(၂) ဆရာ မဂၤလာပါရွင္။ ကိုယ္ဝန္က စက္တင္ဘာ ပထမပတ္ ေမြးေတာ့မွာပါ။ ကန္ေတာ့ေနာ္ ဆရာ၊ က်မမွာ လိပ္ေခါင္းလား မသိပါဘူးဆရာ အရမ္းနာေနပါတယ္႐ွင္။ စျဖစ္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ ၉ ႏွစ္ ေလာက္ကို႐ွိခဲ့ပါၿပီ႐ွင္။ ငယ္ကတည္းက က်မ ဝမ္းအရမ္းခ်ဳပ္တတ္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္ ဝမ္းပံုမွန္ သြားေလ့မ႐ွိပါဘူး။ ၃ ရက္ ၄ ရက္ ေနမွ သြားတတ္ပါတယ္။ တခါတခါ ၅ ရက္ ၆ ရက္ ေတာင္ၾကာသြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ အိမ္သာမွာ အၾကာႀကီး ထိုင္ၿပီး ဝမ္းကိုေခ်ာ့ၿပီးသြားရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ထဲက အိမ္သာတတ္ရင္ ခဏေလးနဲ႔မသြားတတ္ေတာ့ပါဘူး။ ပိုဆိုးတာက ဝမ္းခ်ဳပ္ရင္ စအိုကြဲေသြးထြက္ျဖစ္လာပါတယ္။ ၾကာလာေတာ့ အဲဒီ အနာရြတ္ကေန အသားက ေပ်ာ့စိစိနဲ႔ အသားပိုလိုလို အေရျပားက ပိုထြက္လာၿပီး ေကာင္းေနရင္ ေပ်ာ့စိစိေလးတြဲေနသလို႐ွိေနၿပီး ဝမ္းခ်ဳပ္ျပန္ကဲြရင္ ေရာင္ၿပီး အဖုအသီးလို ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ႏွစ္ၾကာလာတဲ့အခါ ၂ ခု ၃ ခုေလာက္ ျဖစ္လာၿပီး၊ ေရာင္ေနတဲ့အခ်ိန္ဆို စအိုေပါက္ ပိတ္လုနီးပါး ျဖစ္ေနၿပီး ဝမ္းသြားရခက္ အားမရ။ ဝမ္းေပ်ာ့ေဆး mom မေသာက္ရင္ မသြားေတာ့သေလာက္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႐ွက္ကလည္း႐ွက္ေတာ့ ဘယ္သူ႔ကိုမွအသိမခံပဲ အဲဒီလိုနဲ႔ ၉ ႏွစ္ ေလာက္ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ အခု ကိုယ္ဝန္နဲ႔ဆိုေတာ့ ပိုဆိုးၿပီး ေဝဒနာတအားခံရပါတယ္။ အဲဒီအဖုသီးေလးကထိပ္မွာ ေသြးေခ်ဥသလို ေသြးညိဳညိဳေတြ စုေနတာေတြ႔ရၿပီး မာၿပီး ေရာင္ေနတာ ေဆးလိမ္းေပမဲ့ အနာေရာ အေရာင္ေရာ မေလ်ာ့ေတာ့ပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့လက တခါျဖစ္ေသးေပမဲ့ အဲဒီတုန္းက ေသြးေတြ ေပါက္ထြက္လာၿပီး ပိန္သြားၿပီး ျပန္ေပ်ာ့သြားပါတယ္။ အခုက ၁ပတ္ေလာက္ ႐ွိၿပီ မသက္သာပဲ လမ္းေတာင္ ေကာင္းေကာင္း မေလ်ွာက္ႏိုင္ မထိုင္ႏိုင္ ေနရအိပ္ရ ထိုင္ရခက္ၿပီး အရမ္းနာပါတယ္။ ေရာင္းၿပီး မာတင္းေနတဲ့ အဖုက စအိုထဲလဲ ျပန္သြင္းလို႔ မရေတာ့ တင္ပါးထဲမွာခုၿပီး လႈပ္႐ွားတိုင္းနာေနပါတယ္။ အခုကေတာ့ OG