အနာႀကီးေရာဂါသည္ရွိရင္ လူေတြအားလံုးရဲ႕အျမင္မွာကူးစက္မွာေၾကာက္တဲ့အတြက္ ခြဲျခားၿပီးေနခ်င္ၾကတယ္.. တကယ္ေတာ့ ဒီေရာဂါဟာ တစ္ခါႏွစ္ခါေလးထိၿပီးေတာ့ ကူးသြားတဲ့ေရာဂါမ်ဳိးမဟုတ္ဘူး…
အနာႀကီးေရာဂါဆိုတာဘယ္ လိုေရာဂါမ်ိဳးလည္းဆိုတာသိခ်င္ပါတယ္။
လူအမ်ားထင္ထား သလို ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ေရာဂါႄကီး မ်ိဳး႐ိုးလိုက္တဲ့ေရာဂါႀကီး၊ စုန္းေတြ ဓာတ္ေတြျပဳစားထားတယ္လို႔ ေရွးတုန္းကထင္ထားတာေတြရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြမဟုတ္ပါဘူး။ အနာႄကီးေရာဂါဆိုတာ နာတာရွည္ကူးစက္ေရာဂါတစ္မ်ိဳးပါ။ ဘက္တီးရီးယား ပိုးတစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္ တဲ့ေရာဂါပါ။
အနာႀကီးေရာဂါႁဖစ္ပြားမႈ ႏႈန္းကေရာ ကမၻာမွာေရာ ျမန္မာမွာပါျဖစ္ပြားမႈအတိုင္းအတာ ဘယ္ေလာက္ႏႈန္းအထိ ရွိခဲ့ပါသလဲ။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ စုႏွစ္ေတြတုန္းကေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိခဲ့တယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ၀န္းက်င္မွာေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာလူနာ သစ္ေတြ႕ရွိမႈက ႏွစ္သိန္းပတ္၀န္းက်င္မွာရွိေနဆဲပါ။ ကမၻာမွာအမ်ားဆံုးႏိုင္ငံေတြ ကေတာ့ ဘရာဇီး၊ အိႏၵိယနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားတို႔ ဒီႏိုင္ငံေတြကေတာ့ ကမၻာမွာ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံေတြျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း အ မ်ားဆံုးရဲ႕ နံပါတ္ ၇ ေနရာေလာက္မွာရွိေနပါ တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း တစ္ႏွစ္မွာ လူနာသစ္ သံုးေထာင္ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရွိေနပါတယ္။
အနာႀကီးေရာဂါကဘက္တီး ရီးယားပိုးေၾကာင့္ျဖစ္တာဆိုေတာ့ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္ရတာလဲ ဆရာ။
အနာႀကီးေရာဂါပိုးကေတာ့ Mycobacterium Leprae လို႔ ေခၚတဲ့ပိုးတစ္မ်ိဳးပါ။ တီဗီပိုးနဲ႔ သေဘာ တရားခ်င္းနည္းနည္းဆင္ပါတယ္။ Acid-fast bacilli ဆုိေတာ့ Acid-fast ရွိတဲ့ ပိုး တစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္တာပါ။
အနာႀကီးေရာဂါပိုးကကူး စက္တတ္တယ္ဆိုေတာ့ဘယ္လိုမ်ိဳးကူးစက္တတ္သလဲဆိုတာ ေျပာျပေပးပါ။
