Folic acid ေဖါလစ္အက္စစ္

ကၽြန္မအသက္ (၃၁) ႏွစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မလက္ရွိကုိယ္၀န္ ၆ ပတ္ရွိေနပါျပီ။ (ကန္ေတာ့ပါရွင္) မေန႔က အုိဂ်ီနဲ႔ သြားျပပါတယ္။ ကေလးေရအိတ္အေနအထားနဲ႔ လူၾကီးက်န္းမာေရးအားလုံးအဆင္ေျပတယ္လုိ႔ေျပာပါတယ္။ က်မက Folic Acid 800 mcg တစ္ရက္တစ္လုံးနဲ႔ Evening Primose Oil တစ္ရက္ႏွစ္လုံး ကုိ ၁၇ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၁၆ ေန႔ကစျပီး ေသာက္သုံးခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မေသာက္တဲ့ ေဆးကုိလည္း အုိဂ်ီကုိ ျပဖုိ႔ယူသြားခဲ့ပါတယ္။ အုိဂ်ီကစစ္ေဆးျပီး ကၽြန္မ ေသာက္တဲ့ေဆးေတြကုိရပ္ဖုိ႔နဲ႔ ေနာက္ထပ္ေသာက္သုံးဖုို႔ေဆးေတြေပးလုိက္ပါတယ္ရွင္။ အုိဂ်ီေပးတဲ့ ေဆးသုံးမ်ိဳးမွာပါတဲ့ ေဖာလစ္အက္စစ္ပမာဏကုိ ေပါင္းလုိက္ရင္ (Folic acid BP 2.5 mg + Folic acid 500 mcg + Folic acid 5mg) အမွန္တကယ္ေျပာရရင္ အဲ့ေလာက္မ်ားတဲ့ ေဖာလစ္အက္စစ္ပမာဏမ်ားကုိ ကၽြန္မ မေသာက္ရဲပါဘူးဆရာ။ က်န္းမာေရး ေကာင္းတဲ့ မိခင္ေလာင္းတစ္ဦးအေနနဲ႔ ဒီေလာက္မ်ားတဲ့ ေဖာလစ္အက္စ္ပမာဏ လုိပါသလားရွင္။ တကယ္လုိ႔ အုိဂ်ီ ညႊန္ၾကားတဲ့အတုိင္း ကၽြန္မမေသာက္ခဲ့ရင္ ကၽြန္မရင္ေသြးေလးမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့မွာကုိလည္း ေတြးျပီး စုိးရိမ္မိပါတယ္။
Folic acid (ေဖါလစ္-အက္စစ္) ဆိုတာဗီတာမင္ ဘီအုပ္စုဝင္ေဆး ျဖစ္တယ္။ Vitamin B9, Vitamin Bc, Folacin နဲ႔ Folate လို႔လဲေခၚတယ္။ (ေဖါလစ္-အက္စစ္) နည္းတဲ့ ေသြးအားနည္းတာနဲ႔ သံဓါတ္နည္း-ေသြးအားနည္းေရာဂါေတြ ျဖစ္ေနသူဟာ ေမာပန္းေနမယ္။ အားယုတ္ေနမယ္။ အစာေျခတာ မေကာင္းလို႔ ဝမ္းပ်က္တတ္တယ္။ စားခ်င္စိတ္ နည္းေနမယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ က်မယ္။ လွ်ာနာမယ္။ ေခါင္းကိုက္မယ္။ ရင္တုန္မယ္။ သတိေမ့တတ္ျပီး အမူအယာပါ ေျပာင္းလာတတ္တယ္။ (အလာဂ်ီ) အတြက္လဲ သံုးတယ္။ စိတ္က်ေနသူေတြကိုလဲေပးႏိုင္တယ္။ Schizophrenia စိတ္ေရာဂါရွိသူ၊ သတိေမ့တတ္သူေတြကိုလဲေပးတယ္။ အဝလြန္သူေတြ အဆီခ်ဘို႔အတြက္လည္းသံုးတယ္။ ဆီးခ်ိဳကိုလဲ ေပးတယ္။ ေသြးဆံုးခ်ိန္မွာလဲ အသံုးက်တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ အရိုးေရာဂါ၊ ေလးဘက္နာသူေတြကိုလဲ ေပးတယ္။ လူေတြမွာေသြးနီဥနဲ႔ DNA ေခၚတဲ့ မ်ိဳးဗီဇတည္ဆာက္ဘို႔ (ေဖါလစ္-အက္စစ္) လိုတယ္။ ဦးေႏွာက္-အာရံုေၾကာေတြ အတြက္လဲအသံုးဝင္တယ္။ ေယဘုယ်ဆိုရင္ တေန႔မွာ 0.5-1.0 mg/daily စားေဆး-ထိုးေဆးအျဖစ္ေပးတယ္။ ေသြးနီဥ နဲ႔ DNA ေခၚတဲ့ မ်ိဳးဗီဇ တည္ေဆာက္ဘို႔ (ေဖါလစ္-အက္စစ္) လိုတယ္။ ဦးေႏွာက္-အာရံုေၾကာေတြ အတြက္လဲ အသံုးဝင္တယ္။
ကိုယ္ဝန္နဲ႔ ေဖါလစ္အက္စစ္
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေဖါလစ္အက္စစ္နည္းေနရင္ အထဲကကေလး ဦးေႏွာက္ျဖစ္ေပၚတာကို အားနည္းေစမယ္။ Spina bifida ေခၚတဲ့ ခါးရိုးဆစ္ကေန ေမြးကတည္းက အနာလိုျဖစ္ေနတာမ်ိဳးကို တားဆီးႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ ပဌမ ၃ လ အတြင္း Folic acid 400 (mcg) လိုအပ္တယ္။ ကေလးပ်က္က်မွာကိုလည္း တာဆီးေပးမယ္။ ေမြးျပီး ကေလး ႏို႔တိုက္ခ်ိန္ ဆိုပါစို႔ ၆ လအထိ ေသာက္သင့္တယ္။ အထဲကကေလးမွာ NTD ဆိုတာရွိေနတာကိုသိရင္ ေဆးကိုမ်ားမ်ား ေပးလိမ့္မယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ 1000 (UL) က လိုျပီး၊ ကေလးေတြ 150-800 (IU) နဲ႔ လူၾကီးေတြ 400 (UL) လိုႏိုင္တယ္။ ေဖါလစ္အက္စစ္ကို ကိုယ္ဝန္မယူခင္ ၃ လကတည္းကေနစေသာက္သင့္တယ္။ တေန႔မွာ 400 micrograms ေသာက္ပါ။ တကယ္လို႔ သင့္မိသားစုထဲမွာ ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္နဲ႔ ေမြးဘူးတဲ့ရာဇဝင္ရွိေနရင္ 4000 micrograms အထိေပးႏိုင္တယ္။
အားနည္းခ်က္ေတြလဲသိဘို႔လိုတယ္။ Folic acid ေဆးေပးလို႔ ဗီတာမင္ ဘီ ၁၂ နည္းတာကို ဖံုးေနေစတတ္တယ္။ Folic acid ေဆးေပးတာမ်ားရင္ ငွက္ဖ်ားေဆးေပးတာကို သက္ေရာက္ေစတယ္။ ငွက္ဖ်ားျဖစ္ရာေနရာက ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြေပးလို႔ Iron-folic acid supplementation အားေဆးေပးတာ အေသအေပ်ာက္ ပိုမ်ားတာေတြ႔ရတယ္။
ပဲနဲ႔ အစိမ္းေရာင္ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြထဲမွာ ပါေနတယ္။ လိေမၼာ္သီးတလံုး = 54mcg; ၾကက္ဥျပဳတ္တလံုး = 22mcg; သေဘၤာသီး အလတ္စားတလံုး = 115mcg; ပဲျပဳတ္ တခြက္ = 280 mcg; ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္ တခြက္ = 260 mcg; ထမင္းျဖဴ 3/4 cup = 60mcg; ခရမ္းခ်ဥ္သီးရည္ 1 cup = 50mcg; ေခါက္ဆြဲျပဳတ္ 1 cup = 160mcg ပါတယ္။ အစာထဲက (ေဖါလစ္-အက္စစ္) ကို မပ်က္စီးေအာင္ ႏူးနပ္သြားေအာင္ မခ်က္ျပဳတ္သင့္ဘူး။
အသီးအရြက္စားတာကေန ကင္ဆာကိုကာကြယ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာဟာ လိုတာထက္ ပိုေျပာေနတယ္လို႔လဲ ေနာက္ ေလ့လာမႈေတြက ေထာက္ျပလာတယ္။ (ေဖါလစ္အက္စစ္) က ရင္သားကင္ဆာ နဲ႔ အူမၾကီးကင္ဆာေတြအတြက္ ေကာင္းတယ္လို႔ အဲဒီသုေတသနက ဆိုလာတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

အာသီးေရာင္ေရာဂါ

အာသီးေရာင္ရၿခင္းသည္ မ်ားေသာအားၿဖင့္ ဗိုင္းရပ္စ္ ပုိးေႀကာင့္ၿဖစ္ပါသည္ ။ အာသီးေရာင္ၿခင္းကုိ ကေလးငယ္မ်ားတြင္အမ်ားဆုံး ၿဖစ္ပြားမွဳ ့မ်ားေလ့ရွိပါသည္ ။ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ အာသီးေရာင္ေနလွ်င္ တစ္ဦးမွ တစ္ဦးသုိ ့ကူးဆက္တက္ပါသည္ ။အာသီးေရာင္ၿခင္းေႀကာင့္ အစားအစာမ်ဳိခ်ဖုိ ့ခက္ခဲမွဳေတြၿဖစ္မယ္ လည္ေခ်ာင္းေတြနာေနမယ္ အသက္ရွဴလုိ ့မေကာင္းၿခင္း ႏွင့္အတူ ကုိယ္အပူမ်ားၿပီး ဖ်ားနာၿခင္း လကၡဏာရပ္ေတြၿဖစ္ေပၚလာပါသည္ ။

ကေလးငယ္ေတြခံစားမွဳ ့ကုိ မေၿပာတက္ေပမဲ့ သတိထားရမည္အခ်က္မ်ားမွာ အာသီးေရာင္ေနသည့္အတြက္ အစာေကြ်းသည့္အခါ မစားႏုိင္ၿခင္း ၊ လည္ေခ်ာင္းပါနာေနသည့္အတြက္ ငုိုယုိေနၿခင္းၿဖစ္ေနပါက ကေလးငယ္ပါးစပ္ကုိ ဟခုိင္းၿပီး အာေခါင္းအတြင္းကုိ ႀကည့္ရပါမည္ လည္းေခ်ာင္းအတြင္းထဲက အာေခါင္တစ္ဖက္တစ္ခ်က္စီရွိေသာ အာသီးမ်ား ရဲေနလား ၊ ႀကီးေနလား ၊ အဝါေရာင္အစက္ေႀကာင့္ ေရာင္ရမ္းၿပီး ၿပည္တည္ေနၿခင္း ၿဖစ္မၿဖစ္ကုိ ေသခ်ာႀကည့္ရွဳ ့ရပါလိမ့္မည္ ။ အာသီးေရာင္ၿခင္းေႀကာင့္ အဖ်ားဝင္တက္သၿဖင့္ အဖ်ားလည္းတုိင္းတာဖုိ ့လို္အပ္ပါသည္ ။ လည္ေခ်ာင္နာေနသည့္အတြက္ အစာေပ်ာ့ေပ်ာ့ၿဖစ္ေသာအစားအစာမ်ားကုိ ေကြ်းပါ ၊ အရည္မ်ားမ်ား တုိက္ေပးပါ ။

အာသီးေရာင္ေရာဂါၿဖစ္ေနသည့္အခါတြင္ ပဋိဇီဝေဆးအလြယ္တကူဝယ္ယူ ေသာက္ၿခင္း တုိက္ၿခင္း မလုပ္ေဆာင္သင့္ပါ ။ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းေစရန္အတြက္ ဆရာဝန္ႏွင့္ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းမ်ားမွာထံမွ ကုသမွဳ ့ခံယူေၿပာႀကားသည့္ ပဋိဇီဝေဆးကုိသာ ေသာက္သုံးသင့္ပါသည္ ။

အာသီးေရာင္ၿခင္းကုိ မႀကာခဏ ၿဖစ္ေပၚေနခဲ့လွ်င္ ေနာက္ဆက္တြဲ နားေရာဂါၿဖစ္သည္ နားၿပည္ယုိၿခင္းႏွင့္ နားေရာင္ၿခင္းအၿပင္ အႀကားအာရုံကုိထိခုိက္ႏုိင္ပါသည္ ။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

Allergic skin အေရျပား (အလာဂ်ီ)

1. သမီး လက္နဲ႔ေျခေထာက္ေတြမွာ အနီအဖုေသးေလးေတြထြက္လာတယ္။ အေရခြံေလးေတြက ပံုထဲမွာလိုပဲ ေျခာက္သြားတယ္။ အေရခြံေလးေတြေျခာက္လို႔ လက္သည္းနဲ႔ျခစ္လိုက္ရင္ ေဗာက္လိုပဲ အေရခြံေလးေတြ ပါလာတယ္။ ဒါေပမယ့္ပံုထဲကလို အေရျပားမွာအျဖဴစက္ကေလးေတြက်န္ေနတယ္ဆရာ။ သမီးလည္း အစကမနာေတာ့ သတိမထားမိဘူးဆရာ။ သတိထားမိေတာ့မွေျခေထာက္ လက္ေတြမွာ ဆက္တိုက္ ေပါက္ေနတယ္။ အခုထိပဲဆရာ။ လိုအပ္တာကိုညႊန္ၾကားေပးပါဦးဆရာ။
2. ဆရာ Allergy အေႀကာင္းတင္တာနဲ ့သမီး ျဖစ္ေနတာေလးေျပာပါရေစ။ သမီးအသက္ ၄၆ ႏွစ္ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ႏွစ္ခန္ ့ကအသားေတြယားလို ့ေသြးစစ္ဘူးပါတယ္။ အေထြေထြအထူးကုသမားေတာ္ ေဒါက္တာ ႕႕႕႕႕ နဲ ့ပါ။ ေသြးထဲမွာ Allergy ျဖစ္တဲ့ေသြးပါတယ္ေျပာပါတယ္။ အဲတုန္းကတဲ ကေန CETRINE ေဆးကို တေန႔တလံုး ေသာက္လာတာ ၅ႏွစ္ခန္ ့ရွိပါျပီ။ မေသာက္ရင္အသားေတြယားလာတာပဲဆရာ။ အဲဒါ အဲဒီေဆးဆက္ေသာက္ရင္ ဘယ္လိုဆိုးက်ဳိးေတြ ျဖစ္နိဳင္ပါသလဲ။ ေနာက္ျပီး ဆရာဝန္နဲ ့ျပန္ျပီးေဆးကုသမႈဆက္လက္ခံယူသင့္ပါသလား။ အဲေလာက္ႀကာေနတဲ ့ေရာဂါ ေပ်ာက္နိဳင္ပါ ့မလားဆရာ။

Antihistamines (အင္တီဟစ္စ္တမင္း) စားေဆး-ေသာက္ေဆးကို ေရာင္တာ၊ ႏွာရည္ယိုတာ၊ ယားတာ၊ မ်က္ရည္မ်ားတာ၊ အင္ျပင္ ထြက္တာေတြ သက္သာေစတယ္။ အလြယ္ဝယ္ရႏိုင္တာေတြက Loratadine (Claritin), Cetirizine (Zyrtec) နဲ႔ Clemastine (Tavist) ေတြ ျဖစ္တယ္။ Fexofenadine (Allegra) ကိုေတာ့ ေဆးလက္မွတ္လိုမယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး = အာေခါင္ ေျခာက္မယ္။ အရင္မ်ိဳးဆက္ ေဆးေတြျဖစ္တဲ့ Diphenhydramine (Benadryl) နဲ႔ Chlorpheniramine (Chlor-Trimeton) ေတြဟာ အိပ္ခ်င္မယ္။

(အင္တီဟစ္စ္တမင္း) ေတြထဲမွာ Cetirizine (HCl) ေဆးကို အမ်ားဆံုးသံုးတယ္။ အေအးမိေပ်ာက္ေဆး၊ ေခ်ာင္းဆိုး ေပ်ာက္ေဆး စတာေတြထဲမွာပါတယ္။ မေသာက္ဘူးသူ မရွိသေလာက္ အသံုးမ်ားလွတဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။ (အင္တီဟစ္တမင္း) ေဆးအုပ္စု၊ ဒုတိယမ်ိဳးဆက္ျဖစ္တယ္။ အရင္ေပၚ ပဌမမ်ိဳးဆက္ Chlorpheniramine Maleate (ကလိုဖင္နရာမင္း) ျမန္မာျပည္မွာရတဲ့ Burmeton လို မအိပ္ခ်င္ဘူးဆိုေပမဲ့ နဲနဲေတာ့ အိပ္ခ်င္တာပါဘဲ။ အင္းဆက္ေကာင္ေတြ ကိုက္တာအတြက္လဲ သံုးတယ္။ ဘယ္ေနရာက ဘာလို႔ယားယား ဒီေဆးဘဲ သံုးတာမ်ားတယ္။ လူၾကီးေတြကို တည ၁ ျပားေပးတယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြက မဆိုးပါ။ သာမန္ေလာက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းကိုက္၊ အာေခါင္ေျခာက္၊ အိပ္ခ်င္၊

Cetirizine hydrochloride (စီထရြက္ဇင္း) ေဆး
Urticaria အင္ျပင္ထတာနဲ႔ Allergic Rhinitis အလာဂ်ီေၾကာင့္ႏွာေခါင္းမႊန္တာအတြက္ အတြက္ 5 to 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္။
ကေလး ၆ လမွ ၂ ႏွစ္ 2.5 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္။ ၁ ႏွစ္အထက္ 2.5 mg - 5 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္။ ၆ ႏွစ္ကေလး 5 to 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား ၆ ႏွစ္မွ ၁၁ ႏွစ္အရြယ္ ကေလး ၉ဝဝ ေက်ာ္ကုိ ၂ ပါတ္မွ ၆ ပါတ္ေပးျပီး၊ သုေတသနလုပ္ျခင္း ရလဒ္မ်ား = အမ်ားစုတြင္ သာမန္မွ အသင့္အတင့္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ားေတြ႔ရ။ ေခါင္းကိုက္ = ၁၁-၁၄%၊ လည္ေခ်ာင္းနာ = ၆႕၂-၂႕၈%၊ ဗိုက္နာ = ၄႕၄-၅႕၆%၊ ေခ်ာင္းဆိုး = ၄႕၄-၂႕၈%၊ ဝမ္းပ်က္ = ၁႕၉-၄႕၂%၊ ႏွာေခါင္းေသြးယို = ၃႕၇-၁႕၉%၊ ပ်ိဳ႕ခ်င္ = ၁႕၉-၂႕၈%၊ အန္ = ၂႕၅-၂႕၃%၊ ရင္ၾကပ္ = ၃႕၁-၁႕၉%။

Skin Creams and Lotions လိမ္းေဆး
အေရျပားမွာ ယားယံျပီး အနီပိန္႔ေတြအတြက္ Calamine lotion ေကာင္းပါတယ္။ Zinc oxide (ZnO) + 0.5% Ferric oxide (Fe2O3) ေရာထားတဲ့ေဆးျဖစ္တယ္။ Moisturizer နဲ႔ Hydrocortisone cream ကိုေဆာင္ထားပါ။ Moisturizers ကေန အေရျပားကို ယားတာ၊ ေနမထိထိုင္မသာျဖစ္တာကို သက္သာေစမယ္။ Hydrocortisone ကေန ေရာင္ရမ္းျခင္း ျဖစ္စဥ္ကို သက္သာေစမယ္။

ယားယံတာကို ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ရွာႏိုင္-ေရွာင္ႏိုင္မွသာ ေပ်ာက္မွာပါ။ ေဆးက ျဖစ္လာတာကိုသာ သက္သာေစမယ္။

Cetirizine အျပင္ (အင္တီဟစ္တမင္း) ေခၚ (အလာဂ်ီ) အတြက္ ေဆးေတြကအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ Chlorpheniramine, Cinnarizine, Clemastine, Cyclizine, Desloratadine, Dexchlorpheniramine, Dimenhydrinate (most commonly used as an antiemetic), Dimetindene, Diphenhydramine (Benadryl), Doxylamine, Ebastine, Embramine, Fexofenadine, Levocetirizine, Loratadine, Meclozine Hydrochloride, Olopatadine, Pheniramine, Promethazine, Quetiapine စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe

ဝမ္းပ်က္ ဝမ္းေလွ်ာ ေရာဂါ ျဖစ္ပါက ေရဓာတ္ ျဖည့္တင္း ႏိုင္ရန္ လိုအပ္

  ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကေလးငယ္ အမ်ားစုတြင္ ျဖစ္ပြားတတ္ၿပီး ဒုတိယ ေသဆုံးမႈ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ေသာ ဝမ္းပ်က္ ဝမ္းေလွ်ာ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားပါက ေရဓာတ္ ခန္းေျခာက္မႈကို ျဖစ္ေစႏိုင္ သျဖင့္ ေရဓာတ္ ျဖည့္တင္းသည့္ ဓာတ္ဆား ေရ ကို ေသာက္သုံးေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆရာဝန္ အသင္း ကြင္းဆင္း  ေစာင့္ေရွာက္ေရး စီမံခ်က္ ဒုတိယမန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာ ေအးျမလြင္က ေျပာသည္။ ကမၻာတစ္ဝန္းလုံးရွိ အသက္ငါးႏွစ္ေအာက္ ကေလးသူငယ္ အမ်ား ေသဆုံးေနရျခင္း၏ ဒုတိယအႀကီးမားဆုံး အေၾကာင္းအရင္းမွာ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာ ေရာဂါေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ယင္းေရာဂါေၾကာင့္ ကေလး ၁ဝ ဦးအနက္ တစ္ဦးႏႈန္း တစ္ႏွစ္တြင္ ကေလးအေရ အတြက္ ရွစ္သိန္းအထိ အသက္ဆုံး႐ႈံးေနရေၾကာင္း Unicef ၏ တင္ျပခ်က္အရ သိရသည္။

''ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာ ေရာဂါက မျဖစ္မီ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တာ အေကာင္းဆုံးပါ။ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ေရဓာတ္ ခန္းသြားတတ္ပါတယ္။ ဝမ္းႏွစ္ႀကိမ္၊ သံုးႀကိမ္ သြားတဲ့အတြက္ ေရဓာတ္က ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ခန္းသြားေတာ့ ေရဓာတ္ အစား ျပန္ျဖည့္ဖို႔ ဓာတ္ဆားထုပ္ေတြနဲ႔ ျပန္ျဖည့္ရမယ္။ ဒီထက္ပိုရင္ Drift သြင္းတာတို႔၊ ႏွာေခါင္း ထဲ ပိုက္ထည့္တာတို႔ ေရမ်ားမ်ားဝင္ေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ တကယ္လို႔ ဝမ္းပ်က္တဲ႔အျပင္ ဗက္တီးရီးယား ပါဝင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုးသတ္ေဆးေတြ တိုက္သင့္ရင္ တိုက္ရမယ္။ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာ ေရာဂါက ဝမ္းပ်က္ တာအျပင္ ဘယ္လို လကၡဏာရပ္ေတြ ျပေသးလဲဆိုရင္ လက္ကေလးေတြမွာ ပဲႀကီးေရခြံလိုမ်ဳိး တြန္႔လာ တတ္တယ္။ မ်က္လုံးေလး ေတြ ခ်ဳိင့္လာတယ္။ လက္ဖ်ားေျခဖ်ားေအးၿပီး ေသြးေပါင္္က်သြားႏိုင္တဲ့ လကၡဏာ ေတြျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ဒီေရာဂါဟာ က်န္းမာေရး အသိပညာေတြျဖစ္တဲ့ အစားအစာ သန္႔ရွင္း ဖို႔နဲ႔ အစာမစားမီ လက္ေဆး ဖို႔တို႔ကိုသိရင္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္'' ဟု ေဒါက္တာေအးျမလြင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

အမ်ဳိးသားအဆင့္ ကေလးသူငယ္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္း၏ ေလ့လာ ခ်က္အရ အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါႏွင့္ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာ ေရာဂါေၾကာင့္ ကေလးသူငယ္ ေသဆုံးမႈမွာ အေရွ႕ ေတာင္ အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား၌ ၃၃ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔အထိ ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။

မိုးေအာင္
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia

သင္သည္ ဝမ္းခ်ဳပ္ေနသလား ၊ ေလပြေနသလား?

