမ်ား သစ္သီးဝလံ၊ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္မ်ား၊ အဆီထုတ္ထားတဲ့ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ားကိုမ်ားမ်ားစားပါ။ဆား(ဆိုဒီယမ္)ပမာဏ ပါဝင္မႈနည္းတဲ့အစားအစာမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ပါ။ အရသာေကာင္းေစ ရန္ ျပဳျပင္ထားေသာအစားအစာ မ်ားႏွင့္အသင့္ စားအစားအစာအထုပ္ ေတြမွာလည္း ဆားပါဝင္မႈမ်ား လို႕သတိျပဳပါ။ ငါးမ်ားမ်ားစား ပါ။ အဆီပါဝင္မႈမ်ားတဲ့အနီေရာင္ အသားမ်ားႏွင့္ ၾကက္၊ ဘဲ အေရခြံ မ်ားကိုေရွာင္ပါ။ကိုလက္စထေရာ မ်ားတဲ့အဆီအဆိမ့္၊ အခ်ဳိမ်ားကို ေရွာင္ပါ။ အရက္အလြန္အကြၽံ ေသာက္သံုးျခင္းက ေသြးတိုးေစ တတ္သျဖင့္ အထူးေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
ေသြးတိုးေရာဂါေပ်ာက္ျမန္မာ့ေဆး နည္းတိုမ်ား (၁) ဒန္႔သလြန္႐ြက္ကို ေရစင္ ေအာင္ေဆးၿပီးေထာင္းကာအရည္ ညႇစ္ယူၿပီးလက္ဖက္ရည္ဇြန္းႏွစ္ဇြန္း ခန္႔ေသာက္ ေပးျခင္းျဖင့္ ခ်က္ခ်င္း သက္သာသြားေစပါတယ္။ ဒန္႔သလြန္ရြက္ဟင္းခါးရည္ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ (၂)သံပရာသီး အေစ့ငါးေစ့ ခန္႔ဝါးစားလိုက္တဲ့အခါေသြးတိုး ခ်က္ခ်င္းသက္သာသြားပါလိမ့္ မယ္။သံပရာပင္၏အေခါက္ကို ေဆးေၾကာၿပီး ေရႏွင့္ေသြး၍ေသာက္ ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္သံပရာသီး တစ္လံုးကိုအလယ္မွထက္ျခမ္း လွီးကာ ေရေႏြးအပူခ်ိန္ ၇၅ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟိုက္ထဲသို႔ ၄၅မိနစ္ခန္႔ ထည့္ၿပီးယင္းျပဳတ္ရည္ကိုေသာက္ သံုးပါက တစ္ခဏအတြင္းေသြး တိုးက်ေစပါတယ္။(၃) ျမင္းခြာ ရြက္ကိုအရည္ညႇစ္ေသာက္ျခင္း၊ သုပ္စားျခင္း၊ဟင္းခါးခ်က္ေသာက္ ျခင္းျဖင့္ေသြးတိုးက်ေစပါတယ္။ (၄) ဧကရာဇ္ပင္၏အရြက္ႏွင့္ အျမစ္တို႔ကို အရည္ညႇစ္၍ တစ္ေန႔ သံုးၾကိမ္ေသာက္ေပးပါ။ (၅) ဗာဒံ ႐ြက္အႏုသံုး ေလး႐ြက္ခန္႔ ကို ေရစင္ေအာင္ေဆးၿပီး ငါးမိနစ္ခန္႔ ျပဳတ္၍ေသာက္ေပးပါ။တစ္ေန႔ ကို လက္ဖက္ရည္ခြက္သံုးခြက္ခန္႔ ေသာက္ေပး ျခင္းျဖင့္ရက္သတၱပတ္ အတြင္းမွာပင္ေသြးတိုးေရာဂါ သက္သာသြားပါလိမ့္မယ္။အထူး သတိျပဳရန္မွာ ဗာဒံ႐ြက္ျပဳတ္ရည္ ကို အလြန္အကြၽံေသာက္ပါက ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္ပါတယ္။(၆) ၾကက္ သြန္ျဖဴဥတစ္လံုးအမ်ိဳးအစားကို ထမင္းစားတဲ့အခါတိုင္း သံုးလံုး မွ ငါးလံုးအထိစားေပးပါက ေသြးေပါင္တက္ျခင္းကိုက်ေစသလိုေသြး ေပါင္က်ေနသူကိုလည္း
 ျပန္လည္ေသြးညိဳေပးႏိုင္ပါသည္။

ေပါက္ေပါက္
The Union Daily
http://uniondaily.net/News/DetailView.aspx…

ေသြးတိုးက်ေစရန္ ျပဳလုပ္သင့္ေသာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈမ်ား

ေသြးတိုးေရာဂါကို အသံတိတ္ လူသတ္သမား လို႔ေခၚေဝၚ ၾကတာေၾကာင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိၿပီးသူေတြ ေသြးတိုးက်ဖို႔ အတြက္ေရာ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ မ႐ွိေသးသူေတြ အေနနဲ႔ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္မလာဖို႔ အတြက္ပါ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား အားကစား ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။

ေပါ့ေပါ့ပါးပါး လႈပ္ရွားမႈ
ေန႔စဥ္ အိမ္မႈကိစၥ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ဥယ်ာဥ္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း၊ ျပတြင္းေပါက္မွန္ေတြ ေဆးေၾကာျခင္း၊ ေလွကားတက္ျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ကာ ေစ်းဝယ္ျခင္း၊ ကေလးနဲ႔အတူ ေျပးလႊား ေဆာ့ကစားျခင္း စတဲ့ ေပါ့ပါးတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ႏွလံုးကုိ က်န္းမာေစပါတယ္။

အားကစားခန္းမမွာ လႈပ္ရွားမႈ
သင့္ကုိယ္သင္ ပုိၿပီး တက္ႂကြလန္းဆန္း လိုပါသလား။ အားကစားခန္းမမွာ အသင္းဝင္ၿပီး နည္းျပဆရာနဲ႔ စနစ္တက် ေလ့က်င့္ပါ။ တစ္ပတ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္- သံုးႀကိမ္ခန္႔ ကိရိယာနဲ႔ ေလ့က်င့္တာဟာ ႏွလံုးက်န္းမာေရး ေကာင္းၿပီး ေသြးဖိအားက် ေစပါတယ္။ နည္းျပဆရာနဲ႔ ေလ့က်င့္တာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္မွာ မလိုအပ္တဲ့ အဆီေတြ က်သြားတဲ့အျပင္ အားကစားေၾကာင့္ ထိခိုက္နာက်င္မႈ ကိုလည္း မခံစားရ ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

ေရထဲမွာ လႈပ္႐ွားမႈ
ေရကူးကန္မွာ မိနစ္ ၃၀ ၾကာ ေရကူးတာဟာ ခႏၶာကုိယ္ထဲ လွည့္ပတ္ေနတဲ့ အင္ဒရီနယ္လင္ ေဟာ္မုန္း ပမာဏ ေလ်ာ့က်ကာ ေသြးေၾကာေတြကို အနားရေစပါတယ္။ ေရကူးတာဟာ ေသြးခုန္ႏႈန္းနဲ႔ ေသြးဖိအားကုိပါ ထိန္းညိႇေပးပါတယ္။

ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္း
အေမရိကန္ႏွလံုးက်န္းမာေရး အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အဆိုအရ အားကစား မလုပ္ခင္ ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာနဲ႔ အားကစားလုပ္ၿပီး ေျဖေလွ်ာ့ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာဟာ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြအတြက္ အေရးပါတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီေလ့က်င့္ခန္းေတြဟာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းကုိ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း တိုးျမင့္ေစ၊ ေလ်ာ့က်သြားေစတာေၾကာင့္ပါ။ အားကစား မလုပ္ခင္နဲ႔ လုပ္ၿပီးခ်ိန္မွာ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္ေပးတာဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္းနဲ႔ ေျဖေလွ်ာ့ေလ့က်င့္ခန္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းႏွင့္ ေဆးဝါးကုသမႈ
Beta- blocker ေဆး၊ Calcium channel blocker ေဆးစတဲ့ ႏွလံုးေဆးတခ်ိဳ႕ဟာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ေႏွးေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေဆးေတြ ေသာက္ေနရင္း အားကစား လုပ္လို႔ရ၊ မရ၊ ဆရာဝန္ကို ေမးပါ။ ဒီေဆးေတြ ေသာက္ေနရင္း အားကစား လုပ္တဲ့အခါ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းဟာ ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာ ႐ွိသင့္သလဲ ဆိုတာကုိပါ ဆရာဝန္ကို ေမးထားပါ။

သတိထားသင့္ေသာ အခ်က္
ဘာအားကစားပဲ လုပ္လုပ္၊ ကိုယ္လုပ္ရမယ့္ အတိုင္းအတာကို သိပါ။ အားကစား လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ မသက္မသာ ခံစားရရင္ ဆက္မလုပ္ပါနဲ႔ေတာ့။ အားကစားလုပ္ငန္း မူးေနာက္လာရင္၊ ရင္ဘတ္၊ လက္ေမာင္း၊ လည္ေခ်ာင္းေတြမွာ မသက္မသာခံစားရရင္ ဆက္မလုပ္ပါနဲ႔ေတာ့။ ပူအို္က္တဲ့ေန႔ေတြမွာ အားကစား လုပ္ခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ေပးပါ။ ဒါမွမဟုတ္ မျပင္းထန္တဲ့ လႈပ္႐ွားမႈမ်ိဳးကို လုပ္ပါ။

စားသင့္ေသာ အစားအေသာက္
ကုိယ္လက္လႈပ္႐ွားမႈ လုပ္ေပမယ့္ အစားအေသာက္ကို စားခ်င္ရာ စားေနရင္ေတာ့ အဆင္မေျပ ႏုိင္ပါဘူး။ အသီးအႏွံ၊ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အခြံခၽြတ္မထားတဲ့ ေကာက္ႏွံတစ္ခုလံုးနဲ႔ အဆီနည္း ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္း စတာေတြကုိ မ်ားမ်ားစားပါ။ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္လာတဲ့အခါ အေပၚေသြးဖိအား (Systolic Blood Pressure) ဟာ ၁၄၀ ထက္ပုိရင္ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒီအစားအေသာက္ ေတြကိုသာ ေ႐ြးစားေပးရင္ေတာ့ အေပၚေသြးဖိအားကို ၈- ၁၄ point ေလ်ာ့က် ေစႏုိင္ပါတယ္။

ေလွ်ာ့ခ်သင့္ေသာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္
ပံုမွန္ထက္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေနရင္ ၁၀ ေပါင္ ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ပါ။ ဒါဆိုရင္ ေသြးတိုးေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ သလို ေရာဂါ ႐ွိေနရင္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြ မရရွိေအာင္ ကာကြယ္ ႏိုင္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ စားတဲ့အခါ ဆားပါဝင္မႈမ်ားတဲ့ အသားနဲ႔ စည္သြတ္ဘူးေတြကို တက္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ေပးပါ။ Health

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay?fref=ts

Vaginal itching မိန္းမကိုယ္ယားျခင္း

အရင္ကေတာ့ ဒီလိုစာမ်ိဳးကို ‘ေဖ့စ္ဘြတ္’ မွာမတင္ပါ။ (၁၈) ႏွစ္ျပည့္မွဖတ္ပါ ေဆးပညာစာ ‘ဘေလာ့ခ္’ ပိတ္သြားလို႔သာ တင္ပါတယ္။ နားလည္မႈေပးၾကေစလိုပါတယ္။

၁။ ကြၽန္မအသက္ ၃၃ ျပည့္ခါနီးပါၿပီဆရာ။ အပ်ိဳပါဆရာ။ ကန္ေတာ့ပါဆရာ မိန္းမအဂါၤတဝိုက္ ယားယံမႈျဖစ္လို႔ ညည အိပ္မရဘူးဆရာ။ အျပင္ေဘးပတ္ပတ္လည္က ယားတယ္ဆရာ။ အျဖဴအဆက္မျပတ္ဆင္းတတ္လို႔ အျမဲ daily pad သံုးၿပီး Lactacyd (gentle cleaning wash) သံုးတယ္ဆရာ။ အျမဲအနံ႔အသက္ကအစ သန္႔႐ွင္းမႈဂရုစိုက္တာေတာင္ ယားယံမႈက မခံမရပ္ႏိုင္ဘူးဆရာ။ ကြၽန္မအခု ႕႕႕႕႕ မွာပါဆရာ။ အပူစာအစပ္စာ ေ႐ွာင္ပါတယ္ဆရာ။ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္မွန္း မသိဘူးဆရာရယ္။ အလုပ္တဖက္နဲ႔မို႔ ညအိပ္ေရးပ်က္တာ ေတာ္ေတာ္ ဆိုးဝါးတယ္။ အခုရက္ပိုင္း ပိုဆိုးဝါးလို႔ေရေႏြးကို ဆားရွာလကာရည္ထည့္ၿပီး အေပါ့သြားတိုင္း ေဆးပါတယ္ဆရာ။ လိမ္းေဆး Dermovate cream ကိုတေန႔ ၂ ႀကိ္မ္ ယားယံတဲ့ေနရာပတ္ဝန္းက်င္ လိ္မ္းေပမဲ့ လိမ္းတုန္းသက္သာၿပီး ျပန္ျဖစ္တယ္ဆရာ။ ကြၽန္မနာမည္ ႕႕႕႕႕ ပါဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။ မိန္းမအဂါၤပါ တခါတေလယားယံတာေရာ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ပါသလားဆရာ။ အလုပ္လုပ္ရတာ ဒီလိုျဖစ္ေနေတာ့ စိတ္နဲ႔လူမကပ္ဘူးဆရာရယ္။

၂။ သမီးအိမ္ေထာင္ျပဳတာ ၁ ႏွစ္ရွိပါျပီ။ အသက္က ၃၆ ႏွစ္ပါ။ ျပည္ပမွာေနပါတယ္။ ဆရာကန္ေတာ့ပါရွင့္ သမီး အျဖဴဆင္းျပီး ယားေနလို႔ပါဆရာ။ ဘားေဆးေသာက္ရမလဲဆရာ။ ျပီးေတာ့သမီးအခုမ်ိဳဴးဥေၾကြ မေၾကြ စမ္းရတဲ့ရက္ပါ ဆရာ။ OG က ဒီဇူလိုင္လ ၂-၃-၄-၅-၆ ရက္ေတြ စစ္ခိုင္းထားပါတယ္ဆရာ။

၃။ ဆရာရွင့္ ကန္ေတာ့ေနာ္ ႕႕႕ မိန္းမကိုယ္ကမခံႏိုင္ေအာင္ယားေနလို႔။ တခ်ိန္လံုးေရေဆးေနရတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနရင္ သက္သာမယ့္ေဆးေသာက္ဘို႔လိုပါသလား။ ဘယ္လိုသက္သာေအာင္လုပ္လို႔ရပါသလဲ။ ကေလးကိုထိခိုက္မွာ စိုးရိမ္လို႔ပါ။

Vaginal itchess ကိုဘာသာျပန္ရင္ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ယားျခင္းျဖစ္တယ္။ ျမန္မာလိုဆိုရင္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းယားတာပါ။ တကယ္ေတာ့ မိန္းမကိုယ္ဆိုတာကို Vulva ျဖစ္ပါတယ္။ မိန္းမကိုယ္ယားယံတဲ့ေရာဂါကို Pruritus vulvae လို႔ ေခၚတယ္။ အျဖစ္မနည္းပါ။ အပ်ိဳေတြမွာလဲ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာခဏျဖစ္ျပီး တခ်ိဳ႕မွာတာရွည္ျဖစ္တယ္။

ေအာက္ခံေရာဂါ တခုခုရွိေနလို႔ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ေရာဂါရယ္လို႔မဟုတ္ဘဲ အစိုဓါတ္ကေနလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Moisture အစိုဓါတ္ဆိုတာ ဆီးစိုေနတာ၊ ဝမ္းသြားတာနဲနဲေပက်န္တာ၊ ေခြ်းထြက္မ်ားတာ၊ အစားအေသာက္ထဲမွာကိုယ္နဲ႔ အဆင္မေျပတာ၊ ဥပမာ ေကဖင္း၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးနဲ႔ ေျမပဲပါေနတာေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

• ဗဂ်ိဳင္းနားကေနတခုခုဆင္းေနတာ၊ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ပိုးဝင္တာ၊ မိန္းမကိုယ္ေရာင္တာ၊ လိင္လမ္း-ၾကြက္ႏို႔၊ သားအိမ္-ကင္ဆာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တယ္။
• ဝမ္းမလံုတဲ့ေရာဂါ၊
• ပိုးေသေဆးေသာက္ေနရရင္လဲေမြးလမ္းမွာမိႈပိုးဝင္လာေစႏိုင္တယ္။
• ဆီးခ်ိဳ နဲ႔ HIV ရွိေနသူေတြမွာလဲမိႈပိုးဝင္လြယ္ေစတယ္။ ဆီးခ်ိဳကိုယ္၌ကေနလဲယားတတ္တယ္။
• မိႈ၊ Threadworms သန္ေကာင္၊ ဝဲနဲ႔ STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Eczema, Psoriasis, Lichen simplex, Lichen planus, Lichen sclerosus အေရျပားနာအမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၾကည့္ရင္ သိသာပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္ႏိုင္ဘဲ၊ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာသိသာတဲ့ အေရာင္၊ အထူအပါးမတူတာ၊ အနာလိုျဖစ္တာေတြ ရွိေနမယ္။
• ဆပ္ျပာ၊ ေရေမႊး၊ ေခြ်းနံ႔ေပ်ာက္ေဆး၊ (ကြန္ဒြမ္)၊ အဝတ္အထည္ဆိုးေဆး၊ ဆပ္ျပာမံႈ႔၊ အဝတ္အထည္ (ကြန္ဒီရွင္နာ)၊ စတဲ့ သန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ အလွအပအေမႊးအၾကိဳင္ေတြနဲ႔ ကိုယ္နဲ႔ မတည့္သူေတြမွာလဲယားႏိုင္တယ္။
• ေသြးဆံုးသူေတြမွာလဲ အျဖစ္မနည္းၾကပါ။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္၊ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္ေတြမွာလဲ တခ်ိဳ႕ မိန္းမကိုယ္ ယားတယ္။
• ကင္ဆာကိုလဲစာရင္းထဲထည့္ရတယ္။ အျဖစ္အလြန္နည္းပါတယ္။

ဘယ္လိုကုသရမလဲ -
- Antibiotics ပိုးဝင္တာေတြ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ရွိရင္ ပဋိဇီဝေဆးေပးမယ္။
- Antifungal drugs မိႈပိုးဆိုရင္ ေပးမယ္။
- Antihistamine = Benzodiazepines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးညအခ်ိန္ေသာက္ႏိုင္တယ္။
- Hormones ointments ေသြးဆံုးသူေတြအတြက္ ေပးမယ္။
- Steroid creams or lotions ေရာင္ရမ္းတာ သက္သာေအာင္ေပးမယ္။ (စတီရြိဳက္) လိမ္းေဆး သတိထားသံုးပါ။ တခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြကို ပိုဆိုးေစႏိုင္တယ္။
• Moisturisers (Emollients) ေဆးကို Cream ခရင္ Ointment လိမ္းေဆးအေနနဲ႔ လာတယ္။ ဘာလို႔ ယားတာ ျဖစ္ျဖစ္ေနေန သက္သာေစမယ္။ ေဆးမ်ားသြားလို႔လဲ ကိစၥမရွိဘူး။

၁။ Metronidazole (မက္ထရိုႏိုက္ဒဇိုးလ္) 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ၅-၇ ရက္ေသာက္ပါ။ လိင္ဆက္ဆံဘက္ကပါ ေသာက္သင့္တယ္။ (ကြန္ဒြမ္) သံုးပါ။ မဆက္ဆံမီေရေဆးပါ။ ေရကူးကန္မွာေရမကူးပါနဲ႔။ အတြင္းခံသူမ်ားနဲ႔ လဲမဝတ္ပါနဲ႔။ ေဆးက ပ်ိဳ႕-အန္တတ္တယ္။ အစားပ်က္တယ္။ ေဆးကိုအရက္နဲ႔ တြဲမေသာက္ရပါ။

၂။ Clotrimazole (Gyne-Lotrimin, Mycelex-7) vaginal tablet ေမြးလမ္းထည့္ေဆးညတိုင္း ၆-၇ ရက္ထည့္ပါ။

၃။ Antihistamines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) လိမ္းေဆး၊ Topical anesthetics ထံုေဆးလိမ္းရင္ နာတာ၊ ယားတာ သက္သာေစမယ္။

