တိုက္ဆိုင္မႈကေတာ့ မျဖစ္တဲ့ေန႔ မရွိသေလာက္ပါ။ ဒီစာကလည္း ႏွစ္ပတ္လည္စာ။ မတင္လိုက္ပါ။ အခုေတာ့ ေမးလာလို႔ တင္ပါေတာ့မယ္။
ကၽြန္မ နာမည္ ႕႕႕၊ အသက္က ၃၀ ပါ။ လက္ရွိကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနတာ ၃၈ ပတ္ရွိပါၿပီဆရာ။ ရိုးရိုးေမြးဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။ ခုေနာက္ပိုင္း ရိုးရိုးေမြးကိုမွ epidural ယူေမြးျခင္းနဲ႔ epidural မယူဘဲ ေမြးျခင္းဆိုၿပီး ၂ မ်ိဳးရွိတယ္ဆိုၿပီး ေ႐ြးစရာ ေပးပါတယ္။ သက္ဦးမို႔ နာမွာကို ေၾကာက္မိလို႔ epidural ယူသင့္ မယူသင့္ ေဝခြဲရခက္ေနလို႔ epidural နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတေလး ရယ္ လူႀကီးနဲ႔ ကေလးမွာ ဘယ္လို side effect ေတြ ရွိလာနိုင္တယ္ဆိုတာေလး ရွင္းျပေပးပါလားဆရာ။
အရင္က ေမးလို႔ ေရးထားတာ။ ဆရာရွင့္ သမီးရိုေသစြာ စာေရးေမးျမန္းခ်င္ပါတယ္။ သမီး အသက္က ၃၃နွစ္ပါ။ သမီးေလးကို ႕႕႕႕႕ မွာ ရိုးရိုးေမြးပါတယ္။ ၂ ရက္ေလာက္နာၿပီး အရမ္းခက္ခဲပါတယ္။ ရမယ္ဆိုရင္ ၃ ေယာက္ ၄ ေယာက္ ေလာက္ေတာ့ လိုခ်င္ေသးတယ္ဆရာ။ ရိုးရိုုးေမြးမွာလဲ ေၾကာက္သြားၿပီ။ ခဲြလဲမေမြးခ်င္ဘူး။ အနာသက္သာေဆးထိုးၿပီး ရိုးရိုးေမြးလို႔ရတဲ့ဟာရွိၿပီဆို။ ေဆးက ေစ်းႀကီးသလား။ နာတာ တကယ္သက္သာသလား။ ဆိုးက်ိဳးနွင့္ ေကာင္းက်ိဳး ရွိသလား သိခ်င္လို႔ပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။
ကေလးေမြးရတယ္ဆိုတာ တကယ္နာပါတယ္။ ေဆာရီး။ သားအိမ္ၾကြက္သားေတြဟာ စိတ္ကေနထိန္းမရဘဲ ေမြးခါနီးရင္ ညွစ္လို႔ နာရတာျဖစ္တယ္။ ဒီအနာမ်ိဳးကို အနာသက္သာေဆးေတြက မႏိုင္ဘူး။ ဘိန္းပါေဆးကသာ ထိေရာက္တယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မ်ားလို႔ သိပ္မသံုးၾကပါ။
နာတာကလဲ ေစာေစာပိုင္းမွာ နာလိုက္၊ နားလိုက္၊ ေနာက္ နာတာၾကာျပီး နားတာက တိုလာတယ္။ နာပံု-နာနည္းကလဲ တိုးသထက္ တိုးနာတယ္။ ေစာေစာက စကားစျမီေျပာေနတဲ့လူနာ ရံႈ႕မဲ့လာမယ္၊ ေနာက္ ေအာ္လာမယ္၊ အသံ က်ယ္က်ယ္လာတယ္။ ေမြးေပးမဲ့ ဆရာဝန္-ဆရာမေတြက မသနားလို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အဲတာကိုသေဘာက်ေနၾကတယ္။ ေမြးလူနာဟာ ေမြးဖြါးျဖစ္စဥ္ ပံုမွန္ ျဖစ္ေနတာကို သတိထားေနလို႔ပါ။ တိုးတက္မႈျဖစ္စဥ္က အေတာ္အေရးၾကီးတယ္။ လူနာ ေအာ္သံတိတ္သြားရင္ မၾကိဳက္ခ်င္ဘူး။ တနာရီတခါစမ္းလို႔ သားအိမ္အဝဟာ လက္ ၁ လံုး၊ ၂ လံုး စသျဖင့္ တိုးတိုး ပြင့္ရမွာက တန္႔ေနရင္ မၾကိဳက္ခ်င္ဘူး။
