အိႏၵိယက်န္းမာေရးဝန္ၾကီးကေန စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ လိင္ပညာေရးသင္တာဆန္႔က်င္တယ္လို႔ သူေျပာခဲ့တာကို ျပန္ရွင္းတဲ့သတင္း ၂၇-၆-၂ဝ၁၄ ေန႔ထြက္လာပါတယ္။ က်န္းမာေရးဝန္ၾကီးသစ္ (ေဒါက္တာ ဟာရက္ရွ္ ဗာဒန္) က ရွင္းတာကေတာ့ (ဆိုး-ေကာ္လ္) လိင္ပညာေပးဆိုတာကိုသာ မလိုလားတာျဖစ္တယ္။ လိင္ပညာေပးစစ္မွန္တာကို မဆိုလိုပါ။ လိင္ပညာကို ပံုေတြနဲ႔ မဖြယ္မရာထည့္သင္ၾကားတာက မသင့္ေလွ်ာ္ပါလို႔ဆိုတာျဖစ္ပါတယ္တဲ့။
တျခားတိုင္းျပည္ေတြမွာ လိင္ပညာေပးဘယ္လိုရွိသလဲသတင္းမ်ိဳးေတြကို ေရြးထုတ္ျပီးေရးတာေတြရွိပါတယ္။ ျဗိတိန္မွာ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ၃ ပံု ၂ ပံုက လိင္က်န္းမာေရး ပညာေပးတာကို ဆရာေတြကေန ေပးထာထက္ သူတို႔ထက္ နဲနဲၾကီးတဲ့ လူငယ္-လူရြယ္ခ်င္းကေန ေပးတာကို ပိုသေဘာက်တယ္လို႔ သုေတသနတခုက ၁၆-၁၁-၂ဝ၁၁ ေန႔က ဆိုလိုက္ပါတယ္။ သူတို႔ဆီမွာ Sex and relationship education (SRE) လိင္က်န္းမာေရး နဲ႔ အတူတြဲဆက္ဆံေရး ပညာေပးတာလို႔ သံုးႏွဳန္းပါတယ္။
တရုပ္တကၠသိုလ္ေတြမွာ လိင္အေၾကာင္းနဲ႔ အခ်စ္အေၾကာင္းေတြ မျဖစ္မေနသင္ေပးဘို႔ ၁၅-၉-၂ဝ၁၁ ေန႔မွာ က်န္းမာေရးဝန္ၾကီးဌာနကေန ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။ ဒီစိတ္ပညာကို အရင္ကစိတ္ဝင္စားသူေတြသာ သင္ယူခ်င္ သင္ယူႏိုင္တဲ့ ဘာသာရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖိအားေတြနဲ႔ စိတ္ပ်က္ လက္ပ်က္ ျဖစ္တာေတြကို ေလ်ာ့နည္းေစဘို႔ပါဘဲ။ ဒီသင္ရိုးေတြကို ျပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လကတည္းက ျပဳစုခိုင္းထားခဲ့တာပါ။ ဘာလို႔ အဲလိုျဖစ္လာသလဲဆိုေတာ့ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ဖိအားေတြမ်ားတဲ့အခါ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကုသမႈခံယူၾကဘို႔ လမ္းညႊန္ခံေနခဲ့ၾကရလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အသက္ (၁၈) ႏွစ္အရြယ္ ေဆးေက်ာင္းသားသစ္ကေတာ့ ဒီဘာသာရပ္ကို ေက်ာင္းသားအမ်ားၾကားမွာ သိပ္စိတ္ဝင္စားေနၾကတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ လိင္အေၾကာင္းနဲ႔ မ်ိဳးပြါးက်န္းမာေရးေတြ ပါဝင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ေက်ာင္းသားေတြက ဒီဘာသာရပ္ေတြကို မသင္မေနရလုပ္ဘို႔ေတာ့ မေကာင္းဘူလို႔လဲ ေျပာေနတာရွိပါတယ္။ ေနာက္တေယာက္ေတာ့ ဒါကပ်င္းစရာေကာင္းပါတယ္ဗ်ာတဲ့။ ေက်ာင္းသားတိုင္းအတြက္ မလိုေလာက္ပါဘူးရွင္။ က်မတို႔ တကၠသိုလ္ေရာက္လာျပီဆိုကတည္းက ခ်စ္တာၾကိဳက္တာတို႔ လိင္အေၾကာင္းတို႔ သိေနၾကျပီးသားပါလို႔ ေဘဂ်င္း တကၠသိုလ္၊ စီးပြါးေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈေမဂ်ာ ေက်ာင္းသူကေန မွတ္ခ်က္ ျပဳလိုက္တာပါ။
