ဆရာ က်မအေဖ အသက္ ၅၆ႏွစ္။ ကရိန္းေမာင္းပါတယ္။ လြန္ခဲ့ေသာလကတည္းက လက္ေကာက္၀တ္ေနရာရိုက္မိရာမွ ေရာင္ရမ္းျခင္းျဖစ္လာပါတယ္။ အခုလက္ေကာက္၀တ္အေပၚမွာ ခံုးခံုးႀကီးျဖစ္ၿပီး ေရာင္ေနပါတယ္။ ထိလို႔မရပါ။ ထိရင္အရမ္းနာတယ္ေျပာပါတယ္။ အေမကေတာ့ အ႐ြတ္ေရာင္တာျဖစ္မယ္ဟုေျပာပါတယ္။ ပထမတခါျဖစ္ၿပီးေနာက္ တရုတ္ေဆးခန္းသြားတဲ့အခါ ဆရာ၀န္က ေဂါက္ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ေျပာျပီး ေဆးစစ္ခိုင္းပါတယ္။ သို႔ေသာ္ေဆးမစစ္ခဲ့ပါ။ ဒီေန႔ Dicogel လိမ္းပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ရက္ေန႔မွစတင္ၿပီး အရက္ျပတ္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ေနဆဲ ကြမ္းယာစားေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အရက္မျဖတ္ခင္မွာ ေဆးပံုမွန္မေသာက္ခဲ့ပါ။ ယေန႔ေဆးမ်ားစတင္ေသာက္ပါတယ္ဆရာ။ ဒီေန႔ည ေသြးေပါင္ခ်ိန္တိုင္းရာ အေပၚေသြး ၁၆၄ ေအာက္ေသြး ၁၀၆ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ရုတ္တရက္အဖ်ားတက္လာခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေခြ်းေတြ ထြက္လာၿပီး အပူက်သြားပါတယ္။ ေသြးက်ေဆးေသာက္ၿပီးေနာက္ အေပၚေသြး၁၃၂ သို႔က်သြားပါတယ္။ အရက္ျဖတ္ခ်ိန္မွာ ယခုလို ေသြးေပါင္ခ်ိန္တက္တာျဖစ္တတ္တယ္ ဆိုတာမွန္ပါသလားဆရာ။ အရက္ျဖတ္တဲ့သူအတြက္ ေဆာင္ရမည့္အရာ ေရွာင္ရမည့္အရာေလးေတြေျပာျပေပးပါဆရာ။ လက္ေကာက္၀တ္ေနရာ ေရာင္ရမ္းျခင္းအတြက္ ဘာေတြလုပ္ဖုိ႔လိုအပ္ၿပီး ေဂါက္ေရာဂါကိုေသခ်ာစစ္ေဆးနည္းနဲ႔အတူ ကုသနည္းကိုပါ ေက်းဇူးျပဳျပီးေျဖၾကားေပးပါဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။
ေဂါက္ဆိုတာ ေသြးထဲမွာယူရစ္အက္စစ္ မ်ားေနတာကိုေခၚတယ္။ ေယာက္်ားေတြက မိန္းမေတြထက္ ၉ ဆ ပိုျဖစ္ၾကတယ္။ မ်ိဳးဗီဇေၾကာင့္ ျဖစ္ၾကရတာရွိသလိုတမူထူးတဲ့ အေျခအေနေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လူဝတာ၊ အရက္မ်ားတာ၊ ေသြးတိုးရွိေနတာ၊ ေက်ာက္ကပ္ မေကာင္းတာေတြ ပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေဆးတခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ စာရင္းထဲမွာ Hydrochlorothiazide (Dyazide]), Aspirin, Niacin, Cyclosporine, Pyrazinamide နဲ႔ Ethambutolေဆးေတြပါတယ္။ ေနာက္တခါ တခ်ိဳ႕ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ဆိုးဝါးေစႏိုင္တယ္။ Leukemias, Lymphomas နဲ႔ Hemoglobin disorders ေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ဒါ့ျပင္ ေရဓါတ္နည္းတာ၊ ခိုက္မိတာ၊ ဖ်ားေနတာ၊ အစားလြန္လြန္ကဲကဲစားမိတာ၊ အရက္မ်ားတာ၊ ခြဲစိတ္တာေတြကေန ေရာဂါထေစႏိုင္တယ္။
အစားအစာထဲမွာပါတဲ့ Purines ကိုေက်ခ်က္ရာကေန ယူရစ္အက္စစ္ဆိုတာျဖစ္လာတာပါ။ တခ်ိဳ႕လူေတြမွာ ေသြးထဲမွာ ယူရစ္အက္စစ္ ျမင့္ေနတာသာရွိျပီး ေဂါက္ကိုမခံစားရေသးဘူး။ ေရာဂါ ရႈတ္ေထြးပံုတခုကေတာ့ အဆစ္နာထေနခ်ိန္မွွာ ေသြးစစ္ရင္ ယူရစ္အက္စစ္နည္းေနသူေတြရွိတယ္။ ေျခမဆစ္ကအျဖစ္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္တယ္။ Podagra လို႔ ေခၚတယ္။ တျခားအဆစ္ေတြကေျချခင္းဝတ္၊ လက္ေကာက္ဝတ္၊ ဒူး၊ တံေတာင္ဆစ္၊ လက္ေခ်ာင္းဆစ္။
