ဆရာရွင့္ ကၽြန္မအသက္ ၄၄နစ္ပါ။ အမ်ဳိးသားအသက္ကေတာ့ ၄၅နစ္ပါ။ အရင္ ၂နစ္က ကေလးကရၿပီး ၆ ပတ္နဲ႔ ၆ရက္မွာ ေဆးခန္းသြားျပေတာ့ ကေလးရင္မခုန္လို႔သားအိမ္ျခစ္လိုက္ရပါတယ္။ ခု ၂နစ္ေနၿပီး မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ကေလးရပါတယ္။ ကၽြန္မက ႕႕႕႕႕ မွာအလုပ္လုပ္ေနေတာ့ သည္ကသားဖြားအထူးကုနဲ႔ျပပါတယ္။ ဆရာဝန္က ကၽြန္မကို အသက္ ၄၄မို႔ ကေလးအတြက္ Down syndrome စစ္ရမယ္ဆိုလို႔ Panorama Prenatal Screen test စစ္ရပါတယ္။ အေျဖမေကာင္းရင္ ကေလးကိုဖ်က္ခ်နိင္တယ္ေျပာပါတယ္။ ခုဝမ္းသာစရာအေျဖကေကာင္းပါတယ္။ ခုကိုယ္ဝန္ ၄လေက်ာ္ထဲေရာက္ေနပါၿပီ။ ေနာက္လဆိုFA Scan -Obsteric U/S (18-22)week စစ္ရမယ္ေျပာပါတယ္။ ခုကၽြန္မစိတ္ဆင္းရဲေနတာက ကၽြန္မရဲ႕အမေတြက အသက္ႀကီးမွေမြးလို႔က ၽြန္မအတြက္ေရာ ကလးကလည္း မေကာင္းႏိုင္ဘူး ခုစစ္ထားတာကလည္း မေသခ်ာဘူးဆိုၿပီး ကေလးကိုဖ်က္ခ်ပါဆိုၿပိးေျပာေနၾကပါတယ္။ ကၽြန္မမွာ ဘာေရာဂါမွမရွိပါဘူး။ ဘာေဆးမွလည္း မေသာက္ရပါဘူး။ အရက္ေဆးလိပ္လည္းမေသာက္ပါဘူး။ အမ်ဳိးသားမွာေတာ့ ကိုလက္စေတာ့မ်ားလို႔ ေဆးေသာက္ရတာ ရွိပါတယ္။ ဆရာအၾကံေပးပါအုန္း။ ကေလးက အသက္ႀကီးရင္ ေမြးလို႔မရဘူးလားရွင္။ သူတို႔ေျပာေနတာ ဉာဏ္ရည္မမီတာေတြ ၿပီးေတာ့ ေအာ္တစ္ဇင္ကေလးေတြ ရႏိူင္တယ္ဆိုၿပီး ဖ်က္ခ်ခိုင္းေနတယ္ဆရာရယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ကေလးမရွိလို႔လိုခ်င္ပါတယ္။ ဖ်က္လည္းမခ်ရက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာဆီက အၾကံဉာဏ္ေလးမ်ား လိုခ်င္လို႔ အီးေမးပို႔ၿပီးေမးရတာပါ။ ျပန္လည္ေျဖၾကားေပးပါဆရာ။ ဆရာက်န္းမာပါေစ။
၂။ က်မ အသက္က အခု ၄၃ နစ္ပါ။ ခက္တာက လက္ထပ္မဲ့သူက ခုအသက္ ၅ဝ ရွိပါျပီ။ သူကသူ႔မွာ မ်ိဳးဆက္ မရွိတ႔ဲအတြက္ က်မန႔ဲ ကေလးတေယာက္ ယူခ်င္ပါတယ္။ က်မလဲ အသက္က ၄ဝ ေက်ာ္ေနျပီျဖစ္လို႔ စိတ္မွာ မယူခ်င္ဘူး။ က်မ ေႀကာက္တာက မျပည့္မဲ့ကေလးေတြ ေမြးမွာကို ေႀကာက္တယ္။ နစ္ေယာက္လံုးလဲ အသက္ႀကီးေနႀကျပီ။ တကယ္ ကေလး ယူျဖစ္ရင္လဲ က်မအသက္ ၄၄ ေက်ာ္မွ ေမြးနိင္မယ္ေလ။ အဲဒါ ျဖစ္နိင္-မျဖစ္နိင္ ဆရာဆီမွာ ေမးႀကည္႔တာပါ။ က်မက တနစ္ တခါ က်န္းမာေရး စစ္တ႔ဲအတြက္ ေသြးတိုး၊ ဆီခ်ိဳ၊ နွလံုး ဘာေရာဂါမွ မရွိပါဘူး။ တကယ္လို႔ ယူျဖစ္ရင္လဲ ဘာေတြ ဆိုးက်ိဳး ျဖစ္လာနိင္တယ္ ဆိုတာလဲ သိခ်င္ပါတယ္။
သိပ္အစိုးရိမ္မၾကီးပါနဲ႔။ ဥာဏ္ရည္မမွီ ကေလးက မိဘေတြ အသက္အရြယ္ ၾကီးတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ရွားပါတယ္။ ေယာက္်ား အသက္ ၅ဝ၊ မိန္းမ ၄၃၊ ႏွစ္ဦးလံုး ကေလးရႏိုင္ေသးပါတယ္။ ရာသီလာေန-မွန္ေနရင္ေပါ့။
ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းေနတဲ့ကေလး ေမြးလာတာကို ပတ္ဝန္းက်င္ နဲ႔ မ်ိဳးဗီဇ ကို လႊဲခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ရွာလို႔ရတဲ့ အေၾကာင္းခံေတြ ထဲမွာ သေႏၡစရွိခါစမွာ Antibiotics ပဋိဇီဝေဆးသံုးတာ၊ ဥပမာ Sulfonamide နဲ႔ Nitrofurantoin ေဆး၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေနတံုး တခ်ိဳ႕ေရာဂါပိုးဝင္တာ၊ အာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့တာ၊ ဥပမာ Iodine, Vitamin A, Vitamin A B 2, Vitamin C, Vitamin E နည္းတာ၊ Petroleum ဓါတ္ဆီ အဆိပ္သင့္တာ၊ Fusarium mycotoxin zearalenone အဆိပ္သင့္တာေတြပါတယ္။ သတိျပဳဘို႔ ေကာင္းတာက ဒီအထဲမွာ မိဘ အသက္ၾကီးလို႔ေၾကာင့္ဆိုတာ မပါတာ ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။
ဒါေတာင္ ၆ဝ% ေလာက္က ဘာလို႔ ျဖစ္လဲ မသိရပါ။ အဲဒါ ကြ်န္ေတာ္တို႔လူမ်ိဳးေတြ ထင္မွတ္ လက္ခံတဲ့ အခ်က္အတိုင္း ဆိုရင္ ကံတရားအရ ျဖစ္တာေပါ့။
ခုေခတ္မွာ အသက္ ငယ္ငယ္ေလးေတြေရာ ၾကီးသူေတြပါ ကိုယ္ဝန္ရသူ တိုးလားေနတယ္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္က အဂၤလန္နဲ႔ (ေဝးလ္စ္) မွာ စစ္ေတာ့ အသက္ ၃ဝ ေက်ာ္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ၄၈% ရွိတယ္။ ၁၉၈၆ တံုးက ၂၈% သာ ရွိရာကေန တိုးလာတာပါ။ အသက္ ၃၅-၃၉ အုပ္စုကလဲ တိုးလာတယ္။ ၄ဝ ေက်ာ္က အႏွစ္ ၂ဝ အတြင္းမွာ ၁႕၁% ကေန ၃႕၅% ျဖစ္လာလို႔ ၂ ဆတိုးလာတယ္။
အသက္ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္တာ လံုးဝမစိုးရိမ္ပါနဲ႔လို႔ေတာ့ မေျပာပါ။ ၃ဝ ေက်ာ္တာနဲ႔ ကေလးရႏိုင္တဲ့ အခြင့္ အလမ္းကစ နည္းလာတယ္။ ၃၅ နဲ႔ ၃၉ ၾကား အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၂ဝ% အခြင့္အလမ္းမရွိတာ ေတြ႔ရတယ္။
အရင္ကေတာ့ အသက္ၾကီး ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဆိုတာ ကေလးေတြ အမ်ားၾကီး ေမြးထားျပီးတဲ့သူကို ေျပာၾကေပမဲ့ အခုေခတ္မွာ အသက္သာ နဲနဲၾကီးေပမဲ့ ကေလးေမြးမမ်ား ေသးသူေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အမွန္က ကေလးမ်ားမ်ား ေမြးသူေတြသာ အခက္အခဲေတြ ပိုၾကံဳေလ့ရွိတာပါ။ ေခတ္အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ဗဟုသုတေရာ အာဟာရပါ ပိုျပည့္ဝ ၾကံ့ခိုင္ေနတာ မ်ားလာတယ္။ အရြယ္ရလာသူေတြဟာ သူ႔တို႔ ကိုယ္ခႏၡာကို ပိုသိၾကတယ္။ ျဖစ္လာမွာကို ခံႏိုင္ရည္ ပိုရွိၾကတယ္။ ပိုလြတ္လပ္မႈရွိတယ္။ အမွိခို နည္းတတ္ၾကတယ္။ အသက္ ပိုရလာလို႔ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳစတာေတြ မရွိဘို႔သာ အေရးၾကီးတာပါ။
တခုကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေမြးလာမဲ့ ကေလးဟာ ခ်ိဳ႕ယြင္းတာမ်ိဳးက ငယ္သူေတြထက္ေတာ့ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေစာေစာက သုေတသနကဘဲ ေျပာတယ္၊ ၃၅-၃၉ အတြင္း ၅ဝဝ မွာ ၁ ေယာက္ အဲလိုျဖစ္ရင္၊ ၄ဝ-၄၅ အတြင္္းေတြက ၂၅ဝ မွာ ၁ ေယာက္ ျဖစ္တယ္။ ၄၅ ေက်ာ္ရင္ ၇ဝ မွာ ၁ ေယာက္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Maternal serum screening နဲ႔ တျခား စမ္းသပ္မႈေတြ လုပ္သင့္ၾကတယ္။ Chorionic villus sampling ဒါမွမဟုတ္ Amniocentesis စမ္းနည္းေတြ ေျပာတာပါ။ သူမ်ားႏိုင္ငံေတြမွာ အဲလို စစ္လို႔ ၾကိဳသိရရင္ ကိုယ္ဝန္ကို ရပ္ျပစ္ႏိုင္တယ္။
အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္မွာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ ကေလး အေသေမြးႏံႈး Stillbirth မ်ားတတ္ေသးတယ္။ ၂ဝ-၃၉ အတြင္းမွာ လူ ၁ဝဝဝ ထဲက ၅-၆ ေယာက္၊ ၄ဝ ေက်ာ္ရင္ ၉ ေယာက္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူတို႔ကို တျခား ကိုယ္ဝန္ေတြထက္ ANC မေမြးမီ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း ပိုလုပ္ေပးရလိမ့္မယ္။ ဒါေတြက လြဲရင္ ကေလးေတြ အားလံုး က်န္းမာၾကပါတယ္။
အသက္ၾကီးသူေတြကို ေမြးတဲ့အခါမွာလည္း ပိုဂရုစိုက္စရာ လိုၾကပါတယ္။ ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္သူေတြကို Induced labour ေမြးေစေအာင္ ကူညီလုပ္ေပးျခင္း၊ Epidural ခါးထံုေဆးနဲ႔ ေမြးေပးျခင္း၊ Oxytocin ညွစ္အားေကာင္းေဆးသြင္း ေမြးျခင္း၊ Forceps delivery ညွပ္ဆြဲ ေမြးေပးျခင္း၊ Caesareans ဗိုက္ခြဲေမြးေပးျခင္းေတြ ေျပာတာပါ။ အမွန္က ဆရာဝန္ေတြက Risk မယူျခင္ၾကတာလည္း ပါေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့ မိခင္ေလာင္းေရာ ဆရာဝန္-ဆရာမေတြပါ Stress မမ်ားဘဲ၊ သိပ္အစိုးရိမ္လည္း မၾကီးသင့္ၾကဘူး။
• အသက္ၾကီးမိခင္ေတြကေန ေမြးတဲ့ကေလးမွာ Autism ဆိုတဲ့ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ရွိတ္တာ မ်ားျပီ၊ အသက္ၾကီး ဖခင္ရဲ႕ဇနီးဟာ အသက္ ၃ဝ ထက္ငယ္ေနရင္ ေမြးလဲတဲ့ကေလးေတြမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ရွိတာ တျခားစံုတြဲေတြထက္ ပိုတယ္လို႔ ေလ့လာမႈေတြ႕ ေျပာေနပါတယ္။ သူမ်ားေတြထက္ပိုတယ္ဆိုတာ အဲဘဲမလြဲမေသြေမြးမယ္လို႔ဆိုတာ မဟုတ္ပါ။
• ဒီက အေမရိကား၊ ကယ္လီဖိုးနီးယားမွာ ၁၉၉ဝ တံုးက Autism ေရာဂါရွိေနတဲ့ ကေလးေပါင္း ၁၂၁၅၉ ေယာက္ကို ေလ့လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေမြးလူနာေပါင္း ၅ သန္းထဲကေတြ႔ရွိရတာပါ။
