ေသြးလွဴျခင္းဟာ အသက္ကယ္ျခင္း တစ္မ်ဳိးျဖစ္တာေၾကာင့္ ေသြးအလွဴရွင္မ်ားကို ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ ဇြန္ ၁၄ ရက္ကို ''ကမၻာ့ေသြးလွဴရွင္မ်ားေန႔'' ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေသြးဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုပါ။ ဒါနပါရမီတြင္ တစ္ပါးအပါအဝင္ျဖစ္ေသာ ခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပိုင္း၏ ေသြးအလွဴ(ေခၚ) အတြင္းအလွဴျဖင့္ ရက္ေရာစြာ လွဴဒါန္းျခင္းကို ''ဒါနဥပပါရမီ''ဟု ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ေသြးႏွင့္အသက္ဆက္ရတဲ့ သက္ရွိလူသားမ်ားအတြက္ လံုေလာက္ေသာ ေသြးရွိမွသာ ခႏၶာဝန္ထမ္းရြက္ႏုိင္ၾကမွာပါ။ ယုတ္စြအဆံုး အမိဝမ္းတြင္း သေႏၶသားေ လာင္း အဆင့္မွာပင္ စားပြဲတင္ဇြန္းသံုးဇြန္းမွ် ပမာဏရွိေသာ ေသြးက မရွိမျဖစ္လိုအပ္ခ်က္ပါ။
ေသြးလွဴရွင္ရွိမွ အသက္ဆက္ခြင့္ရေသာ လူနာမ်ားမွာ- အေရးေပၚထိခိုက္ဒဏ္ရာရလူနာမ်ား၊ ခြဲစိတ္ခန္းဝင္ေနေသာ လူနာမ်ား၊ ေသြးမတိတ္ေရာဂါ ေဝဒနာရွင္ မ်ား၊နာတာရွည္ ေသြးအားနည္း ေရာဂါရွိသူမ်ား၊ ႐ိုးတြင္းျခင္ဆီ အစားထိုး ကုသခံလူနာမ်ား၊ ေမြးကင္းစ အသားဝါရင္ေသြးငယ္ေလးမ်ား စသည္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ေသြး လွဴဒါန္းရျခင္း အက်ဳိး
ေသြးလွဴဒါန္းရျခင္း အက်ဳိးအားေၾကာင့္ လူ႔အသက္တစ္ေခ်ာင္းကို ကယ္တင္႐ံုသာမက ေသြးလွဴရွင္အတြက္လည္း ေအာက္ပါ က်န္းမာေရး အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားကို ရရွိေစႏုိင္ပါတယ္-
၁။ ေသြးလွဴၿပီးေနာက္ ထပ္မံျဖည့္စြက္ စားေသာက္ရသည့္ အားျဖည့္စာမ်ားေၾကာင့္ ပိုမိုက်န္းမာ လာေစပါတယ္။
၂။ ကုိလက္စထေရာ က်ေစပါတယ္။
၃။ တစ္နာရီမွ် အခ်ိန္ေပး၍ ေသြးလွဴလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ တစ္ပါးသူအသက္ကုိ ကယ္ဆယ္ႏိုင္သျဖင့္ ပီတိျဖစ္ကာ ပရဟိတအက်ဳိး သယ္ပိုးလိုစိတ္၊ အသင္း အဖြဲ႕စိတ္ဓာတ္၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တတ္ေသာ စိတ္ဓာတ္မ်ားတိုး ပြားလာေစပါတယ္။
၄။ ေသြးလွဴရွင္တစ္ဦးဟာ ေသြးတစ္ပိုင့္ ၄၅ဝ မီလီလီတာလွဴၿပီးတိုင္း အလွဴရွင္၏ ခႏၶာကိုယ္မွ အဆီ ၆၅ဝ ကယ္လိုရီခန္႔ ေလာင္ၿမိဳက္သြားေစတာေၾကာင့္ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ခ်လိုသူမ်ားအတြက္ အလြန္လ်င္ျမန္ စြာ က်ေစပါတယ္။
၅။ ေသြးေဖာက္ လွဴဒါန္း လုိက္ျခင္းေၾကာင့္ အသည္းကင္ဆာ၊ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ အူမႀကီး ကင္ဆာ၊ အစာအိမ္ ကင္ဆာ၊ လည္ေခ်ာင္း ကင္ဆာ စသည့္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ႏုိင္ေျခ အလားအလာနည္းပါးေၾကာင္း'' အေမရိကန္ရွိ Miller- Keystone ေသြးစင္တာ''မွ အႀကံျပဳထားပါတယ္။
၆။ ေသြးလွဴေလ့ရွိသူမ်ားဟာ ႐ုတ္တရက္ ႏွလံုးေဖာက္ျပန္ျခင္းႏွင့္ ေလျဖတ္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေလ့မရွိပါ။
၇။ ေသြးလွဴၿပီးေနာက္ ဆံုး႐ႈံးသြားေသာ ေသြးနီဥမ်ားကို ႐ိုးတြင္းျခင္ဆီမွ ၄၈ နာရီအတြင္း ျပန္လည္ ထုတ္လုပ္ေပးပါတယ္။
၈။ အထူးသျဖင့္ သက္ႀကီးပိုင္း ေသြးအလွဴ ရွင္မ်ားအဖို႔ က်န္းမာေရးပိုမုိေကာင္းမြန္ၿပီး အင္အားေတာင့္တင္းလာ ေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
၉။ ပံုမွန္ေသြးလွဴျခင္းေၾကာင့္ မိမိရဲ႕ေသြးဖိအား အနည္း၊ အမ်ား၊ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ အတက္၊ အက်ႏွင့္ က်န္းမာေရးအေျခအေနကို ပံုမွန္စစ္ေဆးရာ ေရာက္ ပါတယ္။
၁ဝ။ ေသြးအုပ္စုအမ်ဳိးအစားကို ႀကိဳတင္ခြဲျခားသိရွိႏုိင္ၿပီး ေသြးစစ္ျခင္းျဖင့္သာ သိႏုိင္ေသာ HIV ၊ ကာလသားေရာဂါ၊ အသည္းေရာဂါတို႔ကဲ့သုိ႔ေသာ ေရာဂါမ်ားကိုပါ စစ္ေဆးၿပီး သားျဖစ္ေစပါတယ္။
၁၁။ ေသြးလွဴမည့္ သူအတြက္ ဂုဏ္ျပဳအထိမ္းအမွတ္ အက်ႌမ်ား၊ စားစရာ၊ ေသာက္စရာမ်ား စသည့္ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ရာ လက္ေဆာင္ပစၥည္းလည္းရရွိကာ ထုိ လက္ေဆာင္ပစၥည္းအေပၚ ဂုဏ္ယူေက်နပ္ ဝမ္းသာပီတိျဖစ္မိၿပီး ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေသြးလွဴဒါန္းလိုစိတ္ သဒၶါပြားလာပါတယ္။
ေသြးအလွဴရွင္ တစ္ဦးတြင္ ရွိသင့္ေသာ အရည္အခ်င္းမ်ား
၁။ ေသြးအလွဴရွင္ဟာ အသက္ ၁၇ ႏွစ္ျပည့္ၿပီး ျဖစ္ရပါမယ္။ အခ်ဳိ႕ေနရာေတြက ၁၆ ႏွစ္ဆုိလည္း လွဴႏုိင္ပါတယ္။
၂။ ေသြးဖိအား BPအထက္ဂဏန္း ၁၈ဝ အထက္မေက်ာ္ေစရ။ ေအာက္ ဂဏန္း ၁ဝဝ ထက္မနည္းေစရ။
၃။ ေသြးလွဴမည့္သူဟာ အသက္ ၅ဝ ထက္မႀကီးေစရ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၄၅ ကီလိုထက္ မနည္းေစရ။
၄။ ကုိယ္အပူခ်ိန္ ၉၉ ဒသမ ၅ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟုိက္ထက္ မေက်ာ္ေစရ။
ေသြးအလွဴရွင္မ်ားအတြက္ ေနထုိင္စားေသာက္ပံု နည္းစနစ္မ်ား
၁။ ေသြးလွဴဖို႔ ေစာင့္ဆုိင္းရမည့္ အခ်ိန္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတုိင္း ျဖစ္ပါတယ္-
(က) ေနမေကာင္းလုိ႔ ေသာက္ရတဲ့ ေဆးကို ၄၈ နာရီအတြင္း ေသာက္မထားရ။
(ခ) အရက္ေသာက္ၿပီးေနာက္ ၄၈ နာရီ ေစာင့္ပါ။
(ဂ) ေသြးမလွဴခင္မွာ (သံုးနာရီ ႀကိဳတင္ၿပီး) ထမင္းေကာင္း ေကာင္းစားခဲ့ပါ။