ဒိန္ခ်ဥ္စားလုိက္ပါ ဒိန္ခ်ဥ္တစ္ခြက္နဲ႔ တစ္ဝက္စာမွာ ခႏၶာကိုယ္အက်ဳိးျပဳဘက္တီးရီးယားေတြ မ်ားစြာပါဝင္တဲ့အတြက္ အစားအစာေဟာင္းေတြကို အူလမ္းေၾကာင္း တစ္လွ်ာက္ ပိုမိုတြန္းထုတ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

လူ႔အက်ဳိးျပဳ ဘက္တီးရီးယားေတြဟာ ေလထေစႏိုင္တဲ့ ပဲနဲ႔ ႏို႔မွာ ပါဝင္တဲ့ Lactose ကို သင့္အစာအိမ္မွ အစာေခ်ဖ်က္မႈ ပိုမိုေကာင္းေစပါတယ္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

လည္ပင္းနာ အသံဝင္ေနျခင္း

အျဖစ္မ်ားရျခင္းမွာ-
အပူအေအးဥတုအေျပာင္းအလဲျဖစ္ျခင္း
ေရခဲေရ အေသာက္မ်ားျခင္း
အေအးပတ္ျခင္း
ေလထုအတြင္းမွဖုံသဲမ်ားရွဳရွဳိက္မွဳ႔မ်ားျခင္း
ပင္ပန္းႏြမ္းႏြယ္ေနျခင္းတုိ႔ေႀကာင့္အျဖစ္မ်ားရပါသည္။
တစ္ခ်ဳိ႕ဆုိလွ်က္ အာသီးေရာင္ပါ ျဖစ္တက္ပါသည္။
ထုိသုိ႔ျဖစ္ပါက လည္ပင္းတြင္ ေျခာက္ကပ္ကပ္ျဖစ္ေပၚခံစားေနရသလုိ အဖ်ားပါ ျဖစ္လာႏုိင္ပါသည္။

ေရွာင္သင့္ပါသည္-
ေရခဲေရေသာက္ျခင္း ၊ အခ်ဳိရည္ေသာက္ျခင္း ၊ ဆီေႀကာ္စာစားျခင္း ၊ ဖုံထူထပ္ျပီး လူသြားလူလာမ်ားသည့္ေနရာမ်ားေရွာင္ပါ။

လုပ္ေဆာင္သင့္သည္မွာ-
ေရေႏြးအျဖဴမပူမေအးအေနထားကုိ ဆားအနည္းေလးပါထည့္ျပီး မႀကာခဏ ငုံငုံေပးပါ ။
လည္ပင္းတစ္ဝုိက္ေနရာကုိ ပုဝါ သုိ႔မဟုတ္ အဝတ္စားအစဥ္ေျပသလုိ လည္ပင္း မေအးေစရန္ ဝတ္ပါ
strepsils ေဆးကဲ့သုိ႔ ေဆးျပားေလးကုိ ငုံေပးပါ ။
အာသီးေရာင္ေနျခင္းပါပူးတြဲျဖစ္ေပၚေနပါက antibiotic ေဆးေသာက္သင့္ပါသည္ဆုိေပမဲ႔ ျဖစ္ေနသည့္ အေနအထားအတုိင္းအတာအရျပသျပီး တက္ကြ်မ္းသူ၏ ေျပာျပခ်က္ျဖင့္သာ ေသာက္သင့္ပါသည္။

Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္နိုင္ေျခ အခြင့္အလမ္းမ်ားေစတဲ့အခ်က္ေတြက ဘာေတြမ်ားပါလဲ။

အသက္ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ့ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း၊ အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမႈစတင္ျခင္း၊ အသက္ ၁၈ နွစ္မျပည့္မီ ကေလးေမြးျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္အေရအတြက္မ်ားျခင္း၊ လက္ထပ္သည့္ အႀကိမ္မ်ားျခင္း။ မိန္းမကိုယ္ေပၚတြင္ၾကြက္ႏို႕ေပါက္ခဲ့ဖူးသည့္ရာဇ၀င္ရွိျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံရာမွ ကူးစက္ တတ္တဲ့ ေရာဂါမ်ားျဖစ္ဖူးျခင္း၊ ပဋိသေႏၶတားေဆးမ်ား ကာလၾကာရွည္စြာေသာက္ခဲ့ဖူးသည့္ ရာဇ၀င္ရွိျခင္း၊ လူသား ၾကြက္ႏို႔ဗိုင္းရပ္စ္ (HPV) ကူးစက္ခံရဖူးျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္၏ လိင္ဆက္ဆံျခင္းအမူအက်င့္ေတြ စတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် မ်ားပါတယ္။

ေစာေစာစီးစီးေတြ႕ရတဲ့ သတိေပးလကၡဏာေတြေရာ ရွိပါလား။

မိန္းမကိုယ္ကေန ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့အရည္ေတြဆင္းတာ- ဥပမာ အျဖဴေရာင္ေရကဲ့သို႔ ဆင္းေနတာ။ ေသြးပါတဲ့အရည္ေတြ ထြက္ေနတာ။ နံေစာ္ၿပီး ျပည္ကဲ့သို႔ အရည္ေတြ ထြက္တာ။ အဲဒါမ်ဳိးေတြကို ေစာေစာစီးစီး ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက မိန္းမကိုယ္ကေနပဲ ေသြးဆင္းတာ။ ပံုမမွန္တဲ့ေသြးဆင္းတာ၊ လိင္ဆက္ဆံၿပီးေနာက္ ေသြးဆင္းတာ၊ မီးယပ္ေသြးဆံုးၿပီးမွ ေသြးဆင္းတာ အဲ့လိုမ်ဳိးလကၡဏာေတြက လူကို သတိေပးေနတယ္ဆိုတာ သိရပါမယ္။

ကိုယ္တိုင္ေလ့လာသိရွိရမယ့္ အပိုင္းေလးကိုလည္းေျပာျပေပးပါ။

အသက္ 30 ေရာက္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေရာဂါကို စတင္စစ္ေဆးသင့္တဲ့အရြယ္ပါပဲ။ အသက္ ၃၀ ကေန ၆၅ ႏွစ္ၾကားဆိုရင္ေတာ့ Pap Smear (သားအိမ္ခၽြဲေျမးယူစစ္ေဆးျခင္း) ဆိုတာကို ၃ ႏွစ္ ၁ ႀကိမ္ စမ္းသပ္သင့္ပါတယ္။ အကယ္၍မ်ား ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ HPV DNA စမ္းသပ္တာကို ၅ ႏွစ္ ၁ ႀကိမ္ လုပ္သင့္ပါတယ္။ (သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆးထုိးထားတဲ့ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကေတာ့ အသက္အရြယ္ အလိုက္ လိုသလိုစစ္ေဆးျခင္းေတြ ျပဳလုပ္ရပါမယ္။ တစ္ခါမွ မစမ္းဖူးသည့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား - Pap Smear အခ်ိန္မေရြးျပဳလုပ္ျခင္း) အိမ္ေထာင္သည္အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ VIA အက္စစ္တစ္အက္စစ္(ရွာလကာရည္)နဲ႔ တို႔ၿပီး မ်က္ျမင္စစ္ေဆးျခင္းေတြ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။

အေရးတႀကီးလူနာေတြက ဘယ္လိုမ်ုိးေတြလဲ။

စစ္ေဆးၾကည့္လိုက္လို႔ Pap Smear အေျဖမွာ အႀကိဳကင္ဆာအဆင့္ (CIN1, CIN2, CIN3) ဆိုတာေတြ႕ခဲ့ရင္ CIN 1 ကို ၆ လတစ္ႀကိမ္ ၃ ႀကိမ္ဆက္တိုက္ျပဳလုပ္ရမယ္။ အကယ္၍ ဆက္ၿပီးရွိေနတယ္ဆိုရင္ေတာ့ သားဖြားမီးယပ္ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပသရပါမယ္။ CIN 2 နဲ႔ CIN 3 ေတြ႕တယ္ဆိုရင္ေတာ့ အထူးကုဌာနကို ခ်က္ခ်င္းသြားရမယ္။ VIA Positive(+) ျဖစ္သူေတြဆိုရင္လည္း အထူးကုဌာနေတြကို ခ်က္ခ်င္းလႊဲပို႔ေပးရမယ္။ စမ္းသပ္မႈရဲ႕အေျဖက ပံုမွန္ပဲျဖစ္တယ္ အကယ္၍ သံသယရွိတယ္၊ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အခြင့္အလမ္း ေတြလည္း ရွိေနတယ္လိ႔ုယူဆရင္ အထူးကုဌာနေတြဆီကို ညႊန္ျပပို႔ေဆာင္ေပးရပါမယ္။

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာကို ဘယ္လိုမ်ုိး ကာကြယ္ရမလဲ။

ကာကြယ္ျခင္းက ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမႈမျပဳရေသးတဲ့ အသက္ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၄ ႏွစ္ၾကား မိန္းကေလးတိုင္း သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာကာကြယ္ေဆး HPV ကို ၂ ႀကိမ္ ( 0 လ ႏွင့္ ၆ လ) ထိုးထား သင့္ပါတယ္။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အထက္ မိန္းကေလးမ်ားနဲ႔ ၁၉ ႏွစ္နဲ႔ ၂၆ ႏွစ္ၾကား မိန္းကေလးေတြအတြက္ ကာ ကြယ္ေဆးကို ၃ ႀကိမ္( 0 လ- 1လ- 6လ) ကို တစ္ႏွစ္အတြင္းထိုးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
ကာကြယ္ဖို႔ဒုတိယအဆင့္အေနနဲ႔ Pap Smear နဲ႔ ေထာက္လွမ္းတာမ်ဳိး၊ Liquid Based Cytology, Colposcopy, Colposcopy Directed Cervical Biopsy ျပဳလုပ္တာ၊ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ သားအိမ္ေခါင္းေနရာတစ္၀ိုက္မွာ ခြဲစိတ္တာ (Cryotherapy, LLETZ, LEEP Surgery) ၊ VIA Positive(+) ျဖစ္တဲ့အမ်ဳိးသမီးတိုင္း Cryotherapy လုပ္ရန္။ အဆင့္ (၁-၁A) ရွိလွ်င္ သားအိမ္ခြဲစိတ္ထုတ္ရန္ အဲဒါေတြ ကာကြယ္ထားဖို႔လိုပါတယ္။

ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေဒၚရင္ရင္ေဇာ္
သားဖြားႏွင့္မီးယပ္အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီး
Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide

ဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္မ်ားတြင္ Fasting Diet ျဖင့္ ပန္ကရိယကို ျပန္လည္ျဖစ္ထြန္းေစနိုင္။

Lashio News Diary
Page Liked · 11 hrs ·

ဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္မ်ားတြင္ Fasting Diet ျဖင့္ ပန္ကရိယကို ျပန္လည္ျဖစ္ထြန္းေစနိုင္။ ေဖ (၂၇) က်န္းမာေရး၊ သမန္းက်ား။

ဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ အစာနွင့္ေ၀းေ၀းေနသည့္အလား အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစသည့္ အစား ထိန္းနည္းကိုက်င့္သံုးျခင္းျဖင့္ ပန္ကရိယ၏ပ်က္စီးေနေသာအပိုင္းမ်ားကို ျပန္လည္ျဖစ္ထြန္းေစနိုင္သည့္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကိုရရွိနုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္သုေတသီမ်ားကေျပာသည္။

Fasting Diet ဟုအမည္ေပးထားသည့္အဆိုပါအစားထိန္းနည္းတြင္ ဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္မ်ားက (၅) ရက္ တိုင္တိုင္ ကယ္လိုရီ၊ပရိုတိန္းနွင့္ကာဗိုဟိုက္ဒရိုက္ အလြန္နည္းေသာအစားအစာမ်ားႏွင့္ ေသြးတြင္ ေပ်ာ္၀င္ ေစနိုင္သည့္အဆီ တို ့ကိုသာေရြးခ်ယ္ စားသံုးေပးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆီးခ်ိဳကုထံုးတြင္ ေနာက္ဆံုးေတြ ့ရွိ ထားသည့္နည္းစနစ္ျဖစ္ျပီး အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈသည္လည္း အလြန္ၾကီးမားေကာင္းမြန္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ားကေျပာသည္။

Fasting Diet နဲ ့ ပန္ကရိယကို သူ ့သဘာ၀အတိုင္းျပန္လည္ျပည့္ျဖိဳးျဖစ္ထြန္းေစနိုင္တာကို ေတြ ့ရပါ တယ္။ ပန္ကရိယကပဲ ေသြးတြင္းသၾကားပမာဏကိုထိန္းခ်ဳပ္ေပးနိုင္တာျဖစ္ျပီး ဒီပန္ကရိယ ေကာင္း ေကာင္း အလုပ္မလုပ္နုိင္ေတာ့လို ့သာ ဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာကိုခံစားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္ဟု သုေတသီတစ္ဦးက
ရွင္းျပသည္။

ဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္မ်ားသည္ လစဥ္ Fasting Diet (၅)ရက္ ထားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ က်န္ (၂၅) ရက္ကို ပံုမွန္ေရြးခ်ယ္စားေသာက္သည့္အတိုင္း စားေသာက္နုိင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုအခါ ပန္ကရိယအတြင္းရွိ ဘီတာဆဲလ္မ်ား အသစ္ျပန္ျဖစ္လာနိုင္ေၾကာင္း၊ ဘီတာဆဲလ္မ်ားသည္ ေသြးတြင္းသၾကားပမာဏကို
တိုင္းတာျပီး အင္ဆူလင္ဟိုမုန္းကို လိုအပ္သလိုထုတ္ေပးေသာဆဲလ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ တစ္ခုလံုး၏အခ်ဳပ္သည္ ဤဘီတာဆဲလ္မ်ားပင္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

တစ္လမွာ (၅)ရက္ဆက္တိုက္ အငတ္ေဘးနဲ ့ၾကံဳေတြ ့ေနရတဲ့အတိုင္းကို အစားထိန္းေပးလိုက္ျခင္း အားျဖင့္ ပန္ကရိယထဲက အလုပ္မလုပ္ေတာ့တဲ့ဘီတာဆဲလ္ေတြကို ျပန္ျပီးလွဳံ ့ေဆာ္ေပးနိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးခ်ဳိအမ်ိဳးအစား (၁) နဲ ့ (၂) နွစ္မ်ိဳးလံုးအတြက္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိပါတယ္ဟု Southern California University မွ သုေတသီ ေဒါက္တာ Valter Longo က ေျပာျပသည္။

ဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္မ်ားအတြက္ ထူးျခားတဲ့သတင္းတစ္ခုျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ Fasting Diet ကို မွန္မွန္လုပ္ နုိင္မယ္ဆိုရင္ ပန္ကရိယဆဲလ္ေတြ ျပန္ျဖစ္ထြန္းလာပါလိမ့္မယ္။ ပန္ကရိယဆဲလ္ျပန္ျဖစ္ထြန္းရင္ အင္ဆူလင္ဟိုမုန္းကို ျပန္ထုတ္ေပးနုိင္ေတာ့မွာမို ့ ေသြးတြင္းသၾကားဓါတ္ျမင့္တက္တဲ့ျပႆနာ ခ်ဳပ္ျငိမ္း သြားပါလိမ့္မယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာကေန သက္သာပါလိမ့္မယ္ဟု ၄င္းက ဆက္လက္ ေျပာျပသည္။

 ေဖ (၂၇) က်န္းမာေရး၊ သမန္းက်ား။
Lashio News Diary
https://www.facebook.com/LNDLashio

ခုနွစ္လထက္မနည္း ART ေသာက္ရန္မလိုသည့္ HIV ကာကြယ္ေဆးကိုစမ္းသပ္ေအာင္ျမင္

စပိန္နိုင္ငံတြင္HIVကာကြယ္ေဆးအသစ္ကိုစမ္းသပ္ေအာင္ျမင္လ်က္ရွိျပီးလူနာမ်ားသည္ ၄င္းေဆးထိုးမႈခံယူျပီး သည့္ေနာက္ ART ေဆး၀ါးကိုေသာက္ရန္မလိုအပ္ဘဲ (၇)လထက္မနည္း HIV ပိုးမေပၚဘဲေနနိုင္ၾကသည္ကိုေတြ ့ရ ေၾကာင္းသိရသည္။

HIV ပိုးကို AIDS အဆင့္ေရာက္မသြားေအာင္ ထိန္းေပးထားနို္င္တဲ့ ART ေဆး၀ါးကို မျပတ္တမ္းေသာက္ ေနရတဲ့ဘ၀ကေန လြတ္ေျမာက္ျပီလို့ေျပာနုိင္ပါတယ္။ အခုကၽြန္ေတာ္တို့ေနာက္ဆံုးထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ကာကြယ္ေဆးကိုတစ္ၾကိမ္ထိုးရင္ (၇)လ ART မေသာက္ဘဲေနနိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္ဟု သုေတသီတစ္ဦးကေျပာျပသည္။ ေဆးသိပၸံပညာရွင္မ်ားသည္ HIV ကာကြယ္ေဆးကိုလြန္ခဲ့သည့္နွစ္ေပါင္း (၃၀)ခန္ ကတည္းကေဖာ္စပ္ ထုတ္လုပ္နိုင္ရန္ ၾကိဳးပမ္း လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ၊ ယခုတစ္ၾကိမ္ေအာင္ျမင္မႈသည္ အၾကီးမားဆံုးေအာင္ျမင္ မႈ တစ္ရပ္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကုသရင္းကာကြယ္သည့္ကုထံုးကိုအသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ T-cell မ်ားကို HIV ဗိုင္းရပ္ အား ျပန္လည္ထိန္း ခ်ဳပ္ႏွိပ္ကြပ္ သုတ္သင္ရွင္းလင္းနုိင္ရန္ သင္ၾကားေပးနိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို ့ေသာ္ နွစ္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း HIV ကာကြယ္ေဆးကိုတစ္ၾကိမ္တစ္ခါမွ် ေစ်းကြက္ထဲထိေရာက္ေအာင္ ပို ့ေဆာင္ နိုင္ျခင္းမရွိခဲ့ေၾကာင္း ၊ယခုတစ္ၾကိမ္ေလာက္ေအာင္ျမင္သည့္ကာကြယ္ေဆးလည္းေဖာ္စပ္ထုတ္လုပ္နိုင္ ျခင္းမရွိခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။HIV ပိုးကိုလေပါင္းမ်ားစြာကေနနွစ္နဲ ့ခ်ီတဲ့အထိထိန္းထားနုိင္မယ္ဆိုရင္ ေန ့ စဥ္မပ်က္မကြက္ေသာက္ ရတဲ့ ART ေဆးကိုကင္းလႊတ္နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ HIV ပိုးေပၚလို ့ ART ေဆးကို ၃-နွစ္ထက္ မနည္း ေသာက္လာ ရသူ (၁၄)ဦးထက္မနည္းကိုဒီကာကြယ္ေဆး (၃)ၾကိမ္ထိုးေပးခဲ့ျပီး ART ေဆးေသာက္တာကို ရပ္တန္ ့ေစခဲ့တဲ့ အခါ သူတို ့ထဲက (၈)ေယာက္မွာေတာ့ HIV ဗိုင္းရပ္ ျပန္ေပၚလာတာကိုေတြ ့ရပါ တယ္။ က်န္တဲ့ (၅) ေယာက္မွာေတာ့ HIV ဗိုင္းရပ္ကမေပၚလာေတာ့ပါဘူး ။ ေသြးကိုစစ္ၾကည့္တဲ့ အခါ ေသြး တစ္မီလီလီတာမွာ အေကာင္ေရ ၂၀၀၀ ထက္မပိုခဲ့ပါဘူး။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ၂၀၀၀ ထက္ပိုသြားရင္ ကုသမႈျပန္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္ဟု သုေတသီတစ္ဦးကရွင္းျပသည္ ။

ရတနာပုံ သတင္းစာ
https://www.facebook.com/yadanabonnewspaper

Blame Me မက္ကေလာင္ ႏွင့္ ေသ-မေသ ေျဖရွင္းခ်က္

ကြ်န္ေတာ့္ပို႔စ္တခု = Gua Sha မက္ကေလာင္

ကြန္မင့္တခု = Ki Pha - Dr တင့္ေဆြ မက္ကေလာင္ျခစ္လိုေသမယ္ဆိုရင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ကကလူေတြ ေသကုန္ၿပီေပါ့

အဲတာနဲ႔ တင္ထားတဲ့စာကိုျပန္ဖြင့္ Word ထဲမွာ (ေသ) ကို Find လုပ္ေတာ့ ေသ (၃) လံုးေတြ႔ပါတယ္။
၁။ ကေလးရဲ႕ လက္ထိပ္ကေလးေတြကို အပ္နဲ႔ေဖာက္ေပးလိုက္ရင္ လန္႔သြားမယ္ဆိုၾကတယ္။ အရမ္းမွားယြင္းပါတယ္။ ေသြးဆိပ္တက္ၿပီး (ေသ)ဆံုးႏိုင္ပါတယ္။

အဲတာက (ျမန္မာတိုင္း (မ္) အတြဲအမွတ္ ၂၄၊ အမွတ္ ၄၇ဝ) ကျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကေနလည္း အရမ္းကာေရာေရးတာ မဟုတ္ပါ။

၂။ ၾကိဳးနဲ႔စည္းေႏွာင္တာမေျပာနဲ႔ လက္နဲ႔ဆုပ္ကိုင္ထားရင္ ခဏေနေတာ့ ျပာ-ညိဳ-မဲလာမယ္။ ေသြးအသစ္ မလာရ၊ ေသြးအေဟာင္း မျပန္ရလို႔ျဖစ္တယ္။ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ လူတိုင္းမွာ အဲလိုျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာေလ မဲျပာေလ။ ၾကာသင့္တာထက္ပိုၾကာရင္ တစ္ရွဴးေတြ(ေသ)တယ္။

အဲလိုေရးတာကလည္း ေရာဂါေဗဒျဖစ္စဥ္အရ အမွန္အတိုင္းေရးတာျဖစ္ပါတယ္။

၃။ မက္ကေလာင္လုပ္တာ ဘာေကာင္းသလဲ။ လက္ေတြ႔ စမ္းသူေတြက ေရာဂါသက္သာတယ္လို႔ ေျပာၾကတာေတြ အ(ေသ)အခ်ာရွိမွာပါ။

တတိယ (ေသ) မွာ မက္ကေလာင္ေၾကာင့္ေသတယ္လို႔ မေရးပါ။

ဒီ (ေသ) စာလံုး (၃) လံုးအျပင္ေတာ့ မေတြ႔ပါ။ ေတြ႔ရင္လည္းေျပာပါ။ ကြ်န္ေတာ္က မ်က္စိရွန္တတ္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္ Gua Sha မက္ကေလာင္ကို ေရးထားတာ အေတာ္ကိုၾကာပါျပီ။ တိုင္းရင္းေဆးနည္းေတြ၊ ဟာဗယ္နည္းေတြ၊ အယုေဗဒေဆးနည္းေတြ၊ အရပ္ေဆးနည္းေတြကိုေထာက္ျပရင္ သြားမလုပ္နဲ႔ ေသလိမ့္မယ္လို႔ တခါမွမေရးပါ။ ေဆးသုေတသနအေထာက္အထားရွိတာကိုသာ ရွိတဲ့အတိုင္းအကိုးအကားနဲ႔ေရးပါတယ္။ အျပစ္တင္ခ်င္ရင္ ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ျပီးမွသာ တင္ေစလိုပါတယ္။

Blame Me
(The Pretty Reckless Song)
- Blame all your life on me
- I gave it all for free
- Blame all your life on me
- All on me, all on me

မင္းဘဝ တခုလံုးတြက္တာ ငါ့ကိုသာျပစ္တင္ပါ၊
ငါ မင့္ဆီက အဖိုးမခ မယူပါ၊
မင္းဘဝ တခုလံုးတြက္တာ ငါ့ကိုသာျပစ္တင္ပါ၊
အားလံုးကို ငါ့ကိုသာျပစ္တင္ပါ၊ ငါ့ကိုသာျပစ္တင္လိုက္စမ္းပါ။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Gua Sha မက္ကေလာင္

