ဆရာေရ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဆီးခ်ဳိ ျဖစ္ခ်င္သလိုျဖစ္ေနလို႔ အဲဒါမသိတာေလးေတြေမးခ်င္လို႔ပါ႐ွင့္။ အသက္က၂၅ပါ။ ကိုယ္ဝန္က ၇ လပါ။ OGTT ပထမဆုံးစစ္တာ အေျဖက 81 ဂလူးဂိုလ့္ ေသာက္ၿပီး ၁ နာရီစစ္ေတာ့ 204 ေနာက္တနာရီၾကာစစ္ေတာ့ 113 ပါဆရာ။
ေမးခြန္းမွာ အသက္-က်ား-မ ကိုအရင္မေရးရင္ ၂ ခါထပ္ဖတ္ရတယ္။ ေျပာရတာလည္း အပ္ေၾကာင္းထပ္ေနျပီ။ ကြ်န္ေတာ့္မွာ အခ်ိန္က အေတာ္ခက္တာ။ ကိုယ္ဝန္နဲ႔ဆီးခ်ိဳ အရင္ကလည္းေမးၾကတယ္။
၁။ ဆရာ ကြ်န္မက ႕႕႕႕႕ ပါ။ ေရးျမိဳ႕ကပါ။ အခုကိုယ္ဝန္ေျခာက္လပါ။ ဆီးခ်ိဳရွိေနပါတယ္။ ခြဲေမြးမွာပါဆရာ။ မက္ေဖာမင္ဒက္ကို တေန႔တလံုး ေမြးတဲ့ထိ ေသာက္ရဖို႔လားဆရာ။ ဆရာဝန္ေပးထားတာ ကုန္သြားပါျပီးဆရာ။ အဲဒါ ဆက္ေသာက္သင့္ မသင့္ ဆရာညႊန္ႀကားေပးပါရွင္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာရွင့္။
၂။ မဂၤလာဆရာ ကြ်န္မကေတာ့ ႕႕႕႕႕ ျမိဳ႕၊ မြန္ျပည္နယ္က ႕႕႕႕႕ ပါဆရာ။ ကြ်န္ မကိုယ္ဝန္ငါးလပါဆရာ။ ဆီးခ်ိဳ ရွိေနပါတယ္။ ဆရာဝန္ကေတာ့ ျဖစ္ကာစေျပာပါတယ္ဆရာ။ ကြ်န္မမွာ အရင္ကဆီးခ်ိဳမရွိပါဘူး။ အခုကိုယ္ဝန္ရွိမွ စစ္ႀကည့္မွသိရတာပါဆရာ။ အခု မက္ေဖာမင္ဒက္ 500 တေန႔တလံုးေပးေသာက္ခိုင္းေနပါတယ္ဆရာ။ အဲဒါေသာက္ရင္ ကိုယ္ဝန္ကိုထိခိုက္လားသိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ ကြ်န္မက ခြဲေမြးရမွာပါဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ေျဖႀကားေပးပါဆရာ။
၃။ ဆရာမဂၤလာပါရွင့္။ ကၽြန္မအသက္က ၃၁ ပါ။ ႕႕႕႕႕ မွာေနပါတယ္ရွင့္။ ပထမဆံုးကိုယ္ဝန္ ၆ လဝန္းက်င္ (၂၃ပတ္) ရွိပါၿပီရွင့္။ ေသြးစစ္ၾကည့္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြမွာျဖစ္တတ္တ့ဲဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳရွိေနပါတယ္ရွင့္။ တနာရီျခား၂ဝဝ-၂၄ဝ ရွိပါတယ္ရွင့္။ ကေဘးကိုထိခိုက္ႏိုင္ပါသလားဆရာ။ ကၽြန္မအေနန႔ဲဘယ္လိုအစားအေသာက္ေတြကို စားရမလဲရွင့္။ ကၽြန္မက အသီးအရြက္မႀကိဳက္လို႔ အသီးအႏွံေတြစားျဖစ္ပါတယ္။ အသီးအႏွံေတြမွာ အခ်ိဳဓာတ္မ်ားလို႔ မစားသင့္ဘူးလို႔ တခ်ိဳ႕ကေျပာပါတယ္ဆရာ။ ပထမဆံုးကိုယ္ဝန္ျဖစ္တ့ဲအတြက္ ကၽြန္မတို႔လင္မယား ဘာမွ နားမလည္ပါဘူးရွင့္။ မိဘကလဲအေဝးမွာ။ ဒီမွာကလဲ ဘာသာစကားအခက္အခဲရွိေတာ့ ဆရာအေနန႔ဲ ေျဖၾကားေပးေစလိုပါတယ္ရွင့္။
မၾကာမၾကာေမးၾကတာ အျဖစ္မနည္းလို႔ပါ။ ကိုယ္ဝန္ ၂၄ ပါတ္ေလာက္မွာ အရင္က မရွိဘူးတဲ့ဆီးခ်ိဳ ရွိေနတာ ေတြ႔တတ္တယ္။ ၂ဝ၁၄ ေလ့လာမႈတခုအရ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အားလံုးထဲမွာ ၉႕၂% ျဖစ္ၾကတယ္။ ဘာလို႔ျဖစ္သလည္း တိတိက်က်မေျပာႏိုင္ပါ။ အဲလိုရွိေနရင္ မိခင္ေရာ ကေလးကိုပါ သူမ်ားေတြထက္၊ အရင္ဆီးခ်ိဳမရွိပဲေမြးခဲ့တဲ့ ကိုယ္ဝန္ထက္ ပိုဂရုစိုက္ရပါေတာ့မယ္။ သိပ္ေတာ့မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ ကေလးမွာေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ထူးရွိစေရာအေၾကာင္းမဟုတ္ပါ။
အသက္ ၂၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွာကိုယ္ဝန္ရွိသူေတြ၊ မိသားစုထဲမွာဆီးခ်ိဳရွိသူပါေနသူေတြ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားသူေတြမွာ ပိုျဖစ္တာေတြ႔ရတယ္။ အသားမည္းနဲ႔ အာရွအမ်ိဳးသမီးေတြက အျဖဴေတြထက္မ်ားတယ္။ ကေလးအေလးခ်ိန္ မ်ားေနတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ အဲတာေၾကာင့္ခြဲေမြးရတတ္တယ္။ ေစာေမြးတလည္း သူမ်ားထက္ပိုတယ္။ ဆီးခ်ိဳကိုထိန္းရင္နဲ႔ သၾကားဓါတ္အလြန္နည္းတာကိုလည္းသတိထားရမယ္။ ေမြးျပီးေကာင္းတာမ်ားေပမယ့္ တခ်ိဳ႕မွာ ဆီးခ်ိဳအမ်ိဳးအစား (၂) ဆက္ရွိတတ္တယ္။ ၄ ေယာက္မွာ ၁ ေယာက္ျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳနဲ႔အတူ ေသြးတိုရွိတတ္တယ္။ PET ကိုယ္ဝန္ေသြးဆိပ္တက္တာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ဘယ္လိုထိန္းမလည္း
ကိုယ္ဝန္အပ္ပါ။ ေခၚခ်ိန္တိုင္းမွာသြားပါ။ ဆီးခ်ိဳစစ္ေနပါ။ ေသြးထဲကသၾကားဓါတ္ကို အျမဲစစ္ေဆးေနပါ။ အစားအေသာက္ အလြန္အေရးၾကီးတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တာကိုသာ စားရမယ္။ တားျမစ္ထားတဲ့အစားအေသာက္ကုိေရွာင္ရမယ္။ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ တခ်ိဳ႕ကိုဆီးခ်ိဳေဆးေပးမယ္။ Metformin 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ 2550 mg ထက္ မေက်ာ္ေစရ၊ ၁ဝ-၂ဝ% က အင္စူလင္ထိုးဘို႔အထိလိုတယ္။ တခ်ို႕ကိုစားေဆးေပးမယ္။
ဆီးခ်ိဳေရာဂါေဝဒနာ႐ွင္မ်ားအတြက္ အၾကမ္းအားျဖင့္ အဓိက အစာအုပ္စု (၃) မ်ိဳးရွိတယ္။
(၁) လံုးဝေ႐ွာင္ၾကဥ္ရမဲ့ အစားအစာေတြ = ဂလူးကို႔စ္၊ သၾကား၊ ႏို႔ဆီ၊ ထန္းလ်က္၊ ၾကံသကာ နဲ႔ အဲဒါေတြကေန လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာေတြ၊
(၂) အသင့္အတင့္သာ စားသံုးႏိုင္တဲ့ အစားအစာေတြ = ဆန္၊ ဂ်ံဳ၊ ေျပာင္း၊ အာလူး၊ ကန္စြန္းဥ၊ ပိန္းဥ စတဲ့ ကစီဓါတ္မ်ားတဲ့ အစာမ်ား၊ ခ်ိဳတဲ့ အသီးအႏွံမ်ား၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အဲဒါေတြကေန လုပ္ထားတဲ့ အစားအစာေတြ၊
(၃) ၾကိဳက္သလို စားသံုးႏိုင္တဲ့ အစားအစာေတြ = အသား၊ ငါး၊ အခ်ိဳဓါတ္မ႐ွိတဲ့ အသီးအႏွံမ်ား၊ အ႐ြက္မ်ား။
