ဆရာရွင့္ ခုလတ္တေလာ အရမ္းနာမည္ၾကီးေနတဲ့ model ေသရတယ္ဆိုတဲ့ေရာဂါ အဆုပ္ကပ္တယ္ဆိုတာေလး ရွင္းျပေပးပါဦးရွင့္။ gym ေဆာ့ရင္း ေရေသာက္ရင္ အႏၲရာယ္ရွိပါသလား သိခ်င္လို႔ပါရွင့္။ ဒီလိုေရတန္းေသာက္ရင္ အဆုပ္ကပ္တာျဖစ္တာပါလားရွင္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆရာ။
အဆုပ္ကပ္တာ မသိပါ။ နီးစပ္တာ စဥ္းစားမရေသးပါ။ ေရာဂါအမည္ေသခ်ာသိရင္ေတာ့ ေျပာပါ။
ပိန္ေဆးျပႆနာျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
ဒါကဆရာဝန္တစ္ေယာက္ ေကာက္ခ်က္ခ်တာပါရွင့္။ ဒါက မိသားစုဝင္တစ္ေယာက္ ေျပာတာပါရွင့္။ တခါမွမသိခဲ့တဲ့ ေရာဂါၾကီးျဖစ္တဲ့အျပင္ gym ေဆာ့တိုင္းေရဝဝေသာက္ အသက္ပံုမွန္ရွဴလို႔ပဲ သိထားခဲ့တဲ့အတြက္ ခုဆို gym ေဆာ့လို႔ ေမာရင္ေတာင္ ေရေသာက္ရမွာ ေၾကာက္မိပါတယ္ရွင္။
ဇူလုိင္လ ၂ ရက္ေန႔ နံနက္က GYM ကစားရင္း ရုတ္တရက္ ေသဆုံးသြားခဲ့တဲ့ အလွမယ္ ပုိးစႏၵာခင္ရဲ႕ ေသဆုံးမႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ သုိ႔ေလာသုိ႔ေလာ ေဝဖန္ေျပာဆုိေနမႈအေပၚ သူ႔ရဲ႕ မိခင္ျဖစ္သူက ဧရာဝတီကတဆင့္ ျပန္လည္ေျဖရွင္း ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
သမီးက Gym ကစားဖို႔သြားတယ္၊ သူဘာမွေတာင္ မလုပ္ရေသးဘူး လမ္းေလွ်ာက္တယ္။ အဲဒီမွာမနားဘဲ ေရေသာက္ခ်လိုုက္တယ္။ သမီးက စံုသြားတာလည္းပါတယ္။ ညဘက္မွာလည္း မီးပ်က္ေတာ့ မအိပ္ေသးဘဲ ေနာက္က်ေတာ့ အိပ္ေရးကလည္း ပ်က္ထားတယ္။ မနက္က်ေတာ့ လမ္းေလွ်ာက္စက္ေပၚကေန ခ်က္ခ်င္း ေရေသာက္လုိက္တာေရာေၾကာင့္ စံုသြားတယ္။ သမီးက အစကတည္းက အဆုတ္က အားနည္းတယ္ေလ။ သူမ်ား ေတြက ႏွလံုးေၾကာင့္လုိ႔ထင္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွလံုးမဟုတ္ဘူး။ အဆုတ္အားနည္းေနတဲ့အခ်ိန္ Gym ကလည္း ခ်က္ခ်င္းကစားၿပီး ေရေသာက္ခ်လုိက္ေတာ့ ေရက လမ္းေၾကာင္းမွားၿပီး အဆုတ္ထဲကို ဝင္သြားတာ။ အဲမွာ အေမာ ဆုိ႔သလိုျဖစ္ၿပီး လဲက်သြားတာပါ။ အဆုတ္က မလႈပ္ရွားႏုိင္ေတာ့ဘဲ ေနာက္ေက်ာနံရံမွာ သြားကပ္ေနတာေလ။ သမီးကို ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆုိတာသိခ်င္လို႔လည္း ရင္ခဲြခုိင္းလုိက္တာပါလို႔ ေသဆုံးသူ အလွမယ္ ပုိးစႏၵာခင္ရဲ႕ မိခင္ျဖစ္သူက ဧရာဝတီကို ေျပာျပပါတယ္။
