အေအးမိ တုပ္ေကြး ေရာဂါဟာ ကမၻာေပၚမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ကူးစက္မႈ အျမန္ဆံုးႏွင့္ အျဖစ္ မ်ားဆံုးေသာ ေရာဂါတစ္မ်ဳိးပါ။ လူတစ္ဦးလွ်င္ မိုးရာသီ သို႔မဟုတ္ ေဆာင္းရာသီမွာ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ အနည္းဆံုး တစ္ႏွစ္လွ်င္တစ္ႀကိမ္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အေအးမိတုပ္ေကြး ျဖစ္ေနသူ တစ္ေယာက္ဟာ တစ္႐ွဴးခံ၍ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုး သင့္ၿပီးေနာက္ ထိုတစ္႐ွဴးကို အမိႈက္ပံုးထဲသို႔ စနစ္တက် စြန္႔ပစ္သင့္ပါတယ္။ လက္ကိုင္ပဝါနဲ႔ အုပ္၍ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အခါ ဗိုင္းရပ္ပိုးက ထိုလက္ကိုင္ ပဝါထဲမွာ ႏွစ္နာရီ၊ သံုးနာရီ ေလာက္ၾကာမွ ေသသြားပါတယ္။ အကယ္၍ လူအမ်ားၾကား ထဲမွာ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့ အခါ တုပ္ေကြး ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြက တစ္ေပ၊ ႏွစ္ေပေလာက္အထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ သြားၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္မွ ကိုယ္ခံအားနည္းသူ ထံသို႔ ဗိုင္းရပ္ပိုးေတြ အလြယ္တကူ ကူးစက္သြား ႏိုင္ပါတယ္။ ထိုဗိုင္းရပ္ပိုး ဝင္ပါက အေအးမိ၊ ႏွာေစး၊ ႏွာရည္က်၊ ႏွာေခါင္းပိတ္၊ ေခ်ာင္းဆိုး(ေခ်ာင္းေျခာက္လည္း ျဖစ္ႏုိင္သလို သလိပ္ပါျခင္း လည္းျဖစ္ႏိုင္)၊ လည္ေခ်ာင္းနာ၊ ကိုယ္လက္ ကိုက္ခဲတာေတြ ခံစားရပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံမွာ အဖ်ားဝင္လာၿပီး သလိပ္မ်ား ပ်စ္လာျခင္း၊ ခြၽဲသလိပ္ မ်ား ဝါလာျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ထိုအေျခအေန မ်ဳိးမွာ ပိုးသတ္ေဆးေသာက္မွ ေရာဂါေပ်ာက္ ႏိုင္ပါတယ္။
ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးတဲ့အခါ ျပင္ပႏွင့္ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံေနရေသာ အလုပ္သမား ဝန္ထမ္းမ်ား သာမက ေက်ာင္းေန အရြယ္ကေလးမ်ားအားလံုး ကိုယ္ခံအား မေကာင္းရင္ ကူးစက္ရာသီ ဖ်ားပိုးမႊားမ်ား အလြယ္တကူ ကူးစက္လာႏိုင္၍ အလုပ္ပ်က္၊ ေက်ာင္းပ်က္ျဖင့္ စိတ္ညစ္စရာပါ။ အေအးမိဖ်ားနာျခင္းေၾကာင့္ အသက္အႏၲရာယ္ မစိုးရိမ္ရေသာ္ျငား အဖ်ားေပ်ာက္ၿပီး ေခ်ာင္းတဟြပ္ဟြပ္ စြဲက်န္ရစ္ခဲ့ကာ မိသားစုဝင္မ်ားႏွင့္ပ တ္ဝန္းက်င္ ရွိသူမ်ားကို လက္ဆင့္ကမ္း မကူးစက္ရ ေလေအာင္ ေအာက္ပါနည္းလမ္း(၁၉)သြယ္ ျဖင့္ မွ်ေဝလိုက္ရပါတယ္။
အစိမ္းေရာင္၊ အဝါေရာင္မ်ားမ်ားစားပါ