နာတာရွည္ ေရာဂါမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ တိုးတိုးဆိုးဆိုးလာတတ္တယ္။ အဆစ္ကအရင္လိုအလုပ္ မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ေက်ာက္ကပ္က အလုပ္နည္းလာႏိုင္တယ္။ ေက်ာက္တည္လာႏိုင္ေသးတယ္။ ရုတ္တရက္ ျဖစ္လာရင္ အဆစ္ေနရာမွာ နာမယ္၊ နီမယ္၊ ေရာင္မယ္၊ ပူေနမယ္။ နာတာကအေတာ္ကိုနာမယ္။ အေပၚယံအေရျပာကို လာထိတာေတာင္ မခံခ်င္ဘူး။ ကိုယ္ပူႏိုင္တယ္။ နာရီပိုင္း ဒါမွမဟုတ္ ရက္ပိုင္းအထိ ခံစားေနရႏိုင္တယ္။ ျပန္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ နာတာရွည္ ျဖစ္လာတာကို Tophaceous gout လို႔ေခၚတယ္။ ေျခမ၊ လက္ေခ်ာင္း၊ တေတာင္ဆစ္၊ နားရြက္ စတဲ့ အဆစ္နဲ႔ ေနရာေတြမွာသာမက တခ်ိဳ႕မွာ အသံအိုး၊ ခါးရိုးေတြမွာပါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဆစ္ထဲကအရည္ကိုစုပ္ထုတ္ျပီးစစ္ရင္ Uric acid crystals ေတြ႔ရင္ေတာ့ ေဂါက္ေရာဂါ ေသခ်ာတယ္။
ေဆးကုတဲ့အခါ အေရးအၾကီဒဆံုးအခ်က္ ၂ ခ်က္ကိုဦးတည္ရမယ္။ ေရာင္-နာေနတဲ့ အဆစ္ကိုရပ္တန္းးကရပ္ေစရမယ္။ ေရရွည္အတြက္ ကုသရမယ္။ တပါတည္းလုပ္စရာေတြ ရွိတယ္။ ေရ-အရည္ ေသာက္တာမနည္းေစနဲ႔။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ပါ။ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္ပါ။ အရက္ေလ်ွာ့ပါ-ေရွာင္ပါ။ ေဆးေသာက္ပါ။
Acetaminophen ကေနစသင့္တယ္။ အေမရိကားမွာ (Tylenol) ေခၚျပီး တျခားႏိုင္ငံေတြမွာ Paracetamol လို႔ ေခၚတာ မ်ားတယ္။ ဒုတိယလိုက္တာက NSAIDS ေဆးအုပ္စုဝင္ ေဆးေတြျဖစ္တယ္။ ဒါ့အျပင္ Colchicine (Colcrys) နဲ႔ Corticosteroids ေဆးေတြကိုလဲသံုးႏိုင္တယ္။ တမ်ိဳးထဲမရပါ။ ေသြးထဲမွာ Uric acid မ်ားေစတာကို ခ်ေပးမဲ့ေဆး လိုႏိုင္တယ္။ NSAIDS ေတြထဲမွာ Indomethacin (Indocin) နဲ႔ Naproxen (Naprosyn) ေတြပါတယ္။ သက္သာတာနဲ႔ ေဆးကို ေလ်ာ့ေပးမယ္။ NSAIDS ေဆးေတြရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြထဲမွာ သတိထားဘို႔က အစာအိမ္ေလနာနဲ႔ ေသြးယိုတာေတြ ပါတယ္။
Colchicine (Colcrys) ေဆးေသာက္ရင္ ယုတ္တရက္ေရာင္-နာေနတာေတြသက္သာေစမယ္။ Allopurinol (Zyloprim) နဲ႔ Febuxostat (Uloric) ေဆးေတြကHyperuricemiaကို ျပင္ေပးမယ္။ တကယ္တန္းနာေနသူေတြကို Colchicine (Colcrys) ေဆး ၁ နာရီတခါ၊ ၂ နာရီတခါအထိေပးရတတ္တယ္။ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေၾကာင့္ ဝမ္းပ်က္ႏိုင္တယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္တတ္တယ္။
Corticosteroids ေဆးဆိုတာ Prednisone ျဖစ္တယ္။ ရက္တိုအတြက္သာသံုးရမယ္။ စားေဆး၊ ထိုးေဆးသံုးႏိုင္တယ္။ အဆစ္ထဲပါ ထိုးႏိုင္ေသးတယ္။