ဘယ္လိုဆင္ျခင္ရမလဲ -
• ယားလို႔ ကုပ္ရင္ ပိုဆိုးေစတယ္။ အတတ္ႏိုင္ဆံုးမကုပ္မိေအာင္ ထိန္းပါ။ (ေကာ္တြန္) လက္အိတ္သံုးပါ။ လက္သည္း အတိုျဖတ္ပါ။ လက္သည္းနီဆိုးတာ သတိထားပါ။
• အတြင္းခံ (ေကာ္တြန္) ၁ဝဝ% ခပ္ေခ်ာင္ေခ်ာင္ကိုသာဝတ္ဆင္ပါ။ အၾကပ္ေတြ မဝတ္ပါနဲ႔။ အတြင္းခံကို ေန႔တိုင္း လဲလွယ္ပါ။ စိုထိုင္းတာမ်ားရင္ တေန႔တခါမကလဲပါ။ ေနလို႔ရတဲ့ ေနရာ-အခ်ိန္ေတြမွာ အတြင္းခံမဝတ္ဘဲေနပါ။ ေလသလပ္ခံပါ။
• ဆံပင္ ေခါင္းေလွ်ာ္တာကိုသီးသန္႔လုပ္ပါ။ တခ်ိဳ႕ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ကကိုယ္နဲ႔မသင့္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆပ္ျပာ၊ ေရေမႊး၊ ေခြ်းနံ႔ေပ်ာက္ေဆးေတြကကိုယ္နဲ႔ သင့္-မသင့္ သတိထားပါ။ လိုမယ္ထင္ရင္ ေျပာင္းသံုးပါ။ မသံုးဘဲေနလို႔ရရင္ မသံုးပါနဲ႔။
• ေရနဲ႔ ေန႔တိုင္းမိန္းမကိုယ္ကို အသာအယာေဆးေၾကာပါ။ Feminine hygiene sprays and douches ကရိယာေတြ၊ အသံုးအေဆာင္ေတြ မသံုးဘဲသာေဆးပါ။ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာမွာ (ထိုင္ေနတဲ့ အေနအထားမွာ) လက္ကိုေရွ႕ကေန ေနာက္ဖက္ဆီသာ တလမ္းသြားလႈတ္ရွားပါ။ ေရကိုအေပၚကေနေလာင္းခ်နည္းက စည္ပိုင္းထဲစိမ္ခ်ိဳးတာထက္ ေကာင္းတယ္။ ေရမေျခာက္ေသးခင္ အတြင္းခံမဝတ္ပါနဲ႔။
• Vinegar douches ဆိုတဲ့ (ဗဂ်ိဳင္းနား) သန္႔ေအာင္ေဆးေၾကာနည္းမသင့္ပါ။ မ-အဂၤါေနရာ သန္႔ရွင္းေရးကို လိုတာထက္ မပိုေစနဲ႔။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ဟာသူ႔အလိုလိုသန္႔ေအာင္ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။ မိႈေတြကစိုထိုင္းျပီး ပူေႏြးတာကို ၾကိဳက္တယ္။
• လိင္ဆက္ဆံတာမွာ အထူးသတိထားပါ။ ပဋိဇီဝေဆးကိုလိုမွသာသံုးပါ။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တာေတြအတြက္ ေဆးသပ္သပ္လိုပါမယ္။ (ကြန္ဒြမ္) မွာ သုက္ပိုးသတ္ေဆးလဲတြဲထားတာဆိုရင္ ကိုယ္နဲ႔ သင့္-မသင့္ ၾကည့္ပါ။ ဆီးစပ္ေမႊး မရိတ္ပါနဲ႔။
• Yogurt (ေရာဂတ္) ဒိန္ခ်ဥ္ စားသင့္တယ္။ စိတ္ဖိအားမ်ားေနရင္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေနရင္ ပိန္ေအာင္လုပ္ပါ။

- Vaginal Discharge ေမြးလမ္းေၾကာင္းမွ အျဖဴဆင္းျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/…/vaginal-itching.htm
- Vaginal itching မိန္းမကိုယ္ယားျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2014/…/vulvovaginitis.html
- Vulvovaginitis အမ်ိဳးသမီးအဂၤါေရာင္ျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/20…/…/vaginal-itching.html
- Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီးယား) အျဖစ္မ်ားဆံုး STD http://doctortintswe.blogspot.com/2014/12/chlamydia-std.html
- STDs Basic လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာေရာဂါမ်ားအေျခခံ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/stds-basic.html

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

Erectile Dysfunction Physiology ပန္းေသ-ပန္းညိႇဳး ဇီဝကမၼေဗဒႏွင့္ ေရာဂါေဗဒ

ဒီအေၾကာင္းကို ေရးထားတာၾကာပါျပီ။ (ဘေလာ့ခ္) မွာသာတင္ထားျပီး၊ (ေဖ့စ္ဘြတ္) မွာမတင္ပါ။ ကေန႔မနက္ ေမးခြန္း ၂ ခုကို (ကြန္မင့္) ေနရာကေနေမးလာတယ္။ တင္ေပးဘို႔ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။ နားလည္ခြင့္ျပဳၾကပါလို႔ ေတာင္းပန္ပါတယ္။

၁။ ဆရာမဂၤလာပါ။ Erectile dysfunction ကုထံုးအဆင့္ဆ့င္သိပါရေစ။ ပန္းေသ ပာုတ္မပာုတ္ ဘယ္လိုသိနိုင္မလဲ ေက်းဇူးျပုုဳ၍ေျဖျကားေပးပါ။
၂။ Dear sir I am 40 years old and my penis does not erect when I stimulate with my hand. I am a smoker and I think my penis is a little short and small in this duration. I feel this disease two weeks ago. Please treat my felling.

ပန္းေသ-ပန္းညိႇဳးကို Erectile Dysfunction နဲ႔ Impotence လို႔ေခၚတယ္။ “လိင္ဆက္ဆံမႈျပဳႏိုင္ဘို႔ရာ က်ား-လိင္အဂၤါ လံုေလာက္ေအာင္ မသန္မာႏိုင္တာနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံရာမွာ အျပည့္အဝမျဖစ္ႏိုင္တာ” လို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ပါတယ္။ လိင္အဂၤါ သန္မာမႈဆိုတာ (ဟိုက္ဒေရာလစ္) တံခါးမ်ိဳးလိုဘဲ လိင္တံထဲကို ေသြးေတြစီးဝင္လာရာကေန ျဖစ္လာေစရပါတယ္။

လိင္အဂၤါသန္မာဘို႔ရာ ျဖစ္စဥ္ ၂ ခုရွိပါတယ္။
(၁) Reflex erection ဆိုတာ လိင္အဂၤါကို ထိကိုင္တဲ့အခါ တံု႔ျပန္မႈ၊ Peripheral nerves အဖ်ားပိုင္းက အာရံုေၾကာေတြနဲ႔ ခါးဆစ္ထဲက အာရံုေၾကာေတြကေန လုပ္ေပးတယ္။ လိင္အဂၤါကို ထိကိုင္တာနဲ႔ အာရံုေၾကာစနစ္ေၾကာင့္ Nitric oxide (ႏိုက္ထရစ္ေအာက္ဆိုက္) ေတြ ထြက္လာေစတယ္။ သူ႔ေၾကာင့္ လိင္တံထဲက Corpora cavernosa ထဲမွာရွိတဲ့ Smooth muscles အႏုစားၾကြက္သားေတြ Relaxation ေပ်ာ့က်ယ္လာေစမယ္။

(၂) Psychogenic erection စိတ္ပိုင္းကေနလုပ္ေပးတာ။ Sexual arousal လိင္စိတ္ျဖစ္ေပၚလာျခင္းကေန အစပ်ိဳးတယ္။

က်ား-အစိကေနလဲ Testosterone (တက္စတိုစတီရုန္း) ေဟာ္မုန္း ကိုထုတ္ေပးတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဦးေႏွာက္ထဲမွာရွိတဲ့ (ပစ္က်ဴထရီ) အိတ္ကေလးကလဲ သူ႔အလုပ္သူ ေကာင္းေကာင္းလုပ္ႏိုင္ဘို႔ လိုေသးတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ -
1. Hormonal deficiency ေဟာ္မုန္း နည္းေနရင္၊
2. Disorders of the neural system အာရံုေၾကာ မေကာင္းရင္၊
3. Lack of adequate penile blood supply ေသြးပို႔လႊတ္မႈ မေကာင္းရင္ နဲ႔
4. Psychological problems စိတ္အေျခအေနမွာ အားနည္းခ်က္ရွိရင္ ပန္းညိႇဳး-ပန္းေသ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

ED ေရာဂါဟာ တကမာၻလံုးမွာ ျဖစ္ၾကတာမ်ားတယ္။ အသက္ ၆ဝ ေက်ာ္ရင္ ၃၅% မွာ ပန္းေသ-ပန္းညိႇဳး ရွိေနၾကတယ္။ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းခံေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ အသက္ ၆ဝ ေက်ာ္သူေတြမွာ ၄ဝ ေက်ာ္ေတြထက္ ၄ ဆ ပိုျဖစ္တယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္တာ၊ ေသြးတိုး၊ ေဆးလိပ္စြဲတာ၊ အရက္စြဲတာ၊ အားကုန္ေနတာ၊ လူအဝလြန္တာ၊ (တက္စတိုစတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းနည္းေနတာ၊ (အာဆင္းနိတ္) အဆိပ္သင့္တာ။

ေယာက္်ားေတြဟာ Medications ေဆးမ်ားမ်ားေသာက္ေလေလ ပန္းေသ-ပန္းညိႇဳး ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မ်ားေလေလျဖစ္တယ္လို႔ Kaiser Permanente သုေတသီေတြကေန British Journal of Urology International မွာေရးသားလိုက္ပါတယ္။ ျဖစ္ေစႏိုင္တာသာမကဘူး ျဖစ္ေနရင္လဲ ပိုဆိုးေစႏိုင္ပါေသးတယ္။ California Men's Health Study ကေန Diana C. Londoño က ဦးေဆာင္ျပီး၊ ၄၆ ႏွစ္ကေန ၆၈ ႏွစ္ၾကားအရြယ္ရွိတဲ့ အတန္းအစားေပါင္းစံုက ေယာက္်ားေပါင္း ၃၇၇၁၂ ေယာက္ကို ၂ဝဝ၂ ကေန ၂ဝဝ၃ ၾကားမွာ သူတို႔ေသာက္ခဲ့တဲ့ ေဆးမွတ္တမ္းေတြကို စုေဆာင္းပါတယ္။ အဓိကေဆး ၃ မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။

ေဆးဝါးေၾကာင့္ျဖစ္တာေတြထဲမွာ SSRIs စိတ္မက်ေဆးေတြ၊ Nicotine (နီကိုတင္း) နဲ႔ မူးယစ္ေဆးေတြက အမ်ားဆံုး ျဖစ္တယ္။ ခါးရိုးဆစ္ ထိခိုက္တာ၊ ဦးေႏွာက္ထိခိုက္တာ၊ (ပါကင္ဆန္) ေရာဂါ၊ (အယ္လ္ဇိုင္းမား) ေရာဂါ၊ (မာလ္တီပယ္-စကယ္လရိုးဆစ္) ေရာဂါ နဲ႔ (စထုပ္ခ္) ေရာဂါ၊ Peyronie's disease ေရာဂါေတြ ရွိေနတာ။ အူမၾကီး၊ ဆီးက်ိတ္၊ ဆီးအိမ္၊ အစာေဟာင္းအိမ္ေတြမွာ ခြဲစိတ္တာ၊ ဓါတ္ကင္တာ၊ စိတ္အေျခခံေတြကေတာ့ လက္ေတြ႔စိုးရိမ္စိတ္၊ စိတ္ဖိအား မ်ားျခင္း၊ တကယ့္စိတ္က်ေရာဂါ၊ (စကစ္ဇိုဖရီးနီးယား)၊ ေဆးစြဲျခင္း၊ (ပင္းနစ္) ထိန္းမႏိုင္-သိမ္းမရ စိတ္ေရာဂါ၊ စိတ္က်ျခင္း၊ (ပါဇင္နယ္လ္တီ) တကိုယ္ေရစိတ္ေရာဂါ၊ အဆိုးျမင္စိတ္ေတြ၊ ၂ဝဝ၂ သုေတသနတခုအရ စက္ဘီးစီးတာနဲ႔လဲ ဆက္စပ္မႈရွိတယ္။ ၂ဝ၁၁ သုေတသနတခုအရ NSAIDs အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကို တေန႔ ၃ ၾကိမ္၊ ၃ လမက ေသာက္သူေတြဟာ ၂၂% ပိုျဖစ္တာ ေတြ႔ရတယ္။

ေဆးစစ္နည္းေတြ -
• Hypogonadism, Prolactinoma, Coronary artery disease and Peripheral vascular disease နဲ႔ Diabetes ေရာဂါေတြရွိ-မရွိ စစ္ရမယ္။
• Duplex ultrasound ရိုက္ရင္ ေသြးစီးေလွ်ာက္မႈကို သိႏိုင္တယ္။
• Penile nerves function စမ္းသပ္နည္း၊
• Nocturnal penile tumescence (NPT) နည္း၊
• ေယာက္်ားတေယာက္ဟာ အိပ္ေနတံုး (REM) အဆင့္အတြင္းမွာ လိင္သန္မာမႈ ၅-၆ ၾကိမ္ျဖစ္တာ ပံုမွန္ပါ။ အဲလိုမျဖစ္ရင္ Nerve function နဲ႔ Blood supply ေတြ ခ်ိဳ႕ယြင္းေနမယ္။ Snap gauge နဲ႔ Strain gauge ကရိယာေတြနဲ႔ တိုင္းတာ စစ္ေဆးႏိုင္တယ္။
- Penile biothesiometry စမ္းသပ္နည္း၊
- Dynamic infusion cavernosometry (DICC) နည္း၊
- Corpus cavernosometry နည္း၊
- Magnetic resonance angiography (MRA) နည္း။

ဘာလို႔ျဖစ္သလဲအေပၚမူတည္ျပီး ကုသရတယ္။
• (အာဆင္းနိတ္) အဆိပ္သင့္သူေတြမွာ Potassium (ပိုတက္ဆီယန္) ဓါတ္ဆား နည္းေနတာကို ျပင္ေပးရတယ္။
• Alprostadil penis suppository ေဆးကို ဆီးသြားျပြန္ထဲ ထည့္ေပးရတယ္။
• Papaverine, Phentolamine, Prostaglandin E1 ေဆးကို လိင္အဂၤါမွာ ကိုယ့္ဖါသာ ထိုးရတယ္။ Alprostadil (Alprostadil, Caverject Impulse, Edex) ေဆးေတြ၊
• Penile prosthesis လိင္အဂၤါအတု တပ္မယ္၊
• Penis pumps (Vacuum constriction device) (ပန္႔ပ္) ကရိယာသံုးမယ္၊ (ေရးထားပါတယ္။)
• Vascular reconstructive surgery ခြဲစိတ္ကုသနည္။
• Testosterone replacement (တက္စတိုစတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းေပးျခင္း၊ (ေရးထားပါတယ္။)
• Alprostadil (Vitaros) cream လိမ္းေဆးလဲ ကေနဒါမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ရထားတယ္။

(တက္စတိုစတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းနည္းေနသူဟာ လိင္စိတ္လာတာ နည္းေနမယ္၊ ေနမေကာင္းထိုင္မသာျဖစ္ေနမယ္၊ စိတ္ဓါတ္ က်ေနမယ္၊ အာရံုစိုက္ရတာ မွတ္သားရတာ အားနည္းေနမယ္၊ ကိုယ္ခႏၶာလဲ ပိန္လွီေနမယ္၊ (ကိုလက္စေထာ) အလုပ္မမွန္ျဖစ္ေနမယ္၊ ေသြးအားနည္းေနမယ္၊ အရိုးအားနည္းေနမယ္၊ ကိုယ္ေမႊးေပါက္တာ ပါးေနမယ္၊ (တက္စတိုစတီရုန္း) နည္း-မနည္း ေသြးစစ္ရင္သိမယ္။ မနက္ခင္းမွာ စမ္းတာပိုေကာင္းတယ္။ နည္းေနသူေတြကို
- Testosterone IM ၂-၃ ပါတ္တခါ ထိုးႏိုင္တယ္။
- Testosterone patches ကပ္ခြါကပ္ထားႏိုင္တယ္။ တေန႔တခါ ကပ္ရတယ္။ ေနရာေျပာင္းျပီးကပ္ႏိုင္တယ္။ ေသာက္ေဆး မရွိေသးပါ။ ရွိရင္လဲ အသဲကို ပိုထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္။
- Testosterone ေဆးေပးရင္ Prostate ဆီးက်ိတ္ကိုၾကီးေစတယ္။ Prostate cancer ဆီးက်ိတ္-ကင္ဆာ ရွိရင္ မသင့္ဘူး။

Testosterone ေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ = အဆီျပန္မယ္၊ ဝက္ျခံေပါက္မယ္၊ ကုိယ္ေရာင္မယ္၊ ရင္သားထြားမယ္၊ အိပ္ေရးပ်က္မယ္၊ က်ား-အေစ့ ေသးသြားႏိုင္တယ္၊ ကိုလက္စေထာ အနည္း-အမ်ားေျပာင္းမယ္၊ ေသြးနီဥမ်ားမယ္၊ သုက္ပိုးနည္းေစျပီး ကေလးမရျဖစ္ေစႏိုင္တယ္၊

ေရာဂါအခံေတြလဲမရွိ၊ ေျပာခဲ့တာေတြကိုလဲ ျပင္လို႔မွ မရေသးရင္ Psychological counseling (Stress, Anxiety or Depression) စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကုသမႈခံယူပါ။ သက္သာ-ေကာင္းမြန္-ေပ်ာက္ကင္းေစမွာ အမွန္ပါ။

ဆရာဝန္မလိုဘဲ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္တာေတြလဲ ရွိပါတယ္။
- လိင္ဆက္ဆံတာကို လိုတာထက္ပိုျပီး စိတ္လႈပ္ရွားေနတာ ျပင္ပါ။
- အလုပ္-မိသားစုအတြင္း စိတ္အခန္႔မသင့္ ျဖစ္ေနတာ ျပင္ပါ။
- ကိုယ့္ဇနီး-မိန္ကေလးနဲ႔ ဆက္ဆံေရး က်ဲေနတာ ျပင္ပါ။
- ကိုယ့္ကိုယ္ကို လိင္ကိစၥမွာ ယံုၾကည္မႈ မနည္းသင့့္ဘဲ နည္းေနတာ ျပင္ပါ။
- ကိုယ့္မိန္းကေလးေဖၚကေန အႏုတ္သေဘာ ေျပာတာကို ေျပာင္းေစပါ။ ေမ့ထားလိုက္ပါ။
- လူေနမႈဘဝ ပံုစံေပာင္းသင့္ရင္ ေျပာင္းပါ။ ဥပမာ Smoking ေဆးလိပ္၊ အရက္ျဖတ္ပါ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်ပါ၊ (ေအရိုးဘစ္) ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာ ပိုေကာင္းေစမယ္။

တျခားနည္းေတြရွိေပမဲ့ FDA ကေန အသိအမွတ္ျပဳေပးမထားပါ။
- Acupuncture အပ္စိုက္နည္း၊
- Korean red ginseng (Panax ginseng) ကိုရီးယား (ဂ်န္ဆင္း)၊
- Yohimbine (ယိုဟင္ဘီးန္)၊
- DHEA (dehydroepiandrosterone) (ဒီအိတ္ခ်္အီးေအ)၊
- Ginkgo (ဂ်င္ဂို)၊
- L-arginine (အယ္လ္-အာဂ်နင္း)၊
- Herbal Viagra ဟာဘယ္ ဗိုင္ယာဂရာ၊

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

Allergic Rhinitis အလာဂ်ီ ႏွာေခါင္း

ဆရာ ဆရာေလးႏွာေခါင္းက ပူလဲခ်ီ ေအးရင္လဲခ်ီ ၿဖစ္ျပီး ႏွာေခါင္ထိပ္ကေလးေတြလဲ ယားပါတယ္။ ပါးစပ္နဲ႔ ႏွာေခါင္းစပ္တဲေနရာကေနလဲအနံ႔ထြက္ပါတယ္။ ဘယ္လိုေဆးစားရမလဲ စိုးရိမ္ရပါသလား။

ဒြါရေျခာက္ေပါက္နဲ႔ အာရံုေျခာက္ပါး၊ ကာမဂုဏ္တရားေတြထဲက ႏွာေခါင္းက ဂႏၶာရံုဆိုတဲ့ အနံ႔ေတြကုိျပတဲ့ လကၡဏာလို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဆးပညာမွာေတာ့ ႏွာေခါင္းက ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါေတြထဲမွာ အနံ႔ကို ေကာင္းေကာင္းမသိတာ ေရာဂါျဖစ္သလို၊ အနံ႔မတည့္တာလဲ ေရာဂါဘဲ။

ေဆးပညာကို နည္းနည္းေလာက္ တီးမိေခါက္မိသူတိုင္း မတည့္တာ (အလာဂ်ီ) လို႔ သိၾကတယ္။ ယားတာ၊ အေရျပားမွာ နီရဲလာတာမ်ိဳးကို (အလာဂ်ီ) လို႔ ေခၚေလ့ရွိတယ္။ ဒါက အေျခခံလကၡဏာ အမွန္ပါဘဲ။ ေမးတဲ့သူက ႏွာေခါင္းမွာ လကၡဏာေတြ ေပၚေနတာမို႔ Allergic rhinitis အလာဂ်ီ ႏွာေခါင္းေရာင္ျခင္းလို႔ ေဆးစာကေခၚတယ္။ Pollenosis နဲ႔ Hay fever လို႔လဲ ေခၚေသးတယ္။ Pollen ေခၚတဲ့ ဝတ္မႈန္ဝတ္ဆံ ေခၚတဲ့ ဖံုမံႈ႔ေတြေၾကာင့္ျဖစ္ရလို႔ ေခၚတာပါ။

(အလာဂ်ီ) ျဖစ္ေစေတဲ့ အရာကို (အလာဂ်င္) ေခၚတယ္။ ဒါမ်ိဳးတခုခု ကိုယ္ထဲဝင္လာရင္ ခႏၶာကိုယ္ကေန ခုခံအားအတြက္ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ဆိုတာ ထြက္လာေစတယ္။ ေဆးစာေတြ ေရးျပေနတာ စိတ္မရႈတ္ပါနဲ႔။ ေဆးကို ေျပာတဲ့အခါ ပိုနားလည္ လြယ္ေစခ်င္လို႔ပါ။ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ကေန (မတ္စ္-ဆဲလ္) ဆိုတဲ့ ေသြးျဖဴဥကို သြားေပါင္းလိုက္တဲ့အခါ (ဟစ္တမင္း) ဆိုတဲ့ ဓါတ္ ထြက္လာေစတယ္။ (ဟစ္တမင္း) ေၾကာင့္ ယားတာ၊ ရဲတာ၊ ေရာင္တာေတြ ျဖစ္လာရတယ္။ ျဖစ္တာ တခါနဲ႔ တခါ မတူတတ္ပါ။ အဖုအပိန္႔ေတြ ထြက္မယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ မ်က္ခြံေရာင္မယ္။ နားအျပင္ ႏွာေခါင္းမွာပါလာျဖစ္တယ္။ အစားနဲ႔ မတည့္သူဆိုရင္ လည္ေခ်ာင္းမွာလာျဖစ္လို႔ ႏွာေခ်ျပီး၊ ယားတာ၊ ေရာင္တာျဖစ္လာမယ္။

ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာနဲ႔ ဆင္တူေပမဲ့ ဒီဟာပိုၾကာရွည္ျပီး ဥတုရာသီလိုက္ ျဖစ္တတ္တယ္။ အေတာ္လည္း အျဖစ္မ်ားတယ္။ မ်ိဳးနဲ႔ရိုးနဲ႔လဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ ပါတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ မသင့္တာလည္းပါတာေပါ့။ အမ်ိဳးအစား ၂ မ်ိဳးခြဲႏိုင္တယ္။ ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တာနဲ႔ ဥတုမေရြးျဖစ္တာ။ ကံဆိုးသူေတြမွာ ႏွစ္မ်ိဳးလံုး တြဲေနတတ္ေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ နာတာရွည္ ေရာဂါအနာနဲ႔ပါ တြဲေနတတ္တယ္။ ဥပမာ ႏွင္းခူနာ၊ ပန္းနာ၊ (မိုင္ဂရင္း)၊ စိတ္က်ေရာဂါ။

ေဆးအမ်ိဳးအစား (၃) မ်ိဳး အားကိုးႏိုင္ပါတယ္။ Antihistamines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း)၊ Steroids (စတီရြိဳက္)၊ Decongestants (ဒီကြန္ဂ်က္စ္တင့္) ေဆး။ ၃ မ်ိဳးလံုး လိုႏိုင္တယ္။ အိမ္မွာသံုး၊ ခရီးသြား ေဆာင္ထားဘို႔အတြက္ ေဆးေတြနဲ႔ အေရးေပၚျဖစ္လို႔ ကုေပးရတဲ့ ေဆးေတြလည္းရွိတယ္။ ဗမာျပည္မွာ (Chlorpheniramine) Burmeton (ဘာမီတြန္) စားေဆး၊ ထိုးေဆး လူတိုင္းလိုလိုသိတယ္။ အိပ္ခ်င္ေစတယ္။ ေနာက္ေပၚ Cetirizine ကို ေဆာင္ထားပါ။ 5 mg, 10 mg ဆိုျပီးလာတယ္။ တေန႔ ၁ ျပားရတယ္။ ကေလးဆို အေလးခ်ိန္အလိုက္ တဝက္၊ ေလးပံုတပံုေပးပါ။ ဒီေဆးက သိပ္မအိပ္ခ်င္ဘူး၊ ပိုထိေရာက္တယ္။

(အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးဆိုတာ ခႏၶာကုိယ္ကေန သူနဲ႔မတည့္တာကို တံု႔ျပန္လို႔ျဖစ္ရတဲ့ လကၡဏာေတြကို ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ေအာက္ လုပ္ေပးတာမို႔၊ ခႏၶာကုိယ္အလိုကို ဆန္႔က်င္ေစတာ ျဖစ္ေနတယ္။ အၾကာၾကီး ေသာက္ရတာ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ မ်ားေစမယ္။

(ေကာ္တီဇံုး = စတီရြိဳက္) ေဆးကိုေတာ့ အလြယ္မသံုးသင့္ဘူး။ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို သက္သာမယ္။ ဒါေပမဲ့ သူပါမွ ရမွာမ်ိဳးကိုေတာ့ မေပးလို႔မျဖစ္ဘူး။ ႏွာေခါင္း၊ မ်က္စိ၊ အေရျပားမွာျဖစ္တာေတြအတြက္ လိမ္းေဆး၊ ထည့္ေဆးေတြရွိတယ္။ တကိုယ္လံုးကို သက္ေရာက္ေစခ်င္ရင္ စားေဆးေပးတယ္။ (ေကာ္တီဇံုး) ထဲက အမ်ားဆံုး ေပးတတ္ျပီး ဝယ္လို႔လည္း လြယ္တာက Prednisolone ျဖစ္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ၅ မီလီရမ္ ေဆးျပား။ အရမ္းေတာ့ မေသာက္ရပါ။ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးေတြေပးေနရင္း မသက္သာမွ တြဲေပးတယ္။ ေပးရင္လဲ ေဆးကို မ်ားမ်ားေပးရာကေန တျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ေပးရတယ္။

Spray ပန္းေဆးေတြကလည္း (အင္တီ-ဟစ္တမင္း)၊ (စတီရြိဳက္)၊ ဆားရည္၊ (ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္) အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတယ္။ (ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္) ဆိုတာက (အလာဂ်င္) ေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေလးေတြ က်ဥ္းေနလို႔ ေသြးေတြ ေဖါင္းမ်ားေနတာကို ေလွ်ာ့ေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ေဆးပါ။ မ်က္စဥ္း၊ ႏွာေခါင္းထဲ ပန္းေဆးေတြလည္းရွိတယ္။ ေသြးတိုး ရွိရင္ သတိထားရတယ္။ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) နဲ႔ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္တာက အအိပ္ပ်က္ေစတတ္တယ္။

(အလာဂ်ီ) ရတာနဲ႔ တဆက္တည္းျဖစ္လာရတဲ့ Nasal polyps ႏွာခါင္းထဲမွာ အလံုးျဖစ္တာ Sinuses (ဆိုင္းနပ္စ္) ျဖစ္တာ ရွိေနရင္ သူ႔ကိုပါ ကုရပါလိမ့္မယ္။ မတည့္တာကိုသိလို႔၊ ဒါကို ယဥ္ပါးေအာင္လုပ္တဲ့ အင္မတန္ ကရိကထမ်ားတဲ့ Desensitization နည္းလည္း လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

ေဆးကုရတာရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က ေရာဂါရဲ႕လကၡဏာေတြ သက္သာေအာင္က မ်ားပါတယ္။ အမွန္က မျဖစ္ေအာင္လုပ္မွ မျဖစ္မွာ မဟုတ္လား။ မျဖစ္ေအာင္က ျဖစ္ေစတာကို ေရွာင္ရမယ္။ “ေျပာေတာ့လြယ္၊ လုပ္တာခက္” ဆိုတဲ့ အစားထဲ ပါတယ္။ အခုေနတဲ့ ေနရာ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ကေန ေျပာင္းေနတာမ်ိဳး၊ လက္ရွိ အလုပ္ကေန ေျပာင္းလုပ္တာမ်ိဳး။ မိသားစုလိုက္ ျဖစ္ေနတာကို သူတို႔ေနအိမ္မွာ သူတို႔နဲ႔ မတည့္တဲ့ အရာတခုခု ခိုေအာင္းေနတာမို႔ အိမ္ေျပာင္းႏိုင္ရင္ ေျပာင္းရမယ္။ အိမ္သန္႔ရွင္းေရးကို အမံႈအမႊားေတြ ထြက္ေစျပီးသကာလ ေနေရာင္နဲ႔ ေလသန္႔ ဝင္ေအာင္ စီမံသင့္တယ္။ ႏွာေခါင္းစည္း သံုးတာမ်ိဳး။ တေယာက္က ျဖစ္ေနရင္ သီးသန္႔ ေနေစတာမ်ိဳး။

Antihistamines ေဆးေတြဟာ ခဏသာ သက္သာေစေပမဲ့ ျမန္ျမန္ သက္သာေစပါတယ္။
• Brompheniramine or Chlorpheniramine 4 mg ကို ၆-၈ နာရီတခါေသာက္ပါ။
• Clemastine 1.34–2.68 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Loratadine 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Cetirizine 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ နဲနဲသာအိပ္ခ်င္၊
• Fexofenadine 60 mg တေန႔ ၁-၂ ၾကိမ္၊ မအိပ္ခ်င္၊
• Desloratadine 5 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ နဲနဲသာအိပ္ခ်င္၊
• Ebastine 10–20 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Misolastine 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္။

ႏွာေခါင္းထဲ ပန္းရတဲ့ေဆးက ပိုထိေရာက္တယ္။
• Levocabastine 0.2 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ + Azelastine ႏွာေခါင္းတဖက္မွာ 1.1 mg/d ႏွာေခါင္းထဲ ၂ ခါပန္းရတဲ့ေဆး။
• Beclomethasone 42 mcg/spray တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Flunisolide 25 mcg/spray တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Mometasone furoate 200 mcg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Budesonide 100 mcg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Fluticasone propionate 200 mcg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Montelukast 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ သူ႔ခ်ည္းျဖစ္ျဖစ္ Cetirizine 10 mg (သို႔) Loratadine 10 mg နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ တြဲပါ။
• Brompheniramine (dimetane) 4mg ၄-၆ နာရီျခား၊
• Clemestine (travegyl) 0.5mg ၁၂ နာရီျခား၊
• Diphenhydramine (benadryl) 25-50mg ၄-၆ နာရီျခား။
• Cetirizine(zyrtec) 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Loratadine (Clarityne) 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Fexofenaline (Telfast) 60mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ 120 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Pseudoephedrine (Maxiphed) 30-60 mg ၄-၆ နာရီျခား၊
• Tripolidine/Pseudoephedine (Actifed) ၃ ၾကိမ္ေသက္ပါ။

ႏွာေခါင္းထဲထည့္ ႏွာရည္ယိုသက္သာေဆးေတြ
Oxymetazoline (Afrin, Sinarest) ၁-၂ စက္၊ ၄ နာရီ ၁ ခါ။
Tymazoline (Pernazine) ၂-၃ စက္၊ ၄ နာရီတခါ။
ႏွာေခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးေတြ
Azelastine (Azep) တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂ ခါ။
Levocabastine (Livostin) တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂ ခါထည့္ပါ။

ႏွာေခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ စတီရြိဳက္ေဆးေတြ
Beclomethasone aqueous (Beconase AQ) တခါသံုး ၂-၄ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂-၄ ခါ။
Busesonide aqueous (Rhinocorts) တခါသံုး ၂-၄ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁-၂ ခါ။
Fluticasone aqueous (Flixonase) တခါသံုး ၁-၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁ ခါ။
Triamcinolone aqueous (Nasacort, Nasacort aq) တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁ ခါ။
Mometasome aqueous (Nasonex) တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁ ခါ။ 2
Cromolyns sodium တခါသံုး ၁ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂-၆ ခါ။
Ipratropium bromide (Atrovent) (0.03%) တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂-၃ ခါထည့္ပါ။

“မခ်စ္ခင္-မႏွစ္သက္သူႏွင့္ အတူေနရျခင္းဆင္းရဲမႈ” က လြန္ေျမာက္ႏိုင္ၾကပါေစ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025?fref=nf

Medicines for High Blood Pressure ေသြးတိုးေဆးမ်ား

ဆရာ႐ွင့္ လူနာတေယာက္တည္းကိုပဲ antihypertensive ေဆး ၃ မ်ိဳးေပးထားတာေတြ႔ရပါတယ္။
- Nifedipine 30mg 1 tab two times a day
- Amlodipine 10mg 1/2 tab every morning
- Losartan 50mg 1tab every morning
ေဆးတခုစီရဲ႕ကြဲျပားမႈကိုသိခ်င္ပါတယ္။ ေဆးရဲ႕actionကတူပါလ်ွက္ဘာေၾကာင့္ ၃မ်ိဳးေပးရတာဆိုတဲ့အေၾကာင္းရင္းကိုလဲ သိခ်င္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ internal organs ေတြမွာလဲေဆးတခုစီမွာ action ႐ွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ နဲ႔ ႏွလံုးရယ္စသည္ျဖင့္ဆိုၿပီး ဆရာဝန္ကေသခ်ာမ႐ွင္းျပခဲ့ပါဘူး။ သမီးက ျပည့္ျပည့္စံုစံုေလးသိခ်င္ပါတယ္။ လူနာက အမ်ိဳးသမီး၊ အသက္ ၇၈။

၁။ Nifedipine ေဆးက calcium channel blockers အမ်ိဳးအစား ေသြးက်ေဆးျဖစ္တယ္။ ႏွလံုးနဲ႔ ေသြးေၾက ေတြကိ က်ယ္လာေစတယ္။
ေဘးထြက္တိုးက်ိဳးေတြ = ေခါင္းမူး၊ မ်က္ႏွာနီျမန္း၊ အားနည္း၊ ရင္ပူ၊ ပ်ိဳ႕၊ လက္တံု၊ ၾကြက္တက္၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ လည္ေခ်ာင္းနာ၊ ႏွာေခါင္းပိတ္။

၂။ Amlodipine ေဆးက calcium channel blockers အမ်ိဳးအစား ေသြးက်ေဆးျဖစ္တယ္။ ေသြးေၾကာေတြက်ယ္ေစျပီး ေသြးပိုစီးေလွ်ာက္ေစတယ္။ ေသြးတိုး + ရင္ပတ္နာႏွလံုးေရာဂါအတြက္ေပးတယ္။
ေဘးထြက္တိုးက်ိဳးေတြ = ေျခေထာက္ေယာင္၊ ေခါင္းမူး၊ ႏွလံုးခန္မမွန္၊ ေႏြးေနသလိုခံစား၊ မ်က္ႏွာနီ၊ အသက္ရွဴမဝ၊ ရင္ၾကပ္၊ သြားဖံုးေသြးယို၊ ဆီး-ဝမ္းထဲေသြးပါ၊ မ်က္စိၾကည့္မေကာင္း၊ ခ်မ္း၊ ေခြ်းစီးထြက္၊ စိတ္မၾကည္လင္၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊

၃။ Losartan (Cozaar) ေဆးဟာ angiotensin II receptor antagonists အမ်ိဳးအစား ေသြးက်ေဆးျဖစ္တယ္။ ေသြးေၾကာက်ဥ္းမွာကို တားေပးတယ္။ ေသြးတိုး + ဆထုပ္ကိုကြာဘို႔သံုးတယ္။
ေဘးထြက္တိုးက်ိဳးေတြ = စိုးရိမ္စိတ္၊ ဆီးအိမ္နာ၊ ဆီးထဲေသြးပါ၊ မ်က္စိၾကည့္မေကာင္း၊ သတိလစ္၊ စိတ္ရႈတ္ေထြး၊ အေရျပားေအး၊ စိတ္က်၊ အသက္ရွဴခက္၊ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္ူကိုက္၊ ဆာေလာင္၊ အိပ္မက္ဆိုး၊ ပ်ိဳ႕-အန္၊

ေသြးက်ေဆးတိုင္းမွာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြရွိတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြေၾကာင့္ ေဆးမေသာက္ပဲမေနသင့္။ ေသြးက်ေဆး ကို ၂-၃ မ်ိဳးတြဲေပးႏိုင္တယ္။ လိုအပ္ရင္ ေဆးေျပာင္းေပးတယ္။ အတိုး-အေလွ်ာ့လုပ္ေပးတယ္။

Hypertension (1) ေသြးတိုးေရာဂါ (၁) http://doctortintswe.blogspot.com/2014/…/hypertension-1.html
Hypertension (2) ေသြးတိုးေရာဂါ (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.in/…/06/hypertension.h…

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၆-၁၂-၂ဝ၁၄
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025?fref=nf

ေသြးတိုးအတြက္ အစြမ္းထက္ တိုင္းရင္းေဆး

ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႔ႏွင့္ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ တိုင္းရင္းေဆး ပညာ ဦးစီးဌာနတို႔ ပူးေပါင္း၍
တိုင္းရင္းေဆး ပညာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပညာ ေပးထားေသာ လူလည္းက်န္းမာ၊ ေငြလည္းသက္သာ ဆိုေသာ အားထားဖြယ္ရာ တိုင္းရင္းေဆး ပညာ အေၾကာင္းကို အမ်ားအက်ိဳး အတြက္ ေဆးပညာ ဒါန ျပဳလိုက္ပါသည္။ လူႀကီးလူရြယ္မေရြး ယခုအခါ အျဖစ္မ်ားသည့္ ေရာဂါမွာ ေသြးတိုး ေရာဂါျဖစ္သည္။ ေသြးတိုး ေရာဂါ ၾကာရွည္ျဖစ္ေနပါက

ေလျဖတ္ျခင္း ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါကို ျဖစ္တတ္သည္။

ေသြးတိုးေရာဂါ-ဟူသည္---

အေပၚ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ (၁၆၀) မီလီမီတာ ျပဒါးႏွင့္ ေအာက္ေသြးေပါင္ခ်ိန္(၉၅) မီလီမီတာ ျပဒါးအထက္ ေတာက္ေလွ်ာက္ ျဖစ္ေစ၊ အခ်ိန္ ၾကာျမင့္စြာ ျမင့္တက္ျခင္းကို ေသြးတိုးေရာဂါ-ဟု ေခၚသည္။

ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္တတ္သူ---

ေသြးတိုး ေရာဂါသည္ အဝလြန္သူ၊ မ်ိဳးရိုး၌ ေသြးတိုးရွိသူ၊ အဆီအဆိမ့္ အခ်ိဳႏွင့္ အငန္အရသာ ရွိေသာ အစားအစာမ်ားကို အလြန္စားေသာက္သူ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူ၊ အရက္ ေသာက္သူမ်ားႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ဆီးေရာဂါရွိသူမ်ား၌ ျဖစ္တတ္သည္။

ေသြးတိုးေရာဂါ လကၡဏာမ်ား---

ေသြတိုးေရာဂါ လကၡဏာမ်ားမွာ အေပၚေသြး ေပါင္ခ်ိန္ (၁၆၀)မီလီမီတာ ျပဒါးႏွင့္ ေအာက္ေသြးေပါင္ခ်ိန္ (၉၅)မီလီမီတာ ျပဒါးအထက္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ျမင့္တက္ျခင္း၊ ေခါင္းမူးျခင္း၊ ဇက္ေၾကာတက္ျခင္း၊ အေၾကာတပ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။

ေသြးတိုးေရာဂါကို တိုင္းရင္း ေဆးဖက္ဝင္ အပင္မ်ားျဖင့္ ကာကြယ္ကုသျခင္း---

(၁) ဒန္႔သလြန္ရြက္ သတၱဳရည္ ဟင္းစားဇြန္း(၂)ဇြန္း၊ တေန႔ ၃-ႀကိမ္ ေသာက္ပါ။

(သတၱဳရည္ ဆိုသည္မွာ ထုေထာင္းၾကိတ္ညႇစ္၍ ရရွိေသာအရည္ ျဖစ္သည္)။

(၂) ဧကရာဇ္ရြက္ သတၱဳရည္ ဟင္းစားဇြန္း(၂)ဇြန္း၊ တေန႔ ၃-ႀကိမ္ေသာက္ပါ။

(သို႔မဟုတ္) ဧကရာဇ္ အျမစ္ကို ေရျဖင့္ေသြး၍ တခါေသာက္လွ်င္ ဟင္းစားဇြန္း ၁-ဇြန္း၊ တေန႔ ၃-ႀကိမ္ ေသာက္ပါ။

(၃) သံပုရာသီးတလံုးကို ထက္ျခမ္းခြဲ၍ ေရေႏြးကၽြက္ကၽြက္ဆူ တဖန္ခြက္တြင္ တနာရီခန္႔ စိမ္ျပီး ေသာက္ပါ။

(၄) ၾကက္သြန္ျဖဴ (၃-၄)ျမႊာကို ထမင္းစားတိုင္း စားပါ။

(သို႔မဟုတ္) ဥတလံုး ၾကက္သြန္ျဖဴကို ေန႔စဥ္ စားပါ။

ေသြးတိုးေရာဂါရွင္မ်ား လိုက္နာရန္---

* အခ်ိဳ၊ အဆိမ့္၊ အငန္၊ အဆီႏွင့္ ဆီပါေသာ အစားအစာမ်ား အလြန္အက်ဴး စားေသာက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

* အရက္၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

* စိုးရိမ္ေသာက ကင္းေဝးပါေစ။

* ကိုလက္ေလ့က်င့္ခန္း ေန႔စဥ္မွန္မွန္ျပဳလုပ္ပါ။

* အနည္းဆံုး တေန႔ နာရီဝက္ခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္ပါ။

* ေသြးေပါင္ မွန္မွန္ခ်ိန္ပါ။

ဥကၠာေက်ာ္(ပုသိမ္)

ကိုးကား။ ။ သိမွတ္ဖြယ္ရာ တိုင္းရင္းေဆးပညာ။

ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia

Water poisoning ေရအဆိပ္သင့္ျခင္း

ေရဆိပ္သင့္ျခင္းလို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ေပမဲ့ ေသာက္တဲ့-သံုးတဲ့ေရထဲမွာ အဆိပ္ပါတာ မဟုတ္ပါ။ ေရသန္႔ဗူးထဲကေရေတြ တအားၾကီး ေသာက္ရင္လဲ အဆိပ္သင့္ႏိုင္တာကို ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးစာနဲ႔ဆို Water intoxication လို႔ ေခၚတယ္။ ေသေကာင္း ေသႏိုင္တယ္။ ဦးေႏွာက္ လုပ္ငန္းေတြ ထိခိုက္ေစမယ္။ Electrolytes ဓါတ္ဆားအခ်ိဳးအစား မမွ်ရာကေန Hyponatremia ေခၚတဲ့ (ဆိုဒီယမ္) နည္းတာျဖစ္ေစတယ္။

