မ်က္စိ နီေန၊ ေရာင္ေန၊ မ်က္ရည္က်ေနတိုင္း Conjunctivitis မ်က္စိက်ိန္းတာ မဟုတ္ပါ။ Eye Allergies မ်က္စိ အလာဂ်ီျဖစ္ေနႏိုင္တာ သတိထားပါ။
ေရာဂါလကၡဏာေတြ
မ်က္စိရဲ႕ ျဖဴေနရမဲ့ ေနရာက နီရဲေနမယ္။ မ်က္ခြံယားမယ္။ မ်က္ရည္က်မယ္။ ပူေလာင္ေနသလို ခံစားရမယ္။ မ်က္ခြံမို႔ေနမယ္။ အလင္းေရာင္ကို အရင္လို မၾကည့္ႏိုင္ဘူး။ အလာဂ်ီရတာက မ်က္စိတခုတည္းမွာလဲ ရေနႏိုင္တယ္။ nose allergy ႏွာေခါင္းပါ ျဖစ္တာနဲ႔လဲ တြဲတတ္တယ္။ အေရျပား အလာဂ်ီတခုျဖစ္တဲ့ Eczema ႏွင္းခူနာနဲ႔လဲ တြဲႏိုင္ေသးတယ္။
ဘာလို႔ နီရသလဲ
မ်က္စိ အလာဂ်ီဆိုတာ အလာဂ်ီရေစႏိုင္တာနဲ႔ ထိေတြ႔မႈကေနျဖစ္ရတယ္။ တိရစၧာန္အမံႈေတြ၊ ပန္းဝတ္မႈံေတြကကေန အျဖစ္မ်ားတယ္။ အဲလိုျဖစ္လာရင္ မ်က္စိမွာရွိတဲ့ (မတ္စ္-ဆဲလ္) ဆိုတာေတြကေန (ဟစ္တမင္း) စတဲ့ ဓါတ္ေတြကို ထုတ္ေပးလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ နီရဲ၊ ယားယံျပီး မ်က္ရည္ပါ က်လာမယ္။
မ်က္လံုးကို မပြတ္ပါနဲ႔
ပြတ္ခ်င္စိတ္ေတာ့ ေပါက္ေနမွာ အမွန္ဘဲ။ ပြတ္ရင္ ပိုဆိုးမယ္။ (မတ္စ္-ဆဲလ္) ေတြကေန ဓါတ္ပစၥည္းေတြ ထပ္ထုတ္ေပး လိမ့္မယ္။ မ်က္ကပ္မွန္ သံုးသူဆိုရင္ အဲဒါကို ထုတ္ထားပါ။ မ်က္စိမိတ္ကပ္မသံုးပါနဲ႔။ အေအးဝတ္တင္ေပးပါ။ လက္ကို မၾကာခဏေဆးေပးပါ။
ဘာေတြကေန ျဖစ္ေစသလဲ
ပန္းဝတ္မံႈ၊ ျမက္၊ သစ္ပင္၊ ေပါင္းပင္ေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အိမ္တြင္းေအာင္းေနပါ။ ျပဴတင္းေပါက္ေတြ ပိတ္ထားပါ။
အိမ္ထဲက (အလာဂ်င္) ေတြ
တိရစၧာန္အမံႈေတြ၊ မႊားေကာင္ေလးေတြ၊ မိႈေတြကေနျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ အိမ္ေမြး တိရစၧာန္ေတြ သတိထားပါ။ အိပ္ခန္းထဲ မဝင္ေစနဲ႔။
ဘယ္လို ရွင္းထုတ္မလဲ
အိပ္ရာခင္း၊ ေခါင္အံုးဖံုး စတာေတြ အသစ္လဲပါ၊ ေလွ်ာ္ဖြတ္ပါ။ အိမ္ခန္းရဲ႕ စိုထိုင္းဆကို 30% နဲ႔ 50% ၾကာထားပါ။
တံျမက္စည္းနဲ႔ မလွည္းဘဲ အစိုနဲ႔ ၾကမ္းတိုက္ပါ။
မိႈ
ေရခ်ိဳးခန္း၊ မီဖို ပံုမွန္သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ပါ။ ေျမေအာက္ခန္းရွိရင္လဲ သန္႔ရွင္းေပးပါ။ Dehumidifier စက္သံုးပါ။ HEPA ေလစစ္တာသံုးပါ။
ျဖစ္လာရင္ ဘယ္လိုကုသမလဲ
အင္တီဟစ္တမင္း၊ ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္၊ မတ္စ္ဆဲလ္ေဆးေတြပါတဲ့ မ်က္စဥ္း သံုးႏိုင္တယ္။
အလာဂ်ီမ်က္စဥ္း
မ်က္ရည္အတုလို႔ ေခၚႏိုင္တဲ့ မ်က္စဥ္းသံုးရင္ အလာဂ်ီရေစတာေတြကို ဖယ္ထုတ္ေပးႏိုင္တယ္။ မ်က္စိကိုလဲ စိုစြပ္ေနေစမယ္။ Decongestant drops ကေန မ်က္စိမွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေလးေတြ က်ဥ္းေစလို႔ နီရဲတာ သက္သာေစမယ္။ တာရွည္သံုးတာေတာ့ မေကာင္းပါ။ တခ်ိဳ႕မ်က္စဥ္းေတြမွာ Antihistamine ေရာ Mast cell stabilizer သတၲိပါ ေရာပါတယ္။ Non-steroidal anti-inflammatory drug eye drops နဲ႔ Steroid-based eye drops ေတြလဲ သံုးတယ္။
Allergy Shots ထိုးေဆး အသံုးက်တယ္။ Immunotherapy ေခၚတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာကေန အလာဂ်ီရေစတာကို ယဥ္းပါးလာေစေအာင္ လုပ္ေပးတာ ျဖစ္တယ္။ လူတိုင္းကို လုပ္မရဘူး။ အခ်ိန္ယူရမယ္။
သူမ်ားမသိေအာင္ ဖံုးနည္း Hypoallergenic concealer သံုးႏိုင္တယ္။ မိတ္ကပ္ထူထူေတာ့ မလုပ္ပါနဲ႔။ ႏႈတ္ခမ္းနီလွလွေလး ဆိုးေပးႏိုင္တယ္။ ေနကာမ်က္မွန္ တပ္ထားပါ။
Eyedrops မ်က္စဥ္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ မ်က္စိက်ိန္းလို႔ သံုးရတာလို ပိုးေသေဆး မပါဘူး။ ဒီလို မ်က္စဥ္းမ်ဳိးေတြသံုးရင္ မ်က္စိနီေနတာ၊ ယားေနတာ၊ မ်က္ရည္က်ေနတာေတြ သက္သာေစမယ္။ အလာဂ်ီမ်က္စိအတြက္ေရာ Allergic rhinitis အလာဂ်ီႏွာေခါင္းအတြက္လဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ေဆးတိုင္းမွာ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြ ရွိတယ္။ ဒီမ်က္စဥ္းေတြကို သံုးရတာ ဆိုးက်ိဳးေတြက မျဖစ္စေလာက္သာရမယ္။ ေဆးမသံုးေတာ့ရင္ ဘာမွ မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္၊ ကေလး ႏို႔တိုက္ေနခ်ိန္ေတြမွာေတာ့ ဆရာဝန္က ညႊန္မွသာ သံုးသင့္တယ္။
• Decongestant eyedrops (ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္) မ်က္စဥ္း = Naphazoline (Visine, Naphcon) မ်က္စိေရတိမ္ ရွိေနသူကို မေပးရပါ။ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုးရွိေနသူကို သတိနဲ႔ေပးရတယ္။
• Antihistamine plus decongestant eyedrops (ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္) + အင္တီဟစ္တမင္းမ်က္စဥ္း = Naphazoline/Pheniramine (Visine-A, Naphcon-A)
• Antihistamine eyedrops အင္တီဟစ္တမင္းမ်က္စဥ္း = Emedastine (Emadine) (Ketotifen = Alaway, Zaditor) (Alcaftadine = Lastacaft; Epinastine = Elestat; Olopatadine = Patanol)
• Mast cell stabilizer eye drops (မတ္စ္-ဆဲလ္-စေတဘယ္လိုက္ဇာ) မ်က္စဥ္း = (Cromolyn sodium = Crolom; Lodoxamide tromethamine = Alomide) Nedocromil (Alocril), Lodoxamide (Alomide) and Pemirolast (Alamast)
• Anti-histamine + Mast cell stabilizer dual-action eye drops အင္တီဟစ္တမင္း+ (မတ္စ္-ဆဲလ္-စေတဘယ္လိုက္ဇာ) မ်က္စဥ္း = Olopatadine (Patanol®), Azelastine (Optivar®), Epinastine (Elestat®) and Ketotifen (Zaditor®)
• Non-steroidal anti-inflammatory eye drops စတီရြိဳက္မပါတဲ့ အနာသက္သာ မ်က္စဥ္း = Ketorolac (Acular®)
• Corticosteroid eye drops စတီရြိဳက္မ်က္စဥ္း = Loteprednol (Alrex)
Oral anti-histamines အင္တီဟစ္တမင္းစားေဆးမ်ား
စားေဆးေတြ အင္တီဟစ္တမင္းစားေဆးနဲ႔ (ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္) စားေဆးေတြသံုးႏိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆးေၾကာင့္ မ်က္စိကို ေျခာက္ေသြ႔ေစႏိုင္တယ္။ (ဒီကြန္ဂ်က္စတင့္) ေဆးမွာ မူးေဝတာ၊ စိတ္လႈတ္ရွားတာဆိုတဲ့ ေဘးထြက္-ဆိုးက်ိဳးေတြရွိတယ္။ ပဌမမ်ိဳးဆက္ အင္တီဟစ္တမင္းေဆး = Benadryl ေနာက္ေပၚ အင္တီဟစ္တမင္းေဆး Loratadine (Claritin/Alavert), Cetirizine (Zyrtec), Fexofenadine (Allegra) and Desloratadine (Clarinex)
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