သတင္း = ဖ်ားလွ်င္ မက္ကေလာင္ျခစ္၍ ကုသမႈေၾကာင့္ အသည္းေရာင္စီပိုး ေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္း မ်ားျပားလာသည္ကို ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း ျမန္မာအသည္းေဖာင္ေဒးရွင္းဥကၠ႒ ေဒါက္တာခင္ၿပံဳးၾကည္က ေျပာၾကားသည္။
အရင္က ေမးခြန္းေတြကိုေျဖဘို႔ ဒီစာကိုေရးထားခဲ့ပါတယ္။
၁။ ကြ်န္ေတာ့အစ္မျဖစ္ေနလို႔ပါဆရာ။ ျမစ္ၾကီးနားမွာျပေတာ့ trimetazidine ကိုေပးလိုက္တာ အဲေဆးကို ေသာက္ေတာ့လဲ မသက္သာဘူး။ အစ္မ အသက္က ၃၃ ႏွစ္ပါ။ မက္ခေလာင္ထလာရင္ ေခါင္းမႈးျပီး မ်က္လုံး ဖြင္႔လို႔ေတာင္မရဘူးလို႔ ေျပာတယ္ဆရာ။ ရွာျခစ္လိုက္ဆြဲလိုက္ရင္ ေကာင္းသြားတယ္လို႔ေျပာတယ္။ ေန႔တိုင္းလိုလို ရွာျခစ္ရလို႔ အသားေတြေတာင္ မာေနျပီလို႔လဲ ေျပာပါတယ္ဆရာ။ ဘယ္လိုဆက္လုပ္ရမလဲဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျဖၾကားေပးပါေနာ္။ မႏွစ္ကစစ္ထားတဲ့ ေသြးအေျဖကို ပို႔ေပးလိုက္ပါတယ္ေနာ္ဆရာ။
၂။ က်မ ဘီပိုးအကူးခံရတာလည္း ႕႕႕႕႕ မွာေနတုန္းက အသိဥာဏ္မဲ႔စြာ တရုတ္အပ္စိုက္ခဲ့လို႔ပါဆရာ။ ျပီးေတာ့ အေၾကာတက္လို႔ဆိုျပီး သူငယ္ခ်င္းတရုတ္မက မက္ဂေလာင္ျခစ္တယ္ဆိုျပီး ဇြန္းနဲ႔ေၾကာကို ေသြးစို႔ေအာင္ ျခစ္ေပးခဲ့ဘူးပါတယ္။ ေနာက္မွက်မ သိရတာက်မတို႔နဲ႔ တအိမ္ထဲေန ျမန္မာတရုတ္မေလးမွာ HBeAg ရွိေနခဲ့တာပါဘဲ။ အဲဒီ မက္ဂေလာင္ျခစ္တဲ့ဇြန္းကို အဲဒီေကာင္မေလးကို ျခစ္လိုက္ က်မကိုျခစ္လိုက္ လုပ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။
၃။ တခ်ိဳ႕လူေတြဟာ ေျခေခ်ာင္း၊ လက္ေခ်ာင္းေလးေတြယားလို႔ဆိုၿပီး ႀကိဳးႏွင့္စည္းၿပီး ေသြးေတြ ေဖာက္ပစ္ၾကတယ္။ အဲလိုေဖာက္လိုက္ေတာ့ ေသြးေတြမည္းမည္ႀကီးေတြထြက္သြားပါတယ္။ အဲဒါ လုပ္သင့္ပါသလား။ ဘာေၾကာင့္ ေသြးေတြကအဲလိုမည္းသြားရပါသလဲ။ ေက်းဇူးျပဳၿပီးေျဖေပးပါဆရာ။
၄။ ငွက္ဖ်ား-မက္ကေလာင္-ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ဆက္စပ္မႈေလး သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။
ကိုယ္မကြ်မ္းက်င္တာကို ဆရာမလုပ္သင့္သလို၊ ကိုယ္သိတာနဲ႔မတူရင္ အျပစ္တင္ မေစာသင့္ဘူး။ MBBS ေဆးပညာသာ သင္ထားသူေတြက မက္ကေလာင္အပါအဝင္ တျခားေဆးနည္းေတြကို ေထာက္ျပတဲ့အခါ ေဒါသနဲ႔ အာဃာတလြတ္ေအာင္ ဆင္ျခင္ရပါတယ္။ သိပၸံဘာသာအရ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ မျပႏိုင္ေပမဲ့ ျငင္းပယ္လို႔ မရတာေတြ တပံုတေခါင္းရွိတယ္။ အေမးကိုေျဖရာမွာ တျခားပုဂၢိဳလ္ေတြ ေထာက္ျပသတိေပးတာနဲ႔ က်ားကူပါရေစ။
လွ်ပ္တျပက္ ဂ်ာနယ္ Vol2 No.53 = ျမင္းနီပ်ံ အမွတ္တံဆိပ္၊ မက္ကေလာင္ အဖ်ားျဖတ္ေဆးႀကီး၊ နမ့္ခမ္ၿမိဳ႕၊ ရွမ္းျပည္နယ္ (ေျမာက္ပိုင္း)၊ ျခေသၤ့ကမၻာ ငွက္ဖ်ား မက္ကေလာင္ ျဖတ္ေဆး တို႔ကိုလဲ မွတ္ပံုတင္ထားျခင္းမရွိ၍ ပိတ္ပင္လိုက္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ေၾကညာထားသည္။
Dr. Junior = အဖ်ားက်ေအာင္လုပ္တဲ့ နည္းေတြထဲက အႏၱရာယ္အႀကီးဆုံုးကေတာ့ မက္ကေလာင္ေဖာက္တာပဲ။ ႏွစ္စဥ္ မက္ကေလာင္ ေဖာက္တာကေန ပိုးဝင္ၿပီးေတာ့ အသက္ ဆံုး႐ႈံးသြားတဲ့ ကေလးေတြ မနည္းလွဘူး။
ျမန္မာတိုင္း (မ္) အတြဲအမွတ္ ၂၄၊ အမွတ္ ၄၇ဝ = ေသြးလြန္တုပ္ေကြးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မိဘေတြရဲ႕ အဓိကမွားယြင္းမႈကို သိခ်င္ပါတယ္။ မက္ကေလာင္ ေဖာက္တာပါ။ ကေလးရဲ႕ လက္ထိပ္ကေလးေတြကို အပ္နဲ႔ေဖာက္ေပးလိုက္ရင္ လန္းသြားမယ္ ဆိုၾကတယ္။ အရမ္း မွားယြင္းပါတယ္။ ေသြးဆိပ္တက္ၿပီး ေသဆံုးႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ မွားယြင္းေနတဲ့ အခ်က္တခ်က္ကေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္ရင္ ေသြးသြင္းၾကတာပါ။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးဆိုတာ ေသြးေၾကာနံရံေတြကို ေသြးရည္ၾကည္ေတြ စိမ့္ထြက္ေစတယ္။ ဒါေပမယ့္ ငါးရက္ ေက်ာ္ရင္ ေသြးေၾကာထဲ အလိုလို ျပန္ဝင္လာတယ္။ မသိဘဲ အျပင္ကေန ေသြးေတြကို ထပ္ထည့္ရင္ သာမန္ထက္ လြန္ကဲတဲ့အတြက္ ႐ုတ္တရက္ ႏွလံုးခုန္ရပ္သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျဖစ္တိုင္း အရမ္း ေသြးမသြင္းရပါဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ထဲက အရည္အျပင္ကို ဘယ္ေလာက္ ထြက္သြားလဲဆိုတာ ခ်ိန္ဆၿပီးမွန္းရပါမယ္။ အရမ္းမလုပ္ပါနဲ႔။ ကေလးေဆး႐ံုႀကီးမွာ ခႏၶာကိုယ္က ေရဘယ္ေလာက္ စိမ့္ထြက္သြားလဲဆိုတာ တိုင္းတာတဲ့စက္ေတြ ရွိပါတယ္။
Eleven Media Group = အပူႀကီးရင္ အပူခ်ေပးဖို႔ လိုတယ္။ အပူခ်ဖို႔က ပါရာစီတေမာကလြဲလို႔ ဘာမႇမသုံးသင့္ဘူး။ အကုိက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး သုံးရင္ ေသြးယိုတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ မက္ကေလာင္ ေဖာက္တာလည္း မလုပ္သင့္ဘူး။ မက္ကေလာင္က ပိုးဝင္ၿပီး ေသြးဆိပ္တက္ၿပီးဆုံးႏုိင္ပါတယ္ဟု အဆိုပါ ကေလးအထူးကုဆရာဝန္ႀကီးကေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကြ်န္ေတာ့္အျမင္ -
မက္ကေလာင္လုပ္တာ ဘာေကာင္းသလဲ။ လက္ေတြ႔ စမ္းသူေတြက ေရာဂါသက္သာတယ္လို႔ ေျပာၾကတာေတြရွိမွာပါ။ ပူေအာင္လုပ္ေပးရင္ နာတာကိုသက္သာေစတယ္လို႔ ေဆးပညာက လက္ခံပါတယ္။ သုေတသနလုပ္ရင္ ရာႏႈန္းမ်ားမ်ား သက္သာတယ္ဆိုယံုနဲ႔ေတာ့ မရေသးပါ။ အပူခ်ိန္ကိုေတာ့ ျပဒါးတိုင္နဲ႔ တိုင္းလို႔ရေပမဲ့ နာ-မနာကို တိုင္းစရာ မရွိပါ။ သက္သာတယ္လို႔ ေျပာတာက စိတ္ရဲ႕အဆံုးအျဖတ္တခု ျဖစ္တယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ ငါ ကုသမႈတခု ခံယူလိုက္ျပီ၊ သူမ်ားေတြ ဒါလုပ္ရင္သက္သာတယ္လို႔ ၾကားဘူးတယ္ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္မႈကေနပါ သက္သာရာ ရေစႏိုင္ေသးတယ္။ သက္သာတယ္ ထင္မွတ္လက္ခံရင္ ကုသမႈရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ျပည့္တယ္လို႔ ေျပာရေတာ့မွာပါ။ မက္ကေလာင္ ျခစ္လို႔၊ ေဖါက္လို႔၊ လူရဲ႕ေသြးမွာ ဘာေတြထူးျခား ေျပာင္းလဲေစသလဲ၊ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ၊ စတာေတြပါ ေလ့လာရပါအံုးမယ္။
သူမ်ားေတြဆီမွာ ဘယ္လိုလုပ္ၾကသလဲ
မက္ကေလာင္နည္းကို သာမန္လူေတြ၊ ေဒသခံလူေတြရဲ႕ေဆးနည္းလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ တရုပ္လို Gua Sha, Pinyin ေခၚတယ္။ Scrape away fever အဖ်ားကို ျခစ္ထုတ္ျပစ္နည္းလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ ေတြကေတာ့ Scrape wind ေလကို ျခစ္ထုတ္တာနဲ႔၊ အင္ဒိုနီးရွားမွာလဲ Scraping technique ျခစ္နည္းပဲေခၚတယ္။
တကယ္တန္း တရုပ္ေတြလုပ္တဲ့ မက္ကေလာင္နည္းကေတာ့ (ေၾကြ) ဇြန္းနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ပိုက္ဆံေစ့အေဟာင္းနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ တိရစၧာန္ (ကြ်ဲ) အရိုး-ခ်ိဳနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ အေရျပားကို ဆက္တိုက္ျခစ္ေပးတယ္။ အေရျပားကို ထိတဲ့ ေနရာက အသြားခပ္တံုးတံုး ျဖစ္ရတယ္။ ဆီတခုခုနဲ႔ သုတ္ျပီးမွ ခပ္တင္းတင္းဖိျပီး၊ ၾကြက္သား ေအာက္ဖက္ဆီကို ဖိ-ျခစ္ ေပးရတယ္။ တကယ္လို႔ ပင္ပန္းႏြမ္းလွ်တဲ့ လူနာဆိုရင္ ခ်င္း(ဂ်င္း) ျမစ္ကို ေခါင္ရည္မွာ စိမ္ျပီး၊ ခါးရိုးမွာ အထက္ကေန ေအာက္ဖက္ဆီလိမ္းေပးတယ္။ အပ္စိုက္နည္းမွာပါတဲ့ သတ္မွတ္မ်ဥ္းေတြအရ လုပ္ရတယ္။ မ်ဥ္းေတြဟာ ၄-၆ လကၼ အရွည္ရွိရတယ္။ အေရျပားေအာက္က ေသြးေၾကာမွ်ဥ္ေသးေသးေလးေတြကေန ေသြးျခည္ဥ လာလိမ့္မယ္။ မ်ားတဲ့ေနရာမွာ အေရျပားေအာက္မွာ ပိုၾကီးတဲ့ေသြးယိုတာ ျဖစ္လာမယ္။
၂-၄ ရက္ၾကာမွာ ေမွးမွိန္သြားပါမယ္။ နာတယ္ထင္ရေပမဲ့ မနာဘူးတဲ့။ ေရာဂါသက္သာတယ္လို႔ ခံစားလာမယ္တဲ့။ အဖ်ား၊ ေခါင္းကိုက္၊ နာတာ၊ ၾကြက္သား-အေၾကာ ထိခိုက္တာ၊ အပူဒဏ္-အေအးဒဏ္ေၾကာင့္ အားယုတ္တာ၊ အစာမေက်၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ရင္ၾကပ္၊ ပန္းနာ၊ ဆီးလမ္းနာ၊ ေမြးလမ္းနာ၊ အစာဆိပ္ သင့္တာေတြအတြက္ ဒီေဆးကုနည္းကို သံုးရပါသတဲ့။
ေနာက္တနည္းကို Ba Sha ေခၚတယ္။ Pull out fever အဖ်ားထုတ္ပစ္နည္းပါ။ အေရျပားကို ေသြးျခည္ဥေအာင္ အထိ ကုပ္ဆြဲေပးနည္း ျဖစ္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အရြတ္ေၾကာ၊ နဖူးအလယ္ေခါင္ေနရာေတြမွာ လုပ္ၾကတယ္။
ဒီနည္းမွာ ေသြးစို႔ေအာင္၊ ေသြးထြက္ေအာင္ ေဖါက္-ျခစ္တဲ့အတြက္ကေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးမွာ ပိုဆိုးေစမွာ အမွန္ပါ။ ေရာဂါေၾကာင့္လား၊ ဒါ့ေၾကာင့္လား အခြဲရခက္ေစတယ္။ မက္ကေလာင္အစြမ္းေၾကာင့္ ေသြးထြက္ေရာဂါရွိေနသူဆိုရင္ ေသြးပိုထြက္ေစပါမယ္။ တျခားပိုးေတြဝင္ႏိုင္တာလည္းပါတယ္။ ေဆးကုသတာမွာ ဒါနဲ႔တင္ျပီးျပီလို႔ ထင္မွတ္ေစအံုးမယ္။ ကိုယ့္ေဆးပညာ မဟုတ္လို႔ အျပစ္ေျပာတာမဟုတ္ပါ။ Artesunate, Artemether ေဆးေတြဟာ တရုပ္တိုင္းရင္းေဆးက လာတာေပမဲ့ ငွက္ဖ်ားေဆးေကာင္းေတြလို႔ ေဆးပညာရွင္ေတြကပါ သုေတသနလုပ္လက္ခံျပီး၊ တကမာၻလံုး သံုးေနၾကပါတယ္။ တရုပ္မက္ကေလာင္ကိုေတာ့ အဲလိုအဆင့္ထိ လက္မခံပါ။
၂ဝဝ၁ ကရိုက္တဲ့ The Treatment ရုပ္ရွင္တကားရွိတယ္။ အေမရိကေရာက္ေနတဲ့ ကေလးေတြဆီ လာလယ္တံုး၊ ေျမးကေလး ကိုယ္ပူေတာ့ တရုပ္အဖိုးကေန Gua Sha နည္းနဲ႔ ကုေပးတယ္။ ကေလးမွာ ေသြးျခည္ဥေနတဲ့ အျခစ္ရာ အစင္းအစင္းေတြေတြ႔ေတာ့ ကေလးကို တလြဲလုပ္တယ္လို႔ အထင္မွားခံရျပီး၊ ဒုကၡအၾကီးအက်ယ္ ေရာက္ၾကရတယ္။
ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ငွက္ဖ်ားကို ငွက္ဖ်ားေဆးမေသာက္ပဲ၊ လိုအပ္ရင္မထိုးပဲနဲ႔ေတာ့ ဟိုနည္းဒီနည္းမလုပ္ပါနဲ႔။ ဦးေႏွာက္ထဲ ပိုးေရာက္ရင္ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ျခစ္လို႔လည္းရေတာ့မွာမဟုတ္ပါ။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာလည္း လက္ေရွာင္ၾကပါ။ ေသြးကတဆင့္ကူးစက္တဲ့ HIV ပိုး၊ အသည္းေရာင္ (စီ) ပိုး၊ (ဘီ) ပိုးေတြက ကုသရခက္ခဲလြန္းတာ သတိျပဳပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Bleeding gums သြားဖံုးေသြးယိုျခင္း

၁။ ကြ်န္ေတာ္အသက္ ၅၂ ႏွစ္ပါဆရာ။ သြားဖံုးေတြနာနာျပီး ေသြးထြက္ထြက္ေနတယ္ဆရာ။ အရင္ကေတာ့ ကြမ္းစားတယ္ဆရာ။ ခုေတာ့ျပတ္သြားပါျပီ။ သြားဆရာဝန္နဲ႔သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ျပီးမွ သြားေတြက်င္ေနျပီး အစာစားျပီး သြားၾကားညပ္လာတယ္ဆရာ။ သြားဖုံးေသြးယိုတာ ၾကာရင္ ကင္ဆာျဖစ္တတ္တယ္ဆိုတာဟုတ္လားဆရာ။ ဆရာဝန္ျပၾကည့္ေတာ့ ဝမ္းကိုက္ပိုးေၾကာင့္လည္းျဖစ္တတ္တယ္ဆိုျပီး metronidazone တပတ္ေပးတယ္ ၆ လ ေလာက္ေကာင္းသြားျပီး ျပန္ယိုတယ္ဆရာ။ ဘာေဆးစားရမလဲဆရာ။

၂။ ဆရာရွင့္ သမီးအသက္ကအခု ၂၄ ပါ။ သမီးသြားက မၾကာခဏေသြးထြက္ပါတယ္။ မွတ္မွတ္ရရ သမီး ဆယ္တန္းေအာင္ၿပီးကတည္း သြားေတြက ေသြးထြက္ပါတယ္။ ေဆးခန္းျပဖို႔လိုပါသလားရွင့္။ ဘာေဆးေတြ ေသာက္ရမွာလဲရွင္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။

၃။ သမီးအသက္က ၂၅ နွစ္ထဲမွာပါ။ အလုပ္လုပ္ေနပါတယ္။ အိမ္ေထာင္ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေယာက္က်ားနဲ႔ ခြဲေနရတာပါ။ ကေလးမရွိေသးပါဘူး။ အခုတေလာသြားဖံုးထဲက အနာမရွိပဲ ေသြးက်က်ေနတာ တပတ္ေက်ာ္ေလာက္ ရွိျပီဆရာ။ ေန႔တိုင္း ေသြးထြက္ေနပါတယ္။ ေန႔ခင္းဘက္ေလာက္ဆို ေသြးက်က်လာတတ္ပါတယ္။ နွာေခါင္းထဲမွာလဲ တခါတေလ ေသြးဖတ္ေလးေတြ ရွိေနတယ္။

၄။ ကၽြန္ေတာ္ မနက္အိပ္ယာထျပီး မ်က္ႏွာသစ္တဲ့အခ်ိန္တိုင္းမွာ ပလုပ္အရင္က်င္းပါတယ္ (သြားမတိုက္ခင္)။ ပလုပ္က်င္းလိုက္တာနဲ႔ ေသြးနည္းနည္းပါလာတယ္။ ေနာက္ သြားတိုက္ေတာ့လည္း ေသြးထြက္လာတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ တခါတေလ ေသြးခဲအဖတ္ေလးေတြပါ ပါတယ္။ သြားတိုက္ေဆးကို colgate သံုးျပီး သြားတိုက္တန္ကို berman သံုးပါတယ္။ မနက္တခါ ညတခါ တိုက္ပါတယ္။ ေသြးထြက္တာကို ေပ်ာက္ေအာင္ ဘာလုပ္သင့္ပါသလဲ။

သြားဖံုးကေန ေသြးယိုလာတာဟာ သာမန္ကာရွန္ကာ ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ သြားဖံုးေရာဂါရွိေနတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ခဏခဏ ေသြးယိုရင္ (လူကီးမီးယား) ေသြးကင္ဆာ၊ ေသြးမံႈနည္းေရာဂါေတြကို သံသယရွိဘို႔ လိုတယ္။

သြားနဲ႔ သြားဖံုး ထိစပ္ေနတဲ့ေနရာက ရွင္းထုတ္စရာေတြကို ကုန္ေအာင္ မလုပ္တာကေန အမ်ားဆံုးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ သြားဖံုးေရာင္တာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ မရွင္းဘဲထားတာေတြက Tartar ဆိုတာျဖစ္လာျပီး ၾကာရင္ ေသြးယိုမယ္၊ ကံမေကာင္းရင္ Periodontitis ေမးရိုးအထဲေရာင္တာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

တျခားျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းခံေတြရွိတယ္။
• ေသြးယိုတတ္သူ၊
• ေသြးလြန္တုပ္ေကြး၊
• သြးတိုက္တာၾကမ္းတမ္းတာ၊
• ကိုယ္ဝန္ရွိစ ေဟာ္မုန္း အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္၊
• ေသြးေရာဂါတမ်ိဳး၊
• သြားတုတပ္တာ အထာမက်၊
• သြားသန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာ မမွန္ကန္၊
• ေရာဂါပိုးဝင္တာ၊
• (လူကီးမီးယား)၊
• ဗီတာမင္ (စီ) နည္း (စကာဗီ) ေရာဂါ၊
• ဗီတာမင္ (ေက) နည္းေနသူ။
• ေသြးက်ဲေဆးေသာက္ေနရသူ၊

CBC ေသြးစစ္တာ၊ ဓါတ္မွန္ရိုက္တာ လိုခ်င္လိုမယ္။ Bleeding time ေသြးယိုၾကာခ်ိန္ နဲ႔ Clotting time ေသြးခဲၾကာခ်ိန္ မ်ားေနရင္ ေဆးကုရမယ္။ ပံုမွန္ Bleeding time = ၂-၉ မိနစ္။ Clotting time = ၅-၈ မိနစ္။ Disseminated intravascular coagulation, Haemophilia, Thrombocytopenia, Liver failure, Uremia, Congenital afibrinogenemia, Factor V deficiency နဲ႔ Factor X deficiency ေသြးေရာဂါေတြ မဟုတ္တာ ဆရာဝန္က စစ္ေဆးမယ္။

အၾကံျပဳခ်က္ -
- Plaque removal အတြက္ သြားဆရာဝန္နဲ႔ ၆ လ တခါျပသင့္တယ္။
- သြားတိုက္တာ နည္းမွန္ရမယ္။ သြားတိုက္တံ ေရြးတာ မေပ်ာ့လြန္း-မမာလြန္းတာ ေရြးပါ။
- အစာစားျပီးတိုက္တဲ့ အက်င့္က ေကာင္းတယ္။
- ခံတြင္းသန္႔ေပးဘို႔ ဆားရည္ ဒါမွမဟုတ္ Hydrogen peroxide (ဟိုက္ဒရိုဂ်င္-ပါေအာက္ဆိုဒ္) ေကာင္းတယ္။
- ေၾကာညာျပီးေရာင္းတဲ့ ပါးစပ္ေဆးရည္ထဲမွာ အရက္ပါတာ မေကာင္းပါ။
- သြားကို Flossing တပါတ္ ၂ ခါလုပ္ပါ။
- သြားရည္စာ ခဏခဏစားသူေတြ စားျပီးတိုင္း ပါးစပ္မေဆးရင္ မေကာင္းပါ။
- အခ်ိဳေလွ်ာ့စားတာ ေကာင္းတယ္။
- ဗီတာမင္ (စီ) နဲ႔ (ေက) မနည္းေအာင္ မွ်တတဲ့အစားအစာ စားေသာက္ပါ။
- (ကယ္လ္စီယမ္) ေသာက္တာလဲ ေသြးယိုတာအတြက္ အေထာက္အကူျပဳတယ္။
- ေဆး-ေဆးလိပ္ မေကာင္းပါ။
- Aspirin (အက္စ္ပရင္) ေဆးကို တကယ္မလိုဘဲ မေသာက္ပါနဲ႔။
- ေသြးယိုလာရင္ ေရေအးဝတ္နဲ႔ ဖိထားပါ။

Gingivitis သြားဖံုးေရာင္ျခင္း http://dts-medicaleducation.blogspot.in/2013/10/gingivitis.html နဲ႔ တြဲဖတ္ပါ။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

မစားသင့္ေသာ အစာ/ေဆး စားမိေသာအခါ အဆိပ္ေျပေအာင္ ျပဳလုပ္နည္း

အဆိပ္ေျဖေဆး

အဆိပ္ေျဖေဆး ဆိုတာ မစားသင့္တဲ့ အစာကို စားမိတဲ့ အခါ အန္ေအာင္ လုပ္ျခင္း၊

ဓာတ္ျပယ္ေအာင္ လုပ္ျခင္း၊ ထိုး ေဆးအဆိပ္ လြန္ပါက ခ်က္ခ်င္း ေျဖေဆး ထိုးသြင္းျခင္း စသည့္ အဆိပ္ျပယ္ ေဆးမ်ားကို ဆိုလို ပါတယ္။ တိရစၧာန္၊ ေျမြနဲ႔ အင္းဆက္မ်ားရဲ႕ အဆိပ္ မဟုတ္ေၾကာင္း ႀကိဳတင္ ဆိုထား ပါရေစ။

ေဆး အဆိပ္ ျဖစ္ျခင္း

ေဆး အဆိပ္ ျဖစ္ျခင္းမွာ ေဆးေပး လြန္ျခင္း၊ မွားယြင္းျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ-အစာအိမ္ေရာဂါ ရွိမွန္း မသိဘဲ၊ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး အစားလြန္ကာ ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ ေသြးစထြက္ျခင္း၊ အက္စစ္ အခ်ဥ္ရည္ ပါျခင္း၊ ဆိုးရြား လာပါက ဝမ္းတြင္း ေသြးပါျခင္း၊ ေသြးအန္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲဒီအခါ ထိေရာက္တဲ့ စားေဆး ဥပမာ-အစာအိမ္ေဆး၊ အန္ေဆးမ်ား ေပးသင့္တယ္။