အနာႀကီးေရာဂါက ကူးစက္တတ္တယ္ဆိုေတာ့ လူေတြအရမ္းေၾကာက္သြားမွာလည္းစိုးပါတယ္။ ကူးစက္တယ္ဆိုေပမဲ့ လြယ္လြယ္ကူကူ ကူးစက္တာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ အနာႀကီး ေရာဂါရွိတဲ့ လူနဲ႔ထိေတြ႕ ဆက္ဆံၿပီး အနာႀကီးေရာဂါပိုးက ခႏၶာကိုယ္ေပၚက်သြားရင္ကူးစက္တတ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ လက္ခံတဲ့သူရဲ႕ ခုခံအားစနစ္မွာ အမ်ားႀကီးမူတည္ပါတယ္။ ခုခံအားစနစ္ေကာင္းေန ရင္လြယ္လြယ္နဲ႔ မကူးစက္ပါဘူး။
အနာႀကီးေရာဂါရွိသူရဲ႕အေရျပားနဲ႔ ထိေတြ႕ရင္ ကူးစက္သလို ေရာဂါပိုးရွိသူႏွာေခ်ရင္ ေလထဲ ကို အမႈန္အမႊားေလးေတြျပန္႔ၿပီးေတာ့ တစ္ဖက္က႐ွဴမိတဲ့အခါမွာ ကူးစက္သြားတာမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုးေရာက္တိုင္းလည္းေရာဂါ မျဖစ္ပါဘူး။ ပိုးေရာက္ၿပီးခ်ိန္မွာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ခုခံအားကတိုက္ထုတ္ ႏိုင္ပါေသးတယ္။ ေရာက္သြားတဲ့ ပိုးေတြကလည္း အရွင္ျဖစ္ဖို႔လိုပါ ေသးတယ္။ ပိုးအရွင္ေရာက္လည္း ခႏၶာကိုယ္ကတိုက္ႏိုင္ရင္ဆက္မျဖစ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လြယ္လြယ္နဲ႔ေတာ့မကူးစက္ႏိုင္ပါဘူး။
အနာႀကီးေရာဂါျဖစ္ၿပီဆိုရင္ ဘယ္လိုေရာဂါလကၡဏာေတြျပတတ္ပါသလဲ…
အနာႀကီးေရာဂါပိုးကေတာ့ အဓိက အေရျပားနဲ႔ အာ႐ံုေၾကာ ကိုတိုက္ခိုက္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ အေရျပားနဲ႔အာ႐ံုေႂကာမွာလကၡဏာ ေတြေပၚပါတယ္။ အေရျပားမွာဆို ရင္ေတာ့ ပထမအျဖဴကြက္ေလး ေတြ(သို႔) အနီကြက္ေလးေတြေပၚတတ္တယ္။ အဲဒီအကြက္ေတြက ထိ၊ နာ၊ ပူ၊ ေအး ခံစားမႈေတြကိုမသိဘူး။ ဒါက အေရျပားေပၚမွာ ျဖစ္တဲ့လကၡဏာပါ။
အာ႐ံုေၾကာေတြကို အနာႀကီး ပိုးကတိုက္ခိုက္တဲ့အတြက္ အာ႐ံုေၾကာရဲ႕ေနာက္ ဆက္တြဲျပႆနာေတြကို ခံစားရတယ္။ လက္မွာရွိတဲ့ Ulnarnerveတို႔ Median nerve တုိ႔ထိခိုက္တဲ့အခါမွာ သူတို႔မခိုင္းေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ခံစားမႈေပးတဲ့ေနရာမွာ ထံုေနမယ္။ ၾကြက္သားေတြမလႈပ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ကိုယ္ခႏၶာပံုသ႑ာန္ ေျပာင္းလဲမႈေကာက္တာေကြးတာ ေတြျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
သူတို႔ေပးထားတဲ့ ေနရာေတြက ခံစားမႈမရ ႏိုင္တဲ့အတြက္ ထိ၊ နာ၊ ပူ၊ ေအး မသိဘူး။ အဲေတာ့ မီးပူေလာင္ တာတို႔ ဒဏ္ရာရတာတို႔ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ အနာေတြေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္ အပိုင္းဆံုး႐ံႈး မႈေတြႁဖစ္လာႏိုင္တယ္။ လက္ေတြေျခေထာက္ေတြတိုတာတို႔လက္ေတြေကာက္ ေကြးတာေတြႁဖစ္ႂကတာပါ။ အေရႁပားမွာလည္း အနီကြက္၊ အျဖဴ ကြက္နဲ႔ထံုမယ္။
