၁။ ဆရာရွင့္ ေဂါက္ေရာဂါ အေၾကာင္းသိခ်င္လို႔ပါ။ အထူးသျဖင့္ ေရွာင္ရမည့္ အစားအစာေတြ ကို ေျပာျပေပးေစခ်င္ပါတယ္ ။
၂။ ေလးဘက္နာနဲ႔ အဆစ္နာအေႀကာင္းေတြကို ရွာေတြ႔ေပမဲ့ ေဂါက္အေႀကာင္းသပ္သပ္ေရးထားတာ မေတြ႔မိလို႔ သိခ်င္ပါတယ္ ။
ေဂါက္ဆိုတာအဆစ္မွာနာ-ေရာင္-နီ-ပူဆုိတာ ျဖစ္လိုက္၊ ေပ်ာက္လိုက္ေနတဲ့ နာတာရွည္ ေရာဂါ တခုပါ ။ ေျခမမွာအမ်ားဆံုး (တဝက္ေလာက္) ျဖစ္တတ္တယ္ ။ ဒူး ၊ ဖေနာင့္ ၊ လက္ေကာက္ဝတ္ ၊ လက္ေခ်ာင္းေတြမွာလဲ ျဖစ္တာဘဲ ။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြမ်ာလူဦးေရရဲ႕ ၁-၂% ေလာက္ျဖစ္ေန ၾကတယ္ ။ ျဖစ္တဲ့သူလဲ တိုးလာေနေသးတယ္ ။
ေဂါက္ေရာဂါကို ရွင္ဘုရင္ေရာဂါလို႔လဲေျပာစမွတ္ ရွိတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အဂၤလန္ဘုရင္ လူဝၾကီး အဌမေျမာက္ ဟင္နရီ ၊ ရွာလ္မိန္း ၊ ရိုမန္အင္ပါယာ ပဥၥေျမာက္ ခ်ားလ္တို႔မွာ ျဖစ္ခဲ့လို႔ပါ ။ ေနာက္ျပီး နာမည္ၾကီးေတြ ရွိပါေသးတယ္ ။ လီယိုနာဒို-ဒါဗင္ခ်ီ ၊ ေဗာ္လ္တဲယား ၊ နယူတန္ ၊ ခ်ားလ္စ္ ဒါဝင္ ၊ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁ဝဝ တန္ေငြစကၠဴေပၚက ဘင္ဂ်မင္-ဖရင့္ကလင္ တို႔မွာလဲေဂါက္ေရာဂါ ရွိခဲ့ၾကတယ္ ။
အဆစ္နာတာအျပင္ အားယုတ္တာ ၊ ဖ်ားတာနဲ႔ တြဲျဖစ္တတ္တယ္ ။ ေက်ာက္ကပ္နာ ၊ ဆီးေက်ာက္ေတြ လဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါ ၊ ဝတာ ၊ အဆီမ်ားတာေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ ေနတတ္တယ္ ။ ေဆးေတြထဲက Diuretics, Niacin, Aspirin, Cyclosporine, Ciclosporin, Tacrolimus ေဆးေတြကေနလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္ ။
မ်ိဳးရိုးကေန ၆ဝ% မွာသက္ေရာက္ ေစတယ္ ။ ထိခိုက္မိတာေၾကာင့္ ျပန္ျဖစ္တတ္တယ္ ။ စားတဲ့ အစားအေသာက္ကလဲ ၁၂% ျဖစ္ေစဘို႔ အားေပးတယ္ ။ ေဂါက္ကို လူခ်မ္းသာေရာဂါလို႔ပါ ေျပာတယ္ ။ ေရာဂါရေစႏိုင္တဲ့ အစားေတြဟာ ေစ်းၾကီးလို႔ပါ ။ အသား ၊ ပင္လယ္စာ ၊ ငါး ၊ နဲ႔ အသည္း ၊ ေက်ာက္ကပ္ ၊ ဦးေႏွာက္ ၊ ကလီစာေတြ ျဖစ္တယ္ ။ အရက္ ၊ ဖရပ္တို႔စ္ အခ်ိဳရည္ေသာက္တာဒီေရာဂါအတြက္ မေကာင္းပါ ။ ေကာ္ဖီ ၊ ဗီတာမင္စီ ၊ ႏို႔ေသာက္တာနဲ႔ ကိုယ္ကာယ သန္စြမ္းေနတာေတြက အျဖစ္နည္းေစပါတယ္ ။
ေဂါက္ေရာဂါရဲ႕ အေၾကာင္းတရားခံကေသြးထဲမွာ (ယူရစ္-အက္စစ္) ေတြ မ်ားေနလို႔ ျဖစ္ရတာပါ ။ Uric acid ဆိုတာ အစားထဲမွာပါတဲ့ Purines ကေနျဖစ္တယ္ ။ Purine metabolism ခ်က္လုပ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ ပ်က္ယြင္းလို႔ ျဖစ္တာပါ ။ အဲဒီကေနလာတဲ့ Crystal အမံႈေတြကအဆစ္ေတြ ၊ အရြတ္ေတြမွာ လာစုပံုေနၾကတယ္ ။ ေသြးစစ္ရင္ Uric acid levels ျမင့္ေနမယ္။ တဝက္ေလာက္မွာေတာ့ မမ်ားျပန္ဘူး ။ ေယာက္်ားေတြမွာ 420 μmol/L (7.0 mg/dL) အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ 360 μmol/L (6.0 mg/dL) ဆိုရင္ မ်ားတယ္။ ေသြးျဖဴဥလဲမ်ားေနမယ္ ။ ပိုးဝင္တဲ့အဆစ္ေရာင္ေရာဂါ ၊ (ရူမတြိဳက္) ေတြနဲ႔ ခြဲျခားရမယ္ ။