အမ်ားအားျဖင့္ အစာပိုက္မွ ဆားရည္ထည့္ ေဆးျခင္း၊ မုန္ညင္းေစ့ အဆီ၊ ပိုတက္စီယမ္ ပါမင္ဂနိတ္ အရည္၊ ဓာတ္ဆားရည္တို႔ ထည့္ျခင္းျဖင့္ ကုသ ႏိုင္တယ္။

အစာအိမ္ ေဆးေၾကာျခင္း

အစာအိမ္ ေဆးေၾကာတာ ႏွစ္ႀကိမ္ ရွိရင္ စင္ၾကယ္သြားၿပီ ျဖစ္လို႔ ပံုမွန္ အရည္ ေသာက္ေပး ႏိုင္ပါၿပီ။ ဗိုက္ေအာင့္ ေသးပါက အစာအိမ္ နံရံမ်ား ေသြးေၾကာ ထိခိုက္ျခင္း ရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆး သင့္တယ္။ အစာအိမ္ လမ္းေၾကာင္းရွိ မွန္ေျပာင္းျဖင့္ ၾကည့္ၿပီး ပိုးေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အနာျဖစ္ပါက အိပ္ခ်္ပိုလိုရီ စားေဆး၊ အေမာက္ စလင္ ၅ဝဝ မီလီဂရမ္၊ မက္ထ႐ို၊ ရီနယ္ဘီဒင္၊ ဘစ္တယ္ေအာက္ဆိုဒ္ သို႔မဟုတ္ အင္တာ ဆစ္ဖလပ္ ေလးမ်ဳိး သံုးႀကိမ္ တစ္ပတ္ေပးၿပီး ျပန္ စစ္ေဆး သင့္တယ္။ ဘီယာေသာက္ျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း ျဖတ္ရ ပါမယ္။

ဝမ္းတြင္းသို႔ ေသာက္ေဆး မဟုတ္တဲ့ ေဆးမ်ားေၾကာင့္ အစာအိမ္ႏွင့္ အူလမ္းေၾကာင္းမွာ အေရးေပၚ ကုသမႈ ရရွိဖို႔ ေဆး႐ံုတက္ေနရတဲ့ လူနာ မ်ားျပား လွပါတယ္။ ေသေၾကာင္းႀကံလိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ေသာက္သူမ်ား အဖို႔ အသက္ရွင္စဥ္ မသိရဘဲ ေသြးေၾကာ ေပါက္ၿပဲၿပီး အသက္ မရွိေတာ့မွ ေတြ႕ရတတ္သလို အခ်ဳိ႕ ေသြးထြက္ လြန္ၿပီး ေသဆံုးရတာမ်ဳိး ေတြ႕ရပါတယ္။

အဆိပ္ေျဖေဆး

အဆိပ္ ေျဖေဆးမွာ နယ္လိုဆုမ္း (Naloxone) အင္တီႏုတ္ အေၾကာင္း မပါမျဖစ္ ပါရမယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ မူးယစ္ေဆး စြဲသူမ်ားဟာ ကိုယ္ ေသာက္သံုးသင့္တဲ့ ပမာဏထက္ ပိုမို ေသာက္သံုးတတ္လို႔ ေရွာ့ခ္ျဖစ္လို႔ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္း ေရာက္လာတတ္တယ္။ သူ႔ရဲ႕အေၾကာင္း သိသူေတြပါလို႔ မူးယစ္ေဆးဝါး အသံုးမ်ားလွ်င္ နယ္လိုဆုမ္း အေၾကာထဲ ထည့္ေပးရင္ အခ်ိန္မီ ျပန္ေကာင္း သြားတယ္။

အခ်ဳိ႕ပါးစပ္ကေန ဆားေရ အတင္း တိုက္တာ၊ ဂလူးကို႔စ္ ထုိးေပးတာတို႔က အေတာ္အသင့္ ေဆးမ်ားတဲ့ ေဆးသမားေတြ ေျဖရွင္းေနက် ျဖစ္တယ္။ အခ်ဳိ႕ ေဆးေရာလို႔ ဓာတ္မတည့္ဘဲ ပင္နယ္စလင္၊ ဘားပလက္ မတည့္ဘဲ ေရာက္လာ တတ္တယ္။ ဘာမီတြန္၊ အထ႐ိုပိန္း၊ ဆူလူေကာ့ ထိုးေဆးမ်ား၊ ဒရစ္ ခ်ဳိငန္စသျဖင့္ လူနာရဲ႕ အေျခအေနကို ၾကည့္ၿပီး ကုသ သြားရတာ မ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ ။

ေဒါက္တာ လြင္သန္႔ (ေဆး-၂)

ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia

Vitamins and Memory ဗီတာမင္ေတြနဲ႔ မွတ္ဥာဏ္

ဗီတာမင္ေတြက မွတ္ဥာဏ္ တိုးေစႏိုင္သလားဆိုတဲ့ ေဆးပညာသတင္းကို ၂၉-၇-၂ဝ၁၁ ေန႔ကဖတ္ရတယ္။ ဗီတာမင္ေတြနဲ႔ ဓါတ္ဆားေတြကို ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ ေသာက္ခဲ့ၾကတဲ့ လူၾကီးေတြမွာ Memory test မွတ္ဥာဏ္-စမ္းသပ္မႈ လုပ္ၾကည့္ေတာ့ ပိုေကာင္းၾကတာကို ျပင္သစ္မွာ ေတြ႔လာရတယ္။

အသက္ၾကီးလာသူေတြဟာ အစားအစာ လံုေလာက္ ျပည့္စံုေအာင္ စားသံုေတာ့ စဥ္းစားမႈ နဲ႔ မွတ္ဥာဏ္အတြက္ ပိုေကာင္းမယ္ဆိုတာ ဒိထက္ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေလ့လာမႈေတြေတာ့ လိုပါေသးတယ္။

ယူေကႏိုင္ငံ (အဘာဒင္း) တကၠသိုလ္က အာဟာရ-ပညာရွင္ (မက္ေနးလ္) ကေျပာတာက "အဆန္းၾကီးေတာ့ မဟုတ္ပါ။ လူတိုင္း ေသာက္သင့္ပါတယ္။"

ေျပာခဲ့တဲ့ သုေတသနမွာ မပါခဲ့သူ (မက္ေနးလ္) ေျပာတာက " ဗီတာမင္ေတြ နဲ႔ ဓါတ္ဆား နည္းေနသူေတြ အတြက္ကေတာ့ မွတ္ဥာဏ္ တိုးေစႏိုင္ပါတယ္။"

စစ္တမ္းလုပ္ရာမွာ ပါခဲ့တဲ့ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ Paris XIII တကၠသိုလ္က Emmanuelle Kesse-Guyot ေျပာတာကေတာ့ အရင္ကလည္း အစာအာဟာရ ေကာင္းမြန္ ျပည့္စံုတာနဲ႔ စဥ္းစားမႈ နဲ႔ မွတ္ဥာဏ္ ဆက္စပ္ေနတာကို သိထားျပီးသားပါ။ ဒါေပမဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ အက်ိဳး ဆက္စပ္မႈသာ မသိခဲ့တာ။

"ေမးစရာ တခုကေတာ့ အာဟာရအေပၚ စဥ္းစား-ေတြးေခၚမႈကမွီတည္သလား၊ ေျပာင္းျပန္လား။ ေသျခာတာ အသိပညာ-အေတြးအျမင္ ေကာင္းသူေတြက အစားအစာကိုလဲ ေကာင္းမြန္တာ ေရြးတတ္တယ္" လို႔ သူမကဘဲ ဆက္ေျပာပါတယ္။

Kesse-Guyot နဲ႔အဖြဲ႔က ျပင္သစ္ ႏိုင္ငံသူ ႏို္ငံသားေပါင္း ၄၅ဝဝ ေလာက္ကို စမ္းသပ္ခဲ့တာပါ။ ၁၉၉၄ ကတည္းက အစမ္းသပ္ခံမဲ့သူေတြကို အုပ္စု ၂ ခုခြဲျပီး တစုကို ေန႔တိုင္း Vitamins C and E, Selenium, Zinc နဲ႔ beta-carotene ေတြကို ၈ ႏွစ္တာ တိုက္ေၾကြးခဲ့တယ္။ က်န္ တအုပ္စုကိုေတာ့ Placebo pill ေခၚတဲ့ အဲလိုအာဟာရဓါတ္မပါတဲ့ ေဆးကိုသာ ေပးခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ကာယကံရွင္ေတြဟာ သူတို႔ ေသာက္တဲ့ေဆးက ဗီတာမင္ေဆး အတုလား အစစ္လား မသိၾကပါ။ ၈ ႏွစ္ၾကာေတာ့ သူတို႔ ေသာက္ခ်င္တာကိုသာ ေသာက္ေစခဲ့တယ္။ ေနာက္ ၆ ႏွစ္အၾကာမွာ ဓါတ္ခြဲခန္းကို ျပန္ေခၚျပီး တူညီတဲ့ မွတ္ဥာဏ္-စမ္းသပ္မႈေတြ လုပ္ပါတယ္။ ေရရွည္မွတ္ဥာဏ္ျပိဳင္ပြဲမွာ ဗီတာမင္ေဆး အစစ္ေပးခဲ့သူေတြက အႏိုင္ရရွိတာေတြ႔ရတယ္။

စစ္ေဆးမႈေတြကို နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ အေသအျခာ လုပ္ခဲ့တာပါလို႔ American Journal of Clinical Nutrition မွာ ေရးသားထားပါတယ္။ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြဟာ မွ်တေကာင္းမြန္တဲ့ Antioxidant အဆိပ္အေတာက္ ဖယ္ေပးတဲ့ အာဟာရ-ေဆးေတြကို သင့္ေလွ်ာ္တဲ့အဆ ေပးျပီးစမ္းတာ ျဖစ္ျပီး၊ Cognitive performance အသိတရားဆိုင္ရာအလုပ္၊ အထူးသျဖင့္ Verbal memory စကား၊ ဘာသာစကားမွတ္ဥာဏ္အတြက္ တကယ္အက်ိဳးျဖစ္ေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။

(မက္ေနးလ္) ကေျပာတကလဲ "စမ္းသပ္ခံလူေတြဟာ သူတို႔ဖါသာသူတို႔လဲ အသီးေဖ်ာ္ရည္ ေသာက္ရာကေန ဗီတာမင္ (စီ) ရမယ္၊ အသီအႏွံဆီတမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ဗီတာမင္ (အီး) ရၾကပါလိမ့္မယ္။ အပိုေဆာင္းေဆးေသာက္ဘို႔ က်မအတြက္ကေတာ့ မျဖစ္မွေသာက္မွာပါ။"

Boston Tufts တကၠသိုလ္က အာဟာရသုေတသန ပညာရွင္ Barbara Shukitt-Hale ေျပာတာက ဗီတာမင္ ေသာက္တာဟာ ဦးေႏွာက္ စြမ္းအားအတြက္ဆိုတာ သိဘို႔က ပိုအေရးၾကီးပါတယ္။ သူမဘဲ ဆက္ေျပာတာက "ဗီတာမင္ေတြဟာ မွတ္ဥာဏ္အတြက္ ေကာင္းတယ္။ ပိုအေရးၾကီးတာက ဦးေႏွာက္ဥာဏ္ သန္ေနေစဘို႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ အစားအစာ စားသံုးဘို႔ နဲ႔ လူက တက္ၾကြေနဘို႔ပါဘဲ။"

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025

သစ္သီးမ်ားမွရႏိုင္ေသာ ဗီတာမင္၊ သတၱဳဓာတ္မ်ား

 သစ္သီးမ်ားမွာ အဓိကပါဝင္တဲ့ ကစီဓာတ္၊ ပ႐ုိတင္း၊ အဆီဓာတ္ သာမက ဗီတာမင္၊ သတၱဳဓာတ္၊ အင္ဇိုင္းမ်ားနဲ႔ ဓာတ္သဘာဝမ်ားကို သစ္သီးဝလံမ်ား စားသံုးျခင္းျဖင့္ ရရွိႏုိင္ပါတယ္။

ဗီတာမင္ (vitamins)

သဘာဝသစ္သီး ေဖ်ာ္ရည္ကို ဗီတာမင္အရည္လို႔ ေခၚႏုိင္ပါတယ္။ အာဟာရဓာတ္မ်ား ေထာက္ပံ့ေပးႏုိင္စြမ္း ရွိတယ္။ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ဟာ ဗီတာမင္မွာ ေအာ္ဂဲနစ္ အာဟာရ ဓာတ္မ်ားျဖစ္လို႔ က်န္းမာေရး ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔နဲ႔ ပံုမွန္ဇီဝကမၼ ျဖစ္စဥ္အတြက္ ပမာဏ အနည္းငယ္ ေလာက္သာလိုတယ္။ လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးေတြမွာ ေရမွာေပ်ာ္ဝင္တဲ့ ဗီတာမင္ (ဗီတာမင္စီ၊ဘီ) အုပ္စုမ်ားနဲ႔ အဆီမွာ ေပ်ာ္ဝင္တဲ့ ဗီတာမင္ (ေအ၊ဒီ၊အီး၊ေက) တို႔ ပါဝင္ၾကပါတယ္။ လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္မွာ ဗီတာမင္ တခ်ဳိ႕ပါဝင္ၿပီး ကယ္လိုရင္းေခၚ ပ႐ိုဗီတာမင္ေအ၊ ဗီတာမင္စီ၊ ဗီတာမင္အီး၊ ဗီတာမင္ေကတို႔နဲ႔အတူ B12 မွလြဲၿပီး ဗီတာမင္ဘီအုပ္စု စံုလင္စြာ ရႏုိင္ပါတယ္။

သတၱဳဓာတ္မ်ား

သဘာဝသစ္သီး ေဖ်ာ္ရည္မွာပါတဲ့ သတၱဳဓာတ္ေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ထံုးဓာတ္၊ ကလို႐ိုဒ္၊ မဂၢနီစီယမ္၊ မီစုန္း၊ ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္၊ ဆိုဒီယမ္၊ ကန္႔၊ ဘိုရြန္၊ ခ႐ိုမီယမ္၊ နီကယ္၊ ကိုေဘာ့၊ ေၾကး၊ ဖလူအို႐ိုဒ္၊ မဂၢနိစ္၊ စီလီနီယမ္၊ မန္နာဒီယမ္၊ သြပ္ စသည္တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

ခႏၶာကိုယ္ဟာ ဆဲလ္မ်ား ဆီေလ်ာ္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မႈအတြက္ သတၱဳဓာတ္မ်ား လိုအပ္ပါတယ္။ ဗီတာမင္မ်ား၊ သတၱဳဓာတ္မ်ားဟာ အင္ဇုိင္းမ်ား ေကာင္းစြာ လုပ္ေဆာင္ရန္နဲ႔ အထူးသျဖင့္ စြမ္းအင္ ထုတ္လုပ္ရန္အတြက္ လိုအပ္ပါတယ္။ သတၱဳဓာတ္မ်ားဟာ အင္ေအာ္ဂဲနစ္မ်ား ျဖစ္ၿပီး ေျမဆီလႊာမွေန၍ အပင္မ်ားက စုပ္ယူထားၾကတယ္။

အင္ဇိုင္းမ်ား

လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္မွာ သဘာဝ အင္ဇုိင္းမ်ားစြာ ပါဝင္ပါတယ္။ အပူေပးခ်က္ျပဳတ္ျခင္း၊ ပိုးသတ္ျခင္း၊ ဘူးသြပ္ျခင္းဟာ အင္ဇုိင္းမ်ားကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။ လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးေတြကို သံုးျခင္းျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္မွာ အင္ဇုိင္းမ်ား ၾကြယ္ဝကာ ကိုယ္တြင္းစြမ္းအင္မ်ား ထုတ္လႊတ္ေပးတယ္။

အပင္ထြက္ ဓာတ္သဘာဝမ်ား သို႔မဟုတ္ ႐ုကၡမူ ဓာတ္သဘာဝမ်ား

အပင္ထြက္ သဘာဝဓာတ္မ်ားဟာ အပင္ထြက္ အာဟာရ ဓာတ္မ်ားလို႔လည္း ေခၚၿပီး အေရာင္၊ အနံ႔၊ အရသာမ်ား ကြဲျပားမႈ ရွိပါတယ္။ အပင္ထြက္ သဘာဝ ဓာတ္ေသာင္းခ်ီၿပီး ရွိပါတယ္။ ပံုမွန္ခရမ္းခ်ဥ္သီး တစ္လံုးမွာ အာဟာရမ်ဳိးကြဲေပါင္း တစ္ေသာင္းေက်ာ္ပါတယ္။ ဗီတာမင္၊ သတၱဳဓာတ္မ်ားထက္ အပူဒဏ္ခံႏုိင္ၿပီး ခ်က္ျပဳတ္ အပူေပးနည္းနဲ႔ မၿပိဳကြဲႏုိင္ဘဲ သဘာဝသစ္သီး ေဖ်ာ္ရည္အျဖစ္ ပိုမိုသိပ္သည္း မ်ားျပားစြာ ရႏုိင္ပါတယ္။ ယင္းတို႔ဟာ ေရာဂါမ်ား ကာကြယ္ေပးၿပီး အထူးသျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါကို အကာအကြယ္ေပးတယ္။ မ်ားစြာေသာ ေဆးဝါးမ်ားဟာ သစ္ပင္၊ သစ္သီး၊ သစ္ေစ့တို႔ကို အေျခခံၿပီး ေဖာ္ထုတ္ေနရဆဲ ျဖစ္တယ္။ သစ္သီးဝလံေတြဟာ ေရာင္ရမ္းျခင္း ေလ်ာ့ေစတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ကို ႏွိမ္နင္းတယ္။ ခုခံမႈစနစ္ျမႇင့္ တင္ေပးတယ္။ ဒီအင္န္ေအကို မပ်က္စီးေစဖို႔ ကာကြယ္ေပးတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီ၊ နႏြင္း၊ စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ေဂၚဖီထုပ္နဲ႔ အခ်ဥ္သီးမ်ား၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ဘယ္ရီသီး၊ ခ်ယ္ရီသီးတို႔မွာ သဘာဝဓာတ္မ်ား ၾကြယ္ဝစြာပါဝင္ပါတယ္။

ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia

Pregnancy Signs ကိုယ္ဝန္ရွိျခင္း လကၡဏာ (၂ဝ)

၁။ ဆရာရွင့္ ကိုယ္ဝန္ရွိေနရင္ ဘယ္လိုလကၡာဏာေတြခံစားရလည္းရွင့္။ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖၾကားေပးပါေနာ္။

၂။ ဆရာ႐ွင့္ ကိုယ္ဝန္လကၡဏာေတြက ဘာေတြျပတက္သလဲ႐ွင့္။ သမီး ၈ လပိုင္း လအစက ရာသီဆင္းပါတယ္႐ွင့္။ သမီး ဘာေဆးမွ မသံုးပါဘူး႐ွင့္။ အခုရက္ပိုင္း အစားေတြအရမ္းစားပါတယ္။ ဆီးလည္းခဏခဏသြားပါတယ္။ မေန႔က ေဆးခန္း သြားျပပါတယ္။ ဆီးစစ္ၾကည့္ေတာ့ မ်ဥ္းတေၾကာင္းပဲ ေပၚပါတယ္႐ွင့္။ ဆရာမကေတာ့ ကိုယ္ဝန္ႏုရင္လည္း မေပၚေသးဘူး ေျပာပါတယ္။

ေမးတဲ့သူ ၂ ေယာက္လံုးက အသက္မေျပာၾကပါ။ အဲတာေၾကာင့္ လင့္ေတြသာပို႔လိုက္တယ္။ ေဆာရီး။ ကိုယ္ဝန္ရွိျခင္း လကၡဏာေတြကို တခ်ိဳ႕မွာ ဘာမွမခံစားရဘူး။ တခ်ိဳ႕ၾက လူမမာၾကီးလို အေတာ္ခံစားရတယ္။ ေဆာရီး။

ကိုယ္ဝန္ရွိျခင္း လကၡဏာ (၂ဝ)
၁။ ရာသီမလာေတာ့ပါ၊ ဒါေပမဲ့ ေပါင္းစပ္ျပီးသား မ်ိဳးဥက သားအိမ္ အတြင္းဆံုးလႊာကို လာျပီးတြယ္ကပ္ခ်ိန္မွာ ေသြးနဲနဲ စြန္းမယ္။ ဆီးစပ္ေနရာကလည္း နာတာခံစားရႏိုင္တယ္။ ရာသီလာလို႔နာတာနဲ႔ ခြဲျခားရမယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ခ်ိန္ဆိုတာ (လလည္ရက္) နဲ႔ ၆-၁ဝ ရက္မွာျဖစ္တယ္။
၂။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ကိုယ္ဝန္ရွိေနတယ္လို႔ထင္ျခင္း၊
၃။ ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္း၊ အစားမစားခ်င္ျဖစ္လာျခင္း၊
၄။ အတူေနခ်င္စိတ္္ ေျပာင္းလည္းလာျခင္း၊
၅။ ရင္သားနာျခင္း၊
၆။ ရင္သား ပိုၾကီးထြားလာျခင္း၊
၇။ ရင္သား အေရာင္ရင့္အဝိုင္းမွာ အသီးငယ္ေလးေတြ ထြက္လာျခင္း၊ ရွိျပီးသားေတြက ပိုျပီးသိသာလာျခင္း၊
၈။ ညႇစ္ရင္ ႏို႔ရည္ၾကည္ နဲနဲထြက္ႏိုင္ျခင္း၊
၉။ ဆီးခဏခဏသြားရျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ားစုက ၆-၈ ပါတ္မွာ ျဖစ္ၾကတယ္။ ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ နဲ႔ ဆီးသြားေစတဲ့ေဆးေတြေၾကာင့္လည္း အဲလို ဆီးခဏခဏသြားခ်င္တာနဲ႔ ခြဲျခားရမယ္။
၁ဝ။ ခ်င္ျခင္းတပ္ျခင္း၊
၁၁။ အားကုန္ျခင္း၊
၁၂။ အသားအေရေျပာင္းလည္းလာျခင္း၊
၁၃။ မတ္တပ္ရပ္လိုက္ရင္ ေခါင္းမူးမယ္၊ သတိလစ္ခ်င္သလိုျဖစ္မယ္။
၁၄။ ဆီး-ေသြးစစ္လွ်င္ အေပါင္းျပျခင္း၊
၁၅။ ဗိုက္ထဲက ကေလးလႈတ္တာကိုသိေနျခင္း အမ်ားဆံုးက ၂ဝ ပါတ္ေက်ာ္မွသာ သိတယ္။၊ ၁၃-၂၅ ပါတ္အထိလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
၁၆။ ဗိုက္ေၾကာ စသည္ျပတ္ျခင္း (ေနာက္ပိုင္းမွသာျဖစ္တယ္)၊
၁၇။ ဓါတ္မွန္ရိုက္ရင္ ျမင္ရျခင္း၊
၁၈။ (အာလ္ထြာေဆာင္း) ရိုက္လွ်င္ေတြ႔ရျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ ၄ ပါတ္ခြဲမွာ Gestational sac ျမင္ရျပီ။ Yolk sac ကို ၅ ပါတ္၊ Embryo ကို ၅ ပါတ္ခြဲမွာျမင္ရျပီ။
၁၉။ ကေလးႏွလံုးခုန္သံ နားေထာင္၍ရျခင္း၊ Doppler ကရိယာနဲ႔နားေထာင္ရင္ ၈-၁ဝ ပါတ္အထိ မၾကားႏိုင္ေသးပါ။ ၁၂-၁၄ ပါတ္ေရာက္မွသာ ၾကားရတာမ်ားတယ္။ စၾကားရခ်ိန္မယ္ တမိနစ္ကို ၁၈ဝ အထိျမန္တယ္။ ေနာက္ပိုင္း ပံုမွန္ ၁၂ဝ-၁၆ဝ အထိရွိတယ္။ (အာလ္ထြာေဆာင္း) နဲ႔စမ္းရင္ ၆ ပါတ္မွာ ၉ဝ-၁၁ဝ၊ ၉ ပါတ္မွာ ၁၄ဝ-၁၇ဝ၊
၂ဝ။ သားအိမ္ၾကီးလာျခင္း၊ ကိုယ္ဝန္ ၁၂ ပါတ္ကစျပီး ဆီးစပ္ေနရာကေန သားအိမ္အျမင့္ကို လက္နဲ႔စမ္းလို႔ရျပီ။

