ESR ၏အဓိပၸါယ္ကိုရွင္းျပေပးေစခ်င္ပါတယ္ရွင့္။ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္မွာ ေသြးေလးဘက္နာျဖစ္ေနၿပီး ေသြးစစ္သည့္အခါ ESR အရမ္းမ်ားေနေၾကာင္း 100 ေေက်ာ္ေနေၾကာင္းေတြ႔ရပါတယ္ရွင့္။ ထို႔ေၾကာင့္ESR အေၾကာင္းရွင္းျပေပးပါရွင့္။
ESR (Erythrocyte sedimentation rate) ဆိုတာ ေသြးနီဥေတြ ၁ နာရီအတြင္း အနယ္ထိုင္တဲ့ႏွဳန္း ျဖစ္တယ္။ ESR ဂဏန္းျမင့္ေနတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ေရာဂါေတြက မ်ားတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြက နဲနဲပိုမ်ားတတ္တယ္။ အသက္ရရင္လည္း ပိုမ်ားတယ္။ Multiple myeloma မာလ္တီပယ္မိုင္လိုးမား၊ Temporal arteritis အဆစ္နာ၊ Polymyalgia rheumatica, ေရာဂါ၊ Auto-immune diseases ေရာဂါျပီးစနစ္ကေမာက္ကမေရာဂါေတြ၊ SLE နဲ႔ နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါေတြကို နာမယ္တပ္ရင္ အသံုးဝင္တယ္။ Kawasaki's disease အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ေရာဂါ၊ တီဘီနဲ႔ Infective endocarditis ႏွလံုးသားေရာင္ျခင္းေတြမွာလဲ ေရာဂါခြဲျခားဘို႔ သံုးရတယ္။ မတိက်လွေပမဲ့ ဘယ္ေလာက္ထိ ေနမေကာင္းဘူးဆိုတာေတာ့ သိရတယ္။ အထဲတေနရာရာမွာ ေရာင္ေနတာကို သိရေစတယ္။ ESR ေလ်ာ့လာရင္ သက္သာလာလို႔ပဲ။
ပံုမွန္ ESR
• ေယာက္်ားလူၾကီး = 12-14-19 mm/hr
• မိန္းမလူၾကီး = 18-21-23-29 mm/hr
• ေမြးစကေလး = 0-2 mm/hr
• ၁ ႏွစ္သားကေန အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္ = 3-13 mm/hr
ေသြးအားနည္း၊ ႏွလံုးသားေရာင္၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ အရိုးတြင္းေရာင္၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊ ေလးဘက္နာ၊ (ရူမက္တစ္) အဆစ္နာေရာဂါ၊ ဆစ္ဖလစ္၊ အက္စ္-အယ္လ္-အီး ေရာဂါ၊ လည္ပင္းၾကီးေရာဂါ၊ တီဘီ၊ စတာေတြမွာ ESR မ်ား ေနတတ္တယ္။ အင္ဖက္ရွင္ ေခၚ ပိုးဝင္ျခင္းတကုိယ္လံုးျပန္႔ေနတာ၊ Giant cell arteritis အဆစ္နာေရာဂါတမ်ိဳး၊ ေသြးထဲမွာ ခဲေစတတ္တဲ့ပစၥည္းမ်ားေနတာ၊ စတာေတြမွာ ESR သိပ္မ်ားေနတတ္တယ္။
ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးပ်စ္ေနတာ၊ ေသြးထဲမွာ ခဲေစတတ္တဲ့ပစၥည္း နည္းေနတာ၊ ေသြးထဲမွာ ပရိုတင္း နည္းေနတာ၊ Sickle cell anemia ေသြးအားနည္းေရာဂါ စတာေတြမွာ ESR နည္းေနတတ္တယ္။
ESR စစ္ခိုင္းတဲ့ ဆရာဝန္ကေန ေရာဂါနာမည္ တပ္ပါလိမ့္မယ္။ ေရာဂါအတိုင္း ကုသ-လိုက္နာ-စားေသာက္-ေနထိုင္ ရပါလိမ့္မယ္။ က်န္းမာ-ခ်မ္းသာပါေစ။
Dr. တင့္ေဆြ
https://www.facebook.com/drtintswe/
