အခုရတဲ့ေမးခြန္း။ ဆရာရွင့္ ကြ်န္မအသက္ ၃၀ႏွစ္ပါ။ သားဦးကိုယ္ဝန္၂၆ပတ္ပါရွင့္။ အာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္တာ ကေလးက စုံပိိုင္းျဖစ္ေနတယ္။ အခ်င္းကက်ေနတယ္လို႔ေျပာပါတယ္ဆရာ။ ကေလးအေနအထား မမွန္ရင္ ခြဲေမြးရမွာ ေၾကာက္လို႔ ကေလးလွည့္၍ရေအာင္ႏွင့္ အခ်င္းက်တာကို ဘယ္လို ျပဳမူေနထိုင္သင့္ပါသလဲဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ဆရာလည္း အသက္ရွည္ၿပီးက်န္းမာပါေစ။
အခ်င္းက် ေခၚ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ဆိုရင္ေတာ့ ခြဲေမြးရမယ္။ ကေလးအေနအထား တင္ပါးဆံုျဖစ္တာ ခြဲလည္းရ မခြဲလည္းရတယ္။ ဆံုပိုင္းလို႔ ေရးရတယ္။
အရင္ကလည္းအမ်ားၾကီးေမးၾကတယ္။ နမူနာသာထည့္ပါမယ္။
၁။ မဂၤလာပါ ဆရာရွင့္။ ကၽြန္မက အသက္၂၅ႏွစ္ပါ။ သားဦးကိုယ္ဝန္ ၇လေက်ာ္ပါ။ ultrasound ႐ိုက္ရာမွာ အေျဖက အခ်င္းေရွ႕နည္းနည္းက်ေနတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ အဲ့တာ လက္ရွိအပ္ထားတဲ့ OG ကခြဲပဲေမြးေစခ်င္ပါတယ္။ အခ်င္းေရွ႕က်တာ မိခင္အတြက္ဘယ္လို အႏၲာရာယ္ရွိႏိုင္လို႔ ခြဲေမြးေစခ်င္တာလည္းသိခ်င္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မဆႏၵက ထူးထူးေထြေထြ အႏၲာရာယ္မရွိရင္ ႐ိုး႐ိုးပဲေမြးခ်င္လို႔ပါရွင့္။ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေျဖေပးပါဦးရွင့္။
အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ကိုယ္ဝန္္ကို ခြဲမေမြးရင္ မိခင္သာမက ကေလးမွာပါ အသက္အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ ေဆာရီး။
၂။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြ်န္ေတာ့္ဇနီးက ကိုယ္ဝန္ ၇ လထဲမွာ အခ်င္းေအာက္ေရာက္ေနလို႔ပါ။ ေမးနည္းစည္းကမ္းေလး သိလိုပါတယ္ဆရာ ေက်းဇူးပါ။
ဒုတိယေမးတာက ကြန္မင့္ကေနေမးတာပါ။ ေမးနည္းစည္းကမ္းကိုေရာ ဒီစာကိုပါ ခ်တ္ေဘာက္စ္ကေနပို႔လိုက္ပါတယ္။ အေရးၾကီးလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၂-၈-၂ဝ၁၇ ေန႔ ည (မနက္) ၂ နာရီ၊ ၈ မိနစ္ကျဖစ္ပါတယ္။ ေမြးဖြားျပီးတဲ့အေၾကာင္း မသိရပါ။
ကိုယ္ဝန္ကိုအာလ္ထြာေဆာင္းရိုက္တဲ့ မွတ္ခ်က္မွာ အခ်င္းက်ေနတာ၊ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္တာနဲ႔ အခ်င္းေနရာမမွန္တာ စသျဖင့္ ေရးတယ္။ Low lying placenta အခ်င္းေအာက္ဖက္မွာ ကပ္တယ္ဆိုရင္ မူမမွန္ ျဖစ္ေနတာပါ။ မေမြးခင္ ေသြးဆင္းတာကို APH ေခၚတယ္။ အေရးၾကီးတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ဘယ္အရြယ္ရေနေန ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေနဖြါးလို႔ မရႏိုင္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ ရင့္တာဆိုရင္ ေသခ်ာေပါက္ LSCS/CS ဗိုက္ခြဲေမြးရတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ၂၅ဝ မွာ ၁ ေယာက္ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕စာရင္းဇယားေတြအရ ဝ႕၅% လို႔ ဆိုတယ္။
