မဂၤလာပါဆရာ။ သမီးအသက္က ၃၂ ထဲမွာပါ။ အိမ္ေထာင္က်တာ မၾကာေသးပါဘူး႐ွင္။ အမ်ိဳးသားနဲ႔ အတူေနၿပီးရင္ အျဖဴဆင္းၿပီးဆီးမၾကာခဏေအာင့္ပါတယ္႐ွင္။ သမီးအခုျဖစ္ေနတဲ့ေရာဂါအေၾကာင္းေလး သိခ်င္လို႔ပါ႐ွင္။ အျဖဴက ဒိန္ခ်ဥ္ဖတ္လိုဆင္းပါတယ္ဆရာ။ သာမန္ဆီးေအာင့္တာထင္ၿပီး အေထြေထြေရာဂါကုဆရာဝန္နဲ႔ျပတာ ေဆးေသာက္တဲ့ အခ်ိန္သက္သာၿပီး ေနာက္ျပန္ျဖစ္ပါတယ္ဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳ၍ သမီးရဲေမးခြန္းေလးေတြေျဖေပးပါ႐ွင္။
ေမြးလမ္းေၾကာင္း ဗဂ်ိဳင္းနားကေန အျဖဴဆင္းတာ အမ်ားအားျဖင့္ ပံုမွန္ပါ။ အနည္းနဲ႔အမ်ား၊ သတိမထားရင္ေတာင္မွ ရွိေနတတ္တယ္။ သားအိမ္အဝနဲ႔ ေမြးလမ္းမွာ အရည္ထြက္ႏိုင္တဲ့ ဂလင္း ေခၚ အိတ္ေလးေတြရွိလို႔ ျဖစ္တယ္။ အေဟာင္းေတြပ်က္စီး အသစ္ေတြျဖစ္ေနတဲ့ အနိစၥသေဘာပါဘဲ။ အျဖဴဆင္းတိုင္းေတာ့ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္တယ္လို႔ % ျပည့္ေျပာမရပါ။
ပံုမွန္ဆင္းတာမ်ိဳးက ၾကည္တယ္၊ မၾကည္ရင္ ႏို႔လိုေနတယ္၊ စိုးရိမ္စရာမရွိပါ။ အနံ႔မရွိဘူး။ အေရာင္နဲ႔ အပ်စ္အခြ်ဲကေတာ့ ေျပာင္းလဲေနတယ္။ ရာသီနဲ႔ တြက္တဲ့လအစမွာ ပ်စ္ျပီး၊ ျဖဴတယ္။ လအလယ္ေလာက္ဆိုရင္ အဆ ၃ဝ မ်ားလာတယ္။ ေနာက္ျပီး၊ ခြ်ဲမယ္။ ပိုျပီးက်ဲတယ္၊ ဆန္႔ၾကံဳ႕ႏိုင္စြမ္း ပိုျဖစ္တယ္။ ရာသီ မဆင္းခင္ေလး ဆင္းတတ္တာက ပိုပ်စ္တယ္။ ရာသီအျပီးမွာ ညိဳမယ္။ မ်ိဳးဥထြက္ခ်ိန္ လယ္ရက္မွာ ေသြးစက္မ်ိဳးပါ အတြင္းခံကို လာစြန္းေနတတ္ေသးတယ္။ ဒါလည္း ေရာဂါပိုးဝင္တာ မဟုတ္ပါ။
ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ျပီးခ်ိန္မ်ိဳးမွာလဲ ေရသာသာ ခပ္ၾကည္ၾကည္ဆင္းတာ ပံုမွန္ပါ။ ကေလး ႏို႔တိုက္ေနခ်ိန္တို႔ လိင္စိတ္ ျဖစ္လာခ်ိန္တို႔မွာ ပိုဆင္း-ပိုစိုလာတယ္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ ဆင္းတာက ခပ္က်ဲက်ဲ၊ ခပ္ျဖဴျဖဴ၊ အနံ႔နည္းနည္းရွိတယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိရင္၊ သေႏၶတားေဆးစားေနရင္၊ ပဋိဇီဝေဆးတခ်ိဳ႕ေသာက္ေနရင္၊ ေသြးအားနည္းရင္၊ နာတာရွည္ေရာဂါရွိေနရင္ ပုိတတ္တယ္။
ရာသီလာေနခ်ိန္မွာ အျဖဴဆင္းတာက ရာသီလာေနခ်ိန္မွာဆိုရင္ ပိုးဝင္ဘို႔ အေျခအေနေကာင္းတခုျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးအဂၤါေနရာကို သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရင္ ဆပ္ျပာက အယ္လ္ကာလီဓါတ္ပါတာမ်ိဳး မသင့္ပါ။ ေရေမႊးမသံုးပါနဲ႔။ ပိုးေသေဆးပါတဲ့ ေဆးေၾကာအရည္ မသံုးပါနဲ႔။ ဝါဂြမ္းနဲ႔လုပ္တဲ့ အတြင္းခံသာဝတ္ဆင္ပါ။ ရာသီလာစဥ္သံုးပစၥည္း သန္႔ပါေစ။ ေနရာကို ေျခာက္ေသြ႔ေနပါေစ။ မိုးရာသီမွာ အထူးဆင္ျခင္ပါ။ ခပ္စိုထိုင္းထိုင္းနဲ႔ ပူေႏြးေႏြးအေျခအေနကို ဖန္းဂတ္ မိႈေတြက ၾကိဳက္တယ္။
ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္တာက သန္႔ရွင္းေရးနည္းလို႔လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ ပိုးက အဝတ္စိုလိုမ်ိဳးမွာ ၁ နာရီေလာက္ ရွင္ေနႏိုင္လို႔ အတူသံုးမိရင္ ကူးႏိုင္တယ္။ ဖိုဆိုရင္ ယင္ဖိုေတာင္မသန္းဘူးတဲ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာေတာင္မွ ဗက္တီးရီးယား အေရအတြက္ အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ ျဖစ္ရတတ္တယ္။ ဗဂ်ိဳင္းနားပိုးသန္႔ေဆးပါတဲ့ ေဆးရည္သံုးရင္ ျဖစ္တာမ်ိဳး ေျပာတာပါ။ အဲလိုေဆးရည္ကို ဆရာဝန္မညႊန္ဘဲ မသံုးပါနဲ႔။
ေရာဂါမဟုတ္ဘဲ ဆင္းတာက တေန႔မွာ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၁ ဇြန္းစာေလာက္သာရွိမယ္။ ဗက္တီးရီးယားေတြ ပါေနေပမဲ့ ဒုကၡမေပးပါ။ ေဆးကုဘို႔ မလိုပါ။ ေန႔စဥ္သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ပါ။ ေဆးေၾကာရင္ လက္ကို ေရွ႕ကေန ေနာက္ဆီကိုသာလုပ္ပါ။ အတြင္းခံ သန္႔ေနပါေစ။ ခ်ည္ထည္ကိုသာ သံုးပါ။ ျဖန္းေဆးေတြ မသံုးပါႏွင့္။ ေရေမႊး၊ ဆပ္ျပာအျပင္းစား မသံုးပါနဲ႔။
ပူစပ္မယ္၊ အဝါေရာင္ျဖစ္မယ္၊ ခပ္စိမ္းစိမ္း ျဖစ္မယ္၊ ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ ျဖစ္မယ္၊ ယားမယ္၊ ဆီးစပ္ေနရာ နာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေဆးကုရပါလိမ့္မယ္။ ေရာဂါပိုးေတြကလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးပါ။ ဗက္တီးရီးယား၊ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဖန္းဂတ္စ္၊ ပရိုဇိုးဝါးနဲ႔ ပါရာဆိုက္၊ အေကာင္စံုပါဘဲ။ ဝင္တဲ့ ပိုးအမ်ိဳးအစားအလိုက္ ဆင္းတာေတြ မတူဘူး။ အပ်ိဳဆိုလည္း ေဆးကုရမွာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္တယ္။ နည္းပါတယ္။ က်ား-မ အတူေနသူမ်ား လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ တခုခုျဖစ္လို႔ အျဖဴဆင္းရင္ ႏွစ္ေယာက္လံုးကို တျပိဳက္နက္ ေဆးကုရပါမယ္။
၁။ Yeast infection (Candidiasis) (Monilia, Thrush) ရိစ္ပိုးဝင္ျခင္း
အျဖဴေရာင္ ပ်စ္တဲ့ ခ်ိစ္လို ဆင္းတယ္။ အလြန္ယားၿပီး၊ မိန္းမကုိယ္ နီေနမယ္။ နာမယ္။ ဆီးေအာင့္မယ္။
• Diflucan (Fluconazole) 150 mg တခါတည္းေသာက္ပါ။ လိုအပ္ရင္ ရက္ပိုေပးပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္
