ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြဟာ ေခ်ာင္းဆိုးၿပီဆိုရင္ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးရည္ပုလင္းကို အလြယ္ တကူလွမ္းၾကပါလိမ့္မယ္။ ႏွစ္စဥ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာေငြေတြကို ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးရည္ ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ခ်ိဖို႔အတြက္ သံုးစြဲေနက်ျဖစ္ပါတယ္။
ေခ်ာင္းဆိုးတယ္ဆိုတာက အသက္႐ႈလမ္းေၾကာင္းထဲကို ဖုန္အမႈန္႔နဲ႔ျပင္ပမွ ဓာတ္မတည့္တဲ့ ပစၥည္း ေတြ ေရာဂါပိုးေတြ၀င္ေရာက္လာတဲ့အခါ အသက္႐ႈလမ္းေၾကာင္းမွာရွိတဲ့ လက္ခံတဲ့ေနရာေတြကေန တဆင့္ ဦးေႏွာက္ကိုလႈံ႕ေဆာ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္က ရင္၀မ္းျခား ၾကြက္သားရဲ႕အကူအညီကိုယူၿပီး ျပန္လည္ ထုတ္ပစ္ဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့ အလိုအေလ်ာက္တံု႔ျပန္မႈပဲျဖစ္ၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးေစပါတယ္။ တစ္နာရီ မိုင္ ၅၀ အလ်င္နဲ႔ ဆိုးပါတယ္။
ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးအေနနဲ႔ ေရွးအစဥ္အဆက္က ေဆးရြက္ျပဳတ္ရည္၊ အရက္၊ ကလို႐ိုေဖာင္းအျပင္ ေမာ္ဖင္း ေနာက္ဆံုး ဟီ႐ိုအင္းအစရွိသည္တို႔ကိုပါ သံုးစြဲခဲ့ၾကတာေတြ႕ရပါတယ္။ ယခုေခတ္မွာေတာ့ သင့္ေတာ္တဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြကို ေစ်းကြက္မွာရရွိနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ ေဆးအရည္ေတြဟာ ထိေရာက္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြမေပးႏိုင္ဘူးလို႔ ေလ့လာမႈတစ္ခ်ိဳ႕အရ သိရွိရပါတယ္။
ေဆးဆိုင္ေတြရဲ့စင္ေတြမွာ ခ်ယ္ရီအရသာထည့္ထားတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြက ေနရာယူေန ပါလိမ့္မယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ ေအးတဲ့ရာသီဥတုနဲ႔ တုပ္ေကြးကာလေတြမွာေပါ့။ ဒီေဆးေတြက တကယ္ပဲ အလုပ္ျဖစ္ရဲ့လား။
သီအိုရီအရ Dextromethorphan (DXM) လို႔ လူသိမ်ားၾကတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ေခ်ာင္းဆိုးတံု႔ျပန္မႈ (cough reflexes) ေတြကို ပိတ္လိုက္ျခင္းျဖင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းကို သက္သာ ေစတာျဖစ္ပါတယ္။ ခၽြဲကိုေပ်ာ္ေစၿပီး ေခ်ာင္းဟပ္ထုတ္ရတာလြယ္ေစတဲ့ expectorant (ဥပမာ Guaifene -sin) လို႔ေခၚတဲ့ ေဆးေတြေသြးေၾကာေတြ က်ဥ္းေစၿပီး အသက္႐ွဴလမ္းေၾကာင္း ပြင့္ေစတဲ့ decongestants (ဥပမာ Ephedrine) ေဆးအမ်ိဳးအစားေတြ၊ ႏွာေခါင္းလည္ပင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ေရာင္ယမ္းျခင္းကိုေလ်ာ့က် ေစတဲ့ antihistamine ( ဥပမာ loratidine) လို ေဆးေတြလည္း အက်ံဴး၀င္ပါတယ္။
ေလ့လာမႈအမ်ားစုကေတာ့ ဆရာ၀န္ညႊန္ၾကားခ်က္မလိုဘဲ အလြယ္တကူ၀ယ္ယူသံုးစြဲလို႔ရတဲ့ ဒီေဆးေတြဟာ အမွန္တကယ္ ေခ်ာင္းဆိုးရပ္ေစတဲ့သက္ေသမရွိဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ေရာဂါ အတြက္မဟုတ္ဘဲ လူနာစိတ္ေက်နပ္ေအာင္ေပးရတဲ့ ေဆးသက္ေရာက္မႈ (placebo effect) ေလာက္ပဲ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တယ္လို႔ ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ေလ့လာမႈ ၁၉ ခုမွာ ၁၅ ခုက ေခ်ာင္းဆိုး ရပ္ေစတဲ့သိသာတဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမရွိဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးမေပ်ာက္တဲ့အခါ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ ေဆး ပမာဏကိုထပ္ၿပီးတိုးဖို႔ မလိုအပ္ပါဘူး။ DXM လိုေဆးမ်ိဳးဟာ အိပ္ငိုက္ျခင္း၊ မ်က္လံုးလႈပ္ရွားမႈ ပံုမမွန္ျခင္း၊ တက္ျခင္းကေန ေသေစႏုိင္တဲ့အထိ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးရွိပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အေရးေပၚဌာနေတြမွာ ကေလးအမ်ားစုကို ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး အလြန္အကၽြံေသာက္မိလို႔ overdose ျဖစ္ၿပီး ေရာက္ရွိလာတတ္တာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြကို ေလးႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြအတြက္ မညႊန္ၾကားသင့္ မတိုက္သင့္ပါဘူး။
ေနာက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ေမွ်ာ္လင့္ထားသလို zinc နဲ႔ vitiamin C ကလည္း သိသာထင္ရွားတဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိပါဘူးတဲ့။
ဒါဆို ဘယ္အရာက အလုပ္ျဖစ္ပါမလဲ။
အရည္မ်ားမ်ားေသာက္တာ ေလထုေႏြးတဲ့ေနရာဖန္တီးတာ၊ ေအးတဲ့ရာသီေတြမွာ ေရခပ္ေႏြး ေႏြးနဲ႔ေရခ်ိဳးတာ၊ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္တဲ့ သၾကားလံုးငံုတာ၊ ငံုေဆးျပားပူပူေလးငံုလိုက္တာက သက္သာမႈ ရေစပါတယ္။ ပ်ားရည္ သို႔မဟုတ္ သံပုရာရည္ကို ေရေႏြးနဲ႔ျပင္ဆင္ေသာက္သံုးတာကလည္း အိမ္သံုး ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးရည္ေလး ျဖစ္ေစပါတယ္။
ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေတြမွာ သိသာတဲ့အခ်က္တစ္ခုပဲရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အိပ္ငိုက္တာ ပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ အိပ္ေစလိုက္တဲ့အခါ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းကို ရပ္တန္႔သြားေစတဲ့အတြက္ ေခ်ာင္းဆိုး သက္သာ တယ္ထင္ရေစတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ Dextromethorphan လို ေဆးက အလြန္အမင္းအိပ္ငိုက္ေစလို႔ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ ကားမေမာင္းႏိုင္တဲ့ဒုကၡေတြနဲ႔လည္း ႀကံဳေတြ႕ရပါေသးတယ္။
ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္လို႔မွ ေခ်ာင္းဆိုးတာမရပ္ရင္တာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔တိုင္ပင္ျပသဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ညီ (ေဆး - ၂)
Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide/
