ဆရာမဂၤလာပါ။ သမီးအသက္ ၂၅ နွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ပါ၊ အိမ္ေထာင္မရွိပါ ။ သမီး ဘယ္ဖက္ရင္သားမွာ အက်ိတ္ရွိပါတယ္ ။ နဲနဲျကီးပါတယ္ အက်ိတ္အေသးေလးေတြလဲ ဘယ္ဖက္မွာ နွစ္လံုး ညာဖက္မွာ နွစ္လံုးရွိပါတယ္ ။ ျပီးခဲ့တဲ့ ငါးနွစ္ကတည္းက ရွိတာပါ။ မနာပါဘူး။ ျပီးခဲ့တဲ့ေလးနွစ္ေလာက္ကလည္း ဆရာဝန္နွင့္ျပဖူးပါတယ္။ ရိုးရိုးအဆီက်ိတ္လို႔ပဲ ေျပာပါတယ္။ မခြဲဖို႔ေျပာပါတယ္။ ခြဲရင္လည္းျပန္ရွိတတ္လို႔ေျပာပါတယ္။ Evening oil Eposoft သံုးလေသာက္ေပးပါတယ္။ ေသာက္ခဲ့ေပမဲ့ အက်ိတ္ကဒီအတိုင္းပါပဲ။ ဒါမဲ့ခုတေလာမွ ဘယ္ဖက္ရင္သားစဆက္ဆက္ကိုက္ျပီးနာလာပါတယ္။ အရမ္းၾကီးေတာ့မနာပါဘူး။ တေန႔ကို တၾကိမ္မွ သံုးၾကိမ္ေလာက္။ နာရင္လဲ ၁၅ မိနစ္ေလာက္နာပါတယ္။ နာတာ တလေလာက္ရွိေတာ့မယ္ဆရာ။ အရမ္းစိတ္ပူေနလို႔ပါ။ ကင္ဆာမ်ားျဖစ္သြားမလားစိုးရိမ္ေနပါတယ္ ဆရာ။ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲေျပာျပေပးပါဦးဆရာ။
ေမးတာေတြမ်ားတယ္။ ေနာက္ဆံုးလာတာထည့္တာပါ။ ကြ်န္ေတာ္တာဝန္ထမ္းခဲ့တဲ့ ေဆးရံုေတြက ခြဲစိတ္မွတ္တမ္း စာအုပ္ထဲမွာ အတိုေကာက္ FA လို႔ထည့္သြင္းရတာေတြ မနည္းပါ။ အျဖစ္မ်ားၾကတယ္။ ခြဲေပးရတာလည္းမ်ားတယ္။
မိန္းကေလးတိုင္း အမ်ိဳးသမီးၾကီးငယ္တိုင္း ကိုယ့္ရင္သားကိုယ္ စမ္းသပ္ျပီး၊ သံသယရွိရင္ ခ်က္ခ်င္း ဆရာဝန္ကုိ ျပသင့္တာ သိေနၾကပါျပီ။ ကင္ဆာဆိုရင္ ေၾကာက္စရာမွန္ေပမဲ့ ေစာေစာသိလို႔ စနစ္တက် ကုသရင္ အမ်ားၾကီးေကာင္းေစတဲ့ ကင္ဆာထဲမွာ ရင္သားကင္ဆာက ထိပ္ကေနတယ္။ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ရင္သားအက်ိတ္ေတြက ၈ဝ% ရွိတယ္။ အမ်ိဳးအစားကေတာ့ မ်ားပါတယ္ ။ ေယဘုယ်ေျပာရရင္ အက်ိတ္ႏႈတ္ခမ္းသားက ေခ်ာေမြ႔ေနမယ္၊ ေရြ႕လွ်ားလို႔လဲ လြယ္တယ္။ ေနာက္ျပီး အက်ိတ္ရယ္လို႔ မဟုတ္ဘဲ ထိခိုက္မိလို႔။ လစဥ္နဲ႔ အသက္ေၾကာင့္ ေဟာ္မုန္း အေျပာင္းအလဲ ၊ ေဆးဝါးေတြကေနလည္း ရင္သားမွာ အရင္လိုမဟုတ္တာမ်ိဳး ျဖစ္လာေစႏိုင္ပါတယ္။ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ ရင္သား ႏွစ္ဘက္ဟာ တသက္လံုး ေျပာင္းလဲေနတာပါ ။
ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ရင္သားအကိ်တ္ေတြကေတာ့ -
(၁) Fibrocystic changes (ဖိုက္ဘရိုဆစ္စတစ္) အေျပာင္းအလဲ။ ေဟာ္မုန္းေျပာင္းလဲေနတာကေန ျဖစ္ေစတယ္။ ႏွစ္ဘက္လံုးမွာ ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ဥပမာ ရာသီမလာခင္ တင္းျပီး နာခ်င္တာမ်ိဳး။ တခါတေလ ႏို႔သီးအဖ်ားကိုညွစ္ၾကည့္ရင္ အရည္လိုပါ ထြက္ႏိုင္ေသးတယ္။ အက်ိတ္လိုျဖစ္ေနတာ အေခ်ာင္းလိုက္၊ အေျမႇာင္းလိုက္ေနမယ္။ စမ္းၾကည့္ရင္ ခပ္မာမာ ရာဘာနဲ႔တူတယ္။ အသက္ ၄ဝ ေအာက္မွာသာအျဖစ္မ်ားတယ္။
(၂) Simple Cysts ရိုးရိုး (ဆစ္)။ အရည္ျပည့္ေနတဲ့အိတ္ေလးမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ တခုတည္းေရာ တခုမကပါျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အရြယ္အစားလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိႏိုင္တယ္။ နာႏိုင္တယ္။ နာတာကလည္း ရာသီခြင္နဲ႔အမွ်ေျပာင္းတယ္။
(၃) Fibroadenomas (ဖိုက္ဘရိုအဒီႏိုးမား)။ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတဲ့ အမ်ိဳးအစားျဖစ္တယ္။ အစိုင္အခဲျဖစ္ေနမယ္။ စမ္းၾကည့္ရင္ ရင္သားအတြင္းထဲမွာ ေရြ႔တာသိပ္လြယ္ကူတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏို႔ထဲကၾကြက္လို႔တင္စားေခၚၾကတယ္။ ခြဲစိတ္ေပးရတာမ်ားတယ္။ အသက္ ၂ဝ-၃ဝ အတြင္း အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။
(၄) Intraductal papillomas ႏို႔ျပြန္တြင္းက (ပက္ပလိုမား)။ ေသးတယ္၊ အေသအခ်ာၾကည့္ရင္ ၾကြက္ႏို႔လိုတူတယ္။ ႏို႔သီးအနာတဝိႈက္မွာေတြ႔ရတယ္။ အသက္ ၄ဝ-၅ဝ ေတြမွာပိုျဖစ္ျပီး ႏို႔သီးအဖ်ားကေန ေသြးထြက္ႏိုင္တယ္။
(၅) Traumatic fat necrosis ထိခိုက္မိလို႔ အဆီခဲေတြပ်က္စီးျခင္းျဖစ္တယ္။ ခပ္ဝိုင္းဝိုင္း။ ခပ္တင္းမာမာ၊ တခုတည္းရွိျပီး၊ မနာဘူး။
(၆) Mastitis (Breast Infection) ႏို႔နာ။ ႏို႔ပိုးဝင္ျခင္းလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အက်ိတ္ျဖစ္မယ္၊ နာမယ္၊ အေပၚယံအေရျပား နီျမန္းေနမယ္။ အနာက အေရျပားနဲ႔နီးမွသာ နီတာျမင္ရမယ္။ အပူခ်ိန္စမ္းရင္ ပိုပူေနမယ္။
(၇) Breast Pseudolumps အက်ိတ္မဟုတ္တဲ့ အက်ိတ္။ ရင္သားအတုထဲက (စီလီကြန္) တေနရာကထူပ်စ္လာတာ၊ အဆီခဲတခ်ိဳ႕ေသတာ၊ ေအာက္ကနံရိုး။ Breast cancer ကင္ဆာ၊ Lipoma အဆီအက်ိတ္ နဲ႔ Milk cyst (galactocele) ႏို႔ရည္ခဲေတြလည္း ထည့္စဥ္းစားရမယ္။
ဘယ္လိုကုသမလဲ
ေရာဂါနာမည္ေတြ အဂၤလိပ္လိုပါေရးထားလို႔ စိတ္မပူ၊ စိတ္မရႈတ္ပါနဲ႔။ ၁၊ ၂၊ နဲ႔ ၃ ေတြ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ နံပါတ္ (၃) ကိုသာ ခြဲေပးရတာမ်ားပါတယ္။ ႏို႔နာတယ္ဆိုတာလဲ တျခားေနရာေတြမွာျဖစ္တဲ့အနာလိုပါဘဲ။
(၁) Fibrocystic breast changes ဆိုတာ ကုစရာမလိုပါ။ နာတာေရာင္တာအတြက္ အေနရခက္ရင္ အနာ-အကိုက္ သက္သာေဆးေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။
(၂) Simple cysts ဆိုရင္ ေဆးထိုးအပ္သံုးျပီး စုပ္ထုတ္ႏိုင္တယ္။ ကင္ဆာမဟုတ္တာေသျခာဘို႔လုပ္တာလည္း ဒီလိုမ်ိဳး လုပ္တာပါဘဲ။
(၃) Fibroadenomas နဲ႔ Intraductal papillomas ေတြကို ခြဲစိတ္ကုသရမယ္။ Lumpectomy အက်ိတ္ခြဲထုတ္နည္းက သမားရိုးက်နည္းျဖစ္တယ္။ Laser ablation, Cryoablation တျခားနည္းေတြလဲ ခုေခတ္မွာ စမ္းသံုးပါတယ္။
(၄) Mastitis ႏို႔နာကို အပူကပ္ေရးရမယ္။ ပိုးေသေဆး နဲ႔ အနာသက္သာေဆးေပးျပီး ျပည္တည္ရင္ေတာ့ ျပည္က္ုိ ခြဲစိတ္နည္းနဲ႔ ထုတ္ရမယ္။
Dr. Tint Swe
https://www.facebook.com/drtintswe
