ကမ႓ာေပၚမွာ အသက္အႏၲရာယ္အေပးဆုံးေရာဂါေတြထဲမွာ တစ္ခု အပါအဝင္ျဖစ္တ့ဲ၊ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါအတြက္ကာကြယ္ေဆးကို၊ ျပင္သစ္ ဆာနိဳဖီ ပါစခ်ာ Sanofi pasture Co; က၊ ပထမဆုံးအႀကိမ္ေအာင္ျမင္စြာ ထုတ္လုပ္ျဖန္႕ခ်ီေတာ့မယ္လို႕ ၂၀၁၆ ေအာက္တိုဘာ ေလးရက္က စတင္ေက်ညာခ့ဲတယ္။ WHO ကမ႓ာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးကလည္း၊ အသိအမွတ္ျပဳၿပီ ျဖစ္လို႕၊ အဲဒီကာကြယ္ေဆးကို ၊ မကၠဆီကို၊ဘရာဇီး၊အယ္လ္ဆာေဗဒိုး၊ ေကာ္စတာ ရီကာ၊ပါရာေဂြး၊ဂြာတီမာလာ ၊ ပီ႐ုဳး ၊အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ စင္ကာပူ ၊ထိုင္ းနိဳင္ငံေတြမွာပါျဖန္႕ျဖဴးေပးေတာ့မွာျဖစ္တယ္။ အဲဒိီေဆး နာမည္က၊ Dengvaxia ဒင္ဗက္ဆီးယား ျဖစ္ပါတယ္ ။ေရာဂါ အျဖစ္မ်ားၿပီး၊ အေသအေပ်ာက္မ်ားတ့ဲ အဲဒီနိဳင္ငံေတြမွာ၊ အဲဒီကာကြယ္ေဆးထိုးႏွံလိုက္ရင္၊ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားႏႈန္းကို ၂၅% ေလွ်ာ့ခ်နိဳင္ ၿပီး ၊ေသဆုံးႏႈန္းကိုေတာ့ ၅၀% ေတာင္၊ ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္းေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘရာဇီးက ပါရာနာ ျပည္နယ္ရွိ၊ လူထုကာကြယ္ေဆးထိုးဌာနေတြမွာ ပထမအႀကိမ္ ထိုးေပးၿပီး၊ ဖိလစ္ပိုင္နိဳင္ငံက၊ အျဖစ္အမ်ားဆုံးေဒသ ၃ခုရွိ စာသင္ေက်ာင္းေတြက ေက်ာင္းသားေက်ာင္း သူေတြက္ို ၊ဒုတိယအႀကိမ္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးၿပီး ျဖစ္တယ္။ ကိုိုယ္ပိုင္ေဆးခန္းေတြမွာလည္း၊ အဲဒီ ေဆးကို ျဖန္႕ေဝထိုးႏွံေနတယ္။
သုေတသနအရ၊ အသက္ ၉ႏွစ္နဲ႕ ၉ႏွစ္အထက္ ကေလးေတြကို၊ အဲဒီကာကြယ္ေဆး ထိုးေပးျခင္းျဖင့္၊ ေသြးလြန္တုတ္ေကြး ဗိုင္းရပ္ ဆီ႐ိုတိုက္ပ္ အမ်ိဳးအစား ေလးမ်ိဳးစလုံးကို ၊ သုံးပုံ၂ပုံ အထိ ျဖစ္ပြားႏႈန္းေလ်ာ့နည္းေအာင္ ၊ကာကြယ္ေပးနိဳင္ခ့ဲတာ ေတြ႕ရတယ္။ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးအဖ်ားေရာဂါ ၁၀ေယာက္မွာ ၈ေယာက္ ေဆး႐ုံတက္ကုသမႈမယူရေလာက္ေအာင္၊ေရာဂါျပင္းထန္မႈ သက္သာေစတယ္။ ျပင္းထန္တ့ဲအသက္အႏၲရာယ္ေပးနိဳင္တ့ဲ၊ေသြးထြက္သံယိုၿပီးေသြးလန္႕တ့ဲအဆင့္အထိ မေရာက္ေအာင္ ၉၃% ေတာင္မွ ကာကြယ္ေပးနိဳင္ခ့ဲတယ္။ဒီရလဒ္ေကာင္းေတြက အျဖစ္အမ်ားဆုံးလက္တင္အေမရိကနဲ႕ အာရွ စုစုေပါင္း ၁၀နိဳင္ငံမွာ၊ ၂၅လၾကာ ေသခ်ာေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေတြ႕ရွိခ့ဲတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီရာႏႈန္းေတြကလည္း၊ WHO က ရည္မွန္းထားတ့ဲေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါကို၊ ေလ်ာ့က်ေစခ်င္တ့ဲ target ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။
