ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈေၾကာင့္ လူအမ်ားဆံုးေဆးရံုေရာက္ၾကၿပီး ေသဆံုးတဲ့အထိမေတာ္တဆအျဖစ္ အျမင့္ကျပဳတ္က်တာနဲ႔ ျပင္ညီေပၚလဲက်တာေတြက ဒုတိယအမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္လို႔ က်န္းမာေရးပညာရွင္ေတြက သတိေပးေျပာဆိုၾကပါတယ္။
ယာဥ္တိုက္မႈေၾကာင့္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရကာ လူေတြေဆးရံုေရာက္၊ ေသေက်ရတဲ့ ျပဳတ္က်၊ လဲက်မႈေတြ အျဖစ္မ်ားေနေပမယ့္ အဲဒါေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္တယ္လို႔ အေရးေပၚကုသမႈဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက အေလးအနက္ ေျပာေနပါတယ္။ အျမင့္ကေန မေတာ္တဆ ျပဳတ္က်မႈေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ခုွႏွစ္အတြင္း ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီး တစ္ခုထဲကို ေရာက္ရိွလာသူေပါင္း (၂၈၀) ခန္႔ ရွိခဲ့ၿပီး၊ ဒီအထဲက (၅၀) ခန္႔ အသက္ဆံုးရႈံးခဲ့ၾကရတာမို႔၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ခုလံုးဆိုလွ်င္ ဒီထက္ အမ်ားႀကီး မ်ားေနလိမ့္မယ္လို႔ ဒီကၽြမ္းက်င္သူေတြက ဆိုပါတယ္။ အခုလို အျမင့္က မေတာ္တဆ ျပဳတ္က်ၿပီး ေဆးရံုေရာက္လာသူေတြ အမ်ားစုကေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ ျဖစ္ၾကၿပီး၊ ၇၅% ကေန ၈၀% အထိ ရွိေနပါတယ္။ ဒုတိယအမ်ားဆံုးကေတာ့ အိမ္နဲ႔ေက်ာင္းေတြမွာျဖစ္ကာ ၁၀% ကေန ၁၅% ေက်ာ္အထိ ရွိေနပါတယ္။
လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း အျမင့္ကေန မေတာ္တဆ ျပဳတ္က်တာေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ရတာက ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာျဖစ္ၿပီး၊ အိမ္နဲ႔အေဆာက္အဦး ေဆးသုတ္တာနဲ႔ သစ္ပင္တက္ အလုပ္လုပ္ရတာေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ အဓိက ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္ ယႏၱရားနဲ႔ စည္းကမ္းခိုင္မာမႈ၊ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ေရးပစၥည္းေတြ အသံုးျပဳမႈနဲ႔ လုပ္ငန္းကၽြမ္းက်င္မႈ အားနည္းတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ျငမ္းမခိုင္ဘဲ ၿပိဳက်တာ၊ အရက္ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးတာကို စည္းကမ္းနဲ႔မတားဘဲ အျမင့္တက္လုပ္ခိုင္းတာ၊ စိုစြတ္ၿပီး မခိုင္တဲ့ေနရာေတြအတြက္ သတိေပးလကၡဏာေတြ မခ်ထားတာ၊ အလင္းေရာင္အားနည္းၿပီး ေမွာင္ေနခ်ိန္နဲ႔ ညပိုင္းမွာ အလုပ္ခိုင္းတာ၊ ဖိုင္ဘာဦးထုတ္မေဆာင္းတာ၊ သိုင္းႀကိဳး အသံုးမျပဳတာ၊ ေအာက္အထိျပဳတ္မက်ေအာင္ ပိုက္ကြန္အကာအရံေတြ မတပ္ဆင္ထားတာ၊ အလုပ္သမားအသစ္ကို အေတြ႔အႀကံဳမရွိခင္ ခ်က္ခ်င္းအျမင့္ တက္လုပ္ခိုင္းတာ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလုိ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္မွာ မေတာ္တဆ ျပဳတ္က်တာကေန ကာကြယ္ဖို႔ လံုၿခံဳေရး အဓိကဆိုတဲ့ Safety First နဲ႔ အျခားစည္းကမ္းေတြ ကပ္ထားတာအျပင္၊ ဒါေတြကို လက္ေတြ႔လိုက္နာေပးဖို႔ အထူးအေရးႀကီးပါတယ္။ အဓိက လုပ္ေဆာင္သင့္တာေတြကေတာ့ ျငမ္းကို ခိုင္ေအာင္ဆင္တာ၊ ခါးသိုင္းႀကိဳး ေလွကားႀကိဳး ေတြသံုးတာ၊ ေလွကားေတြကို ခိုင္ေအာင္လုပ္ထားတာ၊ ေျမႀကီးေပၚ တိုက္ရိုက္က်မသြားေအာင္ ပိုက္ကြန္ေတြကာရံ ခံေပးထားတာ၊ ကာကြယ္ေရးပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ့ ဖိုင္ဘာဦးထုတ္၊ ခါးသိုင္းႀကိဳး၊ အထိန္းႀကိဳး၊ ဘိနပ္၊ ေရာင္ျပန္ဝတ္စံု စတာေတြကို အလံုအေလာက္ထုတ္ေပးထားကာ ဒါေတြကို ဝတ္ဆင္ၿပီးမွ အလုပ္ခြင္ဝင္ခြင့္ေပးတာေတြ လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျပဳတ္က်ႏိုင္ အႏၱရာယ္ရွိႏိုင္တဲ့ ေခ်ာတဲ့ေနရာ၊ မေျခာက္ေသးဘဲ စိုစြတ္ေနတဲ႔ေနရာ၊ မခိုင္တဲ့ေနရာ စတာေတြအတြက္ သတိေပးလကၡဏာေတြ ခ်ထားေပးဖို႔ အထူးအေရးႀကီးပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ တခ်ဳိ ႔က အခုလို ျပဳတ္က်ႏိုင္တဲ့ေနရာေတြကို မသိဘဲ ေရာက္သြားတာကေန ေခ်ာက်၊ ကၽြံက်၊ က်ိဳးက် တာေတြ ျဖစ္တတ္လို႔ပါ။ လုပ္ငန္းကၽြမ္းက်င္မႈ ရွိသူကိုသာ အျမင့္တက္ လုပ္ခြင့္ျပဳတာအျပင္၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းတဲ့ မူးတတ္တဲ့ လကၡဏာရွိမရွိ ႀကိဳတင္ေဆးစစ္ၿပီးမွသာ အျမင့္တက္ခြင့္ျပဳသင့္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက ေသြးတိုးတာ၊ သၾကားဓာတ္နည္းတာနဲ႔ အိပ္ေရးပ်က္တာေတြေၾကာင့္လည္း ျပဳတ္က်တတ္လို႔ပါ။ ဒါ့အျပင္ မိုးတြင္းကာလ မိုးရြာေနခ်ိန္မွာ စိုစြတ္ ေခ်ာေနတာအျပင္၊ အလင္းေရာင္ပါ အားနည္းႏိုင္တာေၾကာင့္လည္း၊ အျပင္ထြက္ အေပၚတက္လုပ္တာေတြ လုပ္သင့္မသင့္ ႀကိဳတင္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ေပးထားသင့္ပါတယ္။
အျမင့္ကေန မေတာ္တဆျပဳတ္က်တာေတြထဲမွာ ဒုတိယ အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ အိမ္နဲ႔ေက်ာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ အိမ္ေတြမွာ ၁၀% ခန္႔ျဖစ္ကာ၊ ေက်ာင္းေတြမွာ ၇% ခန္႔ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အိမ္ေတြမွာ အဓိက ျဖစ္ရျခင္းက လုပ္ေနက်မဟုတ္တာေတြကို စြန္႔စားလုပ္တာေၾကာင့္ပါ။ ဥပမာ အိမ္ေခါင္မိုး ကိုယ္တိုင္တက္မိုးတာ၊ ခံုေတြ စားပြဲေတြ အဆင့္ဆင့္ခုၿပီး မီးေခ်ာင္းတက္ျပင္တာမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ အျဖစ္မ်ားတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီလို မကၽြမ္းက်င္တာေတြအတြက္ ကၽြမ္းက်င္သူကို လုပ္ေစသင့္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ ကုိယ္တိုင္လုပ္ရမယ့္ အေျခအေန ျဖစ္ေနလွ်င္လည္း အထူးသတိထားကာ ခိုင္ခန္႔တဲ့ ေလွခါး၊ အကိုင္အတြယ္ စတာေတြကို အသံုးျပဳသင့္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အေပၚထပ္ ဝရန္တာနဲ႔ ျပဴတင္းေပါက္ေတြမွာ သံပန္းအကာအရံ တပ္မထားတာေၾကာင့္ ကေလးနဲ႔လူႀကီးေတြ မေတာ္တဆ အျမင့္က ျပဳတ္က်တာေတြ ျဖစ္ေလ့ရွိတာမို႔၊ ဒီသံပန္း ဒီအကာအရံေတြ တပ္ထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာေတာ့ ကစားကြင္းမွာ ေလွ်ာစီးတာ၊ ဒန္းလႊဲတာ၊ အျမင့္က ခုန္ခ်တာ၊ သစ္ပင္ေပၚတက္ ေဆာ့ကစားတာ စတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေလ့ရွိတာမို႔၊ ေက်ာင္းႀကီးၾကပ္သူေတြ ဆရာ၊ဆရာမေတြအေနနဲ႔ ဒီကစားကြင္းနဲ႔ပစၥည္းေတြ သင့္ေတာ္ ခိုင္မာမႈကို စစ္ေဆးတာ၊ ျပင္ဆင္မႈေတြလုပ္ေပးတာအျပင္၊ ကေလးေတြကိုလည္း အႏၱရာယ္မရွိေအာင္ ကစားဖို႔ ႀကိဳတင္သြန္သင္မႈေတြ၊ ေစာင့္ၾကည့္ ဆံုးမမႈေတြ လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။
ဒီအေၾကာင္း ပိုမိုသိရိွ သတိထားလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ကိုဝင္းမင္း က ရန္ကုန္ျပည္သူ႔ေဆးရံုႀကီး အေရးေပၚကုသမႈဌာနက ပါေမာကၡ ဌာနမွဴး ေဒါက္တာေမာ္ေမာ္ဦး ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
https://burmese.voanews.com
