ရင္ဘတ္ေအာင့္တယ္လို႔ ခံစားရတဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ စိုးရိမ္တတ္ၾကပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတယ္ဆိုၿပီး ရင္ဘတ္ေအာင့္တာကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ေတြက ဂ႐ုတစိုက္ သတိထားၾက ပါတယ္။ ဟာ့ခ္အတက္ခ္ (Heart attack ) အန္ဂ်ိဳင္နာ ( Angina ) နဲ႔ ဟာ့ခ္ဘန္း ( Heart burn ) တို႔မွာ ပထမႏွစ္ခုက ႏွလံုးနဲ႔သက္ဆိုင္ၿပီး ေနာက္ဆံုးတစ္ခု ဟာ့ခ္ဘန္းကေတာ့ အစာအိမ္လမ္း ေၾကာင္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနပါတယ္။
Heart Attack, Angina and Heart Burn
Heart attack (ဟာ့ခ္ အတက္ခ္) ကေတာ့ ႏွလံုးကိုေသြးေထာက္ပံ့ေပးေနတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြ ပိတ္တဲ့အခါ ခံစားရတဲ့ ရင္ဘတ္ေအာင့္မႈျဖစ္ၿပီး Angina (အန္ဂ်ိဳင္နာ ) ကေတာ့ အဲဒီေသြးေၾကာ ေတြက က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့အခါမွာရတဲ့ ရင္ဘတ္ေအာင့္မႈျဖစ္ပါတယ္ ။ Heart burn (ဟာ့ခ္ဘန္း) ကေတာ့ ႏွလံုးနဲ႔သက္ဆိုင္မႈမရွိဘဲ အစာအိမ္ထဲက အစာေခ်ရည္အက္ဆစ္ေတြက အေပၚဘက္ အစာႁပြန္ေပၚကို ျပန္တက္တဲ့အခါ ခံစားရတဲ့ ရင္ဘတ္ထဲက ပူနာနာ ေအာင့္ေတာင့္ေတာင့္ ခံစား ရမႈျဖစ္ပါတယ္ ။
အစာအိမ္ကလာတဲ့ ရင္ဘတ္ပူေအာင့္မႈနဲ႔ ႏွလံုးကလာတဲ့ ရင္ဘတ္ေအာင့္မႈက ခံစားရတာ အနည္း ငယ္ ဆင္တူႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ႏွလံုးကလာတယ္ဆိုရင္ အသက္အႏၲရာယ္အတြက္ပါ စိုးရိမ္ရ တဲ့အတြက္ ဂ႐ုျပဳရပါမယ္ ။ အေရးေပၚေဆးကုသမႈကိုလည္း ခံယူရပါမယ္။
Heart attack က ဘာလဲ ?
Heart attack ဆိုတာကေတာ့ ႏွလံုးကိုေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာေလးေတြ ပိတ္ဆို႔ရာ ကေန ျဖစ္တာပါ ။ ႏွလံုးေသြးေၾကာေတြက ႏွလံုးကို ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႔ စြမ္းအင္ေတြေပးတာျဖစ္ပါ တယ္၊ Heart Attack က ႏွလံုးရပ္တာအထိျဖစ္ႏိုင္ၿပီး အသက္ဆံုးရွံဳးႏိုင္ပါတယ္။ ဆရာဝန္ေတြက " Acute Coronary Syndrome "လို႔ တင္စားေလ့ရွိၾကၿပီး Heart Attack ရဲ႕ အေတြ႕မ်ားတဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာက ဆြဲၫွစ္ခံထားရသလို ဖိထားခံရသလို တင္း က်ပ္ၿပီး ေအာင့္ပါတယ္။ ေလးတဲ့ အေလးႀကီးတစ္ခု ရင္ဘတ္ေပၚကို တင္ထားရသလိုမ်ိဳး ေအာင့္တတ္ပါတယ္။နာလိုက္ေပ်ာက္လိုက္ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး မိနစ္အနည္းငယ္ထက္ ပိုၾကာတတ္ပါတယ္ ။ Heart attack အားလံုးက တူညီတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာ မျပတတ္ပါဘူး ၊ ေအာင့္တဲ့ေနရာက ရင္ဘတ္အလယ္တည့္တည့္ ဒါမွမဟုတ္ ရင္ဘတ္အလယ္နဲ႔ ဘယ္ဘက္အျခမ္းကေန နာတာ ေအာင့္တာေတြ႕ရမွာပါ ။လက္ေမာင္း ၊ ေမး႐ိုး နဲ႔ ေက်ာဘက္ေတြကိုလည္း အဲဒီနာက်င္မႈက ပ်ံ႕ႏွံ႕ ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ Heart Attack က ဒီျပင္တျခားေသာ လကၡဏာေတြျဖစ္တဲ့ ေအးစက္ ျခင္း ၊ အသက္ရွဳမဝျခင္း ၊ပ်ိဳ႕ အန္ျခင္း ၊ အားအင္ကုန္ခမ္းျခင္း ၊ ရီေဝေဝျဖစ္ျခင္းတို႔ႏွင့္ လည္း လာတတ္ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွင္ေတြက ေရာဂါလကၡဏာေတြကို ေသခ်ာခြဲျခား ခံစားႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ ေမာပန္းသလိုခံစားရၿပီး Heart attack ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အစာမေက်သလို ခံစားခ်က္ကလည္း ဆီးခ်ိဳသမားေတြဆီမွာ Heart Attack ရဲ႕ ေရာဂါ လကၡဏာလိုမ်ိဳး ခံစားရတတ္ပါတယ္။
Angina ဆိုတာကေရာ ဘာလဲ ?
ႏွလံုးကိုသြားတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြက်ဥ္းလာၿပီး ခံစားရတဲ့ ရင္ဘတ္ေအာင့္ေဝဒနာပါ။ တျဖည္းျဖည္းက်ဥ္းလာတဲ့အတြက္ ပိတ္သြားႏိုင္ၿပီး Heart Attack ရႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ Angina ရွိတဲ့သူေတြက ေဆးကိုကုသမႈစနစ္တက် ခံယူသင့္ၿပီး Heart Attack အတြက္ သတိရွိေနရပါမယ္။ Angina မွာ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာက နားလိုက္တဲ့အခါနဲ႔ ေဆးေသာက္ လိုက္တဲ့အခါ သက္သာသြားရင္ Stable anginaလို႔ ေခၚပါတယ္။ Unstable Angina ကေတာ့ ႏွလံုးက ေသြးေရာ ေအာက္ဆီဂ်င္ေရာ ျပတ္လပ္လာတာမို႔ Heart Attack ပိုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
Heart Burn ဆိုတာကေရာ ဘာလဲ ?
Heart Burn ဆိုတာက ေရာဂါတစ္ခုဆိုတာထက္ ေရာဂါလကၡဏာတစ္မ်ိဳးသာလွ်င္ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္ပူေလာင္တဲ့ ခံစားခ်က္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး အစာအိမ္ထဲက အစာေခ်ရည္အက္ဆစ္ေတြ အေပၚဘက္ အစာႁပြန္(oesophagus)ကို ျပန္လွန္ထြက္ျခင္းေၾကာင့္ ခံစားရတာပါ။ Heart burn သည္ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ႏွီးႏြယ္ျခင္း မရွိပါဘဲ ျဖစ္တဲ့ေနရာက ရင္ဘတ္မွာမို႔ ရင္ဘတ္ေအာင့္တယ္လို႔ အထင္မွားခံစားရတဲ့အခါလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ အစာအိမ္က အခြ်ဲထုတ္ျခင္းျခင္းျဖင့္ သူကိုယ္တိုင္က ထုတ္လုပ္တဲ့ အစာေခ်ျခင္းမွာပါဝင္တဲ့အက္ဆစ္အစာေခ်ရည္က သူ႔ရဲ႕ အနား သတ္အသားေတြ အတြင္းသားေတြကို တိုက္စားမသြားေအာင္ကာကြယ္ပါတယ္။ အစာအိမ္ မေရာက္ခင္ အစာႁပြန္ ( oesophagus) မွာေတာ့ ဒီအခြ်ဲထုတ္တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မရွိတာေၾကာင့္ အစာအိမ္ထဲက အက္ဆစ္ေတြ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ အစာႁပြန္ထဲကို ျပန္လွန္တက္တဲ့အခါ သူ႔အနားသားေတြ အတြင္းသားေတြကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ လူအမ်ားစုအတြက္ ဒါက သိသာတဲ့ ခံစားခ်က္မ်ိးမျဖစ္ေစေပမယ့္ အက္ဆစ္ကိုခံစားလြယ္တဲ့ အာ႐ံုေၾကာစနစ္ရွိသူေတြမွာ နာက်င္မႈကို ခံစားရပါတယ္။ အစာအိမ္ရဲ႕အေပၚဘက္ အစာႁပြန္တေလွ်ာက္ ပူေနနာေနတတ္ပါတယ္။ Heart Burn ကိုပ်ိဳ႕အန္ခ်င္တာ ေလပြ ေလထတာစတဲ့ အစာအိမ္လမ္းေၾကာင္း ေရာဂါလကၡဏာေတြနဲ႔ လည္း အတူတူတြဲၿပီးခံစားရႏိုင္ပါတယ္။
Heart burn နဲ႔ Heat attack ၾကားက ကြာျခားခ်က္မ်ား
ေရာဂါလကၡဏာေပၚမူတည္ၿပီး Heart attack လား Heart burn လား ဆိုတာကေတာ့ ခြဲျခားဖို႔ အနည္းငယ္ခက္ခဲတဲ့အတြက္ ေရာဂါလကၡဏာအေျခခံတဲ့ ေရာဂါနာမည္တပ္ျခင္းအျပင္ စစ္ေဆး စမ္းသပ္ခ်က္ေတြကိုလည္း မွီခိုရျပန္ပါတယ္။ ဆရာဝန္ေတြကိုယ္တိုင္ေတာင္မွ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ heart burn ျဖစ္တယ္လို႔ ခံစားရလို႔ ေဆးေသာက္ေနေပမယ့္ မသက္သာလို႔ စစ္ေဆးလိုက္မွ ႏွလံုးနဲ႔သက္ဆိုင္ေနၿပီး Heart Attack ကို ဦးတည္ေနတာမ်ိဳးေတြ ၾကံဳဖူးတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
ေသခ်ာ အတိအက် မဟုတ္ေပမယ့္ Heart attack နဲ႔ Heart Burn မွာအဓိကကြာျခားႏိုင္တာေတြ ကေတာ့
Heart burn က အစာစားၿပီးတဲ့အခ်ိန္ရယ္ လွဲလိုက္တဲ့ အခ်ိန္ရယ္မွာ ပိုၿပီးဆိုးပါတယ္။( Heart Attack ကလည္း အစာစားၿပီး ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ ) Heart burn ဆိုရင္ အစာအိမ္က အက္ဆစ္ထုတ္လုပ္မႈ ေလ်ာ့က်ေစတဲ့ ေဆးေတြေသာက္လိုက္ရင္ သက္သာေပ်ာက္ကင္းပါတယ္။
