ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ေလာင္းမ်ားသည္ သာမန္လူမ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ တစ္ခါတစ္ရံ အနာေရာဂါေဝဒနာမ်ားကုိ ခံစားရေလ့ ရိွၾကသည္။ ထုိေရာဂါမ်ားသက္သာေပ်ာက္ကင္းေစရန္ ေဆးဝါးမ်ားကုိ မွီဝဲရေလ့ရိွသည္။ ေဆးဝါးဆုိသည္မွာ လည္း ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးမ်ားအနည္းႏွင့္ အမ်ားဆုိသလုိပင္ ရိွတတ္ၾကသည္။ ကုိယ္ဝန္လြယ္ထားျခင္းမရိွ ေသာသူမ်ားအဖို႔ မွီဝဲလုိက္ေသာ ေဆးဝါးမ်ား၏ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးမ်ားကုိ တစ္ဦးတည္းခံစားရေလ့ရိွေသာ္ လည္းကုိယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္ေလာင္းမ်ားအဖို႔ မိမိအတြက္သာမက သေႏၶသားေလာင္းအတြက္ကုိပါ ထည့္သြင္း
စဥ္းစားရေလ့ရိွသည္။ အခ်ဳိ႕ေဆးဝါးမ်ား၏ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးမ်ားမွာ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူ တစ္ဦးအဖို႔ မေထာင္းသာလွေသာ္လည္း ႏုနယ္ေသးေသာ သေႏၶသားေလာင္းအတြက္မူ ႀကီးမားေသာ ေဘးဒုကၡအႏၲရာယ္မ်ားကုိ က်ေရာက္ေစႏုိင္သည္။
ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္တြင္ ေဆးဝါးမ်ားကုိ သံုးစြဲရန္ လုိအပ္လာသည့္အခါ ဆရာဝန္ႏွင့္ ျပသတုိင္ပင္ၿပီးမွသာ သံုးစြဲသင့္သည္ဟု သတ္မွတ္ခ်က္ရိွေသာ္လည္း ေဝဒနာခံစားရခ်ိန္တြင္လက္လွမ္းမီေသာ ေဆးဝါးမ်ားကုိ အ လြယ္တကူ ယူငင္သံုးစြဲေလ့ရိွတတ္ၾကသည္။ ပုိ၍ဆုိးရြားသည္မွာ ေဆးဝါးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီးတီးေခါက္မိ အဆင့္ ေလာက္သာသိကြၽမ္းထားေသာ သူမ်ားေရာင္းခ်ေပးသည့္''စပ္ေဆးမ်ား'' ကုိဝယ္ယူသံုးစြဲျခင္းပင္။ ထုိအခါ လြယ္ ထားရေသာ ရင္ေသြးအတြက္ ထိခုိက္မႈမ်ားရိွလာႏုိင္ပါသည္။ ေဆးဝါးမ်ားမွာလည္း အမ်ဳိးအစားေပၚမူတည္၍ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္တြင္ လံုးဝေရွာင္ၾကဥ္ရမည့္ ေဆးဝါးမ်ား၊ေဘးထြက္ ဆုိးက်ဳိးမ်ား အထုိက္အေလ်ာက္ရိွ ေသာ္လည္း ေရာဂါအတြက္ လုိအပ္သျဖင့္ သတိထား၍ သံုးစြဲရမည့္ေဆးဝါးမ်ားႏွင့္ မိခင္ေရာကေလးအတြက္ပါ ေဘးအႏၲရာယ္ ထိခုိက္မႈနည္းပါးသျဖင့္ သံုးစြဲႏုိင္ေသာ ေဆးဝါးမ်ားဟူ၍ ခြဲျခားႏုိင္သည္။