အမွတ္တမဲ့ေတာ့ ေရေတြတအားေသာက္တယ္ဆိုတာရွားပါတယ္။ Water drinking contests ေရေသာက္ ျပိဳင္ၾကရင္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၁၂-၁-၂ဝဝ၇ တံုးက Hold Your Wee for a Wii ေရေသာက္ျပီး ေသးမေပါက္နဲ႔ဆိုတဲ့ ျပိဳင္ပြဲဝင္သူ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္၊ ကေလး ၂ ေယာက္အေမ Jennifer Strange ဟာ ေသသြားလို႔ ျပိဳင္ပြဲစီစဥ္တဲ့ The End ေရဒီယိုက ေဒၚလာ ၁၆႕၅ သန္း ေလွ်ာ္လိုက္ရတယ္။

ေဆးရံုေတြမွာ လူနာကို လိုတာထက္ေရပါတဲ့ Drips ေတြ အမ်ားၾကီး သြင္းရင္လဲ ဒုကၡေပးမယ္။ ေရေကာင္းေရသန္႔ကေန အဆိပ္လို႔ ေခၚေတာ့မယ္။ တန္ေဆး၊ လြန္ေဘး အစစ္ျဖစ္တယ္။

လူ႔ကိုယ္ခႏၶာမွာ ပါးစပ္ႏႈတ္ခမ္းကေန စအိုအထိရွိတဲ့ အစာလမ္းကေန ေရကို စုပ္ယူႏိုင္စြမ္းရွိတယ္။ အစာအိမ္နဲ႔ အူေတြကေန အမ်ားဆံုး စုပ္ယူေပးတယ္။ ေရ နဲ႔ (ဆိုဒီယမ္) ဓါတ္ဆားက တြဲေနတယ္။ တသမတ္ထဲ မွ်ေနရတယ္။ (ဆဲလ္) တခုရဲ႕ အျပင္ဝန္းက်င္နဲ့ (ဆဲလ္) အတြင္ကလဲ မွ်ေနရတယ္။ ေရက မ်ားသြားခ်ိန္မွာ (ဆိုဒီယမ္) က နည္းသြားမယ္။ Hyponatremia ေခၚတယ္။ တေနရာရာမွာ ဓါတ္ဆားအခ်ိဳးအဆ ကဲမယ္-နည္းမယ္ဆိုရင္ (ဆဲလ္) နံရံကေန Osmosis (ေအာ့စ္ေမာဆစ္) အျပန္အလွန္ စုပ္ယူ-စုပ္ထုတ္ျခင္း ျဖစ္စဥ္အရ ညီေစအာင္ ၾကိဳးစားလိမ့္မယ္။ (ဆဲလ္) ေတြ ေဖါင္းကားလာလိမ့္မယ္။ Intracranial pressure ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ဖိအားေတြ တက္လာလိမ့္မယ္။

Water intoxication ေရအဆိပ္သင့္ျခင္း လကၡဏာေတြစေတာ့မယ္။
• Headache ေခါင္းကိုက္မယ္၊
• Personality changes (ပါဇင္နယ္လ္တီ) ေျပာင္းမယ္၊
• Changes in behavior အမူအယာေျပာင္းမယ္၊
• Confusion စိတ္ရႈတ္ေထြးလာမယ္၊
• Irritability ဂနာမျငိမ္ျဖစ္လာမယ္၊
• Drowsiness အိပ္ခ်င္လာမယ္။

ဆက္ျပီးေတာ့
• Difficulty breathing during exertion ၾကိဳးစားမႈရွိခ်ိန္မွာ အသက္ရွဴလို႔ခက္လာမယ္၊
• Muscle weakness ၾကြက္သားေတြ အားနည္းလာမယ္၊ Twitching အလိုလိုလႈတ္မယ္၊ Cramping နာမယ္၊
• Nausea ပ်ိဳ႕မယ္၊ Vomiting အန္မယ္၊
• Thirst ေရသန္သလိုျဖစ္မယ္၊
• Sensory information နာတာ-ထိတာ-ဖိတာကိုသိမႈေတြ အားယုတ္လာမယ္။

ဆက္ဆိုးလာမယ္ဆိုရင္
• Papillary သူငယ္အိမ္တံု႔ျပန္မႈေလွ်ာ့လာမယ္၊
• Vital signs အေရးအၾကီးဆံုး လကၡဏာေတြ ထိခိုက္လာမယ္။ ဥပမာ Bradycardia ႏွလံုးခုန္ေႏွးမယ္၊ Widened pulse pressure ေသြးဖိအားေျပာင္းလာမယ္။
• Cerebral edema ဦးေႏွာက္ေရာင္လာမယ္။ Brain stem ဦးေႏွာက္အေျခေနရာကိ ုဖိအားသက္ေရာက္လို႔ ဆက္ျဖစ္စရာေတြ ျဖစ္လာမယ္။ Central nervous system dysfunction ဗဟိုဦးေႏွာက္-အာရံုေၾကာစနစ္ ထိခိုက္လာမယ္။
• Seizures တက္မယ္၊ Coma သတိလစ္မယ္၊ Death ေသမယ္။

Risk factors ဘယ္လိုလူေတြမွာ ပိုဆိုးသလဲ။
• ကေလးငယ္ေလ ဆိုးေလ။ ၉-၆-၂ဝဝ၂ မွာ ၄ ႏွစ္သမီးေလး Cassandra Killpack ကို မေအျဖစ္သူက ေရတဂါလံ ကုန္ေအာင္ အေသာက္ခိုင္းရာကေန ေသသြားလို႔ သူ႔အေမ Jennette Killpack ေထာင္က်တယ္။
• Marathon runners မာရသြန္အေျပးသမား အျဖစ္မ်ားတယ္။ ေရေသာက္မ်ားရာကေန Sodium levels 135 mmol/L ထက္က်လာခ်ိန္မွာ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျဖစ္လာမယ္။
• Overexertion ခြန္အား အသံုးမ်ားတာကေနလဲျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ေမာလြန္းလို႔ ေရေတြ တအားေသာက္ရင္ ျဖစ္မယ္။ ၁၂-၉-၁၉၉၉ မွာ စစ္သင္တန္းဆရာ Michael J. Schindler ေသဆံုးရတယ္။
• MDMA (Ecstasy) ေဆးမ်ိဳးေသာက္ျပီး လုပ္သင့္တာတဲ့ပိုျပီး ခြန္အားစိုက္ရာကေနလဲျဖစ္မယ္။
• Heat stress သိပ္ပူခ်ိန္မ်ိဳးမွာ နားေနရင္နဲ႔ ေရေတြ အေသာက္မ်ားရင္လဲ ျဖစ္မယ္။
• Psychogenic polydipsia စိတ္ေရာဂါရွိသူေတြက ေရပိုေသာက္တယ္။
• Oxcarbazepine ေဆးေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Diabetes insipidus ဆီးခ်ိဳေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

Treatment ဘယ္လိုကုသမလဲ
• Mild intoxication ေတာ္ေတာ္တန္တန္က ေရာဂါလကၡဏာမျပေသးပါ။ ျဖစ္လာျပီဆိုရင္
• Diuretics ဆီးသြားေစတဲ့ေဆး ေပးရမယ္။
• Vasopressin receptor antagonists ေဆးကိုလဲ သံုးတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025?fref=nf

ဓါတ္ပံု = ၂ဝဝ၈ ေမလ (၁၅) ရက္ေန႔က ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ (ထန္ဝွာ) ခရိုင္မွာ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ ေရအဆိပ္သင့္လို႔ ေဆးရံုမတင္ရမီပံု။

LED မီးေရာင္မ်ားသည္ မ်က္စိကုိ ထိခိုက္ေစႏုိင္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ား ေတြ႕ရွိ

မက္ဒရစ္ ၊ ၂၅-၁၂-၂၀၁၄

စပိန္ႏုိင္ငံ မက္ဒရစ္ၿမိဳ႕ ၌ တည္ရွိေသာ Complutense တကၠသိုလ္မွ အျမင္အာ႐ံု သုေတသီ ေဒါက္တာ Sanchez-Ramos က သူမ၏ ရွာေဖြေတြ႕ရွိမႈအရ LED မီးေရာင္မွ ျဖာထြက္ေသာ စြမ္းအားျမင့္ အလင္းတန္း မ်ားေၾကာင့္ လူတုိ႔ မ်က္လုံး၏ retinas အလႊာကို ထိခိုက္ ေစႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ ေခြၽတာေသာ LED နည္းပညာသည္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ သံုးစြဲမႈ ေလွ်ာ့ေပါ့ေရးကို အေထာက္အကူ ျပဳသျဖင့္ ေနအိမ္မ်ားတြင္ သံုးစြဲရန္ ႏွင့္ ေရာင္းဝယ္ ေဖာက္ကားရန္ အတြက္ လူႀကိဳက္ မ်ားရသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း LED မီးမွ ထြက္ေပၚေသာ အလင္းေရာင္ မ်ားမွာ မ်က္စိႏွင့္ တုိက္႐ိုက္ ထိေတြ႕ပါက မ်က္လံုး၏ မ်က္စိေၾကာမ်ား ကို ထိခိုက္ ေစႏုိင္သည့္ အႏၲရာယ္မ်ား ရွိကာ တစ္ခါတစ္ရံ ၄င္းတုိ႔ကို  ျပန္လည္ကုသ၍ မရေၾကာင္း Complutense တကၠသိုလ္မွ အျမင္အာ႐ံု သုေတသီ တစ္ဦးက ဆုိသည္။ LED ( Light - emitting diodes ) မီးတို႔မွ ထြက္ေပၚေသာ မီးေရာင္မ်ားမွာ လူတုိ႔ ေတြ႕ျမင္ရသည့္ ေရာင္စဥ္တန္း မွ စြမ္းအားျမင့္ အလင္းတန္းမ်ား ျဖစ္ေသာ အျပာေရာင္ ႏွင့္ ခရမ္းေရာင္ ေရာင္ျခည္တို႔ ပါဝင္သည္။

LED မီး၏ အႏၲရာယ္မွာ ေန႔စဥ္ႏွင့္ အမွ် တိုးတက္ လာေနေသာ နည္းပညာ စက္ပစၥည္း မ်ားေၾကာင့္ သံုးစြဲ သူမ်ားႏွင့္ အထူးသျဖင့္ ကေလးငယ္ မ်ားတြင္ မ်က္လံုး ထိခိုက္မႈ မ်ားကို ပိုမိုျဖစ္လာ ေစႏုိင္ေၾကာင္း သုေတသီ ေဒါက္တာ Sanchez Ramos  က ဆုိသည္။ ကြန္ပ်ဴတာ ေမာ္နီတာမ်ား၊ မိုဘုိင္းဖုန္းမ်ား၊ တီဗီြ ဖန္သားျပင္မ်ား ႏွင့္ အိမ္တြင္း အိမ္ျပင္တြင္ ေတြ႕ျမင္ရေသာ LED မီးတုိ႔ကို ဆက္တုိက္ အခ်ိန္ၾကာ ၾကည့္႐ႈ သံုးစြဲျခင္းက မ်က္လံုး၏ retina ဆဲလ္မ်ားကို ထိခုိက္ ေစႏုိင္သည္။

ေဒါက္တာ Sanchez Ramos က လူသားတုိ႔၏ မ်က္လံုးမွာ မီးေရာင္ကို တည့္တည့္ ၾကည့္႐ႈႏုိင္ရန္ အတြက္ ဖန္တီးထားျခင္း မဟုတ္ဘဲ မီးေရာင္ႏွင့္ အတူ ၾကည့္႐ႈႏုိင္ရန္ အတြက္ ဖန္တီးထားျခင္း ျဖစ္သည္ ဟု ေျပာျပသည္။ လူသားတုိ႔သည္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ခန္႔မွန္းေျခ အားျဖင့္ နာရီ ၆ဝဝဝ ခန္႔ မ်က္လံုးကို အသံုးျပဳရကာ မ်က္လံုး အသံုးျပဳသည့္ အခ်ိန္ အမ်ားစုတြင္ ဖန္တီးထားေသာ မီးေရာင္အတု မ်ားျဖင့္ ထိေတြ႕ ေနရေလ့ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔ မ်က္လံုး၏ retinas အလႊာ ပ်က္စီးမႈကို ကာကြယ္ႏုိင္ရန္ ဗီတာမင္ A ၾကြယ္ဝေသာ အစားအစာမ်ား စားသံုးေပးျခင္း ႏွင့္ အရည္အေသြး ေကာင္းမြန္ေသာ ေနကာ မ်က္မွန္မ်ား ဝတ္ဆင္ရန္ ေဒါက္တာ Sanchez Ramos က တုိက္တြန္း ထားေၾကာင္း သိရသည္။

#Yadanarpondaily
#ရတနာပံုေန႔စဥ္
http://themyawadydaily.blogspot.com/2014/12/led.html?spref=tw

ရာသီေအးလာ ေဆာင္းအခါ သတိထားစရာ

ေအးလာသည့္ ရာသီဥတုမ်ဳိးတြင္ မိမိက်န္းမာေရးအတြက္ က်န္းမာစြာေနထုိင္ႏုိင္ရန္ မိမိ ခႏၶာကုိယ့္အပူခ်ိန္ကုိ ထိန္းသိမ္းဖုိ ့လုိအပ္ပါသည္ ။ အဓိကသည္လုိ ့ဥတုမ်ဳိးတြင္ ေသြးတုိးေရာဂါ အခံရွိသူမ်ား အထူးသတိထားေနထုိင္ရန္ လုိအပ္ပါသည္ ။ တစ္ခ်ဳိ ့ငယ္ရြယ္သူမ်ားအေနၿဖင့္ မိမိတြင္ ေသြးတုိးေနသည့္ အေနအထားလည္း မသိ မရွိဘူးထင္ၿပီး ေခါင္းေလွ်ာ္ၿခင္း ၊ ေရခ်ဳိးၿခင္းကုိ အေလးအနက္မထားဘဲ ေပါ့ေပါ့ေလးေတြးၿပီး လုပ္ေဆာင္က်လုိ ့ ေလၿဖတ္ၿခင္း ၊ ေလၿဖန္းၿခင္း အၿဖစ္ ပါးေတြရြဲၿခင္း မ်က္ခြံတစ္ဖက္ ပိတ္မရၿခင္း အၿဖစ္ကုိ ေရာက္ရွိတက္ပါသည္ ။

က်န္းမာေရးကုိယ္လက္လွဳပ္ရွားၿခင္း အၿဖစ္ ရာသီဥတုေအးခ်မ္းေသာ နံနက္ခင္းေစာေစာထၿပီး လမ္းေလွ်ာက္ၿခင္း ၊ ေၿပးၿခင္း လုပ္ေဆာင္သည့္ အခါတြင္ အေအးမပတ္ေအာင္ ႀကဳိတင္ကာကြယ္ဝတ္ဆင္ၿပီးမွသာ ကုိယ့္လက္လွဳပ္ရွားေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္ ။

အေအးပတ္ၿခင္းေႀကာင့္ ေသြးတုိးၿခင္း ၊ ေခ်ာင္းဆုိးၿခင္း ၊ နားစည္ေရာင္ၿခင္း ၊ မူးတက္ၿခင္း ၊ အစာမေႀက ေအာ့အန္တက္ၿခင္း ႏွင့္ ေၿခလက္ကုိက္ခဲေနၿခင္း မ်ားၿဖစ္တက္ပါသည္ ။အဓိက က်န္းမာေရးအလ်င္အၿမန္ ဆုိးရြားသြားေစႏုိင္သည့္ကေတာ့ ေသြးတုိးၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေသြးတုိးႏုန္း ၿမင့္မားလာတာကုိ မသိရွိလုိက္ပါက မိမိ အသက္အႏၱရာယ္ရွိပါတယ္ ။ လူႀကီး လူငယ္မ်ားအပါ အထူးသတိခ်ပ္ေစခ်င္ပါတယ္ ။
ရာသီဥတုႏွင့္လုိက္ဖက္သည့္ ဝတ္စားမွဳ ့ကုိ ဝတ္ဆင္ၿပီး ေနထုိင္သည့္ပါသည္ ။ ေရေသာက္မနည္းဖုိ ့လည္း လုိအပ္ပါတယ္ ေအးေနသည့္ ဥတုေႀကာင့္ ေရေသာက္နည္းတက္ႀကပါတယ္ ေအးေနေပမဲ့ တစ္ေန ့ေရကုိ အနည္းဆုံး ႏွစ္လိီတာေလာက္ ေသာက္သုံးေပးသင့္ပါသည္ ။

အသက္ရာေက်ာ္ ရွည္ပါေစ

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay?fref=ts&ref=br_tf

Common Oral Mucosal Lesions ခံတြင္း-ပါးစပ္မွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြ

၁။ ဆရာရွင့္ ကြ်န္မက ပါးေစာင္ေလးဖက္လံုးမွာ မႈိေတြလိုျဖဴျဖဴေတြ (အနီေရာင္ေရာ) ျဖစ္ေနတာ တစ္ႏွစ္ေလာက္ရွိပါၿပီ။ အပူအစပ္စားရင္ အပူနာလိုမ်ိဳး ျဖစ္သြားပါတယ္။ အခု Fame ကထုတ္တဲ့ Tomatac နဲ႔ Completet ေသာက္ေနပါတယ္။ လိမ္းေဆးကေတာ့ miconarzole cream လိမ္းရပါတယ္။ ၾကာရင္ ကင္ဆာျဖစ္သြားမယ္ေျပာပါတယ္။ ကြ်န္မက သူမ်ား ေျပာတာေတြနဲ႔ စာအုပ္မွာဖတ္ရလို႔ မင္းဂြတ္သီးကို အေစ့အခြံအားလံုးႀကိတ္ၿပီးေတာ့ လံုးလံုးေလးလုပ္ၿပီး ေအးခဲခန္းမွာ သိမ္းထားပါတယ္။ အဲ့ဒါကိုလည္းေသာက္ပါတယ္။ ကင္ဆာေပ်ာက္တယ္ဆိုလို႔ပါ။ ေသာက္လို႔ရပါသလား။ ကြ်န္မအနာဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ေပ်ာက္ကင္းဖို႔ ၾကာဦးမွာလားသိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ ေဆးေသာက္ေနတာ ေလးလ ရွိပါၿပီ။

၂။ ကၽြန္မအမ်ိဳးသားကအသက္ ၃၃ ႏွစ္ရွိပါျပီ။ သူ႔ရဲ႕ေအာက္ႏွဳတ္ခမ္းအတြင္းဖက္မွာအဖုေလးတဖုေပါက္လာတာ ၂ လေလာက္ရွိပါျပီ။ အဲဒိအဖုက အေအးေသာက္ရင္ မသိသာေပမဲ့အပူနဲ႔ထိမိရင္ စေတာ္ပဲေစ့ေလာက္ ၾကီးလာပါတယ္။ အရည္အိတ္လိုပံုစံမ်ိဳးပါပဲ။ တခါလဲအရည္ေပါက္ထြက္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အက်ိတ္ျပန္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးခန္းေတာ့ မျပျဖစ္ေသးပါဘူးဆရာ။ အသိဆရာဝန္တေယာက္ကိုေမးၾကည့္ေတာ့ ကင္ဆာလကၡဏာနဲ႔ တူတယ္ဆိုလို႔ ကၽြန္မတ္ို႔ ႏွစ္ေယာက္လံုးစိုးရိမ္မိပါတယ္ဆရာ။ နာတာက်င္တာေတာ့မရွိဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ ေဆးစစ္ဖို႔က ေနာက္လေလာက္မွ လုပ္ျဖစ္မွာမို႔ ေလာေလာဆယ္ ဆရာ့ဆီကိုစာေရးအကူအညီေတာင္းရတာပါ။ ဘာေရာဂါျဖစ္နုိင္လဲသိခ်င္ပါတယ္ရွင္။

ပါးစပ္-ခံတြင္းထဲမွာအမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါအေျခအေန (၁၂) ခုကိုေရြးေရးပါမယ္။ တျခားဟာေတြလဲရွိေသးတယ္။

1. Leukoplakia အျဖဴကြက္
2. Palatal or Mandibular Torus အရိုးဘုမ်ား
3. Inflammation or irritation ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ နဲ႔ မသင့္တာနဲ႔ထိေတြ႔ျခင္း
4. Irritation fibroma ခဏခဏထိမိရာကေနအတြင္းထဲမွာအသားမာလိုျဖစ္ျခင္း
5. Fordyce's granules ေခြ်းထြက္ (ဂလင္း) ေတြကပါးစပ္ထဲေရာက္ေနျခင္း
6. Hemangiomaေသြးေၾကာအပိုပြါးျခင္း
7. Inflammatory ulcer ေရာင္ရမ္းအနာမ်ား
8. Papillomas (ပက္ပလိုမား) အသားပို
9. Epulisfissurata (အိျပဴလစ္)
10. Varicosities ေသြးျပန္ေၾကာေဖါင္းေနျခင္း
11. Thrush မွကၡရုနာ
12. Angular stomatitis က်ီးကန္းပါးစပ္နာ