(ဃ) အသည္းေရာင္(ေအ)ျဖစ္ဖူးၿပီး ေနာက္သံုးႏွစ္ၾကာ ရပါမယ္။
(င) ၿပီးခဲ့တဲ့ေျခာက္လအတြင္း ခြဲစိတ္ကုသမႈ အႀကီးစား လုပ္ထားရသူ မလွဴရေသးပါ။
(စ) တက္တူးထိုးစဥ္မွာ အပ္အေဟာင္း သံုးထားလွ်င္ (သုိ႔မဟုတ္)အပ္က မသန္႔လွ်င္ အသည္းေရာင္ ေရာဂါရွိႏုိင္တာေၾကာင့္ တက္တူးထုိးထားသူဆိုရင္ တက္တူးထိုးၿပီးေနာက္ ၁၂ လ (တစ္ႏွစ္) ေစာင့္ ရပါမယ္။ သုိ႔ေသာ္ အပ္စုိက္ကုသမႈ ခံယူထားသူေတြ၊ အလွအပကြင္းေတြ တပ္ဆင္ထားသူမ်ားက ေတာ့ ကိစၥမရွိပါ။
(ဆ) လူကိုက္တာခံရ၍ အေရျပား စုတ္ၿပဲသြားရင္ ၁၂ လေစာင့္ရမယ္။
(ဇ) က်န္းမာေရးအတြက္ ေဆးေတြေသာက္ထားပါက ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေစာင့္စရာမလုိပါ။ ေသြးတိုး ေဆးဆုိရင္ ေစာင့္ရပါမယ္။ ပိုးသတ္ေဆး(ဗက္တီးရီးယားနဲ႔ ဗုိင္းရပ္စ္ေတြအတြက္)ဆိုရင္ေတာ့ ႏွစ္ရက္ ေစာင့္ပါ။ ဆီးခ်ဳိထိုးေဆး(အင္ဆူလင္)ထုိးထားရင္ ႏွစ္ပတ္ေစာင့္ပါ။
၂။ ေသြးမလွဴခင္ စားေသာက္ပံုမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါတယ္-
(က) ပထမဆံုးနဲ႔ အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္မွာ ေသြးလွဴမည့္သူဟာ မည္သည့္အစာမွ စားထားျခင္းမရွိဘဲ ေသြး (လံုးဝ) မလွဴသင့္ပါဘူး။
(ခ) အာဟာရျပည့္ဝမည့္ အစာတစ္ခုခုကို ေသြးမလွဴခင္ ႏွစ္နာရီ၊ သံုးနာရီခန္႔ႀကိဳတင္၍ ေသြးတြင္း အာ ဟာရျပည့္ေစရန္အတြက္ စားထားေပးရပါမယ္။
(ဂ) ေကာင္းစြာ အစာေၾကညက္ ေနမွသာလွ်င္ အနည္းငယ္မအီ မသာျဖစ္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္းတို႔ သက္ သာေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(ဃ) သံုးလတစ္ႀကိမ္ ပံုမွန္ေသြးလွဴ ေနက်ျဖစ္ပါက ေသြးမလွဴခင္ ရက္သတၱတစ္ပတ္၊ ႏွစ္ပတ္ခန္႔ ႀကိဳတင္၍ သံဓာတ္ၾကြယ္ဝစြာ ပါဝင္ေသာ အစာမ်ားကို စားသံုးပါ။
(င) သံဓာတ္ကေသြးထဲမွ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို ကုိယ္ခႏၶာအတြင္းရွိ ဆဲလ္မ်ားဆီသုိ႔ သယ္ေဆာင္ေပးတာေၾကာင့္ လွဴလိုက္တဲ့ေသြးထဲမွာ ၎သံဓာတ္မ်ားပါသြားၿပီး အားနည္းျခင္း၊ ေမာပန္းျခင္းေတြ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ သံဓာတ္ျဖည့္စြက္စာအျဖစ္ ဆီးသီးေျခာက္၊ မက္မန္းသီး၊ မက္မြန္သီး၊ သဖန္းသီး၊ ကတြတ္သီး၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ၾကက္၊ဝက္၊ ဆိတ္၊ အမဲတို႔၏ အသည္း၊ ၾကက္ဥ၊ ဘဲဥ၊ ငံုးဥမ်ားစသည္တို႔ကို မ်ားမ်ားစားေပးပါ။
(စ)ေသြးထဲမွာလိုအပ္ေနတဲ့ သံဓာတ္ကို ဗီတာမင္စီက ကူညီအားျဖည့္ စုပ္ယူေပးႏုိင္တာေၾကာင့္ ၎ဗီ တာမင္စီ ၾကြယ္ဝတဲ့လိေမၼာ္သီး၊ သံပရာသီး၊ ေဂၚဖီထုပ္တို႔ကို တြဲဖက္စားသံုး ေပးသင့္ပါတယ္။