ယူေကႏိုင္ငံက ComRes ကေန ေလ့လာမႈတခု ျပဳခဲ့တယ္။ အသက္ ၁၃ ႏွစ္ကေန ၁၇ ႏွစ္ၾကား လူငယ္ေလးေတြရဲ႕ ထက္ဝက္က သူတို႔ဆရာေတြကို ဒီလိုေမးခြန္းမ်ိဳးေမးရတာ ကသိကေအာင့္ႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ သူတို႔ရတဲ့ အသိပညာမစံုလွဘူး ထင္တယ္လို႔ဆိုသူ အေရအတြက္ကလည္း တဝက္ရွိတာေတြ႔ရတယ္။ သံုးပံုတပံုကေတာ့ သူတို႔ထက္ နည္းနည္းၾကီးတဲ့ လူငယ္လူရြယ္ခ်င္းကေနေပးတာကို ပိုျပီးသေဘာက်ၾကတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ လူမႈေရးနဲ႔ လိင္ပညာေရး အပါအဝင္ က်န္းမာေရး ပညာေရးလုပ္ေပးရာမွာ လူပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ က႑ကို ေလ့လာေနပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနမွာ ဆရာ-ဆရာမေတြအေနနဲ႔ အထူးကြ်မ္းက်င္မႈ သင္တန္းမ်ိဳး မလိုၾကပါ။ ေက်ာင္းသားေတြအဖို႔လဲ သူတို႔ မိဘေတြကေန ေတာင္းဆိုမႈရွိမွသာ သင္ယူခ်င္ သင္ယူလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပေဒအရ ေက်ာင္းသားတိုင္းဟာ မ်ိဳးပြါးစနစ္ရဲ႕ ဇီဝေဗဒကိုေတာ့ သင္ယူၾကရတယ္။ Sexuality လိင္မႈအေရး၊ Sexual relationships လိင္ဆက္ဆံေရး၊ Family planning မိသားစုစီမံကိန္း ပညာေပးတာေတြကေတာ့ မသင္မေနရထဲမွာ မပါပါ။ ဒါကို ျပင္ေတာ့မယ္လို႔ ဆိုတာကိုလဲ မဟုတ္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုထားပါတယ္။
Family Planning Association (FPA) မိသားစုစီမံကိန္း အဖြဲ႔အစည္းကေတာ့ ဒီလိုဟာေတြပါ ဥပေဒထဲထည့္ဘို႔ (ကင့္ပိန္း) လုပ္ေနတယ္။ အေစာပိုင္းမွာ သင္ၾကားမႈညံ့တာဟာ ေနာက္ပိုင္းမယ္ ဆိုးဝါးတဲ့ေနာက္ဆက္တြဲေတြ ရေစႏိုင္တယ္လို႔ သူတို႔ကေထာက္ျပၾကတယ္။ Rebecca Findlay ကေနေျပာတာက ဆိုပါစို႔ ပထဝီသင္ေနတဲ့ ဆရာ-ဆရာမတေယာက္၊ အသက္ ၂၆ ႏွစ္၊ သူ႔ကို ခ်က္ခ်င္းဘဲ လိင္က်န္းမာေရးပါ သင္ေပးပါဆိုမယ္။ ဒီပညာဟာ (စပါယ္ရွယ္) ဘာသာရပ္ပါ။ ဒီအခ်က္ကို သိဘို႔လိုပါတယ္။ ရြယ္တူသူငယ္ခ်င္းခ်င္း သင္ေပးတာမ်ိဳးက အစိတ္အပိုင္းတခုသာ ျဖစ္သင့္တယ္။ အရည္အခ်င္းျပည့္ဝတဲ့ ဆရာဆရာမေတြလဲ လိုပါတယ္တဲ့။
သတၲေဗဒသင္ရသလို မဟုတ္ဘူး။ က်မတို႔ဟာ လူငယ္ေလးေတြကို ကြ်မ္းက်င္မႈေရာ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈေရာ၊ ကိုယ့္တန္ဘိုးကိုေရာ သိေအာင္ သင္ေပးရမယ္။ ဒါမွ သူတို႔ဟာ လိင္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ မွန္ကန္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ႏိုင္ၾကလိမ့္မယ္တဲ့။ ျပည့္စံုမွန္ကန္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ လမ္းညႊန္ေတြ မျပည့္စံုရင္ တေန႔မွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားမႈတို႔ လွည့္စားခံရတာတို႔ ျဖစ္လာေစႏိုင္တယ္တဲ့။
ျဗိတိန္ႏိုင္ငံနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ မတူပါ။ တရုပ္ႏိုင္ငံနဲ႔လည္းမတူပါ။ သူတို႔ဆီမွာ သာတာေတြရွိသလို၊ ခ်ာတာလို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ျမင္တာေတြရွိတယ္။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက ကိုယ့္လူမ်ိဳးေတြကို အေကာင္းဆံုးပညာေတြေပးဘို႔ေတာ့ လိုအပ္ေနတယ္။ သုေတသန ေကာင္းေကာင္းေတြ ရွိရမယ္။ ဆန္းစစ္မႈေတြ၊ အယူအဆတင္ျပခြင့္ေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ သိကၡာရွိရွိ ျငင္းခုန္မႈေတြကေန ေကာင္းတာေတြကိုထုတ္ျပီး ဥပေဒလုပ္သင့္တယ္။ အခ်ိန္ယူသင့္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