ကုိယ္ဝန္ေဆာင္သည့္ ကာလမွာ ကုိးလျဖစ္ၿပီး ဆယ္လေျမာက္တြင္ဖြားျမင္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ကုိးလ လြယ္ၿပီးဆယ္လတြင္ ဖြားသည္ဟု ေျပာစမွတ္ျပဳၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ကာလ ကုိးလကုိ သံုးလစီ အညီအမွ်ပုိင္းျခားၿပီး ပထမသံုးလ၊ ဒုတိယသံုးလႏွင့္ တတိယသံုးလဟူ၍ သတ္မွတ္ႏုိင္ပါသည္။ သေႏၶသား အတြက္ အႏၲရာယ္ရိွႏုိင္ေသာ ေဆးဝါးမ်ားကုိ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ ကာလပထမသံုးလတြင္ ေသာက္မိပါက ကုိယ္ လက္အဂၤါ စံုလင္မႈမရိွေသာ ရင္ေသြးေမြးဖြားလာႏုိင္ၿပီး ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ကာလ ဒုတိယႏွင့္ တတိယသံုးလ တုိ႔တြင္ မွီဝဲမိပါက ရင္ေသြး၏ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈတုိ႔ကုိ ထိခုိက္ေစႏုိင္သည္။
ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္တြင္ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ သံုးစြဲရေသာ ေဆးဝါးမ်ား၏ သေႏၶသားအေပၚထိခုိက္ႏုိင္မႈ ႏွင့္ပတ္သက္၍ သတ္မွတ္ခ်က္အမ်ဳိးအစား ေအ၊ ဘီ၊စီ၊ဒီႏွင့္ အိပ္စ္ဟူ၍ ငါးမ်ဳိးခြဲျခား သတ္မွတ္ေဖာ္ျပေလ့ရိွ ပါသည။္ အမ်ဳိးအစားေအ ဆိုသည္မွာ ရင္ေသြးကို ထိခိုက္ေစသည့္ အေထာက္အထားမေတြ႕ရိွရေသာ ေဆးဝါး အမ်ဳိးအစားျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးအစားဘီ ေဆးဝါးမ်ားမွာ ရင္ေသြးကုိထိခုိက္ေစမႈ ရိွ/မရိွမေသခ်ာေသးေသာ အမ်ဳိး အစားျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးအစားစီ မွာမူ တိရစၧာန္မ်ားကို စမ္းသပ္ၾကည့္ရာတြင္ ၎တုိ႔၏ရင္ေသြးမ်ားအေပၚ ထိခုိက္သည္ကုိေတြ႕ရိွရေသာ္လည္း ကုိယ္ဝန္ေဆာင္အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ စမ္းသပ္မႈမျပဳလုပ္ရေသးေသာ ေဆးဝါးအမ်ဳိး
အစားျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးအစားဒီ မွာ ရင္ေသြးအေပၚ အႏၲရာယ္ရိွႏုိင္ေသာ္လည္း မိခင္၏က်န္းမာေရးအတြက္ လုိအပ္ပါကသံုးစြဲသင့္ေသာ ေဆးဝါး အမ်ဳိးအစားျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးအစား အိပ္စ္ ရင္ေသြးအေပၚ ဆိုးရြားစြာ ထိ ခုိက္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ေရွာင္ရွားရမည့္ ေဆးဝါးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ဆုိရပါမူ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ေဆးဝါးမ်ားကုိ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္လွ ေပသည္-
