၁။ မဂၤလာပါဆရာ။ ကြ်န္မအသက္က ၂၀ပါ။ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးပါရွင့္။ ကြ်န္မရဲ႕ ရင္သားကို ညႇစ္လိုက္တဲ့အခါမွာ ႏို႔ရည္ၾကည္ေလးေတြထြက္လာတတ္ပါတယ္။ မည္သည့္ေယာက္်ားနွင့္မွ အတူမေနဖူးပါ။ အပ်ိဳစစ္ပါတယ္ရွင့္။ လစဥ္ ရာသီေသြးလည္းပံုမွန္လာပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ေနတာ ၆လေလာက္ၾကာပါျပီ။ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုျဖစ္တာလဲ ဘယ္လိုကုသနိုင္မလဲ ဘာေတြျပဳလုပ္ျပီး ဘာေတြေရွာင္ရမလဲဆိုတာ ေျပာျပေပးပါ ဆရာရွင့္။
၂။ ဆရာရွင့္ သမီးတခုေလာက္ေမးခ်င္လို႔ပါ။ သမီးအသက္ ၂၇ ႏွစ္ပါ။ သမီးႏို႔ကႏို႔ရည္နည္းနည္းထြက္ေနလို႔ပါဆရာ။ ဘာျဖစ္လို႔ထြက္တာလဲသိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ ရာသီလည္းပံုမွန္လာပါတယ္ဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳျပီးေျဖႀကားေပးပါဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင့္။ အိမ္ေထာင္မရွိပါဘူးရွင့္။ ရာသီလည္းလတိုင္းလာပါတယ္ဆရာ။ ရာသီလာခါနီးတိုင္း ႏို႔အရမ္းတင္းျပီး နာပါတယ္ဆရာ။ အံ႔ႀသလို႔ပါဆရာ။ ကိုယ္ဝန္လည္းမရွိဘဲနဲ႔ ဘာျဖစ္လို႔ထြက္တာလဲ သိခ်င္လို႔ပါဆရာ။ စိုးရိမ္လို႔ပါဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳျပီး ေျဖႀကားေပးပါဆရာ။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင့္။
၃။ မဂၤလာပါဆရာ သမီးအသက္က ခု ၂၆ ထဲမွာပါ။ အိမ္ေထာင္နဲ႔ပါ။ ကေလးမရွိပါဘူး။ ကေလးလည္းတခါမွမေမြးဖူးသလို ဖ်က္လည္း မခ်ဖူးပါဘူး။ မရိုမေသစကားပါဆရာ ရင္သားကို ညွစ္လိုက္ရင္ နို႔ရည္ေတြထြက္ပါတယ္ဆရာ။ ဝါက်င့္က်င့္အေရာင္လည္း ရွိတယ္ အရည္ၾကည္ အေရာင္လည္းရွိတယ္။ နိ႔အေရာင္လည္းရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးသားျဖစ္သူက ကေလးအေမေတြမွ နို႔ထြက္တာလို ႔ေျပာ ပါတယ္။ သမီးလည္း သူ႔စကားကို သူေက်နပ္ေအာင္ မရွင္းျပတတ္ခဲ့ပါဘူး။ သူကလည္း သမီး အေၾကာင္းသိေနလို႔သာ ျပႆနာအၾကီးအမားတရပ္ မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ စာမွာလက္လွမ္းမွီသေလာက္ ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ သူေျပာသလိုမ်ိဳးပါပဲ အပ်ိဳေတြ၊ ကေလးမေမြးဖူး။ မဖ်က္ခ်ဖူးသူေတြ နိ႔ထြက္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး မျဖစ္မိပါဆရာ။ ဘာေၾကာင့္ ခုလိုျဖစ္ရပါသလဲဆရာရွင့္။ ေလးစားစြာေမးျမန္းပါတယ္ ေျဖေပးပါရွင့္။
၄။ ဆရာရွင့္ ကြ်န္မညာဘက္ႏို႔သီးေခါင္းမွ ညစ္ၾကည့္လိုက္လွ်င္ အရည္ၾကည္ထြက္လာပါတယ္။ အဲလိုျဖစ္တာ ၆ ႏွစ္ေလာက္ ရွိပါတယ္။ ကြ်န္မက ဆရာ႔ကိုေရွ႕မွာေမးထားဖူးပါတယ္။ ညာဘက္သားဥအိတ္ထုတ္ထားရသူပါ။ အလံုးရွိလို႔ပါ။ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ။ အခုရင္သားကင္ဆာ စမ္းသပ္ပံုေတြၾကည့္ရင္း အရည္ထြက္ရင္ေတြ ပါလာေတာ့ လန္႔လာပါတယ္။ ႏို႔သီးေခါင္းက အရည္ၾကည္ထြက္ရင္ေရာ အႏၱရာယ္ရွိပါသလားဆရာ။ ဆရာဝန္ျပလို႔ခြဲမယ္ဆိုၿပီး မေသခ်ာဘဲ လုပ္မွာလည္း ေၾကာက္ပါတယ္။ ရာသီေသြးလည္း ပံုမွန္လာပါတယ္ဆရာ။ ဒါေပမယ့္ ညာဘက္ ရင္သားကေန နို႔ရည္ၾကည္ထြက္တယ္ဆရာ။ အဲဒါ ကိုယ္ဝန္ရွိတာ ျဖစ္နိုင္လားဆရာ။ ေက်းဇူးျပဳျပီး ဒီေမးကို အေျဖေလးပို႔ေပးပါေနာ္။
