၁။ ဆရာရွင့္ သမီးတုိ႔မိန္းကေလးေတြ ရာသီလာစဥ္ ေခါင္းေလ်ွာ္ ေရခ်ဳိးုျခင္းျပဳပါက အသက္ပါေသေစႏုိင္ တယ္လုိ႔ လူႀကီးေတြကေျပာေနၾကလုိ႔ အမ်ဳိးသမီးမ်ားရာသီလာစဥ္ ဘယ္လုိမ်ဳိးေနထုိင္ရမလဲ ဆုိတာကုိေျဖၾကားေပးပါအုန္းဆရာ ။
၂။ ဆရာ သမီးအသက္က ၂၁ ႏွစ္ပါ။ ဓမၼတာအေၾကာင္းေမးခ်င္လို႔ပါ။ ဓမၼတာလာေနတဲ့အခ်ိန္ ေခါင္းေလ်ွာ္လို႔ရပါသလား။ လူႀကီးမ်ားႏွင့္ တခ်ိဳ႕ေသာအမမ်ားက ေသတတ္သည္၊ ႐ူးသြားတတ္သည္တို႔ ေျပာေနလို႔ပါ။ သမီးက ေခါင္းေခြၽး ထြက္တတ္ၿပီး ၂ ရက္တခါ ေခါင္းေလ်ွာ္ေနၾကမို႔ period အတြင္း ေလ်ွာ္ဖို႔ေၾကာက္ေနမိပါတယ္ ။ အေမကလဲ ဆူလို႔ ခိုးေလ်ွာ္ေနရတာ မို႔ ေဆးပညာအ ရေသခ်ာလည္းသိခ်င္ပါတယ္ ။ ဆိုးက်ိဳးလားလို႔ မသိေပမဲ့ အဲ့လိုေလ်ွာ္ၿပီး ဓမၼတာၿပီးခ်ိန္တန္လို႔ၿပီးသြားေပမဲ့ ၂ ရက္ေလာက္ေနေတာ့ ျပန္လာပါတယ္။ ဆရာကိုအရမ္းလည္း ေလးစားပါတယ္။ အေရးအသားထဲ အမွားပါသြားလ်င္လဲ ခြင့္လြွတ္ပါဆရာ။
၃။ ကၽြန္မ ရန္ကုန္မွာေနပါတယ္။ ဓမၼတာ ပံုမွန္ေတာ့လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နည္းေနလုိ႔ပါ။ ႏွစ္ရက္ေလာက္နဲ႔ နည္းေနလုိ႔ပါ။ အလြန္ဆံုး သံုးရက္ပဲလာပါတယ္ရွင့္။ ဒါပံုမွန္ပဲလားဆုိတာသိခ်င္လုိ႔ပါရွင့္။ ရာသီနည္းရင္ ဘာမ်ား ျဖစ္တတ္ပါသလဲရွင့္။ ေနာက္ျပီး ဓမၼတာအတြင္း ေခါင္းေလွ်ာ္လို႔ေကာရပါသလား သိပါရေစရွင့္။
၄။ ဆရာရွင့္ သမီးက အသက္ ၁၇ ႏွစ္ပါ။ menstruation ျဖစ္ေနတံုး ေခါင္းေလ်ွာ္ရင္ ဘာျဖစ္ႏိုင္လဲဆိုတာကို အျငင္းပြားေနၾကလို႔ပါ။ အကုန္လံုးက ဝါးတားတားနဲ႔ပါ။ ဘယ္သူမွေသခ်ာမသိပါ။ သမီးသူငယ္ခ်င္းေတြလဲ ေသခ်ာ သိသြားေအာင္ ႐ွင္းျပေပးပါ႐ွင့္။
မိန္းကေလးတိုင္း အရြယ္ေရာက္ကတည္းကေန ေသြးဆံုးတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ ရာသီလာတာ လစဥ္ျဖစ္ရတယ္ ။ လတိုင္း (အမွန္ကေန႔တိုင္း) ေဟာ္မုန္းေတြကေျပာင္းလဲလာေနတယ္။ အတိအက်ေျပာရရင္ ဒီေဟာ္မုန္းေတြဟာ ကိုယ္ဝန္ရေစဘို႔ ျပင္ဆင္မႈရ့ဲ အစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္တယ္ ။ လအစကေန တရက္ခ်င္း သားအိမ္အတြင္းဆံုးအလႊာက ပါးရာေနထူလာတယ္ ။ လလည္ရက္ေလာက္မွာ မ်ိဳးဥအိမ္ကေန မ်ိဳးဥထြက္လာမယ္ ။ က်ားသုက္ပိုးနဲ႔ မေတြ႔ရရင္ ပ်က္စီးသြားမယ္ ။ လကုန္ရက္မွာ ထူလာခဲ့တဲ့ သားအိမ္အတြင္းဆံုးလႊာက ပ်က္စီးျပီး ေသြးအေနနဲ႔ဆင္းလာတာကို ရာသီလာ တယ္လို႔ ေခၚတာျဖစ္တယ္ ။ အဲတာထဲမွာ ေသြးအျပင္၊ အခြ်ဲနဲ႔ အသားစေေလးေတြပါ ပါေနတယ္ ။