1. Leukoplakia အျဖဴကြက္
ျဖဴေနတဲ့အကြက္ကို ပိတ္က်ဲစနဲ႔ပြတ္ေပးလဲေပ်ာက္မသြားဘူး။ ကင္ဆာနဲ႔ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အနာမ်ိဳးနဲ႔လဲမဆိုင္ဘူး။ ေဆးလိပ္ေသာက္သူ၊ အရက္ေသာက္သူ၊ ခံတြင္းပိုးဝင္ခံရသူ၊ ေနရာတခုမွာကြက္ျပီးကိုယ္နဲ႔ မသင့္တာနဲ႔ ေတြ႔ထားသူ၊ (ဆစ္ဖလစ္)၊ ဗီတာမင္ (ေအ) နည္းျခင္း၊ ေဟာ္မုန္းအေျပာင္းအလဲ၊ ဓါတ္ေရာင္ျခည္သင့္ျခင္း၊ လွ်ပ္စစ္စီးေၾကာင္းေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ အသက္ၾကီးသူေတြမွာ (၄ဝ ေက်ာ္) အျဖစ္မ်ားတယ္။ ေယာက္်ားေတြက မိန္းမေတြထက္ ပိုျဖစ္တယ္။ လွ်ာ၊ ပါးေစာင္၊ အထက္-ေအာက္ ပါးေစာင္အခ်ိဳင့္ေနရာေတြမွာ လူတဝက္ေလာက္ ျဖစ္တယ္။ က်န္တဲ့ေနရာေတြကအာေခါင္၊ ေအာက္ႏုပ္ခမ္း၊ လွ်ာေအာက္ေနရာေတြမွာ ျဖစ္တယ္။ ျဖဴျပီး၊ နဲနဲၾကည္ေနမယ္၊ ထူမယ္၊ စဥ္းေၾကာင္းေတြရွိႏိုင္တယ္၊ အသီးလိုလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ မာတင္းေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်က္ႏွာျပင္ ေခ်ာတာ၊ ၾကမ္းတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အျဖဴ၊ ဝါစိမ္းစိမ္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူဆိုရင္ ညိဳတိုတိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။

မိႈေၾကာင့္ျဖစ္တာ၊ (အက္စ္ပရင္) ေသာက္လို႔ျဖစ္တာေတြကအဲလိုလုပ္ေပးရင္ ရွင္းသြားႏိုင္တယ္။ မေသျခာရင္ အသားစ ျဖတ္ယူစစ္ေဆးရမယ္။ ၄-၆% မွာကင္ဆာျဖစ္တတယ္။ Erythroplakiaနီေနတာမ်ိဳးကဆိုးတယ္။ ကိုက္မိ-ထိခိုက္မိတာ၊ သြားအတြက္ အပိုပစၥည္းထည့္တာကအဆင္မေျပတာ၊ သြားအဆင္မေျပေပါက္ေနတာေတြကိုစစ္ရ-ျပင္ရမယ္။

Palatal or Mandibular Torus အရိုးဘုမ်ား
ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ အရိုးကေနျဖစ္တဲ့ မာေနတဲ့ဘုေတြကိုေခၚတယ္။ ေျဖးေျဖးၾကီးလာမယ္။ အေနရလဲမခက္လွပါ။ အေပၚယံအဖံုးလႊာအနာျဖစ္တတ္တယ္။ Palatal torus အာေခါင္ကျဖစ္တာဆိုရင္ အမာပိုင္းအလည္မ်ဥ္းမွာ ျဖစ္တတ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ Mandibular torus ေမးရိုကေနျဖစ္တာဆိုရင္ ေရွ႕ပိုင္းအံသြားေဘးမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ ၈ဝ% ဘယ္-ညာျဖစ္တာမ်ားတယ္။ အသက္ ၃ဝ ေအာက္မ်ားတယ္။ ကုသစရာမလိုပါ။ ခြဲလိုက္ရင္လဲ ရတယ္။

3. Inflammation or irritation ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ နဲ႔ မသင့္တာနဲ႔ထိေတြ႔ျခင္း
ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္နဲ႔ မသင့္တာနဲ႔ ထိေတြတာမ်ိဳးေတြကကိုယ္ကိုယ္ကိုကာကြယ္တဲ့သေဘာကေန ျဖစ္လာတယ္။ ပါးေစာင္မွာ အထက္သြားတန္းနဲ႔ ေအာက္သြားတန္းၾကားမ်ဥ္းေၾကာင္းအျဖဴေရာင္လိုလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ လိုအပ္ရင္ခြဲထုတ္ျပစ္ႏိုင္တယ္။ မေသျခာရင္ အသားစျဖတ္ယူစစ္ေဆးရမယ္။ ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္ကိုဖယ္ရွား-ကုသလိုက္ရင္ အလိုလိုေပ်ာက္မယ္။ Denture stomatitis သြားအတုကအဆင္မေျပလို႔ျဖစ္တယ္။ အသက္ၾကီးျပီး Complete maxillary dentures သြားအတုတပ္ထားသူေတြထဲက ၆၅% ျဖစ္တယ္။ Nystatin suspension or cream ေဆးလိမ္းေပးႏိုင္တယ္။

4. Irritation fibroma ခဏခဏထိမိရာကေနအတြင္းထဲမွာအသားမာလိုျဖစ္ျခင္း
ခဏခဏထိမိရာကေနအတြင္းထဲမွာအသားမာလိုျဖစ္တာ။ ပါးေစာင္၊ လွ်ာေဘးအနား၊ ေအာက္ႏုပ္ခမ္းေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ မနာဘူး။ ခပ္တင္းတင္းေရာပြစိစိပါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျဖစ္တဲ့အဖုကေဘးေနရာထက္ အေရာင္ေျပာ့တယ္။ ၾကာရင္ အနာျဖစ္လာႏိုင္ေသးတယ္။ ၁ စင္တီမီတာထက္ မၾကီးဘူး။ အသက္အရြယ္မေရြးျဖစ္တယ္။ သူ႔အလိုလို မေပ်ာက္ရင္ ခြဲထုတ္ရမယ္။ ျပန္ျဖစ္တာလဲရွိမယ္။ လွ်ာေပၚမွာျဖစ္တာဆိုရင္ေတာ့ Neurofibroma, Neurilemmoma or Granular cell tumor ေတြ မဟုတ္တာေသျခာေအာင္ လုပ္ရမယ္။ ပါးစပ္ ေအာက္ႏုပ္ခမ္းနဲ႔ ပါးေစာင္မွာဆိုရင္ Lipoma, Mucocele or Salivary gland tumor ေတြ မဟုတ္တာေသေျခာေစရမယ္။ ရွားပါးတဲ့ Benign neoplasms of Mesenchymal origin ကိုလဲဖယ္ထုတ္ရမယ္။ ခြဲထုတ္ျပီးစစ္ေဆးဘို႔ လိုတာေတြျဖစ္တယ္။

5. Fordyce's granules ေခြ်းထြက္ (ဂလင္း) ေတြကပါးစပ္ထဲေရာက္ေနျခင္း
ေခြ်းထြက္ (ဂလင္း) ေတြကပါးစပ္ထဲေနရာလြဲေရာက္ေနတာျဖစ္တယ္။ အစုလိုက္မ်ားတယ္။ တခုနဲ႔တခုေရာေထြးေနတာလဲ ျဖစ္တယ္။ အံဆံုးေတြေဘးမွာျဖစ္တယ္။ ဘယ္-ညာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေအာက္ႏုပ္ခမ္း၊ လွ်ာ၊ သြားဖံုး၊ အာေခါင္ေတြမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အသက္ ၂ဝ-၃ဝ မွာအျဖစ္မ်ားတယ္။ Candida albicansမိႈေၾကာင့္ျဖစ္တာကဂြမ္းစနဲ႔ ရွင္းေပးတာေပ်ာက္မယ္။ ဒါေတြကေတာ့ မေပ်ာက္ဘူး။ ေဆးကုသဘို႔လဲမလိုပါ။

6. Hemangiomaေသြးေၾကာအပိုပြါးျခင္း
ေသြးေၾကာေတြ အပိုပြါးျခင္းကေမြးရာပါျဖစ္တယ္။ ျပားခ်ပ္ခ်ပ္ေနတယ္၊ မဟုတ္ရင္ နဲနဲေဖါင္းေနမယ္။ အနီေရာင္ ဒါမွမဟုတ္ နီျပာျပာျဖစ္တယ္။ အနားသတ္မတိက်ဘူး။ ႏႈပ္ခမ္း၊ လွ်ာ၊ ပါးေစာင္၊ အာေခါင္ေတြမွာျဖစ္တယ္။ သူ႔ကိုခိုက္မိတတ္တယ္။ အနာျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ပိုးဝင္လာႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာပိုျဖစ္တယ္။ သူ႔အလိုလိုေပ်ာက္တာ မ်ားတယ္။ Surgery, Sclerosing agents, Cryotherapyနည္းေတြနဲ႔ ကုႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာမဟုတ္ပါ။ ကုသလိုက္ရင္ ျပန္မေပၚပါ။

7. Inflammatory ulcer ေရာင္ရမ္းအနာမ်ား
(က) Aphthous (အက္ဖ္သပ္စ္-အာလ္ဆာ)
အေတာ္နာတယ္။ ျပန္ျပန္ျဖစ္တယ္။ တခုမကလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၂ဝ-၆ဝ% ေသာလူေတြမွာ ျဖစ္ၾကတယ္။ ဘာလို႔ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ အတိအက်မသိရဘူး။ Immunologic, Microbiologic and Nutritional factors ေတြကို စဥ္းစားၾကတယ္။ (၃) မ်ိဳးခြဲႏိုင္တယ္။
(၁) သာမန္အနာ = ခံတြင္းမွာေနရာတကာျဖစ္တယ္။ ၁ဝ ရက္အတြင္းေပ်ာက္သြားမယ္။ ျပန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
(၂) Major aphthous ulcers ကပိုၾကီးတယ္။ ၂ စင္တီမီတာေလာက္အထိရွိမယ္။ ေပ်ာက္ေအာင္ အခ်ိန္ ၆ ပါတ္ ယူတယ္။
(၃) Herpetiform ulcers အမ်ိဳးအစားကေတာ့ ၁-၂ ပါတ္ၾကာရင္ ေပ်ာက္တယ္။ အရည္ၾကည္အဖုေလးကေနစျဖစ္ျပီးမွ အနာျဖစ္လာတယ္။ Crohn's disease, Neutropenia and Sprueေရာဂါေတြကိုလဲစစ္ေဆးသင့္တယ္။ ေပ်ာက္ေဆးဆိုတာ မရွိပါ။ ဒါေပမဲ့ သက္သာေအာင္ Topical steroids (0. 5% Hydrocortisone) (စတီရြိဳက္) ေဆး လိမ္းေပးႏိုင္တယ္။ သိပ္ဆိုးသူေတြကို (စတီရြိဳက္) ေဆးပါးစပ္ကေနေသာက္ခိုင္းတယ္။ Tetracycline mouth wash (Achromycin V Oral Suspension) ေဆးနဲ႔ ပါးစပ္ကိုေဆးတာလဲအက်ိဳးရွိတယ္။ Chlorhexidinegluconate oral rinse (Peridex) ေဆးသံုးတာလဲသက္သာတယ္။

ဒီအနာ ျမန္မာလူမ်ိဳးအေတာ္မ်ားမ်ားၾကီးကိုေတြ႔ဘူးတယ္။ ေရေသာက္တာေတာင္ နာတယ္။ အားနည္းေနခ်ိန္၊ စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားေနခ်ိန္၊ ခရီးထြက္ရလို႔ အစား၊ ဝမ္းသြားမမွန္သူေတြ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္သူေတြမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆတယ္။ ထံုေဆးလိမ္းေဆး လိမ္းရင္ ခဏနဲ႔ထံုသြားျပီးစားလို႔ရတယ္။ တနပ္တခါထပ္လိမ္းရတယ္။

(ခ) Traumatic ulcers ထိခိုက္ရာကအနာျဖစ္ျခင္း
ကိုက္မိတာ၊ သြားအတုအဆင္မေျပတာ၊ သြားတိုက္တံနဲ႔ခိုက္မိတာ၊ သြားအခြ်န္နဲ႔ထိခိုက္မိတာ၊ မသင့္တာကို စားမိ-ေသာက္မိတာေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။ သူ႔အလိုလိုေပ်ာက္တယ္။ ျမန္တယ္။ မေပ်ာက္ႏိုင္ရင္ ကင္ဆာကိုစစ္ေဆးပါ။

8. Papillomas (ပက္ပလိုမား) အသားပို
တခ်ိဳ႕ ခံတြင္းအသားပိုက ၾကြက္ႏို႔ျဖစ္ေစတဲ့ Papillomavirus (ဗိုင္းရပ္စ္) မ်ိဳးကြဲကေနျဖစ္ေစတယ္။ ျဖစ္ေနေပမဲ့ ဘာမွ မခံစားရဘူး။ ၁ စင္တီမီတာေလာက္သာၾကီးတယ္။ တခုတည္းျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ပါးစပ္ထဲဘယ္ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္ ျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ အာေခါင္ အေပ်ာ့ေနရာမွာအျဖစ္မ်ားတယ္။

9. Epulisfissurata (အိျပဴလစ္)
သြားအတုကေနျဖစ္ေစတယ္။ (ဖိုက္ဘရပ္-တစ္ရွဴး) ေတြ အပိုျဖစ္တာ။ သြားအတုအသစ္လဲဘို႔လိုမယ္။ ခြဲစိတ္တာလဲ လိုႏိုင္တယ္။

10. Varicosities ေသြးျပန္ေၾကာေဖါင္းေနျခင္း
ေသြးျပန္ေၾကာေတြေဖါင္းေနတာ။ လွ်ာေအာက္မွာျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ပါးေစာင္နဲ႔ ပါးစပ္ ႏႈတ္ခမ္းမွာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ျပာေနတယ္။ ဖိလိုက္ရင္ ေသြးစီးေလွ်ာက္တာျမင္ရမယ္။ ေဆးကုစရာမလိုပါ။

11. မွကၡရုနာ Thrush (Oral candidiasis)
Moniliasis လို႔လဲေခၚတယ္။ ေရးခဲ့တဲ့ (၁ဝ) မ်ိဳးကလူၾကီးေတြမွာျဖစ္ျပီး မွကၡရုနာက ကေလးမွာသာျဖစ္တယ္။ ကေလးမွာေတာင္ ႏို႔တိုက္အရြယ္ ကေလးငယ္ေတြ။ လွ်ာ၊ အာေခါင္၊ ပါးေစာင္ေတြမယ္ အျဖဴဖတ္ေတြ ျဖစ္ျပီး၊ ေဘးက နီေနတယ္။ နာတယ္၊ ႏို႔စို႔ရ၊ အစာစားရခက္တယ္။ ကေလးရဲ႕ လွ်ာကို အဝတ္သန္႔သန္႔ေလးကို လက္ညွိဳးမွာပါတ္ျပီး အျဖဴဖတ္ေတြ ရွင္းေပးပါ။ မိခင္ႏို႔ကိုအျမဲသန္႔ေနပါေစ။ လိုအပ္ရင္ Nystatin Oral Suspension 4-6 mL တေန႔ ၄ ၾကိမ္ တိုက္ပါ။

12. Angular stomatitis က်ီးကန္းပါးစပ္နာ
က်ီးကန္းပါးစပ္နာကို Angular stomatitis (Cheilosis or Angular cheilitis) လို႔ ေခၚတယ္။ ပါးစပ္-ေဒါင့္စြန္း ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ကြဲေၾကာင္းေလးေတြ ဖ်ာထြက္လာမယ္။ ေသြးထြက္တတ္တယ္။ အနာအထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အနာကေနမိႈပိုးဝင္လာရင္ Candida albicans (Thrush) ျဖစ္မယ္။ ဗက္တီးရီးယားလဲဝင္ႏိုင္တယ္။
• Vitamin B 2, Riboflavin ဗီတာမင္ ဘီ (၂)၊ ေဆးေသာက္ပါ။ ၾကြယ္ဝစာစားပါ။ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႔ထြက္အစာမ်ား၊ ဥ၊ အသဲ၊ အသီးအရြက္၊ ဆန္၊ ဂ်ံဳ၊ ရိစ္။ Vitamin C ရေအာင္ စိမ္းတဲ့ အသီးအရြက္-အသီးအႏွံေတြလဲစားပါ။
• မိႈေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ Antifungal creams မိႈအတြက္လိမ္းေဆးNystatin, Imidazoles, Bifonazole, Clotrimazole, Econazole, Ketoconazole, Nizoral®, Miconazole, Tioconazoleတခုခုသံုးႏိုင္တယ္။ Antifungal drug မိႈအတြက္စားေဆးImidazoles, Allylamines
• Clotrimazole and Betamethasone, Nystatin and Triamcinolone Acetonideစတီရြိဳက္နဲ႔ ေရာထားတဲ့ေဆး သံုးႏိုင္တယ္။ 1% Hydrocortisone လဲလိမ္းႏိုင္တယ္။ ေရယံုဆိုရင္ မသံုးပါနဲ႔။

1. Herpes Simplex ရိုးရိုးေရယံု http://dts-medicaleducation. blogspot. in/2011/11/herpes-simplex. html
2. Tongue diseases လွ်ာနာမ်ား http://dts-medicaleducation. blogspot. in/2013/11/tongue-diseases. html
3. Thrush (Oral candidiasis) မွကၡရုနာ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/…/thrush-oral-cand…
4. Fungal infections (2) မိႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳး (၂) http://dts-medicaleducation.blogspot.com/2010/10/fungus.html
5. Common Oral Mucosal Lesions ခံတြင္း-ပါးစပ္မွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြ http://dts-medicaleducation.blogspot.com/…/common-oral-muco…
6. Tongue diseases လွ်ာနာမ်ား http://doctortintswe.blogspot.com/20…/…/tongue-diseases.html
7. Aphthous ulcer and Fissured tongue လွ်ာနာ အာနာ http://doctortintswe.blogspot.com/…/aphthous-ulcer-and-fiss…

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025?fref=nf

ေန႔စဥ္ေကာ္ဖီေသာက္ျခင္းက ဆီးခ်ဳိေရာဂါအမွတ္(၂)ကိုကာကြယ္ရာေရာက္တယ္

ေကာ္ဖီႀကိဳက္သူမ်ားအတြက္သတင္းေကာင္းေလးပါ။ ''ေကာ္ဖီကို ရံဖန္ရံခါမွေသာက္သူေတြထက္စာရင္၊ ေကာ္ဖီကို ေန႔စဥ္ပံုမွန္ေသာက္သူမ်ားဟာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါအမွတ္(၂) ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အလားအလာနည္းပါးႏိုင္တယ္''လို႔ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံအေျခစိုက္ AFP သတင္းဌာနမွ ဧၿပီ ၂၄ ရက္မွာ သတင္း ထုတ္ျပန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါအမွတ္(၂)ဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အင္ဆူလင္ကိုတံု႔ ျပန္ႏိုင္အားက်ဆင္းလာတဲ့အတြက္ အင္ဆူလင္ မလိုအပ္ဘဲ အင္ဆူလင္ကို တုံ႔ျပန္ေပးႏိုင္စြမ္းေသာ ေဆးဝါးမ်ားလိုအပ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ေရာဂါတစ္မ်ိဳးပါ။ ပ်မ္းမွ် အသက္(၃၅)အထက္မွာ စျဖစ္ေလ့ရွိၿပီး ေသြးတိုး၊ႏွလံုးေရာဂါတို႔နဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ သက္ႀကီးပိုင္းျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ၏ ၉ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔က ထိုဆီးခ်ဳိ ေရာဂါအမွတ္(၂)ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ယခုလို ေကာ္ဖီႏွင့္ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါ ဆက္စပ္မႈသုေတသနကို ီငေဘနအသူသါငေ အသင္းအဖြဲ႕မွ ေစတနာရွင္ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္း ဦးေရ ၁၂ဝဝဝဝေက်ာ္ႏွင့္ ေလ့လာ စမ္းစစ္ခဲ့ပါတယ္တဲ့။ ေလးႏွစ္ၾကာ မွ်ေကာ္ဖီစြဲေသာက္ လာခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ထိုက်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားကို အုပ္စုႏွစ္စုခြဲ၍ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါမွာ (က) တစ္ေန႔ကို ေကာ္ဖီပ်မ္းမွ်တစ္ခြက္ (သို႔မဟုတ္)တစ္ခြက္ခြဲ ေသာက္ေလ့ရွိသူဟာ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ အမွတ္ (၂) ျဖစ္ႏိုင္ေျခအလားအလာ ၁၁ ရာခိုင္ႏႈန္းနည္းပါးေၾကာင္း (ခ) တခ်ဳိ႕ေန႔ေတြမွာ ပံုမွန္ေသာက္ေန က် တစ္ခြက္ထက္ပို၍ ႏွစ္ခြက္ တိတိေသာက္တတ္ သူမ်ားဟာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါအမွတ္(၂)ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အလားအလာ ၁၈ ရာခိုင္ႏႈန္းထိနည္းပါးသြားေၾကာင္း၊ (ဂ)ေဘာ့ စတြန္ႏိုင္ငံရွိ The Harvard School of Public Health မွ Shilpa Bhu-pathiraju ဆိုသူက ထိုသုေတသန ကို ဦးေဆာင္သူျဖစ္ ေၾကာင္း The European Association for the Study of Diabetes (ေခၚ) ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါေလ့လာေစာင့္ေရွာက္ေရး က်န္းမာေရးဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္မွာ ယခုလို အက်ယ္တဝင့္ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။ ၄င္းရဲ႕အဆိုကို The Science Media Centre မွကြၽမ္းက်င္ သူမ်ားကလည္းအတည္ျပဳေထာက္ခံ ထားၾကၿပီး ေကာ္ဖီတစ္ခြက္ေန႔စဥ္ ေသာက္သင့္ၿပီး တခ်ဳိ႕ေန႔ေတြမွာ ႏွစ္ခြက္ေသာက္ျခင္းျဖင့္ ဆီးခ်ိဳ ေရာဂါျဖစ္မလာေအာင္ ထိန္းထား ႏိုင္တယ္လို႔ ထပ္ေလာင္းအၾကံျပဳ ထားပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အထက္ပါသုေတ သနျပဳခ်က္ထဲမွာေတာ့ လက္ဖက္ ရည္ႏွင့္ Decaffeinated Coffee (ေခၚ)ကဖိန္းဓာတ္မပါတဲ့ ေကာ္ဖီ အမ်ိဳးအစားေတြကို မဆိုလိုပါဘူးတဲ့။ အကယ္၍ လက္ဖက္ရည္ ႏွင့္ Decaffeinated Coffee တို႔ကို စြဲေသာက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ေသြး ထဲမွာ သၾကားဓာတ္ေတြမ်ားလာ ၍ ဆီးခ်ိဳ(အမွတ္-၂)ျဖစ္ေစတဲ့ အျပင္ အဝလြန္ေရာဂါပါ ျဖစ္လာ ေစႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေပါက္ေပါက္
The Union Daily
http://uniondaily.net/News/DetailView.aspx…

