Esophageal varices အစာမ်ိဳျပြန္ေသြးေၾကာေပါက္ျခင္း


အမ်ိဳးသားပါဆရာ။ အသက္ ၃၃၊ အရက္ ေဆးလိပ္ မေသာက္ပါဘူးဆရာ။ B ပိုး C ပိုး လဲမရွိပါဘူးဆရာ။ အသည္းေျခာက္တာပါ။ မေန႔ညက ေသြးအန္လို႕ ေဆးရံုတတ္ေနရပါတယ္ဆရာ။ ေျခာက္ျပီးတဲ့ အသည္းက ျပန္မေကာင္းဘူးလို႔ေျပာပါတယ္ဆရာ။ ဆရာေရးတဲ့ေဆာင္းပါးေတြ အျမဲဖတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းဇူးျပဳ၍ အေၾကာင္းျပန္ေပးပါ။

အစာအိမ္အထက္ ပါးစပ္-လည္ေခ်ာင္းကေနဆင္းလာတဲ့ အစာမ်ိဳျပြန္မွာ ပံုမွန္မဟုတ္ပဲ ေသြးေၾကာေတြေဖါင္းေနတာကို ေခၚပါတယ္။ အသည္းမေကာင္းသူေတြမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ရတယ္။ အသည္းကိုသြားတဲ့ေသြးေၾကာထဲမွာ ေသြးခဲပိတ္ရာကေန ျဖစ္လာတယ္။ အဲေတာ့ ေဘးကေသြးေၾကာ ေသးေသးေလးေတြကေန အလုပ္ပိုလုပ္ရာကေန ေဖါင္းလာတာ ျဖစ္တယ္။ အခ်ိန္မေရြး ေပါက္ရာကေန ေသြးထြက္ႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြကေန ဆက္ျဖစ္တာလည္း ရွိတယ္။ ဥပမာ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး။ အဲတာေလးေတြရွိေနပမဲ့ ဘာမွ မခံစားရပဲေနႏိုင္တယ္။ ေသြးထြက္လို႔ ေသြးအန္တာ၊ ေသြးဝမ္းသြာတာ။ ေနမေကာင္း ျဖစ္လာတာေတြေၾကာင့္ ေဆးရံုေရာက္မွ အဲတာရွိေနမွန္းသိၾကတယ္။ ေသြးအန္တယ္ဆိုတာက ေကာ္ဖီေရာင္။ ဝမ္းထဲပါတဲ့ေသြးက မည္းနက္ေနတယ္။ တခ်ိဳ႕သတိလစ္မွ ဆရာဝန္ဆီ ေရာက္တယ္။ (ေရွာ့ခ္) ရႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ ေဆးမကုရခင္ အသက္ ဆံုးပါးႏိုင္တယ္။ ေဆာရီး။

အသည္းေရာဂါ ဒါမွမဟုတ္ ေသြးခဲကေန ပိတ္ဆို႔ေစႏိုင္တယ္။ ေသြးျပန္ေၾကာေတြေဖါင္းတင္းေနရာကေန ေပါက္ထြက္လာႏိုင္တယ္။ ေသြးမထြက္ရင္ ေရာဂါရွိေနတာမသိပဲရွိေနတတ္တယ္။ (ဂြ်န္းဒစ္) အသားဝါေနရင္၊ အေရျပားေပၚမွာ ပင့္ကူအိမ္ေသြးေၾကာေလးေတြျမင္ေနရရင္၊ လက္ဝါးနီရဲေနရင္၊ Dupuytren's contracture လက္ပံုစံေျပာင္းေနရင္၊ က်ားအစိေသးေနရင္၊ ေဘလံုးၾကီးေနရင္၊ ဗိုက္ေဖါင္း ဖ်င္းစြဲေနရင္၊ ဆရာဝန္ျပပါေလ။

ဘာလို႔ျဖစ္ရသလဲ
• အသည္းေျခာက္ေရာဂါကေန ၄ဝ% ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲတာကလဲ အသည္းပိုးဝင္တာ၊ အရက္ေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့အသည္း၊
• အဆီဖံုးအသည္းကေန ဆက္ျဖစ္တယ္။
• သည္းေျချပြန္ေရာဂါကေနလဲ အသည္းေျခာက္လာႏိုင္ေသးတယ္။ Primary biliary cirrhosis ေခၚတယ္။
• ေဘလံုးသြားေသြးျပန္ေၾကာထဲ ေသြးခဲပိတ္ေနရာကေနလဲ အစာမ်ိဳျပြန္ ေသြးေၾကာေဖါင္းတာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
• (ပါရာဆိုက္) ဝင္တာကေနလဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။ Schistosomiasis ေခၚတယ္။ အသည္းကိုသာမက အဆုပ္၊ အူနဲ႔ ဆီးအိမ္ကိုပါဖ်က္ဆီးတယ္။
• Budd-Chiari syndrome ရွားတဲ့ ေသြးခဲေရာဂါကေနလဲျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

ဘယ္လိုလူေတြမွာ လာျဖစ္တတ္သလဲ
• High portal vein pressure အသည္းသြားေသြးေၾကာေတြဖိအားသက္ေရက္ခံေနရသူေတြ၊
• Large varices ေသြးျပန္ေၾကာေတြေဖါင္းတာမ်ားသူေတြ၊
• Red marks on the varices စမ္းသပ္ကိရိယာ endoscope နဲ႔ၾကည့္ရင္အနီေရာင္အသက္-မ်ဥ္းေတြ႔ေနရသူေတြ၊
• Severe cirrhosis အသည္းေျခာက္တာဆိုးသူေတြ၊
• Liver failure အသည္းကႏိုင္ေအာင္အလုပ္မလုပ္ႏိုင္သူေတြ၊
• Continued alcohol use အရက္စြဲေသာက္ေနသူေတြ၊