(က) အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ား။ ။အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ားတြင္ အက္စပရင္၊ ဘာစပ႐ုိ၊အင္ဒုိမီသာဇင္၊ ဒုိင္ကလုိဖင့္နစ္ႏွင့္ အုိင္ဗ်ဴပ႐ုိဖင္စသည္တုိ႔ပါဝင္သည္။ ၎တုိ႔ကုိ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ကာလ တတိယသံုးလတြင္ ေသာက္သံုးပါက ရင္ေသြး၏ႏွလံုးႏွင့္ ေသြးေၾကာဖြဲ႕စည္းမႈမ်ားကုိ ထိခုိက္ေစႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ေမြးရာပါႏွလံုး ေရာဂါကုိ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္။Danazo 1 ေခၚအကုိက္အခဲကုိ သက္သာေစေသာေဆးမွာမူ မိန္းကေလးရင္ေသြး မ်ား၏ လိင္အဂၤါဖြဲ႕စည္းျဖစ္ေပၚ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကုိ ထိခုိက္ေစႏုိင္သည္။ ၎တုိ႔မွာ ဒီေဆးဝါးအမ်ဳိးအစားတြင္ ပါဝင္ သည္။
( ခ ) ပဋဇိ၀ ေဆးဝါးမ်ား။ ။ တက္ထရာဆိုင္ကလင္းေဆးသည္ ရင္ေသြး၏ အ႐ိုးမ်ားအတြင္းသုိ႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးထြားမႈကုိ ထိခုိက္ေစသည္။ ထုိ႔ျပင္ေမြးဖြားၿပီးေနာက္ သြားေပါက္လာေသာ အရြယ္တြင္သြားမ်ားမွာ ျဖဴေဖြးမႈမရိွဘဲဝါ ၾကန္႔ၾကန္႔ျဖစ္ျခင္း သုိ႔မဟုတ္ သြားေပါက္မႈ မမွန္ကန္ျခင္းတုိ႔ျဖစ္ေစႏုိင္ပါသည္။ ကုိယ္ဝန္ ေဆာင္ကာလ ဒုတိယႏွင့္ တတိယသံုးလတုိ႔တြင္ သံုးစြဲပါက ရင္ေသြးကုိထိခုိက္ႏုိင္မႈပုိမုိသည္ဟုဆသိုသည္။ ၎မွာ ဒီေဆး၀ါး အစားျဖစ္ပါသည္။ အျခားေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည့္ ပဋိဇီဝေဆးဝါးမ်ားမွာ ဆာလ္ဖာပါေသာ ေဆး ဝါးမ်ား (အထူးသျဖင့္ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ကာလ တတိယသံုးလတြင္ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္)၊ ဂ်င္တာမုိင္ဆင္ကဲ့သုိ႔ ေသာ အမုိင္ႏုိဂလုိက္ကုိ ဆုိက္ေဆးမ်ားႏွင့္ စီဖရမ္၊ ေနာ္ဘက္တင္ေဆးဝါးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
( ဂ ) ဗုိက္နာဗုိက္ေအာင့္ ေပ်ာက္ေဆးမ်ား ။ ။အလြယ္တကူ ဝယ္ယူသံုးစြဲႏုိင္ေသာ ဗုိက္ေအာင့္ ေပ်ာက္ေဆးမ်ား တြင္ Cimetidine ဆုိသည့္ ေဆးဝါးကုိေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ မူေမြးဖြားလာမည့္ ရင္ေသြးငယ္၏ အာ႐ံုေၾကာဆုိင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈကုိ ထိခုိက္ေစေသာေၾကာင့္ပင္။ အျခားအစာအိမ္အနာ ေပ်ာက္ေဆးမ်ားျဖစ္ ၾကေသာ မဂၢနီစီယမ္၊ အလူမီနီယံ၊ ဂ်ဲလ္မက္ႏွင့္ Bisthmus ေဆးတုိ႔မွာမူ ရင္ေသြးငယ္ကုိ မထိခုိက္ေစႏုိင္ေသာ ေၾကာင့္ ေသာက္သံုး၍ရပါသည္။