ကိုယ္ဝန္ ၁၆ ပါတ္မွာ သားအိမ္အတြင္းမ်က္ႏွာျပင္ရဲ႕ ၂၅-၅ဝ% ကို အခ်င္းက ေနရာယူထားတယ္။ တတိယ ၃ လပါတ္ ေရာက္ရင္ သားအိမ္ေအာက္ပိုင္းလို႔ေခၚတာျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားအိမ္အတြင္းမ်က္ႏွာျပင္ေနရာ ပိုက်ယ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သားအိမ္အဝနဲ႔ေဝးတာ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခရွိတယ္။ ဒုတိယ ၃ လထဲမွာ အဆင့္ (၃) လံုးလံုး ပိတ္ေနသူေတြထဲက ၉ဝ%၊ နဲနဲသာ ပိတ္ေနသူေတြထဲက ၉၅% ေတြဟာ သူ႔အလိုလို အေျခအေနေကာင္းလာႏိုင္တယ္။ အရင္ေျဖစာမွာ အခ်င္းေနရာေျပာင္းသြားတာ မရွိဘူးလို႔ေျဖခဲ့တယ္။ အခုလိုရွင္းမွ အခ်င္းေနရာေျပာင္းတာ မဟုတ္ပါ။ သာအိမ္အတြင္းမ်က္ႏွာျပင္ က်ယ္လာတာလို႔ နားလည္ေစခ်င္တယ္။ Ultrasound ထပ္ရိုက္ရလိမ့္မယ္။
ေန႔ေစ့လေစ့အထိ အခ်င္းက သားအိမ္အဝမွာကပ္ေနရင္ အေရးၾကီးျပီ။ ကေလးအတြက္ဆိုရင္ -
၁။ ေသြးလံုေလာက္ေအာင္ မရလို႔ မေကာင္းတာ ဆံုးသြားတာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
၂။ IUGR အထဲမွာ ကေလးၾကီးထြားမႈ အားနည္းေစမယ္။
၃။ ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ တျခားကေလးေတြထက္ ပိုမ်ားႏိုင္ေျခရွိတယ္။
မိခင္ေလာင္းအတြက္ဆိုရင္ -
၁။ အသက္ကို ျခိမ္းေျခာက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ေသြးဆင္းျခင္း၊
၂။ ဗိုက္ခြဲေမြးရျခင္း၊
၃။ ေမြးဖြါးျပီး သူမ်ားထက္ ေသြးပိုဆင္းျခင္း၊
၄။ Placenta accreta အခ်င္းက ရွားရွားပါးပါး သားအိမ္ၾကြက္သားအထိ တြယ္ကပ္ျခင္းေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ကိုယ္ဝန္လရင့္ေနသူဆိုရင္ Placenta previa လို႔သိတာနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကို လံုးဝနားေစရမယ္။ လိုမယ္ထင္ရင္ ေဆးရံုတင္ပါ။ လိုမယ္ဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ အႏု-အရင့္၊ ကေလးအေျခအေနေတြ ၾကည့္ရမယ္။ ကေလးအဆုပ္ ရင့္သန္ေအာင္ Steroid shots ေဆးထိုးရတတ္တယ္။ ေသြးဆင္းေနတာ မရပ္ရင္ေတာ့ ခြဲေပေတာ့။
အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္ရသူေတြထဲမွာ အသက္ၾကီးသူ၊ ငယ္လြန္းသူေတြ၊ ကေလးအေမြးမ်ားသူ၊ အမႊာျဖစ္လို႔၊ ဒါမွမဟုတ္ Erythroblastosis ျဖစ္လို႔ အခ်င္းအရြယ္သိပ္ၾကီးေနသူ၊ ခြဲေမြးထားသူ၊ သားအိမ္ျခစ္ဘူးသူေတြ ပါေနတယ္။