သိပ္မသိသာတဲ့၊ လူတိုင္းျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ ေခါင္းကိုက္တာ၊ စိတ္မူေျပာင္းတာ၊ စိတ္တိုတာ၊ (ဒီအခ်က္ေတြဟာ ရာသီမလာခင္ျဖစ္ခ်င္တာေတြနဲ႔ အတူတူျဖစ္တယ္။) ဝမ္းခ်ဳပ္တာ Progesterone ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။ ဒီေဟာ္မုန္းက အစာကိုေအာက္ဆင္းတာ ေႏွးေစတယ္။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) နံရံေတြက ပိုထူလာတယ္။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ပိုျပီးစိုတာ၊ ျဖဴတဲ့ ႏို႔လိုဆင္းတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိေနတဲ့ကာလ တေလွ်ာက္လံုးမွာလည္း အဲလိုရွိေနႏိုင္တယ္။ ေဆးကုစရာ မလိုပါ။ ဒါေပမဲ့ အနံ႔ဆိုးလာရင္၊ ယားယံလာရင္၊ ဆင္းတာက အေရာင္ေျပာင္းလာရင္ေတာ့ ေဆးစစ္ျပီး ကူသမႈခံယူရမယ္။

ကိုယ္ဝန္ရွိျခင္းလကၡဏာေတြရွိခ်င္ရွိေနေပမဲ့ ဆီးစစ္မွသာ အေသအခ်ာေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဆီးစစ္နည္းကို ေစာေစာစမ္းရင္ ကိုယ္ဝန္ရွိေနေပမဲ့ အႏုတ္ျပႏိုင္တယ္။ ရာသီလာရမဲ့ရက္ထက္ တပါတ္ေနလို႔ မလာေသးရင္စမ္းပါ။ ကိုယ္ဝန္ရွိမယ္ ထင္ေပမဲ့ အႏုတ္ျပေနရင္ ေနာက္တပါတ္ အၾကာမွာ တခါထပ္စမ္းပါ။ မနက္ခင္းသြားဆီးကို စစ္ပါ။ ေရလည္း မေသာက္ေသးဘဲ ၄ နာရီေလာက္ ဆီးေအာင့္ထားျပီး သြားတဲ့ဆီးလည္း ရတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၄-၅ ပါတ္ ရွိေနသူဆိုရင္ ဘယ္အခ်ိန္သြားတဲ့ဆီးျဖစ္ျဖစ္ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးညႊန္းေတြက ၇ ရက္တပတ္ ေစာင့္ခိုင္းတယ္။ ၇ ရက္အၾကာ တခါထပ္စစ္လို႔ အႏုတ္ ျဖစ္ေနမယ္၊ ရာသီလည္းမလာေသးရင္ ဆရာဝန္စမ္းဘို႔လိုမယ္။ (အာလ္ထြာင္းေဆာင္း) ရိုက္ခ်င္ရိုက္မယ္။

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

Pregnancy Pains ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေဝဒနာ

အသက္က ၂၆၊ ရာသီက ၅-၁၀-၁၅ ကလာတာပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ တႏွစ္ရွိပါျပီ။ ကေလးလိုခ်င္တာပါ။

Facts to get pregnant ကိုယ္ဝန္ရေအာင္ ၾကံေဆာင္နည္းပို႔လိုက္။

FEB 17TH, 11:39PM
ဆရာ ကြ်န္မ အသက္၂၇ ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္သည္ပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ ၂ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ ကြ်န္မ ၁၆-၁-၂၀၁၇ မွာ ရာသီလာပါတယ္ ၂ လပိုင္းမွာ ရာသီမလာလို႔႔ စစ္ၾကည့္တာ ၂ေၾကာင္းေပၚပါတယ္။ ကြ်န္မ ကိုယ္၀န္လက္ၡဏာ အစားေသာက္ပ်က္တာ ေအာ့တာအန္တာ ၀မ္းခ်ဳပ္တာ ခါးကိုက္တာ ဘာဆိုဘာမွမခံစားရပါဘူး။ စစ္ၾကည့္ေတာ့လဲ ၂ ေၾကာင္းေပၚေနလို႔ပါ။ ကြ်န္မစိုးရိမ္လို႔ပါ။ အဲဒါကိုယ္၀န္႐ွိတာလား မ႐ွိတာလား သိခ်င္လို႔ပါ။

AT 3:52PM
ဆီးစစ္တာ ၂ ေၾကာင္းေပၚရင္ ကိုယ္ဝန္ရွိ။ ခံစားရာ မတူၾက။

FEB 25TH, 6:28AM
ဆရာ ကြ်န္မ အသက္၂၇ ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္သည္ပါ အိမ္ေထာင္က်တာ ၂ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ ခုကိုယ္၀န္နဲ႔ပါ။ အစားေသာက္မပ်က္ေပမယ့္ ဘာစားစားစားၿပီးရင္အစာမေၾကျဖစ္ၿပီး ရင္ေခါင္းေတာင့္ေနသလိုခံစားရပါတယ္။ ေလေတြလဲခဏခဏတက္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္သည္ေတြအဲလိုျဖစ္တတ္ပါလား။

12:23PM
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာနဲ႔ အရင္လိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ခံစားရမွာေတြ ရွိလာမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြက တေယာက္နဲ႔ တေယာက္၊ တခါနဲ႔ တခါ မတူၾကပါ။ အခုေရးတာမွန္သမွ် ကိုယ္လဲ ခံရမယ္ မထင္ေစလိုပါ။ သက္သာေအာင္ ဘယ္လို လုပ္မလဲဆိုေတာ့ -

၁။ Pregnancy Breast Changes ရင္သားအေျပာင္းအလဲမ်ား၊
• ရင္သား ထြားထြားလာမယ္။ အထဲက ႏို႔ရည္ထြက္မဲ့ (ဂလင္း) ေလးေတြၾကီးလာ၊ အဆီေတြမ်ားလာလို႔ပါ။
• တခ်ိဳ႕မွာ နာမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကာစနဲ႔ ကေလးဖြါးခါနီးမွာ သိသာတယ္။
• ေသြးေၾကာေတြလဲ မ်ားတာလို႔ ျပာစိမ္းစိမ္းေသြးေၾကာေလးေတြျမင္လာရမယ္။
• ႏို႔သီးအေရာင္လဲ ရင့္လာ၊ မဲလာမယ္။
• Colostrum ဆိုတဲ့ ကနဦး-ႏို႔ရည္ထြက္ႏိုင္တယ္။ ဒါေတြအားလံုးက ပံုမွန္အေျပာင္းအလဲေတြသာျဖစ္တယ္။
• Bra (ဘရာ) ေခ်ာင္တာသာ ဝတ္ပါ။ မ-တင္ေပးႏိုင္ေအာင္ေတာ့ ျဖစ္ပါေစ။ (ေကာ္တြန္) နဲ႔ သဘာဝပစၥည္းနဲ႔ လုပ္တာသာ ျဖစ္ပါေစ။ ကိုယ္ဝန္ရင့္လာတာနဲ႔အမွ် (ဘရာ) အရြယ္အစား ၾကီးၾကီးလာဘို႔လိုမယ္။ ေန႔ေရာ ညပါဝတ္ထားပါ။ ႏို႔ရည္ၾကည္ထြက္ေနရင္ (ဘရာ) အတြင္းမွာ ဂြမ္းစခံထားပါ။ စိုလာရင္ အသစ္လဲပါ။
• ႏို႔သီးထိပ္ကို ေရခပ္ေႏြးေႏြးနဲ႔သာ ေဆးေၾကာေပးပါ။ ေရခ်ိဳးခ်ိန္ကလြဲရင္ ဆပ္ျပာမသံုးပါနဲ႔။ ေျခာက္ေသြ႔ေစတယ္။

၂။ Pregnancy Fatigue ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္အားယုတ္ျခင္း၊
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္လာရင္ အားကုန္တယ္။ (အင္နာဂ်ီ) ပိုလိုလို႔ပါ။
• Anemia ေသြးအားနည္းေရာဂါ မရွိေအာင္ေဆးစစ္ပါ။ ကုသပါ။
• ေကာင္းေကာင္းနားပါ။ ေစာေစာအိပ္ရာဝင္ပါ။ ေန႔ခင္းလဲ ခဏတျဖဳတ္အိပ္ပါ။
• ျဖစ္ႏိုင္သေရြ႕ အခ်ိန္ဇယားလုပ္ထားပါ။ အလုပ္လုပ္တာနဲ႔ နားတာ မွ်ပါေစ။
• ကိုယ္လက္-ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။

၃။ Pregnancy Nausea or Vomiting ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္း၊
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတာ့ ေဟာ္မုန္း အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္လာလို႔ ပ်ိဳ႕တာ၊ အန္တာေတြျဖစ္တယ္။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စမွာသာ အျဖစ္မ်ားျပီး ေနာက္ဆိုရင္ ကိုယ္ခႏၶာက ထိန္းႏိုင္လာမယ္။
• အစာမရွိခ်ိန္ မနက္ခင္းမွာ ပိုဆိုးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Morning sickness (ေမာနင္း-ဆစ္ကနက္စ္) လို႔ေခၚၾကတယ္။ ၄ လေရာက္ရင္ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။
• မနက္ထမွာ ခပ္ေျခာက္ေျခာက္အစာ စားပါ။ ဥပမာ အႏွံေတြကလုပ္တဲ့ စားစရာေတြျဖစ္တဲ့ ေပါင္မံု႔၊ (ခရက္ကာ) စတာမ်ိဳး၊ ေနာက္ျပီး (ပရိုတင္း) မ်ားတာ ဥပမာ အဆီလြတ္အသား၊ (ခ်ိစ္) ကို ညမအိပ္ခင္စားပါ။
• အစာကို တခါစားရင္ သိပ္မမ်ားေစဘဲ ၂-၃ နာရီတခါစားေသာက္ပါ။ ေျဖးေျဖးခ်င္း အခ်ိန္ယူစားပါ။
• အရည္ေတြ တေနကုန္ေသာက္ပါ။ ဗိုက္ကယ္ေအာင္ မေသာက္ပါနဲ႔။ ေအးေနတဲ့ ၾကည္ေနတဲ့ ပန္းသီးရည္၊ စပ်စ္သီးရည္ေတြက ပိုသင့္တယ္။
• စပ္တဲ့၊ ပူတဲ့အစာေတြေရွာင္ပါ။
• Vitamin B6 (ဗီတာမင္ ဘီ-၆) ေသာက္ပါ။
• အန္တာ မသက္သာရင္ ဆရာဝန္ကို အကူအညီေတာင္းပါ။

၄။ Pregnancy Frequent Urination ဆီးခဏခဏသြားျခင္း၊
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စ လေတြမွာ ၾကီးလာေနတဲ့ သားအိမ္က သူ႔ေရွ႕မွာေနတဲ့ ဆီးအိမ္ကိုဖိသလိုျဖစ္လို႔ ခဏခဏဆီးသြားခ်င္လာမယ္။
• အတြင္းခံမွန္သမွ် ၾကပ္မေနပါေစနဲ႔၊
• Urinary tract infection ဆီးကပူမယ္၊ ေအာင့္မယ္ဆိုရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ ပိုးဝင္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။

၅။ Pregnancy Headaches ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊
• စိတ္ဖိအားမ်ားတာ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္တာေၾကာင့္ ေခါင္းကိုက္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Preeclampsia (PET) ေသြးဆိပ္တက္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• နဖူး၊ ဂုတ္ပိုးေနရာ ေရခဲတင္ေပးပါ။
• အလင္းေရာင္ မမ်ားတဲ့ေနရာ-အခန္းမွာ နားပါ၊ ျငိမ္ေနပါ။ မ်က္စိမွိတ္ျပီး စိတ္ေလွ်ာ့ေပးပါ။
• Tylenol (Acetaminophen) လိုအပ္ရင္ (ပါရာစီတေမာ) ေဆးျပားေသာက္ပါ။
• ပ်ိဳ႕တာနဲ႔ ေခါင္းကိုက္တာ တြဲျဖစ္ရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

၆။ Pregnancy Constipation ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊
• Hormones ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြ၊ (ဗီတာမင္ေတြ) နဲ႔ သံဓါတ္အားေဆးေတြေၾကာင့္ ဝမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္တယ္။
• သားအိမ္ကေန ေနာက္မွာေနတဲ့ အစာေဟာင္းအိမ္ကို ဖိေနလို႔လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Fiber (ဖိုက္ဘာ) မ်ားတဲ့ ျဖဴေနေအာင္ခြ်တ္မထားတဲ့ အမံႈ႔နဲ႔လုပ္တဲ့အစာေတြ၊ လတ္ဆတ္တဲ့အသီးေတြ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ ပိုစားပါ။
• ေရ-အရည္ပိုေသာက္ပါ။ တေန႔မွာ ေရ ၆-၈ ခြက္၊ ေဖ်ာ္ရည္ ၁-၂ ခြက္။
• မနက္ခင္းမွာ ခပ္ေႏြးေႏြးအရည္ ေသာက္ပါ။
• Exercise ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• ေရအိမ္သြားခ်ိန္ အေလ့အက်င့္လုပ္ေပးပါ။
• Laxative ဝမ္းႏုပ္ေဆး ဆရာဝန္ေပးတာေသာက္ပါ။ သဘာဝ ဝမ္းေပ်ာ့-ဝမ္းသြားေစတာသံုးပါ။ သေဘၤာသီး၊ မန္က်ီးသီးမွည့္၊ ကန္စြန္းရြက္။

၇။ Pregnancy Dizziness မူးေဝျခင္း၊
• Pregnancy hormone ကိုယ္ဝန္ေဆာင္-ေဟာ္မုန္း လို႔ေခၚတဲ့ Progesterone (ပရုိဂ်က္စတီရံုး) ကေန ေသြးေၾကာေတြကို က်ယ္ေစတယ္။ ေျခေထာက္ပိုင္းမွာ ေသြးေတြစုလာေစတယ္။ သားအိမ္ဆီလဲ ေသြးပိုရေစတယ္။ ေသြးဖိအားက်ေစတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေနအထား ရုတ္တရက္ အေျပာင္းမွာ ျဖစ္တယ္။ ေခါင္းမူးႏိုင္တယ္။
• အစာစားခ်င္စိတ္ကို ေျပာင္းေစတယ္။ ေသြးထဲမွာ သၾကားဓါတ္နည္းရင္လဲ ေခါင္းမူးေစမယ္။
• မတ္တပ္အေနအထားမွာ ၾကာၾကာေနရရင္ ဟိုဟုိဒီဒီသြားလာေနပါ။
• ဘယ္ဘက္ကို ေစာင္းအိပ္ျပီး နားပါ။
• အေနအထားျပင္တာမွာ ေျဖးေျဖးသာလုပ္ပါ။
• သၾကားဓါတ္ မနည္းေစအာင္ အစာကို မၾကာမၾကာစားေပးပါ။

၈။ Difficulty Sleeping အိပ္မေပ်ာ္ခ်င္ျခစ္လာျခင္း၊
• Sleep medication အိပ္ေဆးမေသာက္ပါနဲ႔၊
• အိပ္ရာဝင္ခ်ိန္မွာ ႏြားႏို႔ အပူေသာက္ေပးပါ၊
• အိပ္ရာမဝင္ခင္ ေရေႏြးခ်ိဳးပါ၊
• ေခါင္းအံုးအပိုသံုးၾကည့္ပါ၊ ေဘးတေစာင္းအိပ္ပါ။

၉။ Pregnancy Heartburn or Indigestion အစာအေက်-ဗုိက္ေအာင့္ျခင္း၊
• အစာေျခစနစ္က အလုပ္ေႏွးလို႔ျဖစ္တယ္။ ၾကီးလာေနတဲ့ သားအိမ္ကလဲ အစာအိမ္ကိုဖိတယ္။ ေဟာ္မုန္းေတြ အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္လဲ ပါတယ္။
• အစာကို နည္းနည္းခ်င္း ခဏခဏစားပါ။ ေျဖးေျဖးသာစားပါ။
• ေရေႏြး၊ (ဟာဘယ္လ္) လဖက္ရည္ေသာက္ပါ။
• ပူ-စပ္တာ၊ မစာမေက်လြယ္တာ၊ ေက်ာ္ထားေတြ ေရွာင္ပါ။
• စားျပီးျပီးခ်င္း လွဲမအိပ္ပါနဲ႔။
• အိပ္တာ၊ လွဲတာ အိပ္ရာေခါင္းရင္းကို ျမွင့္ထားပါ။ ေခါင္း၊ ပခံုးေအာက္က ေခါင္းအံုးခုခံထားႏိုင္တယ္။
• အခ်ိဳနဲ႔ အဆီ တခါတည္း တြဲမစားပါနဲ႔။

၁ဝ။ Pregnancy Hemorrhoids လိပ္ေခါင္း၊
• စအိုမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေလးေတြေဖါင္းျပီး ဝမ္းသြာတဲ့အခါ အျပင္ကိုစုထြက္လာတာျဖစ္မယ္။ ကိုယ္ဝန္ကေန ေမြးလမ္းနဲ႔ အစာေဟာင္းအိမ္ေတြအေပၚမွာ ဖိအားသက္ေရာက္လို႔၊ ေသြးေလွ်ာက္တာလဲပိုလာလို႔ ျဖစ္ရတယ္။
• ဝမ္းအခ်ဳပ္မခံပါနဲ႔။ ဝမ္းသြာတဲ့အခါ မညွစ္ရေစနဲ႔။
• အၾကာၾကီးထိုင္တာ၊ ရပ္တာ ေရွာင္ရွားပါ။ အေနအထား မၾကာမၾကာ ေျပာင္းေပးပါ။
• လိပ္ေခါင္းေနရာက္ ေရခဲတလွည့္ ေရေႏြးတလွည့္တင္ေပးပါ။
• အတြင္းခံက်ပ္မေနပါေစနဲ႔။
• လိုအပ္ရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

၁၁။ Pregnancy Varicose Veins ေသြးျပန္ေၾကာထံုးျခင္း၊
• ေျခေထာက္ေတြမွာ ေသြးျပန္ေၾကာေတြ ေဖါင္းၾကြျပီး ထံုးေနသလိုထင္-ျမင္ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အရင္ကတည္းက ရွိေနတတ္တယ္။
• မတ္တပ္ရပ္တာ၊ ထိုင္ေနတာ အၾကာၾကီးမလုပ္ပါနဲ႔။ ေရြ႕လွ်ားသြားလာေပးပါ။ ေျခႏွစ္ေခ်ာင္း ခ်ိတ္ထိုင္တာ မေကာင္းပါ။
• နားေနခ်ိန္မွာ ေျခေထာက္ပိုင္းကို ျမွင့္ထားေပးပါ။
• ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• ကိုယ္ေအာက္ပိုင္း အဝတ္အစား တင္းၾကပ္မေနေစပါနဲ႔။

၁၂။ Pregnancy Leg Cramps ၾကြက္တက္ျခင္း၊
• (ကယ္လ္စီယမ္) မ်ားတဲ့အစားအေသာက္ပိုစားပါ။ ႏြားႏို႔၊ ဒိန္ခဲ၊ အရိုးပါစားလို႔ရတဲ့ငါ။
• ဖိနပ္ မၾကပ္ေစနဲ႔၊ ခံုျမင့္ဖိနပ္မစီးပါနဲ႔။
• နားေနခ်ိန္မွာ ေျခေထာက္ပိုင္းကို ျမွင့္ထားေပးပါ။
• ေျခႏွစ္ေခ်ာင္း ခ်ိတ္ထိုင္တာ မေကာင္းပါ။
• ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။
• အိပ္ရာမဝင္ခင္ ေျခဆန္႔-လက္ဆန္႔လုပ္ေပးပါ။
• ပက္လက္အိပ္တာ နည္းပါေစ။
• ေျခေထာက္ေတြကို ႏွိပ္နယ္ေပးပါ။

၁၃။ Pregnancy Nasal Congestion ႏွာေခါင္းပိတ္ျခင္း၊
• အေအးမိသလိုေနတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္-ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္။
• ပါး-ႏွာေခါင္းေနရာကို ေရေႏြးဝတ္တင္ပါ။
• Nasal sprays ေဆးမသံုးပါနဲ႔။
• ေရ-အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ တေန႔မွာ ၆-၈ ခြက္။
• ေခါင္းအံုးအပိုသံုးပါ။
• Humidifier or Vaporizer သံုးႏိုင္တယ္။

၁၄။ Shortness of Breath အသက္ရွဴမဝျခင္း၊
• လမ္းေလွ်ာက္ေနရင္းျဖစ္ရင္ အရွိန္ေလ််ာ့ခ်လုိကပ္ပါ။ နားလိုက္ပါ။
• လက္ေတြကို ေခါင္းေပၚေျမွာက္လိုက္ပါ။
• အိပ္ရင္ ေခါင္းပိုင္းက ျမင့္ေနပါေစ။

၁၅။ Pregnancy Stretch Marks အေၾကာျပန္ျခင္း၊
• ၾကီးထြားလာတဲ့ အေရျပားရဲ႕ ဆန္႔ႏိုင္၊ က်ံဳ႕ႏိုင္စြမ္းက လိုသေလာက္မလိုက္ႏိုင္လို႔ျဖစ္တယ္။ ဗိုက္၊ ေပါင္၊ ရင္သားေနရာေတြမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ေနာင္မွာ လံုးဝေပ်ာက္မသြားေပမဲ့ ေမွးမွိန္လာမယ္။
• Vitamins C and E ေတြေသာက္ေပးပါ။
• Skin lotion လိမ္းပါ။
• ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။

၁၆။ Swelling in the Feet and Legs ေျခေထာက္ေရာင္ျခင္း၊
• ေျခေထာက္ကေသြးေၾကာနဲ႔ ေသြးျပန္ရည္ေၾကာေတြအေပၚမွာ ၾကီးလာတဲ့သားအိမ္ကဖိေနလို႔ျဖစ္တယ္။
• မတ္တပ္ အၾကာၾကီးမရပ္ပါနဲ႔။
• ေရ-အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ တေန႔မွာ ၆-၈ ခြက္။
• ငန္တဲ့အစာေတြ ေရွာင္ပါ။ (ဆိုဒီယမ္) မ်ားတဲ့ ဆား၊ ငါးေျခာက္၊ ငါးပိ၊ ငန္ျပာရည္၊ ဟင္ခ်ိဳမံႈ႔၊ ေဆာ္ဒါ၊ ေရွာင္ပါ။
• ေျခေထာက္ပိုင္း ျမွ်င့္ထာနားပါ။
• အဝတ္အစား၊ ဖိနပ္ တင္းၾကပ္မေနေစပါနဲ႔။
• (ပရိုတင္း) မ်ားမ်ားစားပါ။
• မ်က္ႏွာပါ ေရာင္ရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

၁၇။ Vaginal Discharge ေမြးလမ္းကစိုေနျခင္း၊
• ေသြးလွည့္တာနဲ႔ ေဟာ္မုန္းမ်ားလာလို႔ျဖစ္တယ္။
• အျဖဴေရာင္ ၾကည္လင္ေနတယ္။ မယားဘူး၊ အေနရမခက္ဘူး။
• (ေကာ္တြန္) အတြင္းခံသာသံုးပါ။
• အတြင္းခံ တင္းၾကပ္မေနေစနဲ႔။
• Douche (ဗဂ်ိဳင္းနား) ေဆးေၾကာနည္း မလုပ္ပါနဲ႔။
• ဆပ္ျပာနဲ႔ ေရသာသံုးပါ။
• သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တိုင္း လက္ကို ေရွ႕ကေန ေနာက္ဖက္ကိုသာ ဦးတည္လုပ္ပါ။
• ဆင္းေနတာက ပူေလာင္၊ ယားယံ၊ အနံ႔ရွိလာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

၁၈။ Pregnancy Backaches ခါးနာျခင္း၊
• ဖိနပ္မျမင့္ပါေစနဲ႔။ အေလးအပင္ မမပါနဲ႔။
• ေအာက္က်တာတခုခုေကာက္ခ်င္ရင္ ဒူးကိုအရင္ေကြးပါ။ ခါးကို ေနာက္မွေကြးပါ။
• မတ္တပ္အၾကာၾကီးမရပ္ပါနဲ႔။ ထိုင္ရင္ ေနာက္က်ာမွီစရာပါတာနဲ႔သာထိုင္ပါ။ ထိုင္ေနရင္းလဲ ေျခေထာက္ကို တခုခုမွာတင္ထားပါ။
• အိပ္ယာေအာက္ခံ မာေနပါေစ။ ၾကိဳးကုတင္၊ စပရင္ကုတင္ မသံုးပါနဲ႔။ ပက္လက္ကုလားထိုင္မွာ မထိုင္ပါနဲ႔။
• ခါးနာတဲ့ေနရာကို အပူးကပ္ေပးပါ။ အပူေဆးကပ္ခြါသံုးႏိုင္တယ္။ ႏွိပ္နယ္ေပးပါ။
• မ်က္ႏွာသစ္၊ လက္ေဆး၊ ပန္းကန္ေဆးတာ ကိုယ့္အရပ္နဲ႔ အေနေတာ္ ေရစဥ္၊ ေၾကြခြက္ျဖစ္ပါေစ၊
• (စတီရြိဳက္) မပါတဲ့ အနာသက္သာေဆးေသာက္ပါ။