အစိမ္းေရာင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား စားေပးျခင္းက ကိုယ္ခံစြမ္းအားကို တိုးတက္ ျမင့္မားေစပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပန္းေဂၚဖီစိမ္းထဲတြင္ ပါရွိေသာ ဓာတုဓာတ္ေပါင္းစုက အေအးမိ၍ တုပ္ေကြးႏွင့္ ကူးစက္ဖ်ားနာမ်ားကို ေကာင္းစြာ တိုက္ထုတ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ပန္းေဂၚဖီစိမ္းကို ခ်င္းတစ္ျပား ႐ိုက္၍ ေရာေႏွာ ေၾကာ္စားရန္ Cambridge တကၠသိုလ္ရွိ အာဟာရ ေဗဒပညာရွင္မ်ားက အႀကံျပဳ ထားၾကပါတယ္။ ထိုနည္းတူစြာပင္ အဝါေရာင္ သီးႏွံမ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ လိေမၼာ္သီးနဲ႔ သံပရာသီးတို႔ကို ေဖ်ာ္ရည္ အျဖစ္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ လိေမၼာ္ခြံ သို႔မဟုတ္ သံပရာခြံတို႔ကို ေရေႏြးစိမ္၍ ေသာ္လည္းေကာင္း ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ တုပ္ေကြး ဖ်ားနာျခင္းမွ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ရာ ေရာက္ပါတယ္။
အားေဆးမွီဝဲပါ
ဗီတာမင္စီက ကိုယ္ခံအားကို ျမင့္တက္ေစ၍ ဗီတာမင္ဒီက အေအးမိျခင္းကို ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အေအးမိတုပ္ေကြး ဖ်ားနာျခင္းအတြက္ ဗီတာမင္စီတစ္ခုတည္း မလံုေလာက္ပါဘူး။ ဗီတာမင္ဒီ အပါအဝင္ အျခားဗီတာမင္ႏွင့္ သတၱဳဓာတ္တို႔ ပါဝင္ေသာ အစားအေသာက္မ်ား မွ်တစြာ စားေပးရပါမယ္။ ကြၽန္မတို႔ ေန႔စဥ္ စားသံုးေနေသာ အစားအစာ မ်ားထဲတြင္ ထိုဓာတ္မ်ား တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း လံုေလာက္စြာ မရႏိုင္သျဖင့္ ျဖည့္စြက္ စာအျဖစ္ အားေဆးမွီဝဲ ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
အိပ္ေရးဝဝအိပ္ပါ
တစ္ေန႔လွ်င္ ၈ နာရီႏွင့္အထက္ အိပ္ေရးဝဝ အိပ္စက္ျခင္းက ေသြးတိုးေရာဂါႏွင့္ အဝလြန္ျခင္းကို ကာကြယ္ေပး႐ံုသာမက အေအးမိ၊ ႏွာေစးကဲ့သို႔ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းမွ ကူးစက္ ေရာဂါပိုး မ်ားကိုလည္း တိုက္ထုတ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၇ နာရီထက္ ေလ်ာ့နည္းစြာ အိပ္စက္သူမ်ားကို ၈ နာရီႏွင့္အထက္ အိပ္စက္သူမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက အိပ္ခ်ိန္ နည္းသူမ်ားဟာ အေအးမိကူးစက္ ေရာဂါ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အလားအလာ သံုးဆမွ်ပိုေၾကာင္း အေမရိကန္ ေဆးသုေတသီမ်ားက အႀကံျပဳ ထားပါတယ္။
ပဋိဇီဝေဆးေဆာင္ထားပါ
