အစားအစာေတြကို စားေသာက္တဲ့အခါ အဆာေျပေစဖို ့၊ ဗိုက္၀ေစဖို ့၊ အာဟာရ ျဖစ္ေစဖို ့၊ က်န္းမာေစဖို ့စသျဖင့္ မိမိၾကိဳက္ ႏွစ္သက္တဲ့ အစားမ်ိဳးစံုကို စားသံုးေနၾကေသာ္လဲ ၊ မိမိ စားသံုးလိုက္ေသာ အစားအစာဟာ တခ်ိန္တည္း တျပိဳင္တည္းမွာပင္ ဗိုက္လည္းျပည့္၀ေစ အာဟာရလည္းျဖစ္ေစ က်န္းမာဖို ့ဆိုရင္ “ ဘ ” သံုးလံုးကို သိထားဖို ့လိုပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ (၁) “ဘာ” အစားအစာ အမ်ိဳးအစား (၂) “ဘယ္” အခ်ိန္ ဘယ္ အခါ (၃) “ဘယ္” လို စားသံုးၾကမလဲ …တို ့ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ သစ္ပင္ပန္းပင္ေတြ ရွင္သန္ၾကီးထြားဖို ့အတြက္ဆိုရင္ ေန ၊ ေရ ၊ ေျမ ၊ ေလ ၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာ တို ့က မရွိမျဖစ္အရာပါ ။ သို ့ ေသာ္ ေနေရာင္ျခည္ေကာင္းစြာမရ ေလာင္းရိပ္က်ေနတဲ့အခါ ၊ အပင္ေတြ ကို ေရမေလာင္းသင့္တဲ့ မြန္းတည့္ခ်ိန္မွာ ေရေလာင္းမိ တဲ့အခါ၊ အပင္နဲ ့ မသင့္ေတာ့တဲ့ ေျမအမ်ိဳးအစားမွာ စိုက္ပ်ိဳးမိတဲ့အခါ ၊ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစေသာ မသန္ ့ရွင္းေသာ ေလဟာ နယ္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ sensitive အမ်ိဳးအစား ပန္းပင္ေလးမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ေတာ္၀င္သဇင္ (သို ့) သစ္ခြ တို ့ကို စိုက္ပ်ိဳးတဲ့အခါ ၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာကို လိုအပ္သည့္ပမာဏထက္ ပိုမိုသံုးစြဲမိတဲ့အခါမ်ားမွာ သင္စိုက္ပ်ိဳးလိုက္ေသာအပင္ဟာ ၾကီးထြားသင့္သ ေလာက္ မၾကီးထြားနိုင္ေတာ့ဘဲ အခမသင့္ရင္ ေသသြားတတ္ပါတယ္ ။
ထို ့နည္းတူစြာပင္ လူသားတို ့ က်န္းမာၾကံ ့ခိုင္ေစဖို ့အတြက္ “ ဘ ” သံုးလံုးကို သိထားမယ္ဆိုရင္ အစာလည္းေဆး ၊ ေဆးလည္း အစာ ျဖစ္ေစနိုင္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း က်န္းမာသုတ အေနျဖင့္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္ရပါတယ္။
(၁) ဌက္ေပ်ာသီး။
“နံက္သေဘၤာ၊ ညဌက္ေပ်ာ” လို ့ ေရွးရိုးစြဲအစဥ္အလာရွိခဲ့ပါတယ္ ။ သို ့ေသာ္ က်န္းမာေရးသုေတသီမ်ား၏ လတ္တေလာ ေလ့လာမႈမွတ္တမ္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Real Random Thoughts မွာ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ ၊ ညဘက္အခ်ိန္ ဌက္ေပ်ာသီးစားျခင္းက ခြ်ဲသလိပ္ေတြျဖစ္ေစျပီး အစာေက်ညက္ျခင္းကိုလည္း