ဆရာ မသိတာေလးရွိလို႔ ေမးခြင့္ျပဳပါ IV Cerebrolysin ကို ၅လံုးထိုးထားရင္ ေလျဖတ္တာ ဦးေနွာက္ ေသြးခဲပိတ္တာေတြကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္နိုင္တယ္ဆိုၿပီး ေျပာလို႔ပါ မျဖစ္နိုင္မွန္းသိေပမယ့္ သက္ေသျပလို႔မရ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။
ေလျဖတ္တာကိုျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ဦးေနွာက္ေသြးေၾကာမေတာ္တဆျဖစ္မႈအေၾကာင္းရင္းေတြထဲက ေသြးခဲပိတ္တာကို ကာကြယ္ဘို႔ ေဆးထိုးနည္းနဲ႔ ကာကြယ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ ဟုတ္ မဟုတ္ ေမးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေနွာက္ေသြးေၾကာ မေတာ္တဆျဖစ္မႈကို Cerebrovascular accident (CVA) (၂) မ်ိဳးရွိတယ္။ Ischemic stroke (Embolic stroke) ဆိုတာ ေသြးခဲပိတ္တာနဲ႔ Hemorrhagic stroke ဆိုတာ ေသြးေၾကာေပါက္ျပီး ေသြးယိုတာ။ ေသြးခဲပိတ္တာမွာ (၂) မ်ိဳး ရွိေသးတယ္။ ဦးေႏွာက္ထဲမွသာေသြးခဲပိတ္တာနဲ႔ တျခားေနရာကေနလာတဲ့ ေသြးခဲပိတ္တာ။
ဘယ္နည္းနဲ႔ျဖစျ္ဖစ္ ျဖစ္လာတာကို Stroke ဆထုပ္ခ္လို႔ေခၚတယ္။ အဲတာျဖစ္ရင္ ရုတ္တရက္ ေခါင္းကိုက္၊ ပ်ိဳ႕အန္၊ ေခါင္းမူး၊ စကားေျပာခက္ခဲျခင္းနဲ႔ သူမ်ားေျပာတာကို အရင္လိုေကာင္းေကာင္းနားမလည္ျခင္း၊ မ်က္စိအျမင္ အားနည္းျခင္း၊ ကိုယ္တျခမ္းမွာ မ်က္ႏွာ၊ လက္၊ ေျခ၊ ကိုယ္ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ကိုယ္ကိုတည့္မတ္ေအာင္ မထိန္းႏိုင္ျခင္း၊ လမ္းေကာင္းေကာင္း မေလွ်ာက္ႏိုင္ျခင္းေတြ ခံစားရမယ္။
Fibrinolysin ဖိုက္ဘရင္ႏိုလိုက္စင္ေဆးဆိုတာ Proteolytic enzyme အင္ဇိုင္းတမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေသြးထဲမွာ Plasminogen ျဖစ္ေစျပီး ေသြးခဲထဲက fibrin ကိုဖ်က္ဆီးေပးမယ္။ Lysis of intravascular blood clots လို႔ေခၚတယ္။ Plasmin နဲ႔ Streptokinase ေရာထားတာကို Fibrinolysin ေခၚတယ္။ Thromboembolic disorders ေသြးခဲပိတ္ေရာဂါေတြမွာ သံုးတယ္။ ဒီေဆးကို သုေတသနလုပ္ေတာ့ ရွားေပမဲ့ ဆိုးဝါးတဲ့ေနာက္ဆက္တြဲက်ိဳးဆက္ေတြ ရႏိုင္တာကို ေတြ႔ရွိရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေဆးကို သံုးမယ္ မသံုးဘူး အျငင္းပြားေနဆဲျဖစ္တယ္။ Clotting time ေသြးခဲခ်ိန္ၾကာေစလို႔ ခြဲစိတ္နာတခုမွာ Hemostasis ျဖစ္တာကို အားနည္းေစလို႔ အနာက်က္တာေႏွးေစမယ္။ လိမ္းေဆးလည္းရွိတယ္။
Stroke prevention ဆထုပ္ကာကြယ္နည္းေတြရွိပါတယ္။
၁။ Risk factors ျဖစ္ႏိုင္ေခ် အေျခအေနေတြသိပါ။ အဲတာကိုကာကြယ္ပါ။
၂။ FAST ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္စာလံုး ၄ လံုးနဲ႔မွတ္သားနည္းတခုရွိပါတယ္။ Face မ်က္ႏွာ = ျပံဳးရီလို႔ ခါတိုင္းလိုမရ၊ မ်က္စိ ခ်က္ခ်င္း ၾကည့္မေကာင္း၊ ခ်က္ခ်င္းေခါင္းကိုက္၊ Arms လက္ = လက္ေတြအေျမွက္ခိုင္းရင္ ျဖစ္တဲ့ဘက္ကမရဘူး၊ အားနည္းေနမယ္၊ ထံုက်င္ေနမယ္၊ Speech စေကားေျပာျခင္း = ရိုးရိုးစာေၾကာင္းေလး တခုကို ထပ္ဆိုခိုင္းရင္ မွန္ေအာင္-ျမန္ေအာင္မဆိုႏိုင္၊ ေလးေန၊ ေႏွးေနမယ္၊ Time အခ်ိန္ = အဲလိုျဖစ္တာေတြေတြ႔ရင္ အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ခ်က္ခ်င္း ေဆးကုေပးဘို႔ အနီးဆံုး-အေကာင္းဆံုးေနရာကို ဆက္သြယ္ပါ၊ သယ္ယူသြားပါ။
၃။ Lifestyle Risk Factors လူေနမႈပံုစံေျပာင္းပါ။ အစားအေသာက္နဲ႔ အေနအထိုင္ျပဳျပင္ပါ။
၄။ Medical Risk Factors က်န္းမာေရးအေျခခံမ်ားထဲမွာ High blood pressure ေသြးတိုးေရာဂါ၊ Atrial fibrillation ႏွလံုးခုန္မမွန္တာ၊ Cholesterol ကိုလက္စေထာမ်ားျခင္း၊ Diabetes ဆီးခ်ိဳ Circulation problems ေသြးလွည့္ပတ္ျခင္း ေရာဂါေတြပါတယ္။
၅။ Uncontrollable Risk Factors ထိန္းမရတဲ့အႏၲရာယ္ေတြလည္း ရွိေသးတယ္။ မ်ိဳးရိုးလိုက္ျခင္း၊ အသက္ၾကီးလာျခင္း၊ ေယာက္်ားေတြမွာ ပိုျဖစ္တယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း။ စိတ္ဖိအားမ်ားျခင္းနဲ႔ အရက္ေသာက္ျခင္းေတြပါဝင္တယ္။
Cerebrolysin ဆယ္ရီဘရိုလိုင္စင္ေဆးထဲမွာ ဝက္ဦးေႏွာက္ကေနထုတ္တဲ့ Peptides နဲ႔ Ciliary neurotrophic factor ေတြပါတယ္။ ဆထုပ္ကို ကုသရာ (ကာကြယ္တာမဟုတ္) နဲ႔ Vascular dementia ေသြးေၾကာေရာဂါအတြက္သံုးတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာေတာ့ မသံုးပါ။ ေလ့လာမႈေတြဆက္လုပ္ေနတယ္။ Fibrinolysin ဖိုက္ဘရင္ႏိုလိုက္စင္ေဆးနဲ႔ ဦးေနွာက္ေသြးေၾကာ မေတာ္တဆျဖစ္မႈကို ကာကြယ္လို႔ရတယ္လို႔ အာမမခံပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