ခ်မ္းေအးေသာ ရာသီမွာ ကိုယ္ခံအား နည္းေသာ ကေလးမ်ားႏွင့္ သက္ႀကီးရြယ္အို မ်ားတြင္ ဗိုင္းရပ္ပိုး ကူးစက္ လြယ္သျဖင့္ အိမ္မွာ အေအးမိ တုပ္ေကြး ဖ်ားနာ ေပ်ာက္ေဆး အဆင္သင့္ေဆာင္ထားပါ။ လိုအပ္ပါက အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္း မွ ကူးစက္ပိုး ေတြကို ၂ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ် ကာကြယ္ေပးသည့္ Actimel ေခၚ ပဋိဇီဝေဆး ႀကိဳတင္ တိုက္ေကြၽးပါ။
နံနက္စာစားပါ
နံနက္စာ ပံုမွန္ စားသူမ်ားဟာ နံနက္စာ လံုးဝမစား သူမ်ားထက္ အေအးမိ ကူးစက္ေရာဂါျ ဖစ္ႏိုင္ေျခ နည္းပါးေၾကာင္း Cardiff University ရွိ အေမရိကန္ ေဆးတကၠသုိလ္မွ အႀကံျပဳထားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ခံအား ေကာင္းေစရန္ နံနက္စာထဲမွာ ဗီတာမင္ ဘီအုပ္စုမ်ား၊ သံဓာတ္နဲ႔ သြပ္ဓာတ္ပါရွိေသာ အစားအစာမ်ားကို စားေပးၾကရန္ ေဆးသုေတသီမ်ားက ထပ္ေလာင္း အတည္ျပဳ ထားပါတယ္။
လက္ေဆးပါ
ေဆးသိပၸံ ပညာရွင္မ်ား၏ ဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားအရ အေအးမိ ဗိုင္းရပ္ ပိုးရွိေသာသူ
ကိုင္တြယ္ ထားသည့္ တံခါး လက္ကိုင္ဖုမ်ားေပၚတြင္ က်န္ရွိခဲ့သည့္ ဗိုင္းရပ္ ပိုးမႊား မ်ားဟာ ၂၄ နာရီ ေက်ာ္သည္အထိ အသက္ရွင္ႏိုင္ ၾကသည္ဟု ဆို၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အမ်ားသံုး တံခါးလက္ကိုင္ဖုမ်ား၊ အေရာင္းစင္တာရွိ ပစၥည္းထည့္ တြန္းလွည္းမ်ား၊ တံခါးလက္ရန္းမ်ားကို တစ္ခါသံုး တစ္႐ွဴးျဖင့္ ကိုင္တြယ္ပါ။ ၄င္းတို႔ကို ကိုင္တြယ္ ၿပီးေနာက္ မိမိ၏မ်က္စိ၊ ႏွာေခါင္းတို႔ကို မတို႔ထိၾကဘဲ ဆပ္ျပာသံုး၍ လက္စင္စင္ ေဆးေၾကာပါ။
လက္ကိုဖြက္(ဝွက္)ထားပါ
အေအးမိေဝဒနာ ခံစားရသူ၏ လက္၊ ခံတြင္း၊ ႏွာရည္တို႔မွ ကူးစက္ ျပန္႔ပြားေစႏိုင္သျဖင့္ ေရာဂါရွိသူ၏ လက္ႏွင့္ ၄င္း၏အျခား အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းမ်ားကို မကိုင္တြယ္ မထိမိပါေစႏွင့္။ ႏွာေခ်၊ ေခ်ာင္းဆိုးေသာ အခါတြင္လည္း က်န္းမာေရး အသိျဖင့္ လက္ သို႔မဟုတ္ လက္ကိုင္ပဝါ သို႔မဟုတ္ တစ္ခါသံုး တစ္႐ွဴးအုပ္ပါ။ ကေလးငယ္မ်ားကို ဖက္ရမ္း နမ္း႐ႈပ္ျခင္း မျပဳရ။
ပလုတ္(အာလုတ္)က်င္းပါ
ေရေႏြးျဖင့္ ပလုတ္(အာလုတ္)က်င္းျခင္းက လည္ေခ်ာင္း၊ လည္မ်ဳိတို႔မွ အက်ိအခြၽဲမ်ား ႏွင့္ ဗိုင္းရပ္မ်ားကို သန္႔စင္ေပးသျဖင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းကို သက္သာေစပါတယ္။ ဂ်ပန္႐ိုးရာ ကုထံုးမ်ားတြင္ နံနက္အိပ္ရာထ သြားမတိုက္မီ တစ္ခ်ိန္၊ ေန႔လယ္စာႏွင့္ ညစာစားၿပီးခ်ိန္ စုစုေပါင္း တစ္ေန႔သံုးႀကိမ္မွ် ေရၾကက္သီးေႏြး ခန္႔ျဖင့္ အာလုတ္က်င္း ေလ့ရွိၿပီး ထိုသို႔ျပဳက်င့္ျခင္းက အေအးမိႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းကို ၃၆ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ် ေလွ်ာ့ခ် ေပးႏိုင္သည္ဟု ဂ်ပန္ေဆး သုေတသီမ်ားက ဆို၏။
ဟင္းခတ္ အေမႊးအႀကိဳင္ ေဆာင္ပါ
င႐ုတ္သီး အေျခာက္မႈန္႔ထဲတြင္ ပါရွိေသာ Capsaicin ဓာတ္ဟာ အင္းဆက္ပိုးမႊားမ်ားကို ေသေစသည့္အျပင္ အသက္႐ွဴ လမ္းေၾကာင္းကို ပြင့္လန္းလာ ေစပါတယ္။ ထို႔အတူ ၾကက္သြန္ျဖဴထဲရွိ allicin ဓာတ္ကလည္း ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို ေကာင္းေစသည့္ သဘာဝ ပဋိဇီဝ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္း တစ္မ်ဳိး ျဖစ္တာေၾကာင့္ အေအးမိ ေစတတ္တဲ့ ဗိုင္းရပ္ပိုးမ်ားကို တိုက္ဖ်က္ေပးပါတယ္။ ထို႔ျပင္ အေအးမိတုပ္ေကြးႏွင့္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း အတြက္ ခ်င္းျပဳတ္ရည္က အေကာင္းဆံုး ေဆးတစ္ခြက္ဟု တ႐ုတ္ေဆး သုေတသီမ်ားက ဆိုထားပါတယ္။
အရက္ အလြန္အကြၽံ မေသာက္ပါႏွင့္
အခ်ဳိ႕ေသာ ယမကာ လုလင္မ်ားကလည္း မိုးေအးေအးကို အေၾကာင္းျပ၍ အရက္ကို ေဆးျဖစ္ဝါး ျဖစ္မွီဝဲၾကတယ္။ လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမိုေသာက္သံုးပါက အသည္းကို ထိခိုက္ေစသည့္အျပင္ ပင္ပန္းအားယုတ္၍ အေအးမိ ကူးစက္ပိုးတို႔ကို ခံႏိုင္ရည္ မရွိေတာ့ေပ။
ေရေသာက္မပ်င္းပါႏွင့္
ခႏၶာကိုယ္တြင္း ေရဓာတ္ အလံုအေလာက္ ရရွိမွသာ စားထားသမွ် အာဟာရမ်ားကို စုပ္ယူႏိုင္ၿပီး ခြန္အားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပး႐ံု သာမက ခႏၶာကိုယ္တြင္း မသန္႔စင္ေသာ အညစ္အေၾကးမ်ားကို ေခြၽး၊ ေသြး၊ သလိပ္၊ ဆီး၊ ဝမ္းအျဖစ္ ကူညီ စြန္႔ထုတ္ ေပးပါတယ္။ ဓာတ္ႀကီးေလးပါး ညီမွ်ရင္ျဖင့္ ကိုယ္ခံ အားေကာင္းကာ ျပင္ပကူးစက္ေရာဂါမ်ားလည္း အလြယ္တကူ ဝင္မလာ ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။
လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း (ေရေႏြးၾကမ္း) ေသာက္ပါ
လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း ေသာက္ျခင္းက တုပ္ေကြးျဖစ္ေစေသာ ဗိုင္းရပ္ပိုးမ်ားကို ႏွိမ္နင္း ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေအးမိတုပ္ေကြး ျဖစ္တဲ့အခါ ေကာ္ဖီအစား လက္ဖက္ရည္ ၾကမ္းပူပူေသာက္ေပးပါ။
လမ္းမွန္မွန္ေလွ်ာက္ပါ
တစ္ေန႔လွ်င္ အနည္းဆံုး နာရီဝက္ခန္႔ လမ္းမွန္မွန္ေလွ်ာက္ျခင္းက ဇီဝကမၼ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ေကာင္းက်ဳိးျပဳၿပီး ျပင္ပေရာဂါ မ်ားကိုလည္း တိုက္ထုတ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္။
အျဖဴေရာင္ သၾကားေရွာင္ပါ