အသက္ ၂၄ ႏွစ္အရြယ္ အလွမယ္ ပုိးစႏၵာခင္ဟာ Miss Myanmar World 2016 ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ေနာက္ဆုံး စကာတင္ ၅ ေယာက္ထဲအထိ ပါဝင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ အလွမယ္ ပုိးစႏၵာခင္ ေသဆုံးမႈမွာ ပိန္ေဆးေသာက္သုံးခဲ့ျခင္းႏွင့္ ကုိယ္ခႏၶာအစိတ္အပုိင္း တခ်ိဳ႕ ႀကီးထြားခ်င္တာေၾကာင့့္ တျခား ဘာေဆးညာေဆး ေသာက္သုံးခဲ့ျခင္းေတြနဲ႔ သက္ဆုိင္ႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ ေကာလာဟလေတြလည္း ထြက္ေပၚလာခဲ့တာပါ။
ဒီလို ေကာလာဟလ ထြက္ေပၚတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ပိုးစႏၵာခင္ရဲ႕ မိခင္က သမီးက ပိန္ေဆးမေသာက္ပါဘူး။ သူက ခႏၶာကိုယ္ဝတဲ့အထဲမွမပါတာ။ အသားအေရက်စ္ခ်င္တာေတာ့ရွိတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ Gym ကစားတယ္။ တခ်ဳိ႕က ေျပာၾကတယ္ သူက ကုိယ္လံုးႀကီးခ်င္လို႔ ေဆးေတြေသာက္လုိ႔ ဒီလိုျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး မဟုတ္ပါဘူး။ သူကိုယ္လံုးက ပိန္စရာလည္း မလုိသလို ဝစရာလည္းမလုိပါဘူး။အေတာ္ပါပဲ။ အားကစားလုပ္တယ္ဆုိတာ သူ႔က်န္းမာေရးအတြက္ လုပ္ျဖစ္တာပါ။ ဒီလိုျဖစ္သြားေတာ့လည္း သူရဲ႕ ကံပါပဲ။ အဲ့ဒီ မနက္က အိမ္ကထြက္သြားေတာ့ သူကုိ ၾကက္ဥႏွစ္လံုးေတာင္ ေၾကာ္ေကၽြးလုိက္ေသးတယ္။ ႏြားႏုိ႔ေလး ေသာက္သြားတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
တခါတခါ သိုက္စာ ဘာသာျပန္ရသလိုပဲ။ ေမာ္ဒယ္တေယာက္ ကိုယ္လက္ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေနရင္း ရုတ္တရက္ အသက္ဆံုးပါးတဲ့သတင္းကို ေမးတယ္။ မိသားစုထဲကေျပာတာနဲ႔ ဆရာဝန္တဦးေျပာတာကိုျခံဳျပီး အရပ္ေျပာက အဆုပ္ကပ္တာတဲ့။ ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ အဲဒီေရာဂါကို မသိပါ။ နီးစပ္တာလည္း စဥ္းစားရခက္လွတယ္။ တေယာက္က ေထာက္ျပတာက ပိန္ေဆး။ ပိန္ေဆးကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိလို႔ မေရရာတာမို႔ မထည့္ေတာ့ပါ။ အားကစားေဆးပညာမွာ ပါတာပဲေရးပါ့မယ္။
ကိုယ္အေလးခ်ိန္ခ်ခ်င္လို႔ အစာအာဟာရအဓမၼထိန္းသူေတြရွိတယ္။ (ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္) ကိုနည္းေစျပီး (ပရိုတင္း + အဆီဓါတ္) သာစားျပီး ကိုယ္အေလးခ်ိန္ခ်နည္း ၁၉၆ဝ ေက်ာ္ကတည္းက ေခတ္စားတယ္။ ဂလူးကို႔စ္နည္းတဲ့အတြက္ ဆက္ျဖစ္တာေတြ ရွိလာတယ္။ ဘာေတြျဖစ္ဆိုတာ ဆရာဝန္မဟုတ္သူေတြ ေခါင္းပဲရႈတ္မွာမို႔ မေရးေတာ့ပါ။
ေဆးသုေတသနတခုမွာ ေသဆံုးသြားသူလူ (၁၇) ေယာက္ကိုေလ့လာခဲ့တယ္။ Ventricular arrhythmia ေခၚတဲ့ ႏွလံုး ေအာက္ခန္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ႏွလံုးခုန္မမွန္လို႔ေသဆံုးၾကရတာကို ေတြ႔ပါတယ္။ လူေတြကဝလို႔ ပိန္ခ်င္ၾကတယ္။ (၅) လၾကာ အလတ္စား အစားအေသာက္ထိန္းမႈလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ကာဗြန္ဟိုက္ဒရိတ္ ေခၚ ကဇီ (သၾကားဓါတ္) မစားပဲ (ပရိုတင္း) သာ အဓိကစားၾကတယ္။ ပိုတက္ဆီယမ္ေဆးေတာ့ေသာက္တယ္။ တေန႔မွာ ကယ္လိုရီ (၃ဝဝ) ကေန (၄ဝဝ) သာရတဲ့ အစားအေသာက္သာစားတယ္။ အဲလိုႏွလံုးမွာျဖစ္လာတာမ်ိဳးဟာ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့သူေတြမွာ ျဖစ္တာမ်ိဳးအတိုင္းျဖစ္တယ္။
၂ဝဝ၇ ႏိုဝဘၤာမွာထုတ္တဲ့ အားကစားေဆးပညာဂ်ာနယ္မွာ မာရသြန္ခ်ံပီယံေဟာင္း Alberto Salazar (အယ္လ္ဘတ္တို ဆလာဇာ) ေလ့က်င့္ေနရင္း ေသဆံုးသြားတယ္။ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါကေန ႏွလံုးအတက္ရတာလို႔ ေသဆံုးရျခင္း အေၾကာင္းရွာရတယ္။ အသက္ ၂၂ ရွိ စပိန္ေဘာလံုးသမား Antonio Puerta (အန္တိုနီယို ပူထရာ) ကေတာ့ ေဘာလံုးကစားေနရင္း ေသဆံုးသြားတယ္။ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ရွိတဲ့ Chad Schieber (ခ်တ္ ရွီဘား) ဟာ (ခ်ီကာကို) မာရသြန္ပြဲမွာ ေသဆံုးရတယ္။ အပူလြန္ကဲတာနဲ႔ ေရ + ဓါတ္ဆာားနည္းလို႔မဟုတ္ပဲ Mitral Valve Prolapse ႏွလံုးအဆို႔ရွင္ေရာဂါေၾကာင့္ေသရတာျဖစ္တယ္။
ရုတ္တရက္ႏွလံုးရပ္သြားျခင္းဟာ အားကစားလုပ္သူ လူ ၂ သိန္းမွာ ၁ ေယာက္ ဒါမွမဟုတ္ ၁ သန္းမွာ ၁ ေယာက္သာ ရွိတယ္။ အသက္ၾကီးအားကစားသမားေတြဆိုရင္ ႏွလံုးသြား ေသြးေၾကာေရာဂါကိုစဥ္းစားရမယ္။ အေျပးသမား ၁ ေသာင္း ၆ ေယာင္မွာ ၁ ေယာက္ေတြ႔ရတယ္။ အသက္မၾကီးတဲ့ အားကစားသမားေတြဆိုရင္ စဥ္းစားစရာေတြပိုမ်ားတယ္။ Hypertrophic Cardiomyopathy နဲ႔ Coronary Artery abnormalities ဆိုတဲ့ ႏွလံုးေရာဂါေတြလည္း ပါမယ္။ အားကစားသမားေတြမွာ ေရာဂါအခံရွိေနတာ ၁ ေသာင္းမွာ ၁ ေယာက္ႏွဳန္းကေန ၂ သိန္းမွာ ၁ ေယာက္ႏွဳန္းရွိတယ္။