Heart burn က အသက္ရွဳၾကပ္တာ လႈပ္လိုက္ရင္ ေမာတာတို႔ျဖစ္ေလ့မရွိပါဘူး။ Heart burn ဆိုရင္ ေလခ်ဥ္တက္တာ ေလပြတာပိုျဖစ္လြယ္ပါတယ္။
Heart Attack အတြက္ ကုသမႈ
တကယ္လို႔ Heart Attack လို႔ ယူဆရရင္ေတာ့ အေရးေပၚကုသမႈခံယူရမွာျဖစ္ၿပီး နီးစပ္ရာေဆး႐ံု ေဆးခန္းေတြမွာ ကုသရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ECG နဲ႔ ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္းေတြရဲ႕ ပံုမမွန္ျခင္းကို ေျခရာခံႏိုင္ပါ တယ္။EChocardiography ၊ Angiography ၊ X rays ၊ ေသြးစစ္ျခင္းမ်ားနဲ႔ လိုအပ္ေသာ စစ္ေဆး ျခင္းမ်ားက Heart Attack ကို စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။ Cardiac Catheterization ဆိုတာ ကေတာ့ ဆရာဝန္က လက္ေမာင္း သို႔မဟုတ္ ေပါင္ရဲ႕ေသြးေၾကာမွ စက္ရဲ႕အကူအညီနဲ႔ ဝင္ေရာက္ကာ က်ဥ္းေနေသာ ႏွလံုးေသြးေၾကာကို ခ်ဲ႕ေပးေသာကုသမႈတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ပိုက္ေပ်ာ့ေလးက ႏွလံုးရဲ႕က်ဥ္းေနေသာ ေသြးေၾကာကို balloon ျဖင့္ ခ်ဲ႕ေစၿပီး stent လို႔ ေခၚတဲ့ ႁပြန္ေလးထည့္က်န္ေစခဲ့ကာ ေသြးေၾကာကိုက်ယ္ေစပါတယ္။ ေဆးဝါးကုသမႈတြင္ Aspirin စေသာ ေသြးက်ဲေဆးမ်ားကလည္း ေသြးေၾကာအတြင္း ေသြးခဲျဖစ္ျခင္း ပိတ္ျခင္းမ်ားအႏၲရာယ္ကို ေလွ်ာ့ခ် ေပးပါတယ္။ ေရရွည္အေနနဲ႔ကေတာ့ Life Style changes အေနနဲ႔ ေဆးလိပ္ ၊ အရက္ကို ေရွာင္ၾကဥ္တာ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီေသာ အစားအေသာက္မ်ားစားတာ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားလုပ္တာ ေတြက ႏွလံုးက်န္းမာေရးကို ျပန္လည္ေကာင္းမြန္ေစႏိုင္ပါတယ္။
Heart Burn အတြက္ကုသမႈ
Heart burn ဆိုတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာမွ တဆင့္ေရာဂါ ရွာေဖြတဲ့အခါမွာ ဆရာဝန္က သင့္ကို ေမးပါ လိမ့္မယ္ ။ ဘယ္အခ်ိန္မွာနာတယ္ ၊ ဘယ္ေလာက္ မၾကာမၾကာမွာ နာတယ္၊အစာစားၿပီးတဲ့အခါ ပိုဆိုးလား၊ လွဲအိပ္ေနရင္ ပိုဆိုးလား စသည္ျဖင့္ပါပဲ ။ ၿပီးေတာ့ အစာအိမ္ထဲက အက္ဆစ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးတဲ့ ေဆးေတြက အလုပ္ျဖစ္သလားၾကည့္ပါမယ္။ Endoscopy လို႔ေခၚတဲ့ မွန္ေျပာင္း အသံုးျပဳၿပီး အစာေရမ်ိဳျပြန္မွာ ထိခိုက္မႈရွိမရွိကို စစ္ေဆးလို႔ရပါတယ္။ အစာေရမ်ိဳႁပြန္ရဲ႕ pH ကို စမ္းသပ္ျခင္းျဖင့္လည္း acid ပမာဏကို တိုင္းတာလို႔ ရပါတယ္။
ဆရာဝန္ေတြက ေရာဂါလကၡဏာကိုၾကည့္ၿပီး ေရာဂါနာမည္ကိုတပ္ပါလိမ့္မယ္။ ကုသမႈကိုေတာ့ ေရာဂါကိုစမ္းသပ္မွဳမ်ားႏွင့္ ေသခ်ာေစၿပီး စတင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခြန္းညိဳေသြး
Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide/
