ေဆးစာနဲ႔ဆို Ophthalmia neonatorum ေခၚတယ္။ ကေလးေမြးေနတံုး မိခင္ေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန ကူးစက္လာတာ ျဖစ္တယ္။ လိင္ကတဆင့္ကူးစက္တဲ့ Neisseria gonorrhoeae ဂိုႏိုရီးယား ဒါမွမဟုတ္ Chlamydia trachomatis ကဲလ္မီဒီးယားပိုးတခုခုကေန မ်က္စိကို ကူးစက္တယ္။
ေမြးျပီးျပီးခ်င္း ကေလးတိုင္းကို 0.5% erythromycin မ်က္စဥ္းခပ္ေရးရတယ္။ မကုပဲထားရင္ မ်က္စိကြယ္သြားႏိုင္တယ္။ ေမြးျပီး တလအတြင္းျဖစ္တာေတြက ကူးစက္တာနဲ႔ ကူးစက္တာမဟုတ္တာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကေလးေမြးရာမွာ ကိုင္တြယ္သူလက္ကေနလည္း ကူးစက္ႏိုင္တယ္။
ေရာဂါပိုးမဟုတ္ပဲ Silver nitrate ဓါတ္ကေနမ်က္စိက်ိန္းေစႏိုင္တယ္။ ၂-၄ ရက္ၾကာမယ္။ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္မယ္။ ေပ်ာက္သြားမယ္။ ဒီေဆးကို မသံုးေတာ့ဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမွာ Neomycin နဲ႔ Chloramphenicol မ်က္စဥ္းတခုခုကိုသံုးတယ္။
ဂိုႏိုးရီးယားပိုးမဟုတ္တဲ့ တျခားဗက္တီးရီးယားနဲ႔ ဗိုင္းရပ္စ္ေတြကလည္း ကူးစက္ႏိုင္ေသးတယ္။ ဂိုႏိုးရီးယားပိုးေၾကာင့္ မ်က္စိက်ိန္းရင္ ေမြးျပီး ၅ ရက္အတြင္းစျဖစ္မယ္။ မ်က္စိႏွစ္ဖက္လံုးမွာ နီရဲေရာင္ျပီး ျပည္ထြက္မယ္။
ဂိုႏိုရီးယားေၾကာင့္က ၅ ရက္အတြင္းျဖစ္မယ္။ မိခင္မွာ ေဆးမကုတဲ့ ဂိုႏိုးရီးယားရွိရင္ Ceftriaxone 50 mg/kg IM or IV ေဆးထိုးေပးမယ္။ ဂိုႏိုေၾကာင့္ျဖစ္လို႔ ထြက္တဲ့ျပည္ကို Saline lavage ဆာရည္နဲ႔ တနာရီတခါေဆးေပးရမယ္။ အေကာင္းဆံုးက Penicillin drops 5000 to 10000 units per ml ပနယ္စလင္မ်က္စဥ္း ျဖစ္တယ္။ တမိန္စမွာ တၾကိမ္၊ နာရီဝက္ၾကာခပ္မယ္။ ေနာက္ ၅ မိနစ္တခါ။ ေနာက္ နာရီဝက္တခါ။ (ပနယ္စလင္) မတည့္တဲ့ကေလးကို Bacitracin eye ointment မ်က္စဥ္း တေန႔ ၄ ၾကိမ္ခပ္ပါ။ မ်က္ၾကည့္လႊာပါထိရင္ atropine sulphate ointment ကိုပါခပ္မယ္။
မ်က္စဥ္းအျပင္ -
• Ceftriaxone 75–100 mg/kg/day IV or IM တေန႔ ၄ ၾကိမ္။
• Cefotaxime 100–150 mg/kg/day IV or IM တေန႔ ၂ ၾကိမ္။
• Ciprofloxacin 10–20 mg/kg/day or Norfloxacin 10 mg/kg/day
• Crystalline benzyl penicillin G 50,000 units (လမေစ့ေမြးတာဆိုရင္ 20,000 units)
ကဲလ္မီဒီးယားပိုးေၾကာင့္ဆိုရင္ ၃ ရက္ကေန ၂ ပါတ္အတြင္းျဖစ္မယ္။ ျပည္မဟုတ္ပဲ အရည္က်မယ္။ ေရာင္ရမ္းတာ သိပ္မဆိုးလွပါ။ Chlamydia trachomatis ၅ ရက္ကေန ၂ ပတ္အတြင္းျဖစ္မယ္။ ဆိုးရင္ ၂-၁၉ ပါတ္အတြင္းမွာ အဆုပ္ေရာင္တာ ဆက္ျဖစ္မယ္။ Chlamydia pneumonitis ျဖစ္ရင္ Erythromycin ပိုးေသေဆးကို ၁ဝ-၁၄ ရက္ၾကာ ေပးရတယ္။ Erythromycin ေသာက္ေဆးလည္းေပးမယ္။ အေမ-အေဖေတြကိုလည္း ေဆးေပးရမယ္။
Herpes simplex virus (HSV 2) ေရယံုဗိုင္းရပ္စ္ေနလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Herpes simplex ophthalmia neonatorum ေရယံုေၾကာင့္ျဖစ္ရင္ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြမွာ Corneal involvement မ်က္ၾကည္လႊာကို ထိခိုက္မယ္။ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ျဖစ္ ေဆးမကုရင္ မ်က္ၾကည္လႊာအနာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ မ်က္စိကြယ္ႏိုင္တယ္။ 1% Tetracycline ointment နဲ႔ 0.5% Erythromycin ointment မ်က္စဥ္းသံုးတယ္။
Staphylococcus aureus, Streptococcus haemolyticus, Streptococcus pneumonia ဗက္တီးရီးယားေတြကလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ ျဖစ္ရင္ tetracycline 1% (သို႔) erythromycin 0.5% eye ointment QID (၃) ပတ္ၾကာခပ္ပါ။
Herpes simplex conjunctivitis ေရယံုေၾကာင္ျဖစ္ရင္ intravenous acyclovir ထိုးေဆးကို ၁၄ ရက္ေပးတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