ကုတဲ့အခါ ေဆးေသာက္တာနဲ႔ အစားေရြးစားတာ ၂ မ်ိဳးလုပ္ရတယ္ ။ (NSAIDs) ဆိုတဲ့ လူအမ်ားသံုးၾကတဲ့ အနာ-အကိုက္ ေပ်ာက္ေဆးကို ပဌမေဆးအေနနဲ႔ သံုးရတယ္ ။ ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေပမဲ့ ဘယ္ေဆးကပိုေကာင္းတယ္လို႔ေတာ့ မေျပာႏိုင္ဘူး ။ Indomethacin ကိုအမ်ားဆံုးသံုးျပီး ၊ Ibuprofen ကိုလဲသံုးတယ္ ။ ေဆးေသာက္ျပီး ၊ ၄ နာရီၾကာရင္ သက္သာလာမယ္ ။ ၁-၂ ပါတ္ၾကာေအာင္ ဆက္ေသာက္ပါ ။ သတိထားဘို႔ကအစာလမ္းေလနာေသြးယိုမွာစိုးရသူ ၊ ႏွလံုးမေကာင္းေတာ့ သူေတြကို မေပးသင့္ဘူး ။ ေဆးေတြရဲ႕ ေဘးထြက္ ဆိုက်ိဳးစိုးရိမ္ရသူေတြကို Proton pump inhibitor ေလနာေဆးနဲ႔ တြဲေပးမယ္ ။
Colchicine ေဆးကိုလဲသံုးတယ္။ အစာလမ္းကိုထိခိုက္တတ္လို႔ သတိထားရမယ္။ Atorvastatin တို႔ Erythromycin တို႔နဲ႔ တြဲမေပးသင့္ဘူး။ Steroids (စတီရြိဳက္) ေဆးကို စားေဆးသာမက ထိုးေဆးအေနနဲ႔လဲ သံုးတယ္ ။ ေနာက္ျပီး Allopurinol နဲ႔ Probenicid, Febuxostat ေဆးေတြကို ေရရွည္အတြက္ နဲ႔ ျဖစ္မလာေအာင္ ကာကြယ္ဘို႔ အတြက္ သံုးရတယ္ ။ ရုတ္တရက္ ေရာဂါထတာသက္သာျပီး၊ ၁-၂ ပါတ္ေနမွ ေပးတယ္။ NSAID or Colchicine နဲ႔တြဲျပီး ၃-၆ လ ၾကာ ေပးရတယ္။ Allopurinol ေဆးက Uric acid ထုတ္တာကိုတားေပးတယ္။ ေရရွည္သံုးႏိုင္တယ္ ။ ေက်ာက္ကပ္ သိပ္မေကာင္းသူေတြ ကိုလဲ ေပးႏိုင္တယ္ ။ Probenecid ထက္ပိုေကာင္းတယ္။ Febuxostat ကိုအစားထိုးသံုးလာေနျပီ ။ Pegloticase (Krystexxa) ေဆးကို ၂ဝ၁ဝ မွာစသံုးလာတယ္ ။ တျခားသံုးေနၾကေဆးေတြနဲ႔ မတည့္သူ၊ ေဆးမွန္မွန္ မကုသူေတြကိုေပးတယ္ ။ ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ၂ ပါတ္တခါ ထိုးရတာပါ ။
နာတာရွည္သမားေတြမွာ ျဖစ္တဲ့အဆစ္က ပံုသဏၭာန္ေျပာင္းသြားတာမ်ိဳး ျဖစ္လာတယ္။ ၅ ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း Tophi ဆိုတဲ့ မနာတဲ့ အဖုမ်ိဳးနားရြက္၊ ဖေနာင့္ စတဲ့ေနရာေတြမွာ ျဖစ္လာတယ္ ။ ေက်ာက္ကပ္ မွာေက်ာက္တည္တာ ၊ ဆီးအက္စစ္ဓါတ္ မ်ားသူမွာပိုျဖစ္တယ္ ။ ေဂါက္ရွိသူေတြမွာ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္း နည္းေနတာေတြ႔ရတယ္ ။
ေရာင္ေနတဲ့ အဆစ္ထဲကအရည္ကိုစုပ္ယူျပီးစမ္းသပ္တာကအေသခ်ာဆံုးပါ။ Uric acid crystals ဒါမွမဟုတ္ ပိုးဝင္ေနတာကို သိရမယ္။ ဓါတ္မွန္ရိုက္ရင္ Tophi-crystal deposits နဲ႔ အရိုး ပ်က္စီးမႈကိုသိရမယ္ ။
ဂရိေဆးပညာဖခင္ၾကီး ဟစ္ပိုကေရးတီးစ္က ေသြးမဆံုးမီအမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ သင္းကြပ္ထားသူေတြမွာဒီေရာဂါ မျဖစ္ဘူးလို႔ ဘီစီ ၄ဝဝ ေလာက္ကေရးမွတ္ခဲ့တယ္ ။ ေဂါက္ရွိတယ္ဆိုတာ ဂုဏ္ယူစရာလို႔ ေျပာစမွတ္ ရွိလာခဲ့တယ္ ။ ခရစ္မတိုင္ခင္ ႏွစ္ ၉ဝဝ က ေဂ်ရုဆလင္ဘုရင္ (အာဆား) ဟာေဂါက္နဲ႔ နတ္ရြာစံတာမို႔ပါ ။ ဒါ့ေၾကာင့္လာမသိ ၊ ဗမာေတြကေသတာကို ေဂါက္တယ္လို႔ ဘန္းစကားအျဖစ္ ေျပာၾကတာထင္တယ္ ။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