• Nystatin, Mycostatin စားေဆး၊ (400,000 to 600,000 units) တေန႔ ၄ ၾကိမ္ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Clotrimazole vaginal tablet ေမြြးလမ္းထဲ 100 mg ၆ ညထည့္ပါ။ 200 mg ၃ ညထည့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Monistat cream, Mycelex, Lotrimin, Terazol, Femstat, Gentian violet, Nystatin 100,000 IU pessary, Nystatin Ointment လိမ္းေဆး၊ ထည့္ေဆးေတြကိုလည္း သံုးတယ္။
၂။ Bacterial Vaginosis (Hemophilus, Gardnerella)
ဗက္တီးရီးယားေၾကာင့္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ျခင္း ခပ္က်ဲက်ဲ၊ ၾကည္တဲ့ ျဖဴဝါတဲ့ အနံ႔ဆိုးတဲ့အရည္ဆင္းတယ္၊ ယားမယ္၊ လိင္ဆက္ဆံ ၿပီးရင္ ပိုဆိုးတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ (PID) တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါေတြ ေရာင္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိရင္ ေရႁမႊာအိတ္ေရာင္တာ၊ သားအိမ္ေရာင္တာျဖစ္ေစမယ္။ ၃ ပံု ၁ ပံုေလာက္က ေဆးမလိုဘဲေပ်ာက္ႏိုင္တယ္။ Metronidazole 2 Gm တခါတည္းေသာက္။ တခ်ိဳ႕က ေဆးမခံႏိုင္ဘူး။ ပ်ိဳ႕-အန္တတ္တယ္။ အစားပ်က္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ Metronidazole 500 mg တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္၊ လိင္ဆက္ဆံဘက္ကပါ ေသာက္သင့္တယ္။ (ကြန္ဒြမ္) သံုးပါ။ စားေဆးနဲ႔အတူ Metronidazole vaginal gel (Metrogel) ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲထည့္ေဆး၊ ဒါမွမဟုတ္ Clindamycin cream 2% ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲထည့္ေဆး၊ ညအခ်ိန္၊ ၆-၇ ရက္ထည့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ Clindamycin 300 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ၇ ရက္ေသာက္ပါ။
၃။ Chlamydial infection ကဲလ္မီဒီးယား ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ျခင္း
လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြထဲမွာ Chlamydia trachomatis က အျဖစ္အမ်ားဆံုးပါ။ လိင္အဂၤါေတြမွာ အနာျဖစ္တာပါ။ အနာဆိုေပမဲ့ မနာဘူး။ ေပါင္ၿခံမွာ တက္ေစ့ေတြ ေရာင္လာမယ္။ သားအိမ္အဝမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ တခ်ိဳ႕ အျဖဴဆင္းမယ္။ လိင္ဆက္ဆံျပီးခ်ိန္ ေသြးနဲနဲဆင္းမယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ျပည္လိုေနတယ္။ နဲနဲဝါမယ္။ မီးခိုးေရာင္၊ ခပ္စိမ္းစိမ္း အေရာင္လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အျမႇဳပ္လိုလဲ ရွိတတ္တယ္။ ယားမယ္။ အနံ႔ဆိုးတယ္။ ဆီးခဏခဏ သြားခ်င္ၿပီး ဆီးေအာင့္တယ္။ အတြင္းအဂၤါေတြအထိ ေရာက္ႏိုင္တယ္္။ လိင္ဆက္ဆံရင္ နာမယ္။ ပိုးရွိေနေပမဲ့ လကၡဏာမျပသူေတြ ရွိတယ္။ အသက္ ၃ဝ ေအာက္ အျဖစ္မ်ားတယ္။ အထူးသျဖင့္ လိင္ဆက္ဆံဖက္မ်ားသူေတြမွာ ျဖစ္တယ္။
