ဆရာရွင့္ ဒီေန႔ Facebook မွာတင္ထားတာေတြ႔လို႔ သိခ်င္လို႔ပါ။ ေဆးကိုခ်ဳိးၿပီး စိပ္ပိုင္းၿပီး မေသာက္သင့္ဘူးဆိုတာ မွန္ပါလားရွင့္။ ကၽြန္မလည္း တခါတရံ ေဆးလံုးႀကီးတဲ့အခါ လည္ေခ်ာင္းထဲမွာ တစ္ေနသလိုခံစားရလို႔ ေလးစိပ္ခြဲၿပီး ေသာက္ေလ့ရွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မအေဖကို ရန္ကုန္မွာ အထူးကုေဆးခန္းမွာျပတဲ့အခါမွာလည္း ဆရာဝန္က 25mg အားပါတဲ့ေဆးေသာက္ဖို႔ညႊန္းေပမယ့္ ေဆးအေရာင္းေကာင္တာက မရွိတဲ့အခါမွာ 50mg ေပးၿပီး တစ္ျခမ္း ေသာက္ခိုင္းပါတယ္။ တစ္ျခားေဆးေတြလည္း အဲဒီလိုမ်ဳိးခဏခဏေပးပါတယ္။ ေက်းဇူးျပဳၿပီး ၫႊန္ၾကားေပးပါဆရာ။ ေလးစားစြာျဖင့္။
မအိပ္ခင္မွာ မ်က္လံုးက်ယ္ရပါတယ္။ ေဆးကုိ တဝက္၊ တစိတ္ခြဲျခမ္းေသာက္သင့္ မေသာက္သင့္တဲ့။ ဒီေမးခြန္းအတြက္ ေဆးသုေတသန ရွာရမလြယ္၊ ကြ်န္ေတာ္က မေဟာသဓာလည္းမဟုတ္ပါ။ ရည္ညႊန္းစာမွက ေဆးဆိုတာ သခၤ်ာမဟုတ္ပါလို႔ ေျပာလိုက္သူဟာ ႏိုင္ငံျခားသားလို႔ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသားဆိုတာဘာလဲ၊ မသိပါ။ ဆရာဝန္ေတာ့ ဟုတ္ပံုမရပါ။
ထိုးေဆးနဲ႔ ေဆးရည္မဟုတ္တဲ့ စားေဆးမွာ Pill ေဆးလံုး၊ Tablet ေဆးျပားနဲ႔ Capsule ေဆးေတာင့္လို႔ရွိတယ္။ ခုေခတ္ ျပည္တြင္းမွာ ဒံုးပ်ံဆိုတာ ေမးခြန္းေတြထဲမွာပါလို႔သိတယ္။ စအိုလမ္း (ကန္ေတာ့ပါ) ထဲထည့္ရတဲ့ေဆးေတာင့္။ Suppository ေခၚပါတယ္။ တဆက္တည္းေျပာရရင္ Vaginal tablet/suppository ေမြးလမ္း (ဗဂ်ိဳင္းနား) (ကန္ေတာ့ပါ) ထဲထည့္ရတဲ့ ေဆးကလည္းရွိေသးပါတယ္။ အဲတာေတြကို ထက္ျခမ္းမျခမ္းရ၊ ေလးစိတ္မစိတ္ရဆိုတဲ့ ဥပေဒသ (သို႔) ဥပေဒကဲ့သို႔ အဏာတည္ေသာအမိန္႔ မရွိပါ။
အဲတာက ေယဘုယ်ေျပာတာပါ။ ေဆး တခုခ်င္းစီနဲ႔ လူနာတဦးခ်င္းကိုၾကည့္ရပါမယ္။ (၁ဝဝ) မီလီဂရမ္ပါတဲ့ေဆးျပားကုိ (၅ဝ) မီလီဂရမ္သာ ေသာက္ရမွာမို႔ တဝက္ျခမ္းတာ ရပါတယ္။ ကေလးေဆးရည္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္းတဝက္သာတိုက္သလို သေဘာထားႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးျပားၾကီးလြန္းလို႔ လည္ပင္းတစ္မွာ စိုးရိမ္တာလည္း အမွန္ျဖစ္တယ္။
အဲ ႕႕႕ (ကက္ပစူးလ္) လို႔ေခၚတဲ့ေဆးေတာင့္ကေတာ့ ဒီဥပေဒသနဲ႔ မကိုက္ပါ။ အဲတာလည္း မလုပ္နဲ႔ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ (၂၅ဝ) မီလီဂရမ္ပါတာကို အသက္ငယ္လို႔ (၁၂၅) မီလီဂရမ္သာတိုက္ခ်င္ရင္ ေဆးေတာင့္အခြံကိုခြါပါ၊ အထဲကေဆးမံႈ႕အကုန္ထုတ္ပါ။ ထုတ္ေနရင္း ႏွာေခါင္းကေတာ့ ေလမႈတ္မထုတ္မိေစနဲ႔။ ေဆးမံႈ႕ေတြလႊင့္စင္သြားရင္ ေဆးအေလးခ်ိန္နည္းမယ္။ သတိထားရမွာက အဲလိုေဆးေတာင့္နဲ႔လာသမွ် အထဲကေဆးမံႈ႕ဟာ ခါးတယ္။ အဝင္ဆိုးတယ္။ ခ်ိဳတာနဲ႔ေရာတိုက္ရင္ရတယ္။
ေနာက္ ႕႕႕ သၾကားအုပ္ေဆးျပား-ေဆးလံုးဆိုရင္ ထက္ျခမ္းျခမ္းရခက္တယ္။ အေပၚကအုပ္ထားတဲ့ အခ်ိဳဓါတ္အတြင္းမွာ အဝင္ခက္တာ (ခါးတာ၊ သံေခ်းေစာ္နံတာ) ျဖစ္လို႔ အဲတာကို ေက်ာ္လႊားတတ္ရမယ္။
