လူသားေတြ ေန႔စဥ္စားေသာက္တဲ့ အစာအာဟာရက ကင္ဆာကို ဆန္႔က်င္ တိုက္ခိုက္ဖို႔ လက္နက္ျဖစ္ေၾကာင္း ယံုၾကည္လက္ခံ ထားၾကၿပီပဲ ျဖစ္တယ္။''အေမရိကန္ အမ်ဳိးသား ကင္ဆာသိပၸံ''က ကင္ဆာေရာဂါ အားလံုးရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံု ဟာ ေန႔စဥ္အာဟာရနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး သုေတသန ျပဳခ်က္အရ စားသံုးတဲ့ အစားအစာ ေတြက ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေပးတယ္လုိ႔ ၫႊန္ျပထားပါတယ္။ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၇ ႏုိင္ငံက လတ္တေလာ ျပဳစုထားတဲ့ သုေတသန ၁၇ဝ အရ သစ္သီးနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္း ရြက္ကုိ အမ်ားဆံုး စားသံုးသူက အနည္းအပါး စားသံုးသူ ထက္ ကင္ဆာျဖစ္ပြားႏႈန္း ထက္ဝက္ေလ်ာ့နည္းေၾကာင္း ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
အဆုတ္ကင္ဆာ၊အူမႀကီးကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာ၊ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ၊ အစာေရမ်ဳိကင္ဆာ၊ ပါးေစာင္ကင္ဆာ၊ အစာအိမ္ကင္ဆာ၊ ဆီးအိမ္ကင္ဆာ၊ ပန္ကရိယကင္ဆာနဲ႔ မမ်ဳိးဥ အိမ္ကင္ဆာတို႔မွာ သစ္သီးနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ကို မၾကာခဏစားသံုးရင္ ကင္ဆာ အႏၲရာယ္ ေလ်ာ့နည္းႏုိင္ေၾကာင္း အႀကံျပဳထားပါတယ္။ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြက စီး ကရက္မီးခိုးလို ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတုပစၥည္းကို ဆန္႔က်င္ဖို႔ ထိေရာက္တယ္ဆိုတာ မယံုႏုိင္စရာပဲ''ဟု ကင္ဆာပါရဂူ တင္ဘာယာက ဆိုတယ္။
ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြမွာ ကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ယူဆတဲ့ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းတစ္မ်ဳိးမွာ ဘီတာ ကာ႐ိုတင္းျဖစ္တယ္။ ယင္းကို အစိမ္းရင့္ေရာင္၊အဝါေရာင္နဲ႔ လိေမၼာ္ေရာင္ ဟင္းရြက္ေတြမွာ သိပ္သည္းစြာ ပါရွိတယ္။ မုန္လာဥနီ၊ အာလူးနဲ႔ ဟင္းႏုႏြယ္တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဘီတာကာ႐ိုတင္း ျမင့္မားစြာပါတဲ့ သစ္သီးေတြက ဘဂၤလားဆီး သီး၊ ကင္တယ္လုေခၚ အရစ္ပါတဲ့ ဖရဲသီးတစ္မ်ဳိးတို႔ ျဖစ္တယ္။
ဘီတာကာ႐ိုတင္းက ကင္ဆာအက်ိတ္မွ ထုတ္ယူတဲ့ ကလာပ္စည္းဆဲလ္ေပၚမွာ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ သတၱိရွိတယ္။ အဆုတ္ကင္ဆာ ကလာပ္စည္းေတြ တိုးပြားမႈ ေလ်ာ့ေစတယ္။ အက်ိတ္ပိုမုိ ႀကီးထြားေစတဲ့ ပ႐ိုတိန္း အသား ဓာတ္ကုိလည္း ပံုစံေျပာင္းေပးတယ္။ ဘီတာကာ႐ိုတင္းဟာ ခႏၶာကုိယ္ထဲမွာ ရက္တင္းနစ္အက္စစ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ သြားႏုိင္တယ္။ ကင္ဆာေရာဂါကုိ တုိက္ဖ်က္ႏိုင္တဲ့ အစားအစာေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။
ခရမ္းခ်ဥ္သီးမွာ ကင္ဆာရဲ႕အႏၲရာယ္ကုိ ေလ်ာ့က်ေစႏုိင္တဲ့ ျဒပ္ေပါင္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို နီေစတဲ့ သဘာဝ ဆုိးေဆးလိုင္ကုိပင္ ပါဝင္တယ္။ လုိင္ကုိပင္ဟာ ဓာတ္တိုး ဆန္႔က်င္တဲ့ ပစၥည္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္ၿပီး ဖရဲသီးနဲ႔ ဘဂၤလားဆီးသီးမွာလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။
ေသြးထဲမွာ လုိင္ကုိလင္းဓာတ္ နည္းေနျခင္းက ပန္ကရိယ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ အႏၲရာယ္ ျမင့္တက္ႏုိင္တယ္။ ခရမ္းခ်ဥ္ သီးနဲ႔ျပဳလုပ္တဲ့ င႐ုတ္ရည္၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးအဆီနဲ႔ ခရမ္းခ်ဥ္သီး ခ်ဥ္ေရမွာ လုိင္ကုိလင္း ပါဝင္တယ္။
ဟင္းသီးဟင္းရြက္ စိမ္းေတြက ကင္ဆာေရာဂါ အႏၲရာယ္ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္တယ္။ ဘ႐ိုကုိလီေခၚ အပြင့္မ်ားစိမ္းေနတဲ့ မုန္လာထုပ္၊ ပန္းေဂၚဖီ ထုပ္၊ ေကးေခၚ အရြက္တြန္႔ၿပီး အူတိုင္မပါတဲ့ ေဂၚဖီထုပ္နဲ႔ အစိမ္းရင့္ေရာင္ ဆလတ္ရြက္ေတြမွာ ဘီတာကာ႐ိုတင္း၊ ေဖာ့လိတ္နဲ႔ လူတင္အပါအဝင္ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္း အျပည့္အဝ ပါဝင္တယ္။ ဟင္းရြက္မွာ အစိမ္းရင့္ေလ ဓာတ္ တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္း ပါဝင္ႏႈန္း မ်ားေလျဖစ္တယ္။
အနံ႔ျပင္းထန္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြျဖစ္တဲ့ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီ၊ ေႏြၾကက္သြန္ဥ အပါအဝင္ အနံ႔ျပင္းတဲ့ အရြက္ေတြမွာ ကင္ဆာေရာဂါ ဟန္႔တားႏုိင္တယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ ဓာတုပစၥည္း အမ်ားအျပား ပါဝင္တယ္။ တိရစၧာန္ေတြမွာ စမ္းသပ္မႈအရ ယင္းဓာတု ပစၥည္းဟာ အူမႀကီးကင္ဆာ၊ အစာအိမ္၊ အဆုတ္နဲ႔ အသည္းကင္ဆာတို႔နဲ႔ ဆက္ႏႊယ္တဲ့ ကင္ ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြကို ပိတ္ဆို႔ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီ ပိုစားသံုးတဲ့သူေတြဟာ အစာလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခ နည္းပါးပါတယ္။
ၾကက္သြန္ျဖဴဓာတ္ေပါင္းဟာ ကင္ဆာေရာဂါ တိုးတက္မႈကို ဟန္႔တားႏုိင္ေၾကာင္း သုေတသနျပဳခ်က္က အႀကံျပဳထားတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴက ေအဂ်ဳံးဟာ ကင္ဆာကလာပ္ စည္းေတြ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစေၾကာင္း ေတြ႕ရွိခဲ့တယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴသည္ ခႏၶာကုိယ္ ခုခံမႈစနစ္ကို ျမႇင့္တင္ေပးျခင္းေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါကို ဆန္႔က်င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ ေၾကာင္း ကယ္လီဖိုးနီးယား လိုမာလင္ တကၠသုိလ္ ေဆးေကာလိပ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သုေတသနအရ သိရွိခဲ့ရပါတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴပါ ''ကန္႔''ဓာတ္ဟာ အက်ိတ္ကလာပ္စည္းကို ပ်က္စီးႏုိင္တဲ့ ခုခံမႈစနစ္ စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ ေပးပါတယ္။