ဒူးဆစ္ေရာင္နာေပ်ာက္လုိေသာ

ဒူးဆစ္ေရာင္ေဝဒနာသည္ လူလတ္ပိုင္းႏွင့္ သက္ႀကီး႐ြယ္အုိတို႔ကို ဒုကၡေပးတတ္ေသာ နာတာ႐ွည္ေရာင္ရမ္းနာ ေဝဒနာတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ ဝၿဖိဳးသည့္ သက္ႀကီး႐ြယ္အို အမ်ိဳးသမီးတို႔သည္ ဒူးဆစ္ေရာင္ ေဝဒနာပို၍ စြဲကပ္တတ္ပါသည္။

ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ႏွိပ္နယ္နည္းမ်ားမွာ ဒူးဆစ္ေရာင္ေဝဒနာအား သက္သာေစႏိုင္ပါသည္။

၁။ လက္ဖဝါးျဖင့္ ခံုညင္း႐ိုးအား ႏွိပ္နယ္ေပးျခင္း
ခုတင္ေပၚတြင္ ေျခဆန္႔၍ ထိုင္ၿပီး သိ႔ုမဟုတ္ ထိုင္ခံုေပၚထိုင္ၿပီး ခံုညင္း႐ိုး (ဒူးေခါင္း႐ုိး) ေပၚလက္ဖဝါးထားကာ လက္ယာရစ္၍ ႏွိပ္ေပးပါ။ ႏွစ္မိနစ္မွ သံုးမိနစ္ထိ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ အားစိုက္၍ ႏွိပ္ေပးပါ။

၂။ ဒူးဆစ္အနီးတစ္ဝိုက္ အာ႐ုံေၾကာ အခ်က္အခ်ာေနရာမ်ားအား ႏွိပ္နယ္ေပးျခင္း
ထိုင္ခံုေပၚတြင္ ထိုင္၍ လက္မထိပ္ပိုင္းျဖင့္ အျပင္ဘက္ ဒူးဆစ္ခ်ိဳင့္ခြက္တို႔ကို ႏွိပ္နယ္ေပးပါ။ ထို႔ျပင္ တံက်င္႐ိုး (Fibula) ထိပ္ပိုင္း႐ွိ ခ်ိဳင့္ခြက္ႏွင့္ ညိဳ႕သက်ည္း႐ိုး ထိပ္ပိုင္း႐ွိ ခ်ိဳင့္ခြက္တို႔ကိုလည္း ႏွိပ္နယ္ေပးပါ။

ဒူးေခါင္း႐ိုးနာက်င္သည့္ေနရာကိုလည္း လက္မထိပ္ပိုင္းျဖင့္ ႏွိပ္နယ္ေပးႏိုင္ပါသည္။ အဆိုပါ အာ႐ုံေၾကာအခ်က္အခ်ာေနရာမ်ားကို တစ္မိနစ္စီ ႏွိပ္နယ္ေပးပါ။ တျဖည္းျဖည္းအားစိုက္၍ ႏွိပ္နယ္ေပးပါ။ ထံုလာ၊ က်ဥ္လာ၊ နာလာ၊ ေတာင့္တင္းလာသည္အထိ ႏွိပ္နယ္ေပးသြားပါ။ ဒူးဆစ္ေရာနာ ေဝဒနာ မုခ်ေပ်ာက္ကင္းသြားပါလိမ့္မည္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay?fref=ts&ref=br_tf

ေကာ္ဖီေသာက္သုံးလွ်င္ အူသိမ္အူမ ကင္ဆာ သက္သာေစႏုိင္

သုေတသီမ်ား၏ ေလ့လာေတြ ့ရွိခ်က္အရ တစ္ေန ့လွ်င္ ေကာ္ဖီေလးခြက္ႏွင့္ အထက္ေသာက္သုံးပါက အူသိမ္အူမ ကင္ဆာေရာဂါၿဖစ္ပြားမွဳကုိ သက္သာေစမည္ၿဖစ္ေႀကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေၿပာႀကားခဲ့ၿပီ အသားပုိ အကိ်တ္ႏွင့္ ကင္ဆာၿဖစ္ပြားၿခင္းအား ေကာ္ဖီေလးခြက္ ေသာက္လွ်င္ ၁၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းသက္သာေစႏုိင္ၿပီး ေၿခာက္ခြက္ႏွင့္ အထက္ ေသာက္သုံးပါက ၄၀ ရာခုိင္ႏွဳန္း အထ္ိေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္သည္ ။

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတြင္ တစ္ေန ့လွ်င္ လူ ၄၀၀၀၀ ဦးခန္ ့ အူသိမ္အူမ ကင္ဆာၿဖစ္ပြားမွဳကုိ ႀကဳံေတြေနရသည္ ။

ဂ်ပန္သုေတသီမ်ား၏ ေလ့လာခ်က္အရ ေကာ္ဖီေသာက္သုံးၿခင္း သည္ပါးစပ္ႏွင့္ အစာၿပြန္ေဝဒနာမ်ားကုိလည္း ေကာင္းမြန္ေစသည္ ဟု သိရသည္ ။

ေကာ္ဖီတြင္ ပါဝင္ေသာ ကဖိန္းဓာတ္ေႀကာင့္ အဆုိပါသက္သာမွဳမ်ားၿဖစ္ေပၚေစၿခင္းၿဖစ္ကာ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္မ်ားတြင္မူ ဆရာဝန္ညႊန္ႀကားမွဳၿဖင့္သာ ေကာ္ဖီေသာက္သုံးမွဳကုိ ခ်င့္ခ်ိန္သင့္ေႀကာင္း သိရသည္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay?fref=ts&ref=br_tf

Low blood pressure ေသြးဖိအားနည္းျခင္း

ဆရာ က်မအမည္ ႕႕႕႕႕ ပါ။ အသက္ ၄ဝ။ ရန္ကုန္ ႕႕႕႕႕ မွာေနပါတယ္။ အိမ္ေထာင္သည္ ကေလး ၂ ေယာက္အေမပါ။ က်မ အၿမဲတိုင္း ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်ပါတယ္။ အိပ္ယာထရင္ အၿမဲေခါင္းမူးေနတတ္ပါတယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္လိုက္တိုင္း အေပၚေသြး ၁ဝဝ ေက်ာ္ေက်ာ္နဲ႔ ေအာက္ေသြး ၅၅ အမ်ားဆံုးပါပဲ။ Merislon, folic acid, omega 3, vitamin E ေန႔တိုင္းေသာက္ပါတယ္။ မနက္စာနဲ႔ ေန႔လည္စာပဲ ထမင္းစားပါတယ္။ ညေနစာနဲ႔ ညလည္စာကို အဆီမပါတဲ့ မဝေစမဲ့တဲ့ အစာမ်ိဳးပဲစားပါတယ္။ မနက္ပိုင္းအိပ္ယာထမွာ အိပ္ေရးမဝသလို အၿမဲေခါင္းမူးၿပီး ေသြးေပါင္က်ေနတာ သက္သာရေအာင္ ဘယ္လို ေနထိုင္စားေသာက္ၿပီး ဘာေဆးကို ေသာက္သင့္သလဲဆိုတာ လမ္းၫြန္ေပးပါရွင္။

ေသြးဖိအားနည္းတယ္ဆိုတာမွာ ႏိႈင္းေျပာရတာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ အရင္ကထက္ နည္းတာလဲက်တာဘဲ။ ပံုမွန္ထက္ နည္းတာလဲ က်တာဘဲ။ ေဆးပညာမွာ ဘယ္ဂဏန္းကို က်တယ္ေျပာမလဲလို႔ အတိအက်မရွိပါ။ အထက္ေသြး ဖိအား ၁ဝဝ ေအာက္က်ရင္ နည္းတယ္လို႔ေျပာရင္ မမွားပါ။ ေသြးဖိအားနည္းေစတဲ့အေၾကာင္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ဝမ္းပ်က္ရင္။ အန္ရင္၊ အလုပ္ပင္ပန္းရင္လဲျဖစ္တယ္။ ေသြးထြက္-ေသြးဆင္း မ်ားရင္လဲျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ေစတာကို ကုရမယ္။ နားရမယ္။ မူးမိုက္သြားရင္ ခ်က္ခ်င္းလွဲအိပ္ရမယ္။ လိုအပ္ရင္ Dextrose, RL drip သြင္းရမယ္။ ေသြးေၾကာင့္ဆိုရင္ ေသြးသြင္းရမယ္။ က်န္တာအတြက္ ORS ဓါတ္ဆားရည္ ေသာက္ရမယ္။ အျမဲလိုနည္းေနရင္ ေဆးစစ္ရမယ္။

ေသြးဖိအားနည္းတာကို Hypotension လို႔လဲေခၚတယ္။ ႏွလံုးကေန လူ႔တကိုယ္လံုးအႏွံ႔ေရာက္ေအာင္ ဖိအားသံုးျပီး ညွစ္ထုတ္ေနရတာမွာ ဖိအားနည္းေရင္ ေသြးသန္႔ေတြ လံုေလာက္ေအာင္ မေရာက္ေစႏိုင္ဘူး။ ေသြးဖိအား နည္းေနယံု သက္သက္ဆိုရင္ ဘာမွစိုးရိမ္စရာမရွိပါ။ ေခါင္းထဲေပါ့ေနမယ္၊ ေခါင္းမူးမယ္၊ သတိလစ္ခ်င္သလိုျဖစ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေဆးကုရပါမယ္။ ဒီလိုျဖစ္တာကလဲ လွဲေနရာကေန ထတာ၊ ရပ္တာလုပ္မွ ျဖစ္တတ္တယ္။

ဆိုးတဲ့အေျခအေနေတြမွာ ဦးေႏွာက္ေသြးမလံုေလာက္တာ၊ ေက်ာက္ကပ္အလုပ္မလုပ္ႏိုင္တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ (ေရွာ့ခ္) ရႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲလိုနည္းေနသူေတြ တျခားလူေတြထက္ ဒီေရာဂါၾကီးေတြ အျဖစ္နည္းၾကတယ္။ ျဖစ္ေစတတ္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကေတာ့ ေသြးထုထည္နည္းတာ၊ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ေဆးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ကုတဲ့အခါမွာလဲ ဘာလို႔ ျဖစ္သလဲအေပၚမွာ မူတည္တယ္။

ေသြးတိုးေရာဂါမွာလို အထက္ဂဏန္း-ေအာက္ဂဏန္းကိုၾကည့္ျပီး ေသြးဖိအားနည္းတယ္ေျပာတာထက္ ဘာေတြ ခံစားေနရသလဲကို ၾကည့္ရတယ္။ BP 90/50 ရွိျပီး ဘာမွမခံစားရတာလဲရွိတယ္။ ေဆးကုစရာမလိုပါ။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ ေသြးဖိအားနည္းတတ္တယ္။ 100/60 သာရွိေပမဲ့ ပံုမွန္လို႔ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အားကစားသမားေတြမွာ သူမ်ားထက္နည္းေနတယ္။ ေသြးဖိအားနည္းေနသူမ်ိဳးဟာ ေရရွည္ၾကည့္ရင္ ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ေရဓါတ္ နည္းျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဝမ္းေလွ်ာတာ၊ အန္တာ၊ လႈပ္ရွာမႈမ်ားတာ? ေခြ်းထြက္မ်ားတာ၊ ရာသီဥတုပူျပင္းတာ ေတြကေန ျဖစ္တယ္။

ေသြးဖိအားနည္းေစႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြ -
• Acute pancreatitis သရက္ရြက္ေရာင္ျခင္း၊
• Heart disease ႏွလံုးေရာဂါ၊
• Bradycardia ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းေႏွးျခင္း၊
• Heart block ႏွလံုးပိတ္ေရာဂါ၊
• Tachycardia ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းျမန္ျခင္း၊
• Pulmonary embolism အဆုပ္ေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း၊
• Digoxin ႏွလံုးေဆး၊
• Angiotensin converting enzyme, ACE inhibitors, Angiotensin receptor blockers, Beta blockers, Calcium channel blockers, and Alpha blockers ေသြးတိုးေဆးေတြ၊
• Hydrochlorothiazide and Furosemide (Lasix) ဆီးသြားေဆးေတြ၊
• Amitriptyline (Elavil) စိတ္မက်ေဆး၊
• Sildenafil (Viagra), Vardenafil (Levitra), and Tadalafil (Cialis) ပန္းညွိုးသက္သာေဆးေတြကို Nitroglycerin ေဆးနဲ႔တြဲသံုးျခင္း၊
• Alcohol အရက္နဲ႔ Narcotics မူးယစ္ေဆးေတြ၊
• Septicemia ေသြးထဲပိုးဝင္ျခင္း၊
• Anaphylaxis (ေရွာ့ခ္) ရျခင္း

ဘယ္လိုကုသမလဲ
• ေရဓါတ္နည္းေနရင္ ORS ဓါတ္ဆားထုပ္ေသာက္ပါ။ လိုေသးရင္ RL Drip သြင္းပါ။
• ေသြးယိုတာရွိရင္ ေသြးထိတ္ေအာင္လုပ္ပါ။ ေသြးသြင္းပါ။
• Septic shock ျဖစ္ေနရင္ ခ်က္ခ်င္း ပိုးေသေဆး ေသြးေၾကာထဲထိုးပါ။ Drip သြင္းပါ။
• ေသြးတိုးေဆးေတြနဲ႔ ဆီးသြားေဆးေတြေၾကာင့္ဆိုရင္ ေဆးခ်ိန္ဆ ျပဳျပင္ေပးမယ္။
• ႏွလံုးခုန္ေႏွးလြန္းေနရင္၊ ႏွလံုပိတ္ေရာဂါျဖစ္ေနရင္ Pacemaker တပ္ေပးမယ္။
• ႏွလံုးေရာင္ျခင္း၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္ျခင္း၊ အဆုပ္ေသြးေၾကာ ပိတ္ျခင္းေတြကို ေဆးကုသရမယ္။
• Postural hypotension လူအေနအထားေၾကာင့္ျဖစ္ရတာဆိုရင္ အစားအေသာက္ျပဳျပင္ရမယ္။ ေရ + ဆား မ်ားေစရမယ္။ ေကဖင္းပါတဲ့ေသာက္စရာေတြ ေသာက္ႏိုင္တယ္။ Compression stockings ေျခပိုင္းကို ပတ္တီးစီးေပးႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကုိ Midodrine (ProAmatine) ေဆးေပးမယ္။ တခ်ိဳ႕ကို Pyridostigmine ေဆးေပးမယ္။
• ေသြးဖိအားနည္းေပမဲ့လူကေနေကာင္းရင္ ေဆးကုဘို႔မလိုပါ။ အစာအဟာရ မွ်တလံုေလာက္ေအာင္သာစားပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025?fref=nf

သြားကုိက္ျခင္း

လူတိုင္း သြားကိုက္ဖူးသည္။ သြားကိုက္၊ သြားနာရသည့္ အေၾကာင္းရင္း မ်ားစြာ ရွိပါသည္။ အဓိကအားျဖင့္ သြားကိုက္ ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ သြားပိုးစားျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

အသက္အရြယ္ ႀကီးသူမ်ားတြင္ သြားခိုင္ခံ့မႈ ေလ်ာ့နည္းၿပီး အစာစားစဥ္ မၾကာခဏ သြားနာေလ့ ရွိသည္။ သြားပိုးစားျခင္း၊ စားၾကြင္း၊ စားက်န္မ်ားရွိ ကာဗြန္ဟိုက္ၿဒိတ္၊ ကစီဓာတ္ကို အေျခခံၿပီး ခံတြင္း အတြင္းရွိ ဘက္တီးရီးယား ပိုးမႊားငယ္ မ်ားႏွင့္ တံေတြးမွ အစာေျခရည္ အင္ဇိုင္းတို႔ ပုိမုိ ပူးေပါင္းၿပီး ႏို႔အက္စစ္ဓာတ္ အျဖစ္ အစာမ်ား အခ်ဥ္ ေပါက္ကာ သြားပိုးစား လာသည္။

ယင္း အက္စစ္ဓာတ္ သည္ သြား၏ အျပင္ဆံုး အလႊာျဖစ္သည့္ ေၾကြသြားလႊာကို စတင္ ပ်က္စီးေစသည္။ အမည္းစက္မ်ား အသြင္ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ယင္း ေၾကြသြားလႊာ သည္ ခႏၶာကိုယ္ အတြင္း မပ်က္စီး လြယ္၍ အမာဆံုးဟု သတ္မွတ္ခံ ရေသာ္လည္း အက္စစ္ဒဏ္ကို မခံႏိုင္ေတာ့ပါ။

ယင္း အက္စစ္ေၾကာင့္ ဒုတိယလႊာ ျဖစ္သည့္ ဆင္စြယ္မ်ား ပ်က္စီးသည္။ သြားႏွစ္လႊာ ပ်က္စီးေသာ္လည္း သြားကိုက္၊ သြားနာ မခံရေသးေပ။ သုိ႔ေသာ္ အပူအေအး ေကာင္းစြာ မခံႏုိင္ဘဲ ေရခဲရည္ ေသာက္လွ်င္ က်ဥ္လာသည္။ စားၾကြင္း၊ စားက်န္ မ်ားေၾကာင့္ သြားပိုးေပါက္ ႀကီးလာကာ ေၾကြသြားလႊာ မွတစ္ဆင့္ ဆင္စြယ္ႏွစ္၊ ဆင္စြယ္ႏွစ္ မွ မြသြားလႊာ အတြင္း ဘက္တီးရီးယား မ်ား ဝင္ေရာက္ၿပီး သြားျမစ္တြင္းရွိ မြသြားလႊာအိမ္ ေရာင္ လာကာ တျဖည္းျဖည္း ဘက္တီးရီးယား က သြားျမစ္တြင္းသုိ႔ ေရာက္ၿပီး သြားျမစ္ထိပ္ ျပည္တည္နာ၊ သြားျမစ္ ျပည္တည္နာ၊ ေမး႐ိုးျခင္ဆီ ေရာင္နာ ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ သြားေပါက္ က်ယ္လာသျဖင့္ သြားကြဲသြားၿပီး သြားနာျခင္း၊ လွ်ာႏွင့္ ကြဲေသာသြား ထိပါက လွ်ာနာျခင္း မ်ားေၾကာင့္ အစားအစာ ေကာင္းစြာ မစားႏုိင္ သျဖင့္ အစာမေၾက ေရာဂါ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။

သြားေဆြးျမည့္ျခင္း ေရာဂါသည္ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ အဆစ္ အမ်က္နာ ေရာဂါမ်ားအထိ ဒုကၡေပးသည္။ သြားေဆြးျမည့္ ေရာဂါသည္ သြားတြင္ ကပ္ေနသည့္ သြားပလပ္၊ သြားေခ်းလႊာ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ယင္း သြားပလပ္ ထဲတြင္ ဘက္တီးရီးယား တြယ္ေနႏုိင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သြားေဆြးျမည့္ျခင္း ေရာဂါ ကာကြယ္ရန္ ပလပ္ျဖစ္သည့္ သြားတြင္ စားၾကြင္း၊ စားက်န္မ်ား မရွိေစရန္ ေန႔၊ ည ႏွစ္ႀကိမ္ သြားမွန္မွန္ တုိက္သင့္သည္။

သြားပလပ္ မရွိလွ်င္ သြားေဆြးျမည္ ့ေရာဂါ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ သြားပိုး မစားေသာ သြားမ်ား ကိုလည္း သြားမ်က္ႏွာျပင္ မ်ားေပၚတြင္ စစ္ေဆးရန္ လိုသည္။ သြားဆရာဝန္မွ သြားၾကည့္မွန္ သို႔မဟုတ္ သြားစမ္းသပ္သည့္ အပ္ျဖင့္ အၾကည့္ရ ခက္ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ သြားပိုးေပါက္မ်ား သိရွိေစရန္ ဓာတ္မွန္ အသံုးျပဳ ႏုိင္သည္။

သြားပိုးစားျခင္း ျဖစ္စတြင္ အမည္းစက္၊ အမည္းေၾကာင္း ေတြ႕ရမည္။ သြားပိုးေပါက္ ျပင္ပတြင္ သြားမနာ ေသာ္လည္း သြားၾကား ညပ္ျခင္း၊ အပူအေအး ေသာက္လွ်င္ သြားက်ဥ္ျခင္း ခံစားရသည္။ သြားေရာဂါ သက္သာ ေစရန္ နာေနေသာ အေပါက္ထဲ ေလးညင္းဆီ ကို ဂြမ္းႏွင့္ဆြတ္ၿပီး ထည့္ေပးရသည္။ မရပါက သြားႏုတ္ရမည္။

ေဒါက္တာလြင္သန္႔ (ေဆး-၂)
#Themyawadydaily
#ျမ၀တီေန႔စဥ္
http://myawady-myawady.blogspot.com/2014/12/blog-post_245.html

