မဂၤလာပါဆရာ။ သမီးေမေမက ေျခေခ်ာင္းေလးေတြ မႀကာခဏ က်င္သလုိထုံေနသလုိ ခံစားေနရပါတယ္ ဆရာ။ ဆရာဝန္ညြန္းႀကားတဲ့အတုိင္း အနာသက္သာေဆးႏွင့္ အာရုံေၾကာေဆး ေသာက္ေနပါတယ္ဆရာ။ ဒါေပမဲ့ ခဏပဲသက္သာျပီး ျပန္ျပန္ျဖစ္ပါတယ္ဆရာ။ အနာသက္သာေဆးကုိလည္း ေရရွည္ေသာက္ရင္ အစာအိမ္ထိခုိက္မွာလည္း စုိးရိမ္မိပါတယ္ဆရာ။ ေက်းဇူျပဳျပီ။ သမီးဘာဆက္လုပ္သင့္လဲဆုိတာ အႀကံေပးပါအုံးဆရာ။
ျဖစ္တဲ့သူအသက္ မသိရပါ။ ဆီးခ်ိဳရွိ-မရွိ မသိရပါ။ ရာသီအေျခအေန မသိရပါ။
ဟုတ္ကဲ့ဆရာ အသက္ ၆ဝ ပါ ။ ဆီးခ်ိဳမရွိပါဘူးဆရာ။ ရာသီဥတုေႀကာင့္မဟုတ္ပါဘူးဆရာ။ ေလဘက္နာလည္ဒ မရွိပါဘူးဆရာ။ ခဏပဲသက္သာျပီျပန္ျပန္ျဖစ္ပါတယ္ဆရာ။
အာရံုေၾကာအားနည္းျခင္းဆိုတာ အဖ်ားအနားအာရံုေၾကာေတြမွာျဖစ္တယ္။ အာရံုေၾကာစနစ္ကို ဗဟိုနဲ႔ အဖ်ာပိုင္းလို႔ ခြဲျခားေလ့လာရတယ္ ။ ဗဟိုဆိုတာ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ခါရိုးမၾကီးထဲက အာရံုေၾကာၾကီးေတြ ကိုေခၚတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အာရံုေၾကာ အားနည္းတဲ့ေရာဂါကို Peripheral neuropathy လို႔တိတိ က်က်ေခၚတယ္ ။ အာရံုေၾကာေလးေတြရဲ႕ Nerve axons ဆိုတဲ့ ေနရာမွာထိခိုက္လို႔ျဖစ္ရတာက မ်ားတယ္။ အေမရိကားမွာ လူ သန္း ၂ဝ မွာခံစားေနရတယ္ ။
အာရံုေၾကာ ၂ မ်ိဳးရွိတယ္။ Motor nerves ေတြက ၾကြက္သားေတြအလုပ္လုပ္ေစေအာင္ကူညီတယ္။ Sensory nerves ေတြက နာတာ၊ ပူတာေတြကိုသိေစတယ္။ ေနာက္တမ်ိဳးလဲရွိေသးျပန္တယ္။ Autonomic neuropathy ေခၚတယ္။ ကိုယ္အတြင္းအဂၤါေတြမွာျဖစ္တယ္။ ႏွလံုး၊ ေသြးေၾကာ၊ ဆီးအိမ္၊ အူ၊ စတာေတြ။
• Mononeuropathy အာရံုေၾကာတခုတည္းမွာျဖစ္တာ၊ ဥပမာ Carpal tunnel syndrome, Ulnar nerve palsy, Radial nerve palsy နဲ႔ Peroneal nerve palsy ေတြျဖစ္တယ္။
• Multiple mononeuropathy အာရံုေၾကာတခုမကျဖစ္တယ္။
• Polyneuropathy အေထြေထြျခံဳျဖစ္တယ္။ ဥပမာ Giabetic neuropathy ဆီးခ်ိဳနဲ႔ Guillain-Barre syndrome ေရာဂါေတြျဖစ္တယ္။
ေျခလက္ေတြမွာ နာတာနဲ႔ ထံုတာ၊ က်င္တာနဲ႔ ပူတာေတြကိုခံစားရမယ္။
• Diabetic neuropathy ဆီးခ်ိဳကေနဆက္ျဖစ္တာ ၃ဝ% ကျဖစ္တယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိသူတဝက္မွာ ခံစားေနၾကရတယ္။ (စာတပုဒ္ေရးထားပါတယ္။)
• Idiopathic neuropathy ဘာျဖစ္လဲမသိတာမ်ိဳးလဲ ၃ဝ% မွာရွိတယ္။
• Nutrition အာဟာရ (ဗီတာမင္ ဘီ) လိုလို႔လဲျဖစ္တယ္။
• ထိထားခံရလို႔နဲ႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရလို႔လဲ ျဖစ္တယ္။
• Alcoholism အရက္စြဲေသာက္သူေတြ၊
• Lupus, Rheumatoid arthritis, Guillain-Barre syndrome (ေအာ္တိုအင္ျမဴး) ေရာဂါေတြ၊
• Tumors ကင္ဆာအက်ိတ္၊ kidney disease, Liver disease, Lyme disease, HIV/AIDS, Hypothyroidism ေရာဂါေတြ၊
• Charcot-Marie-Tooth disease နဲ႔ Amyloid polyneuropathy ေတြက ေမြးရာပါ မ်ိဳးရိုးအရျဖစ္တယ္။
• Heavy metals အဆိပ္သင့္တာ၊
• Cancer treatments ကင္ဆာေဆးေတြကေန ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းခံကို ကုသေပးရတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဆးနည္းေတြရွိပါတယ္။
• Tricyclics နဲ႔ SNRI's စိတ္မက်ေဆးေတြကလဲ အသံုးက်တယ္။
• Anticonvulsants အတက္သက္သာေဆးေတြကိုလဲ သံုးတယ္။
• Opioid narcotic treatments ဘိန္းကေနထုတ္တဲ့ေဆးလဲ ေပးတာရွိတယ္။
• Post-herpes neuralgia ေရယံုျဖစ္ျပီးေနာက္ နာေနတာမ်ိဳးကို Lidocaine ထံုေဆးလိမ္းေစတယ္။ Capsaicin ငရုပ္ပြ ပလာစတာကိုလဲ ကပ္ေးႏိုင္တယ္။
အစဥ္အလာမဟုတ္တဲ့ ကုသနည္းေတြကေတာ့
• Cannabinoids ေဆးေျခာက္တမ်ိဳး၊
• Botox (ဘိုေတာက္) ထိုးေဆး၊
• Ketamine ေမ့ေဆးတမ်ိဳး၊
• Alpha lipoic နဲ႔ Benfotiamine အားေဆး၊
• Chiropractic massages ႏွိပ္ျခင္း၊
• Yoga ေယာဂ၊
• Meditation တရားထိုင္နည္း၊
• Cognitive therapy စိတ္ကုသနည္းနဲ႔
• Acupuncture အပ္စိုက္ကုသနည္းေတြ ျဖစ္တယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
