အဆုတ္ႏွင့္ရင္ေခါင္းအထူး ကုဆရာဝန္ႀကီးႏွင့္ေတြ႕ဆံုျခင္း
အခုမိုးရာသီတုပ္ေကြးေတြ စျဖစ္ၿပီဆိုေတာ့တုပ္ေကြးျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုလကၡဏာမ်ိဳးေတြျပတတ္ လဲ
တုပ္ေကြးျဖစ္ရင္ ကိုယ္ေတြ လက္ေတြကိုက္ခဲတယ္၊ ေခါင္း ကိုက္တယ္။ အဖ်ားက တအား မ်ားမယ္ ၁၀၄-၁၀၅ ေလာက္ျဖစ္ မယ္။ တစ္ကိုယ္လံုး က ႏံုးေခြၿပီး မလႈပ္ခ်င္၊မကိုင္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ ႏွာေစးတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးတာ၊ လည္ေခ်ာင္းနာတာတို႔ျဖစ္မယ္။
တုပ္ေကြးနဲ႔အတူ တြဲဖက္ ျဖစ္ ႏိုင္တဲ့ေရာဂါေတြ၊ မွား ယြင္းၿပီးေတာ့Diagnosis မွားျဖစ္ႏိုင္တာေတြရွိလား။
ျဖစ္ႏိုင္တာေပါ့၊ ဒီလိုမိုးရာ သီမွာ ဗိုင္းရက္စ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ တျခားဗိုင္းရပ္ေတြျဖစ္ ႐ိုး႐ိုးဖ်ားတဲ့ Common Cold လိုဟာမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ ႐ိုး႐ိုးသာ မန္ဗိုင္းရပ္မ်ိဳးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဖ်ားနာတာေတြျဖစ္တတ္တယ္။ အဲဒီဖ်ားနာတာနဲ႔ Common Cold ဆိုတာနဲ႔ တုပ္ေကြးနဲ႔ဘာ ကြာလဲဆိုေတာ့ အေအးမိတဲ့ အခါ၊ ဖ်ားနာတဲ့အခါ အဖ်ားက နည္းနည္းပဲျဖစ္တယ္၊ တုပ္ေကြး ေလာက္မမ်ားဘူး။ ေနာက္ၿပီး ေတာ့ ကိုက္ခဲ့တဲ့ လကၡဏာေတြ က တုပ္ေကြးေလာက္မျပင္းထန္ ဘူး။ သူကနည္းနည္းပါးပါးႏွာေစး မယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္၊ ကိုယ္လက္ ေတြနည္းနည္းကိုက္မယ္၊ ေနာက္ ၿပီး သက္သာသြားမယ္ အဲဒါ common ပိုးရဲ႕လကၡဏာေတြပါ ပဲ။ အဲဒါတျခားလကၡဏာေတြပါ ပဲ။ တုပ္ေကြးက်ေတာ့ တအားကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ကိုက္ခဲေနတာ၊ ေကြးကိုေနခ်င္တာ။
မိုးတြင္းမွာလည္း ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးေတြ၊ ငွက္ဖ်ားေတြက လည္းျဖစ္တာဆိုေတာ့တုပ္ေကြး နဲ႔က်ေတာ့ဘယ္လိုမ်ိဳး ခြဲျခားလို႔ ရလဲ။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ကေတာ့ သူလည္း virus ပဲေလ။ Virus ကူးစက္တာေတာ့ အတူတူ ပဲေပါ့။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးက် ေတာ့ ျဖစ္တဲ့သူလည္းတအားကို ျဖစ္တယ္။ ဘာမွမျဖစ္ဘဲနဲ႔ အသာ ေလးေနတဲ့သူလည္းေနတယ္ အဲဒီေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္းၾကည့္လို႔ ေတာ့သိပ္မသိႏိုင္ဘူး။ ဖ်ားတာ လဲတူတယ္၊ ကိုက္တာလည္းတူ တယ္။ တျဖည္းျဖည္းလူနာကို ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ဆရာဝန္အေပၚမွာ မူတည္တယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးHess'Test လုပ္တယ္လို႔ေခၚ တယ္၊ လက္ကိုစည္းၿပီးHess'Test လုပ္လိုက္ရင္အစက္အ ေျပာက္ေလး ေပၚလာတာလဲတူ တယ္။ တူတယ္ဆိုတာက ႐ိုး႐ိုး virus ၊ ဘယ္ virus မဆိုလူတစ္ ေယာက္မွာဒီအစက္အေျပာက္ ေတြထြက္တိုင္းလည္း ေသြး လြန္တုပ္ေကြးလို႔ေျပာလို႔မရ ဘူး။ virus တစ္ခုခုဝင္တယ္လို႔ပဲ ေျပာလို႔ရတယ္။ ေသြးေဖာက္ ၾကည့္ရင္ေတာ့သိတယ္။ ေနာက္ ၿပီးေတာ့ CP ေဖာက္ၾကည့္မယ္၊ လူနာရဲ႕အေျခအေနကိုေစာင့္ၾကည့္ မယ္။ ဒါပဲေျပာလို႔ရတယ္။ ေသြး လြန္တုပ္ေကြးက ေတာ္ေတာ္ ဆိုးတဲ့ေရာဂါပဲေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ လူနာကိုေစာင့္ၾကည့္တဲ့ဆရာဝန္ က ေတာ္ေတာ္အေရးႀကီးတာေပါ့ ေနာ္။ လူနာရွင္ေတြအေနနဲ႔က ေတာ့ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးရဲ႕ လကၡဏာေတြကိုသိထားရမယ္။ ႐ိုး႐ိုးတုပ္ေကြးကေတာ့ ဝမ္း အမည္း သြားတာတို႔shock ျဖစ္ တာတို႕ေတာ့မရွိဘူး။ ေသြးလြန္ တုပ္ေကြးက်ေတာ့ ဝမ္းမည္းမည္း သြားတာတို႔ ွ့Shock ျဖစ္တာတို႔ ေတာ့ရွိတယ္။ ငွက္ဖ်ားက်ေတာ့ ခ်မ္းတုန္ဖ်ားမယ္။ ငွက္ဖ်ားျဖစ္တဲ့ ေနရာေဒသကိုသြားတဲ့သူေတြ အ ျဖစ္မ်ားတယ္။ သူကတစ္ရက္ ျခားဆိုတစ္ရက္ျခား ခ်မ္းတုန္ဖ်ား ျဖစ္တယ္။ ငွက္ဖ်ားရဲ႕လကၡဏာ ေတြကေတာ့ ေသြးအားနည္း တာတို႔ သည္းလံုးႀကီးတာတို႔၊ အသည္းႀကီးတာတို႔ျဖစ္တတ္ တယ္။ ငွက္ဖ်ားပိုးက်ေတာ့ ေသြးထဲမွာရွာလို႔ရတယ္။ Virus ေတြက်ေတာ့ ရွာလို႔မရဘူး။
တုပ္ေကြးကဘာေၾကာင့္ကူး စက္တာမ်ားပါသလဲ။
သူလဲ Virus ေၾကာင့္ တုတ္ ေကြးကေတာ့InfluenzaVirus ေၾကာင့္ပါ။ Virus type ေတြက ေတာ့ A,B,Cဆိုၿပီးရွိပါတယ္။
ကူးစက္ပံုကူးစက္နည္း ေတြက ဘယ္လိုမ်ိဳးေတြျဖစ္ မလဲ။
ကူးစက္နည္းေတြက ေတာ့Direct Contact လည္းရွိ တာေပါ့ေနာ္။ လူတစ္ေယာက္က တုပ္ေကြးျဖစ္တယ္။ လူနာနားမွာ ျပဳစုတယ္။ လူနာက ကိုယ့္တည့္ တည့္ကိုႏွာေခ်လိုက္တယ္ဆိုရင္ လည္း ကူးတတ္ပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ခုကေတာ့လူနာက ဟတ္ခ်ိဳး ေခ်လိုက္တယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးလိုက္ တယ္၊ အဲဒါက ေလေတြထဲမွာ တုပ္ေကြးပိုးပါေနတဲ့Droplets