(ဃ) ေသြးအတြင္း အဆီဓါတ္ကိုက်ဆင္းေစေသာေဆးဝါးမ်ား။ ။ အထူးသျဖင့္ Statins ေဆးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ မိခင္၏ေသြးမွ ရရိွမည့္ ကုိလက္စထေရာအပါအဝင္ အဆီဓာတ္သည္ ရင္ေသြးငယ္၏ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္ လုိအပ္ေသာေၾကာင့္ ေသြးအတြင္း အဆီဓာတ္ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္းေနပါက ရင္ေသြးငယ္၏ ကုိယ္အဂၤါ အစိတ္ အပုိင္းမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကုိ ဟန္႔တားေႏွာင့္ယွက္ေစႏုိင္ပါသည္။
( င ) ဗီတာမင္ေအဓာတ္ ပါဝင္ေသာ ေဆးဝါးမ်ား။ ။ မိခင္၏ေသြးထဲတြင္ ဗီတာမင္ေအဓာတ္ ပါဝင္မႈ မ်ားျပားပါ ကေမြးလာမည့္ ရင္ေသြးငယ္တြင္ ႏွလံုးဖြဲ႕စည္းမႈ မမွန္ကန္ျခင္း၊ ဦးေခါင္းအရြယ္ အစားေသးျခင္းႏွင့္ ကုိယ္ လက္အဂၤါဖြဲ႕စည္းမႈ မမွန္ကန္ျခင္းတုိ႔ႏွင့္ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႕ႏုိင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္ ဗီတာမင္ ေအေဆးဝါးႏွင့္ ဗီတာမင္ေအ ပါဝင္မႈမ်ားေသာ ငါးႀကီးဆီကုိ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါသည္။ ေဖာလစ္ အက္စစ္အပါ အဝင္ အျခားဗီတာမင္မ်ားကုိမူ ေသာက္သံုးေပးရပါမည္။
( စ ) အိပ္ေဆးဒုိင္ယာဆီပင္။ ။ ဒုိင္ယာဆီပင္ႏွင့္ ၎အမ်ဳိးအစားအိပ္ေဆးမ်ားကုိ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္မွီဝဲပါက ေမြးလာမည့္ရင္ေသြးတြင္ ႏႈတ္ခမ္းကြဲ၊ အာေခါင္ကြဲပါလာႏုိင္ပါသည္။
(ဆ) စိတ္ၾကြေဆးဝါးမ်ား။ ။ ၎ေဆးအမ်ဳိးအစားတြင္ အမ္ဖီတမင္းႏွင့္မက္အမ္ဖီတမင္းတုိ႔ ပါဝင္ၾကပါသည္။ ထုိေဆးမ်ားကုိသံုးစြဲသူ မိခင္၏စားေသာက္ခ်င္စိတ္ကုိ ေလ်ာ့ပါးေစေသာေၾကာင့္ မိခင္ေရာရင္ေသြးမွာ ပါအာ ဟာရခ်ဳိ႕တဲ့မႈႏွင့္ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႕ ရႏုိင္ပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ေမြးဖြားလာပါက ရင္ေသြးေပါင္ခ်ိန္ မျပည့္ျခင္း၊ ဦးေခါင္း ေသးျခင္း၊ႏွလံုးဖြဲ႕စည္းမႈမမွန္ျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းကြဲ၊ အာေခါင္ကြဲျခင္းစသည္တုိ႔ႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ရႏုိင္သည္။ ကေလးပ်က္ က်ျခင္းႏွင့္ ကေလးအေသေမြးဖြားျခင္းတုိ႔ႏွင့္လည္း ႀကံဳေတြ႕ရႏုိင္သည္။ ထုိေဆးဝါးမ်ားသည္ တားျမစ္ေဆးမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္အတြက္ လက္ဝယ္သိမ္းဆည္းခံရပါက ရာဇဝတ္ျပစ္မႈေျမာက္သည္။
အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ေဆးဝါးမ်ားအျပင္ အရက္ႏွင့္ေဆးလိပ္တုိ႔ကုိလည္း ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္တြင္ ေသာက္သံုးျခင္း မျပဳလုပ္သင့္ေပ။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္တြင္ ရင္ေသြးထိခုိက္ျခင္းမရိွေအာင္ ေသာက္သံုးႏုိင္သည့္
