ျပည္တြင္းဂ်ာနယ္တခုက အၾကီးတန္းသတင္းေထာက္တဦးက ေရးေစခ်င္လို႔ေရးျဖစ္တဲ့စာကို ျပန္တင္လိုက္ပါတယ္။ ကေန႔ေခတ္မွာ တီဗြီ၊ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ေတြအျပင္ (အင္တာနက္) ကေန စီးပြါးေရးအတြက္ ေၾကာ္ျငာရာမွာပါေနလို႔ လိင္အေၾကာင္းအရာေတြကို အရြယ္မေရြးကလက္လွမ္းမီေနၾကတယ္။ (ဆိုရွယ္မီဒီယာ) ကေတာ့ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သလို အဆိုးဆံုးလဲျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြကို လိင္ပညာအေၾကာင္း မိဘေတြ၊ ဆရာမေတြကေန ေျပာျပေနက်ထက္ ငယ္ကတည္းက ပညာေပးဘို႔လိုအပ္လာပါတယ္။ ခက္တာက ပညာေပးတာကို သေဘာမတူသူေတြရွိတယ္။ ပညာေပးရင္ ဘယ္အရြယ္မွာ ဘာေတြကို ဘယ္သူေတြကေန ဘယ္လိုေျပာမလဲ။ အရြယ္ေရာက္ျခင္းအေၾကာင္းကိုသာ ဒီစာမွာ ေရးပါမယ္။
၁။ ေစာပါေစ
ကေလးေတြက မေမးခင္ကတည္းကစပါေလ။ သူတို႔ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြ ငယ္တံုးကနဲ႔မတူ ထူးလာတာအတြက္ ၾကိဳတင္ေျပာျပပါ။ ကလးအေပၚမူတည္ျပီး ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔တဲ့ေခါင္းစဥ္ကို ထည့္သြင္းပါ။ သူတို႔ေမးတာေတြကို ေျဖဘို႔ရာ အသင့္ေတာ္ဆံုး စကားလံုးေရြးတတ္ပါ။ ရိုးသားစြာေျဖေနမွန္းသိပါေစ။ ကေလးက ဆက္လာမဲ့ေမးခြန္းကို သိထားျပီး ၾကိဳတင္ေျဖထားျပီးျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။ ကေလး အသက္ (၈) ႏွစ္ဆိုရင္ အရြယ္ေရာက္ျခင္းအေၾကာင္းကို စသင့္ပါျပီ။
၂။ အခ်ိန္
မိန္းကေလးေတြဆိုရင္ လစဥ္ရာသီလာျခင္းကို ၾကိဳတင္ေျပာရပါမယ္။ တကယ္ျဖစ္လာခ်ိန္မွာ မေၾကာက္ေအာင္လုပ္ပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ မိန္းကေလးေတြ အသက္ ၁၂-၁၃ ႏွစ္မွာ ပဌမရာသီလာၾကတယ္။ တကယ္အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္ထက္ ၂ ႏွစ္ေလာက္ေစာပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ၉ ႏွစ္ကတည္းက ရာသီလာျပီး တခ်ိဳ႕က ၁၆ ႏွစ္မွလာတယ္။ ေယဘုယ်ဆိုရင္ ေယာက္်ားေလးေတြက မိန္းကေလးေတြထက္ အရြယ္ေရာက္တာ ေနာက္က်တယ္။ ၁ဝ-၁၁ ႏွစ္။
၃။ ဘာေတြေျပာမလဲ
တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းေတြမွာ လိင္ပညာေပးသင္တာရွိပါတယ္။ သင္ရိုးက မတူၾကပါ။ မိန္းကေလးေတြ အေပၚပိုင္းအတြင္းခံ (ရွင္မီးအကႌ်၊ ဘရာစီယာ) ဝတ္ဘို႔ ဘာလို႔လိုအပ္သလဲ။ ေယာက္်ားေလးေတြဆိုရင္ လိင္အဂၤါသန္မာလာျခင္း၊ အသံၾသလာျခင္းေတြေျပာျပပါ။ မိန္းကေလးေတြကို ေယာက္်ားေလးေတြအေျပာင္းအလဲ၊ ေယာက္်ားေလးေတြကို မိန္းကေလးေတြ အေျပာင္းအလဲေတြကိုပါ ေျပာျပရပါမယ္။
