အိမ့္ခ်စ္ မိသားစုခံစားခ်က္ျပႆနာကို ဖြင့္ဟ

မၾကာမီရက္ပိုင္းအတြင္း ေတးသံ ရွင္ အိမ့္ခ်စ္ရဲ႕ ေဖ့ဘြတ္စာမ်က္ႏွာမွာ သူမ ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးခ်စ္ေကာင္းႏွင့္ မိသားစုပံုႏွင့္တကြ အိမ့္ခ်စ္ရဲ႕ ကိုယ္ေရးခံစားခ်က္ စာသားတခ်ဳိ႕ကို ထူးဆန္းစြာေတြ႕ျမင္ခဲ့ရ ပါတယ္။ ယခင္က အိမ့္ခ်စ္တေယာက္ ဖခင္နဲ႔ ပတ္သက္ေသာ မိသားစုခံစားခ်က္မ်ားကို Interview မွာပင္ ေျပာေလ့သိပ္ မရွိတာမို႔ အိမ့္ခ်စ္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္း ၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။

“ေဖေဖနဲ႔ေမေမကြဲသြားတာ ၁၀ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ ဒါေတြကို ရင္းႏွီးတဲ့ အႏု ပညာအသိုင္း၀ိုင္းနဲ႔ စာနယ္ဇင္းတခ်ဳိ႕က လြဲလို႔ ျပင္ပက ပရိသတ္ေတြ မသိခဲ့ၾက ပါဘူး။ အိမ့္ခ်စ္ကို ေဖေဖဘာလုပ္ေနလဲ၊ ေနေကာင္းလားေမးရင္ေတာင္ အင္း၊ ေကာင္းပါတယ္၊ ဘာညာဆိုၿပီး ဒီလိုပဲ ေျဖေပးခဲ့တယ္။ ဒီရက္ပိုင္း News Feed တခုမွာ အေဖ့ရဲ႕ ေနာက္အိမ္ေထာင္နဲ႔ မိသားစုပံုတက္လာတယ္။ အဲေတာ့ ညီမက အဲဒီပံုေတြၾကည့္ၿပီး မသိတဲ့ပရိသတ္ ေတြကို ကိုယ့္အေမကို လူမမွားေစခ်င္ဘူး။ အဲဒီေအာက္မွာေရးထားတဲ့ ေကာမန္႔ေတြ မွာက ဒါအိမ့္ခ်စ္အေမလား၊ အိမ့္ခ်စ္အစ္မ လားဆိုတာမ်ဳိးေတြက်ေတာ့ ညီမဘက္က ေသးသိမ္ရာက်ရင္လည္းက်ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါကိုေတာ့ သည္းမခံႏုိင္ဘူး။ ညီမ အေဖ ဘာလုပ္လုပ္ ညီမခြင့္လႊတ္တယ္။ ဘာမွမေျပာဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း ညီမမွာ အစ္ကိုရွိတယ္။ ေမာင္ေလးရွိတယ္။ အေမ ရွိတယ္။ သူတို႔ေတြမွာလည္း သိကၡာရွိ တယ္။ သူတို႔ သိကၡာက်ဆင္းမယ္။ ပတ္၀န္းက်င္မွာ လူေတြေမးေငါ့တာခံရမယ္။ ညီမကေတာ့ အႏုပညာလုပ္ေနတာမို႔ ကဲ့ရဲ႕ တဲ့ဒဏ္ကို ညီမမွာ ခံႏုိင္ရည္ရွိတယ္။ သူတို႔ေလးေတြဟာ ျပင္ပေလာကမွာေနေတာ့ ခံႏိုင္ရည္မရွိဘူး။ အဲလိုတက္လာတာသည္ သူတို႔အတြက္ အရမ္းအေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္တယ္။ အရွက္သိက္ၡာေတြ ထိခိုက္ေစ တယ္။ ညီမအေမဆို ငိုေတာ့ ညီမၾကည့္ ၿပီး စိတ္မေကာင္းဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုေရးဖို႔လိုတယ္ဆိုၿပီး ေရးလိုက္တာဟု ဆိုခဲ့ ၿပီး သူမရဲ႕ ျဖစ္ေစခ်င္ခဲ့တဲ့ ဆႏၵနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အိမ္ေထာင္တခုကို ဘယ္သူမွ မကြဲခ်င္ၾကပါဘူး။ ကြဲသြားခဲ့တာကိုလည္း အျပစ္မေျပာလိုဘူး။ ညီမတို႔ အလွည့္က်ရင္လည္း အိမ္ေထာင္ေရးကို ထိန္းသိမ္း ႏုိင္ဖို႔ မထိန္းသိမ္းႏုိင္ဖို႔ မေသခ်ာပါဘူး။ အစ္မကေတာ့ ဘယ္လိုပဲ မိသားစုေတြ ၿပိဳကြဲသြားပါေစ၊ မိဘေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ သားသမီးေတြကို ဂ႐ုစိုက္မႈေလးေတာ့ အၿမဲတမ္းရွိေစခ်င္ပါတယ္။ ညီမရဲ႕ ကိုယ္ ေတြ႕နဲ႔ ယွဥ္လိုက္ၿပီးေျပာတာပါ။ ညီမ အေဖသည္ ညီမတို႔ သားသမီးေတြကို အရမ္းခ်စ္ပါတယ္။ သူက လက္ေတြ႕မွာ ခ်စ္တာကို မျပသႏိုင္ဘူး။ ညီမတို႔ ကေလးေတြဘက္က ေဖေဖက ငါတို႔ကို မခ်စ္ဘူး ဆိုၿပီး အထင္လြဲတာေပါ့။ ညီမတို႔ ကေလး ေတြဘက္ကလည္း ငရဲႀကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္မိသားစုကိုမွ ဒီလိုမ်ဳိး မျဖစ္ ေစခ်င္ပါဘူး”လို႔ ဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။

MYN
News Watch(ေစာင့္ၾကည့္သတင္းဂ်ာနယ္)
https://www.facebook.com/NewsWatchJournal

မ်က္စိထဲသို႔ အမႈိက္ တစ္ခုခု ဝင္ခဲ့လွ်င္ လုပ္ေဆာင္ရမည့္ အခ်က္မ်ား

မ်က္စိထဲသို႔ တစ္စံုတစ္ခု ဝင္ရန္ မလြယ္ကူပါ။

ဝင္ခဲ့ေသာ္ မ်က္ရည္က သယ္ယူေပးျခင္းျဖင့္ သာမန္ အမႈန္အမႊားမ်ားကို ေန႔စဥ္ ဖယ္ရွား ေပးႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ဂ်ဳံၾကမ္းမႈန္႔၊ ေက်ာက္မီးေသြးမႈန္႔၊ သဲ၊ သတၱဳအမႈန္ အစမ်ား မ်က္စိထဲ ဝင္ေနလွ်င္ မ်က္စိ နာေနတတ္သည္။

မ်က္စိ အနာ သက္သာေစဖို႔ မ်က္စဥ္းေဆးမ်ားကို ဆရာဝန္ ၫႊန္ၾကားခ်က္ မရဘဲ မထည့္သင့္ပါ။ အကယ္၍ သတၱဳစ စူးဝင္ပါက ျပင္းထန္ေသာ ေဝဒနာ ခံစား ရတတ္သည္။ မ်က္စိထဲကို တစ္ခုခု ဝင္ခဲ့လွ်င္

(၁) လူနာကို မ်က္စိ မပြတ္ရန္ တားျမစ္ရမည္။ ကေလး ဆိုလွ်င္ ၿငိမ္ၿငိမ္ေနေအာင္ အထူး ၾကပ္မတ္ရမည္။

(၂) လူနာကို အလင္းေရာင္ လာရာဘက္သို႔ မ်က္ႏွာမူ ထိုင္ေစၿပီး လူနာ၏ ေရွ႕၌ရပ္ကာ ေအာက္ မ်က္ခမ္းကို လွန္ခ်ရမည္။

(၃) ျပင္ပပစၥည္း ဆိုလွ်င္ ျမင္ႏိုင္ၿပီး မ်က္လံုးထဲတြင္ တြယ္ကပ္ စူးဝင္ေနျခင္း သို႔မဟုတ္ လက္ကိုင္ပဝါ အျဖဴျဖင့္ ေထာင့္စြန္းကို လိမ္၍ ေရဆြတ္ၿပီး မ်က္လံုးထဲမွ အရာဝတၳဳကို ဆြဲဖယ္ ထုတ္သင့္သည္။

(၄) ျပင္ပ ပစၥည္းသည္ မ်က္လံုးထဲတြင္ တြယ္ကပ္ စူးဝင္ေနလွ်င္ ဖယ္ရန္ မႀကိဳးစားဘဲ လူနာကို မ်က္စိ မွိတ္ေစၿပီး မ်က္စိေပၚမွ ဂြမ္းျဖင့္ အုပ္၍ ပတ္တီး စည္းေပးၿပီး ေဆး႐ုံသို႔ ပို႔သင့္သည္။

(၅) ျပင္ပ ပစၥည္းကို မျမင္ရဘဲ အထက္ဘက္ မ်က္ခြံ ေအာက္ထဲကို ဝင္ေနလွ်င္ လူနာ၏ မ်က္စိကို ၾကည္လင္ေသာ ေရထဲတြင္ စိမ္ၿပီး မ်က္ေတာင္ခတ္ရန္ ၫႊန္ၾကား ေပးရမည္။ မ်က္ခြံလွန္ၿပီး ၾကည့္၍ မထြက္ေသးပါက မ်က္စိထဲမွ အရာကို ျပင္ပသို႔ ထြက္ေစရန္ အထက္ မ်က္ခြံကို ဆြဲမၿပီး ေအာက္ မ်က္ခမ္းကို အထက္ မ်က္ခြံေအာက္ အသာသြင္းကာ လႊတ္လိုက္ ရမည္။ ဆရာဝန္ႏွင့္ ျပရမည္။

(၆) လူနာကို အလင္းေရာင္ လာရာဘက္သုိ႔ မ်က္ႏွာမူ ထိုင္ေစကာ လူနာ၏ ေနာက္မွ ရပ္ၿပီး လူနာ၏ ဦးေခါင္းကို ကိုင္ကာ ရင္ဘတ္ႏွင့္ ထိန္းထားရမည္။ ကေလးငယ္ ဆိုလွ်င္ မေၾကာက္လန္႔ရန္၊ မငိုရန္ ႏွစ္သိမ့္ ေဆြးေႏြးရမည္။

(၇) မီးျခစ္ဆံ တစ္ေခ်ာင္းကို မ်က္ခြံ၏ အရင္းနားတြင္ တင္ၿပီး ျဖည္းညင္းစြာ ေနာက္ကို ဖိထား၍ လူနာကို ေအာက္သို႔ စိုက္ၾကည့္ေစကာ အထက္မ်က္ခြံကို မၿပီး မီးျခစ္ဆံေပၚကို လွန္ယူ၍ ဝင္ေနေသာ အရာကို ဖယ္ထုတ္ရမည္။

(၈) လက္ကိုင္ပဝါ ေထာင့္ျဖင့္ ဝင္ေနေသာ အရာကို ဆြဲထုတ္ သင့္သည္။

(၉) ဆား ေလာင္တတ္ေသာ အက္စစ္ သို႔မဟုတ္ ေဘ့စ္(အယ္ကာလီ)မ်ား မ်က္စိထဲ ဝင္လွ်င္ လူနာ၏ မ်က္စိကို ေရမ်ားမ်ား ေလာင္းခ်ၿပီး မ်က္စိေပၚကို ဂြမ္းႏွင့္အုပ္၊ ပတ္တီးနဲ႔စည္းၿပီး ေဆးဘက္ အကူအညီ အျမန္ဆံုး ရယူသင့္သည္။

သတိျပဳရန္

မ်က္စိကို ဒဏ္ရာ မရေအာင္ အထူး ဂ႐ုစိုက္သင့္သည္။ ဖုန္၊ ခဲ၊ သဲ၊ ဖြဲၾကမ္း၊ မီးေသြးမႈန္႔တို႔ ကဲ့သို႔ေသာ အရာဝတၳဳမ်ား မ်က္စိထဲ ဝင္လွ်င္ အခံရ ခက္ကာ မ်က္စိ နာတတ္သည္။ မ်က္စိ နီရဲၿပီး မ်က္ရည္ အၿမဲ ယိုေန တတ္သည္။ မ်က္လံုးထိ စူးဝင္လွ်င္ ျပင္းထန္ပါက မ်က္စိ ပ်က္စီး ႏိုင္သည္။

ျပင္ပပစၥည္း မ်က္ၾကည္လႊာတြင္ ကပ္ေနလွ်င္ ဖယ္ထုတ္ဖို႔ မႀကိဳးစား သင့္ပါ။ မ်က္ၾကည္လႊာ အျပင္ မ်က္ေျမႇးပါးတြင္ ရွိေနမွ ထုတ္ပစ္ သင့္ပါသည္။ တစ္ခါတရံ အေပၚမ်က္ခြံ အတြင္းပိုင္းမွာ ဖုန္စ၊ အမႈိက္စႏွင့္ ေသးငယ္ေသာ ပိုးမႊား ေကာင္မ်ား တစ္ေနရာရာတြင္ ကပ္ေနလွ်င္ ျမင္ေအာင္ ၾကည့္ၿပီးမွ လက္ကိုင္ပဝါ ေထာင့္စြန္းကို ေရဆြတ္ၿပီး ဖယ္ထုတ္ ႏိုင္သည္။

ျပဳစုနည္း

မ်က္စိကို လံုးဝ မပြတ္သင့္ပါ။ ကေလးကို ၿငိမ္ၿငိမ္ ထားသင့္သည္။ ျပဳစုေသာ သူက လက္ကို ဆပ္ျပာျဖင့္ ေသခ်ာစြာ ေဆးရမည္။ ျပင္ပ ပစၥည္းသည္ ျမင္ႏိုင္ၿပီး မ်က္သားအတြင္း စူးဝင္ျခင္း မဟုတ္လွ်င္ ဂြမ္း သို႔မဟုတ္ သန္႔ရွင္းေသာ လက္ကိုင္ပဝါ၊ အဝတ္၊ ပိတ္ပါးစျဖင့္ ေထာင့္စြန္းကို ေရဆြတ္ၿပီး ဆြဲထုတ္ရမည္။ ျပင္ပပစၥည္းကို ေရ အျပည့္ထည့္ထားေသာ ေရပံုး၊ ေရခြက္တြင္ မ်က္ႏွာ ႏွစ္ၿပီး ဖြင့္ခ်ည္ ပိတ္ခ်ည္ လုပ္၍ ထုတ္ႏိုင္သည္။ တက္ထရာဆိုင္ကလင္း မ်က္စဥ္းေဆး ထည့္ႏိုင္သည္။ အက္စစ္၊ အယ္ကာလီ ဝင္လွ်င္ ေရ မ်ားမ်ားျဖင့္ ေဆးေၾကာ ေပးရမည္။ ။

ေဒါက္တာလြင္သန္႔(ေဆး-၂)
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia?fref=nf

Why coat apple fruits ဖေယာင္းသုတ္ ပန္းသီး

ပန္းသီးေပၚမွာ ဖေယာင္းသုတ္ျပီးေရာင္းတာကိုစားရင္ ဘာျဖစ္ႏိုင္သလဲ။ ဖေယာင္းသုတ္ရတဲ့အေၾကာင္းေတြ တခုမကရွိတယ္။ အထားခံေအာင္နဲ႔ အျမင္လွေအာင္ အတြက္ျဖစ္တယ္။ ပန္းသီးမွာ နဂိုအတိုင္း သဘာဝဖေယာင္း ပါေနျပီးသာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပန္းသီးဟာ ထားတာၾကာေပမဲ့ ရွံဳ႕တြမသြား၊ အေလးခ်ိန္လဲ မေလ်ာ့ပါ။ ဖေယာင္းအတု သုတ္ၾကတာက မေရာင္းခ်မီ၊ မတင္ပို႔မီ၊ ထုပ္ပိုးမီမွာ သဘာဝဖေယာင္းကို ပြတ္တိုက္ ေဆးေၾကာလိုက္တာမို႔ ဖေယာင္းအတု ထပ္သုတ္တာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုလုပ္လိုက္ရင္ ၅ဝ% ကုန္သြားႏိုင္တယ္။ ေဆးေၾကာနည္းအေပၚမွာ မူတည္တယ္။

ဖေယာင္းအတုဆိုတာ တိရစာၦန္ဖေယာင္းနဲ႔ အသီးအႏွံဖေယာင္းျဖစ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ဓါတ္ဆားနဲ႔ ဓါတ္ခြဲခန္းကထုတ္တာ ျဖစ္မယ္။ အမ်ားဆံုးသံုးၾကတာက အသီးအႏွံကရတဲ့ Canauba wax နဲ႔ Shellac ျဖစ္တယ္။ ဆူပါမားကက္ေတြမွာဝယ္ရင္ ဖယာင္းသုတ္တာ မလြတ္ပါ။

ပန္းသီးထဲမွာေနပါတဲ့ ေရဓါတ္မခမ္းေစေအာင္အတြက္လဲ ဖေယာင္းသုတ္ၾကတယ္။ အေလးခ်ိန္လဲမေလ်ာ့ေစပါ။ အရည္ရႊမ္းတာကိုလဲ ထိန္းထားမယ္။ အေဝးကိုတင္ပို႔ေရာင္းခ်ဘို႔ဆိုရင္ ပိုအပ္တယ္။ ဒါမွ မွည့္မွာကို ေႏွးေစမယ္။

ပန္းသီးကို ဖေယာင္းသုတ္လို႔ အႏုတ္သေဘာေဆာင္တာေတြရေစႏိုင္တယ္။ ေလမရတဲ့ အသက္ရွဴျဖစ္စဥ္ျဖစ္ေစမယ္။ ပန္းသီးရဲ႕ ပင္ကိုယ္အရည္အေသြးကို လွည့္ဖ်ားေစမယ္။ ၾကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ ပန္းသီးဟာ ေတာက္ေျပာင္၊ တင္းတင္းရင္းရင္း ရွိေနမယ္၊ စားခ်င္စဖြယ္ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမဲ့ စားၾကည့္လိုက္ရင္ ၾကြတ္ဆတ္မႈနည္းေနမယ္။

ပန္းသီးကိုဖယာင္းသုတ္ထား-မထားဘယ္လိုသိႏိုင္လဲ။ ပန္းသီးကို အပင္ကေန ခူးဆြတ္ျပီး လက္နဲ႔ပြတ္လိုက္ရင္ လက္မွာ အျဖဴေရာင္အမံႈေပလာတာေတြ႔ရမယ္။ အဲဒါက သဘာဝဖေယာင္းျဖစ္တယ္။ အဲလိုဘဲ ဖေယာင္းအတုသုတ္ထားတဲ့ ပန္းသီးကို ပြတ္လိုက္ရင္ အလႊာတခုကြာက်လာေတာေတြ႔ရမယ္။

၁၆-၈-၂ဝ၁၂ ေန႔က ကေနဒါကလာတဲ့သတင္းတခုမွာ Ottawa to review fruit wax after reports of cancer link အသီးေတြမွာ ဖယာင္းပါတာနဲ႔ ကင္ဆာ ဆက္စပ္မႈ သတင္းထြက္လို႔ ဆန္းစစ္မႈလုပ္မယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဖေယာင္းထဲမွာ morpholine ပါေနရင္ကို ဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။ ဒီဓါတ္ဟာ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ N-nitrosomorpholine ျဖစ္တယ္။

သဘာဝဖေယာင္းေရာ ဖေယာင္းအတုေရာ စားလို႔ က်န္းမာေရးမွာ ဘာထိခိုက္သလဲ တိတိက်က် မေျပာႏိုင္ပါ။ တိတိက်က် မေျပာႏိုင္တာမို႔ က်န္းမာေရးအတြက္ စိုးရိမ္ရင္ ဒါေတြလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ မစားခင္မွာ ပန္းသီးကို ေရခပ္ေႏြးေႏြးေလးနဲ႔ ပြတ္ေဆးပါ။ ဖေယာင္းသာမက က်န္တဲ့ မလိုလားအပ္တာေတြလဲ ေျပာင္ေစပါမယ္။ ဆပ္ျပာလိုဟာ မသံုးသင့္ပါ။ အေပါက္ပါေနတာအတြက္လဲ မသံုးပါနဲ႔။ ဗနီဂါရည္သံုးခ်င္ သံုးႏိုင္ပါတယ္။ ျပီးရင္ စကၠဴနဲ႔သုတ္ပါ။ အရွင္းဆံုးနည္းကေတာ့ ပန္းသီးကို အခြံႏႊာျပီးမွ စားသံုးပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၁၉-၁-၂ဝ၁၄
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025?ref=br_tf

Nose Plastic Surgery ႏွာေခါင္း လွခ်င္သူ

ဆရာ Nose plastic surgery လုပ္ရင္ ဆိုးက်ိဳးေတြရွိလားဆရာ။

• ႏွာေခါင္းကို အေမေမြးတဲ့အတိုင္း မဟုတ္ဘဲ၊ ကိုယ္လိုခ်င္သလို ျပဳျပင္ေပးနည္းကို ေဆးစာနဲ႔ Rhinoplasty လို႔ ေခၚတယ္။ Nose job လို႔လဲ ေခၚတယ္။
• ေသးေနလို႔ ၾကီးခ်င္၊ ၾကီးေနတာ ေသးခ်င္၊ လန္ေနတာ-ေကာက္ေနတာ ဘာျဖစ္ေနေန စိတ္ၾကိဳက္ရေအာင္ ခြဲစိတ္ျပဳျပင္တာ ျဖစ္တယ္။
• ေလွ်ာက္လႊာ တင္ရင္ -
- ကိုယ္ခံက်န္းမာေရး ေကာင္ေနရမယ္၊
- စိတ္က်န္းမာေရး ေကာင္ေနရမယ္၊
- ျဖစ္ႏိုင္တာကိုသာ ေမွ်ာ္မွန္းသူလဲ ျဖစ္ရမယ္။
• စံျပလူနာဆိုတာ -
- မိန္းကေလး ၁၅-၁၆ ႏွစ္၊ အရင္တခါမွ ဒီလိုမခြဲစိတ္ရေသးသူ။
- ေယာက္်ားေလး ၁၇-၁၈ ႏွစ္၊ အရင္တခါမွ ဒီလိုမခြဲစိတ္ရေသးသူ။
- ခြဲျပီးေနာက္ အားကစားလိုမ်ိဳးလုပ္ဘို႔ နားေနႏိုင္သူ။
• ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းေနသူေတြဟာလဲ လက္ေရြးစဥ္လူနာေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။
• ႏွာေခါင္းဟာ ေယာက္်ား-မိန္မ မတူတာေတြ ရွိလို႔ Rhinoplasty for Men ဆိုျပီး သပ္သပ္ရွိတယ္။
• Ethnic Rhinoplasty ဆိုတာ လူမ်ိဳးအရ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ ညီေစေအာင္ ျပဳျပင္တာကို ေခၚတယ္။
• Non-surgical မခြဲစိတ္ဘဲ ေဆးထိုးနည္းနဲ႔ ျပဳျပင္တာလဲ ရွိပါေသးတယ္။ Facial filler ေခၚတယ္။
• အဆိုေတာ္ ျဖစ္ေနရင္ အသံကို ေျပာင္းေစႏိုင္တယ္။
• မခြဲခင္ Computer imaging နည္းနဲ႔ လုပ္ျပတာ ၾကိဳတင္သိထားႏိုင္တယ္။
• ႏွာေခါင္း ျပဳျပင္တာဟာ Minor သာမန္အဆင့္ Plastic surgery သာျဖစ္တယ္။
• ဘယ္ခြဲစိတ္နည္းမွာမဆို Complications ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာႏိုင္တာေတြ မကင္းၾကပါ။
- Infection ပိုးဝင္တာ၊
- Nosebleed ေသြးယိုတာနဲ႔
- Anesthesia ေမ့ေဆးဒဏ္ေတြသာ ျဖစ္ပါမယ္။
• ေမ့ေဆး၊ ထံုေဆး၊ ျငိမ္ေဆးေတြ သံုးႏိုင္တယ္။
• ခြဲနည္း ၂ မ်ိဳး Closed approach နဲ႔ Open approach ေရြးရတယ္။
• အေပၚက အေရျပားကို ေအာက္ခံ ပံုေဖၚေပးထားတဲ့ အရိုးနဲ႔ အရိုးႏုေတြကေန ခြါထုတ္ရတယ္။ ျပဳျပင္မယ္။
• ပံုမွန္ဆိုရင္ ခြဲစိတ္ရတာ ၂-၃ နာရီ ၾကာတတ္ပါတယ္။
• ခြဲတဲ့ေန႔နဲ႔ ၂၄ နာရီအတြင္း ေခါင္းကိုက္မယ္၊ နာက်င္မယ္၊ မ်က္ႏွာေဖါင္းေနမယ္။
• ၂ ရက္ဆိုရင္ ထႏိုင္၊ ေလွ်ာက္ႏိုင္ပါျပီ။ အလွအပတြက္ ခြဲစိတ္ရသူတိုင္း နလံထ အခ်ိန္ပိုယူၾကရပါတယ္။
• လိုအပ္သူေတြဆိုရင္ Chin augmentation ေမးရိုးျပင္တာနဲ႔ တြဲရတယ္။
• Chin ေမးရိုး၊ Cheekbone ပါရိုး၊ အစားထိုတာလဲ လုပ္ခ်င္လုပ္ဘို႔ လိုႏိုင္တယ္။
• အနာကို (တိပ္) နဲ႔ ၇ ရက္ကပ္ထားမယ္။
• သာမန္အလုပ္မ်ိဳးကို ၃-၄ ရက္အတြင္း ျပန္လုပ္ႏိုင္မယ္။ ေခါင္းပိုင္ကို အျမင့္မွာ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ထားရမယ္။
• မ်က္စိနားတဝိႈက္ ေရာင္ျပီး ညိဳျပာျပာျဖစ္ေနတာေတြ ၁ဝ ရက္ဆိုေပ်ာက္ျပီ။ အေအးကပ္ေပးတာ သက္သာေစမယ္။
• အခုအခံ တပ္ေပးထားတာပါရင္ ၃-၅ ရက္မွာျဖဳတ္ေပးမယ္။
• ၅-၇ ရက္မွာ ခ်ဳပ္ရိုးေျဖတယ္။
• ၂ ပါတ္ဆိုရင္ အေရာင္ေတြ ပံုမွန္ျဖစ္ျပီ။
• ႏွာေခါင္းကို မထိဘို႔၊ ႏွပ္မညွစ္ဘို႔ ၂ ပါတ္ သတိထား ထိန္းရအံုးမယ္။
• ေနကာမ်က္မွန္ကို (တိပ္) နဲ႔ ကပ္ေပးထားခ်င္ထားမယ္။ ထံုေနတဲ့ေနရာ ရွိေနႏိုင္တယ္။
• ခြဲျပီးျပီးခ်င္း စိတ္တိုင္က် တခါထဲ ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္မယ္။ ေရာင္ေနအံုးမယ္။ ၃ လ ဒါမွမဟုတ္ ၁-၂ ႏွစ္ၾကာမွ အကဲျဖတ္တာ အမွန္ဆံုးဘဲ။
• ႏွာေခါင္းဆိုတာ မ်က္ႏွာမွာ အသိသာ အထင္ရွားဆံုး ေနရာျဖစ္လို႔ နဲနဲေလး ျပဳျပင္တာကိုက သိသာတယ္။
• ႏွာေခါင္းျပဳျပင္တာနဲ႔အတူ အေနအထိုင္၊ အမူအယာ၊ အသံုးအေဆာင္၊ အဝတ္အစားကအစ အသစ္ျပဳျပင္ႏိုင္တာ ပိုေကာင္းတယ္။
• နာမည္ၾကီးေတြထဲက Ashlee Simpson, Britney Spears, Halle Berry, Marylin Monroe, Salma Hayek, Winona Ryder တို႔ဟာ Nose job လုပ္ထားသူေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။
• Taylor Armstrong ကေတာ့ Dermal fillers ေဆးထိုးျပီး ႏွာေခါင္းလွေအာင္ လုပ္ထားတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025?ref=br_tf

