‘Drugs’
‘Drugs’ ရဲ႕ အမွန္တကယ္ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ ေဆးဝါးေပါ့။ ေဆးဝါးဆိုတာ လူေတြအသုံးျပဳဖို႔ အတြက္လိုအပ္တာေပါ့။ ‘Drugs’ ဆိုတာ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့အရာ မဟုတ္ပါဘူး။ လိုအပ္တဲ့အခါ သုံးဖို႔ပါပဲ။ အသုံးျပဳတဲ့သူေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္။ သုံးသင့္သေလာက္ပဲ သုံးရမယ္။ ေဆးတိုင္းမွာ Side Effect ဆိုတာ ရိွတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕
တိုင္းရင္းေဆးဝါးေတြကိုလည္း အဂၤလိပ္လိုေခၚရင္ ‘Drugs’ ပါပဲေလ။ ဓာတ္ျပဳမႈ လြန္ကဲၿပီး မွားယြင္းသြားရင္ အဆိပ္ျဖစ္သြားတယ္။ ေဆးဝါးေတြကို မွန္ကန္အသုံးျပဳ တတ္ဖို႔ လိုအပ္ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာဝန္ေတြက လမ္းၫႊန္ေပး ရတာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ အိမ္သုံးေဆးဝါးမ်ား သုံးစြဲနည္းလမ္းၫႊန္စာအုပ္ေတြ ဘာေတြ ရိွလာ တာေလ။ အခု ‘Drugs’ ဆိုတဲ့စာလုံးကို အနီေရာင္နဲ႔ဝိုင္းထားၿပီး ၾကက္ေျခခတ္ထားတယ္။ ဒါဆို ဒီေဆးဝါးကို မသုံးရဘူးလားေပါ့။ ဒါကေတာ့ မူးယစ္ေဆးကို ေျပာတာပါ။ ဒါေတာင္ မူးယစ္ေဆးဝါးတခ်ဳိ႕က မနာက်င္ေအာင္လုပ္ဖို႔နဲ႔ စိတ္ ပိုင္းဆိုင္ရာကုသေရးေတြမွာ လိုအပ္ေသးတာပဲ။ ဒါေတြရဲ႕ အာနိသင္ကဘာလဲဆုိေတာ့ မူးယစ္ ထုံထိုင္းေစတဲ့စိတ္ကို ေျပာင္းလဲေစတယ္။ စိတ္ ၾကြေဆးဆိုတာလည္း လိုအပ္မႈတစ္ခုရိွရင္ေပါ့။ ဥပမာ – ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ကာကြယ္ေရးလုပ္ဖို႔ လူတစ္ေယာက္က ၃ ရက္ေလာက္မအိပ္ဘဲ ကင္းေစာင့္ရမယ္ဆိုရင္ သူ႔အတြက္ လိုအပ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလိုမလိုဘဲ သုံးတာေတာ့ မလုပ္ရဘူး။ လူငယ္ေတြက မွားယြင္းၿပီး သုံးတတ္ၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူငယ္ရဲ႕စိတ္က စမ္းသပ္ခ်င္တယ္။
စမ္းသပ္ၿပီးသုံးရင္ ေကာင္းတယ္ဆိုၿပီး စြဲသြားတယ္။ မူးယစ္ေဆးသုံးတဲ့အခါ ေကာင္းတယ္။ အဲဒီေကာင္းတာကို စြဲၿပီးသုံးေတာ့ Side Effect က အဆိုးေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္သြားတယ္။ ကိုယ္ တိုင္နဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ႀကီးႀကီးမားမားနဲ႔ ဒုကၡ ေရာက္ေစတယ္။ မူးယစ္ေဆးက သုံးတဲ့သူရဲ႕စိတ္ ကို ေျပာင္းလဲသြားေစတယ္။ ပုံမွန္စိတ္ကူးမဟုတ္ ေတာ့ အထူးအဆန္းမဟုတ္တဲ့ စိတ္ကူးေတြ ျဖစ္လာတတ္တယ္။ ကိုယ္တိုင္ အတြက္ကေတာ့ မူးယစ္ေဆးစြဲသူတစ္ေယာက္က အလုပ္ပ်က္ တယ္။ သူအလုပ္ပ်က္တာက လုပ္အားက်ဆင္း ျခင္းပဲ။ လူငယ္တစ္ေယာက္ရဲ႕ အရည္အေသြးနဲ႔ လုပ္အားေတြက်ဆင္းတယ္။ အဲဒီလူငယ္ကို ဝိုင္း ၿပီးျပဳစုေပးရတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္က လူေတြရဲ႕ အခ်ိန္ ေတြလည္း ကုန္တယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕တိုးတက္မႈအခ်ိန္ေတြလည္း ေႏွာင့္ေႏွးသြားတယ္။ ေဆးသုံးတယ္ ဆိုတာ ေစ်းအေပါဆုံးေဆးရဲ႕ ေစ်းႏႈန္းက ၅ဝဝဝ ရိွတယ္။ သိန္းေက်ာ္တန္တာ ေတြအထိ ရိွတယ္။ ဒီေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕စာရိတၱပါ ပ်က္ျပားသြားတယ္။ အိမ္က ခိုးတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္က ခိုးမယ္။ ေနာက္ထပ္ ဘာျဖစ္ႏိုင္လဲဆိုေတာ့ ပိုက္ဆံလိုေတာ့ ကိုယ္တိုင္သုံးရာကေန ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားသူ အျဖစ္ ေရာက္သြားတယ္။ သူ႔လိုပ်က္စီးဖို႔ တျခား လူငယ္ေတြကို ဆြဲေခၚသြားတယ္။ ဒီေငြေတြကို ျပန္တြက္ရင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ GDP အထိ ထိခိုက္တယ္။
ဒီလိုကိစၥေတြ အထိ ဆုံး႐ႈံးသြားတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ လူငယ္ေတြရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္က လူႀကီးေတြက ဒီလိုကိစၥေတြကို သတိထားၿပီး ထိန္းေပးရမယ္။ အဲဒီလိုကိစၥေတြက ရဲက လိုက္ဖမ္းေန႐ုံနဲ႔ ၿပီးသြားမွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ဒါဆို ပိုၿပီးဆိုး႐ုံပဲ ရိွလိမ့္မယ္။ ရဲကဖမ္း႐ုံနဲ႔ ပေပ်ာက္သြားရင္ ႏိုင္ငံ တကာမွာ ေပ်ာက္ေနၿပီေပါ့။ သူ႔ကို ကာကြယ္ဖို႔က ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္ကို ကိုယ္ကာကြယ္ဖို႔ပါပဲ။ ကိုယ့္ရပ္ရြာထဲက ”လူငယ္ေလးေတြကို ဂ႐ုစိုက္ ေပးရမယ္။ လူငယ္ေတြ စုေဝးေနရင္ ဂ႐ုစိုက္ၿပီး သူတို႔ေလးေတြ ဘာေတြလုပ္ေနလဲ ေလ့လာေပးရ မယ္။ သူတို႔စုတာမ်ားလာရင္ သူတို႔ကို ရပ္ရြာရဲ႕ သာေရးနာေရးေတြမွာ ဆြဲေခၚေပးရမယ္။ သူတို႔ စိတ္ေတြေျပာင္းသြားေအာင္ လုပ္ေပးရမယ္။ ဒါကို ႏိုင္ငံေတာ္က အေလးထားၿပီး Project တစ္ခုအေနနဲ႔ လုပ္ေပးသင့္တယ္။ စိတ္ၾကြေဆး ေတြက အရင္တုန္းကေပၚခဲ့တဲ့ နံပါတ္ဖိုးထက္ ဆိုးတယ္။ ဦးမိုး သံတမန္လုပ္ေပးေနတဲ့ MANA အဖြဲ႕ရဲ႕ သေဘာအရဆိုရင္ လူငယ္ေတြ မူးယစ္ ေဆးကို အသုံးမျပဳမိေစဖို႔၊ ၿပီးေတာ့ မွားယြင္းၿပီး သုံးစြဲမိရင္းစြဲေနတဲ့ လူငယ္ေတြကိုလည္း ေဆးျဖတ္ ဖို႔ ကူညီေပးရတယ္။
ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြက ေတာ့ ႏုိင္ငံနဲ႔အဝန္း လိုအပ္ပါတယ္။ မူးယစ္ေဆး ျဖတ္ထားတဲ့လူငယ္တစ္ေယာက္ကို ဝိုင္းၿပီး မမုန္း ၾကပါနဲ႔။ ဝိုင္းခ်စ္ၿပီး ေဖးမေပးရမယ္။ လူေတြရဲ႕ Behaviour Change ေကာင္းလာရင္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းက ပိုၿပီးဖြံ႕ၿဖိဳးလာမွာပါ။ အတိတ္က ကိစၥ ေတြကိုသာ ျပန္တူးဆြၿပီး ေတြးေနရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ သူတို႔ေတြကို လက္တြဲေခၚရမယ္။ ဒါမွ ႏိုင္ငံတိုးတက္မႈက ျမန္ဆန္သြားမွာေလ။
Depression
Depression ဆိုတာ လူတုိင္းမွာ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ ရဟႏၲာကလြဲရင္ Depression က လူတိုင္းဝင္ၾကတယ္။ လူအမ်ားနားလည္ထားတာက Depression က လူႀကီး ေတြပဲ ျဖစ္တတ္တယ္ေပါ့။ အမွန္တကယ္ေတာ့ ကေလးေတြမွာလည္း ျဖစ္ၾကတယ္။ ကေလး အရြယ္မွာလည္း ျဖစ္သလို teenage အရြယ္မွာ လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ မိဘေတြက ကေလးေတြ ရဲ႕ စိတ္ခံစားမႈကို Participate လုပ္ေပးရမယ္။ လူငယ္အရြယ္မွာျဖစ္တဲ့ Depression က ခုနက ေျပာတဲ့ Drugs ကို သြားညိႇတတ္တယ္။ Depression ဆိုတာက တိုးတက္တဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ ပိုၿပီးျဖစ္တတ္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ႐ုပ္ဝတၴဳ ပစၥည္းေတြေနာက္ လိုက္ၾကတာေလ။ ႏိုင္ငံျခားမွာဆို Depression ျဖစ္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသၾကတာေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ Depression က Stress ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တယ္။ Stress ေတြ မ်ားလာရင္ ျဖစ္တာပဲေလ။ အခုျမန္မာျပည္မွာလည္း ေနာက္ဆို ျဖစ္လာေတာ့မယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အရစ္က်ေပးဆိုၿပီး အခုဒီမွာစၿပီးေရာင္းၿပီေလ။ လူက Stress ေတြမ်ားလာရင္ Depression ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီး အသက္ႀကီး လာတဲ့အခါ အသက္ ၄ဝ ေနာက္ပိုင္း လူေတြက Depression ျဖစ္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ Mental ေတြ ျမင့္လာေပမယ့္ ကိုယ့္ရဲ႕Physical ေတြက မလိုက္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ အခ်ိန္ေလ။
