၁။ ဆရာ က်မသားက တနွစ္ခြဲပါ DHA ကို ဘယ္ပမာဏတိုက္သင့္ပါသလဲ။ lb နဲ႔ေတာ့ျပထားေပမယ့္ ေသခ်ာခ်င္ပါတယ္။ ml နဲ႔ဆိုေတာ့ ဘယ္ ပမာဏတိုက္ရပါမလဲ။
၂။ ဆရာရွင့္ သားသားက ၄ လပါ။ အသိတေယာက္က baby DHA က ဦးေနွာက္အာရံုေၾကာ မ်က္စိ ေကာင္းတယ္ ေျပာပါတယ္။ အားေဆးက kiddy drop တိုက္ပါတယ္။ သိခ်င္တာက ဒီေဆး၂မ်ိဳး တြဲတိုက္လို႔ရပါသလား baby DHA က ဆရာဝန္မညႊန္ၾကားဘဲ တိုက္လို႔ရပါသလားရွင့္။
၃။ ဆရာရွင့္ ဆရာေရးထားတဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ အားေဆးစာေလးဖတ္ၿပီး ေမးခ်င္လို႔ပါရွင့္။ တခ်ိဳ႕ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးေတြမွာ DHA ဆိုၿပီးပါတာေတြ႔လို႔ပါ။ ၿပီးေတာ့ အခုတေလာ ၾကားမိတာက ကေလးေတြ ေသာက္တဲ့အားေဆးမွာ DHA ပါရင္ ဉာဏ္ေကာင္းတယ္ေျပာၾကေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ေတြေရာ အဲလိုပါတာ ေသာက္သင့္မသင့္ သိခ်င္လို႔ပါရွင့္။ ဗိုက္ထဲက ကေလးအတြက္ပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။ ၄။ ဆရာေရ ကေလးကို အားေဆးတိုက္တာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေမးခ်င္လို႔ပါ။ ေမေမေတြ group ကေနျပီး သူမ်ားကေလးေတြ တိုက္ၾကတယ္ဆိုလို႔ ဝယ္တိုက္ပါတယ္ဆရာ။ children DHA ပါ။ အဲ့တာေလးပါဆရာ။ သားသားက တျခားေဆး အကုန္ေသာက္ျပီး အဲ့တမ်ိဳးမွ မေသာက္ဖူးျဖစ္ေနလို႔ပါ။ သူ႔ရဲ႕ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးနဲ႔ ဆက္တိုက္သင့္မတိုက္သင့္ သိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ သားရဲ႕အျပဳအမူေတြက ရံဖန္ရံခါထူးဆန္းေတာ့ autism ျဖစ္မွာ စိုးရိမ္လို႔ပါဆရာ။
ကေလးေတြ ၆ လအထိ ေရေတာင္တိုက္စရာမလိုပါ။ အားေဆးမလိုပါ။ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ကေလးနဲ႔ ေရာဂါတခုခုေၾကာင့္ လိုအပ္တဲ့ကေလးကိုသာ အားေဆးလို ျဖည့္စြက္ဓါတ္ေပးရတယ္။
DHA ဆိုတာ ဖက္တီးအက္စစ္တမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ပင္လယ္ငါးေတြမွာပါတယ္။ DHA (docosahexaenoic acid) နဲ႔ EPA (eicosapentaenoic acid) မတူပါ။ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးက ငါးၾကီးဆီေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ကိုယ္ထဲေရာက္ရင္လည္း DHA ကေန EPA အျဖစ္ေျပာင္းတယ္။
ေၾကာ္ျငာအညႊန္းမွာေတာ့ DHA ကိုအားေဆးအေနနဲ႔သံုးၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မျပည့္တဲ့ ကေလးေတြ အတြက္ ႏို႔မံႈ႕ထဲမွာ ထည့္ေပးထားတယ္။ အမွန္က မိခင္ႏို႔ထဲမွာပါေနျပီးျဖစ္တယ္။ DHA ကို Arachidonic acid နဲ႔ေရာျပီး ကေလး ၄ လကေန ၆ လ ကိုေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕ေရာင္းကုန္အျဖစ္ Evening primrose oil ဆီ၊ Thyme oil ဆီနဲ႔ Vitamin E ကိုပါေရာျပီး ေၾကာ္ျငာတယ္။
လူေတြအစားအေသာက္ထဲက ပ်မ္းမွ်တေန႔မွာ Omega-3 1.6 grams ရေနၾကတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ALA 1.4 grams နဲ႔ EPA + DHA 0.1-0.2 grams ပါေနတယ္။ အစားအေသာက္ထဲမွာ Omega-6 ပါတာဟာ Omega-3 ထက္ (၁ဝ) ဆ ပိုတယ္။