ေသာက္ခိုင္းတဲ့ Avolac ဝမ္းေပ်ာ့ေဆး ေန႔တိုင္းေသာက္လို႔ ဝမ္းမွန္ေနပါတယ္။ အဲဒီၾကားကျဖစ္တာပၚ ကိုယ္ဝန္နဲ႔မို႔ ဆီးကလည္း မၾကာခဏ သြားေနေတာ့ ပိုနာပါတယ္။ ဘာလုပ္ရမလဲ အၾကံေပးပါေနာ္။ ကိုယ္ဝန္သာမ႐ွိရင္ ခ်က္ခ်င္းခဲြလိုက္ခ်င္ပါတယ္။ အခုေတာ့ စိတ္ဆင္းရဲႀကီးစြာ ေဝဒနာခံေနရပါတယ္ဆရာ။ က်မ အသက္က ၃၅ႏွစ္ ျပည့္ေတာ့မွာပါ။ ရန္ကုန္မွာေနပါတယ္ဆရာ။
လိပ္ေခါင္းျဖစ္ဘို႔မ်ားတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ ျဖစ္ၾကသူမ်ားတယ္။ မီးဖြြားခ်ိန္မွာလဲ ပိုဆိုးလာတတ္တယ္။ သိပ္မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ လူအမ်ားစုမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးေမြးျပီးသက္သာ ေပ်ာက္ကင္းသူလဲမ်ားတယ္။ လိပ္ေခါင္းစာကိုဖတ္ျပီး လိုတာကိုလိုက္နာပါ။
လိပ္ေခါင္းက လူအေတာ္မ်ားမ်ားမွာရွိတယ္။ ခြဲတိုင္းလဲ မေကာင္းတတ္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ ပိုဆိုးလာတတ္တယ္။ ရိုးရိုးလမ္းကေန မီးဖြါးေနတံုးမွာ ပိုေရာင္လာေသးတယ္။ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ နာတာနဲ႔ ေသြးျခည္ဥလို ျဖစ္ရင္ေတာ့ အထဲမွာ ေသြးခဲပိတ္ေနလို႔။ တခ်ို႕ကို ခ်က္ခ်င္းခြဲရတယ္။ ခြဲတာနဲ႔ နာတာသက္သာတယ္။ လိပ္ေခါင္းအေၾကာင္း စာ ၁ ပုဒ္ပို႔မယ္။ ေရေႏြးသံုးတာ၊ ေရေႏြးထဲထိုင္တာကို သံုးပါ။ ဝမ္းေပ်ာ့ေအာင္လုပ္ပါ။ MOM ကုိ အၾကာၾကီးမေသာက္ပါနဲ႔။
အရင္ဆံုး ဆရာဝန္ကညႊန္ျပီး ဆရာဝန္မလိုတဲ့နည္းေတြ ေျပာပါရေစ။
• ေဆးဆိုင္ေတြမွာ အလြယ္ဝယ္ရတဲ့ Corticosteroid creams (စတီရြိဳက္) ပါတဲ့ လိမ္းေဆး (ခရင္မ္) ေတြက နာတာ၊ ေရာင္တာတာကို သက္သာေစမယ္။
• Lidocaine ပါတဲ့ (ခရင္မ္) ဆိုတာ ထံုေဆးျဖစ္လို႔ အနာသက္သာေစမယ္။
• Witch hazel ဆိုတာ ယားေနတာကို သက္သာေစမယ္။
• အတြင္းခံကို (ေကာ္တြန္) ကိုသာဝတ္ဆင္ပါ။
• ေရေမႊးပါတဲ့၊ အေရာင္ေတြလဲ လွေအာင္လုပ္ထားတဲ့ Toilet tissue ေရအိမ္သံုး စကၠဴမ်ိဳး မသံုးပါနဲ႔။ Baby wipes ကေလးငယ္ေလးေတြအတြက္ ထုတ္လုပ္တာမ်ိဳးက သက္သာမယ္။
• ေရကိုသာ သံုးတာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္တယ္။
• စအိုအဝကို မကုပ္မိပါေစနဲ႔။