Pregnancy test ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိ စမ္းသပ္နည္း

ဆရာ သမီးတို႔ဇနီးေမာင္ႏွံက အသက္ ၃၂ အိမ္ေထာင္သက္ ၇ လရွိပါၿပီ။ ဒါပင္မဲ့ဝန္ထမ္းေတြမို႔ တေယာက္တနယ္ ေနၾကပါတယ္။ တစ္လတစ္ႀကိမ္ေတာ့ေတြ႔ပါတယ္။ ကေလးယူဖုိ႔ တားေဆးမာသုံးပါ။ ရာသီက အၿမဲလိုတပါတ္ ေနာက္က်ေလ့ရွိပါတယ္။ သမီးခုထိရာသီမေပၚတာ ၂ လနီးပါးမို႔ ဆီးစစ္ၾကည့္ေတာ့လည္း အေျဖတေၾကာင္းပဲ ေပၚပါတယ္ဆရာ။ ပို႔တိက်တဲ့ စမ္းသပ္နည္းရွိပါလားဆရာ။ ဒါမွမဟုတ္အိုဂ်ီျပသင့္လား ဆီးထပ္စစ္သင့္လားဆိုတာ ေက်းဇူးျပဳ၍ လမ္းၫႊန္ေပးပါရွင့္။

• ကိုယ္ဝန္ရွိျပီဆိုတာနဲ႔ အဲဒီအမ်ိဳးသမီးရဲ႕ေသြးထဲမွာရွိလာ၊ ဆီးထဲမွာပါလာတဲ့ Human Chorionic Gonadotropin (HCG) ေဟာ္မုန္းကို စမ္းသပ္တာကို ကိုယ္ဝန္ ရွိ-မရွိ စမ္းသပ္နည္းလို႔ေခၚတယ္။ Urine pregnancy test ကိုေဆးဆိုင္ေတြမွာ အလြယ္ဝယ္လို႔ရပါတယ္။
• မ-မ်ိဳးဥနဲ႔ က်ားသုက္ပိုးတို႔ ေပါင္းစပ္ျပီးေနာက္ ၆ ရက္အၾကာမွာ သေႏၶက သားအိမ္အတြင္းဆံုးအလႊာမွာ လာကပ္မယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစျပီး HCG ေဟာ္မုန္း ထြက္လာျပီ။ သေႏၶကပ္ျပီးေနာက္ ၁ဝ ရက္ဆိုရင္ စမ္းလို႔ရပါျပီ။
• HCG ေဟာ္မုန္းက ကိုယ္ဝန္ ပဌမ ၃ လအတြင္းမွာ တရက္ျပီးတရက္ မ်ားမ်ားလာတယ္။ ေနာက္ေတာ့ က်သြားတယ္။
• ေဆးေသာက္လို႔ျဖစ္ျဖစ္၊ သားအိမ္ျခစ္လို႔ျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္သြားရင္လဲ ဒီေဟာ္မုန္းက ေသြးထဲ-ဆီးထဲမွာ ဆက္ရွိေနလို႔ ဆီးစစ္ရင္ အေပါင္းသာျပေနအံုးမယ္။ စမ္းလို႔မရေလာက္ေအာင္ နည္းသြားေတာ့မွ အႏုတ္ျပလိမ့္မယ္။
• အေရအေသြး (ရွိ-မရွိ) စမ္းသပ္နည္းနဲ႔ အေရအတြက္ (ေဟာ္မုန္းအနည္း-အမ်ား) စမ္းသပ္နည္းဆိုျပီး ရွိေသးတယ္။
• ကိုယ္ဝန္က သားအိမ္ျပင္ပမွာတည္ေနရင္၊ ပ်က္ရင္ ေဟာ္မုန္းအနည္းအမ်ားက ပံုမွန္မဟုတ္ႏိုင္ဘူး။ အမႊာကိုယ္ဝန္ဆိုလဲ မတူႏိုင္ဘူး။
• ကိုယ္ဝန္ေတာ့ ရွိေနျပီ၊ ဒါေပမဲ့ ေဟာ္မုန္းက နည္းေနေသးရင္လဲ စမ္းလို႔ မသိႏိုင္ေသးဘူး။ ေသြးထဲမွာ အနည္းဆံုး HCG 25-50 mIU/mL ရွိလာမွသာ အေပါင္းျပလိမ့္မယ္။
• စစ္ေဆးကိရိယာတခ်ိဳ႕က HCG 20 mIU ဆိုရင္ အေပါင္းျပမယ္။ တခ်ိဳ႕က 100 mIU ရွိမွသာျပတယ္။
• ေသြးကိုစမ္းသပ္နည္းနဲ႔ ဆီးကိုစမ္းသပ္နည္းဆိုျပီး ၂ နည္းရွိပါတယ္။
• ေသြးစမ္းသပ္နည္းအတြက္ အေျဖကို ေနာက္တရက္အထိ ေစာင့္ရမယ္။ ဆီးစစ္နည္းကေတာ့ ၁-၂ မိနစ္သာ ေစာင့္ရမယ္။

• ဆီးကိုစမ္းရင္လဲ မနက္ခင္းသြားတဲ့ဆီးက ပိုေသခ်ာေစႏိုင္တယ္။
• ရာသီလာရမဲ့ရက္ထက္ တခ်ိဳ႕က တရက္ေနာက္က်ရင္ေတာင္မွ စမ္းႏိုင္တယ္ဆိုေပမဲ့၊ တပါတ္ေနာက္က်ခ်ိန္မွာ စမ္းသင့္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိတယ္လို႔ သံသယရွိေနျပီး စမ္းေတာ့ အႏုတ္သာျပတယ္ဆိုရင္ ေသခ်ာဘို႔အတြက္ ေနာက္ ရက္အနည္းငယ္ (၇ ရက္) ေနရင္ တခါထပ္စမ္းသင့္တယ္။
• ဒီစမ္းသပ္နည္းကို အရက္ေသာက္ထားထား၊ မူးယစ္ေဆးသံုးထားထား အေျဖကို သက္ေရာက္မႈမရွိပါ။
• ဆီးစစ္နည္းဟာ အနည္းဆံုး ၉၇% မွန္ကန္တိက်တယ္။
• အိမ္မွာတင္ စမ္းသပ္နည္းကိရိယာ အမ်ိဳးမ်ိဳးလာတယ္။ အေခ်ာင္းေလးနဲ႔ရွိသလို အျပားေလးရွိတယ္။ အားလံုး လြယ္ကူတယ္။ အေျဖေပးတာလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး။ အေရာင္လိုင္းေလး ၂ ေၾကာင္းေပၚမယ္။ တမ်ိဳးက အေပါင္း-အႏုတ္ လို႔ ျပမယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိလို႔ အဂၤလိပ္စာေပၚလာမယ္။
• အမ်ားသံုးနည္းမွာ အေရာင္နဲ႔ မ်ဥ္း ၂ ေၾကာင္းျပရင္ အေပါင္း (ကိုယ္ဝန္ရွိတယ္) လို႔ ဖတ္တယ္။
• တၾကာင္းက မွိန္မွိန္သာေပၚေနရင္လဲ အေပါင္းပဲဖတ္ပါ။ ေသခ်ာခ်င္ရင္ ေနာက္ ၅-၆-၇ ရက္အၾကာမွာ တခါ ထပ္စစ္ပါ။ ဘာလို႔အဲလိုျဖစ္သလဲဆိုေတာ့ ရက္ေစာေနလို႔၊ ဆီးက က်ဲေနလို႔ျဖစ္မယ္။ စမ္းသပ္ကိရိယာ ရက္စြဲ လြန္တာသတိျပဳပါ။ မနက္ခင္းဆီးကိုသာစစ္ပါ။ ရာသီလာရမဲ့ရက္ထက္ တပါတ္ေနာက္က်မွသာစစ္ပါ။

အေျဖမွားမ်ား
• Thorazine ေဆး၊ ကေလးရေစေအာင္ေပးတဲ့ HCG injections ေဆး၊ perphenazine စိတ္ေဆး၊ အတက္သက္သာေဆး၊ စိတ္ျငိမ္ေဆးေတြ ေသာက္ထားရင္ မွားျပီး အေပါင္းျပႏိုင္တယ္။ စမ္းသပ္ကိရိယာကို ဆပ္ျပာထိထားရင္လဲ မွားျပီး အေပါင္း ျပႏိုင္တယ္။ Trophoblastic tumors အက်ိတ္ေရာဂါရွိေနရင္လဲအဲလိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Hysterical or false pregnancy ကိုယ္ဝန္လိုခ်င္လြန္းလို႔စိတ္စြဲေနရင္လဲ ျဖစ္ႏိုင္ေသးတယ္။
• False positives မွားျပီးအေပါင္းျပတာက False negatives မွားျပီး အႏုတ္ျပတာထက္ ပိုနည္းတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025?ref=br_tf

ဟစ္တလာ၏ ေရေဆး ပန္းခ်ီကားကုိ စတာလင္ ေပါင္ ၄ဝဝဝဝ ျဖင့္ ေလလံတင္ ေရာင္းခ်မည္

ႏွစ္ေပါင္း ၁ဝဝ သက္တမ္းရွိ နာဇီေခါင္းေဆာင္ ဟစ္တလာ၏ ေရေဆးပန္းခ်ီကား တစ္ခ်ပ္ကုိ ယခု ရက္သတၱပတ္ အကုန္တြင္ ျပဳလုပ္မည့္ ေလလံပြဲ၌ စတာလင္ေပါင္ ၄ဝဝဝဝ ျဖင့္ ေလလံတင္ ေရာင္းခ်ရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း Nuremberg's Weidler ေလလံ ကုမၸဏီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အဆုိပါ ပန္းခ်ီကားသည္ ျမဴးနစ္ၿမိဳ႕ရွိ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမေဟာင္း တစ္ခု၏ ပံုတူကုိ ေရးဆြဲထားေသာ ေရေဆးပန္းခ်ီကား ျဖစ္ၿပီး ပန္းခ်ီကား၏ လက္ဝဲဘက္ ေအာက္ေျခတြင္ "A.Hitler"ဟု ေရးထုိး ထားေၾကာင္း၊ ယင္း ပန္းခ်ီကားသည္ ဟစ္တလာ ေရးဆြဲခဲ့ေသာ ပန္းခ်ီကား အခ်ပ္ ၂ဝဝဝ အနက္ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ၁၉၁၄ ခုႏွစ္က ေရးဆြဲခဲ့သည္ဟု ယူဆရေၾကာင္း ေလလံကုမၸဏီက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

၎ ပန္းခ်ီကား၏ အရြယ္အစားမွာ ၂၈x၂၂ စင္တီမီတာ (၁၁x၈ ဒသမ ၅ ) လက္မရွိၿပီး "The Old City Hall" ဟု အမည္ ေပးထားေၾကာင္း သိရသည္။ ဟစ္တလာသည္ နာဇီေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အာဏာမရမီ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုနီးပါးၾကာ ပန္းခ်ီဆရာတစ္ဦး အျဖစ္ ေနထုိင္ခဲ့စဥ္တြင္ ကမၻာအႏွံ႔ရွိ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ ေကာင္းေသာ အရာမ်ားကုိ ပန္းခ်ီကားမ်ား ေရးဆြဲ ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia

Tonsillitis အာသီးေရာင္ျခင္း

ေဒါက္တာ အာသီးေရာင္တာ ေဆးပညာအေၾကာင္းသိခ်င္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။

Sore throat လည္ေခ်ာင္းနာ နဲ႔ Tonsillitis အာသီးေရာင္တာကို ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုး (ဗိုင္းရပ္စ္ နဲ႔ ဗက္တီးရီးယား) ေတြထဲက Group A beta-haemolytic Streptococci ဗက္တီးရီးယားဟာ Acute rheumatic fever ရက္တို ရူမက္တစ္ အဖ်ားေရာဂါ နဲ႔ Post-Streptococcal Glomerulonephritis ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ေရာဂါကို ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Antibiotics ပိုးေသေဆးေပးရတယ္။ သုေတသနတခ်ိဳ႕က ဒီလိုေဆးေပးတာ အက်ိဳး နည္းနည္းသာရွိတယ္တဲ့။ တာရွည္ေပးဘို႔လိုသူကို Azithromycin ေပးႏိုင္တယ္။ Tympanostomy tube ျပြန္ထည့္ဘို႔လိုသူကို ထည့္ေပးရမယ္။

လူတိုင္းမွာ အာသီးရွိတယ္။ ဘယ္-ညာ ၂ ခု။ ေကာင္းေနရင္ မ်က္စိနဲ႔ျမင္ရဘူး။ ေရာင္လာမွ ၾကီးလာ၊ နီလာ၊ ျပည္တည္တာေတြျမင္ရတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ နဲ႔ ဗက္တီးရီးယားေတြကေန ေရာင္ေစတယ္။ ေရာင္ရင္ လည္ေခ်ာင္းနာျပီး ဖ်ားမယ္။ Group A β-hemolytic streptococcus ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ျဖစ္တာကို strep throat လို႔ေခၚၾကတယ္။
အမ်ားစုက ေဆးမလိုဘဲ ေပ်ာက္တယ္။ ၄ဝ% က ၃ ရက္သာၾကာျပီး ၈၅% က တပါတ္သာၾကာတယ္။

ရွားေပမဲ့ ဆိုးတဲ့ Staphylococcus aureus ဗက္တီးရီးယားကေနလဲ ျဖစ္တယ္။ MRSA ဆိုရင္ေတာ္ေတာ့ေဆးကို ယဥ္တယ္။ Streptococcus pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, pertussis, Fusobacterium, diphtheria, syphilis, and gonorrhea ေတြကေနလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ က်န္တာေတြလဲရွိေသးျပန္တယ္။
ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္အမ်ိဳးအစားေတြက adenovirus, rhinovirus, influenza, coronavirus နဲ႔ respiratory syncytial virus ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ Epstein-Barr virus, herpes simplex virus, cytomegalovirus, or HIV ဗိုင္းရပ္စ္ ေတြကေနလဲ ျဖစ္တယ္။

အာသီးေရာင္ျခင္း
ပါးစပ္ဟခိုင္းရင္ နီရဲ-ေရာင္ေနတဲ့ အာသီး တဖက္ျဖစ္ျဖစ္ ႏွစ္ဖက္လံုးျဖစ္ျဖစ္ျမင္ရမယ္။ မ်ိဳရမဲ့လမ္းကို က်ဥ္းရာကေန ပိတ္လုလုအထိ ၾကီးေနႏိုင္တယ္။ ရက္တို ေရာင္ရာကေန ျပည္တည္ႏိုင္တယ္။

ေဆးကုတဲ့အခါ အနာသက္သာေဆး Paracetamol/Acetaminophen/Ibuprofen တခုခု ေပးရမယ္။ အနာသာမက အေရာင္လဲေလ်ာ့၊ အဖ်ားလဲက်တယ္။ ဆားေရေႏြး၊ ငံုေဆး၊ ေရခဲငံုတာေတြကလဲ သက္သာေစလို႔ သံုးသင့္တယ္။ Listerine mouth wash ေကာင္းတယ္။
- Penicillin or amoxicillin ကို ဗက္တီးရီးယားေတြအတြက္ ပဌမတန္းစားအျဖစ္သံုးတယ္။
- Cephalosporins နဲ႔ Erythromycin ေတြကဒုတိယေဆးအုပ္စုေတြျဖစ္တယ္။ ပနယ္စလင္ေဆး မတည့္သူကို Erythromycin ေပးႏိုင္တယ္။
- ေနာက္တဆင့္ Clindamycin or Amoxicillin-Clavulanate ေဆးေပးမယ္။
- Abscess ျပည္တည္ရင္ ခြဲထုတ္ရမယ္။

ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာ ၾကာမယ္။ ခဏခဏျဖစ္ေနသူဟာ အလာဂ်ီျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဗက္တီးရီးယားေဆးနဲ႔ မရပါ။ Cetrizine ည ၁ လံုးေကာက္ပါ။ မတည့္တာကိုေရွာင္ပါ။ နာတာရွည္ေနသူကို Tonsillectomy ခြဲစိတ္ရတယ္။

Amoxicillin အေမာက္ဆာစလင္
• အသက္ရွဴလမ္း အထက္ပိုင္းပိုးဝင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 - 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 - 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 - 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 - 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊
• အာသီး-အာေခါင္ေရာင္ျခင္း = တခါေသာက္ 250 - 500 mg တေန႔ ၃ ခါ၊ ၇-၁ဝ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္ တခါေသာက္ 500 - 875 mg တေန႔ ၂ ခါ၊

Azithromycin (အဇစ္သရိုမိုင္စင္)
ေဆးနာမည္ရင္းျဖစ္တယ္။ (မက္ခ႐ိုလုိက္အုပ္စု) ပဋိဇီဝေဆး ျဖစ္တယ္။ ေဆးကုမၸဏီေတြက Zithromax, Zithromax TRI-PAK, Zithromax, Z-PAK, Zmax နာမည္ေတြ ေပးထားတယ္။

ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး = ပ်ိဳ႕၊ ဝမ္းပ်က္၊ အန္၊ ၾကြက္တက္၊ ဗိုက္ေအာင့္၊ ေခါင္းကိုက္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ နဲ႔ ႏို႔တိုက္ မိခင္ေတြကို သတိျဖင့္ေပးပါ၊ Aluminum နဲ႔ Magnesium ပါတဲ့ Antacids ေလနာသက္သာေဆးေတြနဲ႔ တြဲမေသာက္ပါနဲ႔။ ေဆးကို အစာနဲ႔ နီးနီး-ေဝးေဝး ေပးႏိုင္တယ္။ ေဆးေၾကာင့္ ပ်ိဳ႕-အန္ခ်င္သူေတြက အစာနဲ႔ေသာက္ပါ။ ေရဖန္ခြက္တခြက္ ေသာက္ပါ။ ေန႔တိုင္း အခ်ိန္တူမွာေသာက္ပါ။ ေဆးသက္တမ္း ေကာင္းပါေစ။ Azithromycin extended-release suspension (Zmax) အမ်ိဳးအစား ေဆးရည္ဆိုရင္ အစာမစားခင္ ၂ နာရီၾကိဳတင္ ေသာက္ထားပါ။

• ရက္တို နားအလည္ပိုင္းေရာင္ျခင္း၊ လူစုလူေဝးက ရတဲ့ ႏူမိုးနီးယား၊ အာသီး-အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊ အေရျပားအနာမ်ား၊ ဆိုင္းနပ္စ္ ေရာဂါ။ STD (ကလာမိုင္ဒီးယား) ေၾကာင့္ ဆီးႁပြန္အဝ-သားအိမ္အဝ ေရာင္ျခင္း၊ = ပဌမေန႔မွာ 500 mg ေပး၊ ဒိေနာက္ 250 mg တရက္တခါ၊ ၄ ရက္။
• နာတာရွည္ ေလႁပြန္ေရာင္၊ (လိုင္မ္) ေရာဂါ၊ လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ား၊ ႏွလံုးအတြင္းသား-အ႐ိုးအဆစ္-အစာေျခလမ္း- သားအိမ္အဝ ေရာင္ျခင္း၊ နားျပည္ယိုျခင္း၊ သာမန္ တိုက္ဖြိဳက္၊ အသက္႐ွဴလမ္း၊ အေရျပား ပိုးဝင္ျခင္း၊ ႏူမိုးနီးယား = 250-500 mg Daily (7.5-20 mg/kg) တေန႔တခါေသာက္ပါ။
• နာတာရွည္ အသက္ရွဴလမ္းပိတ္ ေရာဂါ ျပန္ထျခင္း = 500 mg တရက္ေပး၊ ဒိေနာက္ 250 mg တရက္တခါ၊ ၄ ရက္ေပး။
• (ဂႏိုရီးယား) ဆီးျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ သားအိမ္ဝေရာင္ျခင္း = 2 g တခါတည္းေပး။
• လိင္လမ္း (ရွန္ကာ) အနာ၊ (ဂႏိုရီးယား) မဟုတ္တဲ့ ဆီးျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ သားအိမ္ဝေရာင္ျခင္း = 1 g တခါတည္းေပး။
• ဂိုႏိုးရီးယားေၾကာင့္ မ်က္စိနာျခင္း = 20 mg/kg တခါတည္းေပးပါ။ 1% မ်က္စဥ္းခပ္ပါ။
• ရက္တိုျဖစ္တဲ့ တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါေတြေရာင္ျခင္း = 500 mg IV ကို ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ၁ နာရီအတြင္းသြင္းပါ၊ ၁-၂ ရက္။
• STD လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ ကာကြယ္ရန္ = 1 g တခါတည္းေသာက္ပါ။
• STD လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါ ကာကြယ္ရန္ = ေဆး ၃ မ်ိဳးတြဲနည္းအရ (Ceftriaxone or Cefixime + Metronidazole + Azithromycin or Doxycycline) ေပးပါ။

