ေန႔စဥ္လူတုိ႔ရဲ႕ျပဳမူေနထုိင္စားေသာက္ပံုအမွားကတစ္ဆင့္ အသည္းေရာဂါေတြရရွိလာတယ္။ လူ သားေတြ အသက္ရွင္ေနထုိင္ေရးအတြက္
သဘာဝမဟုတ္တဲ့ ဓာတ္ေျမၾသဇာသံုးကာ သီး ပင္စားပင္ေတြ စိုက္ပ်ဳိးလာတယ္။ ပုိးမႊားအႏၲရာယ္ကင္းဖုိ႔ ပုိးသတ္ေဆးအသံုးျပဳၾကတယ္။ ရရွိ တဲ့ သီးပင္စားပင္ေတြမွာ ဓာတ္ၾကြင္းအႏၲရာယ္ရွိေနတယ္။
လူတုိ႔ပေယာဂေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ စိတ္ၾကြေဆး၊ ဘိန္း၊ ေဆးေျခာက္၊ အရက္မ်ဳိးစံု၊ ဘီယာ တုိ႔က အသည္းေရာဂါမ်ဳိးစံုခံစားရရွိေစတယ္။ လူ႔ပေယာဂေၾကာင့္ စားေသာက္ကုန္ေတြမွာ ဆုိး ေဆး၊ ဓာတုေဆးမႈန႔္ေတြေရာေႏွာကာ လူသားတုိ႔ အသည္းထိခုိက္ေစတယ္။ ဓာတုပုိး သတ္ ေဆးေတြ၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာေျမဆီႀကဲျခင္း၊ အပင္အားေဆး၊ အသီးအားေဆး၊ အရြက္အားေဆး၊ အထား ခံဖုိ႔ေဖာ္မလင္စတဲ့ မသံုးသင့္ တဲ့ဓာ တုေဆးမ်ားအသံုးျပဳလုိ႔ လူေတြေၾကာင့္ လူေတြမွာအသည္း ေရာဂါျဖစ္လာၾကတယ္။
ေရာဂါျဖစ္မွရတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြက ကိုယ္စိတ္ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ စိတ္ေထြျပားျခင္း၊ ေအာ္ ဂလီဆန္ျခင္းမ်ားျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ ကပ္ ပါး ပုိးေၾကာင့္ အသည္းေရာဂါမ်ားရႏုိင္တယ္။
အမီးဘားဝမ္းကုိက္ပိုးေၾကာင့္ ဝမ္းကုိက္ပိုးအသည္းကိုေရာက္ရွိျခင္းျဖစ္ေစႏုိင္တယ္။ အမီး ဘားက အသည္း မွာျပည္ တည္ နာျဖစ္ျခင္းျဖစ္ တယ္။ လူနာရဲ႕အသည္းက ႀကီးလာၿပီး ညာ ဘက္ နံေစာင္း ေအာင့္လာတယ္။
အဖ်ားတက္လာတယ္။ တက္လုိက္၊ က်လုိက္၊တုန္ၿပီးဖ်ားလုိ႔ ငွက္ဖ်ားနဲ႔မွားတတ္တယ္။ ေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ေဆးပတ္လည္ေအာင္ မကုသပါက အသည္းထဲက ျပည္ တည္ နာ ေပါက္ၿပီး အဆုတ္၊ ႏွလံုး စတဲ့အျခားအဂၤါအစိတ္အပုိင္းေရာက္သြားလုိ႔ အသက္အႏၲ ရာယ္ျဖစ္ ေစတယ္ ။ငွက္ဖ်ားပိုးေၾကာင့္ အသည္းႀကီးႏုိင္တယ္။
ငွက္ဖ်ားပိုးက ခႏၶာကုိယ္ထဲ ဝင္ေရာက္တဲ့အခါ ပထမဆံုး တုိက္ခုိက္ခံရတဲ့အဂၤါက အသည္းျဖစ္ တယ္။ ခႏၶာကုိယ္ထဲ ဝင္ေရာက္တဲ့ ဗက္တီးရီးယားက အသည္းဆဲလ္ေတြေရာက္ရွိၿပီး အသည္းေရာင္ျခင္းျဖစ္တယ္။
