Item Name ---------- Chinese Box-Tree (သနပ္ခါး)
Category ------------ Raw Material
Botany Term -------- Cinnamomum tamala F.Nees
Species Family ----- Lauraceae
အပူပိုင္း ေဒသျဖစ္သည့္ ပခုကၠဴ ၊ ျမင္းျခံ ၊ ျပည္ ၊ ေရႊဘို ၊ စစ္ကိုင္း ၊ ၿမိဳင္၊ ႏြားထိုးႀကီး ၊ ေတာင္သာၿမိဳ႕နယ္ မ်ားတြင္ ေပါက္ေရာက္သည္။ အခ်ိဳ႕ အထက္ အရြက္ျပတ္ ေတာေျခာက္မ်ား ၌ လည္း ေတြ႔ရသည္။ သဘာ၀ အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္သည္။ပင္လတ္ မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အျမင့္ ၂၀-၃၀ ေပထိ ျမင့္တတ္ ၏ ။ ပင္စည္ ႏွင့္ အကိုင္းအခက္ မ်ားတြင္ ၁/၂ လက္မမွ ၁ လက္မ ထိ ရွည္သည့္ ခၽြန္ ထက္မာေက်ာ ေသာ ဆူးမ်ား ရွိ၏။ အပင္ႏု စဥ္ တြင္ အေပြး မဲ့ၿပီး အပင္ရင့္ လာေသာ အခါမွ အေပြးထူ လာသည္။
အရြက္
ရြက္ေပါင္း ျဖစ္ၿပီး ရြက္လႊဲ ထြက္သည္ ။ အလ်ား ၃ လက္မ မွ ၅ လက္မ ထိရွည္ၿပီး ရြက္ၫွာတြင္ အေတာင္ပါ သည္။ ရြက္ျမႊာ ၂ စံု မွ ၃ စံု ထိရွိၿပီး ထိပ္ရြက္တြင္ တစ္ရြက္ ပါသည္။ ရြက္ျပား ေျပာင္ေခ်ာ ၿပီး ေတာင့္တင္း မာေက်ာ သည္။ အစိမ္းရင့္ေရာင္ ရွိသည္။
အပြင့္
ေသးငယ္ သည္ ။ အ၀ါႏုေရာင္ ရွိသည္။ အဆုပ္ လိုက္ပြင့္ ၏ ။ တန္ခူး ၊ ကဆုန္လမ်ား တြင္ ပြင့္သည္။
အသီး
ခ်ဥ္ေသာ အရသာ ရွိ၏ ။ အျပြတ္ လိုက္ သီး၏ ။ ငရုတ္ ေကာင္းေစ့ ခန္႔ ရွိ၏ ။ အေစ့ အ၀ါႏုေရာင္ ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ ျဖစ္သည္။ ၀ါေခါင္၊ ေတာ္သလင္း လတြင္ အသီးမွည့္သည္။
အျမစ္
ေရေသာက္ ျမစ္ ရွည္လ်ားသည္။ ေဘးျမစ္မ်ား လည္း ရွည္လ်ား ၿပီး ျဖန္႔၍ ထြက္သည္။ အေပြးအေခါက္ ရွိသည္။ ပင္စည္ထက္ အေရာင္ ပို ၀ါသည္။
► အသံုးဝင္ပံု
အရြက္ ၊ အသီး ၊ အျမစ္။
အာနိသင္
ျမန္မာ ေဆးက်မ္းမ်ား အလိုအရ သနပ္ခါးသည္ ပူ၏ ၊ ေသြးကို ၾကြေစတတ္၏ ။ ပူခါး ခ်ဳပ္ပြင့္ ျဖစ္၏ ။ ငန္းမန္း ကို ႏိုင္ေစ၏ ။ အပူနာ ၊ အေအးနာ ႏွစ္မ်ိဳးလံုး ၌ သံုးႏိုင္၏။
► အရြက္ အသံုးျပဳပံု
၁ ။ ၀က္ရူးျပန္ ေရာဂါ ေဆးတြင္ သံုး၏ ။ အနာႀကီး ေရာဂါသည္ မ်ား အတြက္ အရြက္ ကို ျပဳတ္၍ ေရခ်ိဳး ၿပီး ေခၽြးေအာင္း ရ၏ ။ အရြက္ျပဳတ္ရည္ ကို ဆား မ်ားမ်ား ခတ္၍ ေသာက္ပါက ငွက္ဖ်ား ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။ အနာ၀င္လွ်င္ အရြက္ကို ႀကိတ္၍ ဆန္ေဆးေရ ႏွင့္ ေသာက္ရ၏ ။
၂ ။ အရြက္ကို အေျခာက္လွန္း အမႈန္႔ျပဳၿပီး ကြမ္းသီးလံုးခန္႔ ေရႏွင့္ ေသာက္ပါက အေဖာအေရာင္ ၊ အနာအဆာ ႏွင့္ ကိုယ္တြင္း ေရာဂါဟူ သမွ် ကင္းရွင္း ပေပ်ာက္ေစ ၏ ။
► အသီးအသံုးျပဳပံု
၁ ။ အဆိပ္ေျပေဆး ၊ ခြန္အား တိုးေဆး ၊ ေက်ာက္ေရာဂါ ကာကြယ္ေဆး ႏွင့္ ျပင္းထန္ ေသာအဖ်ား ေရာဂါမ်ား အတြက္ ေဖာ္စပ္ ေသာေဆးမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း အသံုးျပဳ သည္။
► အျမစ္အသံုးျပဳပံု
၁ ။ ၀မ္းႏုတ္ေဆး ၊ ေခၽြးထုတ္ေဆး တို႔တြင္ သံုး၏ ။အျမစ္ကို နႏြင္း ႏွင့္ေသြး၍ လိမ္းေပးပါက မီးယပ္ေရာဂါ သည္မ်ား အညာ ေပ်ာက္၏ ။ ကေလး ခၽြဲက်ပ္က အျမစ္ကို ေသြး၍ ကြမ္းရြက္ စိမ္းရည္ႏွင့္ ဆတူတိုက္ က ခၽြဲ အျမန္ က်၏ ။
၂ ။ သနပ္ခါး ျမစ္၊ ပန္းႏုအမႈန္႔ ငါးပဲသားစီကို ပ်ားရည္ ေျခာက္ပဲသား ႏွင့္ေရာ၍ စားသံုးေသာ္ ေျမြဆိပ္ေပ်ာက္ကင္း၏ ။
၃ ။ သနပ္ခါး ျမစ္မႈန္႔ သံုးက်ပ္သား ကို သၾကား ၊ ပ်ားရည္ႏွင့္ ေရာလ်က္ေသာ္ အစာအိမ္ရွိ အဆိပ္ ေျပေစ၏ ။
ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား
