မဂၤလာပါဆရာ အသက္ ၂၁ နွစ္။ က်ား။ ျဖစ္ေနတာ တနွစ္ေက်ာ္ပါျပီ အိပ္ယာထခ်ိန္တိုင္းနဲ႔ ေရခ်ိဳးျပီးတဲ့အခ်ိန္ ေနာက္ျပီး ရာသီဥတုေအးတဲ႔အခ်ိန္မ်ိဳးေတြမွာ နွာေခါင္းထိပ္အတြင္းပိုင္းက ယားလာျပီး နွာရည္ယိုပါတယ္ နွာ အခ်ိန္ၾကာေအာင္ ေခ် [ခ်ီ] ရပါတယ္။ နွာေခါင္းကို အဝတ္ ဒါမွမဟုတ္ တခုခုနဲ႔ ပူေႏြးေအာင္ လုပ္လိုက္ရင္ သက္သာသြားတတ္ပါတယ္။ မည္သည့္ဆရာနွင့္မွ် ျပသဖူးခဲ့ျခင္းမရွိေသးပါ ဒီလိုအေျခေနအထိ မျဖစ္ခင္ကလည္း က်ေနာ္ဟာ သုံးရာသီပတ္လုံး နွာရည္ထြက္ပါတယ္။ နွာရည္ထြက္တယ္ဆိုတာက နွာေစးသလို နွာရည္ယို နွာေခါင္းပိတ္ အိပ္မရေအာင္ျဖစ္တာမ်ိဳးမရွိခဲ႔ပါ ပုံမွန္အေနအထားျဖစ္ျပီး က်န္းမာေရးေကာင္းတယ္လို႔ေျပာရမွာပါ နွာရည္မထြက္ေတာ့ရင္ ဖ်ားတတ္ပါတယ္။
အခုေျပာျပတဲ့ ေရာဂါကေတာ့ အေနရခက္ျပီး အေတာ္ဒုကၡေရာက္ပါတယ္။ ေနပူရင္ နည္းနည္းသက္သာျပီး တခါတေလ ေနပူရင္းနဲ႔လည္း နွာရည္ယို နွာေခ် [ခ်ီ] ေနရတတ္ပါတယ္။ ေက်းဇူးျပဳ၍ ဘာလုပ္သင့္သည္ လုပ္ရမည္ကို ေစတနာ ေမတၱာျဖင့္ ျပန္လည္ေျဖၾကားေပးပါဆရာ ေလးစားစြာျဖင့္။
သတ္ပံုဂရုစိုက္သူျဖစ္မယ္။ ေခ်ဆတ္သည္လို႔ေရးတာမို႔ ႏွာေခ်ကမွန္မယ္။ ကေန႔ေမးတာ ၂ ေယာက္ရွိလို႔ ျပန္တင္ပါရေစ။ အရင္ကလည္း ေမးၾကတယ္။
၁။ ကြ်န္ေတာ့အမ်ိဳးသမီး ႏွာအရမ္းေခ်ရပါတယ္။ ရာသီမေရြးပါဘူး။ ေခ်ရလြန္းလို႔ ေခါင္းေတြအင့္ျပီး ခံစားရဆိုးလွပါတယ္။ မႏၲေလးႏွာေခါင္းေဆးရံုးျပႀကည့္ေတာ့ လူေတြနဲ႔မတည့္တဲ့ အလဂ်စ္လို႔ေျပာျပီး ႏွာျဖန္းေဆးေပးျပီး ေရရွဴခိုင္းတာလဲ မသက္သာပါဘူးဆရာ။ ေဆးေလးညႊန္ႀကားေပးပါဦးဆရာ။
၂။ ဆရာခင္ဗ် ကြၽန္ေတာ့က ရန္ကုန္ကပါ။ အသက္ကေတာ့ ၂၈ ပါ၊ အိမ္ေထာင္႐ွိပါတယ္။ နာေခ်တာ လြန္ကဲေနလို႔ပါ။ တခါတေလ မနက္ႏိုးၿပီး ၂ မိနစ္ေလာက္ဆို နာေခ်တဲ့အႀကိမ္ေရက ၅ ခါထက္မနည္းပါဘူး။ ေန႔လည္လဲခဏခဏ ႏွာေခ် ပါတယ္။ လုပ္တဲ့အလုပ္က Beauty salon ျဖစ္ေတာ့ ဒါလုပ္တာ ၈ ႏွစ္ေက်ာ္ပါၿပီ၊ ဆိုးေဆးအနံ႔ေတြေၾကာင့္ မ်ားလား။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္က air con အေအးက ေခါင္းဘက္တည္ၿပီး အိပ္မိသလိုျဖစ္ပါေသးတယ္။ ၁ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ ေလာက္ကို အဲလိုအိပ္တာပါ၊ အဲဒါေၾကာင့္လား။ ေမးခြန္းေမးပံုလိုအပ္ရင္ ခြင့္လႊတ္ပါဆရာ။
ဒြါရေျခာက္ေပါက္နဲ႔ အာရံုေျခာက္ပါး၊ ကာမဂုဏ္တရားေတြထဲက ႏွာေခါင္းက ဂႏၶာရံုဆိုတဲ့ အနံ႔ေတြကုိျပတဲ့လကၡဏာလို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဆးပညာမွာေတာ့ ႏွာေခါင္းကျဖစ္ေစတဲ့ ေရာဂါေတြထဲမွာ အနံ႔ကိုေကာင္းေကာင္းမသိတာ ေရာဂါျဖစ္သလို၊ အနံ႔မတည့္တာလဲ ေရာဂါဘဲ။ ယားတာ၊ အေရျပားမွာ နီရဲလာတာမ်ိဳးကို အလာဂ်ီလို႔ေခၚတယ္။ အေျခခံလကၡဏာ အမွန္ပါ။ ႏွာေခါင္းမွာ လကၡဏာေတြေပၚေနတာကို Allergic rhinitis အလာဂ်ီႏွာေခါင္းေရာင္ျခင္းလို႔ေခၚတယ္။ Pollenosis နဲ႔ Hay fever လို႔ပါေခၚေသးတယ္။ Pollen ဝတ္မႈန္ဝတ္ဆံေတြေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါ။