အခ်က္ (၇) ခ်က္ျပည့္စံုမွ ကေလး ေမြးလမ္းကေန ထြက္ပါမယ္။
1. Os full သားအိမ္အဝ လံုးဝပြင့္မယ္၊ ၁ဝ စင္တီမီတာ၊
2. Membranes rupture ေရမႊာေပါက္မယ္၊
3. Show ေသြးနဲနဲနဲ႔ အခြ်ဲ ဆင္းမယ္၊
4. Desire to urinate and defecation ဆီးသြားခ်င္၊ ဝမ္းသြားခ်င္ ျဖစ္လာမယ္၊
5. Anal pressure စအို ဝိုင္းလာမယ္၊
6. Bulge ညွစ္ေနခ်ိန္မွာ အျပင္ကစူလာေနတာ ျမင္ရမယ္၊
7. Urge မျဖစ္မေန ညွစ္ခ်င္လာမယ္။
မျဖစ္မေန ညွစ္ခ်င္လာတယ္ဆိုတာကို မိခင္ေလာင္းက ထိန္းမရပါ။ နာမယ္မွန္း သိလ်က္နဲ႔ သူ႔ချမာ ညွစ္ပါမယ္။ အနာသက္သာဘို႔ အေထာက္အကူ ေပးႏိုင္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ေရ၊ သစ္သီးရည္ မ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။ အုံုးရည္ေသာက္ပါ။ အစားမာ လိုတာထက္ ပိုမစားပါနဲ႔။ ကေလးဖြါးေနတံုး ေပ်ာ္စရာ၊ ရီေမာစရာေတြ ေျပာဆိုေပးတာ ေကာင္းတယ္။ တခ်ိဳ႕က ဝါသနာပါရင္ ကဘို႔ေတာင္ အၾကံေပးတယ္။
ကေလးေမြးတာ အနာသက္သာေအာင္ လက္ခံထားတဲ့နည္းေတြရွိတယ္။
၁။ ေအာက္စီဂ်င္ နဲ႔ ႏိုက္ထရပ္စ္ေအာက္ဆိုက္ အေရာကို ရွဴတာ ကေလးေရာ မိခင္ေလာင္းပါ စိတ္ခ်ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ နာတာအကုန္ မသက္သာေစပါ။
၂။ Epidural analgesia (အပီဂ်ဴရယ္) ခါးထံုေဆး၊ အထိေရာက္ဆံုးနည္း ျဖစ္တယ္။ ကေလး-မိခင္ စိတ္ခ်ရတယ္။ တကမာၻလံုးမွာ သံုးတယ္။ သံုးဘူးသူ ၈၅% မိခင္ေတြက လိုလားႏွစ္ျခိဳက္ၾကတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ေမ့ေဆးဆရာန္ကသာ လုပ္ေပးမယ္။ ခါးရိုးမၾကီးထဲမွာ ဦးေႏွာက္ကေန ေအာက္ကို တန္းဆင္းေနတဲ့ အာရံုေၾကာမၾကီးရွိတယ္။ ခါးရိုးဆစ္ေတြရဲ႕ ေနာက္က အထက္ေအာက္တန္းေနတဲ့ ျပြန္လိုေနရာထဲမွာ အကာသံုးလႊာနဲ႔ ဖံုးေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီအာရံုေၾကာမၾကီးကေန ဘယ္-ညာ ႏွစ္ဘက္ကေန အာရံုေၾကာေတြ ထြက္ျပီး ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ ေနရာေတြကို အလုပ္လုပ္ ေပးေနတာပါ။ အဖံုးလႊာေတြထဲက အျပင္ဆံုးအလႊာရဲ႕ အျပင္ေနရာထဲကို (ကသီတာ) ေဆးထိုးပိုက္ ေသးေသးေလးနဲ႔ သြင္းျပီး ထံုေဆး ထိုးေပးရတယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ခါးရိုးဆစ္ ႏွစ္ခုၾကားကေနထိုးတာပါ။ (ကသီတာ) ကို ဆြဲမထုတ္ဘဲထားရတယ္။ ေအာက္ပိုင္းက ထံုေနေပမဲ့ လူနာက လံုးဝသတိေကာင္းေနတယ္။