၂၈-၁၂-၂ဝ၁၂ ေန႔ထုတ္ ကေနဒါေဆးပညာဂ်ာနယ္မွာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ရင္ ေသဆံုးတာအတြက္ ႏွလံုးေရာဂါကို အျပစ္မဖို႔ပါနဲ႔လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကေနဒါမွာ တႏွစ္မွာ လူေပါင္း ၄ ေသာင္းဟာ cardiac arrest နဲ႔ေသဆံုးၾကရတယ္။ ၄ ေယာက္မွာ ၃ ေယာက္က အသက္ ၁၈ ႏွစ္ကေန ၄ဝ အတြင္းကျဖစ္ၾကတယ္။ ၇၂% ဟာ အိမ္မွာသာေသဆံုးတယ္။ ၉% သာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေနရင္းေသဆံုးတယ္။
၁၉၉၈ ခုႏွစ္က အေမရိကန္မိသားစုဆရာဝန္မ်ားအသင္းကေနေျပာတာရွိတယ္။ အားကစားသမားေတြ အားကစားေနရင္း ေသဆံုးရတာဟာ ေမြးရာပါႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါက အဓိကအေၾကာင္းရင္းျဖစ္ပါတယ္။ ရုပ္ပိုင္းထိခိုက္ဒဏ္ရာမပါတဲ့ စာရင္းအရေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၉၅ ၾသဂုတ္လ (၁ဝ) ရက္ေန႔ထုတ္ နယူးအဂၤလန္ ေဆးပညာဂ်ာနယ္မွာ အားကစားလုပ္ေနရင္း ေသဆံုးရတာဟာ ဘယ္လိုကဘယ္လို ေရာဂါေဗဒဆိုင္ရာ အေျပာင္းအလဲေတြ ရုတ္တရက္ျဖစ္သလည္းဆိုတာ နည္းနည္ပဲသိပါတယ္တဲ့။ ေမြးရာပါႏွလံုးေသြးေၾကာေရာဂါေတြထဲမွာ ႏွလံုးၾကြက္သားၾကီးေနျခင္းက ၅ဝ% ရွိတယ္။ ေခၚတဲ့ ႏွလံုးညာဖက္ေအာက္ခန္း ႏွလံုးခုန္မမွန္ျခင္းက ၂ဝ% ရွိတယ္။ အသက္ (၃၅) ႏွစ္ေအာက္ေတြ မ်ားတယ္။ အေၾကာင္းမသိ ဘယ္ဘက္ႏွလံုး ေအာက္ခန္းၾကီးျခင္း၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာမူမမွန္ျခင္း၊ ငယ္ငယ္နဲ႔ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းျခင္း စတာေတြလည္းရွိတယ္။
အားကစားလိုက္စားသူမ်ား က်န္းမာၾကပါေစ။ အားကစားလုပ္ေနရင္း ရုတ္ရက္ေသဆံုးတာမွာ အဆုပ္နဲ႔ဆိုင္တာ ခုထိေတာ့ မေတြ႔ေသးပါ။ ေမာ္ဒယ္ေသဆံုးရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမွန္ကို မသိပါ။ ေဆာရီး။ အားကစားလိုက္စားသူမ်ား က်န္းမာၾကပါေစ။
ဧရာဝတီသတင္းေဆာင္းပါး
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