အလာဂ်ီျဖစ္ေစတဲ့အရာကို အလာဂ်င္ေခၚတယ္။ ဒါမ်ိဳးကိုယ္ထဲဝင္လာရင္ ခႏၶာကိုယ္ကေန အင္တီေဘာ္ဒီဆိုတာ ထြက္လာေစတယ္။ အင္တီေဘာ္ဒီကေန မတ္စ္ဆဲလ္ဆိုတဲ့ ေသြးျဖဴဥကို သြားေပါင္းလိုက္တဲ့အခါ ဟစ္တမင္းဓါတ္ ထြက္လာေစတယ္။ ဟစ္တမင္း ေၾကာင့္ ယားတာ၊ ရဲတာ၊ ေရာင္တာေတြ ျဖစ္လာရတယ္။ ျဖစ္တာ တခါနဲ႔တခါ မတူတတ္ပါ။ အဖုအပိန္႔ေတြ ထြက္မယ္။ တခ်ိဳ႕မွာ မ်က္ခြံေရာင္မယ္။ နားအျပင္ ႏွာေခါင္းမွာပါလာျဖစ္တယ္။ အစားနဲ႔ မတည့္သူဆိုရင္ လည္ေခ်ာင္းမွာလာျဖစ္လို႔ ႏွာေခ်ျပီး၊ ယားတာ၊ ေရာင္တာျဖစ္လာမယ္။
ဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ျဖစ္တာနဲ႔ ဆင္တူေပမဲ့ ဒီဟာပိုၾကာရွည္ျပီး ဥတုရာသီလိုက္ ျဖစ္တတ္တယ္။ အျဖစ္မ်ားတယ္။ မ်ိဳးနဲ႔ရိုးနဲ႔လဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ မသင့္တာလည္းပါတာေပါ့။ အမ်ိဳးအစား ၂ မ်ိဳးခြဲႏိုင္တယ္။ ဥတုေၾကာင့္ျဖစ္တာနဲ႔ ဥတုမေရြးျဖစ္တာ။ ကံဆိုးသူေတြမွာ ႏွစ္မ်ိဳးလံုး တြဲေနတတ္ေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ နာတာရွည္ေရာဂါအနာနဲ႔ပါ တြဲေနတတ္တယ္။ ဥပမာ ႏွင္းခူနာ၊ ပန္းနာ၊ မိုင္ဂရင္း၊ စိတ္က်ေရာဂါ။
ေဆးအမ်ိဳးအစား ၃ မ်ိဳး အားကိုးႏိုင္ပါတယ္။ အင္တီ-ဟစ္တမင္း၊ စတီရြိဳက္၊ ဒီကြန္ဂ်က္စ္တင့္ ေဆး။ ၃ မ်ိဳးလံုး လိုႏိုင္တယ္။ အိမ္မွာသံုး၊ ခရီးသြားေဆာင္ထားဘို႔အတြက္ ေဆးေတြနဲ႔ အေရးေပၚျဖစ္လို႔ ကုေပးရတဲ့ ေဆးေတြလည္း ရွိတယ္။ ဗမာျပည္မွာ Chlorpheniramine ဘာမီတြန္လို စားေဆး၊ ထိုးေဆး လူတိုင္းလိုလိုသိတယ္။ အိပ္ခ်င္ေစတယ္။ ေနာက္ေပၚ Cetirizine ကို ေဆာင္ထားပါ။ 5 mg, 10 mg ဆိုျပီးလာတယ္။ တေန႔ ၁ ျပားရတယ္။ ကေလးဆို အေလးခ်ိန္အလိုက္ တဝက္၊ ေလးပံုတပံုေပးပါ။ ဒီေဆးက သိပ္မအိပ္ခ်င္ဘူး၊ ပိုထိေရာက္တယ္။
အင္တီဟစ္တမင္းေဆးဆိုတာ ခႏၶာကုိယ္ကေန သူနဲ႔မတည့္တာကို တံု႔ျပန္လို႔ျဖစ္ရတဲ့ လကၡဏာေတြကို ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ေအာက္ လုပ္ေပးတာမို႔၊ ခႏၶာကုိယ္အလိုကို ဆန္႔က်င္ေစတာ ျဖစ္ေနတယ္။ အၾကာၾကီးေသာက္ရတာ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ မ်ားေစမယ္။
စတီရြိဳက္ေဆးက ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုသက္သာမယ္။ ဒါေပမဲ့ အလြယ္မသံုးသင့္ဘူး။ သူပါမွရမွာမ်ိဳးကိုေတာ့ မေပးလို႔ မျဖစ္ဘူး။ ႏွာေခါင္း၊ မ်က္စိ၊ အေရျပားမွာျဖစ္တာေတြအတြက္ လိမ္းေဆး၊ ထည့္ေဆးေတြရွိတယ္။ တကိုယ္လံုးကို သက္ေရာက္ေစခ်င္ရင္ စားေဆးေပးတယ္။ ေကာ္တီဇံုးထဲက အမ်ားဆံုးေပးတတ္ျပီး ဝယ္လို႔လည္း လြယ္တာက Prednisolone ျဖစ္တယ္။ အရမ္းေတာ့ မေသာက္ရပါ။ အင္တီဟစ္တမင္းေဆးေတြေပးေနရင္း မသက္သာမွ တြဲေပးတယ္။ ေပးရင္လဲ ေဆးကို မ်ားမ်ားေပးရာကေန တျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ေပးရတယ္။