ကေလးေတြအတြက္ Azithromycin ေဆးရည္ 100mg/5mL နဲ႔ 200mg/5mL လာတယ္။ ထိုးေဆးမွာ 500mg ပါတယ္။ Tablet ေဆးျပာမွာ 250mg, 500mg, 600mg လာတယ္။
• နားအလည္ပိုင္း ေရာင္ျခင္း၊ အသက္ ၆ လ အထက္ကေလး = 30 mg/kg for 3 days or 10 mg/kg x 1 on day 1 followed by 5 mg/kg 2 – 5 days
• လူစုလူေဝးကေနရတဲ့ ႏူမိုးနီးယား၊ အသက္ ၆ လ အထက္ကေလး = 10 mg/kg x 1 on day 1 followed by 5 mg/kg days 2 – 5 days
• ရက္တို ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဆိုင္းႏူဆိုက္တစ္ = 10 mg/kg oral suspension PO qDay x 3 days
• အာသီး၊ အာေခါင္ေရာင္ျခင္း၊ ၂ ႏွစ္အထက္ = 12 mg/kg PO qDay x 5 days; maximum 500 mg/day
• MAC ကာကြယ္ရန္၊ ၆ ႏွစ္အထက္ ကေလး = 20 mg/kg တပါတ္တခါေပးပါ။

Ofloxacin (အိုဖေလာက္ဆာစင္)
• Generic ေဆးနာမည္ရင္းျဖစ္တယ္။ ေဆးကုမၸဏီေတြက နာမည္ေတြေပးထားတယ္။ ဥပမာ Floxin
• ပဋိဇီဝေဆး၊ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြကိုႏိုင္တယ္။
• ေဆးျပား 200mg, 300mg, 400mg နဲ႔လာတယ္။
• Haemophilus influenzae နဲ႔ Streptococcus pneumoniae ပိုးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ႏူမိုးနီးယား နဲ႔ ေလျပြန္ေရာင္တာကို အမ်ားဆံုးသံုးတယ္။
• Staphylococcus aureus နဲ႔ Streptococcus pyogenes ပိုးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အေရျပားနာေတြ အတြက္လဲ သံုးတယ္။
• STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ားေတြျဖစ္တဲ့ (ဂႏိုးရီးယား) နဲ႔ (ကလာမိုင္ဒီးယား) အတြက္လဲ သံုးတယ္။ (ဆစ္ဖလစ္) ကို မႏိုင္ဘူး။
• E. Coli ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဆီးလမ္းေရာင္တာနဲ႔ ဆီးက်ိတ္ေရာင္တာေတြအတြက္လဲ သံုးတယ္။
• Streptococcus, Enterococcus နဲ႔ Anaerobic bacteria ေတြကို ဒီေဆးကမႏိုင္ဘူး။
• ပန္းနာအတြက္သံုးတဲ့ Theophylline နဲ႔တြဲရင္ သတိထားရမယ္။ အတက္ေရာဂါရွိသူေတြကိုလဲ သတိထားရတယ္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ေကလး မေပးသင့္ဘူး။
• ဒီေဆးေသာက္ေနခ်ိန္မွာ ေနေရာင္သိပ္မထိတာေကာင္းတယ္။ ေသြးယိုတာ နဲနဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆီးခ်ိဳ နဲနဲတက္ႏိုင္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္၊ ႏို႔တိုက္ခ်ိန္ေတြမွာ ဒီေဆးမေပးတာေကာင္းတယ္။

ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး = ပ်ိဳ႕၊ ဝမ္းပ်က္၊ အန္၊ ေခါင္းကိုက္။ အိပ္မရတာ၊ ေခါင္းမူးတာ၊ ယားတာ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေရာင္တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဖေနာင့္ေၾကာကိုထိခိုက္ႏိုင္လို႔ ေဆးေပးေနတံုး ျပင္းျပင္းထံထံ ေလ့က်င့္ခန္း-အလုပ္လုပ္တာ ေရွာင္ရမယ္။

ပဋိဇီဝေဆးေတြေၾကာင့္ အူေတြထဲမွာ ပံုမွန္ေနၾကတဲ့ (ဗက္တီးရီးယား) ေတြ အေျခအေန ေျပာင္းေစတယ္။ အူမၾကီးေရာင္တာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ဖ်ားမယ္၊ ဗိုက္နာမယ္၊ ဝမ္းပ်က္မယ္၊ ရွားရွားပါးပါး (ေရွာ့ခ္) ရတတ္တယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

Breast Cancer ရင္သား-ကင္ဆာ

1. ဆရာရွင့္ ကၽြန္မရဲ႕ေယာင္းမ က ရင္သားကင္ဆာ အဆင့္ ၁ လို႔ေျပာပါတယ္။ ဘယ္လိုေၾကာင့္ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ပါသလဲ။ ဘယ္လိုေနထိုင္ စားေသာက္မႈ ပံုစံလုပ္ရပါမလဲရွင္။ ဆရာ ေျဖၾကားေပးပါလို႔ ေလးစားစြာ ပန္ၾကားအပ္ပါတယ္ရွင့္။
2. ရင္သားကင္ဆာအေၾကာင္းသိခ်င္ပါတယ္႐ွင္။ ေရာဂါျဖစ္ရင္ဘယ္လိုလကၡဏာေတြျပပါသလဲ႐ွင္။ ရင္သားမွာ အက်ိတ္႐ွိရင္ ကင္ဆာက်ိတ္လား၊ ႐ိုး႐ိုးအက်ိတ္လားဆိုတာ ဘယ္လိုခြဲျခားစမ္းသတ္လို႔ရပါသလဲ႐ွင္။ ေက်းဖူးျပဳၿပီး ေျဖေပးပါရွင္ အရင္ေျဖခဲ့တာေတြကုိလည္း ေက်းဇူးတင္လ်က္ပါ။ ကၽြန္မနဲ႔႔နီးစပ္တဲ့သူေတြကုိ ျပန္မွ်ေ၀ေပးေနရလုိ႔ပါ။

ကေန႔ ေဖ့စ္ဘြတ္ စာမ်က္ႏွာ မက္ေဆ့ခ်္ကေနေမးတာေတြထဲမွာ အသက္၊ က်န္းမာေရးေနာက္ခံ အခ်က္အလက္မပါပဲ ေမးၾကသူေတြမ်ားတယ္။

ရင္သား-ကင္ဆာဟာ အမ်ိဳးသမီး ၈ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ (စာရင္းဇယား တိတိက်က် ထားႏိုင္ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေျပာတာပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္က ညံ့ရမဲ့ေနရာေတြမွာ ေနာက္မက်ပါ။) ဘာလို႔လာျဖစ္သလဲ အတိအက် မသိရေသးပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိသူ ဆိုတာေလာက္သာ သိေသးတယ္။ ရင္သား-ကင္ဆာ ျဖစ္ရာကေန တျခားေနရာေတြကို ကူးစက္သြားႏိုင္တာမွာ ကင္ဆာ အမ်ိဳးအစား တခုနဲ႔တခု မတူၾကပါ။ ကိုယ့္ဖါသာစမ္းတာ၊ ဆရာဝန္က စမ္းသပ္တာ၊ Mammography, Ultrasound testing နဲ႔ Biopsy ေတြနဲ႔ ေရာဂါ ဟုတ္-မဟုတ္သိတယ္။ ကုသနည္းဟာ အမ်ိဳးအစား၊ အဆင့္၊ ျဖစ္တဲ့ေနရာ၊ လူနာအသက္နဲ႔ က်န္းမာေရးေတြအေပၚမွာ မူတည္တယ္။ "အသက္ ၃၅-၄ဝ ႏွစ္ရွိသူ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း Mammogram ရိုက္သင့္တယ္။ အသက္ ၄ဝ-၅ဝ ႏွစ္ရွိသူေတြ ၂ ႏွစ္တခါ ရိုက္သင့္တယ္။ ၅ဝ ေက်ာ္ရင္ ႏွစ္စဥ္ရိုက္သင့္တယ္" လို႔ အေမရိကန္ ကင္ဆာ အသင္းကေန အၾကံျပဳထားတယ္။

ဘာလို႔ျဖစ္ရသလဲ မ်ိဳးဗီဇ နဲ႔ ေဟာ္မုန္းေတြကို လက္ညွိဳးထိုးလို႔ရတယ္။ ရင္သား-ကင္ဆာဟာ မ်ိဳးဥအိမ္-ကင္ဆာ၊ ေယာက္်ား ဆီးက်ိတ္-ကင္ဆာေတြလိုဘဲ မိသားစု တခုထဲမွာ တေယာက္မက ျဖစ္ၾကရတယ္။

ရင္သားကင္ဆာဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ျဖစ္သမွ်ကင္ဆာထဲက အျဖစ္အမ်ားဆံုး နဲ႔ ကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈမွာ ဒုတိယအမ်ားဆံုး ျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးတိုင္းကို ဆန္ကာတင္ စစ္ေဆးတာ၊ ေရာဂါ နာမယ္တပ္ႏိုင္တာ နဲ႔ ကုသမႈေတြမွာ ပိုေကာင္းလာလို႔ ေသဆံုးတာ နည္းလာျပီ။ အသစ္ေတြ႔လာတဲ့ ရင္သား-ကင္ဆာရွိသူေတြ ၉ဝ% ဟာ ၅ ႏွစ္မက အသက္ရွင္ႏိုင္ေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါလဲ သူမ်ားတိုင္းျပည္ေတြမွာပါဘဲ။

အမ်ိဳးအစားေတြ မ်ားတယ္။ ေနရာတခုထဲမွာရွိတဲ့ Ductal carcinoma in situ (DCIS) ကေန ေနရာအႏွံ႔ ျဖစ္ေနတဲ့ Invasive cancers ေတြအထိ ရွိတယ္။ Colloid carcinomas နဲ႔ Papillary carcinomas ေတြက ၾကားက်တယ္။ တခါတေလ မဆိုးတာက ဆိုးတာနဲ႔ တြဲျဖစ္ေနတာလဲ ရွိတယ္။ ရင္သားတဖက္ထဲသာမက ႏွစ္ဖက္လံုး ျဖစ္တာလဲ ရွိသလို၊ တဖက္ထဲမွာ တေနရာမက ျဖစ္တာလဲ ရွိတယ္။

ကင္ဆာ ရွိလာေပမဲ့ ဘာမွ လကၡဏာမေပၚဘဲ ေနေသးတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အက်ိတ္-အခဲ စိမ္းေတြ႔လာမယ္။ ရင္သား အရြယ္-ပံုပန္း ေျပာင္းလာႏိုင္တယ္။ ခြက္ဝင္ေနတာမ်ိဳး ေတြ႔လာ ႏိုင္တယ္။ ႏို႔သီးထိပ္ဖ်ား ခြက္ဝင္လာႏိုင္တယ္။ ႏို႔ကေန အရည္တမ်ိဳးမ်ိဳး (ေသြး) ထြက္လာႏိုင္တယ္။ ႏို႔အေရျပား ေျခာက္မယ္၊ နီျမန္းမယ္၊ ေဖါင္းလာမယ္၊ လိမ္ေမာ္ခြံနဲ႔ ဆင္တူလာႏိုင္တယ္။

• Mammogram ဆိုတဲ့ X-ray ဓါတ္မွန္ရိုက္ရင္ လက္နဲ႔စမ္းမေတြ႔ခင္ကတည္းက အထဲမွာ ျဖစ္ေနတာကို သိႏိုင္တယ္။ (ကယ္လ္စီယမ္) ကေန အျဖဴေရာင္ျမင္ရတာကို Microcalcifications ေခၚတယ္။ ကင္ဆာ ျဖစ္ေနတာ၊ ကင္ဆာ မျဖစ္ခင္ နဲ႔ တျခား အေၾကာင္းခံေၾကာင့္လဲ ဓါတ္မွန္မွာ အဲဒါမ်ိဳး ေပၚႏိုင္တယ္။
• Ultrasound (အာလ္ထြာေဆာင္း) ရိုက္ရင္ အက်ိတ္ဟာ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္တဲ့ Solid အစိုင္အခဲလား၊ ကင္ဆာ မဟုတ္ေလာက္တဲ့ Cyst (ဆစ္စ္) အရည္ေအာင္းေနတာမ်ိဳးလား ခြဲျခားသိႏိုင္တယ္။
• MRI ရိုက္ရင္ ပံုမွန္ (တစ္ရွဴး) နဲ႔ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ (တစ္ရွဴး) ခြဲသိႏိုင္တယ္။
• Biopsy အသားစျဖတ္ယူစစ္ေဆးရင္ ကင္ဆာဆိုတာကို ေသျခာေစမယ္။ အမ်ိဳးအစားလဲ သိရမယ္။
• အမ်ားစုက (ကင္ဆာ-ဆဲလ္) ေတြကို အခက္အခဲမရွိ သိႏိုင္ေပမဲ့ တခါတေလ ကင္ဆာ-မဟုတ္တဲ့ အက်ိတ္က (ဆဲလ္) ေတြက Atypical cells or atypical hyperplasia တမ်ိဳးတမည္ ျဖစ္ေနရင္ ခြဲျခားရ ခက္လို႔ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားတဲ့ Pathologist ေရာဂါေဗဒ ဆရာဝန္ကို အားကိုးသင့္တယ္။ ေရာဂါေဗဒ ဆရာဝန္ တဦးကေန စစ္ေဆးမွတ္ခ်က္ ေပးထားတာကို ပိုေသျခာခ်င္ရင္ တျခားတဦးဆီက ဒုတိယ အၾကံဥာဏ္ ရယူႏိုင္တယ္။ ရင္သား-ကင္ဆာဟာ တျခား အေရးေပၚ ေရာဂါေတြလို အခ်ိန္နဲနဲေနာက္က်လို႔ သိပ္ပူစရာ မရွိဘူး။
• Hormone receptor tests ေဟာ္မုန္းအေျခအေနသိဘို႔ ဓါတ္ခြဲစမ္းသပ္မႈလဲ လုပ္တယ္။
• Staging ေရာဂါအဆင့္ သတ္မွတ္မႈ လုပ္ရာမွာ Blood tests ေသြးစစ္တာနဲ႔ တျခား Bone scan, CT scan, Lymph node biopsy စစ္တာေတြပါ လုပ္ေသးတယ္။

ေရာဂါအဆင့္ေတြကို တိတိက်က်သတ္မွတ္ထားတယ္။ နဲနဲပါးပါး မတူတာေတာ့ ရွိတယ္။ အဆင့္ သုညကေန ၄ အထိ ထားတယ္။ အဆင့္ ၃ ကို က၊ ခ၊ ဂ လို႔ ထပ္ခြဲေသးတယ္။ ျပန္ျဖစ္သူဆိုတာ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ (ေဆာရီး)

ေဆးကုရာမွာ Well-coordinated team ဆက္စပ္မႈ ေကာင္းေကာင္းရွိတဲ့ အစုအဖြဲ႔နဲ႔ လုပ္ရတယ္။ Pathologist ေရာဂါေဗဒ-ဆရာဝန္၊ Surgeon ခြဲစိတ္-ဆရာဝန္၊ Radiologist ဓါတ္ေရာင္ျခည္ အထူးကုဆရာဝန္ေတြပါမယ္။ ကုသမႈ ေရြးျခယ္ရာမွာ တျခားဆရာ၀န္ဆီကေန အၾကံယူခ်င္ယူပါ။ ဆရာဝန္ေတြ အျမင္မတူၾကတာ ရွိႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အမွန္ နဲ႔ အမွား ကြဲျပားၾကတာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အက်ိဳး-အျပစ္ ခ်ိန္ဆရာမွာ မတူၾကတာကို ဆိုလိုတာပါ။ ဥပမာ ခြဲစိတ္လို႔ Cosmetic appearance အျမင္ဆိုးသြားမလား။ ရုပ္မဆိုးေစခ်င္ေတာ့ ေနာက္ထပ္ ျဖစ္မွာေလလား ခ်ိန္ဆၾကရလို႔ပါ။

• ကုသနည္းေတြက တေယာက္မွာ သင့္တာက ေနာက္တေယာက္အတြက္ သင့္ခ်င္မွ သင့္မယ္။
• ခြဲစိတ္နည္းထဲမွာ Breast-sparing surgery ရင္သားကို ထုတ္မျပစ္ဘဲ ထားနည္းနဲ႔ Mastectomy ရင္သား ထုတ္နည္းေတြ ရွိတယ္။ ထုတ္ျပစ္နည္းမွာလဲ Total mastectomy ရင္သားတခုလံုးနဲ႔ တက္ေစ့ တခ်ိဳ႕ထုတ္နည္း နဲ႔ Modified radical mastectomy ရင္သား + ဆိုင္ရာ တက္ေစ့ + ေအာက္ကခံ ၾကြက္သားေတြကိုပါ ထုတ္ျပစ္တယ္။
• Standard lymph-node removal ခ်ိဳင္းက တက္ေစ့ေတြကိုပါ တပါတည္းထုတ္ျပစ္တာလုပ္မလား Sentinel node biopsy ဆိုတာလုပ္မလား ခ်ိန္ဆရတယ္။
• Radiation therapy (Radiotherapy) ဓါတ္ကင္နည္းဆိုတာမွာ ၂ နည္းသံုးတယ္။ External radiation therapy နဲ႔ Internal radiation therapy ေတြျဖစ္တယ္။
• Hormone therapy ေဟာ္မုန္းေပးနည္းဟာ အမွန္က Anti-hormone treatment ေဟာ္မုန္း ဆန္႔က်င္တာ ေပးနည္း ျဖစ္ပါတယ္။
• Menopause ေသြးမဆံုးေသးသူေတြကို Tamoxifen (Nolvadex) ေဆးေပးတယ္။ တေန႔ ၁ လံုး ၅ ႏွစ္ ေသာက္ရတယ္။ LH-RH agonist ေဆးကိုလဲ သံုးတယ္။ ေဆး ေပး-မေပး စဥ္းစားရာမွာ Ductal carcinoma in situ (DCIS) ဆိုတဲ့ ေနရာတခုေလးမွာ ကြက္ျဖစ္တာဆိုရင္ စဥ္းစားရ ခက္တတ္တယ္။
• Surgery to remove ovaries မ်ိဳးဥအိမ္ေတြကို ခြဲစိတ္ထုတ္ျပစ္နည္းလဲ လုပ္ႏိုင္တယ္။ ေသြးဆံုးေစလိုက္တာပါ။
• ေသြးဆံုးျပီးသူေတြအတြက္ Aromatase inhibitor ေဆးနဲ႔ Tamoxifen ေဆး ေပးမယ္။
• Chemotherapy ကင္ဆာေဆးမွာ ေသြးျပန္ေၾကထဲထိုးေပးတာနဲ႔ စားေဆး ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ ေဆး အမ်ိဳးအစား ၂ မ်ိဳးတြဲ ေပးတတ္တယ္။
• Targeted therapy ေဆးေပးနည္းလဲ သံုးတယ္။ HER2 ဆိုတာ မ်ားေနသူေတြကို Trastuzumab (Herceptin®) ျဖစ္ျဖစ္ lapatinib (TYKERB®) ျဖစ္ျဖစ္ ေပးမယ္။

သမားရိုးက် ကုထံုးကေတာ့ ကင္ဆာေနရာကို ျဖတ္ထုတ္မယ္။ ေဆးေပးတာျဖစ္ျဖစ္ ဓါတ္ကင္တာျဖစ္ျဖစ္ လုပ္ေပးမယ္။ ခြဲစိတ္တာနဲ႔ ဓါတ္ကင္တာက ျဖစ္ေနတဲ့ေနရာက ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြကို ေသေစဘို႔ျဖစ္ျပီး ေဆးေပးကုသတာကေတာ့ တျခားေနရာေတြ ေရာက္ေနမဲ့ ကင္ဆာ ဆဲလ္ေတြကို ေသေစဘို႔ပါ။ ခုေနာက္ပိုင္းမွာ မခြဲစိတ္ခင္ ေဆးေပးတာကို လုပ္လာၾကတယ္။ ပိုေကာင္းေစမလား ယူဆလို႔ပါ။ ဒီလိုနည္းသစ္ကို ကင္ဆာ အက်ိတ္ ၾကီးတာေတြ အတြက္သာ လုပ္ပါတယ္။

Mastectomy ရင္သားကို ခြဲထုတ္ျပီးတဲ့ေနာက္ Reconstruction ရင္သားအတု ခ်က္ခ်င္း လုပ္ေပးႏိုင္တယ္။ အလွအပ သိပ္ဂရုစိုက္သူေတြ စိတ္သက္သာရာ ရေစႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ဟာ Trade-off မသံုးေတာ့တာေတြ ျဖစ္တယ္။ ဓါတ္ကင္တာပါ ဆက္လုပ္ရသူေတြမွာ အဲလို ခ်က္ခ်င္း ရင္သားအတုတပ္ေပးတာ သိပ္မေကာင္းဘူး။

ရင္သားထဲက Breast cells (ဆဲလ္) ေတြဟာ ကင္ဆာ ျဖစ္လာေပမဲ့ Estrogens နဲ႔ Progesterone ေဟာ္မုန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ႏိုင္ေသးလို႔ ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ကုလိုရႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေယဘုယ် ေျပာရရင္ လူတိုင္းကို Hormone replacement therapy ေဟာ္မုန္းေပးကုသတာ မလုပ္ပါ။ စဥ္းစာေနဆဲအဆင့္မွာ မေပးဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေနာင္လဲ ေပးမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ေတာ့ ကံေသကံမ ေျပာမရပါ။

Follow-up care ေဆးကုထားသူတိုင္း ဆရာဝန္နဲ႔ ဆက္ျပေနရပါမယ္။ တိုင္းရင္းနည္း၊ (ဟာဗယ္) နည္းေတြထဲက ထိေရာက္တယ္ ဆိုတာ မေတြ႔ဘူးေသးပါ။ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြအတြက္ ဒီလိုမ်ိဳး ေဝဒနာရၾကရင္ စိတ္ဓါတ္ ခိုင္မာေအာင္ လုပ္သင့္တယ္။ ကံတရားကိုလဲ အားကိုးသင့္တယ္။ ေရာဂါကို ေစာေစာစီးစီး ၾကိဳတင္သိႏိုင္ေအာင္ စီမံမႈမ်ိဳးထားႏိုင္တဲ့ တိုင္းျပည္ဘဝ ေရာက္ရေအာင္ လုပ္ၾကရပါမယ္။

၇-၁၁-၂ဝ၁၁ ေန႔သတင္းအရ ရင္သား-ကင္ဆာအတြက္ (မင္မို-ဂရမ္) ရိုက္ျပီး စစ္ေဆးတာ ထင္သေလာက္ အသက္မကယ္ႏိုင္လို႔ဆိုပါတယ္။

ရင္သား-ကင္ဆာျဖစ္ျပီး ေကာင္းသြားသူ အမ်ိဳးသမီးေတြက “ငါ့ကိုကယ္ခဲ့တာ (မင္မို-ဂရမ္) ပါ” လို႔ ေျပာတတ္ၾကတယ္။ (မင္မို-ဂရမ္) ဆိုတာ ရင္သားမွာ ကင္ဆာရွိ-မရွိ ေစာေစာသိဘို႔ Breast cancer screening test လူအုပ္စုလိုက္ ၾကိဳတင္ ဓါတ္မွန္ရိုက္ စစ္ေဆးနည္း ျဖစ္ပါတယ္။

Archives of Internal Medicine ကေန ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္ခ်က္အရ (မင္မို-ဂရမ္) ေက်းဇူးက ထင္သေလာက္ မမ်ားတာ သိလာရတယ္။ စာရင္းေတြအရ အမ်ားဆံုး ၁၃% ကိုသာ ကယ္ႏိုင္ခဲ့တာေတြ႔ရတယ္။ ၈၇% ေလာက္ကို မကယ္ႏိုင္ဘူး လို႔ Welch of Dartmouth College (၀ဲလ္ခ်္-ဒါ့တ္မြန္) ေကာလိပ္က Dr. Gilbert ကေန ေျပာပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီးေတြက အဲလို အားရွိစရာေတြ ေျပာေပးတာ ေကာင္းတယ္။ ဒါမွ က်န္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြလဲ ေဆးစစ္ဘို႔ လာၾကမယ္။ Mammogram technology (မင္ပိုဂရမ္) နည္းပညာကလဲ တိုးတက္လာပါျပီ။ သံသယရွိတာကို ေစာေစာ သိေစႏိုင္ျပီ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

Breast Cancer (2) ရင္သားကင္ဆာ (၂)