အာ႐ံုေၾကာပ်က္ စီးမႈေၾကာင့္ အာ႐ံုေၾကာေပးထားတဲ့ေနရာေတြ ပ်က္စီးတဲ့အတြက္ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔လက္ေတြဆို လည္းေကာက္တာေကြးတာ၊ ေႁခေထာက္ဆိုလည္း ေျခသိုင္းက်တာမ်ိဳးေတြျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
အနာႀကီးေရာဂါကျဖစ္ေနမွန္းမသိဘဲအခ်ိန္အၾကာႀကီးေနမွ ေပၚလာတာမ်ိဳးေတြျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ေရာဂါျဖစ္ေနမွန္းဘယ္လိုသိႏိုင္မလဲ။
အနာႀကီးေရာဂါကျဖစ္ေနတာ ကိုသိဖို႔အလြန္ခဲယဥ္းပါတယ္။ ေရာဂါလကၡဏာေတြျပမွသာ ျဖစ္ ေနမွန္းသိၾကတာပါ။ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာရွိၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေနႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ အေရ ႁပားေပၚမွာရွိတဲ့ပိုးစစ္တာပါ။ ပိုးအေရအတြက္က အရမ္းနည္းရင္လည္း မသိႏိုင္ပါဘူး။
အနာႀကီးေရာဂါျဖစ္ၿပီလို႔ သံသယျဖစ္တဲ့အခါ ဘယ္လိုဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သင့္သလဲ။
လူတစ္ေယာက္က ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္အနာႀကီးေရာဂါျဖစ္ေနၿပီလားလို႔ သံသယျဖစ္တဲ့အခါ ခုန ကေျပာတဲ့ေရာဂါလကၡဏာေတြေတြ႕တဲ့အခါ နီးစပ္ရာေက်းလက္က်န္းမာေရးဌာန၊ ၿမိဳ႕ေပၚေတြမွာဆိုလည္း ေဒသႏၱရက်န္းမာေရးဌာနေတြ၊ ေဆး႐ံုေတြကိုသြားၿပီး အနာႀကီးေရာဂါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ုျပသႏိုင္ပါတယ္။ ျပသလို႔သိပ္ၿပီး မသဲကြဲဘူးဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သက္ဆိုင္ရာဌာနေတြကို အဆင့္ ဆင့္လႊဲေျပာင္းၿပီးေတာ့ ျပသႏိုင္ပါတယ္။
အနာႀကီးေရာဂါကူးစက္တဲ့ ေရာဂါဆိုေတာ့ ေရာဂါသည္နဲ႔ ေရာခြဲျခားၿပီးေနထိုင္သင့္ပါသလား။
အနာႀကီးေရာဂါသည္ရွိရင္ လူေတြအားလံုးရဲ႕အျမင္မွာ ကူးစက္မွာေၾကာက္တဲ့အတြက္ ခြဲျခား ၿပီးေနခ်င္ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီေရာဂါဟာ တစ္ခါႏွစ္ခါေလးထိၿပီးေတာ့ ကူးသြားတဲ့ေရာဂါမဟုတ္ဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ခုခံအားစနစ္ေပၚမွာ အမ်ားႀကီးမူတည္တဲ့အတြက္ အရမ္းႀကီးေတာ့ ေႂကာက္စရာမရွိပါဘူး။
အနာႀကီးေရာဂါလို႔သိၿပီး ကုသမႈခံယူလိုက္ႃပီဆိုရင္ေတာ့ ခြဲျခားၿပီးေနစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ အနာႀကီးေရာဂါေဆးစေသာက္ၿပီဆိုရင္ ပထမရက္မွာတင္ ပိုး ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေသသြားၿပီျဖစ္တဲ့ အတြက္ ကူးစက္ဖို႔ခဲယဥ္းသြားပါၿပီ။ ေနာက္ၿပီး ေဆးကဒ္တစ္ကဒ္ တစ္လေသာက္ၿပီးၿပီဆိုရင္ ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေတာင္ေလ်ာ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲေတာ့ေျပာခ်င္တာက အနာႀကီးေရာဂါသည္မွန္းသိၿပီး ေဆးေသာက္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ခြဲျခားၿပီးေတာ့ေနဖို႔မလိုေတာ့ပါဘူး။