ေနာက္ ငါးၾကီးဆီလို၊ အိုမီဂါသရီးလိုဆိုရင္ တဝက္လုပ္ရတာ လက္ဝင္တယ္။ မျဖစ္သေလာက္ခက္တယ္။
ေနာက္ HIV ေဆးလိုမ်ိဳးမ်ာ ေဆး အနည္းဆံုး ၂ မ်ိဳးကိုတခါတည္းတြဲထားလို႔ တဝက္မလုပ္သင့္ပါ။ တီဘီေဆးဆိုရင္လည္း တြဲထားတာမ်ိဳးလာတတ္တယ္။ အဲတာမ်ိဳးကို မလုပ္သင့္ပါ။ ပိုးေသေဆးေတြကေတာ့ တိက်ဘို႔လိုတယ္။
ေနာက္ ဗဂ်ိဳင္းနားထဲထည့္တဲ့ေဆး။ အဲတာက တမ်ိဳးတဘာသာ။ အဲလိုေဆးဟာ ဗဂ်ိဳင္းနားထဲထည့္လိုက္ရင္ ကိုယ္အပူခ်ိန္ နဲ႔ေတြ႔လို႔ ေဆးက တေျဖးေျဖးနဲ႔ အရည္ေပ်ာ္လာရမယ္။ အရည္မေပ်ာ္ပဲေဆးျပန္ထြက္တာ တကယ္ရွိတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ (ဗဂ်ိဳင္းနယ္ တက္ဘလက္) ကို မထည္ခင္ ေရသန္႔သန္႔နဲ႔ စိုစြတ္ေအာင္ (၅) မိနစ္ေလာက္ လုပ္ထားခိုင္းရေသးတယ္။ ျပီးမွထည့္ရတယ္။ ေဆးခန္းမွာလာလုပ္တာမ်ိဳးကို တခါတေလ ေဆးကိုေသးေအာင္စိတ္ျပီးမွ ထည့္ေပးရပါတယ္။
ေမးတဲ့သူပို႔ေပးတဲ့စာထဲပါ ႏိုင္ငံျခားသားေျပာတဲ့ သခၤ်ာ။ ေဆးမွန္သမွ်တိက်ရတာ မွန္တယ္။ မီလီဂရမ္နဲ႔ခ်ိန္ျပီး ေဆးေပးတယ္။ Cytotec (Misoprostol) ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ေဆးဆိုရင္ (မိုက္ကရိုဂရမ္) နဲ႔ခ်ိန္ရတယ္။ မစၥတာတိက်ထက္ သာတဲ့ ေဒါက္တာတိက်ကေျပာပါမယ္။ လူၾကီးေဆးကို လူၾကီးတိုင္းေပးတာ မမွန္ေသးပါ။ ေဆးဆိုတာ လူ႔အသက္အရ ေပးရတယ္ဆိုတာ မမွန္ပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ခ်ိန္ေပးရတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးကို ကိုယ္ထုထည္၊ မ်က္ႏွာျပင္ဧရိယာနဲ႔ တြက္ယူျပီးမွ ေဆးအေလးခ်ိန္သတ္မွတ္ရတယ္။ ဥပမာ ကင္ဆာေဆးတခ်ိဳ႕။ ကိုယ္ဝန္တားေဆးျပားေတြ ၁ဝဝ% အကာအကြယ္ မေပးႏိုင္ပါ။ ေဆးေသာက္နည္းမမွန္လို႔မဟုတ္ပါ။ အဝလြန္းသူေတြအတြက္ တားေဆးပါေဟာ္မုန္းက နည္းေနလို႔ပါ။
သခၤ်ာလိုတြက္နည္းမွာ မွားတာရွိတယ္။ ဗီတာမင္ဘီ (၁၂) ရေအာင္၊ ဗီတာမင္ ဘီ (၆) ကို (၂) လံုးေပါင္းထိုးလို႔မရပါ။
ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ ေရႊခ်ိန္သလိုထိ တိက်တာေကာင္းတယ္။ အဲတာ သီအိုရီပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔လိုဆရာဝန္ေတြက ဓါတ္ခြဲခန္းနဲ႔ ေဆးစာအုပ္ထဲမွာ မေနၾကရပဲ လူနာေတာထဲမွာသာေနရသူေတြျဖစ္လို႔ လက္ေတြ႔က်မွရပါတယ္။ ေဆးဝယ္လို႔ရတာက (၄ဝ) မီလီဂရမ္၊ ေပးခ်င္တာက (၂ဝ) မီလီဂရမ္ဆိုရင္ (၁) ေဆးအေသာက္မခိုင္းတာနဲ႔ (၂) ေဆးတဝက္ေသာက္ခိုင္းတာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပးရတတ္ပါတယ္။
ပို႔ေပးတဲ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ပါစာကို မတင္ေတာ့ပါ။ တခ်ိဳ႕ကလံုးေစ့ပတ္ေစ့မဖတ္ပဲ အဲတာမ်ိဳးပဲ အမွန္ယူသြာတတ္ၾကတယ္။ ဟိုေန႔က သတ္ပံုအမွား နမူနာေတြတင္ေတာ့ တေယာက္ကေန အဲတာေတြကိုအမွန္ထင္ေနမယ္ေနာ္တဲ့။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe
