ဆရာ ဆရာေလးႏွာေခါင္းက ပူလဲခ်ီ ေအးရင္လဲခ်ီ ၿဖစ္ျပီး ႏွာေခါင္ထိပ္ကေလးေတြလဲ ယားပါတယ္။ ပါးစပ္နဲ႔ ႏွာေခါင္းစပ္တဲေနရာကေနလဲအနံ႔ထြက္ပါတယ္။ ဘယ္လိုေဆးစားရမလဲ စိုးရိမ္ရပါသလား။
ဒြါရေျခာက္ေပါက္နဲ႔ အာရံုေျခာက္ပါး၊ ကာမဂုဏ္တရားေတြထဲက ႏွာေခါင္းက ဂႏၶာရံုဆိုတဲ့ အနံ႔ေတြကုိျပတဲ့ လကၡဏာလို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဆးပညာမွာေတာ့ ႏွာေခါင္းက ျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါေတြထဲမွာ အနံ႔ကို ေကာင္းေကာင္းမသိတာ ေရာဂါျဖစ္သလို၊ အနံ႔မတည့္တာလဲ ေရာဂါဘဲ။
ေဆးပညာကို နည္းနည္းေလာက္ တီးမိေခါက္မိသူတိုင္း မတည့္တာ (အလာဂ်ီ) လို႔ သိၾကတယ္။ ယားတာ၊ အေရျပားမွာ နီရဲလာတာမ်ိဳးကို (အလာဂ်ီ) လို႔ ေခၚေလ့ရွိတယ္။ ဒါက အေျခခံလကၡဏာ အမွန္ပါဘဲ။ ေမးတဲ့သူက ႏွာေခါင္းမွာ လကၡဏာေတြ ေပၚေနတာမို႔ Allergic rhinitis အလာဂ်ီ ႏွာေခါင္းေရာင္ျခင္းလို႔ ေဆးစာကေခၚတယ္။ Pollenosis နဲ႔ Hay fever လို႔လဲ ေခၚေသးတယ္။ Pollen ေခၚတဲ့ ဝတ္မႈန္ဝတ္ဆံ ေခၚတဲ့ ဖံုမံႈ႔ေတြေၾကာင့္ျဖစ္ရလို႔ ေခၚတာပါ။
(အလာဂ်ီ) ျဖစ္ေစေတဲ့ အရာကို (အလာဂ်င္) ေခၚတယ္။ ဒါမ်ိဳးတခုခု ကိုယ္ထဲဝင္လာရင္ ခႏၶာကိုယ္ကေန ခုခံအားအတြက္ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ဆိုတာ ထြက္လာေစတယ္။ ေဆးစာေတြ ေရးျပေနတာ စိတ္မရႈတ္ပါနဲ႔။ ေဆးကို ေျပာတဲ့အခါ ပိုနားလည္ လြယ္ေစခ်င္လို႔ပါ။ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ကေန (မတ္စ္-ဆဲလ္) ဆိုတဲ့ ေသြးျဖဴဥကို သြားေပါင္းလိုက္တဲ့အခါ (ဟစ္တမင္း) ဆိုတဲ့ ဓါတ္ ထြက္လာေစတယ္။ (ဟစ္တမင္း) ေၾကာင့္ ယားတာ၊ ရဲတာ၊ ေရာင္တာေတြ ျဖစ္လာရတယ္။ ျဖစ္တာ တခါနဲ႔ တခါ မတူတတ္ပါ။ အဖုအပိန္႔ေတြ ထြက္မယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ မ်က္ခြံေရာင္မယ္။ နားအျပင္ ႏွာေခါင္းမွာပါလာျဖစ္တယ္။ အစားနဲ႔ မတည့္သူဆိုရင္ လည္ေခ်ာင္းမွာလာျဖစ္လို႔ ႏွာေခ်ျပီး၊ ယားတာ၊ ေရာင္တာျဖစ္လာမယ္။
ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာနဲ႔ ဆင္တူေပမဲ့ ဒီဟာပိုၾကာရွည္ျပီး ဥတုရာသီလိုက္ ျဖစ္တတ္တယ္။ အေတာ္လည္း အျဖစ္မ်ားတယ္။ မ်ိဳးနဲ႔ရိုးနဲ႔လဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ ပါတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ မသင့္တာလည္းပါတာေပါ့။ အမ်ိဳးအစား ၂ မ်ိဳးခြဲႏိုင္တယ္။ ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တာနဲ႔ ဥတုမေရြးျဖစ္တာ။ ကံဆိုးသူေတြမွာ ႏွစ္မ်ိဳးလံုး တြဲေနတတ္ေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ နာတာရွည္ ေရာဂါအနာနဲ႔ပါ တြဲေနတတ္တယ္။ ဥပမာ ႏွင္းခူနာ၊ ပန္းနာ၊ (မိုင္ဂရင္း)၊ စိတ္က်ေရာဂါ။
ေဆးအမ်ိဳးအစား (၃) မ်ိဳး အားကိုးႏိုင္ပါတယ္။ Antihistamines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း)၊ Steroids (စတီရြိဳက္)၊ Decongestants (ဒီကြန္ဂ်က္စ္တင့္) ေဆး။ ၃ မ်ိဳးလံုး လိုႏိုင္တယ္။ အိမ္မွာသံုး၊ ခရီးသြား ေဆာင္ထားဘို႔အတြက္ ေဆးေတြနဲ႔ အေရးေပၚျဖစ္လို႔ ကုေပးရတဲ့ ေဆးေတြလည္းရွိတယ္။ ဗမာျပည္မွာ (Chlorpheniramine) Burmeton (ဘာမီတြန္) စားေဆး၊ ထိုးေဆး လူတိုင္းလိုလိုသိတယ္။ အိပ္ခ်င္ေစတယ္။ ေနာက္ေပၚ Cetirizine ကို ေဆာင္ထားပါ။ 5 mg, 10 mg ဆိုျပီးလာတယ္။ တေန႔ ၁ ျပားရတယ္။ ကေလးဆို အေလးခ်ိန္အလိုက္ တဝက္၊ ေလးပံုတပံုေပးပါ။ ဒီေဆးက သိပ္မအိပ္ခ်င္ဘူး၊ ပိုထိေရာက္တယ္။
(အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးဆိုတာ ခႏၶာကုိယ္ကေန သူနဲ႔မတည့္တာကို တံု႔ျပန္လို႔ျဖစ္ရတဲ့ လကၡဏာေတြကို ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ေအာက္ လုပ္ေပးတာမို႔၊ ခႏၶာကုိယ္အလိုကို ဆန္႔က်င္ေစတာ ျဖစ္ေနတယ္။ အၾကာၾကီး ေသာက္ရတာ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ မ်ားေစမယ္။
(ေကာ္တီဇံုး = စတီရြိဳက္) ေဆးကိုေတာ့ အလြယ္မသံုးသင့္ဘူး။ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို သက္သာမယ္။ ဒါေပမဲ့ သူပါမွ ရမွာမ်ိဳးကိုေတာ့ မေပးလို႔မျဖစ္ဘူး။ ႏွာေခါင္း၊ မ်က္စိ၊ အေရျပားမွာျဖစ္တာေတြအတြက္ လိမ္းေဆး၊ ထည့္ေဆးေတြရွိတယ္။ တကိုယ္လံုးကို သက္ေရာက္ေစခ်င္ရင္ စားေဆးေပးတယ္။ (ေကာ္တီဇံုး) ထဲက အမ်ားဆံုး ေပးတတ္ျပီး ဝယ္လို႔လည္း လြယ္တာက Prednisolone ျဖစ္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ၅ မီလီရမ္ ေဆးျပား။ အရမ္းေတာ့ မေသာက္ရပါ။ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးေတြေပးေနရင္း မသက္သာမွ တြဲေပးတယ္။ ေပးရင္လဲ ေဆးကို မ်ားမ်ားေပးရာကေန တျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ေပးရတယ္။
Spray ပန္းေဆးေတြကလည္း (အင္တီ-ဟစ္တမင္း)၊ (စတီရြိဳက္)၊ ဆားရည္၊ (ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္) အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိတယ္။ (ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္) ဆိုတာက (အလာဂ်င္) ေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေလးေတြ က်ဥ္းေနလို႔ ေသြးေတြ ေဖါင္းမ်ားေနတာကို ေလွ်ာ့ေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ေဆးပါ။ မ်က္စဥ္း၊ ႏွာေခါင္းထဲ ပန္းေဆးေတြလည္းရွိတယ္။ ေသြးတိုး ရွိရင္ သတိထားရတယ္။ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) နဲ႔ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္တာက အအိပ္ပ်က္ေစတတ္တယ္။
(အလာဂ်ီ) ရတာနဲ႔ တဆက္တည္းျဖစ္လာရတဲ့ Nasal polyps ႏွာခါင္းထဲမွာ အလံုးျဖစ္တာ Sinuses (ဆိုင္းနပ္စ္) ျဖစ္တာ ရွိေနရင္ သူ႔ကိုပါ ကုရပါလိမ့္မယ္။ မတည့္တာကိုသိလို႔၊ ဒါကို ယဥ္ပါးေအာင္လုပ္တဲ့ အင္မတန္ ကရိကထမ်ားတဲ့ Desensitization နည္းလည္း လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေဆးကုရတာရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က ေရာဂါရဲ႕လကၡဏာေတြ သက္သာေအာင္က မ်ားပါတယ္။ အမွန္က မျဖစ္ေအာင္လုပ္မွ မျဖစ္မွာ မဟုတ္လား။ မျဖစ္ေအာင္က ျဖစ္ေစတာကို ေရွာင္ရမယ္။ “ေျပာေတာ့လြယ္၊ လုပ္တာခက္” ဆိုတဲ့ အစားထဲ ပါတယ္။ အခုေနတဲ့ ေနရာ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ကေန ေျပာင္းေနတာမ်ိဳး၊ လက္ရွိ အလုပ္ကေန ေျပာင္းလုပ္တာမ်ိဳး။ မိသားစုလိုက္ ျဖစ္ေနတာကို သူတို႔ေနအိမ္မွာ သူတို႔နဲ႔ မတည့္တဲ့ အရာတခုခု ခိုေအာင္းေနတာမို႔ အိမ္ေျပာင္းႏိုင္ရင္ ေျပာင္းရမယ္။ အိမ္သန္႔ရွင္းေရးကို အမံႈအမႊားေတြ ထြက္ေစျပီးသကာလ ေနေရာင္နဲ႔ ေလသန္႔ ဝင္ေအာင္ စီမံသင့္တယ္။ ႏွာေခါင္းစည္း သံုးတာမ်ိဳး။ တေယာက္က ျဖစ္ေနရင္ သီးသန္႔ ေနေစတာမ်ိဳး။
Antihistamines ေဆးေတြဟာ ခဏသာ သက္သာေစေပမဲ့ ျမန္ျမန္ သက္သာေစပါတယ္။
• Brompheniramine or Chlorpheniramine 4 mg ကို ၆-၈ နာရီတခါေသာက္ပါ။
• Clemastine 1.34–2.68 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Loratadine 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Cetirizine 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ နဲနဲသာအိပ္ခ်င္၊
• Fexofenadine 60 mg တေန႔ ၁-၂ ၾကိမ္၊ မအိပ္ခ်င္၊
• Desloratadine 5 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ နဲနဲသာအိပ္ခ်င္၊
• Ebastine 10–20 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Misolastine 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္။
ႏွာေခါင္းထဲ ပန္းရတဲ့ေဆးက ပိုထိေရာက္တယ္။
• Levocabastine 0.2 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ + Azelastine ႏွာေခါင္းတဖက္မွာ 1.1 mg/d ႏွာေခါင္းထဲ ၂ ခါပန္းရတဲ့ေဆး။
• Beclomethasone 42 mcg/spray တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Flunisolide 25 mcg/spray တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Mometasone furoate 200 mcg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Budesonide 100 mcg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Fluticasone propionate 200 mcg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Montelukast 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ သူ႔ခ်ည္းျဖစ္ျဖစ္ Cetirizine 10 mg (သို႔) Loratadine 10 mg နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ တြဲပါ။
• Brompheniramine (dimetane) 4mg ၄-၆ နာရီျခား၊
• Clemestine (travegyl) 0.5mg ၁၂ နာရီျခား၊
• Diphenhydramine (benadryl) 25-50mg ၄-၆ နာရီျခား။
• Cetirizine(zyrtec) 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Loratadine (Clarityne) 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Fexofenaline (Telfast) 60mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ 120 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Pseudoephedrine (Maxiphed) 30-60 mg ၄-၆ နာရီျခား၊
• Tripolidine/Pseudoephedine (Actifed) ၃ ၾကိမ္ေသက္ပါ။
ႏွာေခါင္းထဲထည့္ ႏွာရည္ယိုသက္သာေဆးေတြ
Oxymetazoline (Afrin, Sinarest) ၁-၂ စက္၊ ၄ နာရီ ၁ ခါ။
Tymazoline (Pernazine) ၂-၃ စက္၊ ၄ နာရီတခါ။
ႏွာေခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးေတြ
Azelastine (Azep) တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂ ခါ။
Levocabastine (Livostin) တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂ ခါထည့္ပါ။
ႏွာေခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ စတီရြိဳက္ေဆးေတြ
Beclomethasone aqueous (Beconase AQ) တခါသံုး ၂-၄ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂-၄ ခါ။
Busesonide aqueous (Rhinocorts) တခါသံုး ၂-၄ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁-၂ ခါ။
Fluticasone aqueous (Flixonase) တခါသံုး ၁-၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁ ခါ။
Triamcinolone aqueous (Nasacort, Nasacort aq) တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁ ခါ။
Mometasome aqueous (Nasonex) တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁ ခါ။ 2
Cromolyns sodium တခါသံုး ၁ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂-၆ ခါ။
Ipratropium bromide (Atrovent) (0.03%) တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂-၃ ခါထည့္ပါ။
“မခ်စ္ခင္-မႏွစ္သက္သူႏွင့္ အတူေနရျခင္းဆင္းရဲမႈ” က လြန္ေျမာက္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025?fref=nf