၁၉။ Abdominal Pain or Discomfort ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊
• ကိုယ္ခႏၶာ အေနအထားျပင္ေပးပါ။
• သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိပါေစ။ ေရေႏြးအိတ္ကပ္ပါ။
• Tylenol (Acetaminophen) (ပါရာစီတေမာ) လိုအပ္ရင္ေသာက္ပါ။
• မသက္သာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။

၂ဝ။ Braxton-Hicks Contractions ကေလးလႈတ္ျခင္း၊
• ကိုယ္ဝန္ ၅ လေက်ာ္ရင္ ကေလးလႈတ္တာ သိသာလာမယ္။
• သက္ေတာင့္သက္သာ ေနထိုင္ပါ။ လူအေနအထား ျပဳျပင္ေပးပါ။
• ေမြးခ်င္သလား အထင္မွားတတ္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe

အသားဓာတ္နည္းလွ်င္ အသည္းႀကြပ္ေရာဂါၿဖစ္တက္သည္

အသည္းဆုိတာနဲ ့လူတုိင္းနည္းပါးသိရွိေနႀကမွာပါ အသည္းသည္ လူခႏၶာကုိယ့္လက်္ာဘက္ၿခမ္း နံရုိးေအာက္နားေနတြင္ အေလးခ်ိန္အားၿဖင့္ သုံးေပါင္မွ်သာရွိေနသည္ အသည္းပင္ၿဖစ္ပါသည္ ။

ဒီအသည္းသည္ ေန ့စဥ္ေန ့တုိင္းစားေသာက္ေနသည့္ အစားအေသာက္မ်ားကုိ လုိအပ္ေသာ ဓာတ္မ်ားကုိၿပဳ ့လုပ္ၿပီး မလုိအပ္ပုိေန အဆိပ္ေတာက္မ်ားကုိ စီစစ္စြန္ ့ပယ္လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အရာတစ္ခုလည္းၿဖစ္ပါသည္ ။ သူ ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားစြာရွိေနၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနရသည့္အတြက္ အသည္းအတြက္ ၿပန္လည္ၿဖည့္တင္းေပးရန္လည္း လုိအပ္ပါသည္ ။ ဒီလုိႏုနယ္ အလုပ္မ်ားေနေသာ အသည္းကုိ တစ္ခ်ဳိ ့က ဂရုမၿပဳ ့သည့္အခါ အသည္းစကားေၿပာစရာမ်ားၿဖစ္လာတက္ပါသည္ ။ အသည္းစကားမေၿပာမေၿပာေစဖုိ ့ အသိတရားတစ္ခုအၿဖစ္ထပ္မံေရးသားရၿခင္းၿဖစ္ပါသည္ ။

အသည္းမွာ အသားဓာတ္စားသုံးမွဳ ့နည္းလွ်င္ အသည္းႀကြပ္ၿခင္း ေရာဂါၿဖစ္တက္ပါသည္ ။ အသည္းေရာဂါေၿမာက္မ်ားစြာရွိေနေပမဲ့ အသည္းႀကြပ္ၿခင္းသည္ အလြန္အေရးႀကီးေသာ အသည္းဆုိင္ရာ ေရာဂါတစ္ခုလည္းၿဖစ္ေနပါသည္ ။ လူတစ္ဦးတုိင္းတြင္ က်န္းမာေရး အသိၿဖင့္ စားသုံးတက္ဖုိ ့အလြန္အေရးပါပါသည္ ။ ဒါမွသာ က်န္းမာၿခင္းဆုလာဘ္တစ္ခုကုိ သင့္ရရွိၿပီး စိတ္ခ်မ္းသာစြာ သြားလာေနထုိင္လွဳပ္ရွားႏုိင္မွာ အမွန္ပင္ၿဖစ္ပါသည္ ။

အေၿခအခံအစ ေၿပာၿပရရင္ၿဖင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားကုိ မိဘၿဖစ္သူမ်ားက အသားဓာတ္အၿဖစ္ အသားကုိ ေကြ်းၿခင္းမ်ဳိ ့အလြန္ေႀကာက္မိႀကပါသည္ ဒါမၿဖစ္သင့္သည့္ အရာပါ ကေလးသူငယ္ၿဖစ္ၿဖစ္ အသားဓာတ္လုိအပ္သၿဖင့္ ေကြ်းေပးသင့္ပါသည္ ။ အသားဓာတ္သည္ အသည္းအတြက္လည္းေကာင္းမြန္ၿခင္းေႀကာင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားကုိလည္း အသားဓာတ္အၿဖစ္ အစားအစာမ်ားကုိ ေက်ြးေပးရပါလိမ့္မည္ ။အသည္းတြက္ အသားဓာတ္ႏွင့္ ဗီတာမင္ ဘီဓာတ္တုိ ့လုံေလာက္ရပါလိမ့္မည္ ။ အဲလုိမွ မရရွိ မလုံေလာက္လွ်င္ အသည္းကလပ္စည္းမ်ား ေသဆုံးႀကသၿဖင့္ အသည္းႀကြပ္ မာလာပါလိမ့္မည္ ။

ေန ့စဥ္စားသုံးေနသည့္အတြက္ အသည္းသည္ စားသမွ်မွ ဂလုိင္ကုိဂ်င္ဓာတ္ကုိ လူ ့ႀကြက္သားမ်ား စားသုံးႏုိင္ေစရန္ ဂလူကုိ ့စ္အၿဖစ္အခ်ိန္တုိင္းေၿပာင္းလဲေပးေနရပါသည္ ။ လူတစ္ဦးတြင္ ၿပင္ပအေရၿပားတစ္ေနရာတြင္ အပ္စူးၿခင္းေႀကာင္းဌင္း ခုိက္မိၿခင္းေႀကာင့္ဌင္း အသည္းမွ ေသြးတိတ္ေသြးခဲေစရန္ ေသြးခဲပိတ္ဆုိ ့ေစရန္ လုပ္ေဆာင္ေပးရသည့္ အသည္းပါ ။ ထပ္မံၿပီးေတာ့လည္း ၿပင္ပပိုးမ်ားကုိ ခုခံကာကြယ္တုိက္ဖ်တ္ႏုိင္ရန္အတြက္လည္း ပ႗ိပစၥည္းမ်ားလည္း ထုတ္လုပ္ေပးပါသည္ ။ အခုထက္မက လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေၿမာက္မ်ားစြာရွိပါေသးသည္ ။ ဒီေလာက္အထိ အခ်ိန္တုိင္း မနားမေန လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အသည္းကုိ အားအင္အၿပည့္ၿဖစ္ရန္ လုိအပ္သည္ကုိ သေဘာေပါက္သိရွိႀကပါ ။

အသည္းေရာဂါ ေဝဒနာတစ္ခုအစၿပဳ ့ခဲ့လွ်င္ ေနာက္ဆက္တြဲဆုိက်ဳိးေၿမာက္ၿမားစြာၿဖစ္ေပၚလာပါသည္ ။ အသည္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ေလ်ာ့နည္းလာေလေလ ေရာဂါေတြပုိဆုိးဆုိးလာေလပါ ။
အသည္းစကားေတြေၿပာလာရင္ ဗုိက္ပူသည့္ ေရဖ်ဥ္းစြဲၿခင္း ၊ ေသြးအန္ၿခင္း တုိ ့ၿဖစ္ပါသည္ ။ ပ်က္ဆီးသြားေသာေနရာတုိ ့တြင္ ေသြးလည္ပတ္မွဳကုိပိတ္ဆုိ ့ေသာအခါ ေသြးေႀကာနံံရံမ်ားမွ အရည္မ်ားသည္ ဝမ္းဗုိက္အတြင္းသုိ ့က်ဆင္းလာပါသည္ အသည္းႀကြပ္ေနၿခင္းေႀကာင့္ ပုံမွန္လုပ္ေဆာင္ရမည္ အယ္ဘူမင္ပရုိတိန္းထုတ္လုပ္သည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား ေကာင္းမြန္စြာ မလုပ္ေပးႏုိင္သည့္အတြက္ အရည္မ်ား စုပ္ယူထိန္းသိမ္းႏုိင္ၿခင္း မရွိေတာ့သည့္ အခါ အူႏွင့္ အစာအိမ္ ေသြးေႀကာမ်ားတြင္ အသည္းက်ဳံ ့ေနသၿဖင့္ ေရွ့ဆက္မသြားႏုိင္ေတာ့ပါ ဒါေႀကာင့္ အူႏွင့္ အစာအိမ္ထဲမွ အရည္မ်ားသည္ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ၿခင္း မရွိုႏုိင္ၿခင္းေႀကာင့္ အၿပင္သုိ ့ထြက္ကုန္က ဗုိက္ထဲသုိ ့ေရမ်ားေရာက္ရွိလာပါေတာ့သည္ သည္လုိ ့ေရာက္ရွိလာေသာေရမ်ားေႀကာင့္ ဗုိက္ပူနံကာ ၿဖစ္ေပၚၿပီး ေရဖ်ဥ္းေရာဂါလုိ ့ေခၚဆုိၿဖစ္ လာပါေတာ့သည္ ။

အသည္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္ အၿပည့္အဝ မလုပ္ႏုိင္ေတာ့သည့္အခ်ိန္မွာ အသည္းရွိအေသြးေႀကာမ်ားပိတ္ဆုိ ့ပ်က္ဆီးၿခင္းေႀကာင့္ တစ္ၿခားတစ္ေနရာမွာေသြးေႀကာမ်ားစီးဆင္းရပါသည္ ။အဲလုိ စီးဆင္းရသၿဖင့္ ေသြးေႀကာမ်ား ပြလာၿပီး လည္ေခ်ာင္းမွ ဆင္းသက္သည့္ အစာၿပြန္ႏွင့္အစာအိမ္ထိပ္ဝ၌ ေသြးေႀကာထုံးမ်ားၿဖစ္ေပၚလာသည္ ။ ေသြးအန္ဖုိ ့အတြက္ ဌင္းေသြးေႀကာထုံမ်ားသည္ စတင္လာေလပါေတာ့သည္ ။ အသည္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္ ခ်ဳိးတဲ့ၿခင္းၿဖစ္သၿဖင့္ ေသြးခဲေဆးလည္း အသည္းမွ မထုတ္ႏုိင္ေလေတာ့ ေသြးမ်ားယုိစီးေပါက္ထြက္လာၿပီး ေသြးေတြ အန္ၿခင္း အၿပင္ တစ္ခ်ဳိ ့ၿပင္းထန္းလာလွ်င္ စအုိပါပင္ ေသြးဝမ္းမ်ားပါ သြားလာပါသည္ ။

ဒီလုိမ်ဳိးေတြၿဖစ္တက္သည့္ အသည္းႀကြပ္ၿခင္းေႀကာင့္ ၿဖစ္လာတက္သည့္ ေနာက္ဆက္တြဲကုိ သိရွိၿပီး မိမိ ပုိင္ဆုိင္ေနေသာ အသည္းကုိ အထူးသတိထားမိေစလုိပါသည္ ။ ေန ့စဥ္အစားေသာက္ေတြစုံလင္ပါေစ စားပါေစ ခႏၶာကုိယ့္အတြက္ အဆိပ္ေတာက္မ်ားၿဖစ္ေနလွ်င္ စားေနေပမဲ့ ဆုိးက်ဳိးမ်ားသာ ၿဖစ္ေနတက္ပါသည္ ။ ေန ့စဥ္ေန ့တုိင္း ဆုိးက်ဳိးေတြသာၿဖစ္ေပၚေနခဲ့လွ်င္ အသည္းစကားေၿပာလာပါလိမ့္မည္ ။

တစ္ၿခားတစ္ေနရာမွာ အသည္းစကားေၿပာတာပါလုိ ့ စာစီ စကားဆုိ လွပေပမဲ့ တကယ္တမ္း သင္ပုိင္ဆုိင္ထားေသာ အသည္းစစ္စစ္ စကားေၿပာလာခဲ့လွ်င္ မေကာင္းပါ ။

ဒါေႀကာင့္ သင့္အသည္းအတြက္ ထပ္မံၿပီး က်န္းမာေရး အသိ အသည္းႀကြပ္ေရာဂါအၿဖစ္ ေရးသားတင္ၿပလုိက္ရပါေတာ့သည္ ။

အသက္ရာေက်ာ္ ရွည္ပါေစ
Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay?fref=ts

အစာမေႀကၿဖစ္ၿခင္း

 မိမိစားေသာက္လုိက္သည့္ အစားအစာမ်ားေႀကာင့္ တစ္ခါတစ္ရံ အစာမေႀကၿခင္း ၊ ရင္ၿပည့္ရင္ကယ္ၿဖစ္ၿခင္းႏွင့္အတူ မအီမသာ ၿဖစ္ေနတက္သည့္ကုိ လူတုိင္းခံစားနာက်င္မိႀကမွာပါ ။ အစာမေႀကၿဖစ္ပါလာပါ ဝမ္းဗုိက္နာက်င္လာမည္ ၊ ရင္ေတြပူလာမည္ ၊ ေလတက္ေလပြၿဖစ္ၿပီး ေလခ်ဥ္ေတြတက္လာတက္ပါသည္ ။ အစာအိမ္အတြင္း အက္ဆစ္ဓာတ္မ်ားလြန္ကဲမူ ့ေႀကာင့္ ၿဖစ္ေပၚလာၿခင္း မဟုတ္ပါဘူး ။ အစာမေႀကၿခင္း ( indigestion ) ၿဖစ္ရၿခင္းသည္ အစာလမ္းေႀကာင္းတြင္းရွိ အစားအစာမ်ားေခ်ဖ်က္ရန္အတြက္ အစာေခ်အင္ဇုိင္မ်ား လုံေလာက္မူ ့မရွိၿခင္းေႀကာင့္ၿဖစ္ပါသည္ ။

တစ္ခ်ဳိ ့အစားေသာက္ကုိ စားသည့္အခါ ဗိုက္အၿပည့္စားေသာက္တက္ရုံတြင္ မကဘဲ ထပ္မံစားေသာက္တက္ၿခင္းသည္ မေကာင္းပါ ။ အစားေသာက္စားၿပီးတုိင္း အရည္တစ္မ်ဳိးမ်ဳိး ေသာက္ဖုိ ့အတြက္ ခ်ိန္ဆစားဖုိ ့လည္း အထူးသတိထားသင့္ပါသည္ ။ စားေကာင္းလုိက္တာဆုိတာနဲ ့ အတင္းစားေသာက္ေနရင္ အစာမေႀက ရင္ၿပည့္ရင္ကယ္ ၿဖစ္လာတက္ပါသည္ ။

ဒိီလုိဘာေႀကာင့္ၿဖစ္ႀကတာပါလဲ အစားအစာကုိ လြန္ကဲစြာစားတက္ၿခင္း၊ အရက္ကုိ အလြန္အကြ်ံေသာက္သုံးတက္ၿခင္း ၊ အစာမေႀကလြယ္ေသာ အစားအစာမ်ားကုိ စားသုံးမိၿခင္း ၊ ေဆးလိပ္အေသာက္မ်ားၿခင္း ၊ စိတ္ဖိစီးမွဳ ့မ်ား ၿပီး အစားအစာမ်ားကုိ စားသုံးမိၿခင္း ၊ မိမိ စားေသာက္ေနသည့္ အစာမ်ားကုိ ေႀကညက္ေအာင္ ဝါးမစားၿခင္း နွင့္ လက္ဖက္ရည္ ေကာ္ဖီ လက္ဖက္မ်ား လြန္ကဲစြာ စားေသာက္ၿခင္း တုိ ့ပင္ၿဖစ္ပါသည္ ။ တစ္ခ်ဳိ ့ေတြမွာ အစာလမ္းေႀကာင္းဆုိင္ရာ ေရာဂါမ်ားေႀကာင့္လည္း ၿဖစ္တက္ႀကပါသည္ ။

အသက္ငယ္သူေတြထက္ အသက္အရြယ္ႀကီးသူေတြမွာ လွဳပ္ရွားမူ ့နည္းပါးလာေသာေႀကာင့္ အစာေခ်အင္ဇုိင္းထုတ္လုပ္မွဳ ့က်ဆင္းၿခင္းေႀကာင့္ အၿဖစ္မ်ားႀကပါသည္ ။
အစာမေႀကမၿဖစ္ဖုိ ့ အေကာင္းဆုံးကေတာ့ အစာမေႀကၿခင္းကုိ ၿဖစ္ေပၚေစႏုိင္သည့္ အစားေသာက္မ်ားကို ေရွာင္က်ဥ္စားေသာက္ၿခင္းပင္ ၿဖစ္ပါသည္ ။

ဒါေႀကာင့္ ကုသၿခင္းထက္ ကာကြယ္ၿခင္းသည္ အေကာင္းဆုံးပါလုိ ့ဆုိခ်င္ပါသည္ ။

အသက္ရာေက်ာ္ ရွည္ပါေစ
Mg Mandalay
https://www.facebook.com/mg.mandalay

ကဖင္းဓါတ္ေၾကာင့္ ေသြးဆံုးကိုင္ေ၀ဒနာမ်ား ပုိမိုဆိုးရြားႏိုင္

 ကဖင္းဓါတ္သည္ အမ်ိဳးသမီး (၈၀)ရာခိုင္ႏႈန္း၌ ေသြးဆံုးခ်ိန္ေရာက္သည့္အခါ အပူပ်ံျခင္း၊ ညဘက္ေခၽြးထြက္ျခင္းတို႔ကိုပိုမိုဆိုးရြားေစေၾကာင္း ေလ့လာမႈတစ္ခုအရသိရသည္။
ကဖင္းဓါတ္ေသာက္သံုးမႈကန္႔သတ္ျခင္းျဖင့္ ေသြးဆံုးၿပီးအမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္အပူပ်ံျခင္း၊ ညဘက္ေခၽြးထြက္ျခင္းတို႔ သက္သာေစမည္ျဖစ္ ေၾကာင္းသုေတသီမ်ားကဆိုသည္။
ကဖင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္ကို လံႈ႕ ေဆာ္ေပးသည့္ ဓါတ္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး ေကာ္ဖီ၊ေဆး၀ါး၊ ေခ်ာကလက္တို႔တြင္ ပါ၀င္ေလ့ရွိကာ ေသြးဆံုးခ်ိန္ေရာက္ ေနသည့္အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ အာနိသင္အမ်ိဳးမ်ိဳး သက္ေရာက္ႏိုင္သည္။
၂၀၀၅ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အတြင္းေသြးဆံုးၿပီးအမ်ိဳးသမီး (၁၈၀၀)ဦးကိုစုေဆာင္း ေလ့လာမႈ မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္လူမ်ိဳး (၈၅)ရာခိုင္ႏႈန္း ကဖင္းဓါတ္ကိုပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ေန႔စဥ္စားသံုးလ်က္ရွိ ေသာေၾကာင့္ သုေတသီ Stephanie Faubion ႏွင့္အဖြဲ႕က ေသြးဆံုးကိုင္ ေ၀ဒနာမ်ားအေပၚ ကဖင္းဓါတ္ ၏သက္ေရာက္မႈကို ေလ့လာခဲ့ၾကသည္။
ယခင္ သုေတသနမ်ားအရ ကဖင္းဓါတ္ ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳးမ်ား ေရာေထြးလ်က္ရွိေသာ္လည္း ယခု ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားတြင္ ကဖင္းဓါတ္သည္ ေသြးဆံုးကိုင္ေ၀ဒနာမ်ားကို ပိုမိုဆိုး ရြားေစေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကသည္။
၀တ္ဆင္ရ၊ ခၽြတ္ရလြယ္ကူသည့္ အ၀တ္အစားမ်ားႏွင့္ စိုထိုင္း ဆထိန္းသိမ္းေပးႏိုင္သည့္ အိပ္ရာတြင္အိပ္ျခင္း၊ အပူပ်ံျခင္းႏွင့္ ညေခၽြးထြက္ျခင္းမ်ားကိုသက္သာေစမည့္္ အစီအမံမ်ားျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ေသြးဆံုးကိုင္ေ၀ဒနာမ်ားကို သက္သာေစမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သုေတသီမ်ားကအႀကံျပဳထားသည္။
အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးသည္ အသက္ (၄၅)ႏွစ္ မွ (၅၅)ႏွစ္ၾကားအရြယ္တြင္ ေသြးဆံုးေလ့ရွိသည္။

ေဇာ္ကို

Ref;MDI
Health Updates Journal NO(129)
https://www.facebook.com/HealthUpdatesJournal

STDs Symptoms လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာ ေရာဂါမ်ား၏ လကၡဏာမ်ား

1. Genital ulcer disease လိင္လမ္းအနာ
ေယာက္်ားေတြမွာ လိင္တံ၊ ကပ္ပယ္အိတ္၊ စအို-အစာေဟာင္းအိမ္၊ မိန္းမေတြမွာ မိန္းမကိုယ္၊ ဗဂ်ိဳင္းနား၊ သားအိမ္ဝ၊ စအို-အစာေဟာင္းအိမ္ေတြမွာျဖစ္တယ္။ Syphilis (ဆစ္ဖလစ္)၊ Chancroid (ရွန္ကာရြိဳက္)၊ Lymphogranuloma venereum (လင္ဖိုဂရင္ႏူလိုမား-ဗနီးရီးယမ္း)၊ Granuloma inguinale (ဂရင္ႏူလိုမား-အင္ဂြိဳင္နယ္ေလး) နဲ႔ Genital herpes လိင္လမ္း ေရယံု ပိုးေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။

2. Urethral discharge ဆီးလမ္းက အရည္ဆင္းျခင္း
ေယာက္်ားေတြမွာ ဆီးသြားလမ္းက တခုခုဆင္းမယ္။ ဆီးသြားရင္နာတာနဲ႔ တြဲျဖစ္တာေရာ မတြဲတာေရာရွိတယ္။ Neisseria gonorrhoeae (ႏိုက္ဆီးရီးယား-ဂႏိုးရီးေယး)၊ Chlamydia trachomatis (ကလာမိုင္ဒီဒယား-ထြိဳင္ကိုမက္တစ္)၊ Mycoplasma genitalium (မိုင္ကိုပလပ္စမာ-ဂ်နီေတးလီယမ္)၊ Ureaplasma urealyticum (ယူရီယာပလာစမာ-ယူရီရယ္လစ္တီကမ္) နဲ႔ Trichomonas vaginalis (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္-ဗဂ်ိဳင္နယ္လစ္) ပိုးေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။

3. Vaginal discharge ဗဂ်ိဳင္းနားက အရည္ဆင္းျခင္း
ဗဂ်ိဳင္းနားက အနည္း-အမ်ား၊ အေရာင္မတူတာ၊ အေစးအပ်စ္မတူတာ၊ ယားတာနဲ႔တြဲတာ-မတြဲတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Trichomoniasis (ထြိဳင္ကုိမိုနီေယးဆစ္)၊ Bacterial vaginosis (ဗက္တီရီရယ္-ဗဂ်ိဳင္ႏိုးဆစ္) နဲ႔ Vulvovaginal candidiasis (ဗာလ္ဗို-ဗဂ်ိဳင္နယ္-ကင္ဒီဒိုင္ေယးဆစ္) ေတြကေန အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ Gonococcal (ဂိုႏိုေကာကယ္လ္) နဲ႔ Chlamydial cervical infection (ကလာမိုင္ဒီရယ္-ဆာဗိုက္ကယ္လ္-အင္ဖက္ရွင္) ေတြလဲ နည္းနည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။

4. Lower abdominal pain in women အမ်ိဳးသမီဗိုက္ေအာက္ပိုင္းေနေနျခင္း
အမ်ိဳးသမီး ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းေနတာနဲ႔ ေမြးလမ္းကေန ပံုမွန္မဟုတ္ဘဲ တခုခုဆင္းတာ + တင္ပါးဆံုေနရာနာတာ + သားအိမ္အဝကို ထိၾကည့္ရင္ နာတာေတြ ရွိရင္ Pelvic inflammatory disease (PID) တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါမ်ားေရာင္ျခင္း ျဖစ္မယ္။ ဖ်ားခ်င္လဲ ဖ်ားမယ္။

5. Anorectal infections စအိုလမ္းပိုးဝင္ျခင္း
Human papillomavirus (ဟူမင္း-ပက္ပလို-ဗိုင္းရပ္စ္)၊ Herpes simplex virus (ဟားပိစ္-ဆင္းပလက္စ္-ဗိုင္းရပ္စ္) Syphilis (ဆစ္ဖလစ္) ေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။

6. Urethritis ဆီးသြားလမ္းပိုးဝင္ျခင္း
ဆီးသြားရင္နာမယ္။ မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္ရင္ High power field အကြက္တခုမွာ ေသြးျဖဴဥ ၅ ခုမက ရွိေနမယ္။

7. Proctitis အစာေဟာင္းအိမ္ေရာင္ျခင္း
Gonorrhoea (ဂႏိုးရီးယား)၊ Chlamydial infection (ကလာမိုင္ဒီးယား)၊ Herpes simplex virus ေရယံု ဗိုင္းရပ္စ္ ပိုးေတြကေန ျဖစ္ေစတယ္။

