အာဟာရႏွင့္ မ်က္စိ က်န္းမာေရး

ေမး။ ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြး တင္ဆက္လိုတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ အာဟာရႏွင့္ မ်က္စိ က်န္းမာေရးဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေလး ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဆံုး အေနနဲ႔ မ်က္စိ အစဥ္ က်န္းမာေနေအာင္ ဘယ္လိုမ်ဳိး အာဟာရေတြ မွီဝဲသင့္တယ္ဆိုတာ ေျပာျပေပးေစ ခ်င္ပါတယ္။ ေျဖ။ မ်က္စိဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္ေတာ့ အစားအစာကို သင့္တင့္မွ်တေအာင္ စားမယ္ဆိုရင္ မ်က္စိ က်န္းမာေရးလည္း အၿမဲေကာင္းေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လိုအပ္တဲ့ အာဟာရ ဓာတ္ ကေတာ့ carotenoid လို႔ေခၚတဲ့ အာဟာရဓာတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ အဝါေရာင္၊ လိေမၼာ္ေရာင္၊ အနီေရာင္ရွိတဲ့ အသီးအ ရြက္ေတြမွာ အဓိက ပါဝင္ပါတယ္။ မုန္လာဥနီမွာ စတင္ေတြ႕ရွိလို႔ carotenoid လို႔ေခၚျ ခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေမး။ အဲဒီ carotenoid ဆိုတာ ဓာတ္ပစၥည္း တစ္မ်ဳိးတည္းကို ေခၚတာလား။ ဒါမွမဟုတ္ တစ္မ်ဳိးထက္ ပိုသလား။ ဘယ္လုိမ်ား အေရးပါသလဲ ဆိုတာ သိပါရေစ။ ေျဖ။carotenoid ဆိုတာ ဓာတုေဗဒ ဖြဲ႕စည္းပံုအရ Carotbon atom 40 ပါဝင္တဲ့Tetra-Terpenoid မွန္သမွ်ကို ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။

 ကမၻာေပၚမွာ Carotenoid အမ်ဳိးေပါင္း ၆ဝဝ ေက်ာ္ရွိတယ္။ အခုအပင္ေတြမွာ အဝါေရာင္၊ လိ ေမၼာ္ေရာင္၊ အနီေရာင္ စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ျမင္ေနရတာဟာ Carotenoid ေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ Carotenoid ေတြသာ မရွိခဲ့ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ကမၻာႀကီးဟာ လွပသာယာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ အဲဒီ Carotenoid ေတြကို လူေတြက စားၾကတဲ့အတြက္ မ်က္စိမွာ အျမင္အာ႐ံုကို ရပါတယ္။ Carotenoid ကိုမစားခဲ့ရင္ မ်က္စိ အျမင္အာ႐ံုေတြ ခ်ဳိ႕ယြင္း လာၿပီး အျမင္အာ႐ံု ခ်ဳိ႕တဲ့ရာကေန လံုးဝမျမင္ရတဲ့အထိ ျဖစ္သြား တတ္ပါတယ္။ ေမး။ ခုနက ဆရာေျပာသြားတဲ့ထဲမွာ Carotenoid အမ်ဳိးေပါင္း ၆ဝဝ ေက်ာ္ေလာက္ေတာင္ ရွိတယ္ဆိုေတာ့ အဲဒါေတြ အားလံုးစားဖို႔ဆိုတာ ဘယ္ျဖစ္ႏိုင္ပါ့ မလဲဆရာ။ ဒီေတာ့ အနည္းဆံုး လိုအပ္တဲ့ အေရ အတြက္ကိုလည္း သိပါရေစ။ ေျဖ။ မွန္ပါတယ္။ အမ်ဳိးေပါင္း ၆ဝဝ ထဲမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လူေတြစားလို႔မရတဲ့ Carotenoid ေတြက အမ်ားစုျဖစ္ပါတယ္။ စားလို႔ရတာ အေနနဲ႔ ၁ဝဝ ေလာက္ပဲရွိၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေသြးထဲမွာေတာ့ ၁၉ မ်ဳိးေလာက္ ပဲရွိပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာမွ လူတစ္ေယာက္ က်န္းမာေနဖို႔ မျဖစ္မေန စားသင့္တဲ့ Carotenoid ေတြကေျခာက္မ်ဳိးပဲ ရွိပါတယ္။