အပ်ိဳျဖစ္တဲ့အသက္ဟာ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၆ ႏွစ္အတြင္းမွာျဖစ္တယ္။ ေသြးဆံုးခ်ိန္ဟာ ၄၅ ႏွစ္ကေန ၅ဝ မွာ ျဖစ္တယ္ ။ ရာသီလာရက္ဟာ ၂ ရက္ကေန ၇ ရက္အထိၾကာႏိုင္တယ္ ။ နည္းနည္း ၊ အသင့္အတင့္နဲ႔ မ်ားမ်ားဆင္းႏိုင္တယ္ ။ တလမွာ စုစုေပါင္း ေသြးထုထည္ ဇြန္းေလး ၁ ဇြန္းကေန ၄ ဇြန္း (၂ဝ-၆ဝ မီလီလီတာ) ရွိတယ္ ။ ရာသီလာေတာ့မယ္ဆိုရင္ ခံစားရမွာေတြရွိတယ္ ။ ဘယ္ဟာျဖစ္ျဖစ္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္မတူပါ ။ တေယာက္တည္းမွာလဲ တလနဲ႔တလ မတူတတ္ပါ ။ စိုးရိမ္စရာမဟုတ္ပါ ။ ရာသီမွာ လမွန္ဖို႔ကသာအေရးၾကီးတယ္ ။ အေရာင္နဲ႔ အနည္းအမ်ား အေရးမၾကီးပါ ။
ရာသီနဲ႔ဆက္ျပီးခံစားရတာေတြကို PMS လို႔ေခၚတယ္ ။ ဆီးစပ္၊ ဝမ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္းနဲ႔ ခါးနာတယ္ ။ အသင့္အတင့္ကေန ဆိုးဆိုးဝါးဝါးနာႏိုင္တယ္ ။ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ နဲ႔ စိတ္ေျပာင္းလဲမႈ ရွိတတ္တယ္ ။ ေခါင္းကိုက္ ၊ ေခါင္းမူး ၊ ရင္ျပည့္တာနဲ႔ အန္ခ်င္တာေတြျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။ ပင္ပန္းအားနည္းတာ ၊ ရင္သားတင္းတာ ၊ နာတာလဲ ရွိႏိုင္တယ္ ။ အိပ္ေရးပ်က္တတ္တယ္ ။ စိတ္မူေျပာင္းတာလဲ ရွိတတ္တယ္ ။ ဥပမာ ဝမ္းနည္းတာ ၊ စိုးရိမ္တာ ။
ရာသီ ဘာလို႔မမွန္ျဖစ္ရသလဲ ။ အရင္ဆံုး (အိမ္ေထာင္ ရွိရွိ-မရွိရွိ) ကိုယ္ဝန္ကို အရင္စဥ္းစားရမယ္ ။ ကေလးႏို႔တိုက္တာလည္း ပါတယ္ ။ မ်ိဳးဥထြက္တာ မူမမွန္ရင္လဲျဖစ္တယ္ ။ ဆီးခ်ိဳကို မထိန္းႏိုင္ ခ်ိန္မွာျဖစ္မယ္ ။ (ကြတ္ရွင္းဆင္ဒရုမ္း) ေရာဂါ ၊ လည္ပင္းၾကီးေရာဂါ ရွိရင္လဲ မမွန္ျဖစ္မယ္ ။ သတိထားဘို႔တခုက (PCOS) မ်ိဳးဥအိမ္ထဲမွာ အက်ိတ္ေလးေတြရွိတာ ။ အစာမစားခ်င္တာနဲ႔ မစားဘဲေနတာ (ဥပမာ ေမာ္ဒယ္ေတြ) ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားလြန္းတာ ၊ ကိုယ္လက္ ေလ့က်င့္ခန္း မ်ားလြန္းတာ (ဥပမာ အားကစားသမားေတြ) ၊ မ်ိဳးပြါးလမ္းေၾကာင္းခြဲစိတ္ထားတာ ၊ စိတ္ဖိအား မ်ားတာေတြကေနလဲ ရာသီမလာတာ၊ မမွန္တာျဖစ္တတ္တယ္ ။
