အဂၤလိပ္စာလံုးေလးေတြကို ေက်ာ္ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေဆာရီး။
မဂၤလာပါဆရာ။ ကြ်န္ေတာ့္သမီးက ၁ ႏွစ္နဲ႔ ၈ လပါ။ ကေလးက ေသြးခုန္ႏွဳံး အရမ္းျမန္ေနလို႔ပါဆရာ။ ၁ မိနစ္ကို ၁ဝ၉ ၾကိမ္ေလာက္ ခုန္ေနတာပါ။ ဆရာ့ေဆာင္းပါးတပုဒ္မွာ လူတေယာက္ရဲ႕ ေသြးခုန္ႏွဳံး ၁ မိနစ္ ၈ဝ ၾကိမ္ထက္ေက်ာ္ရင္ ႏွလံုးေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ဖတ္ဖူးပါတယ္ဆရာ။ ၁ မိနစ္ ၈ဝ ၾကိမ္ဆိုတာက လူၾကီးအတြက္လားဆရာ။ ကေလးအတြက္ စိုးရိမ္လို႔ပါ။
ကြ်န္ေတာ္ အဲလိုေရးထားသလားေတာ့ ေသခ်ာမသိပါ။ ႏွလံုးေရာဂါေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ႏွလံုးခုန္နဲ႔ဆိုင္တာထဲမွာကို အမ်ိဳးမ်ိဳး။ Heartbeat (ဟာ့တ္-ဘိ-တ္) တမိနစ္မွာ ၇၂ ခါခုန္တယ္။ တေန႔မွာ အခါ ၁ သိန္း။ ၁ ႏွစ္မွာ ၃၈ သန္း။ ႏွလံုးခုန္ ျမန္တာကို Tachycardia ေခၚတယ္။ ႏွလံုးခုန္ေႏွးတာကို Bradycardia ေခၚျပီး ႏွလံုးခုန္မမွန္ရင္ Arrhythmias လို႔ ေခၚတယ္။
ႏွလံုးက ဘာလို႔ခုန္ေနရတာလဲ
Electrical System ကိုယ္ခႏၶာမွာ လွ်ပ္စစ္စနစ္နဲ႔ လွ်ပ္စစ္ကို သံုးႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ Special cells စပါယ္ရွယ္ (ဆဲလ္) ေတြ ရွိေနလို႔ပါ။ Pacemaker cells (ေပ့စ္-မိတ္ကာ-ဆဲလ္) ေတြဆိုတာ ႏွလံုးထဲမွာ ရွိေသးတယ္။ Electrical impulses လွ်ပ္စစ္ (အင္မ္ပါ့လ္စ္) ေၾကာင့္ ႏွလံုးၾကြက္သားေတြ Contract ညွစ္ေစတယ္။ ေမြးရာပါ (ေပ့စ္-မိတ္ကာ-ဆဲလ္) ကို Sinoatrial node (SA node) (စိုင္ႏိုေအရီရယ္-နုတ္) လို႔ ေခၚတယ္။ ညာ-အထက္ခန္းမွာ ရွိတယ္။ သူ႔ကို Medulla Oblongata ေခၚ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုက ထိန္းေပးေနတယ္။
SA node ကေန Specialized fibers (စပါယ္ရွယ္-ဖိုင္ဗာ) အာရံုေၾကာေတြ ျဖာထြက္ေနတယ္။ အေပၚခန္းေတြမွာရွိတဲ့ (ဖိုင္ဗာ) ေတြကေန အေပၚႏွစ္ခန္းလံုးကို တျပိဳင္ထဲ ညွစ္ေစတယ္။ ဝ႕၄ စကၠန္႔သာ ၾကာတယ္။ ႏွလံုး ေအာက္ခမ္းေတြကို သြားတဲ့ (စပါယ္ရွယ္-ဖိုင္ဗာ) ကို Bundle of His (ဘန္ဒယ္လ္-ေအာ့ဖ္-ဟစ္) လို႔ နာမယ္ေပးထားတယ္။ သူကေန ဆက္ ဖ်ာထြက္တာေတြကို Purkinje fibers (ပါကင္ဂ်ီ-ဖိုင္ဗာ) လို႔ ေခၚျပန္တယ္။
Autonomic nervous system (ေအာ္တိုေနာမစ္-နားဗတ္စ္-ဆစ္စတမ္) အလိုအေလ်ာက္ အာရံုေၾကာစနစ္က အာရံုေၾကာေတြလဲ ရွိေသးတယ္။ ဒီစနစ္မွာလဲ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ Sympathetic nervous system (ဆင္ပသက္တစ္-နားဗတ္စ္-ဆစ္စတမ္) နဲ႔ Parasympathetic nervous system (ပါရာ-ဆင္ပသက္တစ္-နားဗတ္စ္-ဆစ္စတမ္) ေတြ ျဖစ္တယ္။ (ဆင္ပသက္တစ္) စနစ္ေၾကာင့္ ႏွလံုးခုန္တာ ျမန္ေစအားေကာင္းေစျပီး၊ (ပါရာ-ဆင္ပသက္တစ္) ေၾကာင့္ ေႏွးေစအားနည္းေစတယ္။
Heart rate (Pulse Rate) က အသက္ မတူရင္ မတူဘူး။ ကိုယ္ဝန္ ၅ ပါတ္ရွိရင္ အထဲကကေလး ႏွလံုး စခုန္ေနျပီ။ ခုန္ကာစမွာ အေမလို တမိနစ္မွာ ၈ဝ-၈၅ ခုန္ရာကေန တရက္မွာ ၃ ခါတိုးႏွဳန္းနဲ႔ ျမန္ျမန္လာတယ္။ ၉ ပါတ္ရွိရင္ ၁၇၅ အထိ ရွိလာတယ္။ ဒိေနာက္ ျပန္ေႏွးလာတယ္။ ပံုမွန္ Fetal heart rate ဗိုက္ထဲကေလး ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္း တမိနစ္မွာ ၁၂ဝ-၁၈ဝ ရွိတယ္။ ေမြးစကေန ၆ လကေလး = ၁၃ဝ၊ တႏွစ္သား = ၁၂ဝ၊ ၃-၆ ႏွစ္သား = ၁ဝဝ၊ ၈ ႏွစ္သား = ၉ဝ၊ ၁၂ ႏွစ္သား = ၈၅၊ လူၾကီး = ၆ဝ-၁ဝဝ။
Heart rate in children ကေလး ႏွလံုးခုန္ႏွဳန္း
ကေလးေတြက လူၾကီးေတြထက္ ႏွလံုးခုန္ျမန္တယ္။ ဒါ ပံုမွန္ျဖစ္တယ္။
• ၁ ႏွစ္ေအာက္ကေလး = တမိနစ္မွာ ၁၁ဝ-၁၆ဝ
• ၁-၂ ႏွစ္ ကေလး = တမိနစ္မွာ ၁ဝဝ-၁၅ဝ
• ၂-၅ ႏွစ္ကေလး = တမိနစ္မွာ ၉၅-၁၄ဝ
• ၅-၁၂ ႏွစ္ကေလး = တမိနစ္မွာ ၈ဝ-၁၂ဝ
• ၁၂ ႏွစ္အထက္ကေလး = တမိနစ္မွာ ၆ဝ-၁ဝဝ
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