• ဒိအရင္ေလ့လာမႈအရ ဖခင္က အသက္ၾကီးေလေလ အျဖစ္မ်ားေလေလ။ အုေတြ႔ရွိခ်က္အရ ဖေအက အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္၊ မေအက အသက္ ၃ဝ ေက်ာ္ေတြမွာ ငယ္ရြယ္သူဖခင္ေတြထက္ ၅၉% ပိုတာေတြ႔ရတယ္။ မိခင္က ၃ဝ ေက်ာ္၊ သူ႔ေယာက္်ားက ၄ဝ ေက်ာ္ဆိုရင္ ၁၃% သာပိုတယ္။
• မိခင္အသက္ ၅ ႏွစ္ပိုၾကီးေလေလ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ၁၈% တိုးတယ္။ အသက္ ၄ဝ ရွိမခင္ေတြဟာ ၂ဝ ေက်ာ္ေတြထက္ ၂ ဆ ပိုတယ္။ ၃၅ ႏွစ္ေအာက္ေတြထက္ ၇၇% ပိုတယ္။
• တခုသိထားရတာက စမ္းသပ္မႈလုပ္တဲ့ေနရာမွာ အဲဒီကာလမွာ အသက္ ၄ဝ ေရာက္ျပီးမွ ကေလးေမြးလာၾကတာ ပိုမ်ားလာတာမို႔ ဒီကိန္းဂဏန္းေတြကို ကာလတိုင္းအတြက္ အတည္ယူလို႔မသင့္ဘူး။
• ဒီေမြးရာပါေရာဂါက မိခင္အသက္မေရြးမွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• ေလ့လာမႈ ၂ ခုကိုယွဥ္လိုက္ရင္ ဖေအ့အသက္ၾကီးတာက မေအအသက္ၾကီးတာထက္ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• အစၥေရးလ္မွာလုပ္တဲ့ ေလ့လာခ်က္မွာေတာ့ အသက္ ၃ဝ ေအာက္ဖခင္ေတြထက္ အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္ ဖခင္ေတြကေန ၅ ဆ ပိုျဖစ္ေစတာ ေတြ႔ရတယ္။ မိခင္ေတြကို ပုိျပီးေထာက္မျပၾကဘို႔ သတိေပးခ်က္တခု ျဖစ္ပါတယ္။
• ၂ဝ၁ဝ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈတခုအရ အေမရိကားမွာ ကေလးေမြးလာတဲ့ မိခင္ေတြရဲ႕အသက္ဟာ အရင္ အႏွစ္ ၂ဝ ကနဲ႔စာရင္ အသက္ပိုၾကီးတာေတြ႔ရတယ္။ ၁၉၉ဝ တံုးကဆိုရင္ ဆယ္ေက်ာ္သက္မိခင္ေတြက ၁၃%၊ အသက္ ၃၅ ေက်ာ္ေတြ႕ ၉% သာရွိခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၈ ေရာက္ေတာ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္မိခင္ေတြက ၁ဝ%သာရွိျပီး ၃၅ ႏွစ္ေက်ာ္ မိခင္ေတြက ၁၄% ရွိလာတယ္။ အရင္ကဆိုရင္ ကေလးလာေမြးေပမဲ့ လက္မထပ္သူက ၃၁% ရွိခဲ့ရာကေန ေနာက္မွာ ၂၈% သာရွိလာတယ္။
Tony Randall ရုပ္ရွင္မင္းသား (တိုနီ ရန္းဒဲလ္) ရ့ဲ ပထမဆံုးကေလးကို သူ႔အသက္ ၇၇ ႏွစ္မွာရတယ္။ Larry King (လယ္ရီ ကင္း) ေခၚတဲ့ CNN ကနာမည္ၾကီးပင္တိုင္ထုတ္လႊင့္သူဟာ သူ႔ရ့ဲ သတၲမေျမာက္ဇနီးနဲ႔ ကေလးေမြးေတာ့ သူ႔အသက္က ၆၆ ႏွစ္ရွိျပီ။ Mary Elizabeth Anania Edwards နာမည္ၾကီးေရွ႕ေန (အဲလိဇဗက္ အက္ဒ္ဝပ္) ဟာ အသက္ ၅ဝ မွာကေလးေမြးတယ္။
Older Parenthood အသက္ၾကီးမွ ကေလးရရင္ https://doctortintswe.blogspot.com/2015/04/older-parenthood.html
Young father ေယာက်္ားက အသက္ငယ္ေနရင္ ဥာဏ္ရည္မမွီတဲ့ ကေလး ေမြးတတ္သလား http://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/young-father.html
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/posts/1566516380109507