နာတာသက္သာေဆးမ်ိဳးကိုရက္တိုတိုသာေသာက္ရေပမဲ့ Uric acid က်ေစမဲ့ေဆးက ၾကာၾကာဆက္ေသာက္ရတယ္။
Probenecid (Benemid) နဲ႔ Sulfinpyrazone (Anturane) ေဆးေတြကအမ်ားဆံုသံုးေနတဲ့ uric acid ကို ဆီးထဲကေန မ်ားမ်ားစြန္႔ထုတ္ေပးျပီး ေသြးထဲမွာနည္းသြားေစတဲ့ေဆးေတြျဖစ္တယ္။ ေက်ာက္ကပ္ေက်ာက္ ရွိဖူးကိုေတာ့ ဒီေဆးမ်ိဳး သတိၾကီးရမယ္။ ေဆးေသာက္ရင္ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ရမယ္။
Allopurinol ေဆးဆိုတာကလူ႔ကိုယ္ကေန Uric acid ထုတ္လုပ္မွာကိုနည္းေစတယ္။ အသဲနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ ေကာင္းေနသူေတြ ျဖစ္ဘို႔သင့္တယ္။
Febuxostat ေဆးကိုေတာ့ နာတာရွည္သမားေတြအတြက္ ၂ဝဝ၉ ကတည္းက FDA ကေနခြင့္ျပဳထားတယ္။ ယုတ္တရက္ နာသူေတြအတြက္ Allopurinol ထက္ထိေရာက္တယ္။ ဒီေဆးေပးသူဟာ Uric acid ဘယ္ေလာက္ ရွိလဲ၊ အသည္း ေကာင္းလားစစ္သင့္တယ္။
ရက္တိုရုတ္တရက္ နာသူေတြကို Allopurinol နဲ႔ Febuxostatေဆးမေပးသင့္ေသးဘူး။ တခ်ိဳ႕မွာ ဆိုးလာတတ္တယ္။ ယုတ္တရက္ ျဖစ္တဲ့အဆင့္ ေက်ာ္လာမွ ေပးပါ။ ဒီေဆးေသာက္လက္စသမားေတြကေတာ့ ေဆးနည္းနည္းကို အဲလိုရုတ္တရက္ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာဆက္ေသာက္လို႔ ရပါတယ္။ ထိုးေဆးသစ္တမ်ိဳးရွိတယ္။ PEGylateduricase (Pegloticase or Krystexxa) နာတာရွည္သမားေတြအတြက္ ေသြးျပန္ေၾကထဲထိုးရတာပါ။ သံုးေနက်ေဆးေတြနဲ႔ မတိုးသူေတြကို ၂ ပတ္တခါ သြင္းေပးႏိုင္တယ္။ ေဆးေၾကာင့္ ေရွာ့ခ္ မျဖစ္ေအာင္သတိနဲ႔ေပးရမယ္။ စိုးရိမ္ရင္ Antihistamines နဲ႔ Cortisone medications ေဆးေတြနဲ႔ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္တယ္။
အလားအလာ
ေဆးမကုဘဲေနရင္လဲ ၅-၇ ရက္မွာသက္သာလာမွာပါဘဲ။ ဒါေပမဲ့ ၆ဝ% ေလာက္က တႏွစ္အတြင္းမွာေနာက္တခါ ထပ္ျဖစ္လိမ့္မယ္။ ေနာက္ျပီးနာတာရွည္ဘက္ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဆစ္ဖံုးေတြ ထိခိုက္ရာကေန Joint deformity အဆစ္ေတြ ပံုေျပာင္းသြားမယ္။ ေဆးကုမေနသူထဲက ၃ဝ% မွာ ၅ ႏွစ္အတြင္း Painless tophi အက်ိတ္ ေပၚလာႏိုင္တယ္။ ေဆးေသေသျခာျခာကုရင္ ဒါေတြ ပ်ယ္သြားေစႏိုင္တယ္။ ၁ဝ-၄ဝ% မွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေက်ာက္ကပ္-ေက်ာက္ရွိေနရင္ တမ်ိဳးဆိုးေစႏိုင္တယ္။ မႏိုင္ဝန္ထမ္းရသလိုယူရစ္အက္စစ္ေၾကာင့္ Urate ယူရိတ္ပံုေဆာင္ခဲ ေသးေသးေလးေတြ ျဖစ္လာမယ္။
နာေနတဲ့အဆစ္ကို အခုအခံနဲ႔ထားပါ။ အိမ္မွာနားပါ။ ေရခဲတင္တာမေကာင္းလွပါ။ Aspirin ပါတဲ့ေဆးေရွာင္ပါ။ ေက်ာက္ကပ္ကေန ယူရစ္အက္စစ္ထုတ္မွာတို ေႏွးေစႏိုင္လို႔ပါ။ အသားစားတာ့ ေလွ်ာ့သင့္တယ္။ ကယ္လ္စီယမ္နဲ႔ ဗီတာမင္စီ ေတြ အစားအစာထဲမွာပါတာသက္သာေစတယ္။ အခ်ိဳရည္ေတြထဲမွာ Fructose ေခၚ ေျပာင္းသၾကားေတြ ပါတာနဲ႔ မတည့္ပါ။
Gout ေဂါက္ေရာဂါ (သို႔) ဘုရင္ေရာဂါ https://doctortintswe.blogspot.com/2014/10/gout-1.html?q=Gout
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