• Azithromycin 1 Gm ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ၇-၁၄ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္
• Erythromycin 250-500-800 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၇-၁၄ ရက္။ ဒါမွမဟုတ္
• Ofloxacin 300 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ ၇ ရက္၊ ဒါမွမဟုတ္
• Ofloxacin = 400 mg တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Tetracycline 250-500 mg တေန႔ ၄ ၾကိမ္၊ ၁၄ ရက္ေသာက္ပါ။
၄။ Gonorrhea ဂႏိုးရီးယား
ဒုတိယအမ်ားဆံုး လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ အျဖဴဆင္းမယ္။ ျပည္လိုဆင္းမယ္။ ဆီးက ပန္းထြက္သလို သြားတယ္။ ၾကားရက္ ေသြးဆင္းတာ ျဖစ္တတ္ေသးတယ္။ ဆက္ဆံရင္လဲ နာမယ္။ အထဲကို ေရာဂါျပန္႔ရင္ သားအိမ္ေဘးကအဂၤါမွန္သမွ် ေရာင္ႏိုင္တယ္။ ေဆးမကုရင္ ေယာက္်ားေရာ မိန္းမပါ ကေလးမရတာ ျဖစ္သြားတတ္တယ္။
• Cefixime 400 mg တခါတည္းေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Ceftriaxone 125 mg IM ထိုးပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Ciprofloxacin 500 mg ေသာက္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္
• Ofloxacin 400 mg + Azithromycin 1 g ဒါမွမဟုတ္ Doxycycline 100 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ၇ ရက္တြဲပါ။
၅။ Trichomoniasis ထြိဳင္ကိုမိုးနပ္စ္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ျခင္း အေနအထိုင္ခက္ၿပီး၊ အျဖဴ (အျမႇဳတ္) ဆင္းမယ္။ ေမြးလမ္း၊ မိန္းမကိုယ္ နီမယ္။ စိမ္းဝါတဲ့ အနံ႔ဆိုးတဲ့ အရည္ဆင္း၊ ယားတယ္။ ေမြးလမ္းကေန ဆင္းတာက အျမႇဳတ္လိုေနမယ္။ ခပ္စိမ္းစိမ္း၊ ခပ္ဝါဝါအေရာင္ရွိမယ္။ အနံ႔ရွိမယ္။ ယားမယ္။ နာမယ္။ ပူေလာင္မယ္။ ဆီးပူ-ဆီးေအာင့္မယ္။ ရာသီလာအျပီး ပိုဆိုးတယ္။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တယ္။
• Metronidazole 2 Gm တခါတည္းေသာက္။ တခ်ိဳ႕က ေဆးမခံႏိုင္ဘူး။ ပ်ိဳ႕-အန္တတ္တယ္။ အစားပ်က္တယ္။
• Metronidazole 500 mg တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္ ၇ ရက္၊ လိင္ဆက္ဆံဘက္ကပါ ေသာက္သင့္တယ္။ (ကြန္ဒြမ္) သံုးပါ။ မဆက္ဆံမီ ေရေဆးပါ။ ေရကူးကန္မွာ ေရမကူးပါနဲ႔။ အတြင္းခံ သူမ်ားနဲ႔ လဲမဝတ္ပါနဲ႔။
• Clotrimazole (Gyne-Lotrimin, Mycelex-7) ေမြးလမ္းထည့္ေဆး ညတိုင္း ၇ ရက္ထည့္ပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