အနာႀကီးေရာဂါကိုဘယ္လိုမ်ိဳးကုသလဲဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။
အနာႀကီးေရာဂါလို႔လာျပတဲ့ အခါ ကြ်န္ေတာ္တို႔က MDT (Multi Drug Therapy) လို႔ေခၚတဲ့ ေဆးေပါင္းကုထံုးေဆး ကဒ္နဲ႔ကုပါတယ္။ အနာႀကီးေရာဂါက ပိုးမ်ားတဲ့အမ်ိဳးအစားနဲ႔ ပိုးနည္း တဲ့အမ်ိဳးအစားႏွစ္မ်ိဳးရွိေတာ့ အမ်ိဳးအစားေပၚမွာလိုက္ႃပီးေတာ့ ေဆးကဒ္ေပးရပါတယ္။ ပိုးနည္းတဲ့ အမ်ိဳးအစားဆိုရင္ ေဆးကဒ္ ၆ ကဒ္ကို ၆ လေသာက္သံုးရပါတယ္။ ပိုးမ်ားတဲ့အမ်ိဳးအစားဆိုရင္ ေဆးကဒ္ ၁၂ ကဒ္ကို တစ္ႏွစ္ ေသာက္သံုးရပါတယ္။ ၾကားထဲ မွာေတာ့ ေရာဂါရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာရွိရင္ ေဆးကဒ္အျပင္ အျခားကုသမႈေတြလည္းေပးရပါတယ္။
MDT ေဆးေပါင္းကိုဘယ္လိုမ်ိဳးေသာက္သံုးရပါသလဲ။ ေသာက္သံုးရင္ ေရာဂါအရွင္း ေပ်ာက္ပါသလားသိခ်င္ပါတယ္။
MDTေဆးေသာက္သံုးတာ ကေတာ့ ပိုးနည္း၊ ပိုးမ်ားအမ်ိဳး အစားေပၚမူတည္ၿပီးေဆးေသာက္ သံုးရတဲ့အခ်ိန္ကာလကြာသြားပါတယ္။ ေဆးကဒ္မွာပါတဲ့အၫႊန္း အတိုင္းေသာက္သံုး႐ံုပါပဲ။ ျပည့္မီ ေအာင္ေသာက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေဆးကဒ္ကိုစံခ်ိန္ျပည့္မီေအာင္ ေသာက္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ အနာႀကီးေရာဂါကအရွင္းေပ်ာက္ပါတယ္။ ေဆးေသာက္ေပမယ့္လည္း ေကာက္တာေကြးတာေတြကို က်န္ေနတာပဲလို႔တစ္ခ်ိဳ႕ကထင္ႂကတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေဆးေသာက္တာက ေရာဂါပိုးကိုသတ္တာပါ။ ေကာက္တာေကြးတာေတြကေတာ့ ေရာဂါရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးျဖစ္တဲ့အတြက္ ဆက္လက္ကုသဖို႔လိုပါတယ္။ အနာႀကီးေရာဂါအေနနဲ႔ေတာ့ ေပ်ာက္တယ္လို႔ေႁပာလို႔ရပါတယ္။
အနာႄကီးေရာဂါကို MDT ေဆးနဲ႔မကုခဲ့ဘူး၊ ေဆးကိုပံုမွန္ မေသာက္ျဖစ္ဘူးဆိုရင္ေနာက္ ဆက္တြဲဘာေတြျဖစ္လာႏိုင္မလဲ။