Dengvaxia ကာကြယ္ေဆးရဲ႕ ကာကြယ္နိဳင္စြမ္းနဲ႕၊ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမရွိနိဳင္မႈေတြကို
ေနာက္ဆုံး အဆင့္စမ္းသပ္မႈအျဖစ္၊ နိဳင္ငံေပါင္း၁၅ ခုက၊ လူဦးေရ ၃၀ ၀၀၀ ေလာက္နဲ႕၊ ေသခ်ာ စမ္းသပ္ကာ သက္ေသျပၿပီးသား၊ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ စမ္းသပ္မႈေတြအရ၊ ဒီကာကြယ္ေဆးထိုး
ထားတ့ဲ၊ ၉ ႏွစ္နဲ႕အထက္ အရြယ္ကေလးေတြမွာ ၊ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးအဖ်ားနဲ႕ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး အျပင္းစား ေသြးလန္႕တာေတြေၾကာင့္ပါ၊ ေဆး႐ုံတက္ကုသရျခင္းမွ၊ ကာကြယ္ေပးနိဳင္
ခ့ဲတာ၊ ေတြ႕ခ့ဲရတယ္။အဲဒီကာကြယ္ေဆးထိုးထားရင္၊ရာသီအေလ်ာက္ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးျဖစ္ လာခ့ဲရင္ေတာင္မွ၊ အျပင္းအထန္ မျဖစ္ေတာ့ပဲ၊ အသက္အႏၲရာယ္ ကင္းေဝးေစတာ၊ သိခ့ဲရ
တယ္ဆာနိဳဖီ ပါစခ်ာ ေသြးလြန္တုတ္ေကြး ကာကြယ္ေဆးအေၾကာင္းျပင္သစ္ပိုင္ ကုမၸဏီထုတ္ Sanofi Pasteur Dengue Vaccine က၊ ဒီေဆးအတြက္ ႏွစ္ေပါင္း၂၀ေက်ာ္ နိဳင္ငံေပါင္း ၁၅ ခုမွာ၊ အေသးစိတ္စစ္ေဆးစမ္းသပ္မႈေပါင္း၂၅ ခုကို၊ သိပၸံနည္းက် ျပဳလုပ္ စမ္းသပ္တီထြင္ခ့ဲတယ္။
လုပ္အားေပးေဗာ္လန္တီယာ ၄ ေသာင္းေက်ာ္ေက်ာ္က၊ ကာကြယ္ေဆးေဖာ္ထုတ္စမ္းသပ္တ့ဲ၊ အဆင့္ ၁-၂-၃ (Phase l , ll ,lll ) ေတြမွာပါဝင္ကူညီသလို၊ ကေလး ၂၉၀၀၀ ကလည္း၊ စမ္းသပ္ေဆး အထိုးခံေပးခ့ဲၾကတယ္။
စမ္းသပ္ကာလအေၾကာင္း သမိုင္းေၾကာင္းျပန္ေျပာရရင္၊ အသက္၉ႏွစ္နဲ႕အထက္ ကေလးေတြကို ေသြးလြန္တုတ္ေကြးကာကြယ္ေဆး Dengvaxia နဲ႕စမ္းသပ္ထိုးႏွံေနတ့ဲအေၾကာင္းကို၊
၂၀၁၅ ဂ်ဴလိုင္ ၂၇ ရက္ေန႕ထုတ္ ၊ နယူးအဂၤလန္ ေဆးပညာ ဂ်ာနယ္မွာ စတင္ ေဖာ္ျပခ့ဲတယ္။ ဒိီကာကြယ္ေဆးက၊ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါပိုးေလးမ်ိဳးလုံးရဲ႕အႏၲရာယ္ကို၊ ေလ်ာ့က်ေအာင္
ကာကြယ္နိဳင္စြမ္းရွိတယ္။ အဲဒီအစြမ္းကို၊ စမ္းသပ္ခံ အဆိုပါ ကေလးေတြရဲ႕ သုံးပုံ ၂ပုံမွာ၊ သက္ေသျပနိဳင္ခ့ဲတယ္လို႕၊ ေရးသားထားတယ္။ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးအဖ်ား၁၀ေယာက္ျဖစ္ခ့ဲရင္ေတာင္ ၈ေယာက္ကို ေဆး႐ုံမတက္ရေစဘူး။အဆိုးဆုံး ေသြးလြန္တုတ္ေကြး အဆင့္ေတြျဖစ္ျခင္းမွလည္း၊ ၉၃% ကာကြယ္ေပးနိဳင္တယ္လို႕၊ ၂၅ လၾကာ အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးတာေတြရဲ႕ ရလဒ္ေကာင္း အျဖစ္ ၊ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပေပးခ့ဲတယ္။
