တထိုင္တည္းမွာ ၂ ေယာက္ကေမးတယ္။ ေမးခြန္းေတြ မထည့္ေတာ့ပါ။ အရင္တခါေမးတဲ့သူက အသက္ကို အရင္ဆံုးမေရးလို႔ ၂ ခါဖတ္ရတယ္။ အေမးခြန္း ၂ ခုစာအခ်ိန္ကုန္သြားတယ္။
ဆရာ ကြ်န္မညီမေလးက သားဦးကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတာပါရွင္။့ ကိုယ္ဝန္ ခုနွစ္ပါတ္ေက်ာ္ရွိပါၿပီ။ အခု ေသြးဆင္းေနလို႔ပါရွင့္ အမ်ားႀကီးေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ဆက္တိုက္လည္း မဆင္းပါဘူးရွင့္။ နည္းနည္းခ်င္း ဆင္းေနလို႔ပါ အဲ့ဒါ စိုးရိမ္ရပါသလားရွင့္။ ဘာေၾကာင့္ဆိုတာေျပာျပေပးပါ ဆရာရွင့္။ အသက္က ၂၇ နွစ္ပါရွင့္။
ကိုယ္ဝန္ရွိတံုးလဲ ေသြးဆင္းႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိတာေသခ်ာလို႔ ေသြးဆင္းရင္ အေရးၾကီးပါတယ္။ ေမြးလမ္း (ဗဂ်ိဳင္းနား) ကေန ေသြးဆင္းတိုင္း ရာသီဆင္းတယ္လို႔ မေခၚႏိုင္ပါ။ ေသြးက လာတာကေတာ့ ေမြးလမ္းေပမဲ့ ဘယ္ကလာတဲ့ ေသြးလဲ၊ ဘာ့ေၾကာင့္ ဆင္းသလဲ။
ကိုယ္ဝန္ကို ပဌမ၊ ဒုတိယနဲ႔ တတိယ ၃ လစီပိုင္းျပီးေျပာရတယ္။ နဲနဲေလးစြန္းယံုဆင္းတာနဲ႔ အမ်ားၾကီး၊ ေသြးခဲပါ ဆင္းတာရွိတယ္။ ၃ လ ေနာက္ပိုင္းေသြးဆင္းရင္ ပံုမွန္မဟုတ္ဘူး သတ္မွတ္တယ္။ ၂၈ ပါတ္ေနာက္ ဆင္းတာဆိုရင္ အေရးေပၚဘဲ။ အနည္းအမ်ားမတူပါ။ ဗိုက္နာတာကိုယ္ဝန္ ၄% မွာျဖစ္တယ္။ မီးတြင္းမိခင္ေသဆံုးရတဲ့ အေၾကာင္းေတြထဲမွာ အျဖစ္မ်ားဆံုးပါ။ ကိုယ္ဝန္ပဌမသံုးလ ေသြးဆင္းတာ ၂ဝ-၃ဝ% ကိုယ္ဝန္ေတြမွာျဖစ္တတ္တယ္။ အဲဒီအထဲက ၅ဝ% ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ႏိုင္တယ္။ ၃% က Ectopic pregnancy သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္တာ ျဖစ္တယ္။
၁။ Implantation bleeding က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ မဥေတြ သားအိမ္ျပြန္ တေနရာမွာ ေပါင္းစပ္ၾကျပီး ျဖစ္လာတဲ့သေႏၶက သားအိမ္အတြင္းဆံုးအလႊာမွာ လာတြယ္ကပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ေသြးနည္းနည္းကေလးဆင္းတာကိုေခၚတယ္။ ခန္႔မွန္းေျခ ရာသီလာရမဲ့ ရက္ေလာက္မွာ ျဖစ္တာမ်ားလို႔ အထင္မွားတတ္တယ္။ ဘာမွစိုးရိမ္စရာမလိုပါ။
၂။ Postcoital bleeding အတူေနအျပီး ေသြးနည္းနည္းဆင္းတာ။ ရပ္သြားရင္ ဘာမွလုပ္စရာမလိုပါ။
၃။ Threatened miscarriage ရာသီထိန္၊ နာတာ-ကိုက္တာနဲ႔ေရာျပီး ေသြးဆင္းတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ျခင္သလို ျဖစ္တာ။ ကိုယ္ဝန္ ဆက္တည္မလား၊ ပ်က္မလား ေျပာမရေသးပါ။ ဆီးေအာင့္တာ၊ ေရ-ဆားဓါတ္နည္းတာ၊ တခ်ိဳ႕ေဆးဝါး၊ ခိုက္မိတာ-လဲက်တာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အထဲကကေလး ပံုမွန္မဟုတ္တာလဲ ပါေသးတယ္။ အေလးအပင္မတာ၊ အတူေနတာၾကမ္းတမ္းတာ၊ စိတ္ပိုင္းထိခိုက္တာေတြလဲပါတယ္။ ၁၊ ၂ နဲ႔ ၃ အတြက္ နားေနပါ။ အေလးအပင္ မမပါနဲ႔။ ျပင္းထန္တဲ့ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္နဲ႔၊ အတူေနတာ ၃ ပါတ္ေရွာင္ပါ။ ေမြးလမ္းကို Tampons or Douching နဲ႔ေဆးတာ ေရွာင္ပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ အရက္-ေဆးလိပ္ေရွာင္ပါ။ အာဟာရ မွ်တေအာင္စားပါ။
၄။ Completed miscarriage ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာ။ ေသြးဆင္းတာမ်ား၊ ဗိုက္နာတာပိုရင္ စဥ္းစားရမယ္။ သားအိမ္ျခစ္စရာ မလိုပါ။
၅။ Incomplete miscarriage ကိုယ္ဝန္ တဝက္တျပက္ပ်က္က်တာ။ ေမြးလမ္းေၾကာင္းစမ္းရင္ သားအိမ္အဝ နည္းနည္း ပြင့္ေနမယ္။ ေသြး-ေသြးခဲ-တျခား ဆင္းလာေနမယ္။ အဝျပန္ပိတ္ေနတာလဲ ေတြ႔ႏိုင္တယ္။
၆။ Septic abortion ကိုယ္ဝန္ပ်က္ရာ ပိုးဝင္တာ။ ပိုးဝင္ လကၡဏာလဲ ေတြ႔ျခင္ေတြ႔မယ္။ ကိုယ္ပူ၊ ဗိုက္ပိုနာ၊ ဆင္းတာေတြက အနံ႔ရွိ၊ ေသြးနဲ႔အတူ အျဖဴစတာေတြပါ ေရာဆင္း။ ေဆးရံုတက္၊ ပိုးေသေအာင္လုပ္ျပီး ေနာက္မွာ D and C သားအိမ္ျခစ္ရမယ္။
၇။ Blighted ovum မမ်ိဳးဥပံုမွန္ မဟုတ္လို႔ ပံုမွန္သေႏၶ ျဖစ္တာ။
၈။ Intrauterine fetal demise/death (IUD) အထဲမွာ ကေလးေသသြားတာ။
၉။ Ectopic pregnancy သားအိမ္ျပင္ပသေႏၶတည္ျခင္း။ အဆိုးဆံုးအစားျဖစ္တယ္။ အမ်ားဆံုးက Tube သားအိမ္-ျပြန္ထဲမွာတည္တယ္။ မဆန္႔မျပဲ ျဖစ္လာခ်ိန္မွာ ရုတ္တရက္ေပါက္ထြက္ရင္ အေရးေပၚျဖစ္ျပီ။ ရာသီထိန္ျပီး ၁ဝ ပါတ္ ဝန္းက်င္မွာျဖစ္တယ္။ ေသြးမဆင္းခင္ နာတာနဲ႔စတတ္တယ္။ အရင္ျဖစ္ဖူးသူေတြ ထပ္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တင္ပါးဆံုတြင္း အဂၤါေတြေရာင္တာ ျဖစ္ဖူးသူ၊ ကေလးမရတာ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ေနသူ၊ သားအိမ္ျပြန္ကို ခြဲစိတ္ထားသူ၊ ကုိယ္ဝန္မရေအာင္ IUCD ထည့္ထားခဲ့သူ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္သူ၊ ေန႔တိုင္း Douching ေဆးေၾကာတတ္သူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတယ္။ Ultrasound လုပ္မယ္။ Methotrexate ေဆးေပးမယ္။ မရရင္ ဒါမွမဟုတ္ ဒီေဆး မသံုးျခင္ရင္ ခြဲစိတ္နည္းသံုးမယ္။ ေသြးသြင္းဘို႔ လိုတတ္တယ္။
၁ဝ။ Molar pregnancy စပ်စ္သီးကိုယ္ဝန္၊ Ultrasound မွာ ကေလးမဟုတ္ဘဲ (တရွဴး) ေတြသာေတြ႔ရမယ္။ ရာသီ ထိန္မယ္။ ၁၂ ပါတ္ေက်ာ္ရင္ ဗိုက္စမ္းေတာ့ သားအိမ္အျမင့္က ရာသီထိန္တာထက္ ျမင့္ေနမယ္။ တခ်ိန္မွာ ကင္ဆာကို သံသယရွိရမယ္။ D and C သားအိမ္ျခစ္မယ္။ ေနာက္တလေနရင္ တခါထပ္ျခစ္မယ္။ ေသြး Blood B-hCG levels ကို စစ္မယ္။
Duphaston ဆိုတာ (ပရိုဂ်က္စတင္)၊ (ပရိုဂ်က္စတီရုန္း) ေဟာ္မုန္းေဆးျဖစ္တယ္။ ရာသီမမွန္သူေတြ၊ ကေလးမရႏိုင္ေသးသူေတြ၊ ကိုယ္ဝန္မျမဲသူေတြ၊ ကေလးအခ်ိန္ေစာေမြးသူေတြ၊ Endometriosis သားအိမ္ေရာဂါရွိသူေတြ၊ ရာသီမလာခင္တာက်မႈေတြခံစားေနရသူေတြနဲ႔ ေဟာ္မုန္းအစားထိုးကုသသူေတြကိုေပးတယ္။
အခုေရးတာက ကိုယ္ဝန္ႏုစဥ္ ပဌမ (၃) အတြင္းေသြးဆင္းတာသာျဖစ္ပါတယ္။ လရင့္လို႔ဆင္းတာက ပိုသတိထားဘို႔ လိုပါမယ္။ Pregnancy and Placenta praevia အခ်င္းေနရာ အေရးၾကီးပါတယ္ ဆိုတာကို သပ္သပ္ေရးထားပါတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