• (ဖိုင္ဘာ) မ်ား အစားအစာေတြ မ်ားမ်ားစားပါ။ Fiber ဆိုတာ အပင္ေတြကရတယ္။ သစ္သီးဝလံ၊ ဟင္းသီးဟင္ရြက္။ အေမရိကန္ အာဟာရအသင္းကေနညႊန္တာက တေန႔မွာ ေယာက္်ား 38 grams နဲ႔ မိန္းမ 25 grams စားသင့္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။
• Psyllium (Metamucil) နဲ႔ Methylcellulose (Citrucel) ေတြက ဝမ္းေပ်ာ့ေဆးေတြ ျဖစ္တယ္။ အမွန္က Fiber supplement (ဖိုင္ဘာ) အပိုေဆာင္းေပးတာ ျဖစ္တယ္။
• တေန႔ကို ေရ-အရည္ (အရက္ မဟုတ္တာ) ၈ ေအာင္စခြက္နဲ႔ ၈ ခြက္ေသာက္ပါ။
• ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ လုပ္ေပးပါ။
• ဝမ္းသြားရင္ မညွစ္ပါနဲ႔။
ဆရာဝန္ေတြ လုပ္ေပးမဲ့နည္းေတြ
• Infrared coagulation (အင္ဖရာ-ရက္တ္) နည္း၊
• Surgery ခြဲစိတ္ကုသနည္းေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။
- Rubber band ligation သားေရကြင္းစြပ္နည္း၊
- Hemorrhoidectomy ခြဲစိတ္ျဖတ္ေတာက္နည္းကို အမ်ားဆံုးသံုးတယ္။ ခါးထံုေဆး၊ ေမ့ေဆး၊ ထံုေဆး သံုးျပီး လုပ္ရတယ္။
- Sclerotherapy ထိုးေဆးနည္း၊
- Laser therapy ေလဆာနည္း၊
- Stapled hemorrhoidectomy ေနာက္ေပၚနည္းျဖစ္တယ္။ ဆိုးေနတာမ်ိဳးအတြက္ အေကာင္းဆံုးလို႔ ဆိုတယ္။ မိနစ္ ၃ဝ သာၾကာတယ္။
အတြင္းလိပ္ေခါင္း ထြက္က်ေနရင္ အသာအယာ ဖိအားတညီထဲထား သြင္းေပးပါ။ ျပန္မဝင္တဲ့ လိပ္ေခါင္းဟာ ပိုးဝင္တာနဲ႔ ေသြးမေလွ်ာက္တာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ေသြးခဲပိတ္ လိပ္ေခါင္း ျဖစ္လာရင္ နာမယ္။ ထြက္ေနတာကို ျပန္သြင္းလို႔ မရဘူး။ ေကာင္းေကာင္း မထိုင္ႏိုင္ဘူး။ ထံုေဆးေပးျပီး ခြဲရမယ္။ ခ်က္ခ်င္း ေပ်ာက္ပါတယ္။
Sitz bath ေရေႏြးထိုင္နည္း
ေရခပ္ေႏြးေႏြးထဲမွာ တင္ပါး ျမဳပ္ေအာင္ စိမ္ထားျပီး ထိုင္ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ နာမည္အေခၚက Sitzbad ဂ်ာမန္စကားကေန လာတယ္။ ေရခ်ိဳးတာပါဘဲ။ Hip-bath လို႔ ေခၚရင္ တန္းသိေစႏိုင္တယ္။ စအိုေနရာမွာ တခုခုျဖစ္ရင္ ဒီ ေရေႏြးထိုင္နည္းကို ညႊန္းတယ္။ ဆရာဝန္မလိုဘဲ သက္သာတာ အမွန္ ျဖစ္တယ္။ ကုန္က်စရိတ္လဲ မရွိဘူး။
- Hemorrhoids (piles) လိပ္ေခါင္း၊
- Anal fissures (FIA) ဂရင္ဂ်ီနာ၊
- အစာေဟာင္းလမ္း ခြဲစိတ္ကုသရျခင္း၊
- ကေလးဖြါးတဲ့အခါ ေမြးလမ္းခ်ဲ႕ျပီး ျပန္ခ်ဳပ္ထားျခင္း၊