Betel nut with Tobacco ေဆး-ကြမ္းယာ နဲ႔ က်န္းမာေရး

ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ဘုရင္လက္ထက္ကတည္းက မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္ စားသံုးလာခဲ့ၾကတဲ့ ကြမ္းယာဟာ ကာလ ေရြ႕လ်ားလာတာနဲ႔ အစပ္အဟပ္ေတြ ေျပာင္းလာတယ္။ ‘ငါန္းျမာကေဆး’ လဲ မဟုတ္ေတာ့တာ မ်ားလာျပီး၊ ‘တံတားဦးက ကြမ္းႏုဝါ’ လဲ စာထဲသာသာ ရွိေတာ့တယ္။ အျပင္ကေန ဝင္ခ်င္တာမွန္သမွ် ဒလေဟာ ေနရာယူလာတယ္။ ေကာင္းမွန္း-ဆိုးမွန္း မသိတာေတြက မ်ားတာအမွန္ဘဲ။ ပြင့္လင္းမႈက တစက္မွမရွိ၊ ေလ့လာမႈကိုလဲ လိုက္ကာခ်၊ သုေတသနဆိုတာလဲ ဘြဲ႔ရဘို႔ လုပ္တဲ့စာတမ္း သာသာေလာက္သာ ရွိေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ေလးငါးဆယ္ၾကာေနခဲ့တယ္ မဟုတ္ပါလား။

က်န္းမာေရးအတြက္ မေကာင္းဘူး၊ မသင့္ဘူးလို႔ သိထားေပမဲ့ အခုမွပိတ္ပင္လာေနရတယ္။ အခုမွပိတ္တာက ထိေရာက္ရင္ေတာ့ ေနာင္မွာ ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္ပါမယ္။ အရင္ကမွားတာေတြ၊ ဝါးတာေတြကေန ေရာဂါေတြျဖစ္မွာ လူဘယ္ေလာက္မ်ားသလဲ မသိႏိုင္ၾကတာဟာ ဝမ္းနည္းစရာဘဲ။ ခံတြင္း-ကင္ဆာ နဲ႔ ကြမ္းစားတာပတ္သက္ေနပါတယ္။

ကြမ္းယာမွာ မပါမျဖစ္တဲ့ ကြမ္းရြက္က ေဆးျဖစ္ဝါးျဖစ္ အသံုးက်တာကို ဆရာဝန္ေတြကလဲ မျငင္းၾကပါ။ ကြမ္းသီးနဲ႔ ေဆး ကိုေတာ့ သုေတသနေတြ တေလွၾကီးလုပ္ျပီး တားဆီးတာေတြ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ရွိပါတယ္။ ကြမ္းစားတာေရာ ကြမ္းသီး ဝါးတာပါ တကမာၻလံုးမွာ လူဦးေရရဲ႕ ၁ဝ% ရွိတယ္။ Betel nut ကြမ္းသီးကို ရုကၡေဗဒလို Areca catechu လို႔ ေခၚတယ္။ ဓါတုေဗဒလို ေျပာရရင္ (အရီကိုလင္း)၊ (ပိုင္လိုကာပင္း) နဲ႔ (မတ္စကရင္း) ေခၚတဲ့ (အယ္လ္ကာလြိဳက္) ၃ မ်ိဳး ပါတယ္။ စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစႏိုင္တဲ့သတၲိရွိတယ္။

၂ဝဝ၄ က က်င္းပခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ကင္ဆာ သုေတသနေအဂ်င္စီ (ကြန္ဖရင့္) တခုမွာ ‘ကြမ္းသီးေၾကာင့္ တိရစာၧန္ေတြမွာ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစတယ္။ လူကို ကင္ဆာမျဖစ္မီအဆင့္ကို ျဖစ္ေစတယ္’ လို႔ စာတမ္းဖတ္ခဲ့တယ္။ Tobacco (Nicotiana genus) ေဆးကေန Genetic mutations မ်ိဳးဗီဇ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အဲလို ျဖစ္တာဟာ ကင္ဆာကို ဦးတည္ေစပါတယ္။

• ေဆးလိပ္၊ စီးကရက္ မေသာက္ဘဲ ေဆးငံုတာကို Smokeless tobacco “အေငြ႔မထြက္တဲ့ ေဆးသံုးျခင္း” လို႔ ေခၚၾကတယ္။
• Smokeless, Not Harmless ‘အေငြ႔မပါေပမဲ့ အႏၲရာယ္မကင္းပါ’ လို႔ သတိေပးထားတယ္။
• အက်င့္က စြဲတယ္။ ျဖတ္ဘို႔ မလြယ္တတ္ဘူး။
• ခံတြင္းနံ႔မေကာင္း ျဖစ္တယ္။ တံေတြးမ်ားမ်ားလာလို႔ ခဏခဏ ေထြးေနရမယ္။
• ယဥ္ေက်းမႈဘက္ကၾကည့္ရင္ ရိုင္းတယ္။ တီဗြီ တင္ဆက္သူေတြက တင္းနစ္ ကစားတဲ့ မိန္းကေလးေတြကို ကင္မရာ ရိုက္ခ်က္ကို ေရြးျပီးမွာ ျပေလ့ရွိတာေတာ့ ယဥ္ေက်းပါတယ္။ ေဘာလံုးပြဲေတြၾကည့္ရင္း ကိုယ္အားေပးတဲ့ အသင္းကျဖစ္ျဖစ္ ေဘာလံုးသမားကေန တံေတြးေထြးတာကို ျမင္ရရင္ေတာ့ မၾကည့္ခ်င္ဘူး။
• ျဖဴေဖြးေနရတဲ့ သြားေတြလဲ မဲလာမယ္။ သြားကို ဘယ္ေလာက္တိုက္တိုက္ ျဖဴမလာလို႔ သြားဆရာဝန္ဆီ ခဏခဏ သြားေနရလိမ့္မယ္။ သၾကားဓါတ္ေတြပါတာ မနည္းလို႔ သြားအေခါင္း ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ သြားပိုးစားမယ္။
သြားဖံုးေရာဂါေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
• ႏွလံုးခုန္ျမန္ေစမယ္၊ ေသြးတိုးတက္ေစမယ္။
• ကင္ဆာ မျဖစ္ခင္အဆင့္ ခံတြင္းေရာဂါေတြ ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။
• ခံတြင္း ကင္ဆာေတြထဲမွာ လည္ေခ်ာင္း၊ ပါး၊ သြားဖံုး၊ ႏုတ္ခမ္းေတြနဲ႔ လွ်ာကင္ဆာေတြ ပါဝင္တယ္။ သရက္ရြက္-ကင္ဆာ နဲ႔ ေက်ာက္ကပ္-ကင္ဆာ၊ အစာမ်ိဳျပြန္-ကင္ဆာ၊ အစာအိမ္-ကင္ဆာေတြလဲ သုေတသန စာရင္းထဲမွာ ေနာက္နားက ပါေသးတယ္။

အေငြ႔မထြက္တဲ့ေဆးထဲမွာ (ကာစီႏိုဂ်င္) ကင္ဆာကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ဓါတ္စုစုေပါင္း ၂၈ မ်ိဳးပါေနတယ္။ ဒါေတြထဲမွာ အဓိက ပစၥည္းက (ႏိုက္ထရိုဆမင္း) ျဖစ္တယ္။ ေဆးထဲမွာပါတဲ့ (နီကိုတင္း) ဓါတ္ဟာ စြဲေစတယ္။ ဒီဓါတ္ကုိ ခံတြင္းကေန စုပ္ယူတာဟာ စီးကရက္ ေသာက္တာထက္ေတာ့ ေႏွးေပမဲ့ ေသြးထဲကို ၃ ဆကေန ၄ ဆ ပိုဝင္တယ္။ ေသြးထဲမွာလဲ ပိုျပီး ၾကာၾကာ ေနတယ္။ ပါးေစာင္မွာ အျဖဴကြက္ေပၚတဲ့ (လူကိုပလီးကီးယား) ေရာဂါ ရလာႏိုင္တယ္။ ဒါမ်ိဳးကေန တခ်ိန္မွာ ကင္ဆာကို ေျပာင္းသြားႏိုင္တယ္။

Gutkha (ဂူရခါး) ကြမ္းသီးေျခာက္ထုပ္
ေဆးမပါဘဲ ကြမ္းသီးကို ျပဳျပင္ထားတာကို အထုပ္ငယ္ေလးေတြနဲ႔ ကြမ္းယာဆိုင္တိုင္းမွာ ေစ်းခ်ိဳခ်ိဳနဲ႔ ဝယ္လို႔ရတယ္။ အိႏၵိယမွာ မ်ားလြန္းလို႔ ‘ႏွစ္ျပားတန္ကေန ကင္ဆာျဖစ္ေစမယ္’ လို႔ သတိေပးၾကတယ္။ ကြမ္းသီးကို ျပဳျပင္နည္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ အေမႊးနံ႔ေတြလဲ မတူၾကဘူး။ ေလးညွင္း၊ ဖါလာ၊ စတာေတြအျပင္ ေခ်ာကလက္နံ႔ပါတာလဲ ရွိေသးတယ္။ ခံတြင္း-ကင္ဆာဆိုတာ ျဖစ္လာဘို႔ရာ ဆယ္ႏွစ္ၾကာလို႔ ကြမ္းသီးေျခာက္ကို ၄-၅ ႏွစ္ စားသံုးေနလို႔ ဘာမွမျဖစ္ဘူး မထင္သင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ အိႏၵိယမွာ ခံတြင္း-ကင္ဆာ အျဖစ္အမ်ားဆံုးဘဲ။ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္တံုးက အေမရိကားမွာ ၂ ေသာင္း ၃ ေထာင္သာရွိခဲ့ေပမဲ့၊ အိႏၵိယမွာ ခံတြင္း-ကင္ဆာ လူနာေပါင္း ၇ ေသာင္း ရွိခဲ့တယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ကင္ဆာ သုေတသန ေအဂ်င္စီကေန ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ေဆး-ေဆးလိပ္၊ အရက္၊ (ေကဖင္း) ေနာက္မွာ ကြမ္းသီးဟာ စတုတၳေျမာက္ အမ်ားဆံုး တလြဲသံုးေနၾကတယ္။

Coca Cola (ကိုကာ-ကိုလာ) ထဲမွာ ဘာေတြကို ဘယ္ေလာက္ အတိအက်ထည့္ျပီး ေဖ်ာ္စပ္တယ္ဆိုတဲ့ (ကိုကာ-ကိုလာ) ေဖၚျမဴလာဟာ ကုမၸဏီရဲ႕ လိႈ႔ဝွက္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ အလားတူဘဲ (ဂူရခါး) ထဲမွာလဲ သူမ်ားမသိတာေတြ ပါေနတယ္။ ဥပမာ Jhee (ဂ်ီး) ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးအစားထဲမွာ ကြမ္းသီး ၇၅%၊ ေဆး ၁၂% နဲ႔ သူမ်ားမသိတာ ၁၃% ပါတယ္လို႔ ပိုင္ရွင္ကိုယ္တိုင္က ေျပာတယ္။ ၂ဝဝ၈ တံုးက ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ ေလ့လာမႈတခုအရ (ဂူရခါး) ထဲမွာ (ခရိုမီယမ္)၊ (နစ္ယ္လ္) နဲ႔ (အာဆင္းနစ္) ေတြ ပါတယ္။ ဒါေတြက ကင္ဆာကို ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

ကြမ္းယာကို အထားခံေအာင္ စီမံထားတာေတြထဲမွာ မိႈမတက္ေအာင္၊ စားေကာင္းေအာင္ ဓာတုေဗဒပစၥည္း တစ္ခုခု ထည့္ထားရတာမို႔ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ (ကာစီႏိုဂ်င္) ေတြပိုၿပီးပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ေဆးပါတဲ့ကြမ္းယာ စားသံုးတာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ၅၁႕၄% ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ‘လွ်ာျဖတ္မခံလုိလွ်င္ ကြမ္းယာ မစားပါႏွင့္’ ဆိုျပီး လွ်ာကင္ဆာ အတြက္ က်န္းမာေရးသတိေပးခ်က္ ရွိတယ္။

ကြမ္းယာစားသူေတြက ေဆးလိပ္ေသာက္တာ မ်ားတယ္။ တဆက္တည္း အရက္ေသာက္တာလည္း မ်ားတယ္။ ေဆးလိပ္နဲ႔ ကြမ္းစားတာတြဲရင္ ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေခ် ၆ ဆေလာက္ပိုမ်ားျပီး၊ အရက္ပါတြဲရင္ ၁၂၃ ဆ မ်ားသြားပါတယ္။ ဒီလို အေလ့အက်င့္မ်ိဳးေတြဟာ ပတ္ဝန္းက်င္ေစ့ေဆာ္မႈ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြ ဆြဲေဆာင္မႈ၊ အတုျမင္ အတတ္သင္မႈဆိုတဲ့ အေၾကာင္းခံေတြကေန အက်င့္ကူးစက္တယ္။ အေျခခံကေတာ့ စိတ္ပါဘဲ။ သူ႔ေဘးက ႏိုင္ငံေရး။

ျမန္မာျပည္မွာ လူငယ္-လူရြယ္ေတြ ဒီအေလ့အက်င့္ ပိုမ်ားလာတာက လြန္ခဲ့တဲ့ (မဆလ) ေခတ္မွာ ဖက္ရွင္တခုလို တဆင့္ တက္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီေခတ္တံုးက အရာရာ ရွားပါးတဲ့အျပင္ လူေတြကိုလဲ မွိဳင္းတိုက္ထားတယ္။ မ်က္စိေတြ၊ နားေတြ၊ ပါးစပ္ေတြကို ပိတ္ထားခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ အားလံုးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားခဲ့တယ္။ ဒီေတာ့ လူငယ္ေတြက ထြက္ေပါက္ ရွာၾကရတယ္။ အခိုက္အတန္႔ေလးျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ပိုင္၊ ကိုယ္တိုင္ လုပ္ႏိုင္တာေတြထဲမွာ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္းယာ နဲ႔ အရက္ကို ေတြ႔တယ္။ အႏွိပ္ခန္း၊ အေပ်ာ္ခန္းေတြဆိုတာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ေရာက္မွ ပိုမ်ားလာတာပါ။ လႊတ္ေတာ္အစိုးရေခတ္ မွာေတာ့ ျမိဳ႕ငယ္ေတံမွာပါရွိလာတယ္။ အခုလို နည္းနည္းပါးပါး ျဖစ္ေတာ့ ေျပာင္းလာတာေတြ ရွိလာခ်ိန္မွာ လူငယ္ေတြ ကိုယ္ပိုင္-ကိုယ္တိုင္ လုပ္ႏိုင္လာတာေလးေတြ ရွိလာခ်ိန္မယ္ ဘာသာေရးနဲ႔ ကိုက္ညီတာ၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လမ္းမွန္တာ၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တာေတြကိုသာ ေရြးသင့္၊ ရွာသင့္ၾကပါတယ္။

ဟိုတခါတံုးက အေမရိကန္ ေက်ာင္းသားေတြ အေရွ႕ဖက္နယ္စပ္ကို ေလ့လာဘို႔ လာၾကဘူးတယ္။ ၁၉၈၈ ျမန္မာျပည္က ေက်ာင္းသားေတြ ဆႏၵျပၾကလို႔ ထြက္ေျပးရျပီး မၾကာခင္ကေပါ့။ ျမန္မာျပည္ နယ္စပ္လမ္းေတြေပၚက နီနီရဲရဲ အကြက္ေတြ ျမင္ေတာ့ “ဒါ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ေသြးလား” လို႔ ေမးၾကတယ္။ ေသြးေတာ့ေသြးပါ။ အမွန္က ‘ေရႊဗမာေတြ ေထြးထားတဲ့ ကြမ္းေသြးေတြ’ ျဖစ္ပါတယ္။

မျဖစ္ႏိုင္တာကို မလုပ္ပါနဲ႔လို႔အၾကံေပးတာဟာ အခ်ည္းအႏွီးသာျဖစ္လို႔ ‘ေဆးနဲ႔ ကြမ္းယာ က်န္းမာေအာင္ စားတတ္ၾကပါေစ။’

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

အေအးမိ၊တုပ္ေကြး၊ႏွာေစး၊ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းအတြက္ နည္းလမ္း (၁၉)သြယ္

အေအးမိတုပ္ေကြးေရာဂါဟာ ကမၻာ ေပၚမွာပ်ံ႕ႏွံ႔ကူးစက္မႈအျမန္ဆံုးနဲ႔အျဖစ္ မ်ားဆံုးေသာေရာဂါတစ္မ်ိဳးပါ။လူတစ္ဦး ဟာ မိုးရာသီ(သို႔မဟုတ္)ေဆာင္းရာသီ မွာ ပ်မ္းမွ်အနည္းဆံုးတစ္ႏွစ္လွ်င္ တစ္ၾကိမ္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အေအးမိ တုပ္ေကြးျဖစ္ေနသူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ရွဴးခံ၍ ႏွာေခ်ေခ်ာင္းဆိုးသင့္သလို အသံုးျပဳထားတဲ့တစ္ရွဴးကို အမိႈက္ပံုး ထဲကိုစနစ္တက်စြန္႔ပစ္သင့္ပါတယ္။ လက္ ကိုင္ပဝါနဲ႔အုပ္ျပီး ႏွာေခ်ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့ အခါ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးက အဲဒီလက္ကိုင္ပုဝါ ထဲမွာ ၂နာရီ၊ ၃ နာရီေလာက္ၾကာမွ ေသသြားပါတယ္။ တကယ္လို႔ လူအမ်ား ၾကားမွာ ႏွာေခ်ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အခါ တုပ္ေကြးဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြက တစ္ေပ၊ႏွစ္ေပ ေလာက္အထိပ်ံ႕ႏွံ႔သြားျပီး ပတ္ဝန္းက်င္မွ ကိုယ္ခံအားနည္းသူဆီကို ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ အလြယ္တကူကူးစက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကူးစက္ခံရပါက အေအးမိ၊ ႏွာေစး၊ ႏွာရည္က်၊ ႏွာေခါင္းပိတ္၊ ေခ်ာင္းဆိုး (ေခ်ာင္းေျခာက္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ သလို သလိပ္ပါျခင္းလည္းျဖစ္ႏိုင္)၊ လည္ေခ်ာင္းနာ၊ ကိုယ္လက္ကိုက္ခဲတာ ေတြ ခံစားရပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ အဖ်ားဝင္လာျပီး သလိပ္ေတြပ်စ္လာျခင္း၊ ခြၽဲသလိပ္ေတြ ဝါလာျခင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဆိုပါအေျခအေနမ်ိဳးေရာက္မယ္ဆိုရင္ ပိုးသတ္ေဆးေသာက္မွ ေရာဂါေပ်ာက္ ႏိုင္ပါတယ္။ ႏွာေခ်ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အခါ ျပင္ပႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေနရေသာ အလုပ္သမား ဝန္ထမ္းေတြတင္သာမကဘဲ ေက်ာင္းေန အရြယ္ကေလးမ်ားအားလံုး ကိုယ္ခံ အားမေကာင္းပါက ကူးစက္ရာသီအဖ်ား ပိုးမႊားေတြ အလြယ္တကူကူးစက္လာႏိုင္ လို႔ အလုပ္ပ်က္/ေက်ာင္းပ်က္ျဖင့္ စိတ္ ညစ္စရာပါ။ အေအးမိဖ်ားနာျခင္းေၾကာင့္ အသက္အႏၲရာယ္မစိုးရိမ္ရေသာ္ျငား၊ အဖ်ားေပ်ာက္ျပီး ေခ်ာင္းတဟြတ္ဟြတ္ စြဲက်န္ရစ္ခဲ့ကာ မိသားစုဝင္မ်ားႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိသူမ်ားကို လက္ဆင့္ကမ္း မကူးစက္ရေလေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ ေအာက္ပါနည္းလမ္း(၁၉)သြယ္ျဖင့္ မွ်ေဝ လိုက္ရပါတယ္။

(၁) အစိမ္းေရာင္၊ အဝါေရာင္ မ်ားမ်ား စားပါ။

အစိမ္းေရာင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ စားေပးတာက ကိုယ္ခံစြမ္းအားကို တိုး တက္ျမင့္မားေစပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပန္းေဂၚဖီစိမ္းထဲတြင္ပါရွိတဲ့ ဓာတု ဓာတ္ေပါင္းစုက အေအးမိလို႔ျဖစ္တဲ့ တုပ္ ေကြးနဲ႔ကူးစက္ဖ်ားနာေတြကို ေကာင္း စြာတိုက္ထုတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပန္းေဂၚဖီစိမ္းကို ခ်င္း(ဂ်င္း)တစ္ျပား႐ုိက္ ၍ ေရာေႏွာေၾကာ္စားရန္ ကိန္းဘရစ္ခ်္ တကၠသိုလ္ရွိအာဟာရေဗဒပညာရွင္မ်ား က အၾကံျပဳထားၾကပါတယ္။ အလားတူ အဝါေရာင္သီးႏွံမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ လိေမၼာ္သီး နဲပသံပုရာသီးတို႔ကို ေဖ်ာ္ရည္အျဖစ္ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ လိေမၼာ္ခြံ(သို႔မဟုတ္) သံပရာခြံတို႔ကို ေရေႏြးစိမ္၍ေသာ္လည္း ေကာင္း ေသာက္သံုးတာဟာ တုပ္ေကြး ဖ်ားနာျခင္းကို ၾကိဳတင္ကာကြယ္ရာ ေရာက္ပါတယ္။