အနာႀကီးေရာဂါကိုဆက္မကုဘူးဆိုရင္ အနာႀကီးေရာဂါပိုးေတြ ဆက္ပြားလာမယ္။ ေျခလက္အဂၤါ ေကာက္ေကြးသြားတာေတြေနာက္ၿပီး မီးေလာင္တာကိုမသိလို႔ တိုျပတ္သြားတာေတြ ဟိုးတုန္းကရွိခဲ့ပါတယ္။ ႏွာေခါင္း႐ိုးေတြခ်ိဳင့္သြားတာ ကိုယ္အဂၤါခ်ိဳ႕ယြင္းသြားတာ၊ ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါပ်က္စီးသြားတာထိရွိပါတယ္။ အနာႄကီးေရာဂါမွန္းသိၿပီး ေဆးကုသမႈႁပည့္စံုစြာမခံယူရင္ ေဆးစားပ်က္သြားရင္ ေရာဂါပိုးကေဆးဒဏ္ကို ခံႏိုင္သြား တတ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ပိုအခ်ိန္ၾကာၾကာကုရတာ ေနာက္ေဆးေတြေပါင္းၿပီးကုရတာထိပါျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာအနာႀကီး ေရာဂါျဖစ္တဲ့လူနာေတြဘယ္ ေလာက္အထိရွိပါသလဲ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အနာႀကီးေရာ ဂါလူနာအသစ္ေတြ႕ရွိမႈ ၃၀၀၀ ပတ္၀န္းက်င္အထိရွိေနပါေသးတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အနာႀကီး ေရာဂါကင္းေ၀းဖို႔အတြက္ဘာ ေတြေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုပါသလဲ။
ေရာဂါတစ္ခုကင္းေ၀းဖို႔ဆို တာ ဆရာ၀န္နဲ႔တင္မကဘဲ အဖက္ဖက္ကေန ၀ိုင္း၀န္းမွကင္း ေ၀းႏိုင္မွာပါ။ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔လည္း မရွက္မေၾကာက္ဘဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာျပသဖို႔လိုသလို ကြ်န္ေတာ္တို႔ဘက္ကလည္း ထိ ေရာက္စြာကုသေပးဖို႔လိုပါတယ္။ အနာႀကီးေရာဂါတိုက္ဖ်က္စီမံကိန္းက လူနာသစ္ေတြကို ေသခ်ာစြာ ကုသေပးဖို႔ပညာေပးအစီအစဥ္ေတြလုပ္ဖို႔ ဘက္ဂ်က္ကလည္းလိုပါတယ္။ ေငြေရးေၾကးေရးျပည့္စံုေပ မယ့္လည္းတစ္ဖက္ကလူအင္အားလိုပါတယ္။ အနာႀကီးေရာဂါက လူအင္အားမ်ားတယ္ဆိုေပမယ့္ တီဘီနဲ႔တြဲၿပီးခ်ထားတဲ့အတြက္ အနာႀကီးေရာဂါဘက္ကို အင္တိုက္အားတိုက္မလုပ္ႏိုင္တဲ့အေျခ အေနျဖစ္ေနပါတယ္။
အနာႀကီးေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကိုလိုက္နာၿပီး ေနထိုင္သင့္တယ္ဆိုတာ အႀကံျပဳေျပာၾကားေပးခဲ့ပါဦး။
ေရာဂါတစ္ခုကေတာ့ မျဖစ္ေအာင္ဆိုတာကေတာ့ မွန္းလို႔ ေတာ့မရပါဘူး။ အနာႀကီးေရာဂါကို ကိုယ့္ဆီမွာ သံသယျဖစ္ရင္ ေစာေစာစီးစီးကုသရင္ေပ်ာက္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္တဲ့အတြက္ တတ္ကြ်မ္း တဲ့ဆရာ၀န္နဲ႔ေသေသခ်ာခ်ာျပမယ္။ နီးစပ္ရာက်န္းမာေရးဌာနေတြမွာ ေစာေစာစီးစီးစစ္ေဆးမႈခံယူဖို႔လိုပါတယ္။ ေစာေစာသိ ေစာေစာကုရင္ အနာႀကီးေရာဂါကျပႆနာမရွိပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ရန္ကုန္ေဆး႐ံုႀကီး အထူးအေရျပားဌာနအေနနဲ႔ရွိပါတယ္။ ႐ံုးဖြင့္ရက္တိုင္း မနက္ ၉ နာရီမွာ ညေန ၄ နာရီထိလက္ခံ ကုသေဆာင္ရြက္ေပးလ်က္ရွိပါတယ္။
ေဒါက္တာလင္းထက္ (တုိင္းအနာႀကီးေရာဂါတုိက္ဖ်က္ေရးဆရာ၀န္ႀကီး ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး)
Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide/