“ေျပာမဆံုးေပါင္ ေတာသံုးထာင္” ဆိုတာက ဆိုရိုးစကား။ “ျပႆနာေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္” ဆိုတာက ဖဆပလ ေခတ္မွာ ေရပမ္းစာခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအသံုး။ သီခ်င္းစပ္ရင္ “မန္က်ီးကိုးပင္”၊ “သဲကိုးဖ်ာ”၊ မ်ားတာေတြကို စာဖြဲ႔ၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ေျပာစရာေတြ မ်ားသလားမေမးနဲ႔။ သိတာေလးသာ ေရြးေျပာပါမယ္။ အမွန္က “ကိုယ့္ေပါင္ကိုယ္ လွန္ေထာင္း” မွာပါ။ တင္စားခ်က္ကို ေရးသာေရးရတယ္၊ ခုေခတ္မွာ ျမန္မာစာကအစ ေျပာစရာျဖစ္ေနလို႔ “ဒီဆရာဝန္ ေညာင္းလို႔ ေထာင္းတယ္” လို႔ ထင္ေနၾကမလား မေျပာတတ္ပါ။

တူမတေယာက္ဆီက သတင္းရတယ္။ သူ႔မွာ “ရင္သားကင္ဆာ အဆင့္ (၂)” တဲ့။ ဝတၲရားလဲရွိ၊ ေဆြမ်ိဳးေတြ မေတြ႔ရတာကလည္း ၾကာလွျပီ၊ တူမရဲ႕ အေမ၊ သူ႔အေဒၚ ႏွစ္ေယာက္ကလဲ ရင္သားကင္ဆာနဲ႔ ဆံုးပါးသြားၾကျပီးျပီ၊ (အင္ဂ်လီနာ ဂ်ိဳလီ) အသားျမက္ႏွစ္ဖက္ ခြဲစိတ္ထုတ္ျပစ္လိုက္တဲ့သတင္းနဲ႔ ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ ဆိုေတာ့ “ဒီကိုသာ လာကုလွည့္” လို႔ ေခၚလိုက္ပါတယ္။

သူ႔ဖါသူ ရင္သားမွာ အက်ိတ္စမ္းတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ဆိုသလို ေဒါက္တာ (႕႕႕) ဦးစီးျပီးဖြင့္ထားတဲ့ (႕႕႕) ပုဂၢလိကေဆးတိုက္ကို သြားျပပါတယ္။ ဆရာဝန္ကလဲ ခ်က္ခ်င္းပါဘဲ ေနာက္ရက္မွာ ရင္သားကအက်ိတ္ကို ခြဲထုတ္လိုက္ပါတယ္။ ခြဲထားတာကို (ဘိုင္ေအာ့ပ္စီ) လုပ္ဘို႔ ဓါတ္ခြဲခန္းကို ကုိယ္တိုင္ပို႔၊ အေျဖကို ကိုယ္တိုင္ ေရြးေစပါတယ္။ ခြဲအျပီး ၄ ရက္မွာ အေျဖစာရြက္ ယူျပီး တေခါက္ ထပ္ျပေတာ့ “ႏို႔ျပြန္ကင္ဆာ အဆင့္ ၂” တဲ့။ ေနာက္ရက္လာခဲ့ ရင္သားတဖက္လံုးကို ထုတ္ျပစ္ရမယ္။ ျမန္ျမန္လုပ္ေပးတဲ့ ဆရာဝန္ကို ေက်းဇူးတင္ရမလိုပါဘဲ။

အဲဒီညမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဖုန္းရပါတယ္။ မလာခင္ ေဆးစစ္ခ်က္ေတြကို (စကင္) လုပ္ပို႔ခိုင္းေတာ့ Infiltrative ductal Carcinoma (B-R Histologic grade II), breast left လို႔ဖတ္ရပါတယ္။ “ဝဲဘက္ရင္သားမွာ တိုးပြါးေနတဲ့ ႏို႔ျပြန္ကင္ဆာ (အႏုစိတ္ၾကည့္ျခင္း အဆင့္ ၂)” လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ေသခ်ာျပီ၊ ကင္ဆာဘဲ။ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ကြာ လာသာလာခဲ့။ ဒို႔ မ်က္စိေအာက္မွာတင္ ဒုကၡသည္တေယာက္ ရင္သားကင္ဆာ ေဒလီမွာကုတာ ေကာင္းေနျပီ။ အခုဆို အေမရိကားကို အေျခခ်ေနဘို႔ သားအမိႏွစ္ေယာက္လံုး ေရာက္သြားၾကျပီ။

အဲဒီ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ (တီဘီ) ရွိလို႔ကုရ၊ ဆီးခ်ိဳရွိလို႔လဲကုရနဲ႔။ ခ်ီးက်ဴးဘို႔ေကာင္းတာက သူ႔စိတ္ဓါတ္ခိုင္မာမႈနဲ႔ သူပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ေတြကေန ဝိုင္းၾကဝန္းၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ေဒလီရဲ႕ ပူပ်င္းလြန္းလွတဲ့ ေႏြလည္ေခါင္မွာ တနာရီကားစီးရတဲ့ အကြာမွာရွိတဲ့ အစိုးရေဆးရံုၾကီးရွိရာကို အေခါက္ေခါက္အခါခါသြားရတယ္။ ေရာက္ျပန္ေတာ့ လူတန္းရွည္ၾကီးမွာ ဝင္ျပီးတန္းစီရတယ္။ ေဒလီကို လာသူသူတိုင္းကို စိတ္ရွည္ဘို႔၊ သည္းခံဘို႔၊ ေအာင့္အီးတတ္ဘို႔ ဆိုတဲ့ “ဒူးစ္-အင္-ဒုန္႔စ္” လမ္းညႊန္ခ်က္ဟာ ထံုးစံပါ။

ေဆးရံု ၾကိဳတင္ေရြးရပါတယ္။ All India Institute Of Medical Sciences (AIIMS) ဆိုတာက အစိုးရေဆးရံုလဲျဖစ္၊ အၾကီးဆံုးေဆးရံုလဲျဖစ္တယ္။ Safdarjung Hospital အစိုးရေဆးရံုမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသမီးရ့ဲ ရင္သားကင္ဆာကို ကုခဲ့တာပါ။ Deen Dayal Upadhyay Hospital (DDU) ဆိုတာ ျမန္မာဒုကၡသည္မွန္သမွ် မသိမရွိၾကပါ။ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းၾကီးရံုးလဲ ဒီလိုေဆးရံုသြားမွ ေဘာင္ဝင္သတဲ့။ Mata Chanan Devi Hospital ေဆးရံုကိုလဲ အလတ္စားအဆင့္ သင့္ေတာ္တဲ့ေဆးရံုျဖစ္ျပီး အနီးအနားမွာရွိလို႔ ျမန္မာေတြအဖို႔ အားကိုးၾကရပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ကေန အသဲအစားထိုး၊ ေက်ာက္ကပ္အစားထိုး စတဲ့ေရာဂါသည္တိုင္း အမ်ားဆံုး လာကုၾကေလ့ရွိတဲ့ ေဆးရံုေတြကေတာ့ ပုဂၢလိက အေကာင္းစားေဆးရံုေတြျဖစ္တဲ့ Apollo hospital ေဆးရံု၊ Sir Ganga Ram Hospital ေဆးရံု၊ Medanta Medicity Gurgaon ေဆးရံု စတာေတြကေတာ့ ဖိုက္စတားေတြ ျဖစ္တဲ့အတိုင္း ေစ်းၾကီးပါတယ္။ ေဆးကုတဲ့အလုပ္ဟာ တကမာၻလံုးမွာ အေတာ္အလုပ္ျဖစ္တဲ့ စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းၾကီး ျဖစ္ေနပါျပီ။ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ေဒလီမွာ ရွိၾကတဲ့ ေအးဂ်င့္ဆိုသူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၾကရတယ္။ ေအးဂ်င့္ ဆိုတာေတြက ဗုဒၶဂါယာကို ဘုရားဖူးလာၾကရသလိုဘဲ အဆင္ေျပတဲ့အခါေျပ မေျပၾကတာကမ်ားတယ္။ “ဘုရားဖူးပို႔တာ၊ ေဆးကုဘို႔ ကူညီတာတိုင္း ကုသိုလ္လဲရ ဝမ္းလဲဝလို႔ မေျပာႏိုင္ျဖစ္ေနပါတယ္။” ေဆးကုလာသူမ်ားရဲ့ ဒုကၡအေၾကာင္း စာတပုဒ္ ေရးမလားလို႔ စိတ္ကူးထားပါတယ္။ တိုင္းတပါးကို ေဆးကုလာသူမ်ားအတြက္ အက်ိဳးေဆာင္ဘို႔ရာ သီတဂူဆရာေတာ္လို၊ ဦးေက်ာ္သူလို လုပ္ေပးႏိုင္သူမ်ားရွိရင္ သိပ္ေကာင္းမွာဘဲလို႔ အခါခါစဥ္းစားေနမိပါတယ္။

ရင္သားကင္ဆာ ဆက္ေရးပါမယ္။ ကင္ဆာေဆးရံုေတြကို သပ္သပ္ရွာေတာ့ Rajiv Gandhi Cancer Institute & Research Centre ကိုလဲ ထည့္စဥ္းစားပါတယ္။ ျမန္မာဒုကၡသည္ အမ်ိဳးသားတဦး လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာ ကုသဘူးတယ္။ အခုဆိုရင္ တတိယႏိုင္ငံ ေရာက္ေနျပီး၊ ေရဒီယိုကေန သူ႔အသံ (နဲနဲၾသေနတာ) ကို မၾကာမၾကာ ၾကားေနရပါတယ္။ အဲဒီကို သြားရတာလဲ မေဝးဘူး။ အစိုးရတပိုင္း၊ ပုဂၢလိကတပိုင္းျဖစ္ျပီး၊ ေစ်းလဲ မမ်ားလွပါ။ အဆင့္လဲ ျမင့္ပါတယ္။

“ဘယ္အရာမဆို ကံတရား အားကိုပါ” လို႔ သိပၸံနည္းက် ေဆးပညာသင္ထားရသူ ကြ်န္ေတာ္က အျမဲအၾကံျပဳေလ့ရွိတာကို က်န္းမာေရး ေမးဘူးသူေတြ သိၾကမွာပါ။ ေဆးကုလာတဲ့ တူမကို (ရာဂ်စ္ဂႏၵီ) ကင္ဆာေဆးရံုကို ေခၚသြားျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြေတြမ်ိဳးေတြနဲ႔တိုင္ပင္ျပီး အိႏၵိယကိုေဆးလာကုဘို႔ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာ၊ ဒီေဆးရံုေရြးျဖစ္သြားတာ ဆိုတဲ့ႏွစ္ခ်က္ဟာ သူမရဲ႕ က်န္းမာေရး၊ သူမရဲ႕ ေနာက္ထပ္အသက္ရွင္ေနရမဲ့ကာလေတြကို ျပ႒ာန္းပါေတာ့မယ္။

ရင္သားကင္ဆာဆိုရင္ (၁) ကင္ဆာ ဟုတ္-မဟုတ္နဲ႔၊ ဟုတ္ေနရင္ ဘယ္အဆင့္ရွိျပီ၊ ဘယ္ကိုျပန္႔ေနျပီ စတာေတြကို အရင္ဆံုး စစ္ေဆးရပါတယ္။ (၂) စစ္ေဆးမႈအေျဖေတြကုိ စုေပါင္းျပီး ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ႔ ေဆးကုမလဲ ဆိုတာကို (ကင္ဆာ ခြဲစိတ္အထူးကု + ဓါတ္ေရာင္ျခည္အထူးကု + ကင္ဆာသမားေတာ္) ေတြကေန အတူထိုင္ တိုင္ပင္္ျပီးေနာက္မွာ (၃) ဆရာဝန္ + လူနာ၊ လူနာရွင္နဲ႔ ေဆြးေႏြးရပါတယ္။

ေဆးရံုမွာ မွတ္ပံုတင္လို႔ရေအာင္ ၾကိဳးစာမႈေတြ အပူတျပင္းလုပ္ျပီးတာနဲ႔ ေဆးစစ္မႈေတြ စလုပ္ပါေတာ့တယ္။ ေသြးစစ္တယ္။ Memogram (မင္မိုဂရမ္) ရိုက္တယ္။ Biopsy အသားစထုတ္ယူျပီး အႏုၾကည့္မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္ေဆးတာ လုပ္တယ္။ ECG ႏွလံုးစက္ရိုက္တယ္။ Chest X-ray ရင္ပတ္ဓါတ္မွန္ရိုက္တယ္။ Abdomen Ultrasound ဝမ္းဗိုက္ (အာလ္ထြာေဆာင္း) ရုိက္တယ္။

Memogram (မင္မိုဂရမ္) ရိုက္တဲ့အခါ ဆရာဝန္က လူနာေနာက္ေၾကာင္းရာဇဝင္ကို ထြက္ေမးလာပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ (႕႕႕႕႕) ျမိဳ႕မွာ ခြဲထုတ္ထားတာ၊ ငယ္ငယ္တံုးက ရိုးရိုး ရင္သားအက်ိတ္ ခြဲထုတ္ဘူးတာကိုလဲ ေျပာျပပါတယ္။ ဆရာဝန္က ႏုတ္ကေနေျပာပါတယ္ “ကင္ဆာ မေတြ႔ဘူး” တဲ့။ နားရြက္မခတ္ရဲပါ။ စာရြက္နဲ႔အေျဖလဲမရေသး။ က်န္တဲ့အေျဖေတြလဲ မရေသးပါ။ ဒါနဲ႔ Biopsy အသားစထုတ္ယူတာကို သြားေတာ့ ဘာမွ မေတြ႔ျပန္ဘူးတဲ့။ ျမန္မာျပည္မွာ ေျပာထားတာက ကင္ဆာ အဆင့္ (၂) ဆိုတာမို႔၊ (ဘိုင္ေအာ့ပ္စီ) ကို ႏွစ္ခါျပန္ စစ္ပါေတာ့တယ္။ အေျဖယူဘို႔သြားျပန္ေတာ့ အရင္ ဆရာဝန္ထက္ အဆင့္ျမင့္သူဆရာဝန္ကေန ကိုယ္တိုင္ ထပ္လုပ္ျပန္ပါတယ္။

အားလံုးအေျဖေတြ ရလာပါျပီ -
• Blood tests ေသြးစစ္ခ်က္မ်ား = လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္း၊ ဆီးခ်ိဳ၊ Anti HCV (စီ) ပိုး၊ HBsAg (ဘီ) ပိုး၊ HIV အားလံုးေကာင္းပါသည္။
• Chext X-ray ရင္ပတ္ဓါတ္မွန္ = ပံုမွန္။
• USG Whole abdomen ဗိုက္တခုလံုး (အာလ္ထြာေဆာင္း) = ကင္ဆာကေနျပန္႔လာတဲ့လကၡဏာ တစံုတရာ မရွိပါ။
• Mammography BI-RADS (Breast Imaging-Reporting and Data System) = 0 ရင္သားပံုေဖၚျခင္း အစီရင္ခံခ်က္ ေဒတာ စနစ္ = သုည။ Bilateral dense breasts ရင္သားႏွစ္ဖက္ တင္းခဲမႈရွိေနသည္။ Suggest: USG Breast Correlation အၾကံျပဳခ်က္ = ရင္သားကို (အာလ္ထြာေဆာင္း) ရိုက္ျခင္းနဲ႔ တြဲဖတ္ပါ။
• FNAC (Fine needle aspiration cytology) from left breast, Opinion = No Atypical/Malignant cell seen. Features are suggestive of Inflammatory/Reparative lesion. အပ္ေသးျဖင့္ စုပ္ယူျပီး ဆဲလ္မ်ားကို ေလ့လာျခင္း = မူမမွန္ေသာ/ကင္ဆာဆဲလ္မ်ား မေတြ႔ရွိ။ သြင္ျပင္မ်ားသည္ ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္၊ ျပန္လည္ အနာက်က္ျဖစ္စဥ္ အနာျဖစ္သည္။

“ျမန္မာျပည္မွာ အဆင့္ ၂ ေရာက္ေနသူကို ေဒလီမွာ ေဆးစစ္ေတာ့ ကင္ဆာ ရွာမေတြ႔ပါ။ ဘယ္မွာ မွားေနပါသလဲ။”

ရင္သားတင္းခဲမႈဆိုတာ ခြဲထုတ္တာက ၁ ခါ၊ (ဘိုင္ေအာ့ပ္စီ) ၃ ခါ လုပ္ထားရလို႔ ေရာင္ရမ္းျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပိုးေသေဆး၊ အနာ-အေရာင္က်ေဆး၊ ၄ မ်ိဳး ၅ ရက္ေသာက္ေစပါတယ္။ “ခုခ်ိန္မွာသာ ဒီလူနာ ျမန္မာျပည္မွာ ဆိုရင္ ရင္သားတဖက္ကိုလဲ ခြဲစိတ္ထုတ္ျပစ္ျပီးျပီ၊ ဓါတ္ကင္ဘို႔ရာ တန္းစီဇယားရွည္ထဲမွာ စာရင္းသြင္းထားရေလာက္ျပီလို႔ မွန္းဆၾကည့္မိပါတယ္။ စိတ္ဓါတ္ေရးရာေတာ့ မွန္းသာၾကည့္ၾကေပေတာ့။”

“ေစာေစာသိေလ ေကာင္းေလ” ဆိုတာ ရင္သား-ကင္ဆာမွာ သိပ္မွန္တယ္။ (မင္မိုဂရမ္) ရိုက္တာနဲ႔ လက္နဲ႔ စမ္းမေတြ႔ခင္ ကတည္းကေန သိတယ္။ American Cancer Society ကေန အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္သူတိုင္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အုပ္စုမွာပါေနရင္ တႏွစ္တခါ၊ ၅ဝ-၇၄ ႏွစ္ရွိသူတိုင္း ၂ ႏွစ္တခါစစ္ဘို႔ ေျပာထားတယ္။ သိရသေလာက္ ျမန္မာျပည္မွာ Mammogram (မင္မိုဂရမ္) စက္ မရွိေသးပါ။ တရုပ္ျပည္လုပ္စက္ေတြက ေဒၚလာ ၁ ေထာင္ကေန ၂ သိန္းအထိရွိပါတယ္။ ခရိုနီေတြ လွဴရင္လဲ သာဓုသံုးၾကိမ္တိတိ ေခၚပါမယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ က်န္းမာေရးက႑က ခ်ိဳ႕ယြင္းေနတာေတြေရးရတာ အလြန္တရာ စိတ္မေကာင္းပါ။ ဘယ္ဆရာဝန္၊ ဘယ္ေဆးခန္းလို႔ နာမည္တပ္ျပီး ေထာက္ျပယံုနဲ႔ တစံုလံုးကို ျပင္ဘို႔မွာ အေထာက္အကူျပဳမယ္မထင္ပါ။ အမွားဆိုတာ လူ႔အမွား၊ ပစၥည္းကရိယာအမွား၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈအမွား အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိႏိုင္ပါတယ္။ ကံတရားကလဲ ေျပးမလြတ္ပါ။

ကြ်န္ေတာ့္အလုပ္က အျပစ္ရွာေရး မဟုတ္ပါ။ ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ေရးသာ လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ ဘာေတြျပင္ရမလဲ၊ ဘယ္လိုျပင္ရမလဲ၊ ငါ ဘာကူႏိုင္သလဲ။ ေပါင္နာခ်င္နာပါေစ ေထာင္းေနပါမယ္ခင္ဗ်ား။

ရင္သားကင္ဆာစစ္ေဆးရတဲ့ မင္မိုဂရမ္ ကို လွဴႏိုင္ရင္လွဴဘို႔ စံုစမ္းသူေတြရွိတယ္။
1. Digital mammography machine with CE certificate, FOB Price: US $10,000-200,000 / Unit
2. MA9800 Mammography machine, FOB Price: US $1-100,000 / Set
3. Mammography machine with CE/FDA Certificate, FOB Price: US $20,000-40,000 / Unit
4. High Frequency Mammography Machine MD-M002, FOB Price: US $5,000-20,000 / Set
5. MO30 Mammography x-ray machine, FOB Price: US $1,000-3,000 / Set

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

မက္ဆီကိုေခၚယူမည္ဟု အာဆင္နယ္ဆို

ဘာစီလုိနာအသင္း၏ ထိပ္တန္း လူငယ္ကစားသမားမ်ားကုိ ေခၚယူ ရန္ႀကိဳးပမ္းမႈတစ္ရပ္အျဖစ္ တုိက္စစ္မွဴးလီယြန္နယ္မက္ဆီအား စာခ်ဳပ္ရန္ႀကိဳးစားေနေၾကာင္း အာဆင္နယ္ နည္းျပဝင္းဂါးက အတည္ျပဳေျပာ ၾကားလုိက္သည္။ ''မက္ဆီဟာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ကတည္းက ဂ်ရတ္၊ ပီေကး၊ ကြင္းလယ္ကစားသမား ဖာဘရီဂတ္စ္တုိ႔ႏွင့္အတူ ကစားခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ဖာဘရီဂတ္စ္ကုိ ေခၚယူႏုိင္ခဲ့သလုိ မက္ဆီကုိလည္း ေခၚယူဖုိ႔ႀကိဳးစား ေနပါတယ္''ဟု အာစင္ဝင္းဂါးက ေျပာသည္။ ဖာဘရီဂတ္စ္သည္ ဘာစီလုိနာသုိ႔ ျပန္မေျပာင္းမီ အာဆင္နယ္၌ ရွစ္ႏွစ္ၾကာကစားခဲ့ သူျဖစ္သည္။

ထုိအေတာအတြင္း ပီေကးသည္ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္က မန္ယူသုိ႔ေျပာင္းခဲ့သည္။ အသက္ ၂၇ ႏွစ္ရွိ မက္ဆီသည္ ဘာစီလုိနာႏွင့္အတူ လာလီဂါ ဖလားေျခာက္လုံး၊ ခ်န္ပီယံလိဂ္ဖလား သုံးလုံးဆြတ္ခူးခဲ့သည္။

ေကာင္းျမတ္သူ-စုစည္းသည္

Myanmaalinn
https://www.facebook.com/MYANMAALINNNEWS

Breast Cancer Today ရင္သား-ကင္ဆာ အရင္ကနဲ႔မတူပါ

Breast cancer ရင္သား-ကင္ဆာ ဟာ ဆရာဝန္ေတြအဖို႔ေရာ လူနာေတြအတြက္ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂ဝ ကနဲ႔ မတူေတာ့ပါ။ ေပ်ာက္ကင္း-ခ်မ္းသာလာတဲ့ႏွဳန္း ျမင့္မားလာေနတယ္။ က်န္းမာေရးအသိ ပိုရွိလာနဲ႔ ေစာေစာစီးစီး သိျပီး ထိေရာက္တဲ့ကုသမႈေတြ ရွိလာတာကို ေက်းဇူးတင္ရမယ္။ ဒါေတာင္ တႏွစ္မွာ အေမရိကန္ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း ၂ သိန္းေလာက္ ရင္သား-ကင္ဆာနဲ႔ ေဆးလာကုေနၾကရေသးတယ္။

• Breast Cancer Symptoms ရင္သား-ကင္ဆာမွာ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြ ရွိသလဲ
ဘာမွကို မခံစားရသူေတြ မနည္းဘူး။ တခ်ိဳ႕က ရင္သားမွာ မနာတဲ့ အက်ိတ္ေတြ႔တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ရင္သား အရြယ္အစား ေျပာင္းလာတယ္။ တခ်ိဳ႕ ခ်ိဳင္းေနရာ ေဖါင္းလာတယ္။ တခ်ိဳ႕ ႏို႔ကေန တခုခုထြက္တယ္။ ရင္သားနာတာဟာ ကင္ဆာ မဟုတ္ဘို႔ မ်ားတယ္။

Inflammatory Breast Cancer ႏို႔နာနဲ႔တူတဲ့ ရင္သားကင္ဆာဆိုတာ အေတာ္ရွားပါတယ္။ ၾကီးလာတာ ျမန္တယ္။ အက်ိတ္သပ္သပ္ရယ္လို႔ မေတြ႔တတ္ဘူး။ အေပၚယံအေရျပားက ထူထဲ၊ ရဲလာမယ္။ လိမ္ေမာ္ခြံနဲ႔ ဆင္တယ္။

• Breast Cancer and Mammograms (မင္မိုဂရမ္)
ေစာေစာသိေလ ေကာင္းေလဆိုတာ ရင္သား-ကင္ဆာမွာ သိပ္မွန္တယ္။ (မင္မိုဂရမ္) စစ္တာနဲ႔သိႏိုင္တယ္။ လက္နဲ႔ စမ္းမေတြ႔ခင္ကတည္းကေန သိတယ္။ American Cancer Society ကေန အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္သူတိုင္း ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အုပ္စုမွာပါေနရင္ တႏွစ္တခါ (မင္မိုဂရမ္) ရိုက္ဘို႔ အၾကံျပဳထားတယ္။ ၅ဝ-၇၄ ႏွစ္ရွိသူတိုင္း ၂ ႏွစ္တခါစစ္ဘို႔ ေျပာထားတယ္။