အဟန္ ့အတားျဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္တဲ့ ။ အကယ္၍ ဌက္ေပ်ာသီးကို ေန ့ လည္စာ စားျပီးေနာက္ အခ်ိဳပြဲအျဖစ္လည္းေကာင္း (သို ့) ညေနခင္း အဆာေျပအျဖစ္လည္းေကာင္း စားသံုးေပးမယ္ဆိ္ုပါက ကိုယ္ခံစြမ္းအားကို အမွန္တကယ္တိုးပြားလာမွာျဖစ္သလို ၊ အသားအေရကို လည္း ေကာင္းက်ိဳးျပဳနိုင္ ပါလိမ့္မယ္။
(၂) ပန္းသီး။
“ ပန္းသီးတစ္လံုးေဆာင္ထား ၊ ဆရာ၀န္ေရွာင္ရွား ” ဆိုတဲ့ က်န္းမာေရး ေဆာင္ပုဒ္ကေလးကို ၾကားဖူူးေနၾကမွာပါ ။ တကယ္ က်န္းမာဖို ့အတြက္ဆိုရင္ေတာ့ ပန္းသီးကို နံက္စာ အျဖစ္ သံုးေဆာင္ေပးရမွာပါ ။ ပန္းသီးထဲမွာပါတဲ့ သဘာ၀ Pectin ဓာတ္က ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ သၾကားဓာတ္နဲ ့ ကိုလက္စထေရာပမာဏေတြကို ေလ်ာ့ခ်ေပးနိုင္တာမို ့တေန ့တာလံုး သြက္လက္ေပါ့ပါး က်န္းမာေစနိုင္ပါတယ္ ။ အကယ္၍ ပန္းသီးကို ညဘက္မွာ စားသံုးမိပါက ၄င္း Pectin ဓာတ္ဟာ အစာအိမ္ထဲမွာ အက္ဆစ္ဓာတ္ ေတြကို တိုးပြားလာေစျပီးေနာက္ အစာေခ်စံနစ္ကို ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေစပါေတာ့တယ္ ။
(၃) ဒိန္ခ်ဥ္။
နံက္အိပ္ယာထ ဗိုက္ထဲမွာ ဘာအစာမွ်မရွိတဲ့အခ်ိန္ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္ျခင္းေၾကာင့္ လက္တစ္အက္ဆစ္ဟာ အစာအိမ္နံရံေတြကို အက္ဆစ္ျပဳ၍ ပ်က္စီးေစနိုင္ပါတယ္ ။ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္ရန္ အသင့္ေတာ္ဆံုး အခ်ိန္မ်ားကေတာ့ ညစာစားခ်ိန္ နဲ ့ ညလည္စာ စားခ်ိန္တို ့ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ညဘက္ ဒိန္ခ်ဥ္ေသာက္ျခင္းက အစာေက်ညက္ေစကာ အူလမ္းေၾကာင္းကို သန္ ့ရွင္းေပးပါတယ္ ။ (လိေမၼာ္သီးလည္း ထိုနည္း၄င္းပါဘဲ ။ ဗိုက္ထဲမွာ ဘာအစာမွ်မရွိဘဲ လိေမၼာ္သီးကို စားမိပါက အစာအိမ္အခ်ဥ္ေပါက္ ေစနိုင္ပါတယ္)
(၄) အာလူး။
နံက္စာအျဖစ္ အာလူးစားသံုးေပးျခင္းျဖင့္ အာလူးထဲမွာပါရွိတဲ့ ကစီဓာတ္က ကိုလက္စထေရာကို ခ်ေပးနိုင္သလို၊ ၄င္းအာလူးထဲရွိ သတၱဳဓာတ္မ်ားက လူကို ခြန္အားျဖစ္ေစပါတယ္။ ေန ့လည္စာအျဖစ္လည္း အာလူးကို စားေပးနိုင္ပါတယ္ ။ သိ ု ့ေသာ္ အာလူးကို ညစာ စားမိတဲ့အခါ ကယ္လိုရီတက္ျပီး လူကို အ၀လြန္ေစနိုင္ပါတယ္ ။
(၅) ခရမ္းခ်ဥ္သီး။
ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို နံက္ပိုင္းစားေပးပါက အစာေက်ညက္ေစျပီး တစ္ေန ့တာလံုး ဇီ၀ျဖစ္ပ်က္မႈကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္ ။ အကယ္၍ ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို ညစာအျဖစ္ စားေသာက္မိပါက ၄င္းထဲရွိ Pectin ႏွင့္ Oxalic အက္ဆစ္ ဓာတ္မ်ားက အစာအိမ္ကို ေရာင္ရမ္းနာက်င္ေစနိုင္ပါတယ္ ။
(၆) ဆန္။
ဆန္(ထမင္း)ထဲမွာပါတဲ ့ ေျမာက္မ်ားစြာေသာ ကစီဓာတ္က တစ္ေန ့တာလံုးအတြက္ ခြန္အားကိုေပးစြမ္းနိုင္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ထမင္းကို အာဟာရအျဖစ္ အစားသင့္ဆံုး အခ်ိန္ဟာ ေန ့လည္စာျဖစ္ပါတယ္ ။ ညဘက္စားသံုးျခင္းက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တက္ ေစနိုင္ပါတယ္ ။ (အလ်ဥ္းသင့္၍ က်န္းမာသုတအေနျဖင့္ အၾကံျပဳခ်င္ပါေသးတယ္။ ဆူရွီ(ေခၚ)ထမင္းလိပ္ေတြက အရသာရွိတာ မွန္ေသာ္လည္း မ်ားမ်ားစားျခင္းက ေဘးျဖစ္ေစပါတယ္ ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အရသာရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ဆူရွီထဲမွာ ကယ္လိုရီေတြ အေျမာက္အမ်ား ပါရွိေနၾကလို ့ပါဘဲ)
(၇) အသား။
အမဲသား ၊ ဆိတ္သား တို ့လို အနီေရာင္အသားမ်ားမွာ သံဓာတ္ၾကြယ္၀တာေၾကာင့္ ေသြးအားနည္းေရာဂါ၊ ခြန္အားနည္းျခင္း နဲ ့ အလြန္အမင္း ေမာပမ္းျခင္းေ၀ဒနာေတြကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳပါတယ္ ။ သို ့ေသာ္ ၄င္းအနီေရာင္အသားေတြကို စားသံုးျပီးတဲ့အခါ အစာအိမ္နဲ ့အူ လမ္းေၾကာင္းမွာ ေကာင္းစြာေက်ညက္ဖို ့ အတြက္ဆိုရင္ ကာလအားျဖင့္ ၄ နာရီမွ ၆ နာရီၾကာ အခ်ိန္ေပးရပါ တယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အသားဟင္း လ်ာေတြကို ညစာ မစားသင့္ပါဘူး ။ ေန ့လည္စာအျဖစ္သာ စားသင့္ပါတယ္။
(၈) အေစ့အဆံ။
အခြံမာသီး အေစ့အဆံမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ဥပမာ ေျမပဲ ၊ သီဟိုေစ့ ၊ ဗာဒံေစ့ ၊ ေနၾကာေစ့ မ်ားဟာ ေသြးတိုးေရာဂါအပါအ၀င္၊ ေသြးတိုး ေရာဂါနဲ ့ဆက္စပ္လ်က္ရွိတဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ ႏွင့္ ေလျဖတ္ျခင္းတို ့မွ ကာကြယ္ေပးနိုင္ပါတယ္။ သို ့ေသာ္ ၄င္းအေစ့အဆံ ေတြမွာ အဆီ နဲ ့ကယ္လိုရီ ျမင့္မား စြာပါရွိေန တာေၾကာင့္ ညဖက္စားသံုးပါက လူကို အ၀လြန္ေစပါလိမ့္မယ္။ အေစ့အဆံမ်ား စားသံုးရန္ အသင့္ေတာ္ ဆံုးအခ်ိန္ ကေတာ့ ေန ့လည္စာ စားျပီးေနာက္ အခ်ိန္ တစ္နာရီခန္ ့အၾကာ (သို ့) ညေနခင္း အဆာေျပ အျဖစ္ စားသံုးသင့္ပါတယ္။
(၉) အနက္ေရာင္ေခ်ာကလက္။
အနက္ေရာင္ေခ်ာကလက္ေတြဟာ ဦးေႏွာက္သို ့ေသြးလည္ပတ္ စီးဆင္းမႈ အားေကာင္းေစျပီး ၊ ေခ်ာကလက္စားျပီးေနာက္ ႏွစ္ နာရီ(သို ့) သံုးနာရီအတြင္းမွာပင္ သိသိသာသာ စိတ္ဖိစီး မႈေတြ ေျပေလ်ာ့သြားကာ မွတ္ဥာဏ္အား ေကာင္းလာေစတာေၾကာင့္ အထူးသျဖင့္ ေခ်ာကလက္ကို နံနက္ပိုင္း အခ်ိန္မွာ စားသံုးေပးသင့္ပါတယ္ ။ ဒါ့ျပင္ ႏို ့နဲ ့အခ်ိဳမပါရွိေသာ သဘာ၀အ နက္ေရာင္ ေခ်ာကလက္က အရြယ္တင္ႏုပ်ိဳေစတဲ့အျပင္ ႏွလံုးအတြက္ ေကာင္းက်ိဳးျပဳပါတယ္ ။ သို ့ေသာ္ တန္ေဆးလြန္ေဘးဆိုသလို ေခ်ာကလက္ကို သြားရည္စာအျဖစ္ အျမဲစားသံုးမိပါက ၀က္ျခံထြက္ေစနိုင္၍ သတိျပဳဆင္ျခင္ပါ။
(၁၀) သံလြင္ဆီ။
ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားကို သံလြင္ဆီျဖင့္ေၾကာ္စားျခင္းက က်န္းမာေရးအာနိသင္အတြက္ ပိုမို အက်ိဳးထူးတာမွန္ေသာ္လဲဘဲ ၊ သံ လြင္ဆီထဲမွာ ကယ္လိုရီေတြေျမာက္မ်ားစြာပါရွိေနတာေၾကာင့္ ၄င္းသံလြင္ဆီျဖင့္ ခ်က္ျပဳတ္ေၾကာ္ေလွာ္ျခင္းကို ရက္သတၱပတ္ လွ်င္ သံုးရက္ထက္ပို၍ မစားသင့္ေပ ။
(၁၁) ေသာက္ေရ ။
ခႏၶာကိုယ္ၾကီး အဆိပ္အေတာက္ေျပေစရန္ ႏွင့္ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ေကာင္းမြန္ေစရန္တို ့အတြက္ တစ္ေန ့လွ်င္ ေသာက္ေရသန္ ့ကို ၆ ခြက္မွ ၈ ခြက္အထိ ေသာက္ပါလို ့ ဆိုရိုးစကားရွိေသာ္လဲဘဲ ၊ ၄င္းပမာထက္ပိုမို၍ မိမိေသာက္နိုင္သေလာက္ ေသာက္ေပးသင့္ ပါတယ္ ။ ဒါ့ျပင္ ေသာက္ေရတစ္မ်ိဳးတည္းသာမက ေရေႏြးၾကမ္းအပါအ၀င္ ၊ သဘာ၀ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္၊ အဆီ ႏွင့္ အခ်ိဳဓာတ္ နည္းေသာ ေကာ္ဖီ (သို ့) လၠက္ရည္ (သို ့) ေခ်ာကလက္ေဖ်ာ္ရည္ စတဲ့ အရည္တို ့ ကိုလည္း ျဖည့္စြက္၍ ေသာက္ေပးနိုင္ပါ တယ္။
(၁၂) ဟင္းသီးဟင္းရြက္အမ်ိဳးမ်ိဳး။
သစ္သီး၀လံမ်ားဟာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားလိုဘဲ က်န္းမာေရးအာနိသင္ ထပ္တူညီတယ္လို ့ လူအမ်ားက ထင္မွတ္မွားေနၾကပါ တယ္ ။ အမွန္တကယ္မွာေတာ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြက သစ္သီး၀လံမ်ားထက္ ပိုမို၍ က်န္းမာေရးနဲ ့ညီညြတ္ေစပါတယ္ ။ ဒါ ေၾကာင့္ ေန ့စဥ္စားေသာက္တဲ့ ထမင္း၀ိုင္းမွာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားကို အသုပ္ ၊ အေၾကာ္ ၊ ဟင္းခ်ိဳ စြပ္ျပဳတ္ ၊ တို ့စရာ စသျဖင့္ ဟင္းလ်ာစံုဖန္တီး၍ မ်ားမ်ားစားေပးသင့္ပါတယ္။
ေဆာင္းပါးရွင္ - ေပါက္ေပါက္
Health Guide
https://www.facebook.com/healthguidemyanmar