Depression ဝင္လာတဲ့သူေတြက စကားေျပာမ်ားလာတတ္တယ္။ တခ်ဳိ႕က စကားမေျပာေတာ့ဘူး။ Depression မျဖစ္ေအာင္က ကိုယ့္ရဲ႕ဘာသာေရးကို အေလးထားၿပီး လုပ္ရမယ္။ တရားသေဘာကို နားလည္ထားရင္ဘဝမွာ ႀကဳံလာရမယ့္ကိစၥေတြကို ခံႏိုင္ရည္ရိွၿပီး ရင္ဆိုင္ႏိုင္တာေပါ့။ ေနာက္ပိုင္းျမန္မာျပည္က တိုးတက္လာေနၿပီ။ လူေတြလည္း အလုပ္ေတြ အရမ္းလုပ္ေနၾကရၿပီ။ ေနာက္ Generation ေတြမွာ ႀကဳံ ရမယ့္ Depression က ဦးမိုးတို႔ထက္ပိုၿပီး ႀကီးလိမ့္မယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဦးမိုးေျပာခ်င္တာက ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ အရိွအတိုင္းလက္ခံၿပီး ႐ုပ္ဝတၴဳ ပစၥည္းေတြေနာက္ မလိုက္မိဖို႔လိုတယ္။ လူေတြရဲ႕ Stress ေတြကိုျပင္ေပးရမယ္။ လူေတြရဲ႕ Stress ေတြကို နည္းႏိုင္သမွ်နည္းေအာင္ ေနရမယ္။ ျမန္မာစကားမွာ ရိွပါတယ္။ ‘ဝ’ မရိွဘဲ ‘ဝိ’ မလုပ္ပါနဲ႔တဲ့။ အဲဒီစကားကမွန္ပါတယ္။ ႐ုပ္ဝတၴဳ ပစၥည္းေတြေနာက္ကို လိုက္ရင္ Stress က ႀကီး တာပဲ။ Stress မ်ားလာရင္ Depression ျဖစ္လာမွာပါ။
Daddy
Daddy ဆိုတာက အေဖေပါ့။ အေဖဆိုတာ က မိသားစုတစ္စုရဲ႕စံပါပဲ။ ကေလးေတြရဲ႕ သဘာဝကငယ္စဥ္ကတည္းက မိဘကိုပဲၾကည့္ၿပီး အတုယူရင္း ႀကီးျပင္းရ တာေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြရဲ႕ အျပဳအမူေတြက သူ႔မိဘေတြနဲ႔ တူေနတတ္တာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ အေဖက အရမ္း အေရးႀကီးတယ္။ စံရိွတဲ့အေဖျဖစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားရ မယ္။ ဦးမိုးဆိုရင္ ဦးမိုးရဲ႕အေဖ စိန္မာဒင္ကို စံထားပါတယ္။ အေဖက မိသားစုကို ခ်စ္ခင္တာ၊ ေစာင့္ေရွာက္တာ၊ မိန္းမအေပၚသစၥာတရားရိွတာ၊ သဘင္ေလာကအတြက္ အလုပ္ေတြ လုပ္ေပးႏိုင္ တာေတြက စံထားရမယ့္ဟာေတြပါပဲ။ အေဖက အားလုံးျပည့္စုံၿပီး ေတာ္တဲ့သူေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူက အရမ္းအလုပ္လုပ္ႏိုင္တယ္။ အလုပ္အေပၚ ႐ိုးသားတယ္။ အလုပ္ကို ခ်စ္ခင္ တယ္။ ဦးမိုးအေဖက အတန္းပညာ မတတ္ရွာပါ ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေလ့လာမႈအားေတြ ေကာင္းေတာ့ အသိÓဏ္ပညာ ဗဟုသုတျပည့္ဝတယ္။ သားသမီးေတြကိုလည္း အရမ္းအေလးထားတယ္။ အေဖက ကပ္ေစးႏွဲတယ္။ သူက ဆင္းရဲတဲ့မိသားစု က ေမြးဖြားလာေတာ့ လက္မဖြာဘူး။ ဒါေပမဲ့ အလွဴအတန္းအေပးအကမ္းက်ေတာ့ ရက္ေရာပါ တယ္။ ဘာသာေရးကို လိုက္စားတာလည္း အရမ္းစံထားရေလာက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။ ဦးမိုးက အေဖ့ကိုစံထားၿပီး အခုဦးမိုးရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္မိသားစု ကို အဲဒီလိုပဲ ေစာင့္ေရွာက္ေနပါတယ္။ ဦးစိန္မာ ဒင္ကိုမမီေပမယ့္ အတတ္ႏိုင္ဆုံး ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
ၿဖိဳးစုပိုပို
Yati Magazine
