၁။ ဆရာခင္ဗ်ား က်ေနာ္ အသက္ ၅၄ ႏွစ္၊ မႏၱေလးမွာေနပါတယ္။ က်ေနာ့ ညာဘက္ လက္ေမာင္း ေျမႇာက္မရဘူး ျဖစ္ေနပါတယ္ ေျမႇာက္လိုက္ရင္ ပုခုံးထိပ္က ဘုေနရာေလးက အရမ္းနာပါတယ္၊ ၃ လေလာက္႐ွိပါၿပီ၊ ေဆးခန္းလဲစုံေနၿပီ မေပ်ာက္ေသးပါဘူး၊ လမ္းညႊန္ေပးပါခင္ဗ်ား။
၂။ ဆရာ႐ွင့္ ကြၽန္မအသက္ ၃၄ႏွစ္ပါ။ အိမ္ေထာင္သည္ပါ။ ကေလး႐ွိပါသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ၉ လမွစ၍ ညာဘက္ပခံုး စနာလာၿပီး လည္ပင္း နားအံု ေခါင္းအထိ တျဖည္းျဖည္းပိုလာပါတယ္။ စျဖစ္တုန္းကတည္းက နာတာမခံႏိုင္ရင္ အကိုက္ခဲေပ်ာက္ေဆးေသာက္ပါတယ္။ ပ႐ုပ္ဆီလည္းလိမ္းပါတယ္။ လြန္ခဲ့၅ရက္ကေဆးခန္းသြားျပပါတယ္ frozen shoulder လို႔ေျပာပါတယ္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ခိုင္းပါတယ္။ ေသာက္ေဆး neurobion ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ ပခံုးနာတာသက္သာပါတယ္။ ေခါင္းတျခမ္းကိုက္တာက မသက္သာပါဘူး။ ပိုဆိုးလာပါတယ္။ ေန႔စဥ္အလုပ္အခ်ိန္ ၁၀ နာရီကြန္ပ်ဴတာ အသံုးျပဳရပါတယ္ဆရာ။ ကြၽန္မျဖစ္ေနတဲ့ေရာဂါအတြက္ ေဆာင္ရန္ေ႐ွာင္ရန္ ေျပာျပေပးပါ။ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရသည္ကိုပါေျပာျပေပးပါဆရာ တခါမွမေမးဖူးလို႔အမွားပါရင္ခြင့္လႊတ္ပါဆရာ။ ႐ိုေသေလးစားစြာေမးျမန္းအပ္ပါသည္။
ပခံုးမွာေရာဂါရလို႔ သူ႔အလုပ္သူ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့တာကို ေဆးစာမွာ Frozen shoulder ပခံုးခဲသြားတယ္လို႔ တင္စား ေခၚတယ္။ တကယ္ခဲသြားတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ပခံုးဆစ္ရဲ့ အဖံုးလႊာေရာင္ရာကေန (ပလာစတာ) လိုလဲ ျဖစ္သြားလို႔ Adhesive capsulitis လို႔ပါ ေခၚေသးတယ္။ အလြန္နာပါတယ္။ ပခံုးက အထက္ေျမွာက္မရ၊ စက္ဝိုင္းလိုလဲ လွည့္မရပါ။ ဘာမွ မလုပ္တာေတာင္ နာေနတတ္တယ္။
ခိုက္မိရာကေနလဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ Tendonitis ေခၚတဲ့ အရြတ္ေၾကာေရာင္တာကလဲ ျဖစ္တယ္။ Bursitis အဆစ္ေတြမွာ ေခ်ာဆီရွိေနတဲ့ အိတ္ေရာင္လို႔လဲ ျဖစ္တယ္။ Autoimmune reaction ဆိုတဲ့ ေရာဂါျပီးစနစ္ ကေမာက္ကမျဖစ္လို႔လဲ ျဖစ္တယ္။ ပခံုးဆစ္မွာ ဖံုးေနတာက ေရာင္ေတာ့ ၾကာရင္ အမာရြတ္ ျဖစ္လာတယ္။ အသက္ ၄ဝ နဲ႔ ၆၅ ၾကားလူေတြ ပိုျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူ ပိုျဖစ္တယ္။ အလႈတ္အရွား နည္းသူေတြ ပိုျဖစ္တတတ္သလို အဆစ္ကို လိုတာထက္ ပိုလုပ္သူေတြလဲ ပိုျဖစ္တယ္။ ပခံုးကို ခြဲစိတ္ခံရကေနလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လည္ပင္ၾကီး ေဟာ္မုန္း မ်ားသူ၊ ႏွလံုး-ေသြးေၾကာေရာဂါရွိသူ၊ စိတ္က်ေရာဂါ ခံစားေနရသူေတြနဲ႔ Parkinson’s disease ဆိုတဲ့ အာရံုေၾကာေရာဂါ ရွိသူေတြမွာလဲ ပိုျဖစ္တာ ေတြ႔ရတယ္။
ေရာဂါရာဇဝင္ေမး၊ လူနာကို စစ္ေဆးျပီး X-ray နဲ႔ MRI scan ေတြနဲ႔ ေရာဂါနာမယ္ကို ေသျခာေအာင္ လုပ္ပါတယ္။
ကုသရာမွာ Anti-inflammatory drugs (NSAID) အနာ-အကိုက္ေပ်ာက္ေဆး၊ Cortisone injections အဆစ္ထဲကို ေကာ္တီဇုန္းေဆး ထိုးေပးတာ၊ Physical therapy ဖီဇီယိုနဲ႔ ကုသတာေတြ လုပ္ေပးတယ္။ ၾကာေတာ့ ၾကာပါမယ္။ Prednisone ဆိုတဲ့ (ေကာ္တီဇုန္း) ေဆးကို စေပးခ်ိန္မွာ တေန႔မွာ ၂ ျပား ၄ ၾကိမ္ကေန၊ ေနာက္မွာ ၂ ျပား ၃ ၾကိမ္၊ ေနာက္ ၂ ျပား ၂ ၾကိမ္၊ ေနာက္ ၁ ျပား ၃-၂ ၾကိမ္ ဆိုသလို တပါတ္တခါ ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ ေပးရပါတယ္။ ဂေကာ္တီဇုန္း) ေဆးက ေဘးထြက္ဆိုက်ိဳး မနည္းလွပါ။ ေဆးေတြက ေရာင္ေနတာနဲ႔ နာတာသက္သာေစဘို႔ပါ။ ေလ့က်င့္ခန္းကလည္း အေတာ္အေရးပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ဆရာဝန္က ေမ့ေဆးေပးျပီး ျဖစ္ေနတဲ့ အဆစ္ကို လႈတ္ရွားေပးမယ္။ အမာရြတ္ေတြ ခ်ိဳးဖ်က္သလို ျဖစ္ေစမယ္။ တခါမကလဲ လုပ္ရတတ္တယ္။ Arthroscopic surgery ဆိုတဲ့ အႏုစိတ္ခြဲစိတ္မႈလုပ္ျပီး အမာရြတ္ေတြကို ရွင္းထုတ္ပါတယ္။
အနာအကိုက္ေပ်ာက္ေဆးဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိလို႔ တခုမဟုတ္တခု ေျပာင္းသံုးႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးကုတာမွာ Aggressive treatment ေခၚသလို ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းနည္း သံုးရပါတယ္။ ဒါေတြ အကုန္လုပ္တာေတာင္မွ ျပန္မေကာင္းတာလည္း ရွိတတ္တယ္။ မကုတာထက္ အမ်ားၾကီး သက္သာ၊ ေကာင္းမြန္ ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္ပါတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