• အေမရိကန္ႏွလံုးအသင္းက အဆီပါငါး တပါတ္မွာ ၂ ခါ စားဘို႔အၾကံျပဳထားတယ္။ WHO ကေတာ့ EPA နဲ႔ DHA 0.3-0.5 grams နဲ႔ ALA intake of 0.8-1.1 grams ေန႔စဥ္စားဘို႔ ျဖစ္တယ္။
• Aggression စိတ္ၾကမ္းတမ္းျခင္းအတြက္ DHA + EPA 1.5-1.8 grams (သို႔) DHA 1.5 grams နဲ႔ EPA 0.2 grams ကို ၂-၃ လေသာက္ပါ။
• ေမြးလာမယ့္ ကေလးငယ္ေလးမွာ အလာဂ်ီမျဖစ္ေအာင္ ကိုယ္ဝန္ ၂၅ ပါတ္ကစျပီး ေနာက္ ၃-၄ လမွာ 1.6 grams EPA and 1.1 grams DHA ေသာက္ပါ။
• စိုးရိမ္စိတ္မ်ားျခင္းအတြက္ အိုမီဂါသရီးေဆးေတာင့္ EPA 450 milligrams + DHA 100 milligrams + omega-3 fatty acids 50 milligrams ၃ လေသာက္ပါ။
• ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြတင္းေနျခင္းအတြက္ (EPA + DHA or 360-1800 milligrams of DHA + 120-1,800 milligrams EPA) one-gram capsules ေဆးေတာင့္ ၆-၁၂ ပါတ္။
• ပန္းနာအတြက္ 2.7-3.2 grams of EPA + 1.8-2.2 grams of DHA or 0.2-1.0 gram of EPA + DHA, 20 milliliters of fish oil, or 10-20 grams of perilla seed oil (ALA) ၁၂ လ။
• အားကစားသမားေတြ ၈ ေတာင့္ ေန႔စဥ္ ၈ ပါတ္။ Fish oil capsules (3.2 grams of EPA plus 2.2 grams of DHA) ၃ ပါတ္။
DHA ေဆးက နာမည္ေတာ့ၾကီးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆးသုေတသနကိုဖတ္ပါ။ ထိေရာက္ႏိုင္ေျခရွိတာေတြကေတာ့ -
• Age-related macular degeneration (AMD) အသက္ၾကီးလို႔ခ်ိဳ႕ယြင္းလာတာေတြ၊
• Coronary artery disease ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ၊
• High cholesterol ကိုလက္စေထာမ်ားတာ၊
မထိေရာက္ဘူးျဖစ္ႏိုင္တာေတြကေတာ့ -
• Attention deficit-hyperactivity disorder (ADHD) ကေလးပတ္ဝန္းက်င္ကို သတိမမူတဲ့ စိတ္ေရာဂါ၊
• Mental performance စိတ္ေရာဂါ၊
• Depression စိတ္ဓါတ္က်ေရာဂါ၊
• Diabetes ဆီးခ်ိဳေရာဂါ။
တကယ္မထိေရာက္တဲ့ေရာဂါေတြကေတာ့ -
• Alzheimer’s disease ေရာဂါ၊
• Cystic fibrosis ေရာဂါ၊
• Dementia ေရာဂါ၊
• Dyslexia ေရာဂါ၊
• Improving infant development ေရာဂါ၊
• Liver disease (nonalcoholic fatty liver disease) အသည္းအဆီဖံုးေရာဂါ၊
• Prostate cancer ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာေရာဂါနဲ႔
• Inherited vision loss (retinitis pigmentosa) ေရာဂါေတြျဖစ္တယ္။
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္နဲ႔ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္မွာ မသင့္ပါ။ Aspirin ေဆးနဲ႔တြဲမေသာက္သင့္ပါ။ ေသြးခဲစနစ္ကို သက္ေရာက္ေစႏိုင္တယ္။ သၾကားဓါတ္တက္ေစႏိုင္တယ္။ ေသြးတိုးက်ေစလို႔ ေသြးက်ေဆးနဲ႔တြဲရင္ ေဆးထိန္းရခက္တယ္။
ေဆးသုေတသနမွာ ကေလးဉာဏ္ေကာင္းေစမယ္လို႔မပါ။ အသက္ၾကီးလို႔ခ်ိဳ႕ယြင္းလာတာအတြက္ေတာ့ ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