သန္လံုးေကာင္ စတဲ့သန္ေကာင္ကပ္ပါးပုိးေၾကာင့္သည္းေျချပြန္တစ္ေလွ်ာက္ ပိတ္ဆုိ႔ေက်ာက္ တည္ႏုိင္ တယ္။ အခ်ဳိ႕ေရာဂါရွင္တုိ႔ဟာ လက္ပ တုိစပုိင္႐ိုး ဆစ္ေၾကာင့္ အသည္းေရာင္ အသား ဝါျဖစ္ၿပီး ေသြးဆိပ္တက္ျခင္းျဖစ္ကာ အသက္ဆံုး႐ႈံးႏုိင္တယ္။
ၾကြက္ရဲ႕ က်င္ငယ္ရည္ကတစ္ဆင့္လည္းေရာဂါရေစႏိုင္တယ္။လက္ပတုိစပုိင္႐ိုးဆစ္ဟာ ေခြး၊ ဝက္၊ၾကက္၊ ငွက္တုိ႔ရဲ႕ေသြးနဲ႔ က်င္ ငယ္ရည္ေတြ မွာပါဝင္ႏုိင္ေသးတယ္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေသြး ထဲေရာက္ရွိခဲ့ရင္ အပူခ်ိန္ျမင့္မားျခင္း၊ခ်မ္းတုန္ျခင္း၊ ဆီးႏွင့္အေရျပားဝါျခင္း၊ ခႏၶာကုိယ္ အစိတ္ အပုိင္းေတြက ေသြးယုိစိမ့္ျခင္းတုိ႔ျဖစ္တတ္တယ္။ အထင္ရွားဆံုးက ေရာဂါသည္ ရဲ႕မ်က္ လံုးအိမ္အျဖဴမွာပါ ေသြးျခည္ ဥလာျခင္းျဖစ္ တယ္။ ခႏၶာကုိယ္ၾကြက္သားေတြ အထိမခံႏုိင္ ေအာင္နာက်င္ၿပီး အသည္းေရာင္ျခင္း၊ ႏွလံုးေရာင္ျခင္း၊ အစာအိမ္အူလမ္း ေၾကာင္း ေရာင္ျခင္းျဖစ္ ေစတယ္။ ထိေရာက္ေသခ်ာစြာမကုသပါက ေသဆံုးႏုိင္တယ္။
သည္းေျခေက်ာက္ဟာ ေသြးအတြင္းကုိလက္စထေရာျမင့္မားရာက သည္းေျချ>ြပန္မွာ အဆီ အခဲပိတ္ဆုိ႔ျခင္း၊သန္ေကာင္ပိတ္ဆုိ႔ျခင္း၊ သည္းေျခရည္မထြက္ႏုိင္ဘဲ ပိတ္ဆုိ႔ျခင္း တုိ႔ ေၾကာင့္ျဖစ္ ေစတယ္။ ေဝဒနာလံုးဝ မျပဘဲ ေသတဲ့အထိ ရွိေနႏုိင္တယ္။ ေဝဒနာ လကၡဏာ လံုးဝမျပလုိ႔ ကုသဖုိ႔မလုိဘူး။မခံမရပ္ႏုိင္ညာဘက္နံေစာင္းအေပၚနားကေအာင့္ျခင္း၊ အသားဝါျခင္း၊ ဆီးဝါျခင္း၊အဖ်ားႀကီးျခင္း တုိ႔ မွာ''သည္းေျခေက်ာက္''ရဲ႕လကၡဏာျဖစ္တယ္။ ေဆး ေသာက္ပါက ခဏသာ သက္သာၿပီးျပန္ျဖစ္တယ္။ ႐ုတ္တရက္ သည္းေျခ အိတ္ ေရာင္ျခင္း သည္ သည္းေျချ>ြပန္ပိတ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္လာရတယ္။
နာတာရွည္သည္းေျခအိတ္ေရာင္ျခင္းမွာအစာစားၿပီးပါက ဝမ္းဗုိက္ညာဘက္ အထက္ပုိင္းမခံ မရပ္ႏုိင္ ေအာင္နာက်င္လာတယ္။ သည္းေျခေက်ာက္ ရဲ႕ ဆုိးက်ဳိးက သည္းေျခ အိတ္ျပည္ တည္ျခင္း၊ ပန္ကရိယေရာင္ျခင္း၊ သည္းေျခအိတ္ႏွင့္ အူသိမ္ သုိ႔မဟုတ္ အူမႀကီးၾကား လမ္းေၾကာင္း လႊဲျဖစ္ေပၚျခင္း၊ အူလမ္းေၾကာင္းပိတ္ဆုိ႔ျခင္း၊ သည္းေျခ အိတ္ ကင္ ဆာျဖစ္ျခင္း တုိ႔ျဖစ္တယ္။