• Breast Ultrasound and MRI (အာလ္ထြာေဆာင္း) နဲ႔ (အမ္အာရ္အိုင္)
(အာလ္ထြာေဆာင္း) ရိုက္ရင္ Cysts (ဆစ္စ္) ေခၚတဲ့ အထဲမွာ အရည္လိုဟာရွိေနတဲ့အိတ္ကို သိႏိုင္တယ္။ ဒီလိုေတြ႔တာ ကင္ဆာ မဟုတ္ပါ။ ရင္သား-ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ဘို႔ အလားအလာရွိသူေတြကို Mammogram routine screening ပံုမွန္ ဆန္ကာတင္စစ္နည္း (မင္မိုဂရမ္) နဲ႔အတူ MRI ပါရိုက္ရမယ္။

Breast Self-Exams ကိုယ့္ဖါသာ စစ္ေဆးနည္းကလဲ အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ လတိုင္းစစ္ေနသင့္တယ္။ စစ္ေဆးနည္းကို ဆရာဝန္ဆီကေန ေလ့လာသင္ယူထားပါ။ ကိုယ့္ဖါသာရွာလို႔ မေတြ႔ေပမဲ့ မရွိတာလို႔ေတာ့ မေျပာႏိုင္ပါ။

• Lump အက်ိတ္စမ္းရရင္ ဘာလုပ္မလဲ ပဌမဆံုးအခ်က္က အစိုးရိမ္မၾကီးပါနဲ႔။ ရင္သား-အက်ိတ္ ၈ဝ% ဟာ ကင္ဆာ မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ဆရာဝန္ကိုေတာ့ျပပါ။ Cysts (ဆစ္စ္) အက်ိတ္ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ လစဥ္လာ ရာသီခြင္ေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကေလးႏို႔တိုက္ေနတံုး အဆင္မသင့္တာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Breast Biopsy အသားစ ထုတ္ယူစစ္ေဆးျခင္းက ေရာဂါနာမည္ကို ေသျခာေစမယ္။

• Hormone-Sensitive Breast Cancer ေဟာ္မုန္းသက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ ရင္သား-ကင္ဆာ အမ်ိဳးအစား
Estrogen (အီစထိုဂ်င္) နဲ႔ Progesterone (ပရိုဂ်က္စတီရံုး) ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးရဲ႕ သက္ေရာက္မႈအရ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ရင္သား-ကင္ဆာ ဟုတ္-မဟုတ္ကို Biopsy အသားစျဖတ္ယူစစ္ေဆးတာလုပ္ရင္ သိေစမယ္။ Receptors ဆိုတာကို ေတြ႔ရမယ္။ Estrogen (ER-positive) ဒါမွမဟုတ္ Progesterone (PR-positive) ဒါမွမဟုတ္ ၂ မ်ိဳးလံုး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ၃ ပံု ၁ ပံုမွာ ဘယ္ဟာမွ မပါဘူး။ ပါတာအတြက္ ေဟာ္မုန္းေဆးေတြသံုးျပီး ကုသႏိုင္တယ္။ ၂ဝ% နည္းပါး HER2 ေခၚတဲ့ (ပရိုတင္း) ေတြေတြ႔ရတယ္။ ဒီလိုအမ်ိဳးအစားကို HER2-positive လို႔သတ္မွတ္မယ္။ ျပန္႔ပြါးတာ ျမန္တယ္။ ကုသမႈ တနည္းသံုးရတယ္။

• Breast Cancer Stages ရင္သား-ကင္ဆာ အဆင့္သတ္မွတ္မႈ
ရင္သား-ကင္ဆာကို ေရာဂါနာမည္တပ္ျပီးတာနဲ႔ တဆက္ထဲလုပ္မွာက ဘယ္အဆင့္ေရာက္ေနျပီလဲ။ ဆိုလိုတာက ဘယ္ေလာက္ၾကီးေနလို႔ ဘယ္အထိျပန္႔ေနျပီလဲ။ အဆင့္ သုညကေန ေလးအထိ သတ္မွတ္တယ္။ ဒါကိုသိမွ ဘယ္လိုနည္း သံုးျပီးကုမလဲ ဆံုးျဖတ္ရတယ္။

• Breast Cancer Surgery ခြဲစိတ္ကုသနည္း
ခြဲနည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ Lumpectomy ဆိုတာ Breast-conservation surgery အက်ိတ္ကိုသာထုတ္ျပစ္ျပီး ရင္သားကိုခ်န္ထားနည္း။ Mastectomy ရင္သားတခုလံုး ထုတ္ျပစ္နည္း။

• Radiation Therapy ဓါတ္ကင္နည္း
High-energy rays ျပင္းတဲ့ဓါတ္ေရာင္ျခည္သံုးရတယ္။ ကင္ဆာ-ဆဲလ္ေတြကိုေသေစမယ္။ ခြဲစိတ္ျပီးမွလဲလုပ္တယ္။ ေဆးေပးနည္းနဲ႔လဲတြဲတယ္။

• Chemotherapy ေဆးေပးနည္း
တကိုယ္လံုးက ရွိသမွ် ကင္ဆာ-ဆဲလ္ ေတြကို သတ္ျပစ္မယ္။ အေၾကာေဆး၊ စားေဆး နဲ႔ ထိုးေဆးေတြရွိတယ္။ ခြဲျပီးမွလဲေပးတယ္။ ေနာက္ပိုင္းက်ေနတဲ့ အဆင့္အတြက္လဲ ထိန္းႏိုင္ေအာင္ ေပးတယ္။ ဆံပင္ကြ်တ္၊ ပ်ိဳ႕၊ အားယုတ္၊ ေရာဂါပိုးဝင္ဆိုတဲ့ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

• Hormone Therapy ေဟာ္မုန္းေပးနည္း
ER-positive နဲ႔ PR-positive breast cancer အမ်ိဳးအစားေတြအတြက္ ေကာင္းတယ္။ ခြဲစိတ္ျပီးေနာက္ ေပးရတာမ်ားတယ္။ ရင္သား-ကင္ဆာျဖစ္ဘို႔ အႏၲရာယ္ရွိႏိုင္သူေတြကိုလဲ ေပးႏိုင္တယ္။

• Targeted Drugs ေဆးေပးကုသနည္း
ေဆးသစ္ေတြသံုးတယ္။ HER2-positive breast cancer အမ်ိဳးအစားမွာ HER2 ပရိုတင္းေတြမ်ားေနတယ္။ ဒီဟာေတြကို ပစ္မွတ္ထားျပီး တားမဲ့ေဆးသံုးတယ္။ (ခီမို) ေဆးနဲ႔ တြဲတတ္တယ္။

• Breast Cancer Survival Rates ရင္သား-ကင္ဆာ ဘယ္ေလာက္အသက္ရွင္မွာလဲ
ဘယ္အေျခအေနမွာ စသိသလဲအေပၚမွာ အမ်ားၾကီးမူတည္တယ္။ American Cancer Society အလိုအရ အဆင့္ (၁)မွာ စသိျပီး ေဆးကုရင္ ၅ ႏွစ္ေသျခာေပါက္ရွင္မွာ ရာႏွဳန္းျပည့္။ ေနာက္က်မွသိေလေလ အသက္ရွင္ေနႏိုင္ဘို႔ ႏွစ္ နည္းေလေလ။ အဆင့္ (၄) က်မွသိရင္ ၂ဝ% အထိသာရွိမယ္။ ကံေကာင္းသူေတြ (ေဆးကုနည္းေကာင္းရင္) ဒိထက္ ရွည္ပါအံုးမယ္။

• Life After Diagnosis ရင္သား-ကင္ဆာရွိေနတယ္လို႔ သိတဲ့ေနာက္ ဘယ္လိုေနမလဲ
ကင္ဆာဆိုတာ ဆရာဝန္ေတြေျပာစရာမလိုေအာင္ ဆိုးတာေတာ့ သိေနၾကျပီ။ အေသအျခာ၊ ေစာေစာ၊ စနစ္တက် ကုသရင္ အမ်ားၾကီး ေကာင္းေစမယ္ ဆိုတာေတာ့ ေျပာပါရေစ။ ေန႔တဓူဝကိစၥမ်ိဳးေတြ အရင္လိုေတာ့ မလုပ္ႏိုင္၊ မလုပ္သင့္ပါ။ တကုိယ္တည္းလိုလို ခံစားရႏိုင္တယ္။ မိတ္ေဆြေတြ အမ်ိဳးေတြနဲ႔ ပိုျပီးထိစပ္ဆက္ဆံပါ။ အားေပးမႈရယူပါ။ Support group ဘဝတူအုပ္စုေတြမွာ ပါဝင္ပါ။

• Breast Reconstruction ရင္သားအသစ္လုပ္ျခင္း
ရင္သားတခုလံုး ထုတ္လိုက္ရသူေတြက Reconstructive surgery အတုျပန္လုပ္တဲ့ ခြဲစိတ္နည္းလုပ္ႏိုင္တယ္။ အေရျပား၊ ခြဲစိတ္ထုတ္ျပစ္လိုက္တဲ့ ႏို႔သီး၊ ႏို႔ (တစ္ရွဴး) ေတြ အစားလုပ္ေပးနည္းျဖစ္တယ္။ Breast implant ႏို႔အတုထည့္နည္း နဲ႔ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ တျခားေနရာက (တစ္ရွဴး) ေတြယူျပီး အသစ္တည္ေဆာက္နည္းလို႔ ရွိတယ္။ ရင္သားထုတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ တခါတည္းလဲလုပ္တာရွိတယ္။ ေနာက္မွ ေအးေအးေဆးေဆး လုပ္တာလဲရွိတယ္။ (သပ္သပ္ ေရးထားပါတယ္။)

Breast Forms ရင္သားပံုစံအတု သံုးနည္း။ Breast-shaped prosthesis ေခၚတယ္။ ခြဲစိတ္စရာမလိုဘူး။ ကိုယ္လိုခ်င္သလို ဝတ္ဆင္ႏိုင္တယ္။

• Risk Factors ရင္သား-ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အလားအလာရွိသူေတြ
ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားသူေတြ၊ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္း မလုပ္သူေတြ၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားသူေတြ၊ ကိုယ္ဝန္တားေဆး တခ်ိဳ႕၊ ေသြးဆံုးခ်ိန္မွာ ေဟာ္မုန္းေဆးေပးကုသသူေတြ၊ ဒီလိုေဆးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တာမ်ိဳးက ေဆးျဖတ္လိုက္ရင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အလားအလာလဲ ရပ္တန္႔သြားမယ္။ ရင္သား-ကင္ဆာက လြန္ေျမာက္လာသူေတြရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳအရ လူေနမႈပံုစံ ျပဳျပင္ျခင္းဟာ အမ်ားၾကီးအေထာက္အကူျပဳတာ ေတြ႔ရတယ္။ သုေတသနေတြ ဆက္လုပ္ေနပါတယ္။

• Why Me က်မက်မွ ဘာလို႔ျဖစ္ရသလဲရွင္
- ပဌမအခ်က္က မိန္းမျဖစ္ေနလို႔ပါ။ (ေဆာရီး)။
- ေယာက္်ားေတြမွာ အဆ ၁ဝဝ နည္းၾကတယ္။
- အမ်ိဳးသမီး အသက္ ၅၅ ႏွစ္ ေက်ာ္သူေတြ။
- အေမမွာ ဒါျဖစ္ဘူးတယ္ဆိုလို႔ သိပ္မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ မ်ိဳးရိုးမလိုက္တာ ၈ဝ% ရွိတာလဲ သတိျပဳပါ။

- တခ်ိဳ႕မွာ Breast Cancer Genes ရင္သား-ကင္ဆာ မ်ိဳးဗီဇ ပါေနတယ္။ အဲဒီ Genes မ်ိဳးဗီဇေတြကို BRCA1 နဲ႔ BRCA2 လို႔ ေခၚတယ္။ ဒါရွိေနသူေတြထဲက ၈ဝ% က ရင္သား-ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ မ်ိဳးဗီဇအေၾကာင္း ဆရာဝန္ေတြ သိတာ နည္းေသးတယ္။ ကံတရားလို႔ေျပာတာ ဘယ္သူျငင္းႏိုင္ပါသလဲ။

၁၁-၆-၂ဝ၁၂ ေန႔ကလာတဲ့ ေဆးပညာသတင္းတခုက ရင္သားကင္ဆာ ေဝဒနာသည္ေတြအတြက္ အားတက္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။ Perjeta ေခၚတဲ့ ထိုးေဆးကို FDA ကေန အသိအမွတ္ျပဳလိုက္ျပီျဖစ္ပါတယ္။ Perjeta ေဆးဟာ pertuzumab ျဖစ္တယ္။ ရင္သားကင္ဆာထဲက HER2-positive အမ်ိဳးအစား အတြက္ သံုးမွာျဖစ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

Breast Cancer Chemotherapy ရင္သား-ကင္ဆာကို ေဆးေပးကုသျခင္း

သမီးရဲ ့ညာဘက္ ရင္သားမွာ အက်ိတ္ေတြ႔ၿပီးေနာက္ တစ္ႏွစ္ခဲြၾကာတဲ့အခ်ိန္ ကိုယ္ဝန္ ၆လ ရတဲ့အခ်ိန္မွာ အက်ိတ္က သိသိသာသာ လွ်င္ၿမန္စြာ ၾကီးထြားလာတဲ့အတြက္ ULTRASOUND ရိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ BIOPSY စစ္ၿပီး (Left breast: Infiltrating ductal carcinoma, grade 2) ဆိုၿပီး ရင္သားကင္ဆာလို႔ ေၿပာလာပါတယ္။ ေနာက္ သမီးရဲ႕ ကိုယ္ဝန္ေၾကာင့္ အၿမန္ ခြဲစိတ္ရမယ္ဆိုၿပီး ကိုယ္ဝန္ ၃ဝ ပတ္ေရာက္တဲ့အခ်ိန္(႕႕႕႕႕) ႏိုင္ငံ (႕႕႕႕႕) ၿမိဳ ့ရွိ (႕႕႕႕႕) ေဆးရုံၾကီးမွာ ရင္သား တခုလုံးကို ထုတ္ၿပစ္တဲ့ ခဲြစိတ္မႈကို ခံယူခဲ့ရပါတယ္။ ရင္ညႊန္႔ေနရာကေန ခ်ိဳင္းေအာက္နားထိေအာင္ တေၿဖာင့္ထဲခဲြစိတ္ၿပီး အစနဲ႔အဆုံး နွစ္ဖက္ကို ထုံးထားတယ္။ အသားခ်ဳပ္လို႔ ေၿပာပါတယ္။ အေၾကာေတြ ၿဖတ္ခံထားရသလို လက္က လႈပ္လို႔မရဘူး။ ခုၿဖည္းၿဖည္းခ်င္း ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေနရပါတယ္။

သမီးရဲ႕ကိုယ္ဝန္ ဂ်ဳးဒိတ္က (႕႕႕႕႕) ပါ။ ေဆးရုံက ခဲြစိတ္ဖို႔နဲ႔ Chemotherapy ေပးဖို႔ Professor က ညႊန္ၾကားခဲ့တာလို႔ ေၿပာပါတယ္။ ခီမိုေပးရင္ ၿဖစ္လာနိုင္တဲ့ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတြအၿပင္ အထဲကကေလးကို ထိခိုက္မႈ ရွိမရွိ အေသအခ်ာ သိပါရေစ။ ကေလးေမြးၿပီးမွ ေပးလို႔ ရ-မရ သိခ်င္ပါတယ္။ ဒီခီမိုေဆးသြင္းၿပီးရင္ ဘယ္လိုေနထိုင္ စားေသာက္ရမလဲ၊ အသက္ရွင္ေနသမွ် ကာလပတ္လုံး ဘယ္လို အစားအေသာက္ေတြကို စားသုံးၿပီး ဘယ္လို ေရွာင္သင့္ပါသလဲ။ က်န္ရွိတဲ့ ရင္သားတဖက္ကေန ေမြးလာမယ့္ ကေလးကိုေရာ ႏို႔တိုက္ႏိုင္ပါသလား။ တိုက္ခဲ့ရင္ ဘယ္လိုအက်ိဳးဆက္ေတြ ၿဖစ္နိုင္ပါသလဲ။ ကေလးကို ထိခိုက္မႈ ရွိပါသလား။ တိုက္သင့္ပါသလား။ ဒီႏိုင္ငံကေရာ ေဆးဆက္ကုဖို႔ စိတ္ခ်ရတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ပါပါသလား။ သမီးက အစထဲက အစားအစာေတြကို ဆီမပါတဲ့အၿပဳတ္ေတြ၊ စြတ္ၿပဳတ္ေတြ၊ ဆန္ၿပဳတ္ေတြနဲ႔ ပူပူေႏြးေႏြးေၾကာ္တဲ့ အသီးအရြက္ေၾကာ္ေတြပဲ စားတယ္။ အသားငါးေတြကို မၿဖစ္မေနမွ စားတယ္။ ေခါက္ဆဲြေတြ ေပါင္မုန္႔ေတြလဲ အစားမ်ားတယ္။ အသက္ ၃၂ ႏွစ္။

Chemotherapy (ခီမို) လို႔ အတိုေခၚေနတာက (ခီမိုသာရာပီ) ျဖစ္တယ္။ တိုက္ရိုက္ဘာသာျပန္ရင္ ေဆးေပးတာ မွန္သမွ်ကို ေခၚေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ကင္ဆာအတြက္ ေဆးေပးကုသတာကိုသာ အဲလိုေခၚတယ္။ (ကင္ဆာ-ဆဲလ္) ေတြ ဆက္မပြါးေစမဲ့ ေဆးေတြျဖစ္တယ္။ ေသြးျပန္ေၾကာထဲထိုးတာ နဲ႔ ေသာက္ေဆးေတြ ရွိတယ္။ ၂ မ်ိဳးလံုး ေပးတာလဲ ရွိတယ္။ ေဆးေတြက မနည္းဘူးရွိတယ္။

ရည္ရြယ္ခ်က္ ၃ ခုအတြက္ ေဆးေပးကုသနည္း လုပ္ပါတယ္။
1. Adjuvant therapy ခြဲစိတ္ျပီးနာက္မွာျဖစ္ျဖစ္၊ ဓါတ္ကင္ျပီးေနာက္မွာျဖစ္ျဖစ္ ကင္ဆာ ထပ္ေပၚမလာေအာင္ လုပ္တယ္။ တကယ္လို႔ ရင္သားကင္ဆာက ရင္သား နဲ႔ တက္ေစ့မွာသာ ရွိေနေသးရင္ ခြဲစိတ္ျပီးေနာက္ ေဆးေပးတယ္။ ကင္ဆာ ျပန္ေပၚလာမွာကို တားတာျဖစ္တယ္။
2. Neo-adjuvant therapy ကင္ဆာ အက်ိတ္ကၾကီးမယ္ဆိုရင္ မခြဲစိတ္ခင္ အရင္ေပးတယ္။ ေဆးနဲ႔ေသးသြားရင္ mastectomy ရင္သားတခုလံုး ထုတ္တာ မလုပ္ရဘဲ lumpectomy အက်ိတ္ကိုသာထုတ္တာနဲ႔ ရႏိုင္မယ္။
3. To treat metastatic disease တကယ္လို႔ ကင္ဆာ တျခားဆီျပန္႔ေနတဲ့အဆင့္ ေရာက္ေနမွ သိရရင္ ေဆးကုနည္းကို အဓိက ကုသနည္းအျဖစ္သံုးမယ္။

ေဆးေရြးရတာ လူနာတေယာက္ခ်င္းကို ၾကည့္ရတယ္။ Personalized Breast Cancer Treatment Report တဦးခ်င္းဆီမွာ ရွိရမယ္။ အသံုးမ်ားတဲ့ ရင္သား-ကင္ဆာေဆးေတြ-
• Anthracyclines = Adriamycin, Ellence, Doxil
• Taxanes = Taxotere, Taxol, Protein-bound Abraxane
• Cytoxan
• Xeloda and 5 fluorouracil (5 FU)
• Navelbine
• Gemzar
• Herceptin (HER-2 gene ရွိသူေတြအတြက္သာ)
• Other drugs = Ixempra, Halaven, Methotrexate (Rheumatrex, Trexall), Tykerb

အမ်ားအားျဖင့္ ၂-၄ ပတ္ အစီအစဥ္နဲ႔ေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕ကို ၁ ပတ္ တခါေပးတာလဲရွိတယ္။ Adjuvant နဲ႔ Neo-adjuvant အတြက္ဆိုရင္ ေဆး ၂ မ်ိဳး၊ ၂ မ်ိဳးမက တြဲေပးတတ္တယ္။ ေဆးတမ်ိဳးထဲ သံုးတာက ေနာက္က်ေနတဲ့ အဆင့္အတြက္ ျဖစ္တယ္။ ေဆးမ်ားေလေလ ရလဒ္ေကာင္းေလေလျဖစ္သလို၊ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳး မ်ားေလေလလဲျဖစ္မယ္။ Adjuvant chemotherapy အတြက္ဆိုရင္ ခြဲစိတ္ျပီးေနာက္ ဓါတ္ကင္တာမလုပ္ခင္မွာ စေပးျပီး ၃-၆ လၾကာႏိုင္တယ္။ ေဆးေပးေနတံုး ေသြးစစ္ေနမယ္။ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥ နဲ႔ ေသြးမံႈေတြ အေရအတြက္သိခ်င္တယ္။ ေသြးမံႈသြင္းဘို႔ လိုရင္ သြင္းရတယ္။

Side Effects ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြကို ဆရာဝန္ကို ေမးထားပါ၊ လက္ခံႏိုင္ေအာင္ ကိုယ့္စိတ္ကိုျပင္ဆင္ထားပါ။
• Nausea and vomiting ပ်ိဳ႕ခ်င္၊ အန္ခ်င္၊
• Loss of appetite အစာမစားခ်င္၊
• Fatigue အားယုတ္၊
• Mouth soreness ပါးစပ္နာေပါက္၊
• Hair loss ဆံပင္ကြ်တ္၊
• Weight gain ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္၊
• Premature menopause ေသြးဆံုးတာေစာ၊
• Lowered resistance to infections ကူးစက္ေရာဂါကို မခံႏိုင္၊
• Increased bleeding ေသြးထြက္လြယ္။
• Diarrhea ဝမ္းပ်က္ျခင္း၊
• Feelings of fear, sadness and isolation ဝမ္းနည္းျခင္း၊ အထီးက်န္စိတ္ျဖစ္ျခင္း၊ ေၾကာက္စိတ္ဝင္ျခင္း၊

Long-term side effects ေရရွည္ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးမ်ား -
• Infertility ကေလးမရႏိုင္ျခင္း၊ ေဆးကုသေနတံုး ကိုယ္ဝန္လာရွိရင္ ကေလးကို ထိခိုက္ႏိုင္လို႔ ဆရာဝန္နဲ႔ တားနည္း ေဆြးေႏြးပါ။
• Nerve damage အာရံုေၾကာတခ်ိဳ႕ ထိခိုက္ျခင္း၊ ေျခ-လက္ ထံုက်င္ျခင္း၊
• Osteoporosis အရိုးအားနည္းျခင္း၊
• Cognitive function ဦးေႏွာက္အသိနည္းျခင္း၊ ေရတိုမွတ္ဥာဏ္နည္းျခင္း၊ ႏွစ္ၾကာရင္ ျပန္ေကာင္းတယ္။
• Heart damage ႏွလံုးထိခိုက္ျခင္း၊ Doxorubicin (Adriamycin), Epirubicin (Ellence) ေဆးမ်ား၊
• Leukemia (လူကီးမီးယား) ျဖစ္ျခင္း၊

ကိုယ္တိုင္ သတိထားစရာေတြ -
• Get plenty of rest ေကာင္းေကာင္း အနားယူပါ၊
• Eat a balanced diet အစာအာဟာရ လံုေလာက္မွ်တေအာင္စားပါ၊
• Minimize stress စိတ္ဖိအား ေလွ်ာ့ခ်ပါ၊
• Avoid infections ေရာဂါပိုးမကူးစက္ေအာင္ ဆင္ျခင္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

Breast Cancer Treatment regimes ရင္သား-ကင္ဆာ ကုထံုးမ်ား

Randomized Controlled Trial (RCT) ေဆးကုသနည္းေတြရဲ႕ ထိေရာက္မႈကို စနစ္တက် ေလ့လာမႈ ျပဳလို႔ ထြက္လာတဲ့ ရလဒ္၊ သုေတသနလုပ္ခ်ိန္ = ေအာက္တိုဘာ ၂ဝဝ၆

1. Ductal carcinoma in situ ႏို႔ျပြန္ေလးမွာသာ ကြက္ျဖစ္ေနတဲ့ ရင္သား-ကင္ဆာ
Likely to be beneficial အက်ိဳးရွိႏိုင္ေလာက္သည့္ ကုသနည္း
(a) Conservative surgery + Radiotherapy
Reduced risk of recurrence and invasive carcinoma with no evidence of an effect on survival

(b) Conservative surgery + Tamoxifen + Radiotherapy
Significantly reduces but found no significant difference in overall survival at about 6 years.