ေတြကသြားေနတယ္၊ ကိုယ္က ရွဴလိုက္မိတယ္ဆိုရင္ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္းကေနကူးပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ အဲဒီအမႈန္အမႊား ေလးေတြက စားပြဲေပၚက်မယ္၊ ပစၥည္းေလးေတြအေပၚက်မယ္၊ ကိုယ္ကအဲဒီပစၥည္းေလးေတြကို ကိုင္မိမယ္၊ သူ႔မ်က္ႏွာကိုကိုင္မိ တယ္ဆိုရင္လည္း ကူးပါတယ္။
ကိုယ့္ဘာသာတုပ္ေကြးျဖစ္ ၿပီလို႔ လူနာတစ္ေယာက္ကယူ ဆၿပီဆိုရင္ဘယ္လိုျပဳမူေနထိုင္ သင့္သလဲ။
တုပ္ေကြးျဖစ္ၿပီလို႔ ကိုယ္က ထင္ၿပီဆိုတာနဲ႔ အလုပ္ဆိုရင္ လည္းအလုပ္ကေန၊ ေက်ာင္းဆို ရင္လည္းေက်ာင္းကေန အနား ယူရမယ္။ တျခားသူေတြကိုကူး သြားမွာစိုးလို႔ပါ။ ေနာက္ၿပီးတုပ္ ေကြးျဖစ္ေနတဲ့သူရဲ႕ လကၡဏာ ေလးတစ္ခုကေတာ့ လကၡဏာ ဆိုတာက ဖ်ားရင္ပါရာစီတေမာ ေသာက္တာတို႔၊ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္တာတို႔ အစာအာဟာရ ျပည့္ဝေအာင္စားတာတို႔ ဒါေတြပဲ လုပ္ရမယ္။ တျခားအထူးတလည္ ႀကီး၊ တအားႀကီး တျခားဘတ္တီး ရီးယားေတြမဝင္ေအာင္ antibioticတြလည္းေပးစရာမလို ဘူး။ တကယ္တမ္းတအားဆိုး လာၿပီဆိုရင္၊ နဂိုေရာဂါအခံရွိတဲ့ သူေတြဆိုရင္ေတာ့ သတိထားရ မယ္။ နဂိုေရာဂါကရင္ၾကပ္၊ ပန္း နာရွိတယ္ဆိုရင္ ရင္ၾကပ္တအား ထတာတို႔ဆိုရင္ ေဆး႐ံုတက္ရ မယ္။ ႏွလံုးေရာဂါအခံရွိသူတအား ေမာလာၿပီဆိုရင္ ေဆး႐ံုတက္ရ ေတာ့မယ္၊ ဒါေလးေတြကေတာ့ သတိထားရမယ္။
တုပ္ေကြးျဖစ္ၿပီဆို ဘယ္ ေလာက္ၾကာတတ္လဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕ ကလည္းအိမ္မွာပဲ ဆရာဝန္မျပ ဘဲနဲ႔ ကုတတ္တာမ်ိဳးရွိတယ္၊ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာမွာဆိုရင္ ေတာ့၊ ဘယ္အေျခအေနမွာ ဆိုရင္ ေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔ျပသင့္ တယ္ဆိုတာမ်ိဳးေရာရွိလား။
တုပ္ေကြးက ၃ရက္၊ ၅ရက္ ေတာ့ဖ်ားၾကတာေပါ့။ လူတိုင္း လည္းဖ်ားဖူးၾကပါတယ္။ ဖ်ားဖူး တဲ့အခါက်ေတာ့ သူ႔ဘာသာ လည္းေကာင္းသြားၾကတာဆိုေတာ့ ႐ိုး႐ိုးတန္းတန္း ကိုယ့္ဘာသာ ပါရာစီတေမာ္ေသာက္ရင္ေသာက္ မယ္၊ ဆရာဝန္ဆီသြားၿပီးအကိုက္ အခဲေပ်ာက္ေဆးထိုးရင္ ထိုးမယ္ ဒါေလးေတြနဲ႔သက္သာသြားတာ ရွိမယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မွာျဖစ္ရမလဲ ဆိုရင္လူနာကိုၾကည့္ရမယ္၊ လူနာ ကအသက္႐ွဴရတာျမန္လာတယ္၊ ႏွလံုးခုန္လာတာ ျမန္လာတယ္၊ သူ႔ကိုၾကည့္ရတာ တအားအန္ၿပီး အစာေတြမဝင္ေတာ့ဘူး၊ ေသြး ေပါင္ေတြသြား တိုင္းေတာ့လည္း ေသြးေပါင္ေတြက်ေနမယ္၊ ဒါမ်ိဳး ေတြျဖစ္လာရင္၊ ေနာက္ေအာက္ ဆီဂ်င္တိုင္းလို႔ ရတယ္ဆိုရင္ ေအာက္ဆီဂ်င္ဓာတ္ေတြက်လာ တယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြျဖစ္လာရင္ေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီးေဆး႐ံုတက္ သင့္ပါတယ္။ ႐ိုး႐ိုးတန္းတန္းတုပ္ ေကြးကေတာ့ ကိုယ့္ဘာသာအိမ္ ထဲမွာပဲေနၿပီး ေရေသာက္ေပးၿပီး ေတာ့ အာဟာရျပည့္ေအာင္စား ေသာက္ေပးရင္ရပါတယ္။
တုပ္ေကြးကိုကာကြယ္ ေဆးနဲ႔ ကာကြယ္လို႔လည္းရ တယ္ေပါ့ေနာ္။ ကာကြယ္ေဆး ေတြလည္းရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ကာကြယ္ေဆးကို ဘယ္သူေတြထိုးသင့္လဲ၊ ဘယ္သူေတြကေတာ့မထိုးသင့္ ဘူးလဲ ဆိုတာမ်ိဳးေလး ေျပာျပေပးပါဦး။
တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးက ေတာ့ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္းWHOကေန prepare လုပ္တာ ကေတာ့ ႏွစ္တိုင္းထိုးခိုင္းတယ္။ အဲဒီထိုးခိုင္းတဲ့ေဆးက တစ္ႏွစ္နဲ႔ တစ္ႏွစ္မတူဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒီႏွစ္ထိုး တဲ့ ေဆးကေနာက္ႏွစ္တူခ်င္မွတူ တာ။ အဲဒီအခါက်ေတာ့ကာကြယ္ ေဆးကႏွစ္တိုင္းႏွစ္တိုင္း ထိုးရ မွာေပါ့။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့လူတိုင္း လူတိုင္းထိုးသင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အထူးထိုးသင့္တဲ့လူေတြကေတာ့ ေရာဂါႀကီးႀကီးမားမားနဂိုအခံရွိတဲ့ လူေတြ၊ အသက္အရြယ္သိပ္ငယ္ တဲ့ ကေလးေတြ၊ ၆လအထက္ ေပါ့ေနာ္၊ အသက္ ၆၅ႏွစ္ အ ထက္ႀကီးတဲ့သူေတြ၊ ဆီးခ်ိဳေသြး ခ်ိဳေရာဂါရွိတဲ့သူေတြ၊ ႏွလံုးေရာ ဂါရွိသူေတြနဲ႔ ရင္ၾကပ္ပန္းနာရွိတဲ့ သူေတြကေတာ့အထူးထိုးသင့္ပါ တယ္။ ေနာက္ထပ္ အထူးထိုးရ မယ့္သူရွိေသးတယ္။ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ဆရာဝန္၊ ဆရာမေတြကလည္းထိုးသင့္ပါ တယ္။ တကယ္လို႔သူတိုတုပ္ ေကြးျဖစ္တယ္ဆိုရင္သူတို႔က ေတာ့ေကာင္းသြားၾကတယ္၊ သူ တို႔ဆီကေန သူတို႔လူနာကိုကူး သြားမွာ စိုးလို႔ပါ။ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ဝန္ထမ္းေတြကို လည္း တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
မထိုးလို႔မရတဲ့လူနာေတြေကာ ရွိလား။
မထိုးလို႔မရဘူးဆိုတာက ေလာေလာဆယ္တအားဖ်ားေန တယ္၊ တျခားဘတ္တီးရီးယား ေတြလည္းရွိမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မထိုး နဲ႔ဦးေပါ့။ တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆး ထိုးတယ္ဆိုတာ တုပ္ေကြးပိုးေသး ေသးေလးအေသေကာင္ေလးထည့္ ေပးလိုက္တာဆိုေတာ့ အပိုင္းအစ ေလးထည့္ေပးလိုက္တာဆိုေတာ့ သူ႔ကိုယ္ခႏၶာစနစ္က ဒီတုပ္ေကြး ပိုးကိုကာကြယ္တဲ့ဓာတ္ေတြထြက္ လာေအာင္လုပ္ေပးတာဆိုေတာ့ သူ႔ရဲ႕indoor system က နဂိုထဲ ကက်ေနတာဆိုေတာ့ ထိုးေပးလဲ ထူးမွာမဟုတ္ဘူးေလ။ ပိုဆိုးဖို႔ပဲ ရွိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ဖ်ားနာေနရင္ အဲဒီဖ်ားနာတာေပ်ာက္မွပဲ တုပ္ ေကြးကာကြယ္ေဆးကိုထိုးသင့္ တယ္။
ကာကြယ္ေဆးထိုးၿပီး ရင္ ဘယ္အခ်ိန္မွာကာကြယ္တဲ့ ဓာတ္ကရမလဲ။
ကာကြယ္ေဆးကတစ္ကယ္ ကေတာ့ မိုးမက်ခင္တည္းကစ ထိုးတာ၊ မိုးတြင္းအ တြက္ဆိုSouthern trend ဆို မိုးမက်ခင္၊Northern trend ဆိုရင္လည္း ေဆာင္းတြင္းအေပၚမွာမူတည္ၿပီး ထိုးရတာ။ ဒါေပမယ့္ မထိုးမိဘူး ဆိုပါေတာ့၊ မထိုးမိရင္လည္း ႀကံဳ တဲ့ဆီကေနစထိုးရင္လည္း ကာ ကြယ္လို႔ရပါတယ္။
ကာကြယ္ေဆးထိုးၿပီး လို႔တျခားျဖစ္တတ္တာမ်ိဳးေကာ ရွိလား။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး ဆိုၿပီးရွိတတ္လား။
ကာကြယ္ေဆးထိုးလို႔ side effect ကေတာ့မရွိသေလာက္ ရွားပါတယ္။ ထိုးတဲ့ေနရာနည္း နည္းပါးပါး နာတာတို႔၊ နည္းနည္း ကိုက္ခဲတာေလာက္ပဲရွိတယ္။ ေရွာ့ျဖစ္တာတို႔၊ တုပ္ေကြးအႀကီး စားႀကီးျဖစ္တာတို႔မရွိဘူး။
တုပ္ေကြးျဖစ္ဖို႔ေၾကာက္ေန တဲ့လူနာေတြအတြက္အမွတ္တရ စားေလးေျပာေပးပါဦး။
တုပ္ေကြးျဖစ္ဖို႔ေၾကာက္ေန တဲ့ လူေတြအတြက္မျဖစ္ခ်င္ဘူး ဆိုရင္တုပ္ေကြးျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတဲ့ လူနားကိုမသြားပါနဲ႔။ ကိုယ္ကိုယ္ တိုင္ကတကယ္လို႔ျဖစ္ လာခဲ့ရင္ လည္း သူမ်ားကိုမကူးဖို႔ အတြက္ ကိုေခ်ာင္းဆိုးတာ၊ ႏွာေစးတာကို ကာဖို႔နဲ႔ ကိုယ့္လက္ကိုခဏခဏ ေဆးေနဖို႔ပါပဲ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီလက္ကေန ေရာဂါပိုးမႊားမ်ား စြာကူးတဲ့အတြက္ လက္ေဆးဖို႔ ကို အထူးသတိေပးေနရတာပါ။ အဲလိုသာဆိုရင္တုပ္ေကြးကူးစက္ တာကိုေတာ္ေတာ္ေလးေလ်ာ့က် ေစႏိုင္ပါတယ္။
ယခုလိုေျဖၾကားေပးပါေသာ ဆရာမကို က်န္းသုခHealth Guide မဂၢဇင္းမွအထူးပင္ေက်းဇူး တင္ရွိပါသည္။
တြဲဖက္ပါေမာကၡေဒါက္တာေအးဝင္းဆက္
Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide/