• ဆန္ျဖဴ ထက္ ဆန္လံုးညိဳက သင့္တယ္။ ေခါက္ဆြဲက ပိုသင့္တယ္။ ေပါင္မံု႔က ၾကားၾကတယ္။
• သစ္ဥ-သစ္ဖုေတြ အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ ေမ်ာက္ဥ၊ မုန္လာဥနီ၊ ကန္စြန္းဥ၊ အာလူး၊
• ပဲေတြ အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ ပဲပုတ္၊ ကုလားပဲ၊ ပဲကတၱီပါ၊ ပဲနီေလး၊ ပဲေထာပါတ္၊
• သစ္သီးအမ်ိဳးမ်ိဳး အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ ပန္းသီး၊ သစ္ေတာ္သီး၊ ဆီးသီး၊ စပ်စ္သီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ သရက္သီး၊ နာနတ္သီး၊ သေဘၤာသီး၊ ဖရဲသီး၊
• ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းေတြ အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ ႏြားႏို႔၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ႏို႔ဆီ၊ ေရခဲမုန္႔၊
• သၾကားအမ်ိဳးမ်ိဳး အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ သစ္သီးသၾကား (Fructose)၊ ႏို႔သၾကား (Lactose)၊ ၾကံသၾကား (Sucrose)၊ ပ်ားရည္၊ ဂလူးကို႔စ္ (Glucose)၊
• အခ်ိဳရည္အမ်ိဳးမ်ိဳး အစဥ္လိုက္ဆိုရင္ ပန္းသီးေဖ်ာ္ရည္၊ လိေမၼာ္ရည္္၊ ကိုကာကိုလာ၊ လင္မနစ္၊
ဒီေဆးေတြနဲ႔ မသင့္ပါ။
• Furosemide or Frusemide (Lasix) ဆီးသြားေစသည့္ေဆး ဆီးခ်ိဳးရွိသူတို႔အား မေပးရ၊
• Estrogen and Progestogen ေဟာ္မုန္း ႏွစ္မ်ိဳး ပါဝင္သည့္ ကိုယ္ဝန္တားစားေဆး၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ရွိေနလ်င္ မသံုးသင့္။
• Depo-Provera ကိုယ္ဝန္တား ၃ လခံထိုးေဆး၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ရွိလ်င္ မသံုးသင့္။
• Dexamethasone (စတီ႐ြိဳက္)၊ ထိုးေဆး၊ စားေဆးကေန ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး ဆီးခ်ိဳျဖစ္ႏိုင္သည္။
ေသြးထဲရွိသၾကား (ဂလူးကို႔စ္) ဓါတ္စစ္ေဆးျခင္း အေျဖ
(၁) ပံုမွန္
ဘာမွမစားပဲစစ္ျခင္း Fasting Value = ၇ဝ မွ ၁ဝဝ။
အစာစားျပီးစစ္ျခင္း (စားျပီး ၂ နာရီေနာက္) Post Prandial = ၁၄ဝ ထက္နည္းရမည္။
(၂) ဆီးခ်ိဳအစအပိုင္း
ဘာမွမစားပဲစစ္ျခင္း Fasting Value = ၁ဝ၁ mg / dl မွ ၁၂၆ mg / dl
အစာစားျပီးစစ္ျခင္း Post Prandial = ၁၄ဝ mg / dl မွ ၂ဝဝ mg / dl
(၃) ဆီးခ်ိဳျဖစ္ေနျပီ
ဘာမွမစားပဲစစ္ျခင္း Fasting Value = ၁၂၆ mg / dl အထက္။
အစာစားျပီးစစ္ျခင္း Post Prandial = ၂ဝဝ mg / dl အထက္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