အဲဒါ ေတြကေတာ့- (၁) Beta-carotene ၊(၂) Alpha-carotene၊(၃) Lycopene ၊ (၄) Lutein၊ (၅) Zeaxanthin၊(၆) Asthaxanthin ေတြ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေမး။ အပင္ေတြမွာ Carotenoid ေတြ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတယ္ ဆိုတာရယ္၊ ဘယ္လိုမ်ား အသံုးဝင္တယ္ ဆိုတာလည္း ဗဟုသုတအျဖစ္ ေျပာျပေပးပါ ဆရာ။ ေျဖ။ Carotenoid ေတြရဲ႕ အဓိက တာဝန္ကေတာ့ ေနေရာင္ျခည္ရဲ႕ ဒဏ္ကေန ကာကြယ္ေပးဖို႔ ျဖစ္တယ္။ အပင္ဆိုတာ မနက္မိုးလင္းတဲ့ အခ်ိန္ကေန ညေနေနဝင္တဲ့ အခ်ိန္အထိ ေနပူထဲမွာ တစ္ေနကုန္ ေနေနရတာ ျဖစ္တယ္။ ေန ေရာင္ျခည္ထဲမွာပါတဲ့ ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္ဟာ အလြန္ျပင္းထန္တဲ့အတြက္ အကယ္၍ Carotenoid ေတြသာမရွိခဲ့ရင္ အပင္ေတြဟာ ခဏနဲ႔ေျခာက္ေသြ႕ ေလာင္ကြၽမ္း ပ်က္စီးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ Carotenoid ေတြဟာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ ျခည္ရဲ႕ဒဏ္ကေန ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ သူဟာ အပင္သက္ရွိေနစဥ္မွာေန႔စဥ္ တည္ေဆာက္လိုက္၊ ပ်က္စီးလိုက္ျဖစ္ ပ်က္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ-သေဘၤာသီးတစ္လံုးကို ၾကည့္ရင္ အစိမ္းေရာင္နဲ႔ အဝါေရာင္၊ လိေမၼာ္ေရာင္၊ အနီ ေရာင္ စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ရမွာပါ။ အစိမ္းေရာင္ကေတာ့ ကလို႐ိုဖီးေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး အသီးႀကီးထြားဖု႔ိ ေနေရာင္ျခည္ရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ အစာခ်က္တည္ေဆာက္တဲ့ အ လုပ္ကို လုပ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ အဝါေရာင္၊ လိေမၼာ္ေရာင္၊ ပန္းေရာင္ေတြဟာ Carotenoid ေတြျဖစ္ၿပီး ေနေရာင္ျခည္ေၾကာင့္ အသီးမပ်က္စီးေအာင္၊ အထူးသျဖင့္ အတြင္းမွာရွိတဲ့ မ်ဳိးေစ့ေလးေတြ မပ်က္စီးေအာင္ ကာကြယ္ေပးထားတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါမွသာ ဒီအပင္ရဲ႕မ်ဳိးဆက္ကို ဆက္လက္ ရပ္တည္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရြက္ေတြမွာ ဆိုရင္လည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ေမး။ အပင္မွာေတာ့ ရွင္းပါၿပီဆရာ။ လူေတြမွာေရာ Carotenoid ေတြစားရင္ ဘယ္လို အက်ဳိးရွိပါသလဲ ဆရာ။ ေျဖ။ အဓိက အက်ဳိးေက်းဇူး သံုးခုရွိပါတယ္။

(၁) UV Protection- ေနေရာင္ျခည္ရဲ႕ ဒဏ္ကေန ကာကြယ္ေပးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ခုနက အပင္ေတြမွာလိုေပါ့၊ ကြၽန္ ေတာ္တို႔စားလိုက္တဲ့ ဥပမာ-သေဘၤာသီးကိုစားရင္ သူ႔မွာပါတဲ့ Carotenoid ေတြဟာ အူနံရံကေန တစ္ဆင့္စုပ္ယူၿပီး ေသြးထဲကို ေရာက္ပါတယ္။ အဲဒီကေန လူရဲ႕ အေရျပား ေနရာအႏွံ႔ကို ေရာက္ပါတယ္။ အေရျပားရဲ႕ေအာက္မွာ subcataneous fat လို႔ေခၚတဲ့ အဆီပ်ဥ္ရွိပါတယ္။ အဲဒီအဆီပ်ဥ္ထဲမွာ ေပ်ာ္ဝင္သြားၿပီး ေနပါတယ္။ ဒီေတာ့ ေနေရာင္ ျခည္နဲ႔ ထိေတြ႕ခဲ့ရင္ အေရျပားကို ေဖာက္ၿပီး အတြင္းမွာရွိတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းကို မထိခိုက္ေအာင္ ကာကြယ္ ေပးထားတဲ့ သေဘာပါ။ (၂) Antioxidant action- Carotenoid အမ်ားစုဟာ Antioxidant action ရွိၾကပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာရွိတဲ့ free radical ေတြကိုဖ်က္ဆီးႏိုင္လို႔ ခႏၶာကိုယ္ကို ပ်က္စီးျခင္း၊ အိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္းေတြကေန ကာကြ ယ္ေပးပါတယ္။ (၃) ဗီတာမင္ေအ တည္ေဆာက္ရာမွာ အဓိက ကုန္ၾကမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ Carotenoid ေတြအားလံုးကေတာ့ ဗီတာ မင္ေအအျဖစ္ကို မေျပာင္းႏိုင္ေပမယ့္ Beta-carotene တို႔ Alpha-carotene ေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္ ထဲ ေရာက္ရင္ ဗီတာ မင္ေအအျဖစ္ကို ေျပာင္းသြားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္သူတို႔ကို Arovitamin A လို႔ေခၚပါတယ္။ Carotenoid မစားခဲ့ရင္ ဗီတာမင္ေအ ခ်ဳိ႕တဲ့လာၿပီး အျမင္အာ႐ံုေတြ ထိခိုက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမး။ Carotenoid ေတြဟာ မ်က္စိကိုဘယ္လိုမ်ား အက်ဳိးျပဳ ပါသလဲဆရာ။

 ေျဖ။ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးျပဳတာေပါ့။ ခုနက ေျပာခဲ့သလိုပဲ အခ်က္(၃)ခ်က္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ဘယ္အစိတ္အပိုင္းကို မဆို ဒီအတိုင္း အက်ဳိးျပဳတာ ခ်ည္းပါပဲ။ မ်က္စိနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၾကည့္ရင္လည္း- (၁) UV-protection-မနက္မိုးလင္း ကတည္းက မ်က္စိႏွစ္လံုးကိုဖြင့္ၿပီး သြားၾကလာၾက လုပ္ကိုင္လႈပ္ရွားၾကရေတာ့ ေနေရာင္ျခည္က မ်က္စိထဲကို ဝင္ေရာက္လာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေနပူထဲထြက္ရင္ ပိုဆိုးပါတယ္။ ေနေရာင္ျခည္ဟာ ပထမ lens လို႔ေခၚတဲ့ မွန္ဘီလူးခံုးကိုျဖတ္ၿပီး မ်က္စိအတြင္းမွာရွိတဲ့ Retina လို႔ေခၚတဲ့ အျမင္အာ႐ံုခံ အလႊာကို ေရာက္ပါတယ္။ အဲဒီကိုေရာက္မွ အျမင္အာ႐ံုကို ရတာျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက focus လုပ္တဲ့ ေနရာေတြကို Macular လို႔ေခၚပါတယ္။ အလင္းတန္း တည့္တည့္က်တဲ့ ေနရာကိုေတာ့ Fovea လို႔ေခၚၿပီး အဲဒီေနရာေတြကို အလင္းေရာင္ဟာ ဆံုမွတ္အျဖစ္ က်ေရာက္မွ ေကာင္းေကာင္း ျမင္ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ ၾကာရင္ ေနေရာင္မွာပါတဲ့ UV ေၾကာင့္ Lens ေတြဟာလည္း တ ျဖည္းျဖည္း ပ်က္စီးလာၿပီး တိမ္စြဲလာပါတယ္။ အတြင္းမွာရွိတဲ့ macular ဟာလည္း ပ်က္စီးလာတာကို Macular degeneration လို႔ေခၚတယ္။ အသက္ႀကီးေလ ေနေရာင္နဲ႔ ထိေတြ႕ရတဲ့ကာလ ၾကာရွည္လာၿပီးေတာ့ အသက္ႀကီးတဲ့ လူေတြမွာျဖစ္တာကို AMD(Age-related Macular Degeneration) လို႔လည္းေခၚၾကပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာ ရွိတဲ့ Carotenoid က Retina နဲ႔ Macular မွာဆိုရင္ Lutein ရွိေနၿပီး Fover မွာ Xeazanthin ရွိပါတယ္။ သူတို႔ေတြ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ရွိေနရင္ UV ရဲ႕ ဒဏ္ကေန ကာကြယ္ေပးထားလို႔ ခုနကလို တိမ္စြဲတာတို႔၊ AMD တို႔မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။

 (၂) ဒုတိယအေနနဲ႔ Antioxidant ဆိုရာမွာ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာရွိတဲ့ Free radical ေတြဟာ မ်က္စိကို အၿမဲဖ်က္ဆီးေနပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Carotenoid ေတြဟာ ပိုဆိုးပါတယ္။ (၃) တတိယအေနနဲ႔ မ်က္စိအျမင္အာ႐ံုရဖို႔ ဗီတာမင္ေအလိုပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ ဗီတာမင္ေအကို Carotenoid ေတြက သာ ေပးစြမ္းႏိုင္တာမို႔ ေန႔စဥ္စားထားတဲ့ အစားအစာထဲမွာ အဝါေရာင္၊ အနီေရာင္ေတြပါေနဖို႔ အေရးႀကီးလွပါတယ္။ ေမး။ ဒါဆိုရင္ မ်က္စိအားေကာင္းဖို႔ ဘယ္လိုမ်ဳိးအစားအစာေတြ စားသင့္တယ္ဆိုတာလည္း သိပါရေစ။ ေျဖ။ ဒီေနရာမွာ အာဟာရအုပ္စု ႏွစ္စုခြဲႏိုင္ပါတယ္။ (၁) ပထမအုပ္စုကေတာ့ ဗီတာမင္ေအရရွိဖို႔ Beta-carotene ၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာေတြျဖစ္တဲ့ အဝါေရာင္အသီးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ-သေဘၤာသီး၊ သရက္သီး၊ ေရႊဖ႐ံုသီး၊ မုန္လာဥနီ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ (၂) ဒုတိယ အုပ္စုက ေတာ့ မ်က္စိကို မပ်က္စီးေအာင္ ကာကြယ္ေပးတဲ့ အစားအစာ အုပ္စုျဖစ္ပါတယ္။ Lutein နဲ႔ Xeazanthin ပါဝင္တဲ့ အစားအစာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- ေရႊဖ႐ံုသီး၊ မုန္ညင္းရြက္၊ မာလကာသီး၊ ေျပာင္းဖူးနဲ႔ ၾကက္ဥတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြစားထားခဲ့ရင္ မ်က္စိကို UV ေတြရဲ႕ဒဏ္ကေန ကာကြယ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမး။ အစားအစာ မစားျဖစ္တဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ ေဆးေသာက္မယ္ ဆိုရင္ေရာ ရပါသလား ဆရာ။ ေျဖ။ ရပါတယ္။ ခုနကေျပာတဲ့ အစားအစာေတြကို မစားျဖစ္ခဲ့ရင္ အဲဒီအစားအစာေတြကေန ထုတ္ထားတဲ့ သဘာဝ ေဆးဝါးေတြကို မွီဝဲႏိုင္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ FAME အေနနဲ႔ Phototec ဆိုတဲ့နာမည္နဲ႔ ထုတ္လုပ္ ထားပါတယ္။ Photo ဆိုတာက အလင္းေရာင္လို႔ အဓိပၸာယ္ရၿပီး tec ဆိုတာကေတာ့ Protection ကေနယူထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေပးျခင္းလို႔ဆိုလိုတာပါ။ မ်က္စိကို အလင္းေရာင္ေတြကေန ကာကြယ္ေပးဖုိ႔ အထူးသျဖင့္ UV ကေန ကာကြယ္ေပးတဲ့ ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ သူကေတာ့ Lutein 10 mg နဲ႔ Xeazanthin 5 mg ပါဝင္ၿပီး ေရာဂါကာကြယ္ေရး အတြက္ တစ္ခါေသာက္တစ္လံုး တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ေအပါတဲ့ ေဆးေတြကေတာ့ ေစ်းကြက္ထဲမွာ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အရင္ BPI ကထုတ္တဲ့ AD vit လိုေဆး မ်ဳိးေတြမွာလည္း ပါသလို Multivitamin အားေဆး အေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း ပါဝင္တာ ေတြ႕ရပါ မယ္။ ကေလးေတြ ကို ဗီတာမင္ေအ အားေဆး တိုက္ေကြၽးတဲ့ အစီအစဥ္ကိုလည္း က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား ဝန္ႀကီးဌာနက ျပဳလုပ္ ေပးလ်က္ရွိပါတယ္။ ဟုတ္ကဲ့။ အခုလုိ ေျဖၾကားေပးတဲ့အတြက္ ျမဝတီ သတင္းစာ အဖြဲ႕က ေက်းဇူး အမ်ားႀကီး တင္ပါတယ္ဆရာ။ ။

Myawady Health
https://www.facebook.com/myawadyhealth