- သားအိမ္ နာျခင္း၊
- Inflammatory bowel disease အစာလမ္းေရာင္ေရာဂါ၊
- ဆီးအိမ္ေရာင္ျခင္း၊ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ျခင္း နဲ႔ ဗဂ်ိဳင္းနာေရာင္ျခင္းေတြအတြက္သံုးႏိုင္တယ္။
• နာတာေရာ ေရာင္တာကိုပါ သက္သာေစမယ္။
• Bathtub ေရခ်ိဳးစည္ျဖစ္ျဖစ္၊ Large basin ေရထည့္လို႔ရတဲ့ ကန္ခပ္ၾကီးၾကီးျဖစ္ျဖစ္၊ သံုးႏိုင္တယ္။ Plastic sitz bath ပလပ္စတစ္ေရကန္ ဝယ္လို႔ရတယ္။
• ေရအိမ္သာအထက္မွာ ထားျပီး ထိုင္ႏိုင္တယ္။
• ေရထဲကို ဆား၊ Baking soda မံု႔လုပ္ေဆာ္ဒါ၊ Vinegar ဗနီဂါ ေတြလဲ ေရာႏိုင္တယ္။ ဘာမွ မေရာလဲ ရပါတယ္။
• ေရကန္ထဲမွာ ေရအျမင့္ 3 t- 4 inches (7.6 t- 10 cm) ရွိေအာင္ ျဖည့္ပါ။ ေရအပူခ်ိန္ 110 °F (43 °C) ရွိသင့္တယ္။
• အဲဒီထဲမွာ တင္ပါးနစ္ေနေအာင္ထားျပီး ၁၅-၂ဝ မိနစ္ၾကာ ထိုင္ေနယံုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရေအးတဲ့အထိဆိုလဲ ရပါတယ္။
• Sitz baths ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ ေရေႏြးနည္းေရာ ေရေအးနည္းပါ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။
• Cool sitz baths အေအးထိုင္နည္းကိုေတာ့ Constipation ဝမ္းခ်ဳပ္သူေတြ၊ Inflammation and vaginal discharges ဗဂ်ိဳင္းနား ပိုးဝင္လို႔ေရာင္ေနသူေတြ သံုးသင့္တယ္။ တခါတေလ Fecal or urinary incontinence ဝမ္းမလံုသူ၊ ဆီးမလံုသူေတြအတြက္လဲ အက်ိဳးရွိေစတယ္။
• အဆန္းထြင္ႏိုင္တာက ေရေႏြးထဲမွာ ၃-၄ မိနစ္ထိုင္၊ ေနာက္ ေရေအးထဲမွာ တခါထိုင္၊ တလွည္စီ ၄-၅ ၾကိမ္ လုပ္တယ္။
• နည္းတခုက ေရ ၂ မ်ိဳး သံုးအေနရေအာင္ ေရေအးတဘက္သံုးႏိုင္တယ္။
• အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ေမြးလမ္းေၾကာင္းက အျဖဴဆင္းေနခ်ိန္မယ္ ေရေႏြးထဲမွာ ဆား ျဖစ္ျဖစ္ ဗနီဂါျဖစ္ျဖစ္ ထည့္ျပီး ထိုင္တာ ပိုေကာင္းေစတယ္။
• သတိထားစရာေတြက မရွိသေလာက္ပါ။ အပူရွိန္ေၾကာင့္ ေသြးပိုေလွ်ာက္ျပီး ႏွလံုးခုန္ နဲနဲျမန္ႏိုင္တယ္။
• ျပီးရင္ (ေကာ္တြန္) တဘက္နဲ႔ ေရေျခာက္ေအာင္ သုတ္ပါ။
• တေန႔မွာ ၁-၂ ခါလုပ္သင့္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pages/Dr-Tint-Swe/490031307758025?fref=nf