အသက္ႀကီးသူမ်ား၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၊ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၊ အဝလြန္သူမ်ား၊ ႐ုတ္တရက္ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ့ခ်သူမ်ား၊ သည္းေျခေက်ာက္တည္ျခင္းမ်ဳိး႐ိုးရွိသူမ်ား၊ သည္း ေျခ ရည္စီးဆင္းမႈမေကာင္းျခင္း ဥပမာ-အစာအာဟာရကိုေသြးေၾကာမွရရွိသူေတြမွာ ေရာ ဂါျဖစ္ႏုိင္တယ္။
အသည္းေရာင္ေစတဲ့ေရာဂါပုိးမႊားေတြမွာ အသည္းေရာင္ဗုိင္းရပ္ ေအ၊ ဘီ၊ စီ၊ ဒီ၊အီးနဲ႔ ဆုိင္ တုိမက္ ကလုိဗုိင္းရပ္၊ ဟားပီးဗုိင္းရပ္၊ အဝါ ဖ်ား ဗုိင္း ရပ္တုိ႔ျဖစ္တယ္။
အသည္းေရာင္ဗုိင္းရပ္အေနန႔ဲ အီး၊အက္ဖ္တို႔ဟာ ေရႏွင့္အစားအေသာက္ကတစ္ဆင့္ ကူး စက္ႏုိင္တယ္။ အျပင္းအထန္အသားဝါ၊ ဆီးဝါ၊ ဖ်ားၿပီးရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အတြင္း အလို အေလ်ာက္ေပ်ာက္ႏုိင္တယ္။
အသည္းေရာင္ ဘီ၊ စီ၊ ဒီနဲ႔ဂ်ီတုိ႔ဟာေရာဂါရွိသူနဲ႔ လိင္တူ၊ လိင္ကြဲဆက္ဆံျခင္း၊ ေရာဂါရွိ သူရဲ႕ေသြးသြင္းမိျခင္း၊ ေရာဂါရွိသူရဲ႕သြားပြတ္တံ၊ လက္သည္းညႇပ္၊ မုတ္ဆိတ္ရိတ္ဓား၊ ေရာဂါ ကု သေပးတဲ့ဆရာဝန္၊ သူနာျပဳေတြမွာ ရွနာကတစ္ဆင့္၊ အပ္စူးတာကတစ္ဆင့္ ကူး စက္ ႏုိင္ တယ္။
အသည္းေရာင္ဘီဗုိင္းရပ္မွာ ကာကြယ္ေဆးရွိတယ္။ ကေလးဘဝ ကာကြယ္ေဆး ငါးမ်ဳိး ထုိးျခင္း။ (ဆံုဆုိ႔၊ ၾကက္ညႇာ၊ ေမးခုိင္၊အသည္းေရာင္ဘီ၊ ဦးေႏွာက္အေျမႇးေရာင္) ေဆးငါး မ်ဳိးပါကာကြယ္ေဆးကို ႏွစ္လ၊ ေလးလနဲ႔ ေျခာက္လအရြယ္မွာ ထုိးေပးေလ့ရွိ တယ္။ လူႀကီး ေတြအသည္းေရာင္ဘီ ကာကြယ္ေဆးကုိ တစ္လ တစ္ႀကိမ္၊ သံုးလဆက္ သံုးႀကိမ္ ထုိးသင့္ တယ္။ ပထမအႀကိမ္ထုိးၿပီး ငါးႏွစ္ မွာ အသည္းေရာင္ဘီ ကာကြယ္ေဆးထုိးျခင္းက ဘဝတစ္ သက္ တာအသည္းေရာင္ဘီကာကြယ္ၿပီးျဖစ္တယ္။