ႏို႔သီးထိပ္ဖ်ားကေန တခုခုထြက္တာဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ရင္သားအတြက္ ဆရာဝန္ဆီကို လာျပသူေတြထဲမွာ ရင္သားအက်ိတ္နဲ႔ ရင္သားနာတာျပီးရင္ တတိယ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ေယာက္်ားေလး၊ မိန္းကေလးေတြမွာ အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္မွာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္တဲ့ မိန္းကေလးေတြ၊ ကေလးႏို႔တိုက္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ႏို႔ကေန အရည္တခုခု ထြက္တာ စိုးရိမ္စရာ မရွိတတ္ဘူး။ ဆရာဝန္ကိုေတာ့ တိုင္ပင္သင့္တယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာျဖစ္ရင္ ဘယ္အရြယ္ျဖစ္ျဖစ္ ေဆးစစ္ရမယ္။
တဖက္တည္းကေရာ ႏွစ္ဖက္လံုးကပါျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အလိုလိုထြက္တာနဲ႔ ညွစ္ၾကည့္မွထြက္တာ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေရလို၊ နဲနဲပ်စ္ပ်စ္၊ အေတာ္ပ်စ္ပ်စ္၊ အမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အလိုလိုေပ်ာက္သြားႏိုင္တယ္။ အသက္ ၄ဝ ေက်ာ္မွ ထြက္ရင္၊ ရင္သားထဲမွာ အက်ိတ္လဲရွိေနရင္၊ ေသြးပါေနရင္၊ တဖက္ထဲက သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ထြက္ေနရင္ ေဆးစစ္ပါ။
ႏို႔ကေနထြက္တဲ့ အရည္အမ်ိဳးအစားေတြ
အမ်ားဆံုးျဖစ္တတ္တဲ့ ခပ္ေနာက္ေနာက္ အျဖဴရည္ Galactorrhea ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အျဖဴေရာင္အရည္ၾကည္ဟာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မယ္ ထြက္တယ္။ ေသြးပါတဲ့ အနီေရာင္ဟာ ပိုးဝင္တာ၊ Intraductal papillomas ႏို႔ျပြန္ေရာဂါနဲ႔ ႏို႔ကင္ဆာေတြေၾကာင့္ျဖစ္မယ္။ ျဖဴဝါဝါ၊ အဝါ နဲ႔ ခပ္စိမ္းစိမ္းဟာ ပိုးဝင္လို႔ထြက္တဲ့ ျပည္ျဖစ္တယ္။
ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ ေရာဂါမွန္သမွ်ေရးခ်ရရင္ -
၁။ ျပည္တည္နာ၊
၂။ ႏို႔ကင္ဆာ၊
၃။ ေရာဂါပိုးဝင္တာ၊
၄။ ႏို႔ကို ႏိုးဆြမႈလုပ္တာ မ်ားတာ၊
၅။ Fibroadenoma ဖိုင္ဘရိုအဒီႏိုးမား ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ႏို႔အက်ိတ္၊
၆။ Fibrocystic breasts ဖိုင္ဘရိုဆစ္စတစ္ေရာဂါ၊
၇။ Ductal carcinoma in situ (DCIS) ႏို႔ထြက္ျပြန္ထဲမွာသာရွိတဲ့ ကင္ဆာ၊
၈။ Galactorrhea ဂလက္တိုးရီးယားေရာဂါ၊
၉။ ေဟာ္မုန္း အခ်ိဳးအစား ေျပာင္လဲတာ၊
၁ဝ။ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတာ၊