အရက္ပမာဏႏွင့္ ပတ္သက္၍ တိက်စြာ သတ္မွတ္ႏုိင္ျခင္း မရိွေသာေၾကာင့္ ေရွာင္ၾကဥ္ႏုိင္လွ်င္ အေကာင္း ဆံုးျဖစ္သည္။ အရက္အလြန္အကြၽံေသာက္ေသာ မိခင္ကေမြးဖြားလာမည့္ ရင္ေသြးမွာ ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အား နည္းျခင္း၊ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး ထိခုိက္ျခင္း၊ ဦးေခါင္းေသးျခင္း၊ မ်က္လံုးေပါက္က်ဥ္းျခင္းႏွင့္ ကုိယ္ခႏၶာ ႀကံဳလွီ ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ပြားႏုိင္သည္။ ေမြးဖြားၿပီးသည့္ ေနာက္တြင္ ကေလးမွာ အရက္ေၾကာင္သည့္ ေဝဒနာကုိလည္း ခံစားရႏုိင္သည္။၎ႀကီးျပင္းလာပါက အရက္သမားျဖစ္ရန္အလားအလာ မ်ားျပားသြားပါေတာ့သည္။
ေဆးလိပ္ေသာက္ရာတြင္ မိမိကုိယ္တုိင္ေသာက္ျခင္းႏွင့္ အျခားေဆးလိပ္ေသာက္သူမွ ႐ွဴထုတ္လုိက္ေသာ ေဆး လိပ္ေငြ႕ကုိ႐ွဴ႐ႈိက္ျခင္းတုိ႔ပါဝင္သည္။ ထုိ႔ျပင္ third hand smoking ဟုေခၚေသာ မီးမၿငိႇမ္းဘဲစြန္႔ပစ္ထားသည့္ ေဆးလိပ္အစီခံမီးေလာင္ရာမွ ထြက္ေပၚလာေသာအေငြ႕ကုိ ႐ွဴ႐ႈိက္ျခင္းလည္းပါဝင္သည္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ ျခင္းသုိ႔မဟုတ္ ေဆးလိပ္ေငြ႕ကုိ ႐ွဴ႐ႈိက္မိေသာကုိယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္တြင္ ကေလးပ်က္က်ျခင္း၊ ရက္လမေစ့ဘဲကေလးေမြးဖြားျခင္း၊ ေပါင္ခ်ိန္မျပည့္ေသာရင္ေသြးကုိ ေမြးဖြားျခင္း၊ အခ်ိန္မတုိင္မီ အခ်င္းကြာ၍ ေသြးဆင္းျခင္းႏွင့္အခ်င္းေရွ႕ေရာက္ကာ ေမြးလမ္းေၾကာင္းကုိ ပိတ္ဆို႔ျခင္းတုိ႔ႏွင့္ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႕ရႏုိင္သည္။ ၎ကေလးမ်ား
ႀကီးျပင္းလာေသာအခါ ပန္းနာရင္က်ပ္ ေဝဒနာကုိ ခံစားရႏုိင္သည္။
အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည့္ ေဆးဝါးမ်ားမွာ အသံုးျပဳေလ့ရိွေသာ ေဆး ဝါးမ်ားကုိသာ အၾကမ္းဖ်င္း ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါအခ်က္မ်ားကုိ သတိမူၿပီးသည့္ေနာက္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းမွာ ေဆးတစ္မ်ဳိးကုိ မေသာက္သံုး မီနားလည္ တတ္ကြၽမ္းေသာ ေဆးဘက္ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ တုိင္ပင္ကာ အႀကံဥာဏ္မ်ား ရယူသင့္ပါေၾကာင္း ေရး သားလုိက္ရေပသည္။ ။
ေဒါက္တာမင္းစိုးဦး
ျမဝတီ
https://www.facebook.com/pg/mwdwebportal