8. Gonorrhoea ဂႏိုးရီးယား
Endocervix သားအိမ္ဝ၊ Urethra ဆီးထြက္ျပြန္ နဲ႔ Rectum အစာေဟာင္းအိမ္ကို မွန္ဘီလူးနဲ႔စစ္ရင္ Gram-negative intracellular diplococcic ေတြ႔ရင္ ျဖစ္ႏိုင္စရာရွိတယ္။ Endocervix သားအိမ္ဝ၊ Urethra ဆီးထြက္ျပြန္၊ Rectum အစာေဟာင္းအိမ္ နဲ႔ Pharynx အာေခါင္းက တစ္ရွဴးကို Isolation by culture ပိုးေမြးစစ္ရင္ Oxidase-positive, Gram negative intracellular diplococcic ေတြ႔မယ္။ ေနာက္ျပီး Sugar utilization ဆက္စစ္တဲ့အခါ Neisseria gonorrhoeae-specific DNA ေတြ႔ရင္ ေသျခာတယ္။

9. Infection due to Chlamydia trachomatis (Genital) လိင္လမ္းမွာ (ကလာမိုင္ဒီးယား) ပိုးဝင္ျခင္း
Urethral ဆီးသြားလမ္း၊ Cervical သားအိမ္ဝ၊ Vaginal ဗဂ်ိဳင္းနား နဲ႔ Urine ဆီးေတြကို Direct fluorescent antibody test နည္း ဒါမွမဟုတ္ Antigen detection test နည္းလုပ္တဲ့အခါ Chlamydia trachomatis (CT) အေပါင္းျပရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ Chlamydia trachomatis-specific DNA အေပါင္းျပရင္ ေသျခာတယ္။

10. Chancroid (ရွန္ကာရြိဳက္)
Genital ulceration လိင္အဂၤါတဝိႈက္မွာ အနာေတြ၊ Inguinal adenopathy ေပါင္ျခံတက္ေစ့ေတြရွိသူရဲ႕ အနာက ထြက္တဲ့ အရည္ကို စစ္ေဆးရင္ Haemophilus ducreyi ေတြ႔မယ္။ Culture ပိုးေမြးနည္းနဲ႔ Nucleic acid test ေတြနဲ႔လုပ္တယ္။

11. Genital herpes လိင္လမ္းေရယံု
အရင္လဲျဖစ္ဘူးတဲ့ ရာဇဝင္ရွိမယ္၊ အနာပံုစံကလဲ နာတဲ့ အရည္ၾကည္ဖုေလးေတြ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ဒီေရာဂါလို႔ ယူဆႏိုင္တယ္။ အနာကထြက္တဲ့အရည္ကို Nucleic acid tests စစ္ေတာ့ HSVspecific DNA အေပါင္းျပရင္ ေသျခာတယ္။

12. Syphilis (ဆစ္ဖလစ္)
Primary and Secondary ပဌမဆင့္၊ ဒုတိယဆင့္ - Ulcers အနာ (ပဌမဆင့္)၊ Mucocutaneous lesions အဖံုးပါးလႊာ အနာ (ဒုတိယဆင့္) နဲ႔ Serological test (Non-Treponemal or Treponemal) အေပါင္းျပရင္ Probable ျဖစ္ႏိုင္စရာလို႔ သတ္မွတ္တယ္။ အနာက လိင္လမ္းမွာ မဟုတ္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Dark-field microscopy နည္းနဲ႔ Direct fluorescent antibody staining နည္းမွာ Treponema pallidum ေတြ႔ရင္၊ Confirmed ေသျခာတယ္။ Nucleic acid test ဒါမွမဟုတ္ အလားတူနည္းလဲ စမ္းႏိုင္တယ္။

13. Lymphogranuloma venereum (လင္ဖိုဂရင္ႏူလိုးမား-ဗနီရီယမ္)
လိင္လမ္းမွာ အနာ နဲ႔ ေပါင္ျခံမွာ ျပည္ထြက္ တက္ေစ့နဲ႔အနာေတြက L1, L2 or L3 serovars of Chlamydia trachomatis ေတြကေနျဖစ္ေစတယ္။ စအိုနာကေန ေသြးထြက္တာလဲ ရွိႏိုင္တယ္။

14. Granuloma inguinale (ဂရင္ႏူလိုးမား-အင္ဂြိဳင္နယ္ေလ)
လိင္လမ္း-ဝမ္းသြားလမ္းမွာ တေျဖးေျဖးခ်င္း တိုးတိုးလာတဲ့ အေရျပားနဲ႔ တက္ေစ့ အနာေတြကို Klebsiella granulomatis ပိုးကေနျဖစ္တယ္။

15. Trichomonas vaginalis (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္-ဗဂ်ိဳင္နယ္လစ္)
အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ Mount of a genital swab ေမြးလမ္းကယူတာ နဲ႔ Urine ဆီးကို မွန္ဘီလူးနဲ႔ စစ္တဲ့အခါ Trichomonads ေတြ႔မယ္။ Cervical smear သားအိမ္ဝကယူတာ စစ္ရင္လဲ Trichomonads ေတြ႔မယ္။ Culture ပိုးေမြးျပီးစစ္ရင္ Trichomonas vaginalis (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္-ဗဂ်ိဳင္နယ္လစ္) ေတြ႔မယ္။ DNA နည္းမွာလဲ Trichomonas vaginalis (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္-ဗဂ်ိဳင္နယ္လစ္) ေတြ႔မယ္။

16. Bacterial vaginosis ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ဗဂ်ိဳင္းနားေရာင္ျခင္း
ဗဂ်ိဳင္းနားမွာ ပံုမွန္ရွိေနၾကတဲ့ ဗက္တီးရီးယားေတြက တမ်ိဳးတမည္ ေျပာင္းသြားတဲ့အခါ Gardnerella vaginalis, Bacteroides, Mobiluncus နဲ႔ Mycoplasma hominis ပိုးေတြ မ်ားလာေစတယ္။ ဗဂ်ိဳင္းနားက ပံုမွန္မဟုတ္တာ ဆင္းမယ္၊ အနံ႔ဆိုးတယ္၊ နာမယ္၊ ယားမယ္၊ ပူေလာင္မယ္။

17. Candidiasis (ကင္ဒီဒိုင္ေယးဆစ္)
ဗဂ်ိဳင္းနားမွာ Candida spp. အုပ္စုဝင္ (Candida albicans, Candida glabrata) ပိုးေတြ အဆမတန္ မ်ားလာတယ္။ ယားမယ္၊ ပံုမွန္မဟုတ္တာ ဆင္းမယ္၊ နီရဲေနမယ္၊ Wet mount နဲ႔ Gram-stained smear နည္းေတြနဲ႔ စစ္ရင္ Pseudohyphae ေတြ႔မယ္။ ပိုးေမြးရင္ Candida ေတြ႔မယ္။ (မွတ္ခ်က္။ Candidiasis ကို Thrush လို႔လဲေခၚတယ္။ Fungal infection (Mycosis) မိႈပိုးတမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ Yeasts species မ်ိဳးစုထဲက တခုခုျဖစ္မယ္။ Candida albicans အမ်ိဳးက အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေစတယ္။)

18. Scrotal swelling ေယာက္်ား ကပ္ပယ္အိတ္ေရာင္ျခင္း
တဖက္သပ္သပ္ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ နာမယ္၊ ေရာင္မယ္၊ ရုတ္တရက္ျဖစ္တယ္။

19. Cervicitis သားအိမ္ဝေရာင္ျခင္း
Neisseria gonorrhoeae (ႏိုက္ဆီးရီးယား-ဂႏိုးရီးယား) ဒါမွမဟုတ္ Trichomonas vaginalis (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္-ဗဂ်ိဳင္နယ္လစ္) ပိုးေတြေၾကာင့္ မဟုတ္တာကို ေခၚတယ္။ ေရာဂါလကၡဏာေတြ ကေတာ့ Mucopurulent secretion အက်ိအခြ်ဲ-ျပည္ ဆင္းမယ္။ သားအိမ္ဝ Endocervix ေနရာက လာတာျဖစ္တယ္။ အျဖဴခံေပၚတင္ၾကည့္ရင္ ဝါမယ္၊ စိမ္းမယ္။ Induced endocervical bleeding စမ္းသပ္ဘို႔ Endocervix မွာ ဂြမ္းစ တင္တာနဲ႔ ေသြးထြက္မယ္။

20. Anogenital warts လိင္လမ္း-စအိုလမ္း ၾကြက္ႏို႔
မ်က္စိနဲ႔ျမင္သာတ့ံ ၾကြက္ႏို႔ အေရျပား-ေအာက္ခံမ်က္ႏွာျပင္ေပၚမွာ ျမင့္တက္ေနမယ္၊ Internal အတြင္း လိင္လမ္း External genitalia အျပင္ လိင္လမ္း Perineum လိင္အဂၤါအနီးအနား နဲ႔ Perianal region စအိုေဘးနာေတြမွာျဖစ္မယ္။

21. Ophthalmia neonatorum ေမြးစကေလး မ်က္စိနာျခင္း
ကေလးက ၄ ပတ္အတြင္းမွာသာ ရွိေသးမယ္ဆိုရင္ Probable ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တဖက္ထဲေရာ ႏွစ္ဖက္လံုးေရာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေနာက္ျပီး မ်က္စိက ထြက္တာကို စစ္ေဆးရင္ Neisseria gonorrhoeae (ႏိုက္ဆီးရီးယား-ဂႏိုးရီးယား) ဒါမွမဟုတ္ Chlamydia trachomatis (ကလာမိုင္ဒီးယား-ထြိဳက္ကိုမားတစ္) ပိုး တမ်ိဳးမ်ိဳး ေတြ႔ရင္ ေသျခာတယ္။

အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ခံစားရမည့္ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
• Dysuria, frequency ဆီးေအာင့္ (ဆီးသြားရင္နာ)၊ ဆီးခဏခဏသြား၊
• Vaginal discharge ဗဂ်ိဳင္းနာက တခုခုဆင္း၊
• Genital ulceration လိင္လမ္းအနာ၊
• Abnormal growth or mass in genital area လိမ္လမ္း အပိုတခုခုျဖစ္၊
• Lower abdominal pain ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းနာ၊
• Inguinal lymphadenopathy ေပါင္ျခံအက်ိတ္၊
• Vulval itching မိန္းမကိုယ္ယား၊
• Dyspareunia လိင္ဆက္ဆံရင္ မနာသင့္ဘဲနာ၊
• Perianal pain လိင္အဂၤါေနရာတဝိႈက္နာ၊
• Anal discharge စအိုကတခုခုဆင္း၊

အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ခံစားရမည့္ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
• Dysuria, frequency ဆီးေအာင့္ (ဆီးသြားရင္နာ)၊ ဆီးခဏခဏသြား၊
• Urethral discharge ဆီးထြက္ေပါက္က တခုခုဆင္း၊
• Genital ulceration လိင္လမ္းအနာ၊
• Abnormal growth or mass in genital area လိင္လမ္းအပိုတခုခုျဖစ္၊
• Acute scrotal swelling, pain ကပ္ပယ္အိတ္နာ-ေရာင္၊
• Inguinal lymphadenopathy ေပါင္ျခံအက်ိတ္၊
• Perianal pain လိင္အဂၤါေနရာတဝိႈက္နာ၊
• Anal discharge စအိုကတခုခုဆင္း၊

Laboratory diagnosis ဓါတ္ခြဲစစ္နည္းမ်ား
• Venereal Disease Research Laboratory (VDRL) (ဆစ္ဖလစ္) အတြက္၊
• Rapid plasma reagin (RPR) (ဆစ္ဖလစ္) အတြက္၊
• Rapid treponemal test (ဆစ္ဖလစ္) အတြက္၊
• Gram stain and vaginal wet mount ေမြးလမ္းေၾကာင္းပိုးဝင္ျခင္းအတြက္၊
• HIV testing (အိတ္ခ်္အိုင္ဗြီ) အတြက္၊

ကိုးကားခ်က္။ Management of Sexually Transmitted Infections Regional Guidelines (WHO) 2011

Dr. တင္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe

STDs Basic လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာေရာဂါမ်ားအေျခခံ

ဒီစာကို ‘ေဖ့စ္ဘြတ္’ မွာ တင္သင့္ မတင္သင့္ အၾကာၾကီး စဥ္းစားရပါတယ္။ ေရးထားတာ ၄ ႏွစ္ရွိပါျပီ။ တခ်ိဳ႕ ကြ်န္ေတာ့ ‘ဘေလာ့’ ကေန ကူျပီး တျခားမွာ တင္ေနတာေတြရွိတယ္။ ရိုးရိုးေလး ပညာေပးဘို႔ေရာ၊ စာထက္ ပံုကိုအသားေပး တင္ၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲလိုလုပ္တာေတာ့ မသင့္ေလွ်ာ္ဘူးလို႔ထင္ပါတယ္။

လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တဲ့ေရာဂါေတြကိုေဆးပညာမွာ Sexually Transmitted Diseases (STDs) နဲ႔ Sexually Transmitted Infections (STIs) လို႔ အခုေခၚပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ Venereal Diseases (VD) လို႔ ေခၚခဲ့တယ္။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာလဲ အရင္က ‘ကာလသားေရာဂါ’ လို႔ ေခၚခဲ့ၿပီး၊ ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးဌာနေတာင္ ဒီနာမယ္နဲ႔ လုပ္ခဲ့ေသးတာ။ ‘ကာလသား’ ဆိုတာ လူပ်ိဳေပါက္ထက္ ႀကီးၿပီး၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ အိမ္ေထာင္လဲမက်ေသးတဲ့ ေယာက္်ားသား လူရြယ္ေတြကို ေခၚတာပါ။ STDs ေတြက ကာလသားေတြသာမဟုတ္ဘူး၊ အရြယ္မေရြး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေမြးစကေလးေတြေတာင္ ကူးတာ။ ကာလသမီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားေတြမွာပါ ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္မွာေပါ့ မဆင္ျခင္ၾကလို႔ တေယာက္ကေန ေနာက္တေယာက္ကို ကူးတာကိုး။

Venereal လို႔ ေခၚတာကလဲ Venus ‘ဗီးနပ္စ္’ ကေနလာတာပါ။ ေက်ာင္းသားေတြက ေသာၾကာၿဂိဳဟ္လို႔ သင္ၾကရမယ္။ စာဖတ္သူမ်ားကေတာ့ ‘ဗီးနပ္စ္’ ကုိ အခ်စ္ နဲ႔ အလွကိုကိုယ္စားျပဳတဲ့ ေရာမနတ္သမီးလို႔ သိၾကမယ္။ ေရာမသာမကပါ၊ ဂရိနတ္သမီး ‘အဖရိုဒိုက္’ နဲ႔ပါ ဆက္စပ္မႈ ရွိေသးတယ္။ လွလြန္းတယ္လို႔ နာမည္ႀကီးတဲ့ လက္ႏွစ္ဖက္ျပတ္ ေက်ာက္ဆစ္ ရုပ္ထု Aphrodite of Milos ကို Venus de Milo လို႔ ပိုသိၾကတယ္ မဟုတ္လား။ ‘လွတာမက္ေတာ့ ညစာခက္’ ဆိုသလို ေရာဂါက အေတာ္ကိုေၾကာက္ဘို႔ ေကာင္းတယ္။

ေဆးေတြ မေပၚခင္ကဆို ကုရာနတၴိေရာဂါေတြလို႔ ထင္မွတ္ခဲ့ရေသးတယ္။ ဒီလိုေရာဂါေတြကုဘို႔ ပဌမဆံုးေဆးရံုကို ၁၇၄၆ က်မွ လန္ဒန္မွာ စဖြင့္တယ္။ စပိန္ျပည္တြင္းစစ္ (၁၈၂ဝ-၂၃) ေခတ္ကေတာင္ ဒီေရာဂါမ်ိဳးဟာ ‘ရန္သူ႔က်ည္ဆံလို ေၾကာက္ဘို႔ ေကာင္းတယ္’ လို႔ ပိုစတာေတြ ကပ္ခဲ့ၾကေသးတယ္။

လိင္ဆက္ဆံရာ အသံုးျပဳတဲ့ေနရာမွန္သမွ်မွာ ေရာဂါရတယ္။ လိင္အဂၤါ၊ ပါးစပ္၊ စအို။ ေနာက္ၿပီး မေအကေန ကေလး။ မူးယစ္ေဆး ေသြးျပန္ေၾကာထိုးနည္းေတြကေနလဲကူးႏိုင္တယ္။ လိင္အဂၤါေတြမွာသာ မဟုတ္ဘဲ တျခားေနရာေတြမွာပါ ေရာဂါရတတ္တယ္။ အဲလိုျဖစ္တာေတြကပိုဆိုးတယ္။ Systemic STDs တကိုယ္လံုးကို ျပန္႔တဲ့အဆင့္လို႔ ေခၚတာေတြက HIV, Hepatitis B (ဘီ) ပိုး၊ Hepatitis C (စီ) ပိုးနဲ႔ Herpes လိင္လမ္းေရယံုေတြ ျဖစ္တယ္။

လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါေတြဆိုတာ -
(၁) Chlamydia trachomatis ပိုးေတြေၾကာင့္က အျဖစ္အမ်ားဆံုးလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ‘Chlamydia (ကလာမိုင္ဒီးယား) အျဖစ္မ်ားဆံုး STD’ ကို ေရးထားပါတယ္။
(၂) Gonorrhea ဂႏိုရီးယားက ဒုတိယအမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ‘Gonorrhea ဂႏိုေရာဂါ’ ကိုလဲေရးထားပါတယ္။
(၃) ‘Syphilis ဆစ္ဖလစ္’ ကိုလဲ ေရးထားပါတယ္။
(၄) ‘Genital herpes လိင္လမ္းေရယံု’ ကိုလဲ ေရးထားပါတယ္။ ေရယံုဆိုတာ ကုိယ္ခႏၶာမွာ ျဖစ္တာတမ်ိဳး၊ ပါးစပ္တဝိႈက္ ျဖစ္တာတမ်ိဳး။ လိင္လမ္းမွာလဲ ျဖစ္ေသးတယ္။ (HSV-2) ဗိုင္းရပ္စ္ ကေနျဖစ္တာ။ အရည္ၾကည္ဖုေတြ ျဖစ္တယ္၊ နာတယ္၊ ယားတယ္။ ေမြးလာမယ့္ ကေလးကိုကူးႏိုင္တယ္။
(၅) ဗဂ်ိဳင္းနားေရာင္ျခင္းကိုျဖစ္ေစတဲ့ (၃) မ်ိဳးထဲမွာ(ဂါ့ဒ္နီရဲလား ဗဂ်ိဳင္ႏိုက္တစ္)နဲ႔ (ကင္ဒီဒိုင္ေယးဆစ္) ေတြက လိင္နည္းနဲ႔မဆိုင္ဘဲ ျဖစ္ေပမဲ့ (ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္) ကေတာ့ လိင္ကေနကူးစက္တယ္။
(၆) Chancroid ‘ရွန္ကာ’ ဆိုတာျဖစ္ရင္ လိင္အဂၤါမွာအနာ၊ အႀကိတ္ ေပၚလာမယ္။ ေပါင္ၿခံကအႀကိတ္ေတြ ေရာင္လာတယ္။
(၇) LymphogranulomaVenereum (LGV) ဆိုတာက တက္ေစ့ေတြ ေရာင္တာပါ။ လိင္အဂၤါမယ္ မနာတဲ့အနာျဖစ္လို႔ ဆစ္ဖလစ္နဲ႔ မွားတတ္တယ္။
(၈) ‘Genital Warts (1) လိင္အဂၤါၾကြက္ႏို႔ (၁)’ နဲ႔ ‘Genital Warts (2) လိင္အဂၤါၾကြက္ႏို႔ (၂)’ ေတြကိုလဲ ေရးထားပါတယ္။
Human Papillomavirus (HPV) လိင္လမ္းေၾကာင္း ႂကြက္ႏို႔ကေနတခ်ိန္မွာသားအိမ္ဝကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။
(၉) အသဲေရာင္ (ဘီ) ကိုေတာ့ အမ်ားၾကီးေရးထားပါတယ္။
(၁ဝ) HIV/AIDS ကိုလဲ အမ်ားၾကီးေရးထားပါတယ္။

ဒီလိုကူးစက္ေရာဂါေတြကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
Pubic Lice သန္း။ Parasites ‘ပါရာဆိုက္’ ေခၚတယ္။ ဆီးစပ္ေမႊးမွာလဲ ဆံပင္ေတြမွာလို သန္းေတြ ရွိႏိုင္တယ္။ ပံုစံမတူတတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ Crabs ေခၚတယ္။ ယားမယ္။ ဥေတြအုခ်တယ္။ ပြါးမယ္။ ကူးမယ္။

Scabies ဝဲ (ယားနာ)။ Mite ေခၚတယ္။ ဒါေပမဲ့ STD ဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္မယ္။ ယားမယ္။ နီရဲလာမယ္။ ကူးမယ္။

Ring worm ေပြး။ တျခားေနရာကေပြးလဲ ဆီးစပ္ေနရာတဝိႈက္မွာ ျဖစ္ေနရင္ တေယာက္ကေနတေယာက္ ကူးမယ္။

Pelvic Inflammatory Disease (PID) တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါမ်ားေရာင္ျခင္း။ လိင္ကတဆင့္ကူးတာဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္မယ္။ အေသအျခာေဆးမကုရင္ အမ်ိဳးမီးမွာကေလးမရတာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းနာေနမယ္။ ကိုယ္ပူမယ္။ ဆက္ဆံရင္ နာမယ္။ ဆီးေအာင့္မယ္။ ၾကားရက္ ေသြးဆင္းမယ္။လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ဆက္ျဖစ္၊ ထပ္ျဖစ္ရာကေန အတြင္းအဂၤါေတြ (သားအိမ္ဝ၊ သားအိမ္၊ သားအိမ္ျပြန္၊ မ်ိဳးဥအိမ္နဲ႔ အတီးအတားကေနရာေတြ) ေရာင္တာ ျဖစ္တယ္။ Chlamydia နဲ႔ Gonorrhea ကေနလဲျဖစ္ေစတယ္။ ဆီးစပ္ေနရာနာမယ္။ တခုခုဆင္းမယ္။ ‘Pelvic Inflammatory Disease (PID) အမ်ိဳးသမီးတင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါမ်ားေရာင္ျခင္း’ ကိုေရးထားပါတယ္။

STDs ဘယ္လိုကာကြယ္မလဲ။ လိင္မဆက္ဆံဘဲေနပါလို႔ေျပာတာ အမွန္ဆံုးဘဲ။ လက္ေတြ႔မက်လို႔ အၾကံေကာင္း ေပးတာကို လိုက္နာပါ။ အေဖၚကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေမးပါ။ ေဆးစစ္ၾကပါ။ (ကြန္ဒြမ္) အျမဲသံုးပါ။ လကၥဏာရွိရင္ ျမန္ျမန္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆးကုပါ။

Condoms (ကြန္ဒြမ္) ကေနအကုန္လံုးကိုမကာကြယ္ႏိုင္ပါ။ (ကြန္ဒြမ္) ကေန Gonorrhea, Chlamydia, HIV နဲ႔ Trichomoniasisေတြကိုေတာ့ ေကာင္းေကာင္းကာကြယ္ႏိုင္တယ္။ Herpes, Syphilis နဲ႔ Genital warts ေတြကိုေတာ့ ေကာင္းေကာင္းမကာကြယ္ႏိုင္ပါ။ (ကြန္ဒြမ္) မဖံုးတာကိုေတာ့ မကာကြယ္ႏိုင္ပါ။ Crabs နဲ႔ Scabies ေတြကို လံုးဝ မကာကြယ္ႏိုင္ပါ။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ အထူးသတိထားပါ။ ေစာေမြးတာ-ပ်က္တာလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အထဲကကေလးကိုထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ အေသေမြးႏိုင္တယ္။ အေလးခ်ိန္မျပည့္ကေလးေမြးႏိုင္တယ္။ ကေလးမွာေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြ ရွိႏိုင္တယ္။

အမ်ားစုေရာဂါေတြက တခါျဖစ္ျပီး၊ ေရာဂါျပီးသြားသလို မျဖစ္ေစႏိုင္ပါ။ Gonorrhea, Syphilis, Chlamydia နဲ႔ Trichomoniasis ေတြကို ေဆးကုရင္ ရွိေနတာေတြ ေကာင္းသြားမယ္။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ထပ္ျဖစ္ရင္ ေနာက္တခါ ေဆးထပ္ကုရလိမ့္မယ္။ ကိုယ္ကေဆးကုေပမဲ့ အေဖၚကေဆးမကုရင္ ျပန္ကူးလာမယ္။