လုပ္စရာ လုပ္ျပီးတာနဲ႔ Epidural catheter ကိုထုတ္တယ္။ ဆက္ေတာ့ ထံုေနပါအံုးမယ္။ ဘာလုပ္လုပ္ အႏၲရာယ္ဆိုတာ ရွိတာပါ။ ဒီလိုလုပ္ရတာမွာ ေသြးဖိအားက်မယ္၊ ကေလးကို သတိထားရမယ္၊ အဆင္မသင့္လို႔ အာရံုေၾကာထိမွာကို သတိၾကီးရတယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ ေခါင္းကိုက္ေနတတ္တယ္။ ကေလးေမြးျဖစ္စဥ္ကို ၾကည့္ျပီးမွ ဒီနည္းလုပ္မယ္-မလုပ္ဘူး ဆံုးျဖတ္ရတယ္။ ဒီနည္းကို ေမြးလမ္းက ေမြးတာ၊ ဗိုက္ခြဲေမြးတာ တမင္ေမြးလာေအာင္လုပ္တာ၊ ညွပ္ဆြဲေမြးတာ၊ ေလဟာနယ္နဲ႔ စုပ္ေမြးတာေတြမွာ သံုးပါတယ္။
ကေလးေမြးတာမွာမနာေအာင္ တမင္လုပ္ေပးေမြးတာကို Twilight sleep ေခၚၾကတယ္။ အႏုတ္ဘက္ကေန ေထာက္ျပတာေတြလဲ သိဖို႔သင့္ပါတယ္။ မိခင္ျဖစ္မဲ့သူဟာ သူ႔ရဲ႕ တာဝန္ရွိတတ္မႈကို ေမ့ထားရာက်တယ္။ ေနာင္လဲဘဲ ကေလးဖြါးရတာ သာယာမႈလို႔ ထင္မွတ္ႏိုင္တယ္။ ခရစ္ယန္ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕က ဘုရားအလိုမက်တဲ့ မေကာင္းမႈလို႔ ေျပာတယ္။ သဘာဝတရား မတားသင့္ဘူး။ ေမြးတဲ့အခါ သဘာဝအရ နာတာဟာ မိခင္နဲ႔ကေလးၾကား စည္းေႏွာင္မႈတခု ျဖစ္တယ္။ ဗိုက္ခြဲေမြးရသူေတြမွာ ပိုလို႔ေတာင္ ရွိမယ္။ ဒီလို စည္းေႏွာင္မႈမ်ိဳး ဖခင္ေတြက ဝယ္ယူမရႏိုင္ၾကပါ။ ေဆးမွန္သမွ် ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မကင္းပါ။
မနာေအာင္ ေမြးနည္းကို ၁၈၄၆ ကတည္းက စခဲ့တာပါ။ ဘုရင္မၾကီး Queen Victoria ကလဲ အနာမခံႏိုင္လို႔ ေမ့ေဆး-ထံုေဆး သံုးခ်င္ခဲ့တယ္။ Fanny Longfellow က ပဌမဆံုး မနာေအာင္ ေမြးနည္းသံုးခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ First lady ျဖစ္တယ္။
ကေလးေမြးျပီးျပီးခ်င္း ေနာက္ကေလး မယူခ်င္ေတာ့ပါဘူး ေျပာသူ ရွိသလို၊ ႏုတ္အာၾကမ္းသူေတြက သူနာေနတုန္းမွာ သူ႔ေယာက္်ားကို က်ိန္ဆဲတတ္တယ္။ ကေလးကိုလဲ သန္႔ရွင္း၊ သစ္လြင္ေနတဲ့ အႏွီးျဖဴေလးနဲ႔ပတ္ျပီး မိခင္လက္ထဲ အပ္လိုက္ရင္ေတာ့ ျပံဳးႏိုင္သူေတြက မ်ားပါတယ္။ ညီးကိုေမြးေပးရတာ ဒို႔အိပ္ေရးမပ်က္ဘူး။ ေနာက္တေယာက္ ေမြးရင္လဲ ဒီအခ်ိန္ပဲလာခဲ့ေနာ္လို႔ေျပာရင္ ဟုတ္ကဲ့ရွင့္လို႔ ေျဖပါတယ္။
Pregnancy and Pain relief during labor ကေလးေမြးရင္ မနာခ်င္ http://doctortintswe.blogspot.com/2014/11/pregnancy-and-pain-relief-during-labor.html
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/pg/drtintswe