ေရွာက္ခ်ဳိသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ ကြၽဲေကာသီး၊ သံပရာသီးကုိ တတ္ႏုိင္သမွ် မၾကာမၾကာ စားေပးရင္ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ ႏုိင္ေၾကာင္း အဆိပ္ေဗဒသုေတသီ ဟားဗတ္ပီယာဆင္က ဆုိတယ္။ ယင္းေရွာက္ႏြယ္ဝင္ အသီးေတြမွာ အင္အားႀကီး တဲ့ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြ ေခ်ဖ်က္ႏုိင္တဲ့ သဘာဝပစၥည္း ကာ႐ိုကင္ႏြိဳက္၊ ပလာဗိုႏြိဳက္နဲ႔ အျခားပစၥည္း အ ဆင့္တန္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ပါဝင္ေနတယ္။ ေရွာက္မ်ဳိးႏြယ္ပင္ေတြက ပန္ကရိယ ကင္ဆာအႏၲရာယ္ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ထိေရာက္ လွပါတယ္။
ပန္းပြင့္ပံုသဏၭာန္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြျဖစ္တဲ့ ပန္းေဂၚဖီ၊ ေဂၚဖီထုပ္၊ အစိမ္းရင့္ေရာင္မုန္ညင္း၊ ကိုက္လန္နဲ႔ မုန္လာဥ စတဲ့အပြင့္သဏၭာန္ ဟင္းရြက္ေတြက ရင္သားကင္ဆာကို ေလ်ာ့ေစတယ္။
ေဂၚဖီထုပ္နဲ႔ အစိမ္းရင့္ေရာင္ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ေတြကို အဆီနည္းတဲ့ အစာနဲ႔ တြဲဖက္ေကြၽးေမြးရင္ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ပြားမႈကုိ ေလ်ာ့နည္းေစေၾကာင္း သုေတ သီေတြ ေတြ႕ရွိခဲ့တယ္။ေန႔စဥ္အစိမ္းလိုက္၊ ေရေႏြးေျဖာၿပီး တို႔စား သုိ႔မဟုတ္ အနည္းငယ္မွ် ခ်က္ျပဳတ္စားသင့္တယ္။ အလြန္အကြၽံ ခ်က္ျပဳတ္ထားရင္ ကင္ဆာကို ကာကြယ္ေစႏုိင္ တဲ့ အင္ေဒါဓာတ္တိုးပစၥည္း ပ်က္စီးေစတယ္။
ပန္းပြင့္သဏၭာန္ အသီးအရြက္ေတြက အစာအိမ္နဲ႔ အူမႀကီး ကင္ဆာမွာလည္း ေရွ႕ဆံုးက ကာကြယ္ေပးတယ္။ ဟင္း သီးဟင္းရြက္ အမ်ားဆံုး စားသံုးသူေတြဟာ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ အနည္းအက်ဥ္း စားသံုးသူတို႔ထက္စာရင္ အူမႀကီး ကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္း အႏၲရာယ္ ၇ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ေလ်ာ့နည္းေၾကာင္း ျပသခဲ့တယ္။
ပဲငံျပာရည္ ျပဳလုပ္တဲ့ပဲမွာ ကင္ဆာကုိ တားဆီးႏုိင္တဲ့ ဓာတ္ေပါင္းငါးမ်ဳိး ပါဝင္တယ္။ ဓာတ္ေပါင္းတစ္ခုမွာ တာမိုဇီဖင္ ေဆးနဲ႔အလားတူတယ္။ ယင္းကို အက္စႀတိဳဂ်င္ေဟာ္မုန္း မွီခို မႈရွိတဲ့ ရင္သားကင္ဆာ ကုသဖို႔ ပံုမွန္သံုးစြဲေနတယ္။ ေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ ေျခာက္ေသြ႕ၿပီး စည္သြတ္ထားတဲ့ ပဲမ်ား၊ ပဲကတၱီပါ၊ ပဲပင္ေပါက္တို႔က ကင္ဆာ ဆန္႔က်င္ပစၥည္းျဖစ္တယ္။
ဂ်ဳံဖြဲႏုက အူမႀကီးကင္ဆာ ေလ်ာ့က်ေစတယ္။ ေန႔စဥ္ဂ်ဳံဖြဲႏု ႏွစ္ေအာင္စက်ဳိၿပီး တိုက္ေကြၽးတဲ့ လူနာေတြမွာ ကင္ဆာ သုိင္ရာအူမႀကီး ကင္ဆာအခြၽဲလႊာမွ ေပါလစ္ေခၚ အသားပိုငယ္ မ်ား ေျခာက္လအတြင္း ႐ံႈ႕တြေစေၾကာင္း သိရပါတယ္။ အဆီျပည့္ဝတဲ့ ႏုိ႔နဲ႔ႏို႔ထြက္ပစၥည္းက ကင္ဆာေရာဂါ အားေပးေနခ်ိန္မွာ အဆီထုတ္ထားတဲ့ ႏြားႏုိ႔နဲ႔ ႏုိ႔ထြက္ပစၥည္းက ကင္ ဆာကို ဆန္႔က်င္တယ္။ ႏြားႏုိ႔ေသာက္သူေတြက အစာအိမ္၊ အူမႀကီးကင္ဆာ၊ အဆုတ္၊ ဆီးအိမ္၊ ရင္သားနဲ႔ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာေတြမွာ အေျခအေန ေကာင္းေၾကာင္း သိရပါ တယ္။ ကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ ကင္ဆာ တြန္းလွန္ႏုိင္တဲ့ အစားအစာေတြ စားေပးၾကဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ။
ေဒါက္တာ လြင္သန္႔
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia
