ဆားကိုဓာတုေဗဒနည္းျဖင့္ ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာၾကည့္ပါက ကလို႐ိုက္အိုင္းယြန္း နဲ႔ ဆိုဒီယမ္အိုင္းယြန္း တို႔ေပါင္းစပ္ထား ေသာ ဆိုဒီယမ္ကလို႐ိုက္ သတၱဳဓာတ္ ေပါင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဆားကို ေယဘုယ် အားျဖင့္ (၁) ဆားၾကမ္း (၂) စားပြဲ တင္ဆားႏွင့္ (၃) အိုင္အိုဒင္းဆားဟူ၍ သံုးမ်ဳိးခြဲျခားထားပါတယ္။ ပင္လယ္ေရ ကရရွိၿပီး သဘာဝအတိုင္းမျပဳျပင္ရေသး တဲ့ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းရွတတရွိေသာ ဆားခဲ ႀကီးကို ဆားၾကမ္း လို႔ေခၚပါတယ္။ အဲဒီ ဆားၾကမ္းခဲႀကီးမ်ားကို အေရာင္ခြၽတ္ ေဆးသံုးျပီး ျဖဴေဖြးသန္႔စင္ေစကာ ႏူးညံ့ မႈန္႔ညက္ေနေအာင္စက္ျဖင့္ႀကိတ္ထားတာ ကိုေတာ့ စားပြဲတင္ဆားလို ့ေခၚပါတယ္။ ဆားငန္ရည္ (သို ့) ဆားၾကမ္းကို အိုင္အို ဒင္းဓာတ္ ျဖည့္စြက္ကာ အျဖဴေရာင္ ဆားပံုေဆာင္ခဲေလးေတြအျဖစ္ ျပဳျပင္ ထားတာကို ''အိုင္အိုဒင္းဆား'' လို႔ေခၚ ၿပီး သူကေတာ့ စားပြဲတင္ဆားေလာက္ မႏူးညံ့ပါဘူး။
တစ္နည္းအားျဖင့္ဆိုရရင္ ''အိုင္အိုဒင္းဆား'' ဆိုတာ မိမိတို႔စားေန က် အိမ္သံုးဆား အပံုတစ္သိန္းတြင္ အိုင္အိုဒင္းအာဟာရ သံုးပံုခန္႔(ပါသည္ ဆို႐ံု) ျဖည့္ထားေသာ ဆားျဖစ္ပါတယ္။ စားေနက်အိမ္သံုးဆားႏွင့္အေရာင္အဆင္း၊ အနံ႔၊ အရသာ ျခားနားမႈမရွိပါဘူး။ အခ်ဳိ႕ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အိုင္အိုဒင္းဆားကို ပန္း ေရာင္၊ မီးခိုးေရာင္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ ပံုေဆာင္ခဲ ေလးေတြအျဖစ္ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။
အိုင္အိုဒင္းဆားကို ဘာေၾကာင့္စားသံုး သင့္ပါသလဲ အိုင္အိုဒင္းဓာတ္ဟာ သက္ေစာင့္ ဓာတ္ (သတၱဳဓာတ္) တစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္အတြက္လိုအပ္တဲ့ အိုင္အိုဒင္း ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို သိုင္း႐ိြဳက္ ဂလင္းမွာ သိုေလွာင္ထားေလ့ရွိတာ ေၾကာင့္ အိုင္အိုဒင္းဟာ သိုင္း႐ိြဳက္ဂလင္း ၏ လုပ္ငန္းမ်ားနဲ႔ သိုင္း႐ိြဳက္ဆဲလ္မ်ား ျဖစ္တည္မႈအတြက္ အသံုးဝင္ပါတယ္။
ယေန႔ကမၻာေပၚမွာ အိုင္အိုဒင္းခ်ဳိ႕တဲ့သူ ေပါင္း သန္း ၂ဝဝဝ ခန္႔ရွိတယ္လို႔ ၾသစ ေၾတးလ်ႏိုင္ငံရွိ MNT Knowledge Centre မွဆိုပါတယ္။ ေန႔စဥ္ အိုင္အိုဒင္း လိုအပ္ခ်က္ပမာဏမွာ အရြယ္ေရာက္ၿပီး သူတစ္ဦးအတြက္ မိုက္က႐ိုဂရမ္ ၁၅ဝ ျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ဝန္သည္နဲ႔ ႏို႔တိုက္မိခင္တို႔ မွာေတာ့ ေန႔စဥ္ မိုက္က႐ိုဂရမ္ ၂၂ဝ မွ ၂၉ဝ လိုအပ္ေနပါတယ္။
(၁) ကေလးငယ္မ်ား ပံုမွန္ႀကီးထြားေရး၊ ဥာဏ္ရည္ထက္ျမက္ေရးႏွင့္လူႀကီး၊ လူငယ္၊ လူရြယ္အားလံုး က်န္းမာ ေရးအတြက္ အိုင္အိုဒင္းအာဟာရကို လံုေလာက္စြာရရွိေစရန္ မိသားစုဝင္ အားလံုး အိုင္အိုဒင္းဆားကို ေန႔စဥ္ စားသံုးၾကဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။
(၂) အိုင္အိုဒင္းဆား ေန႔စဥ္စားသံုး႐ံုႏွင့္ အိုင္အိုဒင္းအာဟာရလြန္ကဲမႈမျဖစ္ ႏိုင္ပါဘူး။
(၃) ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ဝန္းမည္သည့္ေဒသ တြင္ျဖစ္ေစ အစားအစာတစ္မ်ဳိး တည္းမွ အိုင္အိုဒင္းအာဟာရလံု ေလာက္စြာရရွိဖို႔ မေသခ်ာပါဘူး။ အိုင္အိုဒင္းပါဝင္တဲ့ အစားအစာ မ်ားမွာ-
(က) ေကာက္ပဲသီးႏွံ၊ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္၊ သစ္သီးဝလံ၊ အသား၊ ငါး၊ ႏို႔၊ ဥစတဲ့အစား အစာေတြထဲမွာ အိုင္အိုဒင္း အနည္းငယ္စီပါဝင္ေနပါတယ္။
(ခ) ပင္လယ္ငါး၊ ပုစြန္၊ ေက်ာက္ ပြင့္စတဲ့ ပင္လယ္မွထြက္တဲ့ အစားအစာမ်ားထဲမွာ အိုင္ အိုဒင္းအာဟာရ ပို၍ၾကြယ္ဝ ပါတယ္။
အိုင္အိုဒင္းခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဘယ္လို ေရာဂါေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါသလဲ
အိုင္အိုဒင္းခ်ဳိ႕တဲ့မႈဟာ ဦးေႏွာက္ ပ်က္စီးမႈ၊ ေႏွးေကြးမႈနဲ႔ ကမၻာတစ္ဝန္း ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။
(၁) ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ား အိုင္အို ဒင္းခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ -
(က) ကိုယ္ဝန္ ပ်က္က်တတ္ပါ တယ္။ ကေလးအေသေမြး တတ္ပါတယ္။
(ခ) လမေစ့၊ ေပါင္မျပည့္ေသာ ကေလး ေမြးတတ္ပါတယ္။
(ဂ)ဆြံ႕အနားမၾကားေသာကေလး၊ ေျခလက္မသန္စြမ္းေသာကေလး၊ ေလးဖက္လႈပ္မရေသာကေလး ေမြးတတ္ပါတယ္။
(ဃ) စိတ္ပိုင္းခ်ဳိ႕တဲ့ေသာ၊ ဥာဏ္ ရည္နိမ့္ေသာကေလးေမြးတတ္ ပါတယ္။
(င) အရပ္ပုျပတ္ႏွင့္ သက္ႀကီးပံုစံ ကေလးမ်ားေမြးတတ္ပါတယ္။
(၂) ကေလးငယ္မ်ား အိုင္အိုဒင္းခ်ဳိ႕တဲ့ ျခင္းေၾကာင့္ -
(က) ပံုမွန္မႀကီးထြားဘဲ အရပ္ပုေန ပါမယ္။
(ခ) Óဏ္ထိုင္းပါမယ္။ သြက္ လက္ဖ်တ္လတ္မႈမရွိ၊ထံုထိုင္း ေႏွးေကြးပါမယ္။
(ဂ) ေမြးရာပါေရာဂါမ်ားအျပင္ ရင့္ က်က္မႈမျပည့္ဝျပႆနာမ်ား ရရွိ ႏိုင္ပါတယ္။
(ဃ) လည္ပင္းႀကီးေရာဂါ ျဖစ္ ပါမယ္။
(၃) လူႀကီးမ်ား အိုင္အိုဒင္းခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ -
(က) ေသြးထဲမွာ အိုင္အိုဒင္းေလ်ာ့ နည္းရင္ အေရွ႕လည္ပင္းႀကီး ေရာဂါ ျဖစ္ေစပါတယ္။ (ကမၻာတစ္ဝန္း လူဦးေရသန္း ၂ဝဝ မွ ၃ဝဝ ၾကား လည္ ပင္းႀကီးေရာဂါကို ခံစားေန ရပါတယ္)
(ခ) ဒူးေခါင္း အ႐ိုးဆစ္ႀကီးပါ မယ္။
(ဂ) သြက္လက္ဖ်တ္လတ္မႈမရွိ၊ ထံုထိုင္းေႏွးေကြးပါမယ္။
(ဃ) သက္လံုမေကာင္းပါဘူး (ပင္ ပန္းလြယ္ပါမယ္)