(၂) အားေဆးမွီဝဲပါ။

ဗီတာမင္စီက ကိုယ္ခံအားကို ျမင့္ တက္ေစၿပီး ဗီတာမင္ဒီက အေအးမိျခင္း ကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အေအးမိ တုပ္ေကြးဖ်ားနာျခင္းအတြက္ ဗီတာမင္ စီတစ္ခုတည္းနဲ႔မလံုေလာက္ပါဘူး။ ဗီတာ မင္ဒီအပါအဝင္ အျခားဗီတာမင္နဲ႔သတၱဳ ဓာတ္တို႔ပါဝင္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြ မွ်မွ်တတစားေပးရပါမယ္။ ကြၽန္မတို႔ ေန႔ စဥ္စားေသာက္ေသာအစားအစာေတြထဲ မွာ အဆိုပါဓာတ္ေတြတစ္ျပိဳင္နက္တည္း လံုေလာက္စြာမရႏိုင္လို႔ ျဖည့္စြက္စာ အျဖစ္ အားေဆးမွီဝဲ ေပးဖို႔လိုပါတယ္။

(၃) အိပ္ေရးဝဝအိပ္ပါ။

တစ္ေန႔လွ်င္ ရွစ္နာရီနဲ႔အထက္ အိပ္ေရးဝဝအိပ္စက္ျခင္းကေသြးတိုးေရာဂါ နဲ႔အဝလြန္ျခင္းကိုကာကြယ္ေပး႐ံုသာမက အေအးမိႏွာေစးတာမ်ိဳးကို အသက္ရွဴလမ္း ေၾကာင္းထဲက ကူးဆက္ေရာဂါပိုးေတြကို လည္းတိုက္ထုတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ခုႏွစ္နာရီထက္ေလ်ာ့နည္းၿပီး အိပ္စက္ သူေတြကို ရွစ္နာရီႏွင့္အထက္ အိပ္စက္ သူေတြနဲ႔ႏႈိင္းယွဥ္ပါက အိပ္ခ်ိန္နည္းသူ ေတြဟာ အေအးမိကူးစက္ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ ေျခအလားအလာသံုးဆနီးပါးပိုေၾကာင္း အေမရိကန္ေဆးသုေတသီမ်ားက အၾကံ ျပဳထားပါတယ္။

(၄) ပဋိဇီဝေဆးေဆာင္ထားပါ။

ခ်မ္းေအးတဲ့ရာသီမွာ ကိုယ္ခံအား နည္းတဲ့ ကေလးေတြနဲ႔သက္ႀကီးရြယ္အို မ်ားတြင္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးကူးစက္လြယ္တာ ေၾကာင့္ အိမ္မွာအေအးမိတုပ္ေကြးဖ်ားနာ ေပ်ာက္ေဆး အဆင္သင့္ေဆာင္ထားပါ။ လိုအပ္ပါက အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းမွ ကူးစက္ပိုးေတြကို ၂ဝရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ကာကြယ္ေပးတဲ့ Actimel (ေခၚ)ပဋိဇီဝ ေဆးၾကိဳတင္တိုက္ေကြ်းေပးပါ။

(၅) နံနက္စာစားပါ။

နံနက္စာ ပံုမွန္စားသူေတြဟာ၊ နံနက္ စာ လံုးဝမစားသူေတြထက္ အေအးမိကူး စက္ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခနည္းပါးေၾကာင္း Cardiff University ရွိ အေမရိကန္ ေဆးတကၠသိုလ္က အၾကံျပဳထားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ခံအားေကာင္းေစဖို႔ နံနက္စာထဲမွာ ဗီတာမင္ဘီအုပ္စုမ်ား၊ သံဓာတ္နဲ႔သြပ္ဓာတ္ပါရွိေသာအစားအစာ မ်ားကိုစားေပးၾကဖို႔ ေဆးသုေတသီမ်ား က ထပ္ေလာင္းအတည္ျပဳထားပါတယ္။

(၆) လက္ေဆးပါ။

ေဆးသိပၸံပညာရွင္ေတြရဲ႕ ဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအရ၊အေအးမိဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးရွိေသာသူ ကိုင္တြယ္ထားတဲ့တံခါး လက္ကိုင္ဖုမ်ားေပၚတြင္ က်န္ရွိခဲ့တဲ့ ဗုိင္းရပ္စ္ပိုးမႊားေတြဟာ၂၄နာရီေက်ာ္ အထိ အသက္ရွင္ႏိုင္ၾကတယ္ဟု သိရပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ားသံုးတံခါးလက္ ကိုင္ဖုေတြ၊ အေရာင္းစင္တာရိွပစၥည္းတဲ့ တြန္းလွည္းေတြ၊ တံခါးလက္ရန္းေတြကို တစ္ခါသံုးတစ္ရွဴးျဖင့္ကိုင္တြယ္ပါ။ ၄င္း တို႔ကိုကိုင္တိုင္တြယ္ျပီးပါက မိမိ၏ မ်က္လံုး-ႏွာေခါင္းတို႔ကို မတို႔ထိၾကဘဲ ဆပ္ျပာသံုး၍ လက္စင္စင္ေဆးေၾကာပါ။

(၇) လက္ကို ဖြက္(ဝွက္)ထားပါ။

အေအးမိေဝဒနာခံစားရသူရဲ႕ လက္၊ ခံတြင္း၊ ႏွာရည္တို႔မွကူးစက္ျပန္႔ပြားေစႏိုင္ တာေၾကာင့္ ေရာဂါရွိသူရဲ႕ လက္နဲ႔အျခား အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းေတြကိုမကိုင္တြယ္ မထိမိသင့္ပါ။ ႏွာေခ်ေခ်ာင္းဆိုးရာမွာ လည္း က်န္းမာေရးအသိျဖင့္ လက္ (သို႔ မဟုတ္)လက္ကိုင္ပဝါ(သို႔မဟုတ္)တစ္ခါ သံုးတစ္ရွဴးအုပ္ပါ။ ကေလးငယ္မ်ားကို ဖက္ရမ္းနမ္း႐ႈပ္ျခင္းမျပဳရသင့္ပါ။

(၈) ပလုတ္(အာလုတ္)က်င္းပါ။

ေရေႏြးျဖင့္ ပလုတ္(အာလုတ္) က်င္း ျခင္းက လည္ေခ်ာင္း/လည္မ်ဳိတို႔မွ အခြၽဲ အက်ိမ်ားႏွင့္ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ားကို သန္႔စင္ ေပးတာေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းကို သက္သာေစပါတယ္။ ဂ်ပန္႐ိုးရာကုထံုး မ်ားတြင္ နံနက္အိပ္ရာထ သြားမတိုက္မီ တစ္ခ်ိန္ေန႔လယ္စာႏွင့္ညစာစားျပီးခ်ိန္ မ်ားတြင္တစ္ႀကိမ္စီ စုစုေပါင္း တစ္ေန႔ သံုးၾကိမ္မွ် ေရၾကက္သီးေႏြးခန္႔ျဖင့္ အာလုတ္က်င္းေလ့ရွိျပီး ထိုသို႔ျပဳက်င့္ ျခင္းက အေအးမိႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ကို ၃၆ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ တယ္ဟု ဂ်ပန္ေဆးသုေတသီမ်ားက အတည္ျပဳထားပါတယ္။

(၉) ဟင္းခတ္အေမႊးအၾကိဳင္ေဆာင္ပါ။

င႐ုတ္သီးအေျခာက္မႈန္႔ထဲတြင္ ပါရွိ ေသာ Capsaicin ဓာတ္ဟာ အင္းဆက္ ပိုးမႊားေတြကိုေသေစသည့္ျပင္ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းကိုပြင့္လန္းလာေစပါတယ္။ အလားတူ ၾကက္သြန္ျဖဴထဲရွိ Allicin ဓာတ္ကလည္း ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို ေကာင္းေစတဲ့ သဘာဝပဋိဇီဝဓာတ္တိုး ဆန္႔က်င္ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္တာေၾကာင့္ အေအးမိေစတတ္တဲ့ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြကို တိုက္ဖ်က္ေပးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အေအးမိ တုပ္ေကြးနဲ႔ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းအတြက္ ခ်င္း ျပဳတ္ရည္က အေကာင္းဆံုးေဆးတစ္ခြက္ လို႔ တ႐ုတ္ေဆးသုေတသီမ်ားက ဆိုထား ပါတယ္။

(၁ဝ) အရက္အလြန္အကြၽံမေသာက္ပါႏွင့္။

အခ်ိဳ႕ယမကာလုလင္မ်ားကလည္း မိုးေအးေအးကိုအေၾကာင္းျပ၍ အရက္ကို ေဆးျဖစ္ဝါးျဖစ္ မီွဝဲၾကတယ္။ လိုအပ္ သည္ထက္ပိုမိုေသာက္သံုးပါက အသည္း ကိုထိခိုက္ေစတဲ့အျပင္ ပင္ပန္းအားယုတ္ ၿပီး အေအးမိကူးစက္ပိုးတို႔ကို ခံႏိုင္ရည္ မရွိေတာ့ေပ။

(၁၁) ေရေသာက္မပ်င္းပါႏွင့္။

ခႏၶာကိုယ္တြင္း ေရဓာတ္အလံု အေလာက္ရရွိမွသာ စားထားသမွ် အာဟာရမ်ားကိုစုပ္ယူႏိုင္ျပီး ခြန္အား အျဖစ္ေျပာင္းလဲေပး႐ံုတင္သာမကဘဲ ခႏၶာကိုယ္တြင္းရွိ မသန္႔စင္ေသာအညစ္ အေၾကးမ်ားကို ေခြၽး၊ ေသြး၊ သလိပ္၊ ဆီး၊ ဝမ္းအျဖစ္ ကူညီစြန္႔ထုတ္ေပးပါ တယ္။ ဓာတ္ႀကီးေလးပါးညီမွ်ရင္ ကိုယ္ခံအားေကာင္းကာ ျပင္ပကူးစက္ ေရာဂါမ်ားလည္း အလြယ္တကူဝင္မလာ ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

(၁၂) လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း(ေရ ေႏြးၾကမ္း)ေသာက္ပါ

လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းေသာက္ ျခင္းက တုပ္ေကြးျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္း ရပ္စ္ပိုးေတြကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေအးမိတုပ္ေကြးျဖစ္ တဲ့အခါ ေကာ္ဖီအစား လက္ဖက္ ရည္ၾကမ္းပူပူေသာက္ေပးပါ။

(၁၃) လမ္းမွန္္မွန္ေလွ်ာက္ပါ

တစ္ေန႔ အနည္းဆံုးနာရီ ဝက္ခန္႔ လမ္းမွန္မွန္ေလွ်ာက္ျခင္း က ဇီဝကမၼလုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳျပီး ျပင္ပေရာဂါ ေတြကိုလည္း တိုက္ထုတ္ေပးႏိုင္ ပါတယ္။
(၁၄) အျဖဴေရာင္သၾကားေရွာင္ပါ

အေရာင္ခြၽတ္ထားျခင္းေၾကာင့္ ျဖဴဆြတ္၍ မႈန္႔ညက္ေနေသာ သၾကားေတြဟာ ကိုယ္ခံစြမ္းအား ကို လံုးဝေကာင္းက်ိဳးမျပဳပါ။ ဒါ ေၾကာင့္ အမႈန္႔အပြင့္ၾကီးၿပီး ဝါၾကင္ ၾကင္အေရာင္ရိွတဲ့ သဘာဝသၾကား ႔ကိုသာသံုးသင့္ပါတယ္။

(၁၅) မ်က္လံုးကိုကာကြယ္ပါ

အေအးမိ/တုပ္ေကြးရွိ သူက မိမိေရွ႕တြင္ႏွာေခ်လာပါက မ်က္ႏွာ ကိုတစ္ဖက္သို႔ လႊဲထားလိုက္ပါ သို႔မဟုတ္ မ်က္လံုးကိုပါ ပိတ္ ထားပါ။ သင့္ႏွာေခါင္းသာမက မ်က္လံုးကလည္းေလထဲရွိ ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးမ်ားကို စုပ္ယူႏိုင္စြမ္းရွိလို႔ပါျဖစ္ ပါတယ္။

(၁၆) အေကာင္းျမင္စိတ္ဓာတ္ ေမြးျမဴပါ

ေဒါသထြက္ျခင္း၊ အဆိုးျမင္ စိတ္ရွိျခင္း၊ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း စတဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အတက္ အက်ေၾကာင့္ ဃသမအင်သူ ဟိုမုန္း ထြက္ရွိလာပါတယ္။ ထိုအခါ ဟို မုန္းမ်ားညီညြတ္မွ်တမႈကို ပ်က္စီး ေစျပီး ကိုယ္ခံစြမ္းအားက်ဆင္း လာတာေၾကာင့္ အေအးမိလြယ္ပါ တယ္။

(၁၇) ယူကလစ္ဆီေဆာင္ပါ

ယူကလစ္ပင္ရဲ႕ အဆီဟာ အေအးမိ/ႏွာေစး/ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း အတြက္ ပိုးသတ္ေဆးအျဖစ္အလြန္ အသံုးတည့္တာေၾကာင့္ ယူကလစ္ ဆီကို ရွဴေဆးအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ယူကလစ္ပင္အရြက္ႏွင့္ ကိုင္းတို႔ကို ေရေႏြးေျဖာေရခ်ိဳး၍လည္းေကာင္း အီတလီႏိုင္ငံ႐ိုးရာကုထံုး မ်ားတြင္ အသံုးျပဳေလ့ရွိၾကပါ တယ္။

(၁၈) ေဆးလိပ္ေရွာင္ပါ

ေလးလိပ္ေသာက္ျခင္းက ႏွာ ေခါင္းႏွင့္အဆုပ္အတြင္းရွိ ေရာဂါ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေသာ အေျမႇးပါး ေလးမ်ားကိုထိခိုက္ပ်က္စီးေစႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တုပ္ေကြးျဖစ္ ေစတဲ့ဗိုင္းရပ္(စ္)ပိုးေတြကို ရွဴ႐ႈိက္ မိတဲ့အခါ ပ်က္စီးျပီးျဖစ္ေနတဲ့ ထို အေျမႇးပါးေလးေတြက ကာကြယ္ မေပးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

(၁၉) စိုထိုင္းမႈမွကာကြယ္ပါ

စိုစြတ္ေနတဲ့ဧရိယာမွာေရာဂါ ျဖစ္ေစတဲ့ မႈိပိုးမႊားေတြ ရွင္သန္ ေပါက္ဖြား လြယ္ပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္မိမိအိမ္နဲ႔ပတ္ဝန္းက်င္ကို စိုစြတ္ထိုးမႈိင္းမႈမျဖစ္ရေအာင္၊ ေလဝင္ေလထြက္ ေကာင္းေအာင္၊ အလင္းေရာင္ဝင္ေအာင္၊မႈိနံ႔ေပ်ာက္ ေအာင္ အထူးဂ႐ုျပဳေပးပါ။
အထက္ပါနည္းလမ္း (၁၉) သြယ္ကို လက္ကိုင္ထား၍ စိုစြတ္ ေအးျမတဲ့မိုးဥတုႏွင့္ေဆာင္းဥတု ေတြမွာ မိမိနဲ႔မိမိပတ္ဝန္းက်င္ကို က်န္းမာေရးအသိျဖင့္ ၾကိဳတင္ကာ ကြယ္ႏိုင္ၾကပါေစေၾကာင္း။

ေပါက္ေပါက္ / ျပည္ေထာင္စုေန ့စဥ္
http://uniondaily.net/News/DetailView.aspx?id=5632&path=SubNews/OpinionHealth.aspx

Dos and don’ts for common colds အေအးမိရင္ ေရွာင္ရန္-ေဆာင္ရန္မ်ား

• ဗီတာမင္ (စီ) နဲ႔ (ဒီ) မ်ားမ်ားေသာက္ရင္ ပိုေကာင္းမယ္လို႔ထင္မွတ္ထားၾကတယ္။ အမွန္က ၃% ထက္ ပိုမေကာင္းပါ။ ပိုျပီးထိေရာက္တာက ဇင့္ (သြပ္) ဓါတ္ျဖစ္တယ္။ Zinc lozenges ငံုေဆးဝယ္လို႔ရတယ္။
• အရက္ပိုေသာက္ရင္ အေအးမိတာပိုေကာင္းမယ္လို႔ယူဆထားတယ္။ မဟုတ္ပါ အသင့္အတင့္သမားေတြက ေတာ္ေသးတယ္။
• ပဋိဇီဝေဆးေတြ မေသာက္ပါနဲ႔။ အကိုက္အခဲ-အဖ်ား-အေရာင္က်ေဆး (Paracetamol/Ibuprofen) ျဖစ္ျဖစ္ အေအးမိေဆး (Cold tablet/Sneeza/Coricidin) ျဖစ္ျဖစ္သာ ေသာက္ပါ။
• ပ်ားရည္တဇြန္း ညအိပ္ခါနီးေသာက္ပါ။ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးထက္ ပိုထိေရာက္တယ္။ တျခား ဟာဗယ္ေဆးေတြ (ခ်င္းရည္-ခ်င္းျပဳတ္ရည္) ေတြကမထူးပါ။
• သင္အားကိုးယံုၾကည္တဲ့ ဆရာဝန္အပါအဝင္ ခ်စ္ခင္ၾကင္နာသူေတြနဲ႔ဆီက အားေပးကူညီမႈေၾကာင့္ ျမန္ျမန္သက္သာလာေစႏိုင္တယ္။
မွတ္ခ်က္။
• ဓါတ္ပံုထဲပါအေအးမိေနသူ ေခ်ာင္းဆိုးေနပံုဟာ သူမ်ားတိုင္းျပည္ေတြမွာ လုပ္တဲ့အက်င့္ျဖစ္တယ္။ လက္ဝါးနဲ႔ပိတ္ျပီး ေခ်ာင္းမဆုိးၾကပါ။ လူေတြ႔ရင္ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ေလ့ရွိတဲ့ယဥ္ေက်းမႈအရ လက္ဝါးကို တတ္ႏိုင္သမွ် အသန္႔ထားၾကတယ္။
• (တစ္ရွဴး) သံုးရင္လဲ စနစ္တက်စြန္႔ပစ္ရတယ္။
• ေနရာတကာမွာ Hand Sanitizers ေခၚတဲ့ လက္ေဆး ေဆးရည္ပုလင္းေလးေတြ ထားေပးတယ္။ အိမ္မွာလဲ ဝယ္ထားၾကတယ္။ ပိုးမႊားေတြ သန္႔ရွင္းေပးတယ္။ ဆရာဝန္ေတြလဲ လူနာစမ္းသပ္ျပီးတိုင္း သံုးၾကတယ္။ ေကာင္းပါတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၁-၁၂-၂ဝ၁၄
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

လူငယ္မ်ားၾကားတြင္Facebook သံုးစြဲမႈ စံခ်ိန္တင္က်ဆင္း အေမရိကန္ႏွင့္ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ား၌ လူငယ္မ်ား Facebook သံုးစြဲမႈ က်ဆင္းမႈ ၈ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိ

ရန္ကုန္ ဒီဇင္ဘာ ၂ဝ

အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ Frank N Magid သုေတသနအဖြဲ႕က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာစစ္ တမ္းတစ္ခုအရ ကမၻာအရပ္ရပ္ရွိ လူငယ္မ်ား ၾကားတြင္ Facebook သံုးစြဲမႈ စံခ်ိန္တင္ က် ဆင္းလ်က္ရွိ သည္ဟု ေတြ႔ရွိ ခဲ့ေၾကာင္း CBS သတင္းဌာနကေဖာ္ျပသည္။

Frank N Magid အဖြဲ႕၏ စစ္တမ္းတြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံရွိ အသက္ (၁၃)ႏွစ္ႏွင့္ (၁၇)ႏွစ္ၾကားရွိ လူငယ္မ်ားၾကားတြင္ Facebook သံုးစြဲမႈမွာ ၈၈ရာခိုင္ႏႈန္းက်ဆင္း သြားေၾကာင္း၊ အဆုိပါ အသက္အရြယ္အပိုင္း အျခားအတြင္းရွိ အေမရိကန္လူငယ္မ်ားၾကား တြင္ Facebook သံုးစြဲမႈက်ဆင္းမႈ အေျခအေန မွာ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ၉၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိေၾကာင္း၊ လူမႈကြန္ ရက္သံုးစြဲသူမ်ားၾကားတြင္ Facebook ကို ႏွစ္ၿခိဳက္မႈ အေျခအေနမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ၉၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုႏွစ္တြင္ ၉ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းသာရွိေတာ့ေၾကာင္း၊ ဥေရာပႏုိင္ငံ မ်ားႏွင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရွိ လူငယ္မ်ားၾကားတြင္ Facebookသံုးစြဲမႈက်ဆင္းမႈမွာစံခ်ိန္တင္အေန အထားသို႔ေရာက္ရွိ ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။

Facebook သည္ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ လူမႈကြန္ရက္မ်ားထဲတြင္သံုးစြဲသူအမ်ားဆံုး အေျခအေနကို ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ထားႏုိင္ေသာ္ လည္း အျခားလူမႈကြန္ရက္မ်ားႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္လွ်င္ သံုးစြဲရလြယ္ကူမႈ၊ တားျမစ္ကန္႔သတ္ခ်က္ နည္းပါးမႈအပိုင္းမ်ား၌ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ အသစ္အဆန္း မက္ေမာမႈ ျမင့္မားၿပီး တားျမစ္ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားကို မႏွစ္ၿခိဳက္သည့္ လူငယ္မ်ားၾကားတြင္ သံုးစြဲမႈ ေလ်ာ့ပါးလာျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။

ယခုႏွစ္ အထိ Facebook သည္သံုးစြဲသူ တစ္ဘီလီယံ ေက်ာ္ရွိဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း လာမည့္ႏွစ္ပိုင္း မ်ားအတြင္း ၿပိဳင္ဘက္မ်ားထံသို႔ ေစ်းကြက္ ေဝစုအမ်ားအျပားကို လႊဲေျပာင္းေပးရမည့္ အလားအလာမ်ား ရွိေနသည္။

ျပည့္ၿဖိဳးႏုိင္
The Union Daily
http://uniondaily.net/News/DetailView.aspx…