အေျပာင္းအလဲေတြဟာ လူတိုင္းမွာျဖစ္တဲ့ ပံုမွန္ျဖစ္ရတာေတြလို႔ေျပာျပပါ။ အရြယ္ေရာက္တာနဲ႔ အရာရာ အမ်ားၾကီး ေျပာင္းလာျပီဆိုတာသိေစပါ။ ဒီလိုျဖစ္တာအတြက္ စိုးရိမ္စရာ၊ ေၾကာက္စရာမဟုတ္တာကိုေသခ်ာေစပါ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို မလံုျခံဳသလိုမျဖစ္ဘူးဆိုတာ ေကာင္းေကာင္သြန္သင္ေပးပါ။ ဒါေပမဲ့ ျဖစ္လာႏိုင္စရာ အႏၲရာယ္ေတြကုလဲ ေျခာက္သလို မဟုတ္ပဲ သိေစပါ။ လံုျခံဳေအာင္ ဘယ္လိုေန ဘယ္လိုထိုင္စတာလဲေျပာျပေပးပါ။ ဝက္ျခံေပါက္မယ္၊ စိတ္မူေျပာင္းမယ္၊ ၾကီးထြားလာမဲ့ ကိုယ္အဂၤါအစိတ္ပိုင္းေတြကဘာေတြလဲ သိေစပါ။ အရြယ္ေရာက္ေနတဲ့ မိန္းကေလးကို အမူအယာၾကည့္ျပီး သိပါ။ ဥပမာ တေယာက္တည္း ထီးထီးေနတာမ်ိဳး။ သူမ်ားနဲ႔မတူျဖစ္လာတာမ်ိဳး။
၄။ အခ်က္အလက္မ်ား
• မိန္းကေလးေတြ ကိုယ္ခႏၶာ (တင္ပါး၊ ေပါင္) ျပည့္ျဖိဳး လံုးဝန္းလာမယ္။
• မိန္းကေလးေတြ ရင္သားထြက္လာမယ္။ ဘယ္-ညာ ဖက္မတူတတ္တာေျပာပါ။
• မိန္းကေလး + ေယာက္်ားေလးေတြမွာ ခ်ိဳင္းေမႊး၊ ဆီးစပ္ေမႊးထြက္မယ္။ ေျခသလံုးေမႊးပိုထူလာမယ္။
• မိန္းကေလး + ေယာက္်ားေလး ဝက္ျခံထြက္မယ္။
• ေယာက္်ားေလးေတြမွာ က်ားအစိၾကီးလာမယ္။ လိင္တံၾကီးလာမယ္။ အသံၾသလာမယ္။ ႏႈတ္ခမ္းေမႊး ေပါက္လာမယ္။ ၾကြက္သားေတြၾကီးထြားလာမယ္။ အိပ္ေနခ်ိန္္မွာ လိင္အဂၤါထိပ္မွာစိုလာမယ္။ လိင္အဂၤါသန္မႈ ျဖစ္လာမယ္။ သုက္ထြက္လာမယ္။
• မိန္းကေလးေတြ ရာသီလာတာ သားအိမ္ထဲမွာ ေသြးေတြက မလိုေတာ့လို႔ ေအာက္ဖက္ကိုဆင္းထြက္က်လာတာ။ လတိုင္းမွာ မ်ိဳးဥထြက္ႏိုင္လာျပီ။ မ်ိဳးဥဟာ ေယာက္်ားသုက္နဲ႔ထိေတြ႔ရင္ ကိုယ္ဝန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ရာသီလာရင္ လုပ္ရမဲ့ တကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးလုပ္နည္းေတြ သင္ေပးပါ။
၅။ ေျပာအျပီး
ပညာေပးျပီးတိုင္း ကေလးမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည့္စိတ္ျပည့္လာတယ္လို႔ ျဖစ္ေစပါ။ တခ်ည္းထဲမျပီးပါ။ အယဥ္ေက်းဆံုး အသံုးအႏွံဳးေရြးတတ္ပါ။ လိုအပ္ရင္ (ဂရပ္ဖစ္) ေတြသံုးပါ။ လိုတာထက္ မပိုဘို႔ အေရးၾကီးတယ္။ တီဗြီ၊ (အင္တာနက္) ေတြမွာ မိဘထိန္းခ်ဳပ္စနစ္ တပ္ဆင္ထားပါ။ Parental Controls software သံုးပါ။ Parental Guidance (PG) အဆင့္ပါ ရုပ္ရွင္ကိုသာ ဖြင့္ႏိုင္ပါေစ။ မ်က္ေျချပတ္မခံပါနဲ႔။ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ မလြန္ကဲပါနဲ႔။ အေပါင္းအသင္း ေရြးေစပါ။ နမူနာေကာင္းျပပါ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