Dr. တင္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe

VDRL နဲ႔ TPHA ကာလသားေရာဂါ စစ္ေဆးျခင္း

 (၁) ဆရာခင္ဗ်ာ STD ဆစ္ဖလစ္ ကာလသားေရာဂါကိုု ႕႕႕႕႕ ျပီး ဘယ္ေလာက္ၾကာရင္စစ္လိုု ့ရမလဲဆရာ။ စစ္ရင္ Laboratory မွာ ဘာေျပာျပီးစစ္ရမလဲဆရာ။
(၂) ကာလသားေရာဂါပိုး စစ္တယ္ဆိုရင္ ဂႏို၊ စစ္ဖလစ္ တို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ပိုးေတြကို စစ္တာလားခင္ဗ်ာ။ အေျဖက မရွိဘူးဆ္ိုေပမယ့္ ပိုးက ေအာင္းေနတတ္ပါသလား။ အမ်ိဳးသားမ်ားဆီးေအာင့္ျခင္းအရ အမ်ိဳးသမီးမွာ ဘာမ်ားျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲ။
(၃) ကၽြန္ေတာ့္ ေရာဂါကို ေဆးခန္းသြားျပၾကည့္တယ္။ အရင္ဆုံး ေဆးစစ္ပါတယ္။ ေဆးထပ္စစ္လုိက္ေတာ့ VDRL မွာ WR ဆုိၿပီး ေရးထားပါတယ္။ သူေျပာတာေတာ့ သိပ္မရွိဘူးလုိ႔ ေျပာတယ္။ အဲဒါဘာကို ေျပာတာဘဲ။ ၿပီးေတာ့ TPHA ကို စစ္တာလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ အဲဒီ TPHA ကေတာ့ Plus ပါ။ သူကေျပာတယ္ အဲဒီ TPHA က အေပါင္းျပၿပီးရင္ ေနာက္ ဘယ္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္ အဲဒါကို ထပ္စစ္ရင္ အေပါင္းပဲျပေတာ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေရာဂါေပ်ာက္သြားလည္း အေပါင္းပဲ ျပတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ သိခ်င္လို႔ပါ။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေဆးထုိးမလား၊ ေဆးေသာက္မလား ဆုိၿပီး ေမးတယ္။ အဲဒါက ေဆးေသာက္ရုံနဲ႔ ေပ်ာက္ႏုိင္သလား။ ေဆးနာမည္ေမးၾကည့္ေတာ့ Doxycycline (100 mg) တဲ့။ အဲဒီေဆးရဲ႕ အစြမ္းအာနိသင္က ဘာလဲ။

အရင္က ကာလသားေရာဂါလို႔ေခၚတဟာ ‘ဆစ္ဖလစ္’ ကိုဆိုလိုတယ္။ ‘ဂႏို’ အပါအဝင္တျခားအဲလိုေရာဂါေတြကို လိင္ကတဆင့္ကူးစက္ေရာဂါမ်ားလို႔ေခၚတယ္္။ ေဆးစစ္တာက တမ်ိဳးျခင္းကိုစစ္တယ္။ စံုတြဲတခုမွာ တေယာက္ကေန ေရာဂါရွိေနရင္ ေနာက္တေယာက္ကို ကူးစက္မယ္။

VDRL နဲ႔ TPHA ေတြက Syphilis (ဆစ္ဖလစ္) ေရာဂါ အတြက္ စစ္တာေတြပါ။ VDRL test က အေပါင္းလကၡဏာ ျပတိုင္းေတာ့ ဒီေရာဂါရွိတာလို႔ အားလံုးကိုမေျပာႏိုင္ပါ။ ထပ္ျပီး Treponema Pallidum Haemagglutination (TPHA) test ဆက္စစ္ပါမယ္။ သူပါ (ေပါေဇးတစ္ဖ္) ျဖစ္ရင္ (ဆစ္ဖလစ္) ရွိတာ ေသခ်ာတယ္။

(ဆစ္ဖလစ္) ေရာဂါသမိုင္းက ၁၅ ရာစုကတည္းကတဲ့။ ကြန္ျမဴနစ္ကမၻာရဲ႕ ဆရာႀကီး ႏွစ္ဆူျဖစ္ၾကတဲ့ (လီနင္) နဲ႔ (ေတာ္လ္စထြိဳင္) တို႔လဲ ဒီေရာဂါနဲ႔ မကင္းဘူးတဲ့။ အာဏာရွင္ကမၻာက ဆိုရင္ ဂ်ာမနီက (ဟစ္တလာ)၊ အီတလီက (မူဆိုလီနီ)၊ ရုရွားက လူဆိုး-ဘုရင္ (အိုင္ဗင္) စသူေတြ ပါတယ္။ “နာမယ္ဆိုးနဲ႔ အစိုးရမ်ား သတိထားၾကပါ။”

ေဆးစာေတြကို ဗမာလိုျပန္ရင္ အေတာ့္ကို အဆီအေငၚမတည့္တာ ဒီေရာဂါဘဲ။ ဗမာေတြက Chickenpox ကို ေရေက်ာက္ ေခၚၿပီး၊ ခုေခတ္မွာ မ်ိဳးတံုးသြားၿပီျဖစ္တဲ့ Smallpox ကို “ေက်ာက္ႀကီး” လို႔ ေခၚၾကတယ္။ အဂၤလိပ္လို The Great Pox ဆိုတာကို တိတိက်က် ဘာသာျပန္ရင္ “မဟာ-ေက်ာက္ေရာဂါ” ေပါ့။ အဲဒါ Syphilis “ဆစ္ဖလစ္” ကိုသာ ေခၚတာပါ။

အာလူး-အေခ်ာင္းေၾကာ္ကို French fries လို႔ေခၚမွ ေခတ္မီတယ္။ French kiss ဆိုတာလဲ လုပ္တတ္ၾကတယ္။ French disease ဆိုတာကိုပါ သိဘို႔လိုတယ္။ (ဆစ္ဖလစ္) ကို အီတာလ်န္ နဲ႔ ဂ်ာမန္ေတြက အဲလို ေခၚတာ။ ဒတ္ခ်္ ေတြကေတာ့ စပိန္ ကိုလႊဲခ်တယ္၊ ရုရွားေတြက ပိုလန္ကို လက္ညွိဳးထိုးၿပီး၊ တူရကီေတြက နဲနဲပိုဆိုးတယ္။ "Christian disease" တဲ့။ အမွန္က သူတို႔ဆီကို ဒီလူေတြဆီကေန ကူးလာတာလို႔ ေျပာခ်င္ၾကတာပါ။

(ဆစ္ဖလစ္) ကို အဆင့္ေတြခြဲ ေလ့လာရတယ္။ ၁၊ ၂၊ ၃၊ ၄။ Treponema pallidum ဗက္တီးရီးယား ပိုးဝင္ၿပီး၊ ၂၁ ရက္ အၾကာ၊ လိင္ဆက္ဆံရာေနရာ တခုခုမယ္ မနာတဲ့ အနာေလးေတြ စျဖစ္တယ္။ ၁ လ ၁ လခြဲေနရင္ ေပ်ာက္သြားမယ္။ ေနာက္အဆင့္ ျဖစ္လာရင္ မယားတဲ့ အနီျပင္ေတြ ေျခသလံုး၊ လက္၊ ေက်ာတို႔မွာ ေပၚမယ္။ ဒီအဆင့္က ပိုၿပီး ကူးစက္ေစႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ပူတာ၊ လည္ေခ်ာင္းနာ၊ အစားပ်က္၊ အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့၊ တက္ေစ့ေရာင္တာေတြ ျဖစ္မယ္။ ေနာက္ၿပီး ဘယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမဆို ေရာဂါျပန္႔မယ္။ အဆစ္၊ အသဲ၊ ေက်ာက္ကပ္။

မေပ်ာက္ေသးတဲ့ သူေတြ ၂% ေလာက္က တတိယအဆင့္ ေရာက္သြားမယ္။ ေသြးေၾကာႀကီးေတြ ေဖါင္းမယ္၊ Gummas တက္ေစ့ေတြ ေရာင္မယ္၊ Neuro-syphilis ဦးေႏွာက္-ဆစ္ဖလစ္ျဖစ္မယ္၊ မ်က္စိ၊ နားကို ကူးစက္ေတာ့မယ္။ ၂ ႏွစ္ ၾကာရင္ တတိယအဆင့္ဆိုတာ ျဖစ္လာတတ္တယ္။

ေနာက္ဆံုးဆင့္ဆိုတာ ေရာဂါကူးခ်ိန္ကေန ၁ ႏွစ္ကေန ၁ဝ ႏွစ္အတြင္း ျဖစ္တယ္။ ဒီထက္လဲ ၾကာႏိုင္ေသးတယ္။ အရိုး၊ အဆစ္ နဲ႔ အာရံုေၾကာေတြမွာ Gummas (ဂါမာ) ဆိုတာေတြ ျဖစ္လာမယ္။ အာရံုေၾကာ-ဆစ္ဖလစ္ျဖစ္ရင္ ေရာဂါလကၡဏာ မေပၚတဲ့ အဆင့္ကေန စိတ္မေကာင္းသူလို ျဖစ္သြားတဲ့အဆင့္ထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ႏွလံုးကေနထြက္တဲ့ အႀကီးဆံုး ေသြးလႊတ္ေၾကာႀကီးမွာ ေရာဂါရလာတတ္တယ္။ သိပ္ေတာ့ အစိုးရိမ္မႀကီးပါနဲ႔ ပဋိဇီဝေဆးေတြ မေပၚခင္ကသာ ၂၅-၃၅% ျဖစ္တာပါ။ အဲ႕႕႕ ခုေခတ္မွာေတာ့ Neurosyphilis ဟာ HIV ရွိသူေတြမွာသာ မ်ားေနပါတယ္။

ဒီလို လကၡဏာေတြရွိတိုင္း နာေခါင္းမရံႈ႕ပါနဲ႔။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာျဖစ္တဲ့ ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္တာက သန္႔ရွင္းေရး နည္းလို႔လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ ပိုးက လိင္နဲ႔မဆိုင္တဲ့ အဝတ္စိုလိုမ်ိဳးမွာ ၁ နာရီ ေလာက္ ရွင္ေနႏိုင္လို႔ အတူသံုးမိရင္ ကူးႏိုင္တယ္။ ဒါ့အျပင္ ဖိုဆိုရင္ ယင္ဖိုေတာင္ မသန္းဘူးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာေတာင္မွ ဗက္တီးရီးယား အေရအတြက္ အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ ျဖစ္ရတတ္တယ္။ သန္႔ရွင္းေရး လုပ္တဲ့အခါ ေရွ႕ကေန ေနာက္ဖက္ဆီ လုပ္ရတာကို လုပ္ပါ။ ပဋိဇီဝေဆးေတြေၾကာင့္လည္း ဖန္းဂတ္စ္ (ရိစ္) ပိုးဝင္ႏိုင္တယ္။

ဒီေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ဘို႔ တခ်ိဳ႕က လိင္ကိစၥမွန္သမွ် ေဝရမဏိ လုပ္ခိုင္းတယ္။ သီလမေစာင့္ႏိႈင္ရင္ေတာ့ “ကြန္ဒြန္” က အလြန္မတန္ အသံုးဝင္ပါတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာ ရင္းႏွီးရသူေတြကို ပညာေပးတာ ထိေရာက္ေအာင္လုပ္ဘို႔ အလြန္႔အလြန္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုယ့္အိမ္ေထာင္ဘက္၊ ကိုယ့္အေဖၚကို လူစိတ္ထားၿပီး ဆက္ဆံသင့္တယ္။ ျဖစ္လာရင္ ေဆးေတြက အေတာ္ကို ႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို တခါေသာက္နဲ႔ ေပ်ာက္တယ္။ ေဆးပါတ္ လည္ေအာင္ေတာ့ ကုဘို႔လိုတယ္။ အတူေနေဖၚ ႏွစ္ေယာက္လံုး တၿပိဳင္တည္း ေဆးကုရပါမယ္။

(ဆစ္ဖလစ္) ဟာ အေမရိကားကို ‘ကိုလန္ဘတ္စ္’ မေတြ႔ခင္ကတည္းက ရွိတယ္လို႔ ေနာက္မွေရာက္တဲ့ ဥေရာပသားေတြက ေျပာတယ္။ ဒီေနာက္ ေရာက္လာၾကမဲ့ ဗမာေတြအပါအဝင္ အာဖရိက နဲ႔ အာရွက လူမွန္သမွ်ကို မလာခင္ ေဆးစစ္တဲ့အခါ ဒီေရာဂါကိုပါ စစ္တယ္။ ပိုးေတြ႔ရင္လဲ ၁ ပါတ္ ၁လံုး၊ ၃ ပါတ္ ေဆးထိုးခိုင္းၿပီး၊ ေဆးေအာင္လုပ္ေပးလိုက္ပါမယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ဆီမယ္ ၁ ႏွစ္မွာ လူ ၁၇ သန္းေလာက္ ဒီေရာဂါသည္ အသစ္ေတြရွိေနတယ္။ ေဆးစစ္ေအာင္လို႔ ေရာက္သြားၾကမဲ့ ဒုကၡသည္မ်ား၊ ဟိုေရာက္ရင္ ဒုကၡသစ္မရွာၾကဘို႔ သတိေပးပါတယ္။

Benzathine penicillin G 2.4 million units IM ၇ ရက္ တပါတ္ ၁ လံုးနဲ႔ ၃ ပါတ္ ထိုးရင္ ေပ်ာက္ပါတယ္။ ဆစ္ဖလစ္အတြက္ ပဌမတန္းေဆးအျဖစ္ သတ္မွတ္တယ္။

ကေနဒါ သုေတသနတခုအရ Doxycycline နဲ႔ Tetracycline ေဆးေတြဟာ Primary syphilis ဆစ္ဖလစ္ျဖစ္အတြက္ Benzathine Penicillin G ထိုးေဆးလိုဘဲ အက်ိဳးတူျဖစ္ေစတယ္လို႔ ၂ဝဝ၈ ေအာက္တိုဘာလထုတ္ American Journal of Medicine မွာ ေရးလိုက္ပါတယ္။ ပနယ္စလင္ မတည့္သူေတြအတြက္ အလြန္ေကာင္းတဲ့သတင္း ျဖစ္ပါတယ္။

လူနာ ၄၄၅ ဦးထဲက ၄၂ဝ ဦးကို ပနယ္စလင္ တလံုးထဲထိုး၊ ၂၅ ဦးကို Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ဒါမွမဟုတ္ Tetracycline 500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေပးျပီး ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္တာ အားလံုးအတူတူနီးပါ။ (ပနယ္စလင္ထိုးသူထဲက ၉၇႕၄% နဲ႔ စားေဆးေပးသူ ၁ဝဝ% တို႔မွာ ေပ်ာက္ကင္းၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။

Doxycycline (ေဒါက္ဆီဆိုက္ကလင္း) ေဆးဟာ Tetracycline (တက္ထြာဆိုက္ကလင္း) ပဋိဇီဝေဆးမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ (ဆစ္ဖလစ္)၊ (ရွန္ကာရြိဳက္)၊ (ဂႏိုးရီးယား)၊ (ကလာမိုင္ဒီးယား) က်ားအေစ့ေရာင္၊ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ၊ ဝက္ျခံ၊ ဆီးလမ္းပိုးဝင္တာ၊ သြားဖံုးေရာင္၊ ႏူမိုးနီးယား၊ (လိုင္မ္း) ေရာဂါ၊ အေရျပားအနာ၊ ေဒါင့္သန္းေရာဂါေတြအျပင္ (တိုက္ဖတ္စ္) ေရာဂါ၊ ကာလဝမ္းေရာဂါ၊ (ဘရူဆယ္လိုးဆစ္) တိရစၧာန္-လူ ကူးစက္ေရာဂါ၊ (ရစ္က္ဆီရယ္-အင္ဖက္ရွင္) ေရာဂါ၊ (က်ဴ) အဖ်ား၊ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါ၊ မ်က္စိနာ၊ ဝမ္းကိုက္ေရာဂါေတြအတြက္ သံုးတယ္။ ငွက္ဖ်ား ကာကြယ္ဘို႔ပါ သံုးႏိုင္တယ္။

ကူးစက္ေရာဂါအမ်ားစုအတြက္ တခါေသာက္ 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇-၁၄ ရက္ေပးတာမ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕ကို 200 mg စေပးျပီး၊ ေနာက္ ေလွ်ာ့ေပးတယ္။ ေလထဲကရတဲ့ ေဒါင့္သန္းေရာဂါဆိုရင္ ရက္ ၆ဝ ၾကာေပးတယ္။

ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ။ ဝမ္းပ်က္၊ ေမြးလမ္း-စအို-အေရျပားယား၊ ပါးစပ္နာ၊ ေခါင္းကိုက္၊ မ်က္စိၾကည့္မေကာင္း၊ အေရျပား အနီထြက္၊ အပိန္႔ထြက္၊ အသက္ရွဴခက္။ ေနေလာင္၊ မ်က္စိ-အေရျပားဝါ၊ ဆီးနီ၊ ဝမ္းအေရာင္ေပ်ာ့၊ အစားပ်က္၊ အန္ခ်င္၊ အစာမေက်၊ ဗိုက္နာ၊ အားယုတ္၊ စိတ္မၾကည္၊ ဆီးနဲ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြကို မေပးပါ။ အထဲက ကေလးကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္။ သြားေတြ အေရာင္မလွ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္တားေဆးေတြရဲ႕ သတၲိကိုလဲ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။

Demeclocycline, Minocycline, Tetracycline ေဆးေတြနဲ႔တူလို႔ တမ်ိဳးကို မတည့္ရင္ သူ႔ကိုလဲ မတည့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိေနရင္ သတိထားရမယ္။ အသက္ ၈ ႏွစ္ေအာက္ကေလး မေပးတာေကာင္းတယ္။ Antacids, Anticoagulants, Carbamazepine, Penicillin, Phenobarbital, Phenytoin, Vitamins, Calcium, Iron, Magnesium ေဆးေတြနဲ႔ အခ်ိ္န္ျခာျပီး ေသာက္တာ ေကာင္းတယ္။ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ အသဲေရာဂါရွိရင္ သတိနဲ႔ေပးရမယ္။ ေနေရာင္ကို ေရွာင္ေနတာ ေကာင္းတယ္။

Dr. တင္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe

ေက်ာက္ကပ္ႏွင့္ ေသြးတုိးေရာဂါ

 ေက်ာက္ကပ္မွာ ေရာဂါ တစ္ခုခုရွိရင္ ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာက္ကပ္ထဲ ေသြးအေရာက္ နည္းရင္ ေသြးဖိအား တက္လာ တတ္တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ ထိခုိက္မႈ သိသာေလ ေသြးဖိအား တက္မႈ သိသာေလ  ျဖစ္တယ္ ။ ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါသည္တုိင္းမွာ ေသြးတိုးေရာဂါ ယွဥ္တြဲၿပီးရွိေန တတ္တယ္။

ေသြးတိုးဆိုတာက ေသြးဖိအားတုိင္း ကိရိယာနဲ႔ တိုင္းတဲ့ အခါ အေပၚေသြးဖိအား ၁၄ဝ မီလီမီတာ ၊ ေအာက္ေသြးဖိအား ၉ဝ မီလီမီတာ ျပဒါးေက်ာ္မွ ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္တယ္။ သာမန္ လူတစ္ဦး အေနနဲ႔ အေပၚေအာက္ ၁၂ဝ/၈ဝ မီလီမီတာ ျပဒါးခန္႔သာ ရွိတယ္။ အသက္ႀကီးလာရင္ ေသြးတိုးနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ပုိျဖစ္တတ္တယ္။ ေသြးတုိးေရာဂါ ခံစားရသူ ၁ဝဝ မွာ ၉ဝ ခန္႔ဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္မွန္း မသိပါ။ ဒါေပမဲ့ ၁ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းက ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ေက်ာက္ကပ္ရဲ႕အထက္ အက်ိတ္ေရာင္ ေရာဂါေၾကာင့္ ဒါမွမဟုတ္ ဦးေႏွာက္နဲ႔ေက်ာ႐ိုး နာ့ဗ္ေၾကာေရာဂါ အခ်ဳိ႕ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။    ေသြးတိုးလူနာ အမ်ားစုဟာ ေက်ာက္ကပ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေသြးတိုးက မမ်ားလွဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ ေရာဂါသည္ တုိင္း ေသြးတုိးၾကပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္က ရီနင္ကို ထုတ္ေပးတဲ့အတြက္ အျခားေဟာ္မုန္းဓာတ္ ပစၥည္းမ်ားနဲ႕ ေပါင္းၿပီး ေသြးဖိအား တက္ေစတယ္။ ရီနင္ဟာ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရ တုိင္း ေက်ာက္ကပ္ကို ေသြးေရာက္နည္းတဲ့ အခါမွာ ပိုထြက္လာတတ္တယ္။

အခ်ဳိ႕ပညာရွင္မ်ားက ေက်ာက္ကပ္၊ ႏွလံုးျဖတ္ေတာက္ လဲလွယ္ၿပီးေပမယ့္လည္း ေသြးတုိး ျပန္တယ္ ဆိုတယ္။ ကိုယ္အဂၤါက ထုတ္တဲ့ေသြးဖိအား တက္ေစတဲ့ ဓာတ္မ်ားကို  ပံုမွန္အားျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္က ဖ်က္ဆီးေပး၊ ထိန္းေပးရာက ေက်ာက္ကပ္ႏွစ္ခု မေကာင္းတဲ့အခါ အထိန္းမဲ့လို႔ ေသြးတုိးရျခင္းျဖစ္ တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေၾကာင့္ ေသြးတုိးရ တဲ့ ေရာဂါအမ်ဳိးမ်ဳိးကေတာ့ (၁) ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ေရာဂါ အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ (၂) ဆီးခံကေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာင္ ရမ္းျခင္း၊ (၃) ေက်ာက္ကပ္ေသြး အေရာက္နည္းျခင္း၊ (၄) ေရအိတ္မ်ား ေက်ာက္ ကပ္ေရာဂါ၊ (၅) ေက်ာက္ကပ္၌ အသားပိုထြက္၊ အက်ိတ္ထြက္၊ ေသြးေၾကာျပတ္ျခင္း၊ (၆) ေက်ာက္ကပ္ ေသြးလႊတ္ေၾကာ က်ဥ္းျခင္း၊ (၇) ဗီတာမင္ဒီ မ်ားလြန္းျခင္း၊ (၈) သုိင္းရြိဳက္ ေဘးအက်ိတ္ လြန္ကဲျခင္း၊ (၉) ေသြးလႊတ္ေၾကာ ပတ္လည္ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ (၁ဝ) တစ္ကိုယ္လံုး အနီကြက္ေပၚျခင္း၊ (၁၁) ေသြးခဲမႈနည္းေသာ ေရာဂါ၊ (၁၂) ေအမိုင္လြိဳက္ဒိုးဆစ္ ေခၚ ေက်ာက္ကပ္တြင္ ေက်ာက္တည္ျခင္း၊ (၁၃) ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိတ္ ေရာဂါေတြျဖစ္တယ္။

ေက်ာက္ကပ္ တစ္လံုးတည္း ေရာဂါရၿပီး ျပင္းထန္ပါက ေက်ာက္ကပ္ျပည္တည္ေရာင္နာ ျဖစ္ကာ ေသြးဖိအားအတက္ျမန္ၿပီး ေသြးတိုး ျပင္းထန္တယ္။ အေပၚေသြး ၁၅ဝ-၂ဝဝ ေက်ာ္၊ ေအာက္ေသြး ၁၅ဝ-၁၆ဝ မီလီမီတာေက်ာ္အထိ တက္ႏုိင္ၿပီး ေခါင္းအလြန္ကိုက္ျခင္း၊ မ်က္စိမႈန္ဝါး၊ ႏွလံုးခုန္အားက်ၿပီး သတိေမ့ကာ ခ်က္ခ်င္းေသဆံုးႏုိင္တယ္။ အဲဒါကို   ေသြးဖိအား အတက္ၾကမ္းၿပီး ေသြးတိုးေရာဂါဆိုး သို႔မဟုတ္ ေသေစႏုိင္တဲ့ ေသြးတိုးလို႔ ေခၚတယ္။ ကုသပံု ကေတာ့ ေသြးတိုးေရာဂါ ကုသပံုနဲ႔ အတူတူပဲျဖစ္ တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေၾကာင့္ရတဲ့ ေသြးတိုးေရာဂါမွာ ေရာဂါေပ်ာက္ရန္ ကုသဖို႔လိုတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ေပ်ာက္ပါက ေသြးတိုးေပ်ာက္သြားတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ မေပ်ာက္ရင္ ေသြးတုိးမေပ်ာက္ပါ။ ေသြးတုိးေရာဂါရွိရင္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါဟုတ္၊ မဟုတ္ အာထရာေဆာင္း႐ုိက္ျခင္း၊ ယူရီးယားခရစ္ထီနင္ ေဖာက္စစ္ျခင္း၊ ေသြးေၾကာထဲ ေဆးထည့္ ႐ုိက္ျခင္းမ်ားလုပ္ၿပီး စစ္ေဆးႏိုင္တယ္။   

Written by  စကား၀ါ
ျမ၀တီ
http://www.myawady.net.mm