၁၁။ Intraductal papilloma ႏို႔ထြက္ျပြန္ထဲ ကင္ဆာမဟုတ္တဲ့ ပက္ပလိုမားေရာဂါ၊
၁၂။ Mammary duct ectasia အတက္ဆီးယား ႏို႔ျပြန္ေရာဂါ၊ Thyroid disorder လည္ပင္းၾကီးနဲ႔ပတ္သက္တယ္။
၁၃။ Paget's disease of the breast ေပးဂ်က္စ္ေရာဂါ၊
၁၄။ Prolactinoma ပရိုလက္တီႏိုးမားေရာဂါနဲ႔
၁၅။ ကိုယ္ဝန္။
ေဆးေတြေၾကာင့္လည္း ႏို႔ကေနတခုခုထြက္ႏိုင္တယ္။ စိတ္က်လို႔ ေသာက္ရတဲ့ MAOIs နဲ႔ SSRI’s ေဆးေတြ။ ဥပမာ citalopram (Celexa), fluoxetine (Prozac), paroxetine (Paxil), sertraline (Zoloft) နဲ႔ tricyclics ေတြ၊ Anxiolytics အိပ္ေဆး၊ Alprazolam (Xanax), Buspirone (BuSpar) စိတ္ေရာဂါေဆး၊ Atenolol (Tenormin), Methyldopa (Aldomet), Reserpine (Serpasil), Verapamil (Calan) ေသြးက်ေဆး၊ Phenothiazines (Thorazine, Compazine) စိတ္ေရာဂါေဆး၊ Cimetidine (Tagamet), Famotidine (Pepcid), Ranitidine (Zantac) ေလနာေရာဂါေဆး၊ Estrogen + Medroxyprogesterone acetate (Prempro, Premphase) ေဟာ္မုန္းေဆး၊ Contraceptives ကိုယ္ဝန္တား စားေဆး ထိုးေဆးေတြ၊ တိုင္းရင္းေဆးေတြ = Anise, Blessed thistle, Fennel, Fenugreek, Marshmallow, Nettle, Raspberry, Red clover နဲ႔ Cannabis (Marijuana), Opiates မူးယစ္ေဆးေတြ။
ႏို႔ကင္ဆာမျဖစ္ဘို႔မ်ားတယ္။ တကယ္လို႔ ရာသီလာခ်ိန္ ႏို႔ကအရည္ထြက္ျပီး လကုန္လို႔မေပ်ာက္ရင္ ဆရာဝန္ျပပါ။ ေဆးေသာက္ေနတာကို စစ္ေဆးပါ။ ႏို႔သီးထိပ္ဖ်ားကို မဆြပါနဲ႔၊ ညွစ္ၾကည့္တာမ်ိဳး သိပ္မလုပ္ပါနဲ႔။ အတြင္းခံ တင္းက်ပ္မေနေစပါနဲ႔။ လည္ပင္းၾကီးေဟာ္မုန္း နည္းေနသလားစစ္ပါ။ Pituitary tumor (prolactinoma) ဦးေႏွာက္ စကန္လုပ္ပါ။ ပရိုလက္တင္ ေဟာ္မုန္းစစ္ပါ။ မ်ားေနရင္ ႏို႔ရည္ မထြက္သင့္ပဲထြက္ေနမယ္။ ရာသီမမွန္ ျဖစ္မယ္။ အရိုးအားနည္းမယ္။ ကေလးမရ ျဖစ္မယ္။ ေယာက္်ားေတြမွာ အဲတာမ်ားေနရင္ ရင္သားၾကီးေနမယ္။ လိင္စိတ္နဲ႔စြမ္းေဆာင္မႈ အားနည္းေနမယ္။
Caberlin 0.5mg ေဆးကို အမ်ားအားျဖင့္ တပတ္မွာ ၂ ၾကိမ္ေသာက္ခိုင္းတယ္။ ကုသေပးေနတဲ့ဆရာဝန္က အတိအက် ေျပာပါမယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြက ပ်ိဳ႕ခ်င္၊ အန္ခ်င္၊ ဗိုက္အေနရခက္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္၊ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းကိုက္၊ ရင္သားနာ။ ဒိထက္ဆိုးတာေတြျဖစ္ရင္ ဆရာဝန္ကိုေျပာပါ။ ေနာက္တနည္းက Bromocriptine (Parlodel, Cycloset) 1.25 mg to 2.5 mg စေသာက္ပါ။ 2.5 mg to 10 mg အထိ တိုးေသာက္ႏိုင္တယ္။ ဆရာဝန္ညႊန္မွသာ ေသာက္သင့္တယ္။
Hyperprolactinaemia ႏို႔ထြက္-ေဟာ္မုန္းမ်ားျခင္း http://doctortintswe.blogspot.com/2015/12/hyperprolactinaemia.html
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