APH မေမြးခင္ေသြးဆင္းတာ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Placental Previa (PP) အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ Placental abruption ေခၚ သားအိမ္တြင္းမွာ အခ်င္းကြာတာျဖစ္တယ္။ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္တာကို ဒီဂရီ ၃ မ်ိဳး ခြဲျခားတယ္။ အခ်င္းက သားအိမ္အဝကို ဘယ္ေလာက္အထိ ဖံုးေနသလဲအေပၚမွာ မူတည္တယ္။ အစြန္းေလးမွာ ဖံုးတာ ၄၅%၊ တဝက္တပ်က္ဖံုးတာ ၅ဝ% နဲ႔ လံုးလံုးဖံုးတာ ၅% ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕က အတန္းအစား ၄ မ်ိဳးခြဲတယ္။ အဲတာက စာသင္ၾကားရာမွာသာ အေရးပါတာပါ။
အမ်ာဆံုးျဖစ္တာ PP အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ျဖစ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာဘာသာျပန္က အဂၤလိပ္ေဆးစာ ေရွ႕ကသြားတယ္ ဆိုတဲ့အတိုင္း မွန္တယ္။ ကေလးေရွ႕က။ ကေလးဖြါးတယ္ဆိုတာ ဒုတိယအဆင့္ ကေလးက အရင္ေမြးျပီး တတိယအဆင့္ေရာက္မွ အခ်င္းက ဆင္းရမွာ။
ေမြးကာနီးလာရင္ ေသြးနဲ႔ အက်ိအခြ်ဲနဲ႔ ေရာဆင္းတာကို Show ေခၚတယ္။ ပံုမွန္ ကေလးဖြါးကာနီးသူတိုင္း ျဖစ္တယ္။ APH ျဖစ္လို႔ ေသြးဆင္းတာက ေသြးနီနီရဲရဲ၊ ဗိုက္လဲမနာဘဲဆင္းတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ေန႔လည္ခင္းမွာ စဆင္းတာ မ်ားတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၂၄ ပါတ္ ေက်ာ္သူေတြမွာ အဲလိုျဖစ္ရင္ အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ကို သံသယရွိရေတာ့မယ္။ ႏုေသးရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္စာရင္းထဲ ဝင္မယ္။
ေမြးလမ္းကို လက္နဲ႔ စမ္းတာမွာ အထူးသတိထားရတယ္။ စမ္းတဲ့လက္က သားအိမ္အဝမွာ ဘာရွိသလဲ ေသျခာေအာင္ စမ္းရင္း ကပ္ေနတဲ့ အခ်င္းကို ထိုးခြါေပးသလို ျဖစ္တတ္တယ္။ သတိၾကီးတဲ့ ဆရာဝန္ေတြက သံသယရွိေနရင္ ခြဲေမြးႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္မႈေတြ အရင္လုပ္တယ္။ ေတာမွာ ဒါမွမဟုတ္ ခြဲစိတ္ကိရိယာ မရွိတာမ်ိဳးၾကံဳရင္ ေမြးလမ္းကေန ေမြးေပးနည္းလဲ ၾကံဖန္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ ၂ နည္း ရွိတယ္။ မေအကို ကယ္ဘို႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခ်င္းက ေနရာမွန္ ျပန္မေရာက္ႏိုင္ပါ။ ကေလးအေနအထားကသာ ျပင္သြားတတ္တယ္။ အခုတခါ အဲလိုျဖစ္ေပမဲ့ ေနာက္ ကိုယ္ဝန္ေတြမွာ ပံုမွန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ ေျပာရရင္ ကံတရားပါဘဲ။ မိဘေတြ ခ်ိဳ႕ယြင္းၾကလို႔ မဟုတ္ပါ။ သေႏၶတည္တည္ခ်င္း အခ်င္းကပ္တာက သားအိမ္အထက္ပိုင္းမွာ ပံုမွန္ကပ္ရမွာကို ေအာက္မွာ သြားကပ္လို႔ ဒီလိုျဖစ္လာတာ။ ကံတရားပါပဲ။ မိခင္ေလာင္းေတြ ကံေကာင္းၾကပါေစ။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