2. Breast cancer (Operable) ခြဲစိတ္ႏိုင္တဲ့အဆင့္ရွိတဲ့ ရင္သား-ကင္ဆာ
(a) Beneficial အက်ိဳးရွိႏိုင္သည့္ ကုသနည္း
- Adjuvant chemotherapy
- Adjuvant Tamoxifen
- Athracycline regime as adjuvant chemotherapy
- Breast conservative surgery
- Chemotherapy + Tamoxifen
- Ovarian ablation in premenopausal women
- Breast conservative surgery + Radiotherapy

(b) Likely to be beneficial အက်ိဳးရွိႏိုင္ေလာက္သည့္ ကုသနည္း
- Neoadjuvant chemotherapy
- Mastectomy + Tadiotherapy
- Total nodal radiotherapy in high risk disease

(c) Trade-off မသံုးေတာ့တဲ့နည္း
- Axillary clearance
- Axillary radiotherapy
- Radiotherapy after mastectomy

(d) Unknown to be beneficial မသျခာတဲ့နည္း
- Radiotherapy to the internal mammary chain
- Radiotherapy to the ipsilateral supraclavicular fossa

(e) Unlikely to be beneficial အက်ိဳး မမ်ားေလာက္တဲ့နည္း
- Enhanced dose regimes of adjuvant chemotherapy
Prolonged chemotherapy (8-12 months Vs 4-6 months)
Radical mastectomy

3. Locally advanced Breast cancer ေနရာမွာကြက္ျပန္႔ေနတဲ့ ရင္သား-ကင္ဆာ
(a) Likely to be beneficial အက်ိဳးရွိႏိုင္ေလာက္သည့္ ကုသနည္း
- Radiotherapy
- Radiotherapy after attempted curative surgery
- Surgery
- Tamoxifen + Radiotherapy

(b) Unlikely to be beneficial အက်ိဳး မမ်ားေလာက္တဲ့နည္း
- Chemotherapy (Cyclophosphamide/Methotrexate/Fluorouracil or Anthracycline based regimes)

(B) Breast cancer (Metastatic) အေဝးကိုျပန္႔ေနျပီျဖစ္တဲ့ ရင္သား-ကင္ဆာ
1. Beneficial အက်ိဳးရွိႏိုင္သည့္ ကုသနည္း
(a) Chemotherapy ေဆးေပးကုသနည္း
- Anthracycline based regimes (CAF) containing Doxorubican as final line of treatment
- Classical combination chemotherapy (CMF)
- First line chemotherapy + Monoclonal antibody (in women with over-expressed HER2 neu Oncogene)

(b) Hormone treatment ေဟာ္မုန္းေပးကုသနည္း
- Selected Aromatase inhibitors as first line hormonal treatment in postmenopausal women
- Selected Aromatase inhibitors as second line hormonal treatment in postmenopausal women
- Tamoxifen as first line treatment in Oestrogen receptor positive disease

(c) Radiotherapy ဓါတ္ကင္နည္း
- Radiotherapy + appropriate analgesia
- Radiotherapy for spinal cord compression
- Radiotherapy + high dose steroids in spinal cord compression

2. Likely to be beneficial အက်ိဳးရွိႏိုင္ေလာက္သည့္ ကုသနည္း
- Bisphosphonates for bone metastasis
- Combined Gonadorelin analogues + Tamoxifen as first line treatment in premenopausal wpmen
- New cytotoxic drugs in Anthracycline resistant diseases such as Taxanes and smisynthetic vinca alkaloids as second line treatment
- Radiotherapy to control cerebral and choroidal metastases

3. Trade-off မသံုးေတာ့တဲ့နည္း
- Ovarian ablation as first line treatment in premenopausal women Vs Tamoxifan
- Progestin as first line treatment Vs Tamoxafen, beneficial in women with bone pain and anorexia

2-11-2011 Breast Cancer Survival Improves By Switching Drugs
Wednesday, 02 November 2011 15:56
ရင္သား-ကင္ဆာ ေဆးကုသနည္းသစ္

Clinical Oncology ေဆးပညာ ဂ်ာနယ္ထဲမွာ Intergroup Exemestane Study's (IES) ရဲ႕ ထုတ္ခ်က္အရ breast cancer ရင္သား-ကင္ဆာေၾကာင့္ Tamoxifen ေဆးကို ၂-၃ ႏွစ္ ေပးျပီးတဲ့ေနာက္မွာ Exemestane ေခၚတဲ့ Aromatase inhibitor ေဆးကို ေျပာင္းရင္ ေသဆံုးရတဲ့ဦးေရကို သိသိသာသာ ေလွ်ာ့ေစႏိုင္တယ္လို႔ ပါရွိပါတယ္။

ရင္သား-ကင္ဆာထဲက Estrogen receptor-positive ေဟာ္မုန္းဓါတ္ကိုသက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ အမ်ိဳးအစားကို ေစာေစာသိသူေတြကို ခြဲစိတ္ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ Tamoxifen ေဆးကို ၅ ႏွစ္ၾကာေပးေနတာက ကေန႔ စံအေနနဲ႔ သတ္မွတ္သံုးစြဲေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Recurrence ေနာင္ျပန္မျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာပါ။ ေသဆံုးမႈႏွဳန္း ၃၄% ေလွ်ာနည္းတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြကို Aromatase inhibitors ေဆးကို အေစေပးေဆး အေနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာက္ေပးေဆးအေနနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ေျပာင္းေပးေနပါတယ္။

Intergroup Exemestane Study ရယ္ Institute of Cancer Research's Clinical Trials & Statistics Unit ရယ္ Imperial College London's Clinical Trials Unit (Cancer) ရယ္ ပူးေပါင္းျပီး ေရရွည္အက်ိဳးျဖစ္တာကို ၃၇ ႏိုင္ငံမွာ ၁၉၉၈ ကတည္းက ေလ့လာေနခဲ့ပါတယ္။ Tamoxifen ေဆးကို ၂-၃ ႏွစ္ေပးျပီး၊ Exemestane ေဆးကို စုစုေပါင္း ၅ ႏွစ္ျပည့္ေအာင္ ေပးနည္း ျဖစ္ပါတယ္။ Pfizer Inc. ကေန ေငြေၾကးေထာက္ပံတဲ့ သုေတသန ျဖစ္ပါတယ္။

၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ အဲလို ေဆးတမ်ိဳးထဲကေန ေနာက္တမ်ိဳးကို ေျပာင္းေပးခဲ့သူ၊ ေနာက္ျပီး ေရာဂါလဲ ၂-၃ ႏွစ္အထိ ေရာဂါ ျပန္မျဖစ္သူေတြ ျဖစ္တဲ့ ေသြးဆံုးျပီး အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ေသဆံုးမႈႏွဳန္း နည္းတာသိရတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုေကာင္းတဲ့ အလားအလာဟာ ေနာက္မွာလဲ ဆက္ေကာင္းေန-မေနေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရပါအံုးမယ္။

ေလ့လာမႈျပဳသူေတြထဲမွာ ေဟာ္မုန္း သက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ ကင္ဆာ လူနာေပါင္း ၄ဝ၅၂ ေယာက္နဲ႔၊ တျခားအမ်ိဳးအစား ကင္ဆာ လူနာေပါင္း ၅၄၇ ေယာက္တို႔ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ကို ၉၁ လအၾကာမွာ ျပန္ေလ့လာခဲ့တယ္။ ေဆးေျပာင္းသူေတြမွာ ေဆးတမ်ိဳးထဲသာ ေပးသူေတြထက္ ကင္ဆာ ျပန္ျဖစ္ႏွဳန္း ၁၈% နည္းျပီး၊ ေသဆံုးမႈမွာ ၁၄% ေလွ်ာ့နည္းတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေဆးသစ္ရဲ႕ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြထဲမွာ ၾကြက္သား-အရိုး နဲ႔ ဆိုင္တာေတြ မ်ားျပီး၊ မီးယပ္နဲ႔ဆိုင္တာေတြ နည္းတယ္။ ျခံဳၾကည့္ရင္ေတာ့ သိပ္မကြာပါ။

ICR's Clinical Trials & Statistics Unit ဒါရိုက္တာ Professor Judith Bliss ကေနေျပာတာက "တိုးတက္မႈေတြ႔ရတာက တကယ္ျဖစ္တယ္။ ေဆးပါတ္လည္တဲ့ေနာက္မွာ ၅ ႏွစ္အထိ သိသာတာျဖစ္တယ္။ အခုလို အသင့္အတင့္သာ ပိုေကာင္းေပမဲ့ ေကာင္းတာက တာရွည္သေဘာျဖစ္တာမို႔ ဒီေတြ႔ရွိခ်က္ဟာ ေသြးဆံုးျပီး ေဝဒနာသည္ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ ၾကိဳဆိုဘို႔ ေကာင္းတဲ့ သတင္းပါတယ္။"

Division of Cancer at Imperial College London အၾကီးအကဲ Professor Charles Coombes ေျပာတာက "ေလ့လာမႈ ျပဳကာစတံုးက ကြ်န္ေတာ္တို႔မွာ ေဆးရဲ႕ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြဆိုတာလဲ အေသအျခာမေျပာႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ေကာင္းတာနဲ႔ ဆိုးတာ ဘယ္ဟာက သာမလဲဆိုတာပါ မေျပာႏိုင္ခဲ့ပါ။ အခုေတာ့ ေျပာႏိုင္ပါျပီ။ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ ပိုေကာင္းသလို ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြျဖစ္တဲ့ Deep vein thrombosis အတြင္းပိုင္းေန ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ေသြးခဲတာ နဲ႔ Uterine cancer သားအိမ္-ကင္ဆာ ျဖစ္တာေတြ နည္းေစတာပါ သိလာပါျပီ။"

(ယူေက) မွာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း အမ်ိဳးသမီးေပါင္း ၄၈ဝဝဝ ေယာက္မွာ ရင္သား-ကင္ဆာ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ၇၅% ေလာက္ဟာ estrogen receptor positive tumor (အီစထိုဂ်င္) ေဟာ္မုန္း နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ၾကတယ္။ Tamoxifen ေရာ Exemestane ေရာဟာ ဒီလို အမ်ိဳးအစား ကင္ဆာအတြက္သံုးရတဲ့ေဆးေတြပါ။ tamoxifen ေဆဒဟာ ကင္ဆာ အက်ိတ္ကို (အီစထိုဂ်င္) အသံုးမခ်ေစေအာင္ လုပ္ေပးတယ္။ aromatase ေဆးကေတာ့ ကိုယ္ကေန (အီစထိုဂ်င္) ေတြ ထြက္မလာေစေအာင္ လုပ္ေပးတယ္။

သုေတသနလုပ္သူေတြ ယူဆတာက တခ်ိဳ႕ကင္ဆာ (ဆဲလ္) ေတြက Tamoxifen ေဆးကို ခံႏိုင္ရည္ရွိလာႏိုင္တယ္။ Exemestane ေဆးကေန အဲလို ခံႏိုင္ရည္ရွိသြားတဲ့ (ဆဲလ္) ေတြကို သတ္ျပစ္မယ္။ (အီစထိုဂ်င္) ေတြ ေသြးထဲကေန ဖယ္ရွားေပးတာမို႔ အဲလို လုပ္ေစႏိုင္တာ ျဖစ္မယ္။

UK မွာရွိတဲ့ Cancer Research ကင္ဆာသုေတသန သတင္းျပန္ၾကား ဒါရိုက္တာ Dr Lesley Walker ေျပာတာက "ဒီရလဒ္ေတြအရ Exemestane ေဆးဟာ ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ရင္သား-ကင္ဆာ ကုသဘို႔အတြက္ အပိုတန္ဘိုးရွိပါတယ္။ Tamoxifen ေဆးျပီးသူေတြအတြက္လဲ ေရွာင္ရွားႏိုင္တယ္။ ေဆးကုသမႈကို တိုးတက္ေစျပီး၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ေသႏွဳန္းနည္းေစတယ္။

Aromatase inhibitors ျဖစ္တဲ့ Exemestane လိုေဆးဟာ ရင္သား-ကင္ဆာ ကုထံုးကို ပိုမိုေကာင္းေစတယ္။ ရင္သား-ကင္ဆာ ကာကြယ္ေရးအတြက္ အားတက္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။"


ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

အာဆင္နယ္၏အားနည္းခ်က္ကို မန္ယူသိရွိခဲ႕ဟု ရြန္းနီဆို

အာဆင္နယ္အသင္းႏွင့္ မန္ယူအသင္းတို႔သည္ ပရီမီယာလိဂ္ပဲြစဥ္ (၁၂)အျဖစ္ အာဆင္နယ္အသင္း၏ အမ္းမရိတ္ကြင္းႀကီးထဲတြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ကစားခဲ့ရာ မန္ယူအသင္းက အာဆင္နယ္အသင္းကို ႏွစ္ဂိုး-တစ္ဂိုး ျဖင့္အႏုိင္ရွိခဲ့သည္။ ယင္းပဲြစဥ္၌ မန္ယူအသင္းတြင္ ဖယ္လ္ကာအုိ၊ ႐ုိဂ်ဳိႏွင့္ဘလုိင္းတို႔ ဒဏ္ရာျပႆနာေၾကာင့္ မပါဝင္ႏုိင္ခဲ့သကဲ့သုိ႔ အာဆင္နယ္တြင္လည္း အုိေဇးလ္၊ ဒီဘူခ်ီႏွင့္ကိုစီယယ္နီတို႔ ဒဏ္ရာေၾကာင့္ မပါဝင္ႏုိင္ခဲ့ေပ။

သို႔ရာတြင္ အဆိုပါပဲြစဥ္တြင္ အာဆင္နယ္အသင္းသည္ အိမ္ကြင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ဧည့္သည္မန္ယူအသင္း၏ ဦးေဆာင္ဂိုးသြင္းယူမႈကို ခံခဲ့ရၿပီး သာမန္ပဲြကစားခ်ိန္ မိနစ္ ၉ဝ ျပည့္ခဲ့ၿပီးေနာက္ မန္ယူအသင္းက အာဆင္နယ္အသင္းကို ႏွစ္ဂိုး-တစ္ဂုိးျဖင့္အႏုိင္ရရွိကာ အႏုိင္သုံးမွတ္အျပည့္ရယူႏုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းပဲြစဥ္တြင္ မန္ယူအသင္းအတြက္ အသင္းေခါင္းေဆာင္ ရြန္းနီကတစ္ဂိုး ဂိုးသြင္းယူေပးႏုိင္ခဲ့ၿပီး ကီရန္ဂစ္၏ ကုိယ့္ဂိုးကိုယ္သြင္းမိျခင္းေၾကာင့္ မန္ယူအသင္း ႏွစ္ဂိုးရရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္ကာ အာဆင္နယ္အတြက္ ေျခပဂိုးကို မိနစ္ ၉ဝ ေရာက္မွသာ တုိက္စစ္မွဴးဂီေရာက္က သြင္းယူေပးႏုိင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းပဲြစဥ္တြင္ အာဆင္နယ္အသင္းအား အႏုိင္ရရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ ယခုပဲြစဥ္တြင္ အာဆင္နယ္၏ အားနည္းခ်က္ကို မန္ယူသိရွိခဲ့ေၾကာင္း တိုက္စစ္မွဴးရြန္းနီက ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

(ေငြၾကယ္)
The Mirror Daily
https://www.facebook.com/TheMirrorDaily

အဲဗာတန္ေနာက္ခံလူ ကိုးလ္မန္းအားေခၚယူရန္ ခ်ယ္လ္ဆီးျပင္ဆင္

အဂၤလန္ထိပ္သီးကလပ္ ခ်ယ္လ္ဆီးအသင္းသည္ လာမည့္ဇန္နဝါရီအေျပာင္းအေရႊ႕ကာလအတြင္း အသင္း၏ ခံစစ္ကိုအားျဖည့္ရန္အတြက္ အဲဗာတန္အသင္း၏ အိုင္ယာလန္ေနာက္ခံလူ ဆီးမက္စ္ကိုးလ္မန္းအားေခၚယူ ရန္ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္းသိရသည္။ ခ်ယ္လ္ဆီးအသင္းမွာ ကိုးလ္မန္းအတြက္ေပါင္သန္း ၂ဝ ခန္႔အသံုးျပဳရန္ျပင္ဆင္ေနၿပီး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုျဖစ္ခဲ့ပါက တစ္ပတ္လုပ္ခေပါင္ ၈ဝဝဝဝ အထိေပးေခ်သြားရန္ အသင့္ရွိေနေၾကာင္း ၿဗိတိန္သတင္းစာ Daily Mail ကေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ခ်ယ္လ္ဆီးနည္းျပ ေမာ္ရင္ဟိုမွာ အသင္း၏ ညာေနာက္ခံေနရာတြင္ အိုင္ဗန္ႏိုဗစ္ႏွင့္ယွဥ္ၿပိဳင္ေစေရး ကိုးလ္မန္းအားေခၚယူရန္ စီစဥ္ေနျခင္းျဖစ္ၿပီး အျခားအသင္းမ်ားထက္ ႀကိဳတင္လက္ဦးမႈရယူကာျပင္ဆင္ေန ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။ အသက္ (၂၆)ႏွစ္အရြယ္ရွိ အိုင္ယာလန္လက္ေရြးစင္ေနာက္ခံလူ ကိုးလ္မန္းအား ခ်ယ္လ္ဆီးအသင္းအျပင္ စီးရီးေအထိပ္သီးကလပ္အသင္းအခ်ဳိ႕ကလည္း ေခၚယူရန္စိတ္ဝင္စားေနျခင္းျဖစ္သည္။ အဲဗာတန္အသင္းမွာ ၎အားအသင္းတြင္ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းရန္ ဆႏၵရွိေနေသာ္လည္း ျမင့္မားသည့္ေျပာင္းေရႊ႕ေၾကးတစ္ရပ္ျဖင့္ကမ္းလွမ္းလာပါက ေရာင္းထုတ္သြားဖြယ္ရွိေၾကာင္း ၿဗိတိန္မီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။ ကိုးလ္မန္းမွာ အဲဗာတန္အသင္းသို႔ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္က ေျပာင္းေရႊ႕ေရာက္ရွိလာခဲ့သူျဖစ္ၿပီး အသင္းအတြက္ ၁၂၆ ပြဲပါဝင္ကစားကာ ၁၂ ဂိုးသြင္းယူေပးခဲ့သူျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

(ကိုရဲ)
The Mirror Daily
https://www.facebook.com/TheMirrorDaily

Premenstrual syndrome (PMS) ရာသီမလာခင္ ျဖစ္ျခင္တာေတြ

1. ဆရာရွင့္ ရာသီလာခါနီး ရင္သားနာတာနဲ႔စစလာခ်င္းမွာ ဗိုက္နာတာက မ်ားေသာအားျဖင့္ျဖစ္ၾကပါလားဆရာ။ သားအိမ္ေရာဂါတခုခုရွိလို႔ပါလားဆရာ။ ဗိုက္နာတာကေတာ့ ရာသီစလာလာခ်င္း ၁နာရီ ေလာက္ပဲ နာပါတယ္ဆရာ။ ဒါေပမဲ့ တခါတေလၾကလဲ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူးဆရာ။ သမီးတို႔က ကေလးယူေနတာ အခုထိမရေသးလို႔ပါရွင့္။ ဆရာဝန္နဲ႔ စစ္ၾကည့္ေတာ့လည္းအားလံုး normal လို႔ေျပာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္မလည္းသိခ်င္လို႔ပါရွင့္

2. ရာသီလာခါနီး ျဖစ္တတ္တဲ့ မိန္းကေလးေတြရဲ့ စိတ္အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး သိခ်င္ပါတယ္။ လစဥ္လတိုင္း ရာသီ လာခါနီး ရက္ေတြတိုင္းမွာ အခ်ိဳ႕ေသာ မိန္းကေလးေတြရဲ့ စိတ္ေတြက အရမ္းကို ထိခိုက္ခံစားလြယ္ျပီး၊ ဘာမွ မဟုတ္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေလး ေပၚမွာေတာင္ အရမ္း Sensitive ျဖစ္လြန္းတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ကြ်န္မကိုယ္တိုင္ကေတာ့ အဲလို ရက္မ်ိဳး နီးျပီီဆိုရင္ စိတ္ခံစားမႈ အရမ္း Sensitive ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းအရာ ေသးေသးေလးေပၚမွာလည္း ေဒါသ အၾကီးၾကီး ထြက္ေနတတ္ပါတယ္။ ဘာမွ မဟုတ္တာေလးနဲ႔လည္း ရင္ထဲမွာ ဝမ္းနည္းထိခိုက္လြယ္ပါတယ္။ အဲလို ရက္နီးရင္ ကြ်န္မက သိပ္ Sensitive ျဖစ္ေတာ့ ဘာမွ မဟုတ္တာေလးနဲ႔လည္း အမ်ိဳးသားနဲ႔ စကားမ်ား ရန္ျဖစ္ရပါတယ္။ အဲဒါက ကိုယ့္ကိုကိုယ္ သတိထားမိတာပါ။ ကြ်န္မလည္း အဲလိုမ်ိဳး မျဖစ္ခ်င္ပါဘူး။ ေဒါသလည္း မျဖစ္ခ်င္သလို၊ ထိခိုက္ ခံစားလြယ္တာမ်ိဳးလည္း မျဖစ္ခ်င္ပါဘူး။ ဒါဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲလို႔မရတဲ့ သဘာဝပဲလား၊ တခုခုမ်ား အေကာင္းဘက္ကို ျပင္ဆင္လို႔ ရမလားဆိုတာကို သိခ်င္ပါတယ္ရွင္။ ျပီးေတာ့ အဲလိုစိတ္မ်ိဳးနဲ႔ဆို ေသြးဆံုးမယ့္အခ်ိန္ဆိုရင္ ကြ်န္မ ဘယ္လို ေနမလဲလို႔ ေတြးျပီး ေတာ္ေတာ္ေလး တုန္လႈပ္မိပါတယ္။ ကြ်န္မအသက္က ခုမွ ၂၃ ပါ၊ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္မ သိထားသင့္တယ္ ထင္လို႔ပါ။ အဲဒါ ဘယ္လုိ ဆင္ျခင္ ေနထိုင္သင့္သလဲ။

မိန္းကေလးတေယာက္ ေမြးလာတာနဲ႔ သူမွာ မ-မ်ိဳးဥေပါင္း ၄ သိန္းခြဲ ရွိေနမယ္။ အသက္ ၁၃-၁၄ ႏွစ္ ေရာက္လာတာနဲ႔ မ်ိဳးဥအိမ္ကေန ေဟာ္မုန္းေတြ ထြက္လာျပီ။ Follicle Stimulating Hormone (FSH) နဲ႔ Leutenizing Hormone (LH) ဆိုတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြက လုပ္ေပးတယ္။ မ်ိဳးဥေလးေတြ တလ တလံုးက် ရင့္မွည့္လာၾကမယ္။ ရာသီ ဆိုတာဆင္းျပီ။ တေယာက္မွာ တလကို ရာသီေသြး ၂ဝ-၈ဝ စီစီ (၁-၂ ေအာင္စ) ဆင္းတယ္။

ဦးေႏွာက္ထဲမွာ Hypothalamus (ဟိုက္ပိုသဲလ္မတ္စ္) ဆိုတဲ့ေနရာရာက အေရးပါတယ္။ ေရငတ္တတ္တာ၊ ထမင္းဆာတတ္တာ၊ အိပ္ျခင္တာ၊ ရာသီျဖစ္တာ၊ လိင္စိတ္ျဖစ္တာ၊ မ်ိဳးပြါးေစႏိုင္တာေတြကို ဒီေနရာကေန ထိန္းခ်ဳပ္တယ္။ မရွက္တရား သံုးပါးလံုးး ဆိုပါေတာ့။