ဘာေတြဆက္ျဖစ္လာႏိုင္သလဲ ေသြးယိုမယ္၊ မ်ားတယ္။ အသက္ကိုရန္ရွာႏိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ေသဆံုးႏိုင္တယ္။

စမ္းသပ္နည္းေတြမွာ Endoscope exam ပါးစပ္ကေန ကိရိယာထည့္စစ္ေဆးနည္းကိုအဓိကလုပ္မယ္။ ဒါ့ျပင္ CT and MRI scans ေတြနဲ႔ Capsule endoscopy နည္းေတြလဲရွိတယ္။ အသည္းေျခာက္ေနသလား။ ေသြးခဲပိတ္ေနသလား၊ သန္ေကာင္ရွိသလား စစ္ရမယ္။

ကုသနည္းေတြ
ေသြးယိုေနတာကို ရပ္ေအာင္လုပ္ရတယ္။ ပိုတယ္လ္ဗိန္းေခၚ ေသြးလွည့္စနစ္က ေသြးျပန္ေၾကာဖိအားမ်ားေနတာကို ေလွ်ာ့ေစမဲ့ေဆးေပးတယ္။ beta blocker ေခၚတယ္။ propranolol (Inderal, Innopran) နဲ႔ nadolol (Corgard) ေတြကိုသံုးတယ္။ elastic bands ေသြးေၾကာပိတ္ေအာင္ သားေရကြင္းလိုဟာသံုးတယ္။ band ligation ေခၚတယ္။ endoscope ကိရိယာ သံုးရတယ္။ octreotide (Sandostatin) ေဆးကိုလည္း endoscopic therapy ကိရိယာနဲ႔လုပ္ေပးရင္ သံုးတယ္။ ေသြးလာတာနည္းေစဘို႔ျဖစ္တယ္။

ေသြးလမ္းေျပာင္းနည္းမွာ transjugular intrahepatic portosystemic shunt (TIPS) ထည့္ေပးတယ္။
သတိနဲ႔လုပ္ရမယ္။ အသည္းအစားထိုးနည္းကို လိုသူေတြကို လုပ္မယ္။ ေသြးတခါယိုျပီးသူ ေနာက္ထပ္ေသြးယိုႏိုင္တာ သတိထားရအယ္။

ကုသရင္ အရင္ဆံုး ေသြးတိတ္ေအာင္လုပ္ရတယ္။ ျပီးမွာ အေျခခံေရာဂါကို ဆက္ကုရတယ္။ ေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္ ပညာေပးမယ္။ ဥပမာ အရက္။ ေသြးလိုတာျဖည့္ေပးမယ္။ ေရာဂါပိုးမဝင္ေအာင္လုပ္မယ္။

ျဖစ္မွသာေဆးကုရတယ္။ အသက္ေသေစႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကာကြယ္ႏိုင္ဘို႔အေရးၾကီးတယ္။ အသည္းေရာဂါ မရေအာင္ဂရုစိုက္ပါ။ ကူးစက္နည္းေတြကိုသိထားပါ။ ေရွာင္ပါ။ ကာကြယ္ေဆးေတြ (ေအ နဲ႔ ဘီ) ထိုးထားပါ။ ေရာဂါရွိေနရင္ အသည္းဆက္အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ သတိထားပါ။ အရက္ျဖတ္ပါ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့ အစားအေသာက္သာစားသံုးပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထိန္းပါ။ ဓါတုပစၥည္းေတြကိုကိုင္တြယ္ရရင္ သတိထားပါ။ ဥပမာ ပိုးသတ္ေဆးေတြ။ အသည္းေရာင္ပိုးေတြမရွိေသးရင္ ကူးစက္မခံရေအာင္သတိထားေနပါ။

Cirrhosis အသည္းေျခာက္ေရာဂါ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/cirrhosis.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/

မွတ္ခ်က္ေရးသားလုိတဲ့ စာဖတ္ပရိတ္မ်ား ေတာင္းဆုိခ်က္အရ ဖြင့္ေပးလုိက္ပါျပီ။ မွတ္ခ်က္မ်ား ေရးသားႏုိင္ပါျပီ။

ေနာက္ဆုံးရ သတင္းမ်ားကုိ ေအာက္ပါ Tweets မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ Tweets ရဲ ့ေဘးေဘာင္တန္းကုိ ဆဲြခ်ျပီ မိမိတုိ ့စိတ္၀င္စားတဲ့ သတင္းေခါင္းစဥ္ ေအာက္က Link ကုိ ႏွိပ္ျပီ အျပည့္အစုံဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။
 

Sponsors

အႏုပညာရွင္ႏွင့္ လူသိမ်ားသူမ်ား

အားကစား သတင္မ်ား

နည္းပညာ သတင္းမ်ား

Most Reading

အသစ္တင္သမွ် အခ်ိန္နဲ ့တေျပးညီဖတ္ရႈရန္ Like ႏွိပ္ေပးပါ

သတင္းစာႏွင့္ ဂ်ာနယ္မ်ား