အေရာင္ခြၽတ္ထားေသာ၊ ျဖဴဆြတ္၍ မႈန္႔ညက္ေနေသာ သၾကားမ်ားက ကိုယ္ခံစြမ္းအားကို လံုးဝ ေကာင္းက်ဳိးမျပဳပါ။ ဒါေၾကာင့္ အမႈန္႔အပြင့္ႀကီး၍ ဝါၾကန႔္ၾကန္႔ အေရာင္ရွိေသာ သဘာဝ သၾကားတို႔ကိုသာ သံုးပါ။
မ်က္စိကို ကာကြယ္ပါ
အကယ္၍ အေအးမိ တုပ္ေကြးရွိသူက မိမိေရွ႕တြင္ ႏွာေခ်လာပါက မ်က္ႏွာကို တစ္ဖက္သို႔ လႊဲထားလိုက္ပါ။ သို႔မဟုတ္ မ်က္စိကိုပါ ပိတ္ထားပါ။ သင့္ႏွာေခါင္းသာမက မ်က္စိကလည္း ေလထဲရွိ ဗိုင္းရပ္ပိုးမ်ားကို စုပ္ယူႏိုင္စြမ္းရွိလို႔ ပါပဲ။
အေကာင္းျမင္ စိတ္ဓာတ္ ေမြးျမဴပါ
ေဒါသထြက္ျခင္း၊ အဆိုးျမင္စိတ္ရွိျခင္း၊ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားျခင္း စသည့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အတက္အက်ေၾကာင့္ hf cortisol ေဟာ္မုန္း ထြက္ရွိလာပါတယ္။ ထုိအခါ ေဟာ္မုန္းမ်ား ညီၫြတ္မွ်တမႈကို ပ်က္စီးေစၿပီး ကိုယ္ခံစြမ္းအား က်ဆင္း လာတာေၾကာင့္လည္း အေအးမိလြယ္ပါတယ္။
ယူကလစ္ပင္ကို ေဆာင္ပါ
ယူကလစ္ပင္၏ အဆီဟာ အေအးမိ၊ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းအတြက္ ပိုးသတ္ေဆး အျဖစ္ အလြန္အသံုး တည့္တာေၾကာင့္လည္း ယူကလစ္ဆီကို ႐ွဴေဆးအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ ယူကလစ္ပင္ အရြက္ႏွင့္ ကိုင္းတို႔ကို ေရေႏြးေျဖာ ေရခ်ဳိး၍ လည္းေကာင္း အီတလီႏိုင္ငံ ႐ိုးရာကုထုံးမ်ားတြင္ အသံုးျပဳေလ့ ရွိၾကပါတယ္။
ေဆးလိပ္ေရွာင္ပါ
ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းက ႏွာေခါင္းႏွင့္ အဆုတ္အတြင္းရွိ ေရာဂါ ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ေသာ အေျမႇးပါး ေလးမ်ားကို ထိခိုက္ ပ်က္စီးေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တုပ္ေကြးျဖစ္ေစတဲ့ ဗိုင္းရပ္ပိုးမ်ားကို ႐ွဴ႐ိႈက္ မိတဲ့အခါ ပ်က္စီးၿပီး ျဖစ္ေနေသာ ထိုအေျမႇးပါး ေလးေတြကို ကာကြယ္ မေပးႏိုင္ေတာ့ ပါဘူး။
စိုထိုင္းမႈမွ ကာကြယ္ပါ
စိုစြတ္ေနတဲ့ ဧရိယာမွာ ေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ မိႈပိုးမႊားေတြ ရွင္သန္ေပါက္ပြား လြယ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ မိမိအိမ္ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ကို စိုစြတ္ထိုင္းမိႈင္းမႈ မျဖစ္ရေအာင္၊ ေလဝင္ ေလထြက္ ေကာင္းေအာင္၊ အလင္းေရာင္ဝင္ေအာင္၊ မိႈနံ႔ေပ်ာက္ေအာင္ အထူးဂ႐ု ျပဳေပးပါ။
အထက္ပါ နည္းလမ္း(၁၉)သြယ္ကို လက္ကိုင္ထား၍ စိုစြတ္ေအးျမေသာ မိုးဥတုတြင္ မိမိႏွင့္တကြ မိမိပတ္ဝန္းက်င္ကို က်န္းမာေရး အသိျဖင့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ ႏိုင္ၾကပါေစေၾကာင္း။ ။
ေပါက္ေပါက္
ျမ၀တီ
https://www.facebook.com/pg/mwdmedia