ရာသီမလာခင္ ျဖစ္ျခင္တာေတြကို Premenstrual syndrome (PMS) ဆိုျပီး သပ္သပ္ေဆးစာမွာ ရွိတယ္။ အရြယ္ေရာက္ အမ်ိဳးသမီး ၈ဝ% မွာ ခံစားၾကရတယ္။ ေဆးကုဘို႔လိုတာ ၂ဝ-၃ဝ% ေလာက္သာ ရွိပါတယ္။ ဆိုးဝါးတဲ့ Premenstrual Dysphoric Disorder (PMDD) ေခၚတာမွာ ၂-၆% သာေဆးကုဘို႔ လိုတယ္။ ဘာလို႔ ျဖစ္ရသလဲဆိုတာ သဲသဲကြဲကြဲ မသိၾကပါ။ အဲလိုမသိေလေလ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ-သီအိုရီေတြ မ်ားေလေပါ့။

ေမးတဲ့သူ ေျပာျပတာေတြက Book picture ေဆးစာအုပ္ထဲကနဲ႔ တူလွတယ္။ လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကိုယ္ျဖစ္ေနတာကို အေသအျခာ မေျပာတတ္ၾကပါ။ ရုပ္ပိုင္း၊ စိတ္ပိုင္း၊ Emotional စိတ္လႈတ္ရွားမႈ (ဝမ္းသာ-ဝမ္းနည္း)၊ Mood swings စိတ္မူ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ မသိသာေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ၾက ျပႆနာၾကီးတဲ့အထိ ရွိတယ္။ ရာသီလလယ္ရက္ မ်ိဳးထြက္လိုက္တာနဲ႔ ဒါေတြ တခုမဟုတ္ တခု၊ တခုမကလဲ ျဖစ္တယ္။ ရာသီေသြး ဆင္းတာနဲ႔ ဆရာဝန္မပါဘဲ ျပန္ေကာင္းသြားျပီ။

ရုပ္ပိုင္းေျပာင္းတာေတြက -
• Fatigue အားယုတ္ေနတာ၊
• Bloating ရင္ကယ္ေနတာ၊
• Breast tenderness ရင္သားနာတာ၊
• Acne ဝက္ျခံထြက္တာ၊
• Appetite changes စားျခင္စိတ္ မတူျဖစ္လာတာ၊
• Food cravings ျခင္ျခင္းတပ္တာ။
• ပ်ိဳ႕တာ၊ ဝမ္းပ်က္တာ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္တာေတြ ခံစားရတယ္။
• Uterine cramping သားအိမ္ေနရာ နာတာက အေတာ္ ဆိုးတတ္တယ္။ သူ႔မွာလဲ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ Prostaglandins သတၲိေၾကာင့္ Constriction ညွစ္တာ-တင္းတာတာနဲ႔ Relaxation ေလ်ာ့တာျဖစ္ရလို႔ Spasmodic cramping ေခၚတယ္။ ခါးနာတာ၊ ေပါင္ေၾကာနာတာ၊ ေခါင္းကိုက္တာေတြလဲ ခံစားရတတ္တယ္။

စိတ္မူအေျပာင္းအလဲက အေရးပါတယ္။ Crying ငိုျခင္ငိုမယ္၊ Oversensitivity သိပ္အကဲဆတ္မယ္၊ Rapidly changing အလ်င္အျမန္ ေျပာင္းလဲျပီး Unpredictable moods ဘယ္လိုျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ မွန္းမရတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ အလြယ္ေျပာရရင္ ေဒါသနဲ႔ ပူေဆြးမႈၾကား ဗ်ာမ်ားေနမယ္။ သူတေယာာက္ထဲကိုသာမက သူ႔မိသားစု၊ အသိုင္းအဝိုင္းကိုပါ သက္ေရာက္ေစတယ္။

• Depression စိတ္ဓါတ္က်တယ္၊
• Sadness ဝမ္းနည္းတယ္၊
• Lack of motivation စိတက္ၾကြမႈ နည္းမယ္၊
• Irritability စိတ္တိုတယ္၊
• Aggression ဇြတ္လုပ္ျခင္တယ္၊
• Less patience သည္းခံစိတ္ ေလ်ာ့မယ္၊
• Increased stress ပူပင္စိတ္ မ်ားမယ္၊
• Anxiety စိုးရိမ္စိတ္ ကဲမယ္၊
• Nervousness ဂနာမျငိမ္ ျဖစ္ေနမယ္၊
• Melancholy ဝမ္းနည္း-ပက္လက္-စိတ္ပ်က္ေနမယ္၊

တခ်ိဳ႕မွာ Relief အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္တာမ်ိဳး ခံစားရတယ္။
• Release လြတ္လပ္သြားသလို၊
• New beginning အသစ္ အစပ်ိဳးလာသလို၊
• Invigoration အားအင္ ျပန္ျပည့္သလို၊
• Connection with nature သဘာဝနဲ႔ ပိုနီးစပ္တယ္ ထင္သလိုလို၊
• Creative energy စိတ္သစ္ ရလာလာတာလိုလို၊
• Exhilaration လြတ္ေျမာက္တာလိုလို၊
• Increased sex drive လိင္စိတ္ပိုလာမယ္၊
• More intense orgasms လိင္စိတ္ျပည့္ဝမႈကို ပိုခံစားရမယ္။

PMS ရာသီလာလို႔ ခံစားရတာေတြ သက္သာေအာင္ ကိုယ့္ဖါသာ ျပဳျပင္လို႔ ႏိုင္တာေတြ ရွိပါတယ္။ Lifestyle changes လူေနမႈပံုစံ ျပဳျပင္ေပးတာနဲ႔ ေကာင္းႏိုင္သူေတြရွိတယ္။
• အာဟာရ ျပည့္ဝေအာင္စားပါ၊ အိပ္ေရးပ်က္တာ ျပဳျပင္ပါ၊
• Alcohol အရက္၊ Caffeine (ေကဖင္း) ပါတဲ့အစာ၊ Meat အသား၊ Fatty foods ဆီမ်ားတာ နဲ႔ Refined Sugar သၾကားေတြက ပိုဆိုးေစတယ္။
• ေရာဂတ္ (ဒိန္ခ်င္)၊ ဒိန္ခဲ၊ ႏြားႏို႔ေသာက္ပါ။
• Drink ginger root tea ခ်င္းျမစ္ျပဳတ္ေသာက္တာ ေကာင္းတယ္၊
• Breathe deeply အသက္ျပင္းျပင္းရွဴပါ၊
• ကိုယ့္အတြက္ အခ်ိန္ကုိ ယူပါ။
• Orgasm လိင္စိတ္ ျပည့္ဝေအာင္ (တဦးခ်င္းျဖစ္ျဖစ္) လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
• Exercise ကိုယ္လက္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• Socialize လူေတာ-သူေတာ ဝင္ေရာပါ။

ရာသီလာတံုး သံုးရတဲ့ အတြင္းခံပစၥည္းကို Chlorine-free biodegradable 100% cotton tampons သံုးသင့္တယ္လို႔ ေနာက္ဆံုး သုေတသနက ဆိုပါတယ္။ Organochlorines ဓါတုေဆးကေန ကင္ဆာ ျဖစ္ေစတယ္ထင္လို႔ပါ။ စီးပြါးေရးလဲ တြက္ေျခကိုက္တာမို႔ LunaPads International, Eco-Logique.com, Glad Rags, Pandora Pads, Jade and Pearl, Feminine Options နာမယ္ေတြလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေရာင္းပါတယ္။ Diva cup ေခၚတဲ့ Organic Tampon (ေအာ္ဂဲနစ္-တမ္ပြန္) ေတြလဲ ရွိေသးတယ္။

ေဆးေတြလဲ သံုးရတတ္တယ္။
• Diuretics ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးကို သတိနဲ႔ေပးရင္ တခ်ိဳ႕မွာ သက္သာတယ္။ လူတိုင္းေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
• Analgesics (Ibuprofen, Naproxen and Mefenamic acid အနာ-အကိုက္ သက္သာေဆးေတြ ေသာက္ႏိုင္တယ္။
• Oral contraceptive pills (OCPs) ကိုယ္ဝန္တား-စားေဆး အိမ္ေထာင္ မရွိလဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ထိေရာက္သူ မ်ားပါတယ္။
• Ovarian suppressors (Danazol) မ်ိဳးဥအိမ္ကို ႏွိမ္တဲ့ေဆးက ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးမ်ားတယ္။
• Antidepressants စိတ္က်တာ သက္သာေဆး ေပးႏိုင္တယ္။ Fluoxetine (Prozac) နဲ႔ Paroxetine (Paxil) ေဆး အသံုးမ်ားတယ္။
• Vitamin B, C, B6, Calcium and Magnesium ဗီတာမင္ နဲ႔ ဓါတ္ဆားေတြ ေသာက္ႏိုင္တယ္။
• Herbal ထဲက Flaxseed Capsules, Valerian, Kava Kava နဲ႔ St. John’s Wort ေဆးေသာက္ႏိုင္တယ္။

လိုအပ္ရင္ စိတ္အထူးကု-ဆရာဝန္နဲ႔ ကုသရမယ္။ စိတ္ပိုင္း ကုသနည္းေတြထဲမွာ Behavioral therapy, Cognitive Therapy, Literary Therapy နဲ႔ Talk Therapy နည္းေတြ ရွိပါတယ္။

Menopause ေသြးဆံုး-သားဆံုး ကိုလဲ ဖတ္ပါ။ အဲဒါျဖစ္လဲ စိတ္ေရာ၊ ရုပ္ပါ အေတာ္ ခံစားၾကရတာ။ ဒါေပမဲ့ ေသြးဆံုးဘို႔ အႏွစ္ ၂ဝ မက လိုပါေသးတယ္။ ဒီၾကားမွာ ေဆးေကာင္း-ဝါးေကာင္းေတြ မေပၚဘူးလို႔ ဘယ္သူေျပာႏိုင္သလဲ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

Fatty Liver Disease (FLD) အသဲအဆီဖံုးျခင္း

• ဆရာရွင့္ သမီးညာဘက္နံရိုးေအာက္ဝမ္းဗိုက္ကနာပါတယ္။ ျဖစ္တာ ၄နွစ္ေလာက္ရွိပါၿပီ နာလိုက္ ေပ်ာက္လိုက္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ၂ဝ၁၄ မွာ နာတာစိပ္လာသလို ညာဘက္ေစာင္းအိပ္လည္း နာပါတယ္။ ေဆးခန္းျပၾကည့္ေတာ့ အသဲအဆီဖံုးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေသာက္ေဆးကေတာ့ URSA-S ေဆးကို တေန႔ ၁ လံုး ေသာက္ဖို႔ ေျပာပါတယ္။ ေဆးစြဲေသာက္ဖို႔လိုပါသလားဆရာ။ အသဲကင္ဆာ ျဖစ္မွာလည္းေၾကာက္ပါတယ္ဆရာ။ လိုအပ္သည္မ်ားကို ျပည့္စံုစြာ ေျဖၾကားေပးေစခ်င္ပါတယ္။
• ကၽြန္ေတာ္အသက္က ၂၅ ႏွစ္ပါဆရာ။ ကၽြန္ေတာ္ကို အသည္း ဆီဖံုးခ်င္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္ဆရာ၊
• ကၽြန္ေတာ္ဘယ္လို႔ ကုသႏိုင္ပါသလဲဆရာ၊ အသည္းဆီမဖံုးေအာင္ ဘယ္လို ေနထိုင္၊ ျပဳမွဴ၊ စားေသာက္၊ ေလ့က်င့္ရပါသလဲဆရာ။
• အခု က်ေနာ္အသက္ (၆၉) ႏွစ္ပါဆရာ။ အစားအေသာက္မပ်က္ပါ။ Ultrasound ရိုက္ေတာ့ အသဲအဆီဖံုးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္ဆရာ။ ေသာက္ေဆးေလးမ်ားညႊန္ေပးပါဆရာ။

အသဲနဲ႔ အရက္ ဆက္ေနတာလူတိုင္းသိၾကပါတယ္။ ခက္တာကသိေပမဲ့ မဆင္ျခင္ႏိုင္ၾကဘူး။ အရက္ျဖတ္စာ ေရးမွာ မဟုတ္ပါ။ အရက္ မေသာက္ဘဲလဲ အသဲမွာေရာဂါျဖစ္ႏိုင္တာေရးပါရေစ။

FLD အသဲအဆီဖံုးေရာဂါသည္ အေရအတြက္ဟာ လူအားလံုးေပါင္းရဲ႕ ၁ဝ-၂၄% ရွိတယ္။ အဝလြန္သူေတြထဲမွာ ၇၅% က ဒီလို ျဖစ္ေနမယ္။ အရက္မေသာက္သူေတြက ၃၅% ရွိတယ္။ အသဲမွာအဆီလာဖံုးေနတဲ့ Fatty liver ေရာဂါ ကေလး-လူၾကီး၊ ေယာက္်ား-မိန္မအားလံုးမွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အသဲမွာအဆီေတြ လိုတာထက္ ပိုစုေဝးလာရင္ အသဲ (ဆဲလ္) ေတြဟာေနရာဖယ္ေပးလိုက္ရမယ္၊ သူတို႔လုပ္ရမဲ့ အဆိပ္အေတာက္ ဖယ္ရွားေရးကို အရင္လိုမလုပ္ႏိုင္တာ ျဖစ္လာတယ္။

(ဖက္တီး-လစ္ဗာ) ဘာလို႔ျဖစ္သလဲ၊ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေရာဂါေဗဒအရေျပာရရင္ ကိုယ္ထဲက တျခားေနရာေတြက အဆီေတြ အသဲမွာလာစုေနလို႔၊ အူထဲကအဆီကိုအသဲကေနမ်ားမ်ားစုပ္ယူလို႔၊ အသဲကေန အဆီကိုေခ်ဖ်က္တာ သိပ္မလုပ္ႏိုင္လို႔။ ဒါေပမဲ့ အဆီမ်ားမ်ားစားတိုင္း အသဲမွာအဲလိုအဆီမမ်ားေစပါ။

Alcohol အရက္၊ Obesity အဝလြန္တာ၊ Starvation အစာငတ္ခံတာ၊ Diabetes mellitus ဆီးခ်ိဳ၊ Corticosteroids (စတီရြိဳက္ေဆး)၊ Carbon tetrachloride နဲ႔ Yellow phosphorus အဆိပ္သင့္ျခင္း၊ Cushing's syndrome ေရာဂါ နဲ႔ Hyperlipidemia ေသြးထဲမွာအဆီမ်ားေရာဂါေတြကေန ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္။ Microvesicular fatty liver ဆိုတဲ့ အသဲအဆီမ်ားေနတာမ်ိဳးကေတာ့ Valproic acid နဲ႔မသင့္တာ၊ Tetracycline (တက္ထြာဆိုက္ကလင္း) ေဆးမ်ားတာ၊ ရက္လြန္တာနဲ႔ Pregnancy ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

Amiodarone, Methotrexate, Diltiazem, Highly active antiretroviral therapy, Glucocorticoids, Tamoxifen, Phosphorus, Mushroom poisoning ေဆးေတြေၾကာင့္လဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Inflammatory bowel disease, HIV, Hepatitis C (genotype 3), Alpha 1-antitrypsin deficiency ေရာဂါေတြနဲ႔လဲဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

အရက္နဲ႔ ဆက္ျဖစ္တာကို Alcoholic steatosisဒါမွမဟုတ္ Non-alcoholic fatty liver disease ေခၚျပီး၊ အရက္ကေန ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုဆိုးတာကို Alcoholic steatohepatitisနဲ႔ Non-alcoholic steatohepatitisလို႔ ေခၚတယ္။ အရက္ေၾကာင့္ မဟုတ္တာဟာ Metabolic syndrome ေခၚျပီး Diabetes ဆီးခ်ိဳ၊ Hypertension ေသြးတိုး၊ Obesity အဝလြန္ျခင္းနဲ႔ Dyslipidemia ေသြးထဲအဆီမ်ားေရာဂါအျပင္ တျခားေရာဂါေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Hepatitis အသဲေရာင္တာနဲ႔ တြဲေနသူလဲရွိတယ္။

လူအေတာ္မ်ားမ်ား အသဲအဆီဖံုးေရာဂါ ရွိေနေပမဲ့ လူေကာင္းလိုေနၾကေသးတယ္။ စမ္းသပ္တဲ့အခါ အသဲ ၾကီးေနတာ ေတြ႔ရႏိုင္တယ္။ အသဲလုပ္ငန္းကိုသိဘို႔ ေသြးစစ္ရင္ Alanine transaminase (ALT) နဲ႔ Aspartate aminotransferase (AST) ေခၚတဲ့ အသဲမွာ (အင္ဇိုင္းမ္) ေတြ မ်ားေနမယ္။ (ALT) နဲ႔ (AST) (အင္ဇိုင္းမ္) ေတြ မ်ားေနတာကအသဲေရာဂါ ရမွသာ ျဖစ္တာမဟုတ္ပါ။ ၾကြက္သားေရာဂါ ေၾကာင့္လဲရေစတယ္။ CT scan နဲ႔ MRI လုပ္ရင္ ပိုသိႏိုင္တယ္။ Liver biopsy အသဲက အသားစထုတ္ယူစစ္ေဆးမွ ေရာဂါရွိတာေသျခာမယ္။

• အသဲေနရာတခ်ိဳ႕မွာနာေနတယ္။ သူ႔ကိုဖိၾကည့္ရင္ နာမယ္။
• အားယုတ္မယ္။ အစားပ်က္မယ္။
• အသား-ဆီးဝါေနမယ္။
• ကိုယ္ (ဗိုက္-ေျခေထာက္) ေရာင္ႏိုင္တယ္။
• ပိုဆိုးလာရင္ အသဲ (ဆဲလ္) ေတြ ေသေတာ့ အမာရြတ္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ အသဲေျခာက္ ေရာဂါ ျဖစ္လာမယ္။ ျပန္မေကာင္းေတာ့ပါ။ အသဲအစားထိုးရမယ္။
• ေဆးမကုဘဲေနရင္ တခ်ိန္မွာ ဦးေႏွာက္ ထိခိုက္တာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
• အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အသဲေျခာက္ေနသူေတြထဲက ၁ဝ% ဟာတခ်ိန္မွာ အသဲကင္ဆာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

အရက္ေၾကာင့္မဟုတ္ပဲျဖစ္ရတဲ့ အသဲအဆီဖံုးေရာဂါကေနအသဲေရာဂါ မျဖစ္တာ ၈ဝ% ရွိတယ္။ ၂ဝ% ကေတာ့ (NASH) ျဖစ္မယ္။ အဲဒီ NASH ထဲက ၂ဝ-၃ဝ% ဟာ အသဲေျခာက္တာနဲ႔ အသဲမေကာင္းေတာ့တာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

ဘာလို႔ျဖစ္သလဲကိုသိမွ ကုသတာမွန္မယ္။ ရိုးရိုးအသဲအဆီဖံုးတာကိုကုစရာမလိုပါ။ Steatosisေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ ျပန္ေကာင္းႏိုင္တယ္။ ျဖစ္လာမွေတာ့ နဂိုလို ျပန္မေရာက္ႏိုင္တာမ်ားတယ္။ ေရာဂါျဖစ္ေနတာ ေႏွးေအာင္ လုပ္လို႔ေတာ့ ရတယ္။ အေစာပိုင္းအဆင့္ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္တာ၊ လူေနပံု ျပင္တာနဲ႔ ျပန္ေကာင္းႏိုင္တယ္။

• ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။
• ကိုယ္လက္-ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• အဆီေလွ်ာ့စားပါ။ အခ်ိဳပါ ေလွ်ာ့စားပါ။
• အရက္ျဖတ္ပါ။
• ဆားခါး၊ ဗီတာမင္ စီနဲ႔ အီးေတြကအေထာက္အကူေပးႏိုင္တယ္။
• Ursodeoxycholic acid ေဆးကအက်ိဳးမ်ားေစႏိုင္တယ္။
• ဆန္လံုးညိဳ၊ သိပ္ျဖဴစင္ေအာင္ခြ်တ္မထားတဲ့ အေစ့အဆီေတြကေကာင္းတယ္။ Phytic acid ပါေနလို႔ ဂ်ံုကမေကာင္းပါ။
• ေပါင္မံု႔ျဖဴ၊ ၾကက္ဥေခါက္ဆြဲ၊ ကိတ္မံု႔၊ သြားရည္စာတခ်ိဳ႕ေတြကိုေရွာင္ပါ။
• အသီးေတြနဲ႔ အသီအရြက္ေတြကိုေန႔တိုင္းစားပါ။
• ႏြားႏို႔ထဲမွာအဆိပ္ပ်ယ္ဓါတ္ပါလို႔ ေကာင္းတယ္။
• ၾကာၾကာေက်ာ္ထားတဲ့အစာေတြ၊ ႏွစ္ခါျပန္ေၾကာ္တာေတြ၊ အဆီမ်ားအစာေတြ၊ စက္ရံုကေန ျပဳျပင္ ထုပ္ပိုးထားတဲ့ အစာေတြ ေရွာင္ပါ။
• ဝက္အူေတာင့္၊ (ေဟာ-ေဒါ့ခ္) မတည့္ပါ။
• ၾကက္ဥနဲနဲသာစားပါ။
• အခ်ိဳရည္၊ ေကာ္ဖီ၊ အရက္ပါအရည္ေတြ မတည့္ပါ။
• အမဲသား၊ ဝက္သားနဲ႔စာရင္ ၾကက္ဆင္နဲ႔ ၾကက္သားေတြကေတာ္ေသးတယ္။
• (စတီရြိဳက္)ေဆး၊ ၾကီးထြားေဆး၊ ပဋိဇီဝေဆးေတြ မပါတဲ့ အသားငါးသာေရြးစားပါ။
• ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

Contraceptives and breastfeeding ကိုယ္ဝန္တားေဆးမ်ား ႏွင့္ ကေလးႏို႔တိုက္ျခင္း

ဆရာ႐ွင့္ ကေလးေမြးၿပီးကတည္းက သားဆက္ျခားတဲ့အေနျဖင့္ သံုးလခံေဆးထိုးထားပါတယ္ဆရာ။ သံုးေခ်ာင္း ထိုးဖူးပါတယ္ဆရာ။ ကေလး ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ေတာ့ marvelon 28 ဆက္ေသာက္ပါတယ္။ ခုကေလး ၁ ႏွစ္နဲ႔ ၁ဝ လ႐ွိပါၿပီ။ ႏို႔လဲမျဖတ္ရေသးပါဘူး။ ခုသမီးတားေဆးျဖတ္လိုက္ပါၿပီဆရာ။ အဲ့ဒါေနာက္ကေလး ထပ္ယူရင္ ကိုယ္၀န္ခ်က္ခ်င္း ကပ္ႏိုင္လားဆရာ ႏို႔တိုက္တဲ့အခ်ိန္ တားေဆးစားရင္ ႏို႔ထြက္နဲေစတာလား ကေလးကိုေရာဆိုးက်ိဳးေပးႏိုင္ပါသလားဆရာ။ သမီး OG က ႏို႔တိုက္ေနရင္ တားေဆးလံုးဝ မစားရဘူးလို႔ေျပာလို႔ပါ။ ဆရာ့ေဆာင္းပါးထဲမွာ ေဟာ္မုန္း ၁ မ်ိဳးထဲပါတာ စားရင္ေတာ့ ရတယ္လို႔ေရးထားတာေတြ႔လို႔ပါ။ ခုတားေဆးျဖတ္လိုက္ေတာ့ ရာသီလဲမမွန္ပါဘူးဆရာ။ အရင္လိုရာသီ လစဥ္ျပန္မွန္ေအာင္ ဘာလုပ္ရမလဲဆရာ။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာ ၁၆ ပတ္ရွိရင္ ႏို႔ေတြကေန ႏို႔ရည္ထြက္ႏိုင္ေျခရွိလာျပီ။ အရြယ္အစား ၾကီးထြားလာလို႔ပါ။ ဒါေပမဲ့ အခ်င္းကေန ထုတ္ေပးေနတဲ့ Estrogen နဲ႔ Progestin ေဟာ္မုန္းေတြေၾကာင့္ ႏို႔ထြက္ေအာင္လုပ္ေပးမဲ့ ဦးေနာက္မွာရွိတဲ့ Pituitary gland ကေန ႏို႔ထြက္ေဟာ္မုန္း Lactation hormone ကို ထြက္မလာေအာင္ တားထားေသးတယ္။

ကေလးဖြါးျပီး အခ်င္းက်တာနဲ႔ (အီစထိုဂ်င္) နဲ႔ (ပရိုဂ်က္စတင္) ေတြ နည္းလာျပီး ေျပာခဲ့တဲ့ ႏို႔ထြက္ေဟာ္မုန္း (ပရိုလက္တင္) ထြက္လာျပီးသကာလ ႏို႔ေတြကေန ႏို႔ရည္ေတြ ထြက္ေတာ့မယ္။ တခုရွိျပန္တာက ကေလးကို ႏို႔မတိုက္ရင္ေတာ့ အဲလို မျဖစ္ေတာ့ ျပန္ဘူး။ ကေလးက ႏို႔ကို စို႔ (စုပ္) တာကေန ႏိုးဆြေပးတဲ့သေဘာ သက္ေရာက္တယ္။

ကေလး တလခြဲရွိတဲ့အထိ တားေဆးမသံုးဘဲလဲ ေနႏိုင္တယ္။ ကေလးႏို႔ျဖတ္ျပီးရင္ ၾကိဳက္တဲ့နည္းကို ေျပာင္းသံုးႏိုင္တယ္။ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲကို ကေလး ၆ လရျပီးမွာသံုးရင္ ႏို႔ထြက္နည္းတာကို ေရွာင္ႏိုင္မယ္။ ကေလးကို ႏို႔တိုက္ေပးေနရင္ ေနာက္ကေလး ရဘို႔ ေဝးတတ္တယ္။ ဒါမ်ိဳးကို ေဆးစာမွာ Lactational amenorrhea ေခၚတယ္။ ရာသီမဆင္း၊ ကေလးမရတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ကေလးေမြျပီးတဲ့ေနာက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ခင္ပြန္းနဲ႔ အတူျပန္ေနတာမွာ ျမန္ၾကတာ မ်ားတယ္။ ၄ ပတ္ဆိုရင္ ၃ ပံု ၁ ပံုနဲ႔ ၈ ပတ္ဆိုရင္ ၈၈% လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။

ကိုယ္ဝန္တားေဆးေတြက နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ လာတယ္။ အမ်ိဳးသမီး အမ်ိဳးမ်ိဳးကို သက္ေရာက္ေစတာကလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိႏိုင္တယ္။ ကုိယ္ဝန္တား စားေဆးေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုး သံုးေနၾကတာက ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲ၊ တေန႔တလံုး စားရတဲ့ ေဆးမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ေဟာ္မုန္းေတြဆိုတာ (အီစထိုဂ်င္) နဲ႔ (ပရိုဂ်က္စတင္) ေတြျဖစ္တယ္။ ကေလး ႏို႔တိုက္သူေတြနဲ႔ သိပ္မကုိက္ဘူး။ ဒီေဆးမ်ိဳးထဲမွာပါတဲ့ (အီစထိုဂ်င္) က ႏို႔ထြက္နည္းေစမယ္။

ကေလး ႏို႔တိုက္တံုးသံုးႏိုင္တဲ့ ကိုယ္ဝန္တားေဆးမ်ား
- Depo-Provera ၃ လခံထိုးေဆးလဲ သံုးႏိုင္တယ္။
- Progestin-only pill (POP) တမ်ိဳးထဲပါတဲ့ တားေဆးမ်ိဳးက ပိုအဆင္ေျပတယ္။ ဒီေဆးမ်ိဳးကို Mini pill လို႔လဲ ေခၚတယ္။ တားေဆးထဲက ေဟာ္မုန္းဟာ မိခင္ႏို႔ရည္ထဲ မေရာက္ႏိုင္လို႔ ကေလးကို ဒုကၡမေပးပါ။ Progestin-only pill အမ်ိဳးအစားဟာ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲထက္ ကိုယ္ဝန္တားရာမွာ ထိေရာက္မႈ ရာႏွဳန္းနည္းတယ္။ ေဆးကို ေန႔တိုင္းမွန္မွန္ နဲ႔ အခ်ိန္လဲ မွန္မွန္ေသာက္ဘို႔ အထူးသတိၾကီးရမယ္။
- Progestin-only implants အေရျပားေအာက္မွာ ထည့္ထားရတဲ့ အေခ်ာင္းမ်ိဳးသံုးႏိုင္တယ္။ ဥပမာ Norplant ျဖစ္တယ္။
- Contraceptive implant အေရျပားေအာက္မွာ ထည့္ထားရတဲ့ ေဟာ္မုန္းပါ ေဆးေခ်ာင္းထည့္နည္း Norplant and Jadelle (Norplant II), Implanon, Sino-implant (II) marketed as (Zarin, Femplant and Trust), Nexplanon ေတြကို သံုးႏိုင္တယ္။
- Barrier methods အဖံုး-အကာ-အစြပ္နည္းေတြထဲက Condom (ကြန္ဒြမ္) က ပိုအဆင္ေျပႏိုင္တယ္။
- Intrauterine devices (IUD) သားအိမ္ထဲ (ေကာပါး-တီ) ထည့္နည္းမွာ ဘာေဟာ္မုန္းမွ မပါလို႔ ႏို႔ထြက္တာကို သက္ေရာက္မႈ မရွိပါ။
- Intrauterine system (IUS), IUD with progestogen, IntraUterine Contraceptive (IUC) လို႔ ေခၚတာက သားအိမ္အဝမွာ (ပရိုဂ်က္စတင္) တမ်ိဳးထဲသာ ပါလို႔ ႏို႔ထြက္တာကို မသက္ေရာက္ေစဘူး။
- Diaphragm (ဒိုင္ယာဖရမ္) နည္းကေတာ့ ကေလးေမြးျပီးစမွာ အရြယ္အစား ရင္စားျပန္မရေသးလို႔ အေနမေတာ္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
- NuvaRing ထဲမွာလဲ ေဟာ္မုန္း ၂ မ်ိဳးတြဲပါလို႔ ႏို႔ထြက္နည္းမယ္။
- Contraceptive patch = Transdermal patch (Evra, Ortho Evra) ထဲမွာ Estrogen နဲ႔ Progestin hormones ေတြပါလို႔ ႏို႔ထြက္နည္းေစမယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

U2 အဖြဲ႕ဝင္ဘိုႏို စက္ဘီး မေတာ္တဆမႈျဖစ္ပြား ငါးနာရီၾကာခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူခဲ့ရ

နာမည္ႀကီး ဂီတအဖြဲ႕တစ္ခု ျဖစ္ေသာ U2 အဖြဲ႕၏ အဖြဲ႕ဝင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဘိုႏိုသည္ စက္ဘီး မေတာ္တဆမႈတစ္ခုျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ငါးနာရီၾကာျမင့္ခဲ့သည့္ ခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူခဲ့ရသည္ဟု သိရ သည္။ ဘိုႏိုသည္ပန္းျခံတစ္ခုအတြင္း ၌ စက္ဘီးစီးလာစဥ္ မေတာ္တဆ မႈၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရျခင္းျဖစ္ကာ ၄င္း၏ ဝဲဘက္ပခံုးႏွင့္ ဦးေခါင္းတို႔တြင္ ျပင္းထန္သည့္ ဒဏ္ရာမ်ားရရွိ ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူ ခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

ဆရာဝန္မ်ား၏ အတည္ျပဳခ်က္အရ ဘိုႏို၏ဝဲဘက္ လက္မွာ အ႐ိုးေျခာက္ ပိုင္းခန္႔က်ဳိး သြားခဲ့ၿပီး ဦးေခါင္းခြံကို ထိခိုက္ မႈျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည့္ ဒဏ္ရာလည္း ရရွိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ ၏ ခဲြစိတ္ကုသမႈ ေအာင္ျမင္ခဲ့ ျခင္းေၾကာင့္ ဘိုႏို၏အေျခအေနမွာ စိုးရိမ္ဖြယ္အေနအထားမ်ဳိးမရွိေတာ့ေသာ္လည္း လအနည္းငယ္ၾကာ အနားယူရဖြယ္ရွိသည္ဟု ဆို သည္။

U2 အဖြဲ႕၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိ သူတစ္ဦးက ''မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ျဖစ္ ပြားခဲ့တဲ့မေတာ္တဆမႈျဖစ္ပါတယ္။ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့အေျခအေနက ေတာ္ေတာ္ဆိုးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ ေပမယ့္ ေဆး႐ံုမွာအခ်ိန္မီကုသမႈ လုပ္ႏုိင္ခဲ့တာေၾကာင့္ ဘိုႏိုရဲ႕အေျခ အေနက စိုးရိမ္စရာမရွိေတာ့ပါ ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ပုံမွန္အေနအထား မ်ဳိးေရာက္ဖို႔အတြက္ အခ်ိန္ယူရဦး မွာပါ။ ေဖ်ာ္ေျဖေရးပြဲေတြနဲ႔ပတ္ သက္တဲ့ စာခ်ဳပ္ေတြကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ရဖို႔မ်ားပါတယ္''ဟု ေျပာ သည္။

ဘုိႏုိ၏ဒဏ္ရာကုိ ခြဲစိတ္ကုသရာတြင္ပါဝင္ခဲ့ေသာ အ႐ုိးအထူးကုဆရာဝန္ဒင္းလုိရစ္ကလည္းဝဲဘက္ လက္တြင္ က်ဳိးသြားခဲ့ေသာ ဘုိႏုိ၏ အ႐ုိးအေျခအေနမွာ ဆုိးဆုိးရြားရြားထိခုိက္သြားခဲ့ေၾကာင္း၊အ႐ုိးျပန္ ဆက္ရန္အတြက္ သတၱဳျပားသုံးခု၊ဝက္အူ ၁၈ ခုျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးထားရေၾကာင္း၊အခ်ိန္ေျခာက္လခန္႔ၾကာမွေပ်ာက္ကင္းဖြယ္ရွိ ေၾကာင္း ေျပာသည္။ ဘုိႏုိ၏ ပရိသတ္မ်ားသည္ ၄င္းက်န္းမာေရးျပန္လည္ေကာင္းမြန္ လာရန္အတြက္ မေတာ္တဆမႈျဖစ္ ပြားခ့ဲေသာေနရာတြင္ ဆုေတာင္းမႈ မ်ားျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။

ျပည့္ၿဖိဳးႏိုင္
The Union Daily
https://www.facebook.com/pages/The-Union-Daily/139677556201764

သ႐ုပ္ေဆာင္ဘဝမွအနားယူၿပီး ဒါ႐ိုက္တာအျဖစ္သာရပ္တည္ဖြယ္ရွိဟု အင္ဂ်လီနာဂ်ဳိလီ ေျပာၾကား

ေဟာလိဝုဒ္နာမည္ေက်ာ္သ႐ုပ္ေဆာင္ အင္ဂ်လီနာဂ်ဳိလီက သ႐ုပ္ေဆာင္ဘဝမွ အနားယူၿပီး ဒါ႐ိုက္တာအျဖစ္သာရပ္တည္ ဖြယ္ရွိသည္ဟုေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း eonline သတင္းဌာနက ယေန႔ေဖာ္ျပသည္။

အသက္(၃၉)ႏွစ္အရြယ္ရွိ အင္ဂ်လီနာ ဂ်ဳိလီသည္ Varity မဂၢဇင္းႏွင့္ျပဳလုပ္ခဲ့ ေသာ အင္တာဗ်ဴးတြင္ ''အနာဂတ္မွာ မျဖစ္မေနလုပ္မယ္လို႔ ရည္ရြယ္ထားတဲ့ အရာေတြအမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ဘရက္ပစ္ နဲ႔တြဲၿပီး သ႐ုပ္မွန္ဇာတ္ကားေတြ ႐ိုက္ခ်င္ တဲ့အခ်က္ကလဲ ကြၽန္မအတြက္အေရးႀကီး တဲ့ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္မနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူေတြစိတ္ဝင္စား ေနတဲ့သတင္းေတြထဲမွာ သ႐ုပ္ေဆာင္ဘဝ ကေန အနားယူေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ သတင္း ေတြျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းအရာ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အတိအက် မေျပာႏုိင္ေသး ေပမယ့္ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ခံစားေနရတဲ့ ခံစားခ်က္ကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ဝန္ခံရမယ္ ဆိုရင္ ကင္မရာေရွ႕ေရာက္ေနတာထက္ ကင္မရာေနာက္ကြယ္ကေန စီစဥ္ၫႊန္ ၾကား ေန ရတာကို ပိုၿပီးသေဘာက်ေနပါတယ္။ ဒါ႐ိုက္တာလုပ္ရတာဟာ ေမွ်ာ္လင့္ထား တာထက္ ပိုၿပီးပင္ပန္းေပမယ့္ အဲဒီအရာ က ကြၽန္မကို ေက်နပ္မႈပိုေပးႏုိင္စြမ္းရွိေန ပါတယ္။ လူေတြဟာ ခံစားခ်က္ကိုပဲဦးစား ေပးၾကတာမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္မအေနနဲ႔ သ႐ုပ္ေဆာင္တဲ့အလုပ္ကို လံုးဝစြန္႔လႊတ္ၿပီး ဒါ႐ိုက္တာအေနနဲ႔ပဲ ရပ္ တည္တာ မ်ဳိးျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ကြၽန္မရဲ႕ အေဖေၾကာင့္ ဒါ႐ိုက္တာပညာေတြ အမ်ား ႀကီးရခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢအထူး သံအမတ္ အေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာကလဲလူသိနည္း တဲ့ျဖစ္ရပ္မွန္အေၾကာင္းအရာေတြကိုတင္ျပ လိုစိတ္ မ်ားျပားေစခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္မ ဒါ႐ိုက္တာအေနနဲ႔႐ိုက္ကူးခဲ့တဲ့ ႐ုပ္ရွင္ေတြ ဟာဒါေၾကာင့္ျဖစ္ရပ္မွန္ ဇာတ္လမ္းေတြကို ပဲအေျခခံခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္''ဟုေျပာသည္။

အင္ဂ်လီနာဂ်ဳိလီသည္ဒုတိယကမၻာစစ္ ေနာက္ခံ စစ္သုံ႕ပန္းတစ္ဦးအေၾကာင္း ကို ေနာက္ခံထားၿပီး ဇာတ္လမ္းဆင္ထားသည့္ Unbroken ဇာတ္လမ္း ကိုဒါ႐ိုက္တာအျဖစ္ တာဝန္ယူ႐ိုက္ကူးသည့္ ဒုတိယေျမာက္ ဇာတ္လမ္းအျဖစ္ ႐ိုက္ကူးလ်က္ရွိၿပီး လာမည့္ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ ႐ံုတင္ရန္ရည္ မွန္းလ်က္ရွိသည္။

လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ႐ုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္ ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေသာ ဂ်ဳိလီ၏ ခင္ပြန္းသည္ ဘရက္ပစ္သည္ ဇနီးသည္ ဒါ႐ုိက္တာအျဖစ္ တာဝန္ယူ ႐ုိက္ကူးသည့္ ဇာတ္ကားမ်ားကုိ ကုိယ္ပုိင္ေငြျဖင့္ ႐ုိက္ကူးထုတ္လုပ္ရန္ စီစဥ္လ်က္ ရွိသည္ဆုိေသာ သတင္းမ်ားလည္း ထြက္ ေပၚလ်က္ရွိသည္။

ျပည့္ၿဖိဳးႏိုင္
The Union Daily
https://www.facebook.com/pages/The-Union-Daily/139677556201764

ခၽြဲသလိပ္ေပ်ာ္ ေစေသာ ေဆးနည္းမ်ား

ဥတုမွန္သမွ် တြင္ ေဆာင္းဥတုသည္ ေခ်ာင္းဆိုး ရင္က်ပ္ေရာဂါ အျဖစ္ဆံုး ဥတု ျဖစ္သည္။ ေခ်ာင္းဆိုး ရင္က်ပ္ေရာဂါ သည္ သလိပ္ရလွ်င္ သက္သာ၍ သလိပ္ မရလွ်င္ အေမာေဖာက္ၿပီး အသက္႐ွဴ မရ ျဖစ္ကာ အသက္ အႏၲရာယ္ အထိ ဒုကၡေပးတတ္ ေလသည္။ ကေလးမ်ားတြင္ အဆုတ္အား ေကာင္းသျဖင့္ ေခ်ာင္းဆိုး ေရာဂါသည္ ရက္တိုတို ႏွင့္ ေပ်ာက္ႏိုင္ ေသာ္လည္း လူႀကီးမ်ား၊ သက္ႀကီး ရြယ္အိုမ်ားမွာ ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ မေပ်ာက္ ႏွစ္လ သံုးလ ၾကာသည္အထိ ျဖစ္ေန တတ္သည္။

အခ်ဳိ႕လူႀကီး မ်ားသည္ ေခ်ာင္းဆိုးၿပီး သလိပ္ကပ္ ေနလွ်င္၊ သလိပ္ မထြက္လွ်င္ တစ္ညလံုး မအိပ္ရေတာ့။ သူတို႔၏ ေခ်ာင္းဆိုးသံ ေၾကာင့္ အျခားေသာ အိမ္သားမ်ားပါ အိပ္မေပ်ာ္ ျဖစ္ရေလ့ ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ခြၽဲသလိပ္ ေပ်ာ္ေစေသာ ရင္လူးေဆး၊ လ်က္ဆား တို႔မွာ ေရွးျမန္မာ လူမ်ဳိးမ်ား၏ အိမ္သံုး သက္ေစာင့္ ေဆးမ်ား ျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ယခုအခ်ိန္ အထိလည္း ေက်းလက္ ေတာရြာမ်ားတြင္ အေနာက္တုိင္း ေဆးမသံုးစြဲ ဘဲ တုိင္းရင္းေဆး၊ ႐ိုးရာေဆးကို သံုးစြဲ ေနၾကဆဲ ျဖစ္သည္။

ေဆးပ႐ုတ္ဆီခ်က္လုပ္နည္း-

၁။ ပ်ားဖေယာင္း ၈ က်ပ္သား ၂။ ထင္းရွဴးဆီ ၅ က်ပ္သား ၃။ မုန္ညင္းဆီ ၂ဝ က်ပ္သား ၄။ ပ႐ုတ္ ၁၂ က်ပ္သား ၅။ မင္ေသာ္ ၂ က်ပ္သား ၆။ င႐ုတ္ေကာင္းဆီ ၂ က်ပ္သား ၇။ မီသုိင္း ၂က်ပ္သား
(စုစုေပါင္းေဆးခ်ိန္ ၅၁က်ပ္သား)

ေဆးခ်က္နည္းမွာ မီးဖိုၿပီး ဒန္အိုးတြင္ မုန္ညင္းဆီ ထည့္၍ အပူေပးပါ။ ဆူပြက္ လာေသာအခါ ပ်ားဖေယာင္းကို ထည့္ပါ။ ေပ်ာ္ဝင္သြား ေသာအခါ ထင္းရွဴးဆီကို ထည့္ေမႊပါ။ အားလံုး ေပ်ာ္ဝင္သြားၿပီး ေသာအခါ ဒန္အိုးကို မီးဖိုေပၚမွ ခ်ပါ။ ပ႐ုတ္၊ မင္ေသာ္ စေသာ က်န္ ေဆးအမယ္ မ်ားကိုထည့္ၿပီး အေငြ႕လံုေအာင္ အဖံုးအုပ္ထားပါ။ ၁၅ မိနစ္ခန္႔ ၾကာေသာအခါ ပ႐ုတ္ဆီ ထည့္ရန္ သင့္ေသာ ဖန္ပုလင္း အဝက်ယ္ ေလးမ်ားတြင္ လိုက္ၿပီး တစ္ပုလင္းစီ ေလာင္းထည့္ပါ။ တစ္နာရီခန္႔ ၾကာေသာအခါ ေဆးခဲသြားၿပီး ပ႐ုတ္ဆီ၊ ရင္လူးေဆး အျဖစ္ သံုးစြဲႏိုင္ၿပီ ျဖစ္သည္။

သလိပ္ရလ်က္ဆားေဆးနည္းမွာ-

၁။ စမုန္မ်ဳိးငါးပါး ၄ ပဲစီ ၁ က်ပ္သား ၈ ပဲ ၂။ ကပ္မ်ဳိးငါးပါး ၄ ပဲစီ ၁ က်ပ္သား ၈ပဲ ၃။ ေလးညႇင္းပြင့္ ၈ ပဲ ၄။ ေက်ာက္ခ်ဥ္ ၈ ပဲ ၅။ ႏြယ္ခ်ဳိ ၁ က်ပ္သား ၈ ပဲ ၆။ ဇဝက္သာ ၂ က်ပ္သား ၇။ ပ႐ုတ္ ၂ က်ပ္သား ၈ ပဲ
၈။ ဖံုးမသိမ္ ၃ က်ပ္သား ၉။ သိေႏၶာ ၁၃ က်ပ္သား
(စုစုေပါင္းေဆးခ်ိန္ ၂၆က်ပ္သား)

ေဆးအမည္ အားလံုးစုၿပီး ၄င္းတို႔ကို အမႈန္႔ျပဳပါ။ ေလလံုစြာ ထားၿပီး မၾကာခဏ လ်က္ေပးျခင္းျဖင့္ လည္ေခ်ာင္းထဲမွ ခြၽဲသလိပ္မ်ား ထြက္က်လာ ေစႏိုင္ပါသည္။ မိသားစု ကေလးေရာ လူႀကီးပါ တစ္ေဆာင္း တြင္းလံုး အသံုးျပဳႏိုင္ေသာ ေဆးနည္း ေကာင္းျဖစ္သည္။ (ၿမိဳင္နံ႔သာ ေဆးၿမီးတိုက်မ္း၊ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ထုတ္မွ)

ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ၊ ရင္က်ပ္ေရာဂါ မ်ားသည္ သလိပ္ရ ေစေသာ အထက္ပါ ေဆးနည္း ႏွစ္မ်ဳိးျဖင့္ သက္သာ ေစႏုိင္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ ရေပသည္။

ၾကည္ျမင့္လြင္ (မုျဒာ)
#Yadanarpondaily
#ရတနာပံုေန႔စဥ္
http://myawady-myawady.blogspot.com/2014/11/blog-post_925.html

Agony ဆီးလမ္းေက်ာက္က နာျခင္း

ဆရာရွင့္ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္တည္တဲ့အေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ေဆာင္းပါးရိွပါလားရွင့္။ သမီးေက်ာက္ကပ္ထဲက ေတာ္ေတာ္နာလို႔ပါ။ ေဆးခန္းျပေတာ့ ေက်ာက္ကထြက္ေတာ့မယ္လို႔ေတာ့ ေျပာပါတယ္။ နာတဲ့အခ်ိန္က်ရင္ မ်က္ရည္က်ေလာက္ေအာင္ ခံစားရလို႔ပါဆရာ။

CT result အရ Ureteric Colic ဆီးၿပြန္ေက်ာက္တည္ေရာဂါလို ့ေၿပာပါတယ္။ Kidney Stone နဲ ့ ဘာကြာလဲ ဆရာ။

Kidney ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ Bladder ဆီးအိမ္ၾကားမွာ အထက္ကေန ေအာက္ကို ဆင္းလာျပီးဆက္ေနတဲ့ ျပြန္လိုအဂၤါကို Ureter လို႔ေခၚတယ္။ အထက္မွာ က်ယ္ျပီး ေအာက္ေရာက္ေလေသးေလျဖစ္တယ္။ ဘယ္-ညာ ရွိတယ္။ အဲဒီမွာ ေက်ာက္ကတစ္ေနလို႔နာတာကို Ureteric colic လို႔ေခၚတယ္။ အလြန္နာတတ္တယ္။

နာတာအတြက္ ေဆးေဆာင္ထားသင့္တယ္။ သြားေလရာယူသြားပါ။ Buscopan/Spasmo Cibalgin စတဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။ စားေဆးနဲ႔ ထိုးေဆးရွိတယ္။

ဆရာလဲ ျဖစ္ဘူးလို႔ Buscopan ကို သြားေလရာကို ယူသြားရဘူးတယ္။ တခါက တျခားႏိုင္ငံတခုကို အစည္းအေဝး သြားေတာ့ ယူသြားတယ္။ မိတ္ေဆြတဦး ညၾကီးမင္းၾကီး နာလို႔ ပါလာတဲ့ေဆးကို ထိုးေပးရတယ္။ ၅ မိနစ္အတြင္း သက္သာသြားတယ္။

သက္သာမွသူေျပာတာက “အနားမွာ ေသနပ္သာရွိရင္ ကိုယ့္ကုိယ္ကို ျပစ္သတ္ခ်င္ေလာက္ေအာင္ဘဲ” တဲ့။ သူက လူေကာင္ၾကီးလို႔ 3 ampoules IV ထိုးေပးရတယ္။ သာမန္လူဆိုရင္ ၂ လံုးဆိုရတယ္။ ေတာ္ေတာ္တန္တန္နာရင္ စားေဆး ၁-၂ ျပားဆိုရင္ ရတယ္။

အဲလို ဆီးလမ္းေက်ာက္ေၾကာင့္နာတာကို Pain, severe pain လို႔ေျပာတာနဲ႔မလံုေလာက္လို႔ Agony လို႔သံုးတယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025