အသည္းေရာင္စီမွာ ကုသေဆးရရွိေနပါၿပီ။ ေဆးဝါးအတြက္ ေငြကုန္က်မႈမ်ားျပားလွတယ္။ ၂ဝ၁၇-၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္မွာ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး ဌာန ရဲ႕အစီ အစဥ္နဲ႔ အသည္းဝါစီနဲ႔ အျခားေရာဂါ ဥပမာ HIV သို႔မဟုတ္အသည္းေရာင္ဘီကူးစက္သူေတြမွာ အသည္း ေရာင္စီ ကုသ ေဆးေပးေန ပါတယ္။
ေရာဂါကူးစက္ခံရပါက အစားအေသာက္ပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕ျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ အားနည္းျခင္း၊ ပင္ပန္းႏုံး ေခြျခင္း၊ အစာမေၾက၊ ေလပြ၊ ဝမ္းပ်က္ျခင္း၊ သံုးပတ္ထက္ၾကာ အသားဝါျခင္း၊ ဆီး ဝါျခင္း၊ ဖ်ားျခင္း၊ ညာဘက္နံေစာင္းအေပၚကေအာင့္ျခင္းျဖစ္တတ္တယ္။ အဆစ္ နာျခင္း၊ ကုိယ္ခႏၶာမွာ အနီစက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္တတ္ၿပီး အသားဝါမႈမ်ားရင္ ခႏၶာကိုယ္ယားယံျခင္းျဖင့္ ငုပ္လွ်ဳိးသြားႏုိင္တယ္။
အခ်ိန္တစ္ခုအၾကာမွာ အသည္းအဆီဖံုးျခင္း၊ နာတာရွည္ အသည္း ေရာင္ျခင္း၊ အသည္းမွာ အမာရြတ္ ထင္ျခင္း၊ အသည္းၾကြပ္ ဆတ္ျခင္း၊ အသည္းကင္ဆာေရာဂါတုိ႔ျဖစ္ႏုိင္တယ္။အသည္းေရာင္ေရာဂါကို ပုိဆုိးဝါးေစတဲ့အရာေတြက မူးယစ္ေဆးဝါး၊ အရက္၊ ကြမ္း၊ေဆးလိပ္၊ စိတ္ၾကြေဆး တုိ႔ျဖစ္တယ္။ အသည္းေရာင္စီမွာ ေအနဲ႔ဘီလို ကာကြယ္ေဆးမရွိ၊ကုသေဆးရွိၿပီး ၂၄ ပတ္မွ ၄၈ ပတ္အထိ ကုသဖုိ႔ လုိတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာစြမ္း အားစနစ္ျမႇင့္ေပး တဲ့ေဆးနဲ႔ စီပိုးကုသေဆးကို ေပါင္းစပ္ ကုသေပး တယ္။ ေရာဂါရွိသူနဲ႔ လိင္တူ၊ လိင္ကြဲဆက္ဆံရင္ အစြပ္ (Comdom) သံုးျခင္း၊ မသန္႔ ေသာ ေဆးထုိးအပ္၊ သြားစုိက္၊ သြားျပဳျပင္ျခင္းမျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေဆးမင္ေၾကာင္မထုိးျခင္း၊ စနစ္ တက် ကာကြယ္တဲ့ လက္အိတ္၊ႏွာေခါင္း စည္းမ်ား အသံုးျပဳျခင္းတုိ႔နဲ႔ အသည္းေရာင္ဗုိင္းရပ္မ်ား ကူး စက္ျခင္းမွကာကြယ္ႏုိင္တယ္။ မသန္႔တဲ့အစာေတြ ဆင္ျခင္ ရမယ္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုရလွ်င္ လူသားတို႔ေန႔စဥ္ေနထိုင္စားေသာက္ေနၾကတဲ့ လူမႈပံုစံ အမွား အ ယြင္းေတြေၾကာင့္ အသည္းေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia/