ပန္းျဖန္းေဆးေတြကလည္း အင္တီဟစ္တမင္း၊ စတီရြိဳက္၊ ဆားရည္၊ ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္ ဆိုတာက အလာဂ်င္ေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေလးေတြက်ဥ္းေနလို႔ ေသြးေတြေဖါင္းမ်ားေနတာကို ေလွ်ာ့ေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ေဆးပါ။ မ်က္စဥ္း၊ ႏွာေခါင္းထဲ ပန္းေဆးေတြလည္းရွိတယ္။ ေသြးတိုး ရွိရင္ သတိထားရတယ္။ အင္တီဟစ္တမင္းနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္တာက အအိပ္ပ်က္ေစတတ္တယ္။
အလာဂ်ီရတာနဲ႔ တဆက္တည္းျဖစ္လာရတဲ့ ႏွာခါင္းထဲမွာအလံုးျဖစ္တာ ဆိုင္းနပ္စ္ျဖစ္တာရွိေနရင္ သူ႔ကိုပါ ကုရပါလိမ့္မယ္။ မတည့္တာကိုသိလို႔၊ ဒါကို ယဥ္ပါးေအာင္လုပ္တဲ့ အင္မတန္ကရိကထမ်ားတဲ့ Desensitization နည္းလည္း လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးကုရတာရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က ေရာဂါရဲ႕လကၡဏာေတြသက္သာေအာင္က မ်ားပါတယ္။ အမွန္က မျဖစ္ေအာင္လုပ္မွ မျဖစ္မွာမဟုတ္လား။ မျဖစ္ေအာင္က ျဖစ္ေစတာကို ေရွာင္ရမယ္။ ေျပာေတာ့လြယ္၊ လုပ္တာခက္ဆိုတဲ့အစားထဲပါတယ္။ အခုေနတဲ့ေနရာ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ကေန ေျပာင္းေနတာမ်ိဳး၊ လက္ရွိအလုပ္ကေန ေျပာင္းလုပ္တာမ်ိဳး။ မိသားစုလိုက္ ျဖစ္ေနတာကို သူတို႔ေနအိမ္မွာ သူတို႔နဲ႔ မတည့္တဲ့အရာတခုခု ခိုေအာင္းေနတာမို႔ အိမ္ေျပာင္းႏိုင္ရင္ ေျပာင္းရမယ္။ အိမ္သန္႔ရွင္းေရးကို အမံႈအမႊားေတြထြက္ေစျပီး ေနေရာင္နဲ႔ ေလသန္႔ ဝင္ေအာင္ စီမံသင့္တယ္။ ႏွာေခါင္းစည္းသံုးတာမ်ိဳး။ သီးသန္႔ ေနေစတာမ်ိဳး။
Antihistamines ေဆးေတြဟာ ခဏသာ သက္သာေစေပမဲ့ ျမန္ျမန္ သက္သာေစပါတယ္။
• Brompheniramine or Chlorpheniramine 4 mg ကို ၆-၈ နာရီတခါေသာက္ပါ။
• Clemastine 1.34–2.68 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Loratadine 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Cetirizine 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ နဲနဲသာအိပ္ခ်င္၊
• Fexofenadine 60 mg တေန႔ ၁-၂ ၾကိမ္၊ မအိပ္ခ်င္၊
• Desloratadine 5 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ နဲနဲသာအိပ္ခ်င္၊
• Ebastine 10–20 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Misolastine 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္။
ႏွာေခါင္းထဲ ပန္းရတဲ့ေဆးက ပိုထိေရာက္တယ္။
• Levocabastine 0.2 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ + Azelastine ႏွာေခါင္းတဖက္မွာ 1.1 mg/d ႏွာေခါင္းထဲ ၂ ခါပန္းရတဲ့ေဆး။
• Beclomethasone 42 mcg/spray တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Flunisolide 25 mcg/spray တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Mometasone furoate 200 mcg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Budesonide 100 mcg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊
• Fluticasone propionate Avamys nasal spray 200 mcg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Montelukast 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊ သူ႔ခ်ည္းျဖစ္ျဖစ္ Cetirizine 10 mg သို႔ Loratadine 10 mg နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ တြဲပါ။
• Brompheniramine dimetane 4mg ၄-၆ နာရီျခား၊
• Clemestine travegyl 0.5mg ၁၂ နာရီျခား၊
• Diphenhydramine benadryl 25-50mg ၄-၆ နာရီျခား။
• Cetirizinezyrtec 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Loratadine Clarityne 10 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Fexofenaline Telfast 60mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္၊ 120 mg တေန႔ ၁ ၾကိမ္၊
• Pseudoephedrine Maxiphed 30-60 mg ၄-၆ နာရီျခား၊
• Tripolidine/Pseudoephedine Actifed ၃ ၾကိမ္ေသက္ပါ။
ႏွာေခါင္းထဲထည့္ ႏွာရည္ယိုသက္သာေဆးေတြ
• Oxymetazoline Afrin, Sinarest ၁-၂ စက္၊ ၄ နာရီ ၁ ခါ။
• Tymazoline Pernazine ၂-၃ စက္၊ ၄ နာရီတခါ။
• ႏွာေခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ အင္တီ-ဟစ္တမင္း ေဆးေတြ
• Azelastine Azep တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂ ခါ။
• Levocabastine Livostin တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂ ခါထည့္ပါ။
ႏွာေခါင္းထဲထည့္ရတဲ့ စတီရြိဳက္ေဆးေတြ
• Beclomethasone aqueous Beconase AQ တခါသံုး ၂-၄ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂-၄ ခါ။
• Busesonide aqueous Rhinocorts တခါသံုး ၂-၄ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁-၂ ခါ။
• Fluticasone aqueous Flixonase တခါသံုး ၁-၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁ ခါ။
• Triamcinolone aqueous Nasacort, Nasacort aq တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁ ခါ။
• Mometasome aqueous Nasonex တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၁ ခါ။
• Cromolyns sodium တခါသံုး ၁ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂-၆ ခါ။
• Ipratropium bromide Atrovent 0.03% တခါသံုး ၂ ခ်က္ပန္း၊ တေန႔ ၂-၃ ခါထည့္ပါ။
မတည့္သူ၊ မခ်စ္ခင္မႏွစ္သက္သူႏွင့္ အတူေနရျခင္းဆင္းရဲက လြန္ေျမာက္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