၃။ ေသြးလွဴၿပီးေနာက္ စားေသာက္ပံုမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတုိင္း ျဖစ္ပါတယ္-
(က) ခါတိုင္းထက္ ေရ သုိ႔မဟုတ္ အရည္ (အရက္ကလြဲၿပီး) ေလးခြက္ (ရွစ္ေအာင္စ)ပိုေသာက္ပါ။
(ခ) ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ေရႏွင့္သၾကား ဓာတ္ခန္းေျခာက္မႈမရွိေစရန္ ေသြးလွဴၿပီးၿပီးခ်င္း အသီးေဖ်ာ္ရည္ႏွင့္ မုန္႔အခ်ဳိတစ္ခုခုကို ခ်က္ခ်င္းစားေပးပါ။
(ဂ) ေသြးေပါင္မက်ေစရန္ ေသြးလွဴ ၿပီးေနာက္၂၄ နာရီမွ ၄၈ နာရီအတြင္း အရည္မ်ားမ်ားကို အဆက္မျပတ္ ေသာက္သံုးေပးပါ။
(ဃ) ေကာ္ဖီ၊ ကိုလာစတဲ့ ကဖိန္းဓာတ္ပါေသာ အရည္မ်ားဟာ ဆီးကိုရႊင္ေစတာေၾကာင့္ ေသြးလွဴၿပီး ၈ နာ ရီမွ ၁ဝ နာရီအတြင္း ၎အရည္မ်ားကို (လံုးဝ) မေသာက္သင့္ပါဘူး။
(င) ေဖာလစ္အက္စစ္က ေသြးလွဴျခင္းေၾကာင့္ ကုန္ဆံုးသြားေသာ ေသြးနီဥမ်ားကို အစားျပန္လည္ ျဖည့္ ဆည္းေပးႏိုင္ပါတယ္။၎ဓာတ္ၾကြယ္ဝစြာ ပါရွိေသာ တိရစၧာန္မ်ား၏ အသည္း၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ကၫြတ္၊ ဟင္းႏုနယ္ရြက္ အပါအဝင္ အစိမ္းရင့္ေရာင္ရွိေသာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားႏွင့္ အညိဳေရာင္ ဂ်ဳံေပါင္မုန္႔ တို႔ကုိ စားေပးပါ။
(စ) ဥ၊ အာလူး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊အေစ့အဆန္မ်ား၊ အခြံမာသီးမ်ား၊ ငါး၊ ႏုိ႔ႏွင့္ ေထာပတ္၊ ပူတင္း၊ ခ်ိစ္တို႔လို ႏုိ႔ထြက္ပစၥည္းကလည္း ေသြးနီဥမ်ားကို ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေပးႏုိင္တာေၾကာင့္ ၎တို႔ကုိ မ်ားမ်ား စားသံုးေပးသင့္ပါတယ္။
(ဆ)ေသြးလွဴၿပီးေနာက္ ပံုမွန္ အလုပ္(ေက်ာင္းတက္၊ ႐ံုးတက္) လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။
(ဇ)ေသြးလွဴၿပီးေနာက္ ေဆးလိပ္ေသာက္ရင္၊ အရက္ေသာက္ရင္၊ ပူအိုက္တဲ့ အခန္းထဲေနရရင္၊ ကုိယ္ လက္ေလ့က်င့္ခန္း အျပင္းအထန္လုပ္ရင္၊ အစာမစားဘဲ ဥပုသ္ေစာင့္ရင္၊ မတ္တတ္အၾကာႀကီး ရပ္ေနရ ရင္ေခါင္းမူးႏုိင္ပါတယ္။
ေသြးလွဴဒါန္းျခင္းဟာမိမိပိုင္ဆုိင္ေသာ ပစၥည္းဥစၥာထက္ မိမိ၏ ခႏၶာကိုယ္ရွိ ေသြးကိုလွဴဒါန္းရျခင္းေပမုိ႔ အလြန္မြန္ ျမတ္ေသာ စြန္႔လႊတ္လွဴဒါန္းမႈ တစ္ရပ္ျဖစ္ပါ၍ ရခဲလွေသာ လူ႔ဘဝမွာ ပုထုဇဥ္လူသား အခ်င္းခ်င္း မိမိေသြးျဖင့္ အသက္ကယ္တင္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းလိုက္ရပါတယ္။ ။
တင္ထက္ထက္ေဇာ္
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/mwdmedia/