ရာသီလာေနစဥ္ဆက္ဆံရင္ ကိုယ္ဝန္ေသခ်ာေပါက္မရဘူး ဆိုတာလဲ % ျပည့္မမွန္ပါ ။ မ်ိဳးဥထြက္တာ မတူၾကပါ ။ ေသြးဆင္းတိုင္းလည္း ရာသီ ဟုတ္ခ်င္မွ ဟုတ္ပါမယ္ ။ ေရာဂါလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။ ပ်က္တာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။ ေဆးေတြကေနလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။ သေႏၶကပ္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္ ။
မွားတဲ့အယူအဆ နမူနာေတြ = ရာသီလာေနစဥ္ ေရမကူးရ ။ ခင္ပြန္းနဲ႔အတူမေနရ ။ ေခါင္းမေလွ်ာ္ရ ။ ရာသီစလာတဲ့ မိန္းကေလး စုပ္ယူတဲ့ပစၥည္းမသံုးရ ။ အားကစားမလုပ္ရ ။ ကေလးေမြးဘူးမွသာ ရာသီအဆင္းမ်ားတယ္ ။ အေအးမိတတ္လို႔ ေရမခ်ိဳးနဲ႔ ။
ရာသီလာေနခ်ိန္မွာ ဘာေတြသတိထားသင့္သလဲ
ရာသီလာစဥ္သံုးတဲ့ပစၥည္းေတြ သန္႔ရွင္းပါေစ ။ ၃-၄ နာရီမွာတခါ အသစ္လဲေပးပါ ။ လက္ကို ခါတိုင္းထက္ပိုေဆးပါ။ နားႏိုင္သမွ်နားေနပါ ။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့အစားအေသာက္ကို လံုေလာက္ မွ်တေအာင္စားေသာက္ပါ ။ ခံစားေနရတာေတြရွိရင္ ဆရာဝန္ညႊန္တဲ့ေဆးေသာက္ပါ ။ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို လိုက္နာပါ ။ ဗိုက္နာတာသိပ္ဆိုးရင္ ၊ ကိုယ္ပူရင္ ၊ ဝမ္းပ်က္ရင္ ၊ အန္ရင္ ၊ ေခါင္းထဲမ်ာေပါ့ေနျပီး စိတ္ရႈတ္ေထြးရင္၊ အေရျပားမွာ အနီကြက္ေတြထြက္လာရင္ ဆရာဝန္ျပပါ ။ မွတ္ခ်က္ = ဒီေဆးပညာစာထဲမွာ ေခါင္းမေလွ်ာ္ရလို႔ မပါပါ ။ အခ်ဥ္းသီးမစားရလို႔မပါပါ ။
တခ်ိဳ႕ဟာေတြကို မမွန္ပါဘူးလို႔ အသားလြတ္ျငင္းရတာခက္လို႔ နည္းနည္းပါးပါး မွန္တယ္ပဲ ထားပါအံုး ေကာင္းတဲ့ အၾကံဥာဏ္ကိုေတာ့ လက္မလြတ္ပါနဲ ႔။ အစားအေသာက္ ေကာင္းေကာင္းစားတာ ၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈ လုပ္တာ ၊ စိတ္ကိုအျပဳသေဘာေဆာင္တာေတြက မလြဲမေသြလိုပါတယ္ ။ ႏိုင္ငံတိုင္း နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈတိုင္းမွာရွိတယ္ ။ မရိုးႏိုင္ေအာင္ ဆန္းျပားတာေတြလဲ ၾကားရတယ္ ။ စိတ္ကူးယဥ္ ပံုျပင္ေတြထက္ ထူးျခားတာေတြလဲပါတယ္ ။ အရိုးစြဲအယူအဆမ်ား စာအုပ္က အဲလိုအယူမွားေတြကို အဓိပၸါယ္မရွိတာေတြလို႔ ဆိုလိုက္ပါတယ္ ။
မိခင္ေတြ၊ အေဒၚအမေတြ၊ ဆရာမေတြကေန မွန္တာေတြကိုသာ သင္ေပးၾကပါလို႔ အၾကံျပဳလိုက္ပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