ဆာနိဳဖီ ပါစခ်ာ Dengvaxia ေသြးလြန္တုတ္ေကြး ကာကြယ္ေဆးဟာ၊ ကမ႓ာ့ ပထမဆုံး တီထြင္ ထုတ္လုပ္လိုက္တာ ျဖစ္ၿပီး၊ ကေလးေတြကို ဒုကၡေပးတ့ဲေရာဂါကို ၊ တားဆီးနိဳင္ဘို႕ရည္ရြယ္
ခ်က္ ေကာင္းလည္းပါဝင္တယ္။
ျပင္သစ္အေျခစိုက္ ဆာနိဳဖီ ပါစခ်ာ ကုမၸဏီဟာ၊လူသားအားလုံးအတြက္ လိုအပ္သလိုေဆး ဝါးထုတ္လုပ္တီထြင္တ့ဲ၊ ကမ႓ာေပၚမွာ ေက်ာ္ၾကားလွတ့ဲ ကုမၸဏီျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကုမၸဏီရဲ႕ကာကြယ္ေဆးထုတ္ဌာနက၊ ႏွစ္စဥ္ ကာကြယ္ေဆးေပါင္း တစ္ဘီလ်ံေက်ာ္ထုတ္လုပ္ၿပီး၊ ကမ႓ာေပၚက လူ သန္း၅၀၀ ေက်ာ္ကို ကာကြယ္ေဆး ထိုးႏွံ ေပးၿပီး၊ ေရာဂါဆိုးေတြထံမွ ကာကြယ္ေပးေန
ၾကတယ္။ လူထုလိုအပ္ခ်က္နဲ႕အညီ အဆင့္မီ အဆင့္ျမင့္ ကာကြယ္ေဆးေတြကို၊ ထုတ္လုပ္ျဖန္႕
ျဖဴးေနတ့ဲ၊ ကမ႓ာ႕ေရွ႕ေဆာင္၊ ကုမၸဏီႀကီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆးအမ်ိဳးမ်ိဳးထြက္ေပၚ
လာေအာင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သုေသတနလုပ္ကာ ႀကိဳးစားရွာေဖြ ထုတ္လုပ္ခ့ဲတာကလည္း ၊ ရာစုႏွစ္တစ္ခုမကေအာင္၊ အခ်ိန္ၾကာၿပီျဖစ္တ့ဲ နာမယ္ရ အႀကီးမားဆုံး ေဆးဝါးကုမၸဏီလည္း
ျဖစ္တယ္။ေန႕စဥ္လည္း၊ ေဆးဝါးသစ္ ကာကြယ္ေဆးသစ္ေတြ ေပၚထြက္လာေအာင္၊ ေငြေၾကးအေျမာက္အ
မ်ား၊ အကုန္ခံကာ ရင္းႏွီး ျမဳတ္ႏွံေနပါတယ္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ထိုင္း ဖိလစ္ပိုင္နဲ႕ စကၤာပူေတြမွာပါ ကာကြယ္ေဆး သုံးစြဲ ျဖန္႕ခ်ီၿပီဆိုတာေၾကာင့္၊ မေဝးေတာ့တ့ဲ ကာလမွာ၊ ျမန္မာနိဳင္ငံမွာလည္း၊ ေရာက္ရွိ ကာကြယ္နိဳင္ပါေတာ့မယ္။ ႏွစ္စဥ္ထိုးရတ့ဲ တုတ္ေကြးကာကြယ္ေဆးကို၊ ျမန္မာျပည္မွာ တတ္နိဳင္သူေတြနဲ႕ ကာကြယဘို႕ လိုအပ္သူေတြ( ဥပမာ အသက္အရြယ္ငယ္လြန္းသူ၊ ႀကီးလြန္းသူ၊ ကိုယ္ခံအားနည္းပါးလြန္းသူ၊ AIDS , ကင္ဆာေရာဂါရွိသူေတြ) အတြက္၊ ဆရာဝန္ေတြက တုတ္ေကြးကာကြယ္ေဆး( Influenza vaccine) ထိုးႏွံခိုင္းေလ့ရွိၾကတယ္။ အဲဒီကာကြယ္ေဆးက ေသြးလြန္တုတ္ေကြးကို မကာကြယ္နိဳင္ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕မိဘေတြက အထင္မွားၿပီး၊ ေသြးလြန္ကာကြယ္ေဆးအမွတ္နဲ႕ေဆး႐ုံေဆးခန္းေတြမွာ၊ အဲဒါထိုးခ်င္လို႕ ေတာင္းဆို ေမးျမန္းတတ္ၾကလို႕၊ ရွင္းျပေနၾကရတယ္။
အခုေနာက္ဆုံး အသစ္စက္စက္ ေပၚေပါက္လာတ့ဲ၊ Dengvaxia vaccine ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေဆးကိုသာ၊ ျမန္မာေစ်းကြက္ ေရာက္လာၿပီဆိုရင္၊ ကာကြယ္ဘို႕ ထိုးႏွံသင့္ေၾကာင္း၊ သတင္းေကာင္း ပါးလိုက္ပါတယ္။
ေဒါက္တာ ျမျမခ်ယ္ ကေလးအထူးကုဆရာဝန္ၾကီး
Health Guide
https://www.facebook.com/mmhealthguide