အငန္ဓာတ္ကို ဘာ့ေၾကာင့္ ဆင္ဆင္ ျခင္ျခင္ျဖင့္ မွီဝဲသင့္ပါသလဲ
က်န္းမာေရး႐ႈေထာင့္ကၾကည့္ပါလွ်င္ ဆားဟာ အပူဓာတ္အေနနဲ႔ လူေတြကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳႏိုင္လို ့ လူတစ္ဦးအေနျဖင့္ တစ္ေန႔တာလိုအပ္တဲ့ ဆား(ဆိုဒီယမ္ ကလို႐ိုက္)ပမာဏဟာ အသက္အရြယ္ အလိုက္ မီလီဂရမ္ ၁၅ဝဝ မွ မီလီဂရမ္ ၂၃ဝဝ မွ် လိုအပ္လ်က္ရွိပါတယ္။ သို႔ ေသာ္ လိုအပ္တဲ့ပမာဏထက္ပို၍ အငန္ ဓာတ္ကို စားသံုးမိတဲ့အခါ-
(က) ႏို႔စို႔အရြယ္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ေက်ာက္ကပ္ဟာဆိုဒီယမ္ဓာတ္စြန္႔ ထုတ္သည့္လုပ္ငန္းကိုထိထိေရာက္ ေရာက္ မလုပ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါ ေၾကာင့္ အသက္ေျခာက္လျပည့္ၿပီး ကေလးမ်ားကို ထမင္းခြံ႕တဲ့အခါ ဆားအမ်ားအျပားထည့္ျခင္း သို႔ မဟုတ္ ငန္လြန္းတဲ့ အစာေတြေကြၽး ျခင္းမျပဳလုပ္သင့္ပါဘူး။
(ခ) ဆိုဒီယမ္စားသံုးမႈ မ်ားလြန္းတဲ့အခါ အရြယ္သံုးပါးမေရြး ေသြးတိုးေရာ ဂါျဖစ္လာပါမယ္။
(ဂ) ႏွလံုး၊ ေသြးတိုး၊ ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါရွိသူမ်ား အငန္စားသံုးမႈကို အထူးဂ႐ုျပဳဆင္ျခင္ရပါမယ္။
(ဃ) အငန္ဓာတ္ကဲတဲ့ အစားအစာမ်ား မွာ ဆား(႐ိုး႐ိုးဆား)၊ ငါးပိ၊ ပုစြန္ ငါးပိ၊ ငံျပာရည္၊ ငါးပိေကာင္၊ ငါး ဆားနယ္၊ငါးေျခာက္၊ ပုစြန္ေျခာက္၊ အမဲေျခာက္၊ အသားေျခာက္မ်ိဳး၊ သစ္သီးေျခာက္၊ ေျမပဲဆားေလွာ္၊ ပဲႀကီးေလွာ္၊ ေနၾကာစိမ့္ေလွာ္၊ ကြာ ေစ့ေလွာ္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန ေအာက္ရွိ ''အမ်ိဳးသားအာဟာရ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးႏွင့္ သုေတသနဌာန''ႏွင့္ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ကေလးမ်ား အေထာက္အပံ့အဖြဲ႕တုိ႔က အိုင္အိုဒင္းဆား တစ္မ်ိဳးတည္းကိုသာ စားသံုးၾကရန္၊ အငန္ဓာတ္ကဲတဲ့အစား အစာမ်ားအျပင္ ငန္ေသာဟင္းလ်ာမ်ား စားသံုးမႈေလွ်ာ့ခ်ၾကရန္၊ ထမင္း စားပြဲ ေပၚမွာ ဆားပုလင္းေထာင္၍ ဆားအပို ထည့္စားသည့္အက်င့္မ်ဳိး မလုပ္ၾကရန္၊ အခ်ိဳမႈန္႔၊ ၾကက္သားမႈန္႔မ်ား အစား သၾကားႏွင့္ဆား အနည္းငယ္ ထည့္၍ ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ၾကရန္၊ တာရွည္ခံ လုပ္ထားေသာ အစား အစာမ်ားထဲတြင္ ဆားပါဝင္မႈမ်ားျပားတဲ့အတြက္ ၄င္း အစားအစာမ်ား စားသံုးမႈကို တတ္ႏိုင္ သမွ် ဆင္ျခင္ၾကရန္၊ ေသြးတိုးေရာဂါႏွင့္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ား ျဖစ္လာတဲ့အခါ ဆားကို လက္ဖက္ရည္ဇြန္း တစ္ဇြန္း၏ သံုးပံုတစ္ပံု(ႏွစ္ဂရမ္)အထိ ေလွ်ာ့စားၾက သင့္ပါသည္။
ေပါက္ေပါက္
The Union Daily
https://www.facebook.com/pg/uniondaily.net
